Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ tane mAr3I nahi Ape! te paramezvara 1 gunhAnI mAI tamane kema Apaze ? '' M hai M 3 pratikUlAni pareSAM na samAcaret mapriya heAya te khIjAne na karavuM. peAtAne duHkha peAtAne ijA kare, anyAya kare, peAtAnI nindA na kare te peAtAne apriya che. Ama duHkha, pIDana, anyAya peAtAne apriya che tema bIjAne paNa peAtAne apriya te bIjAne na karavuM. yAda rAkha bhaluM karIza, bhaluM thaze. " jIruM karIza, buru thaze. ,, F paNa badhAyane eka divase te e raste javAnuM ja Avaze enI kAine khabara nathI. mANasa aneka ghaDavAmAM parAvAyaleA rahe che, vikalpa-sAgaramAM paNa kALanA phaTakA lAgatAM e khIcArAne aNupaDe che, ane badhA sevelA-pAyelA maneArathA prema rahI jAya che. mATe duniyAnI ALasa pALa - kema sudhare e tarapha dhyAna ApavuM khAsa jarUranuM teA paraleAka sudhare. '' ( lekhaka--munijInA eka patramAMthI ) Y3 B 3 Y 3 jA sAthe evI rIte vataje, jema tArI sAthe vata ne tane game ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalyANa sAdhana-digdarzana lekhaka che nyAyavizArada-nyAyatIrtha munimahArAja zrInyAyavijayajI. vikrama saM. 1997 san 1941 dharma saMvata 20 Azvina. prati 500 mUlya vAcana-manana, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakakulacaMda amRtalAla zAha, jaina pustakAlaya, navAparA, jAma-khaMbhALIyA (kAThIyAvADI ! A copaDI maLavAnuM sthaLa senI muLajI lAlajI jAma-khaMbhALIyA-(kAThIyAvADa) mudrakajenabhAsakaradaya prinTiMga presa, AzApurA roDa, jAmanagara, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ PlIs - A copaDInA mudraNamAM Arthika sahAyaka zrI maNiplena svarga gata tribhovanadAsa sonInAM dharmapatnI, jAma-khaMbhALIyA- (kAThIyAvADa) ) (3. Shree Sudharmaswami Gyanbhaider Unter
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ A pustakanA Arthika sahAyaka viSe maNibahena, jeo jAma khaMbhALIyA (jAmanagara)nAM vANiyA senI bAnu che, jemanAM dharmaparAyaNa mAtAjI metIbA ane sapheda zrIyuta dvArakAdAsabhAI tathA zrI jayaMtIlAlabhAI Adi pitRgRha-parivAra dharmasnehI ane udArabhAvI che, ane e mahAnubhAva sahedonI dukAna senI mULajI lAlajInA nAme khaMbhALIyAmAM prasiddha che. maNibahenane vivAha thayelo tera varSanI ummare, sattara varSanI umare prabhudAsane [vi. saM. 1978, kArtikekRSNadazamI, maMgaLavAre) janma, ane e bALakanI savA varSanI avasthAmAM ja temanA pati tribhovanadAsanuM avasAna. prabhudAsa uryo ne mATe thayele mosALamAM mosALa pakSanA sArA saMskAro tenAmAM utarelA. sattara varSanI ummara thatAM e sarala, bhadra ane mAtRbhakta kumAranuM vi. saM. 1995, phAgaNa vadi 10 budhavAre kSayaroge avasAna thayuM. e dhArmika ane guNavAna putranA akAla mRtyue mAtAnA dilane phaphaDAvI mUchyuM. temanuM sutra ane saMskArI mAnasa AthI tyAga-vairAgyanI dizAmAM dorAvA lAgyuM. tadanusAra teo dharmanA ArAdhanamAM pitAnuM jIvana vahAvI rahyAM che. teo AtmajJAnapipAsu ane svAdhyAyarasika che, ane janma vaiSNavadharmo ane pachI kabIrapaMthanA anurAgI banyAM chatAM koI paNa cAritrazAlI saltanI tarapha temanuM guNapUjaka mAnasa bhaktibhAvita bane che. tadanusAra te rahyAM che te rasika che ane teoe pitAnA svargata prabhubhakta prabhudAsanA puNya smaraNa nimitte A pustakanA mudraNamAM Arthika sahAya karI vidyAdevIne caraNe maMgalasvastika puravAnuM satkRtya banAvyuM che, je dhanyavAdane pAtra che, pablizara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravezegAra manuSya dharmAnta na thatAM dharmadraSTA banI dharmArAdhaka banavuM joIe; pitAnA sampradAyanI paNa teNe madhyasthabhAve AlocanA karavI joIe; ane ema karatAM temAM kaI tattva pitAne anupapanna dekhAya to tene svIkAra mUkI devo joIe, tema ja enA keI rItirivAja aniSTa ke anucita jaNAtA hoya to temanuM anusaraNa karatA aTakI javuM joIe; vaLI, e ja pramANe koI bIjA sampradAyanAM ta yuktisaMgata hoya athavA tenI kerItipaddhati sArI hoya te temane grahaNa karatAM acakAvuM na joIe; satya, zIla, saMyama, paropakAra jevAM jIvanadharmanAM-manuSyadharmanAM sAmAnya sUtre badhA dharmomAM ekasarakhAM che, mATe anya dharmo pratye paNa AdarabhAva rAkha joIe-sarvadharmasamAdaranI udAra bhAvanAnA piSaka banavuM joIe; teNe prAmANika ane sadAcaraNuM banavuM joIe; artha-kAmamAM samucita maryAdA AMkavI joIe; enuM bhagavadubhajanAnuSThAna enA cAritrane sudhAravAmAM upayogI thavuM joIe; ane vizvamaitrInA mahAna Adarzane dRSTisanmukha rAkhI tenI bhAvanAmAM rasa letA thavuM joIe. A TuMkI prastAvanAmAM jIvanavidhinuM ATaluM nirUpaNa basa che. A rIte duniyAne kaI manuSya pitAnuM jIvana ghaDaze te sukhI thaze, tene jIvanavikAsa uttarettara prakhara banato jaze, te uttarottara adhika sukhI thatI jaze. ane Akhare kalyANasAdhananuM atima zikhara upalabdha karI anantacidAnandarUpa parama maMgaladhAmane prApta thaze. - have prastuta upara AvuM. A cApaDInI andara zarUAtamAM thoDuMka dArzanika tattvAcana karyuM che. e viSe matabhinnatAo ghaNI I dharmanI kaI kriyAvidhi sadoSa athavA nItiviraha hoya to tene sarvadharmasamabhAvI paNa na satyAre, temAM bhAga na le, tene na anu. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. chatAM mArI alpa mati anusAra je vicArI zakyo chuM-samajI zakyo chuM te vAcakavarga AgaLa meM namrabhAve dharI dIdhuM che. dhArmika saMkucitatAne dUra karavA ane anya dharmo pratye Adara dharAvavA bAbata paNa AmAM kahevAmAM AvyuM che. jema bhejananAM pAtra judA judA prakAranAM hoya, paNa te badhAmAM bhejana eka ja jAtanuM hoya, tema dharma sAdhavAnA mArgo (rItirivAja ane kriyAkAMDa) bhinnabhinna che, paNa dhama eka che e bhAra daI samajAvavA prayatna karyo che. prabhune namaskAra karavAnI judA judA sampradAyanI rIte judI judI hoya che, paNa te badhInI pAchaLa namaskAranI Antarika vRtti te ekasarakhI hoya che e zuM sUcave che? bhinnabhinna vidhividhAnanAM paDa khelIne joIe te temAM lapeTAyelI checIja eka ja nikaLaze. rastA (rItirivAja ane vidhividhAna ) nekhA nekhA che, paNa badhAmAM sAdhavAnuM eka che e samajI rAkhavuM ghaTe. tattvacarcA pachI vAMcanArane A cepaDImAM saraLa sadupadeza maLaze, jemAM mAnavajIvanane hitAvaha dharmopadeza karavAmAM AvyuM. che. samajI levuM joIe ke, To make or mar one's life depends on oneself-pitAnuM jIvana banAvavuM ke bagADavuM pitAnA hAthamAM che vikAsamAM cUke ne vilAsamAM paDe eTale vinAzane ja notare. mANasa vikAsanA mArge viharavA dhAre te daDhasaMkalpa banI barAbara viharI zake che ane "divAna zci tuti rAta! pati " ne potAne viSe caritArtha karI zake che. mArI manda zakti mujaba je kaMI apa vaktavya AmAM raju karI zakyo chuM e mAruM pirasaNuM game tevuM kSudra hoya, paNa te saprema, sAdara, savinaya pirasAyeluM che ema hRdayanA umaLakA sAthe kahI zakuM chuM. Azvina-parNamAsI, vi. saM. 1997) sanasevaka jAma-khaMbhALIyA(mAThIyAvADa) nyAyavijaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhune vandana ane prArthanA bhavabIjAMkurajananA rAgAdyAH kSayamupAgatA yasya / brahmA vA viSNurvA haro jino vA namastasmai // [ hemacandrAcArya' ] --sa'sAranA aMkurA utpanna karanAra evA rAgadveSAdi dveSA jenA rAthA kSINa thayA che evA paramAtmA brahmA, viSNu, hari, hara, buddha, arjun, jinezvara athavA bIjA kAi nAmathI saMkheAdhAtA hAya ene namaskAra che. viSayapannagapAzavazIkRtaM bhavamahArNavamagnamanIzvaram / bahalamohamahopalapIDitaM hara ! samuddhara mAM zaraNAgatam // [ jagaddharabhaTTa ] ~he ka-rAgAne haranAra prabhu! viSayarUpa nAgapAzamAM aMdhAyela, bhavasAgaramAM DUbela ane meharUpa meTA pANA nIce pIDAi rahela evA huM rAMka tArA caraNane zaraNe Avye chuM. prabhu! mArA uddhAra kara! dehi me pUrNamAnandaM prasIda bhagavan ! mayi / zaraNaM tvAM prapanno'smi kRpAndhi paramezvaram // grahyuM che prabhu ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ nyAyavijaya ] --mane pUrNa Ananda Apa! prabhu! mArA para prasanna thA! tuM paramezvara che ane sAthe ja dayAnA sAgara che. me tAruM zaraNu www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ WM BUM BURM maNibahenanA svargagata putra prabhudAsa SAre MUSTEUU3RUBU Shree Sudharmaswami Gyambhandarum
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidArayatu me klezaM prasAdayatu me manaH / bhagavAn jagadAdhAro dayAndhiH paramezvaraH! // [nyAyavijaya] -jagadAdhAra, dayAsAgara bhagavAna mArA saghaLA kahezone vidAra! ane mArA manane nirantara prasannatAmAM rAkho! narendro vA surendro vA ko'pi naikAntataH sukhii| lameyaikAntasaukhyecchurekaM zaraNamIzvaram ! // nyAyavijaya ] -narendra ke surendra ke pUrNa sukhI nathI. ekAnta sukhane IcchuM e huM eka IzvaranuM zaraNuM pAmuM ! nimagnaH syAM tathA tatra preriNa pUrNAtmadhAmani / yathA mahotra me cetazcetanAcetane kvacit ! // [ nyAyavijaya ] -e pUrNatmadhAma prabhu taraphanA premamAM evo nimagna thAuM ke pachI mAruM mana bIjI kaI cetana ke acetana vastumAM meha na pAme. PS1 1 KA UL " parIkSya bhikSavo ! grAhya madaco na tu gauravAt / " -buddha kahe che mAruM vacana pakSA karI grahaNa karaje, mArA mAnanI khAtara na mAnatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalyANasAdhana-digdarzana sUcanA-AmAM 27 mA pRSThathI zarU thate saraLa upadeza sAdhAraNa buddhivALAne paNa samaja bahu sahelo che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvananuM kalyANa zemAM che e vicAravuM bahu agatyanuM che. buddhinuM kharuM DahApaNa e praznane rUDI rIte ukelavAmAM ja che. jIvanane kalyANamA je kharA rUpamAM samaje che tene duniyAbharanAM dharmazAstronuM sattva maLI gayuM che. jIvananI Adi nathI ne anta nathI. paNa atyAra sudhInuM ApaNuM saghaLuM jIvana mehanA aMdhArAmAM ja pasAra thayuM che, bahuvidha dukhamAM ja vItyuM che. kintu have jIvananuM zAzvata kalyANa kema sadhAya e viSene vicAra kare ghaTe. vartamAna AyuSya jeTaluM purUM karIe eTalIja jindagI nathI, eTaluM ja jIvana nathI. jIva amara eTale jIvana paNa amara. eka zarIra chUTayuM ke tarataja bIjuM zarIra vaLage che. Ama zarIrane vaLagADa jIvane hamezAMthI cAlu che ane jyAM sudhI mehane vaLagADa raheze tyAM sudhI tene vaLagADa rahevAne. dukhatpAdaka sarva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmagrI mAhanA AdhAra upara Azrita che. mAhano nAza thatAM duHkheAtpattinuM eka paNa kAraNa jIvane rahetuM nathI. meAhanAM vAdaLA vikharAtAM-mAhanA adhakAra dUra thatAM jIva peAtAnA pUrNa ujjavala svarUpamAM prakAzita thAya che pUrNa zAntine, parama sukhane prApta kare che. mAhavAsanAnuM vidyAraNa-kArya e puruSArthanuM mhoTAmAM mhATu kSetra che. jagatanAM mahAtmAM mahAna kAryothI paNa e vadhu puruSArtha mAMge che. tyAM puruSArthanI sImA che. AkhA saMsAra e vAsanAmAM DUbelA che. emAMthI nikaLanAra ja sAcA jJAnI che. Akhu jagata mAne cakaDALe caDhelu che. emAMthI je chUTI zakayA che te ja sAcA vIra che. jom ('huM kANuM chuM') nA cintanamAM jene sTem athAt 'huM te huM'--huM te pUrNa brahma paramAtmA paramezvara chuM ema samajAyuM che, te ja mahAbhAga mAhane vidAravAnI dizAmAM pagalAM mAMDI zake che. jIvananA zAzvata kalyANunA lAbhanI utkaMThA jyAre jAge che tyAre AdhyAtmika jIvana jIvavAnI abhiruci utpanna thAya che. paraMtu e abhirucine amalamAM mUkavI e bahu agharUM thaI paDe che. viSayaraganA sAdhAraNa camakArAthI paNa jee aMjAI jAya che evA dula mananA mANasA AdhyAtmika jIvananI ghaNI ghaNI icchA karavA chatAM, ghaNI ghaNI vAtA karavA chatAM uMcA AvI zakatA nathI, ane potAnI jIvana-durdazA vadhArye jatA hAya che. saMcAgavazAt vairAgyavRttinA ubharA ke bhaDakA mANusanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ dilamAM thaI Ave che, paNa te eTaleA kamajora hAya che ke gheADIka kSaNA ke thADAka kalAka pachI zamI jAya che, ane mANasa jyAM hatA tyAM ne tyAM ja pA! AvI jAya che. dharmazAstro ane adhyAtmazAstronuM bahu vizAla jJAna dharAvanArA pazu jIvanavidhimAM dula hAya che, jyAre apanna paNa kAmaLa hRdayanA mANasa muddAnI vAtane pakaDI lai pAra utarI jAya che. jIvananuM kalyANu zAstrajJAnanI vizAlatA ke adhikatA upara avalakhita nathI, paNa tattvabhUta samajaNunA hRDha rIte amala karavAmAM che. jADI buddhinA mANasA paNa rAga-rASa na karavAnI zikhAmaNane jIvanamAM utArI jhapATAmAM tarI gayA che, jyAre mhATA mhATA zAstrIo ane paDitA tattvayaSTine sparzavAmAM akSama rahI bhavasAgaramAM DUbelA rahe che. ekalA jJAnathI dADA vaLatA nathI; paNa bhAvanArasanuM akhaMDa sicana mana upara cAlu rahevuM joie. tyAre ja maneAkhala vadhu ne vadhu khilatuM jAya che, adhikAdhika puSTa thatu jAya che. A rIte maneAkhalanA vadhatA jatA utkaSaeN e sthiti para Ave che ke game tevA pralAbhana ke lAlacanA camakArAe sAme te aDaga rahI zake che ane Antara ripuone jhATakI nAMkhavAmAM samartha banI jAya che. jIvananuM kalyANa mananI zuddhimAM che. mananI athavA vicAranI zuddhi thatAM AcaraNa ApoApa zuddha thai jAya che. Ama jIvananI zuddhi enuM nAma dharma e dharmane sAdhavA mATe ja vividha kriyAkAMDa yeAjavAmAM AvyAM che. devandvana, tapa japa, bhakti-pUjA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ vagere badhI kriyAonuM dhyeya cittanuM zodhana che. vastutaH karmakAMDa e pote dharma nathI, paNa enA dvArA cittanuM zedhana karavuM e dharma che. jeTalA pramANamAM e zeAdhana thAya teTalA pramANamAM kiyAkAMDanI saphalatA aMkAya. asAra saMsAramAM sArabhUta tattva e cheH paramAtmA ane tenI pavitra AjJA. paramAtmA pUrNa pavitra ane maMgalarUpa che. ane ethI ja enI pavitra AzAnA pAlanamAM jIvananuM kalyANa che. paNa savAla e thAya che ke paramAtmAne ja jyAM pato nathI, tyAM enI AjJA ke enA upadezanI dizA kevI rIte meLavavI? muMjhAo nahi. paramAtmA anAdikAlathI koI eka svayaMsiddha vyakti nathI, paNa paramAtmA AdhyAtmika abhyAsathI thavAya che. AdhyAtmika abhyAsamAM je AtmA pUrNatAne pahoMce che te AtmA paramAtmA (parama+AtmA) bane che. paramAtmapadane kaI eka vyaktie IjArI rAkhyo nathI, paNa je koI AtmA e sanAtana pavitra maMgala patha para cAlI pitAnI pUrNa zuddhi sAdhe che te parama sthitine prApta thatAM paramAtmA bane che. mUDha avasthAmAM paDele ane eTalA mATe "bahirAtmA' kahevAto AtmA bhadrAtmA, antarAtmA, sadAtmA, mahAtmA ane gAtmA thaI paramAtmA bane che. A kame paramAtmA banAya che. A krama para cAlIne asaMkhya AtmA paramAtmA banI gayA che. ane e badhA Izvara ja. A krame cAlI paramAtmA banavuM enuM nAma ja Izvara thavuM. Ama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa ekezvaravAdanA ekAnta Agrahu asthAne che. Atma-sAdhanA karatA AtmA jyAre e sAdhanAmAM pUrNatAne prApta thAya che tyAre pUrNAMleAkane prApta thatAM paramAtmA ane che. e paramAtmA zarIradhArI sthitimAM sAkAra paramAtmA kahevAya che; ane pachI-zarIrayAga pUrA thatAM e nirAkAra paramAtmA. zarIrayeAga chuTatAM paramAtmA ananta nirAkAra paramAtmatyeAtimAM maLI jAya che--yAtimAM nyAti maLI jAya che. Ama ananta paramAtmAe dUdhamAM dUdha maLI taiya tema maLI gayelA haiAvAthI temane eka izvara tarIke vyavahAra khuzIthI karI zakAya che. ane A rIte ekezvaravAdane paNa ghaTAvI zakAya che. ' paNa jagat-prapaMcamAM paramAtmA izvarane hAtha nathI, e ApaNe samajI javuM joie. peAtapeAtAnAM karyAM anusAre prANIe sukhI-du:khI thAya che, pAtapeAtAnAM karmonA saMskArA pramANe buddhibhedane prApta kare che. Ama kacakranA niyama para cAlatA-cAlI rahelA jagamAM izvaranI kazIja dakhalagIrI nathI. jagata duHkhaahula ane pApamahula che e spaSTa dekhAya che. AvuM jagat izvaranI kRti heAya ? jagatnI ghaTanAone izvaraprerita mAnatAM cArI, hatyA, vyabhicAra, anAcAra, lUMTaphATa, khunAmarakI badhuMce izvaraprerita thai paDe! ane izvarathI prerAIne anAcAra-durAcAra karanAra pAchA izvaranA gunhegAra ane, izvaranI sajAne pAtra ane e kevA nyAya? prANInI buddhi izvaradatta hAya tA eNe sArI ja buddhi caiAjelI hAvI joie; pachI emAM vaicitryapUrNa pheraphAra kema ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuzala kRSake vAvela bIja paNa sarasa phaladrapa thaI zake che, to ivare vAvela buddhibIjane vipasa thAya e saMbhave kharuM? Izvara satata jAgratuM ja hoya, te pachI duSkarma karavA taiyAra thatA mANasone duSkarma karavA de zuM kAma? duSkarma kare enI agAu ja emane na rokI de? duSkarma karavA daIne pachI emane sajA karavI evuM to dunyavI rAjazAsanamAM paNa nathI. suzikSita sadAcArI mAtApitA pitAnI saMtatine sadAcArI banAvavA saphala thAya che ema keTalAMka udAharaNomAM ApaNe joI zakIe chIe, te paramazaktimAna Izvara pitAnI prajAne sadAcArI banAvavAmAM, pitAnI prajAnI sadabuddhine TakAvI rAkhavAmAM samartha na thaI zake?--Izvara chatAM samartha na thaI zake? duniyAno cAritrazAlI mahAtmA janatAnAM dila upara asara upajAvI zake che, te Izvara je kartA hoya te akhila jaganA prANIo para bahu adhika sarasa asara upajAvI zake. ane ema je hoya te pachI jagatnI AvI burI hAlata kema? sRSTinA prAraMbhamAM ja saTTAe jIvamAM dubuddhine, bhaviSyamAM kadIye na ukhaDe evo abhedya "valepa lagADI dIdho hato te jaganI zakala kevI suMdara banI hota. kuzala ane nyAyI rAjAnA rAjyamAM paNa anyAya ane aMdhAdhuMdhI nathI hotAM, te IzvaranI duniyAmAM A aMdhAdhuMdhI, A guMDAgirI, A kaleAma, A khUnakhAra jaMga ane A lUTaphATa, cerI, hatyA zuM kAma hoya? IzvaranI prajA roga-vyAdhi, dukAla, bhUkaMpa vagere anekAneka dAruNa yAtanAemAM zA mATe taraphaDe? IzvaranuM A kevuM rAjazAsana! Izvara dayAlu chatAM enuM rAjazAsana AvuM! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa A badhI gaDamathala Izvarane jagA~ mAnavAmAM ubhI thAya che. ene pUrNa vItarAga, parama niraMjana, parabrahmasvarUpa paramAtmA mAnIe ane jagatanA nikhila prapaMcathI nirlepa sthitine mAnIe to A badhI carcA, TIkA ane muMjhavaNa kaMIja ubhI thavA pAmatI nathI. eTalAja mATe gItA kahe che: "na kartRtvaM na karmANi lokasya sRjati prabhuH / ja DhaLo mAratu pravare che " (pAMcame adhyAya) ' arthAta-prabhu (Izvara) lekanuM kartApaNuM karato nathI, tene karmo karAvato nathI athavA kenAM kamene ghaDate nathI, ane lokonAM karmone phala sAthe joDatuM nathI, paNa "svabhAva" (svabhAva) arthAt potAnI prakRti-dareka prANunI potapotAnI prakRti (vRtti) ja katAM che. prANI pitAnA svabhAvAnusAra karmo kare che, ane e karmo dvArA sthApita saMskAra (puNya-pAparUpa karmo) pitAnA svabhAvanusAra phale--kha thaI prANIne potAnAM phaLa bhegavAve che. prANuM pote svavRttithI karma kare che, ane pitAnA karmAnusAra phaLa bhagave che. emAM IzvaranuM katva nathI. A uparathI, Izvara avatAra le che e vAta paNa asaMgata che ema jaNAI Ave che. mukta AtmAo karmasaMgavimukta hovAthI pharI saMsAramAM AvatA nathI, pharI dehadhAraNa karatA nathI, to Izvara paNa karmabandhavimukta hoI enA avatAra levAnI-pharI dehadhAraNa karI saMsAramAM AvavAnI vAta kema ghaTI zake? zarIra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAraNa karmAdhIna che, ane Izvara karmabaMdhathI vimukta che, pachI ene avatAranI vAta saMgata kema thaI zake? mahAbhAratamAM kahe che - " bIjAnyagnyupadagdhAni na rohanti yathA punaH / jJAnasattathA namAM vaparAte punaH " (vanaparva) arthAta-agnithI baLI gayelAM bIja jema pharI ugatAM nathI, tema jJAnathI baLI gayelA kamaleza pharI e AtmAne vaLagatA nathI. " ja punarAvartata, ra punarAvarta" ti pharI (saMsAramAM) AvatuM nathI, AvatuM nathI.] e zAstra-vacana paNa jANItuM che. mukta AtmAne karmakaleze pharI vaLagatA nathI, te Izvarane vaLage? Izvara pharI pAcho karmabandhAmAM joDAya? pharI garbhavAsamAM Ave? saMsAranI upAdhimAM paDe? paramavItarAga, paramaniraMjana, pUrNa zuddha pUrNa brahma paramAtmA IzvaranuM jagatkatRtva ja jyAre ghaTI zakatuM nathI, te enA avatAra levAnI vAta kema ghaTI zake? rAgAdivimukta, pUrNa nirmala paramejavala cetanane rAgAdikardImamAM- bhavacakanI upAdhijAlamAM paDavAnuM mAnavuM cepagya nathI. je mahaTA zaktizAlI mahApuruSane "avatAra tarIke kahevAmAM Ave che te temanA kIrtikIrtinanA bhaktinAdamAM bheLavelI atAvika atizayokti che. manuSyanA manahara vadanane candra kahI daIe, mhoTA taLAvane apAra pArAvAra kahI daIe tevuM e baneluM che. ane e sAdhAraNa buddhithI paNa samajI zakAya tevuM che. evA vizeSaNathI prazaMsita Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahApuruSonI jIvanacaryAmAM ghaTelI vividha ghaTanAo eTalI spaSTa mAnaSika ghaTanAo che ke samartha zaktizAlI mahArAjAo tameTA rAjAo) nA jIvanane anurUpa ja che. keI rAja-purohita ke rAjapaMDita potAnA mahArAjAne bahu ja uMcI hada sudhI varNave ane mahAtmAne paramAtmA banAvI de ethI kaMI e vastu aitihAsika yA tAtvika satyarUpa banI jAya nahi. "hITalara" jevI ke mahAparAkramI zaktine vijetA, asurasaMhAraka kahevAI jAya ane ata eva Izvarane avatAra gavAI jAya te e kevuM sAruM gaNuze? brahmathI jagatuM thayuM ema kahIe te ene artha evo thAya ke zuddha nirmala brahmathI vikArI jagat thayuM. A vAta ghaTI zake ke? nirvikAra brahma vikArI jaganuM upAdAna banI zake? jaga-racanA mAyAthI batAvAya te mAyAnuM spaSTIkaraNa karavuM bAkI rahe che. brahmane mAyADaDavRta manAya te brahma kaluSita banI jAya, brahmanuM pAvitrya uDI jAya. kharI vAta e che ke, akhila jagatamAM sarvatra zarIra cetana vyApta che. samagra kAkAzanA dareke dareka pradezamAM, soyanA agra bhAgathI paNa sUkSma pradezamAM ananta sazarIra cetane-sUkSmatama jI vyApta che. ane e badhA prANIo mAyAvRta che, arthAt karmanAM AvaraNothI AvRta che. A rIte samagra brahmAMDa cetanamaya che ema kahevuM barAbara che ane A daSTie brahmane vyApaka tema ja tenI sAthe mAyAne vega mAnavAmAM barAbara vyAjabIpaNuM che. paNa keI eka ja brahma vastu pUrNa zuddha che ane chatAM mAyAvRta che, ane vaLI jagatsarjananuM kAma kare che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 jagatsarjanamAM bhAga bhajave che ema mAnavuM teA ghaTI zake tema nathI. brahmanuM pariNAma jagat hAya to te, brahma jevuM ja sundara hAya, AvuM vikRta na heAya. sArA dUdhanI khIra paNa sArI ja hAya. dIvA svaccha, te tenA prakAza paNa tevA svaccha, ane dIvA dhudhalA, tA teneA prakAza paNa tevA ja. jagattyuM vikAratva brahmasa'gata mAyAne AbhArI che ema kahevAmAM te brahma pAte ja mAyAnA ceAge vikArI Thare che. ane evuM te brahma' zuM haze e aNuukela rahI jAya che. vaLI mAyA jo asadbhUta hAya tA zazabhRganI jema Thare, ane jo sadUbhUta hAya tA brahma ane mAyA e e tattvA siddha thavAthI advaitavAda nirasta thai jAya.+ " pratyeka jIva enA mULa svarUpamAM pUrNa caitanyarUpa brahma che, paNa te mAyAthI eTale ajJAnathI-meAhathI-kathI AvRta che. Ama mAnavuM bahu ThIka utare che. ane e rIte mAyAyukta brahmanA ja A saghaLe! vivatta che e vAta bahu sArI rIte ba Mdha esatI thai jAya che. vaLI, izvara, prANIe bAMdhelAM karmane leAnmukha karavA mATe tene (karmane) prere che, prerIne tene la devAmAM samartha banAve che-A rIte izvaranuM prerakatva jo mAnIe te enA artha e thAya ke, + mAyA satI ced dvayatatva siddhirathAsatI hanta ! kutaH prapaJcaH ? mAyaiva cedarthasahA ca tat kiM mAtA ca vandhyA ca bhavatpareSAm ? // 1 // --hemacandrAcAya www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ burA vicArarUpI phalane upajAvanAra karmane prerIne Izvara te karmavALA prANIone burA vicAravALA banAve che. zuM A vAta Izvarane mATe chAjatI che? mAThAM karmone Izvara prere ja nahi, te e bIcArAM enI meLe nibaLa banIne kharI javAnAM, ane enAthI utpanna thanAra vicAra tathA durAcaraNa paNa ApoApa aTakI javAthI prANuo svataH sukhI jIvana jIvI zakavAnA. Ama, prANIonAM karmone preravAnI kaDAkuTamAM paDavuM e Izvarane mATe zebhAspada che? ucita che? nahi ja. ane emAM na paDavuM e keTaluM sAruM ane enA mahAna jIvanane keTaluM saMgata che e spaSTatAthI samajI zakAya tema che. vicitra prANuonI vicitra karmasRSTithI ja rogacALA, dukAla, dharatIkaMpa vagere utpAta thAya che. emAM Izvarane hAtha mAna e ThIka nathI. aSTA Izvara je hoya to e dayAluja heya. e prANIone mArIne na sudhAre, paNa premathI samajAvIne, sArI buddhi ApIne, vAtsalyapUrvaka temane hadayapalaTa karIne sudhAre. meTA bhadra mahAnubhAvanI paNa A rIti hoya che, te kalyANamUrti ane dayAsAgara evA IzvaranI-je te saTTA athavA niyAmaka hoya te-A rIti uMcAmAM uMcI ja keTInI hoya e khulluM che. paNa kharI vAta e che ke Izvara jagatanA bakheDAthI taddana nirALe che. prANa pitAnA ja karmathI bhavacakamAM bhame che, pitAnA ja karmathI svarga, naraka Adi gatiomAM jAya che ane pitAnA ja karmathI sukha-dukha meLave che. prANI pote ja potAnA bhAgyane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ra sraSTA che. ane eNe potAnA ja puruSArtha khalathI karmanAM anyanAthI chuTavuM rahyuM. bIjo keAI enI (karmanI) beDIe teADe e banavAnuM ja nathI. eNe pAte ja pAtAnA pramala AtmaprayatnathI peAtAnI karmInI jaMjIrA tADavAnI che. ane ema karIne ja-peAtAnA ja AtmakhalathI te meAkSa meLavI zake che. izvarane jeo na mAne te anIzvaravAdI kahevAya. paNa jee izvarane mAne che, kintu tene sRSTikartA tarIke nathI mAnatA, teo anIzvaravAdI nathI, izvaravAdI che. teone anIzvaravAdI kahevA e bhUla che. izvaranA sRSTikattAM paramAtmA evA artha jo thatA hAya tA teone (jee izvarane mAnIne tene sRSTikartA tarIke na mAnatA hAya temane) anIzvaravAdI kahI zakAya. paNa * Izvara' zabdanA evA artha svAbhAvika rIte nikaLI zake tema nathI. phai' dhAtune 'va' pratyaya lAgavAthI phezvara zabda anela che. emAM z dhAtunA artha 'samartha hAvuM' evA thAya che. jagat-sarjanamAM samartha hovuM evA artha emAMthI zabdata: prApya nathI. zemAM samartha hAvuM e viSe ghaTita artha levAya. izvarane sRSTikattaoN na mAnanAra varga pUrNa brahmaprakAzanA ananta sAmarthyane izvara' zabdanuM pravRttinimitta mAnI izvara' zabdanA yAga esADaze. " izvara jo sRSTikartta nathI, teA e izvara ja kema kahevAya ? ema koI kahI ese kharA, paNa izvara kai sRSTikartRtvathI izvara nathI, kintu peAtAnA pUrNajvala cetanaprakAzathI izvara che. kAi vItarAga santa mahAtmA ApaNuM kAma karI Ape teA ja tene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 mahAtmA mAnavA ke? nahi te nahi ? ApaNA kAmamAM na paDavA chatAM peAtAnA cAritramAM nirata rahenAra mahAtmAne mahAtmA mAnIe chIe, tema sRSTikattAM na chatAM zuddha paramAtmayaiAtIrUpa paramAtmA paramAtmA kema na kahevAya ? e izvara kema na kahevAya ? jo Izrvara sRSTikartA nathI, svarga-naraka ApanAra nathI, sukha-du:kha detA nathI, teA pachI ene mAnavAnI zI jarUra ? eve prazna thavA sa'bhavita che. enA javAkhamAM samajavuM joie ke, je jarUra eka cAritrazAlI santa sAdhu puruSanI che, te jarUra IzvaranI che. pavitra santane satsaMga jema ApaNI vRttione sudhAravAmAM upakAraka bane che, tema paramAtmAnuM smaraNa, vRndana, bhajana ApaNI manevRttione sudhAravA mATe che, pavitra bhAvanAne jagADavA mATe che, aMtaHkaraNanI zuddhi karavA mATe che, sadAcArane khilavavA mATe che, cAritrane vikasAvavA mATe che. e ja mAtra bhagavadbhaktinA uddeza che. mAnasika rogAne dUra karavA, Antarika melane dhAvA, rAga-dveSane vidyAravA ane manovRttine sudhAravA mATe devAlayamAM javAnuM che. ahiMsAnA pATha zikhavA mATe, satya ane saMyamano abhyAsa karavA mATe ane vizvabaMdhutvanI bhAvanAne jagADavA mATe ApaNe devAlaya jaie chIe. paramAtmA guNAnA " asitagirisamaM syAt kajjalaM sindhupAtre surataruvarazAstrA lekhinI patrabhUrvI / likhati yadi gRhItvA zAradA sarvakAlaM tadapi tava guNAnAmIza ! pAraM na yAti // " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 mAsAgara che. enuM cintana karI ApaNe ApaNA jIvanamAM guNA pragaTAvavAnA che. AtmabhAvanAnA vikAsa mATe, guNavakAsanI bhAvanAne uddIpta karavA mATe devAlaya che dhanAthI dhanInI pAse jAya, ane vidyArthI vidyAvAnI sAmata kare, tema guNAthI e guNInI seAkhata karavAnI che. cAritrazAlI santano saMga jema guNInI dRSTie che, tema bhagavAne satsaMga (darzana, smaraNa, vaMdana) paNa e ja STie che. mahAtmA enA cAritrathI ane sadupadezathI upakAraka che, tema paramAtmA paNa enA mahAn jIvanapAvitryathI ane enI sAMprata upalabdha upadeza-sa pattithI upakAraka che, upakAraka thaI zake che. AtmAnuM kalyANa AdhyAtmika jIvanamAM che. AdhyAtmika jIvana eTale vItarAgatAno abhyAsa--kAma, krodha, mada, lAbhanA vidyAraNano abhyAsa. e ja mATe tapa-japa, bhakti ane karrakAMDa karavAnAM che. ApaNAM tamAma kriyAkAMDa vItarAgabhAvanI sAdhanAnI dizAmAM vahevAM joie. e ja dhyeyane anulakSIne, e ja lakSya tarapha draSTi rAkhIne karmakAMDa karavAnAM che. devAlayanuM vAtAvaraNu vItarAgatAnI bhAvanAne bAdhaka na thAya, paNa sAdhaka thAya evuM --kRSNAcalane zAhI banAvAya, dariyAne DiyA banAvAya, kalpavRkSanI zAkhAne kalama banAvAya, dharatIne kAgaLa banAvAya, ane sarasvatI pAte lakhe-hamezAM lakhyA kare, tA ya, huM Iza ! tArA guNAne pAra na pAme. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ hovuM joIe. devamUrtinuM dazya paNa vItarAgatAnI bhAvanAne jagADe evuM hovuM joIe. rAga ke dveSanuM cinha kaMI paNa tenI devamUrti) sAthe vaLageluM na joIe. kAmaleganI ceSTAmAM te AkhuM jagata DUbeluM che. paramAtmA paNa je ethI chuTI zakya na hoya te pachI e paramAtmA kaI vizeSatAthI ane strIsaMga rAkhavAmAM paramAtmAne je deSa nathI, te pachI duniyAM kAmalegamAM Asakta rahIne zuM khoTuM kare che? ane te pachI brahmacaryanA, tyAga vairAgyanA ane saMnyAsanA upadezanI jarUra zI che? santa-sAdhu paNa strIsaMgI hoya to paDelo gaNAya che, te paramAtmAne strIsaMga heya? sAdhu saMtanuM jIvana paNa akAmI, tyAgI ane vairAgyazAlI hAya, hovuM joIe, te paramAtmA, ke je santapaNunA-sAdhutAnA carama zikhara para pahoMcela che, tenI sAthe strIsaMga hevAnI kalpanA paNa thaI zake kharI? zastra-astra paNa e ja rAkhe ke jene bhaya hAya, bIjAne mA-pITa hoya, bIjAno saMhAra kare hoya, pitAnuM rakSaNa karavuM hoyaparamAtmAne koIne bhaya che? koI upara dveSa che? keIne mAravo-pITavo che? pitAnI AtmarakSA karavI che? ane te paNa hiMsaka rIte karavI che? nahi ja. pachI ene zAstra rAkhavAnuM zuM kAma? AbhUSaNe paNa e ja pahere ke je tyAgI na hoya, bhegavilAsI hoya paramAtmA te pUrNa tyAgI che, pUrNa virAga che, ene AbhUSaNanA ThATha hoya? pUrNanirmalabrahmarUpa pUrNa vitarAga paramAtmA saMsAranI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ saghaLI jaMjALathI nimukta che, bhava-prapaMcanA pAdhika lepathI sarvathA vimukta che. ene rAga-dveSa nathI. mATe ja rAga-dveSasUcaka kaI cIjano-rAgasUcaka strI temaja AbhaSaNa, ane dveSabhayAdisUcaka zastrAstra vagereno-saMsarga enI mUrti jeDe ghaTI zake nahi. rAjA-mahArAjAnI avasthAnI mUrti hoya to ene strI ane zastrAstrano saMsarga ghaTI zake. bhUtakALanA hoTA mahoTA vIrapuMgavonAM ane narendronAM bAvalAM ubhAM karavAmAM Ave che, emanI mUrtio sthApita karavAmAM Ave che, e pramANe je hoya te kaMI ja vAMdho nathI. paNa te e paramAtmAnI mUrti na kahevAya, paNa mahAna naravIra ke mahAna nareza yA mahAn samrArnI mUrti gaNAya. e sthitimAM pradarzana mATe e prakAranI mUrtio avazya upagI che, ane e prakAranA bhAvane uddIpta karavAmAM prAjaka che. paNa paramAtmAnI mUrtimAM to enI pUrNa vItarAgatAne ja dekhAva Avavo joIe, rAga-dveSanI sUcaka kaI paNa cIjano saMsarga tyAM na hovo joIe. te ja e paramAtmAnI mUrti tarIke vitarAga bhAvane preravAmAM upayogI thaI zake. astu. pUrvoktasvarUpa (sAkAra) paramAtmAnI pAsethI Adi RSioe sAMbhaLeluM te mRta. e zrata uttarettara SiparaMparAthI vahetuM AveluM Aje paNa upalabhya che. emAMthI vivecaka daSTie paramAtmAnI maMgalabhUta AjJA yA kalyANabhUta upadezane sAra prApta karI zakAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstra" ne nAme oLakhAtA dharmagrantha DhagalAbaMdha che, ane "guru" tarIke gaNutA sAdhuo paNa lAkhonI saMkhyAmAM che; ane e badhAonAM mantavya ane vivecane ghaNI bAbatamAM eka-bIjAthI bahu viparIta jevAmAM Ave che. vicitra rItarivAjone dharma samajI prajAne bahu moTe bhAge tene cakaLe caDhI gayela che. zAstrone avaLI rIte thI temAMthI avaLA artho paNa ghaNAe kADhyA che, ane prajAne udhe raste doravAne gahita prayAsa karyo che. dharmane nAme kahevAtA granthamAM bahu aniSTa seLabheLa thaI gayela che, ane lekenAM mAnasa para buddhibhramanAM jALAM pAtharI daI vahema, daMbha, pAkhaMDa ane heMganA Dhaga nIce temane dabAvI devAmAM AvyAM che. buddhivizvamanI A bImArInA unmAdamAM leke dharmane nAme ghaNA lAMbA kALathI paraspara laDatAjhaghaDatA AvyA che. dharmanA kahevAtA svArtha lupa " ThekedAro" e pitAnI guruzAhInA niraMkuza takhtane surakSita rAkhavA pitapitAnA anuyAyI vargane dhArmika jhanUnanAM "paNa" pAI pAI uzkeravAnAM ane bhinna bhinna vargo vacce vera-virodhanI durbhedya dIvAla khaDI karavAnAM kAma karyA che. Ama dharmanA jhanUnI nazAe jagavelI ane bhaDakAvelI jhaghaDAnI lhAyamAM deza ane samAjanI akathanIya hAni thaI che, eTaluM ja nahi, e jhanUnI jhaghaDAkhora nazAe mAnavatA suddhAMne aNu banAvI mUkI che. A badhI duHkhada kathA che. A badhuM eTalA mATe yAda karAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 che ke, ApaNe kAi paNa sa`pradAyanA ke enAM zAstronA andhapUjaka na banIe. koi paNa zAstrone AMkha" ughADI rAkhIne tapAsavAM joie. kAinA paNu (kAi paNa zAstra ke dharmAMpadezakanA) upadeza buddhirUpI gaLaNAthI gALIne ja levA joie. sAMpradAyika saMkucita STivALA mANase ghaNI khAkhatAmAM gerasamajutInA bhAga khane che, ane mUDha dRSTine lIdhe 'a'dhArA' mAM kratA hoya che. pAtAnA gharanuM mamatva rAkhanArAo paNa peAtAnA gharanA kuDAkacarA para mamatva nathI rAkhatA, tene teA vALIjhuDIne phUMkI ja de che; tema saMpradAyarUpI gharanuM mamatva bhale heAya, paNa temAM ghusI gayela kuDAkacarA jevI khAkhatA tarapha te| mamatva na ja rAkhavuM joie. sAmAnya buddhi paNa jo niSpakSa hAya tA ghaNI kharI khAkhatAmAM viveka karI zake che. matalaba ke vivekadraSTithI vicArI peAtAnA gharanI " paNa kacarA jevI khAkhatAne phekI ja devI joie; ane bIjAnI sArI vastu hoya teA tenI kadara karavI joie, tenA lAbha levo joie. eka mahollAnAM pacAsa gharA, dhAro ke haLImaLIne rahe che ane ekabIjAne tyAMnI sArI cIjonA lAbha uThAve che, tema judA judA sa'pradAye haLImaLIne rahe ane eka-bIjAnI sArI vastune grahaNu karavAnI tatparatA dharAve teA badhAe saMpradAyAne ethI lAbha paheAMce, ethI badhAnI 'samRddhi ' mAM vRddhi thAya ane dUSita sthiti hAya te tenI zuddhi thAya. mArU' te sAcu e durAgrahu dazA che. ene mUkI dai sAcu te mArU e prakAranI udAra STi keLavavI joie. jaganA kAi paNa khuNAmAM jyAM kayAMya satya che te mArUM che e (" www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAtanI ujavala manavRtti ja satyanuM sAcuM ane suphala pUjana karI zake che. AvI guNagrAhaka daSTi jyAM hoya che tyAM anucita zAstrameha ke sAMpradAyika rAgAndhatA nathI hatAM ke jeo vicArazaktine kuMThita banAvI buddhine satyapalabdhithI ane AtmAne sahaja prAsAdika sukhathI dUra rAkhe che. yAda rAkhavuM joIe ke, satya jJAnanI prApti mATe kevala zAstrAra puratA nathI. zAstronAM yativihIna, vicAravihIna adhyayana jokhamabharelAM che. zAstrAlekanamAM parIkSaka buddhine, Alecaka daSTine sahakAra purepure jarUra che. te ja zAstrArthane viveka pAmI zakAya. mane kaI pUche ke dharma kayo? te huM kahuM manuSyadharma. ane e ja dharmane zikhADavA mATe bhinna bhinna saMpradAyarUpa skule khelAyelI che. badhI skulene zikSaNa-kama ane temanuM zikSaNamahatva sarakhAM na hoya, emAM tAratamya heya ja. paNa ethI kaMI avagaNanAne pAtra Thare nahi. judI judI athavA judA judA prakAranI upayogI cIjothI bharelA judA judA oraDA jema upayogI che, keI asAra ke avagaNanIya nathI, tema vividha saMpradAyamAM bhinna bhinna prakArane upayogI mAla nyUnAdhika pramANamAM bharelo che, mATe kaI avagaNavA ke "je mAtra nartako vinirbhara | yuktihInavicAre tu dharmahAniH prajAyate " // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAyaka nathI. (hA, samayanA vAvAjhoDAthI uDelo kacaro je AvI bharAye hoya te jarUra te kADhI nAMkhavo rahyo.) A prakAranI samajaNa je jAgarita thAya ane ene pariNAme janatAnI daSTimAM sAmyanuM (samabhAvanuM) sundara aMjana purAya te, dharma-saMpradAyanA nAme laDI laDIne vikhUTA paDI gayela manuSyavargo vacce maitrIne setu ke sundara baMdhAya! manuSyajAtinuM keTaluM kalyANa thAya! manuSyatAne ke vikAsa thAya! bhAMge te dharma ke sAMdhe te dharma? vizvabaMdhutvane pATha paDhAve te dharma. je dharma janatAne ethI udhuM paDhAve che te dharma nathI, paNa dharmAbhAsa adharma che, manuSyajAtine jIvanaleNa duzmana che. kaI paNa dharmanA vyAjabIpaNAnI kaseTI tarIke be bAbato che: saMyama ane vizvabaMdhutvabhAvanA. A be bAbatemAM jeNe jeTalo adhika vikAsa karyo hoya, te teTale adhika ucca dharma. Ama, dharma jIvanane prANa che. jIvananI zAnti, jIvananuM sukha ane jIvananA kalyANane e ja mAtra eka mukhya AdhAra che. dharmasAdhananuM vAstavika svarUpa cittanuM zodhana che e ApaNe na bhUlIe. ane e kAryamAM je je kriyA vyApAra upayogI thAya te badhA dharmasAdhananA mArga gaNAya. A parathI dharma eka che e vastu spaSTa thAya che. mATe kriyA vyApArane dharma mAnI tenA (kriyAvyApAranA) vaividhya athavA tenI vibhinnatA para dharmabhedanI (dharma khA nokhA che evI) kalpanA karavI ane ema karI sAMpradAyika Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ (vADAbaMdInI) vRttine poSavI anucita che. kriyAkAMDa ke rItirivAjanA bhede joI bhaDakavAnuM nathI. bheda te jagatane prakRtisiddha niyama che. jagata eTale ja vaiciya. vicitra prakRtine samUha enuM nAma jagata. rucinuM vaicitrya keNa nathI jANatuM ? pAtro ane bhejya cIje bhinna bhinna hovA para kaI vAMdho le che? nahi ja, pachI karmakAMDa ke vidhividhAnanA bheda upara aNagame lAvavAne hoya? ApaNe be hAtha bhinna nathI? ApaNAM aMgepage judAM judAM nathI? mATe bheda e kaMI vAMdhAvALI vastu nathI. mAtra jarUranuM eTaluM ja che ke, bhinnatAmAM viruddhatA na AvavI joIe. ApaNuM banne hAtha je paraspara viruddha thaI jAya ane eka-bIjAne sApha na kare te banne upara melanAM thara bAjhI jAya ane Akhare banene saDavAno vakhata Ave. Ama bhinnatAmAM jyAre viruddhatAnuM viSa reDAya che tyAre te ghAtaka bane che. saMpradAya eka mULa tatvanI zAkhAo che, bhinna bhinna rIti-paddhatinA zikSaNanI le che athavA judA judA mAlabharelA oraDA che ema mAnI cAlIe te kayAM vadhe Ave che? AthI prajAkIya saumanasya kevuM sundara sadhAya? AthI kharekhara lokajIvana ghaNuM ghaNuM kalezamAMthI ugarI jaI pitAnI sukha-zAMti bahu sArA pramANamAM sAdhI zake. eka kAryanI niSpatti jema judAM judAM upakaraNethI thaI zake che, tema dharmanuM sAdhana paNa judA judA vidhividhAnathI athavA bhinna bhinna karmakAMDathI thaI zake che. Ama (karmakAMDenI) bhinnatAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 mAM (dharmanI) ekatA je samajAI jAya te sAMpradAyika vyAha yA dharmAnyatAne unmAda zamI jatAM vAra na lAge. bhinna bhinna rItirivAjethI, bhinna bhinna karmakAMDe athavA vidhividhAnathI judA judA dekhAtA saMpradAyamAM dharma cIja, jemAM judAM judAM mATalAomAM thI eka che tema eka ja che, ane te satya, saMyama ane sevA. AmAMnI eka paNa cIjane kaI majahaba ke keI saMpradAya inkAra karI zake tema che ke? nahi ja. A tatvatraya badhAe dharmonuM sarava (Essence) che. Ama jyAre badhA saMpradAyamAM dharma eka che, te pachI saMpradAya nokhA khA rahyA te cho rahyA, emAM harakata zI? saMpradAyanuM vaividhya jema kiyADe athavA vidhividhAnethI che, tema dArzanika vAdothI paNa che. vaitavAda, advaitavAda, kSaNikavAda, IzvaravAda vagere vAdathI paNa judA judA saMpradAya racAyA che. paNa karmakAMDe ane dArzanika vAdathI cAhe game teTalI bhinnatA saMpradAyamAM hoya, paNa upara kahyuM tema, e badhAM makAno" mAM dharmarUpI mAla te ekasarakhe che. vizAla daSTine dharmAthI pitAnAja "vADA" mAM pUrAI na rahetAM dharmanA vizAla bajAranI mulAkAta lya, ane keIne paNa sAro "mAla" jaNAtAM tene saharSa grahaNa kare. pitAnA saMpradAyanA sAdhuo paNa je duzIla hoya te temane tyAga karI de, ane bIjA saMpradAyanA paNa suzIla, cAritrasampana ane samabhAvazAlI sAdhune vega maLI jAya te tenA satsaMgane khullA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ dilathI lAbha prApta kare. pitAnA saMpradAyanI cAlI AvatI kaI rUDhi hAnikAraka hoya, athavA koI vratapraNAlI ke koI karmapaddhati dUSita yA anucita hoya to tene mUkI daI koI paNa saMpradAyanI kahevAtI sArI rUDhi ke egya rItabhAtane svIkAra kare. dharmAthI mumukSu sarjanane daSTirAga rAkhavo na ja pAlave. teNe to pavitra jJAnanA vizAla bagIcAmAM niHsaMkocapaNe viharavuM joIe. pavitra jJAnanI tene bhUkha lAgavI joIe, ane pavitra prasaMgo meLavI e bhUkhane saMtoSavA teNe yathAga yatnavAnuM rahevuM joIe. AtmA mUlasvarUpe saccidAnanda che. paNa karmanAM-mAyAnAMavidyAnAM-mehanAM AvaraNothI gherAyelo che. ane ethI ja anAdi kALathI bhavacakamAM aneka duHkhathI pIDAte bhamI rahyo che. AtmAne A mAyAga kAlpanika nathI, vAstavika che. kAlpanika hoya te jhAMjhavAmAM kapeluM pANI jema akicikara che, tema e mAyAthI paNa kaMI thaI zakavuM saMbhave ja nahi. e mAyA khapuSpavat akiMcitkara banavI joIe. paNa jyAre prANIone anekavidha duHkhamAMthI mukta karavA mATe santo zAstraracanA karyAnuM jaNAve che, tyAre e duHkha mRgatRSNA nathI, paNa saddabhUta (Fact) bAbata che e sAbita thAya che. ane jyAre mAyA meha)nAM pariNAma satyarUpe xrajajumAM sarpane bhrama thAya che tyAM sarpa satya nathI, paNa tene sarpa samaja tyAM sarSa satya che. "satya"ne A artha che. e sivAya kalyANabhUta tattva te satya" e satyane bIje paNa artha che. paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAbita thAya che tyAre sutarAM mAyA paNa satyarUpe sAbita thAya che. Ama AtmA ane mAyA e bane to vAstavika rIte sAbita thAya che. A AdhAre dvaitavAda spaSTa rIte yuktisiddha che. chatrI, phAnasa, TepI, Dagale vagere je je cIjo ApaNI najare bhramavagara dekhAya che te dekhAvuM zuM bhrama che? zuM bhautika cIjo che ja nahi, ane dekhAya che te bhrama che ema bAbata che? nahi, ema banI zake nahi. je je cIje vastutAe dekhAya che te badhI yathArtha che jagata mithyA che eTale khapuSpavata asat che ema nathI. jagat paNa sata che. rajajumAM sapane bhrama thAya che, paNa pAchaLathI rajaju samajAtAM AgaLanuM jJAna (sarpa hovAnuM) khoTuM Thare che. A pramANe jagatanI cIjo je dekhAya che e jJAna, pachInA koI jJAnathI khoTuM kare che ke? nahi ja. sAmenI khIMTI para laTakAvelI chatrIne jema saMsArI mANasa jeze, tema gasiddha pUrNa brahmajJa paNa jeze. e brA e upasthita chatrIne chatrI nathI ema nahi kahe, e paNa chatrInuM astitva barAbara svIkAraze. phaka mAtra eTalo ja ke sAmAnya jananA karatAM jJAnAnuM vastunuM jJAna bahu sUkSma hoya che. A uparathI cetana ane jaDa bane sadabhUta padArtho che ema samajavAnuM che. je vacana jagatane-jaDa cIjone asat kahe che ene artha e kharaviSANuvat che ema nathI karavAne; paNa "asata' "mAM "satya" ne -e artha ahIM vivakSita nathI. e artha "sarca karavAne che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 eTale asAra che, anitya che, nAzavanta che ema samajavAnuM che. ' sat 'nA artha jema vidyamAna thAya che, tema khIjo artha prazasta athavA sArabhUta evA paNa thAya che. eTale sat eTale sArabhUta ane asat eTale asArabhata. ' mithyA jagat' nA ullekhamAM pazu ( mithyA ' zabdanA artha upara jaNAvela arthamAM asat karavAnA che. ' mithyA ' eTale asAra, anitya, nAzavanta. jJAnIe jagattne mithyA yA asat kahIne sa`sAranI vicitratA, viSamatA, nirguNutA ane duHkhapUrNatAnA upadeza kare che ane meAhAsagane haTAvI virAgatAnI ucca sthitine prApta karavAmAM sAcu' kalyANa hAvAnuM kramAve che. saMsAravatI badhA AtmAe mUlarUpe pUrNa - jJAnAnandarUpa che, paNa sAtheja mAyika (kArmika) AvaraNeAthI AvRta che. e AvaraNA jyAre dUra thAya che, tyAre e enI mukti kahevAya che, tyAre e peAtAnA pUrNa ujjavala saccidAnandamAM prakAze che. A sthiti thayA pachI e AtmAnuM phrI saMsAramAM dehadhAraNa karI avataravuM thatuM nathI. jaDa padArtha taraphanA mArha ja AtmAne saMsAramAM rajhaLAve che. e ja saMsAra-vRkSanuM khIja che, e ja bhavabhramaNanuM kAraNa che, e ja sarva kalezAnuM mUla che. AtmAnI jaDavAda taraphanI mAha-dRSTi jyAre virAma pAme che ane e AtmabhAnamAM Ave che, tyAre ja enuM kalyANusAdhana maMDAya che, tyArathI ja enA AdhyAtmika vikAsa thavA mAMDe che. ane e vikAsamAM jema jema e AgaLa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 vadhe che, tema tema ene mokSa najIka Avate jAya che, ane chevaTe pitAnuM sahaja svarUpa, je pUrNa pAramezvarI sthiti, tene prApta thAya che. A mokSa e ja kharUM dhyeya che, e ja parama kalyANuM sthiti AdhyAtmika sAdhanAnuM lakSya che. e dhyeya tarapha, e lakSya tarapha prANIone deravA mATe AtmA e ja ekamAtra ArAdhya tattva che e sadupadezane pracAra karavo jarUrI hoI advaitavAdanuM heta [] nahi, paNa eka tatva, ane te AtmA e vAda) pratipAdana karavAmAM AvyuM che. Ama tAtvika daSTie (In fact) haitavAda ane kartavya-daSTie advaitavAda bane kharA che ema samajavuM joIe. jema daitavAda, advaitavAda, tema kSaNikavAda, vijJAnavAda, zUnyavAda vagere bIjA vAdenuM paNa upapAdana karI zakAya che. te badhA potapotAnA daSTibindue kharA che, ane samanvayadaSTie barAbara ghaTAvI zakAya che. pUrvakAlanA dArzanika mahArathIoe eka-bIjAnAM daSTibinduone samajavAno prayatna ryo hota to teone khaMDana-maMDananI ATalI kaDAkuTamAM paDavuM paDyuM na hota, rAgadveSanI ATalI Aga saLagI na heta, sAMpradAyika kalaha ATalo phelAyo na heta, duniyA ATalI muMjhavaNamAM dhakelAI na hota. jIvananuM amRta dharma che. e ja prANune dukhasAgaramAMthI uddharanAra che. dharmanA pAlana vagara sukha nathI. velAmeDA paNuM jyAre dharmane sAcA pAlaka banIzuM tyAre ja sukhI thaIzuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma zuM che? antar jIvanamAM guNene pragaTAvavA e dharma che. cittamAM dayA, anakampA, prAmANikatA, nyAyaparAyaNatA, sahiSNutA, kSamAzIlatA, vizAla daSTi, udAra vRtti, vyApaka maitrI, svabhAvamAM mRdutA, vANImAM kemalatA, AcaraNamAM ziSTatA, tema ja hRdayamAM vatsalatA A badhI dharmanI bAbata che. A jAtanuM ghaDatara (jIvananuM) e dharma che. dharmanI A muddAnI vAta ApaNe ApaNA hadayamAM khUba ThasAvI devI joIe. duniyAnI havAnI to kaDhaMgI sthiti che. jeo andarathI kura, nRzaMsa, nindaka, adekhA, luccA ane kSudratAthI bharelA hoya che teo paNa devapUjana, sahyAvandana, pUjApATha vagere karmakAMDathI dhamImAM gaNAya che-dhamI tarIke gavAya che, jyAre upara jaNAvela guNavALA-manuSyatAnA guNethI vibhUSita sajIne paNa bahAranAM vidhividhAnamAM udyata na hovAne lIdhe dhamImAMthI bAtala karAya che. are! AcArahIna' samajI temane vagevavAmAM Ave che. duniyAnI A kaDhaMgI rItanI zI vAta karavI! lokanA udhA DeLAe ghaNA ghaNu sajajanene haDahaData anyAya karyo che, jenA lIdhe te mahAnubhAvone bhAre bhAre AphatamAMthI pasAra thavuM paDyuM che. paNa je dharmane sAco pUjaka thavA Icche che te lekapravAhanI vAhavAhanA dhoraNe dharmanuM ArAdhana karato nathI, paNa attara jIvananI zuddhi tarapha tenuM lakSya hoI antarAtmAmAM dharmane poSavA prayatnazIla rahe che, jenI zubhra snA naitika AcaraNa (Morality) nA rUpamAM bAhA jIvanamAM paNa camakatI rahe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehaviDaMbita mANasa AzA-tRSNAnA taraMgomAM DUbelo rahe che, potAnuM sAcuM hita samajato nathI, potAnA hitasAdhanane ene vicAra ja AvatuM nathI, ane kyAreka Ave che te mohanA rege ruNa rahetuM tenuM mAnasa tene jhaTa ekI nAMkhe che. e spaSTa samaje che ke jindagIne kaMI ja bharoso nathI, ane kAlanuM zastra thoDA ja vakhatamAM enA zarIranA bhukkA karI denAra che. A vAtamAM ene jarAya zaMkA nathI. chatAM zAnta citte Atmahitane vicAravAmAM ene rasa paDato nathI. bIjAnI paMcAtamAM zUro thaIne phare che ane potAnI akkalane DoLa batAvavAmAM rasa le che, paNa potAnA DahApaNane upaga pitAnA AtmahitamAM karavAnuM ene sujhatuM nathI. jyAMtyAM laDe che, jhaghaDe che, bIjAnI upara pitAne repha jamAve che, beTI kIrti khATavA mathe che ane bhautika svArtha sAdhavAmAM, kAmarasane upAsavAmAM nirantara racyApacyA rahe che, paNa pitAnA sAcA hita tarapha enI daSTi khulatI nathI. keTalI kaMgAlIyata ! rAjAnA makAnamAM rAtanA cAra peThelA che ane rAjA pote pitAnA vaibhava para makalAI rahyo che te tenA sAMbhaLavAmAM Ave che cetoharA yuvatayaH svajano'nukUlaH ___ sadbAndhavAH praNayagarbhagirazca bhRtyAH / calganti dantinivahAstaralAsturaMgAH [rANuo, kuTuMba parivAra, badhuvarga, nokara-cAkara ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 hAthI-ghaDA vagere vaibhavane ThATha mAre keTale badho che!] paNuM rAjAne lekanuM cothuM caraNa pUraNa karavAnuM sujhatuM nathI. pelA ceranA hadayanA tAra te vakhate sadabhAgyamege jhaNajhaNe che. phaTa cothA caraNane nAda tenA mukhamAMthI camake che- sammIlane nayanayonahi kizcidasti [AMkha mIMcAtAM kaMI nathI.] Akhare badhuM melIne ekalA javAnuM che e nizcita chatAM mANasa mahAvezamAM kevAM kevAM khATAM kAma karatuM rahe che! jete chatAM AMdhaLe rahe che! sAMbhaLato chatAM oNre rahe che! samajAte chatAM mUDha rahe che! yena kena prakAreNu-sadAcArane saMhAra karIne paNa arthopArjananA kAryane dhapAvavA mathe che, zarAbInI jema bhAna bhUlI kAmasevanamAM masta rahe che ane sAdhAraNa vastu viNasatAM paNa khinna thAya che, khijAya che, roSe bharAya che. mANasanI A mehaceSTA gajabanAka che. maraNavakhatanI sthitine e vicAra kare te tenuM hRdaya pigaLyA vagara rahe nahi. metavakhate bhayaMkara vyAdhio zarIramAMthI phATI nikaLe che ane seMkaDo vichIo aMge aMge karaDI rahyA hoya evI vedanA saLagatI hoya che, bIjI tarapha pitAnI dhana-saMpatti ane kuTuMba parivAra-pitAnI aurata ane bAlabaccAM emane joI joI jhare che. A dvividha javAlAmAM bahu burI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30. rIte sekAte kamabakhta mANasa melA ane garIbaDA cehare cAlI nikaLe che. enI e vakhatanI duHkhapUrNa karaNa sthitimAM ene ke rAhata ApI zake che? kaI ene kaMI paNa AzvAsana ke zAnti ApI zake che? e bIcAre pitAnA svajanenAM moDhAM tarapha Tagara Taga joyA kare che-evuM sUcavato ke mane keI bacAve! keI bacAvo! paNa ene kaI priya jana enA duHkhane enI vedanAne-enA santApane jarA paNa haLavo karI zake che? badhAnA dekhatAM e anAtha, azaraNa, paNa prANI bhAMgI bhUko thaI jAya che, kayAMya alopa thaI jAya che-eka keDI paNa sAthe laI zakyA vagara, vividha pApAcaraNothI potAne mATe ane vadhu te bIjAo mATe bheguM karela je dhana, temAMthI eka rAtI pAI paNa sAthe laI jaI zakayA vagara. saMsAranI A hAlata che! nakAmI pArakI paMcAtane piTalo mAthe upADI mANasa ghume che. sukha ane zAntino mArga spaSTa chatAM enA jevAmAM AvatA nathI, athavA jevA chatAM ene avagaNane hAthe karI ADe raste cAle che ane nakAmI mAthAphoDa karI azAntine horate rahe che, herAnagatine netarata rahe che. samagra bhavacakamAM manuSyane bhava ja eka e bhava che ke jemAM AtmAne paripUrNa vikAsa sAdhI zakAya che. ane eTalA ja mATe svarganA deve paNa e bhavamAM janma levAnI AkAMkSA dharAvatA hoya che. AvA mahAna janmane viSaya-kaSAyamAM paDI ragadezaLatA rahevuM e zuM DahApaNa che? kharekhara - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 te dhattUrataruM vapanti bhavane pronmUlya kalpadrumaM cintAratnamapAsya kAcazakalaM svIkurvate te jaDAH / vikrIya dviradaM girIndrasadRzaM krINanti te rAlabhaM ye dharmaM parihRtya sarvasukhadaM dhAvanti bhogAzayA // --jee dharmane mUkI adharmane Acare che, nItine avagaNI anItinAM kAma kare che, sadAcArane tarachoDI durAcaraNamAM paDe che teo kalpavRkSanu' unmUlana karI dhannUrI vAve che, cintAmaNi phekI dai kAcanA kakaDA grahaNa kare che ane hAthIne vecI gadheDA kharIda kare che. spaSTa vAta che ke-- - kSaNavAramAM cIjo badhIye jagatamAM palaTAya che, palamAM uthalapAthalataNA pAkAra jyAMtyAM thAya che; gabhIra ghaTanAnA banAvA AMkhathI dekhAya che, zUrA pahADI dehu paNa sahuseva gaDhALAya che. dhana, kIrti ne adhikAra, sattA ekadama vikharAya che, saundaryAM, khala ne premarasanAM pAtra paNa lepAya che; saMsAranuM A jAtanuM vaicitrya bahu dekhAya che, mATe svahita sAcuM sujanane dhama mAM samajAya che. ( lekhaka ) ApaNe ahIM [mAnavabhavamAM] zuM viSayabhAge bhAgavavA AvyA chIe ? niHsandeha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 indriyArthavilAsAya na jAtaM tava janmanA / vikAsayitumAtmAnaM tvamatrA''gatavAnasi / (lekhaka) -viSayavilAsa mATe tAre janma nathI thaye. AtmAne vikAsa karavA sAru tuM ahIM Avye che e samajI jA ! kAmaceSTAmAM te jagatanA nAnA-meTA tamAma prANIo DabelA paDayA che. mAnava paNa ema-bIjA prANIonI jema-andhakAra mAM paDI rahe te pachI enI mAnava tarIkenI vizeSatA zI? e ahIM AvyA che mananapUrvaka sanmArge caDhavA sAru. pitAnuM e kartavya bhUlI jaI ADe raste utarI paDavuM ene chAje? caitanyasvarUpane bhUlI jaI mehamAyAmAM lapaTAI javuM emAM enA jIvananI durdazA che. A amUlya takane lAbha levAnuM je cUkI javAya te pharI pAchuM adhogatimAM paDavAnuM thAya, puNyanA bhege je sAmagrIsameta manuSyajanma ApaNane sAMpaDe che tene sadupaga jaDamehanI daSTine miTAvI AdhyAtmika bhAvanAmAM parAyaNa thavAmAM che. emAM ja vastuta: mAnavatA che, e ja manuSyajIvana che. AtmabhAvanI ucca bhAvanA je satata poSAtI rahe te kalyANasAdhana sulabha ja bane. jevI ke - suprabhAtane te dina kyAre Ugaze? | kyAre thAze hadaya-rAja praphulla je? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 dUra karIne mananA saghaLA melane kayAre je mUDha dazAnI bhUla che ? suprabhAtane te dina- 1 bhavabhava-saMcita jaDatA kayAre nAsaze? kayAre pragaTAvIzuM antar ta che? varuNa moha-timirane kyAre kADhazuM ? kyAre thAze jIvanamAM udghota che ? suprabhAtane te dina 2 kayAre mamatA mArI samatA pAmazuM ? kyAre khilaze ni:spRhatAne raMga che? vikAravarjita chavana kayAre jIvazuM mUkI daIne mehaka viSayAsaMga je ? suprabhAtane te dina 3 tRSNanI javAlAne kyAre karaze ? kayAre zikhazuM AtmavikAsaka ga je ? bhaya ke lAlaca sAme abhita rahI kyAre haNazuM sarva karmanA rega che? suprabhAtane te dina- 4 kAma, kaeNdha, mada, mAyA, lobha vidArIne kayAre karazu meharAjyane bhagna je ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 pUrNa vizaga, ahiMsaka, samudra nI kayAre thAzu pUrNa brahmamAM magnajo ? suprabhAtanA te ni0 5 ( lekhaka ) A amRta bhAvanA che. emAM ramaNu karanAra ja sAcA mahAbhAga che. e ja dhArmika che, dhArmika banI zake che, peAtAnI dhArmikatAne khilavI zake che, uttameAttama dhArmika banI zake che ane muktinAM kapATa khAlI zake che. dunyavI (bhautika) padArthonA saMcAga kSaNabhaMgura che, nazvara teA che ja. sukhane mATe emAM phAMphAM mAravAM e ajJAna ceSTA che. ekanI eka cIja eka vakhate rAcaka lAge che ane bIjI vakhate arecaka thai paDe che. khAhya vastumAM sukha nathI, sukha-duHkhakalpanAenI prasavabhUmi ApaNI vicitra maneAvRtti ja che. vAstavika sukha jIvananI pavitratAmAM che, pavitra AtmAnI nirmala jIvanacarcAmAM che, mehanA cenacALA vagaranuM zuddha sadAcaraNI jIvana jIvavAmAM che. aniyatrita mAnasa vaibhavanA pathArA game teTalA vadhatA jAya paNa dharAtuM nathI, jyAre saMyamapUta sujJa mAnasane vItarAga sthiti majAnI lAge che. ene bhAga rAgarUpa bhAse che ane ekAkI nirdhana sthitimAM paNa e umadA vihAranA alaukika AnandamAM ramatuM hoya che. viSayAnanda e zu sAcA Ananda che? e kSaNika nathI ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ santApathI saMvalita nathI? pariNAme virasa nathI? samajI ja rAkhavuM joIe ke e zudra Ananda rAgadveSanI saMskAraparaMparAne janmAvI, piSI du:khanAM mULane vadhu ne vadhu palphavita kare che. AvA AnandanI pAchaLa lobhAvuM ene jJAnIo DahApaNamAM nathI gaNatA. dhana ke kuTumba, je pitAnuM nathI, temAM A jIva mamatva karI beThe che, ane AtmAnuM cidAnandatatva je pitAnuM rUpa che tene bhUlI gayo che. kevuM ajJAna! ajJAnane lIdhe tRSNArUpa melanAM thara mana para je bAjhelAM che, e ja manane vikalponI havAmAM dhUmatuM rAkhe che, e ja ene santApamAM rAkhe che, e ja ene udvigna banAve che ane e ja ADAavaLA vicArene dhumADe phelAvI ene guMgaLAvI mAre che. e thara ja duHkhanAM mULa che. vivekadraSTithI e tharane sApha karavAmAM Ave tyAre ja mananI azAnti dUra thAya; kemake tyAre vikapanI kanaDagata ene nathI rahetI, athavA emanA hallAno sAmano karavA jeTaluM e zaktizALI bane che; pratikula paristhiti vacce paNa ene (pratikUla paristhitino) yogya artha besADavA zaktimAna hovAthI e muMjhavaNamAM naMkhAtuM nathI, zuddha viveke bakSela samAdhi-manTanA balathI ene prasannatA sulabha banI jAya che. mahatRSNA pUrI thatI ja nathI. mANasa ene jema jema tRpta kare che, karavA mathe che, tema tema te vadhu ne vadhu bhabhUkatI jAya che. eka taraphanI IcchA zAnta thAya che to bIjI taraphanI jAgarita thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAga maLatAM besI gayela meha pharI TaTAra thAya che. Ama tRSNA yA viSayAbhilASane pravAha satata vahetuM ja rahe che. bhego bhegavavAthI ene nirodha thaI jaze ema mAnavuM bhUlabhareluM che. maharSi manu zekhuM kahe che ke "na jAtu kAmaH kAmAnAmupabhogena zAmyati / haviSA kRSNavarmeva bhUya evAbhivardhate // " -viSayane abhilASa viSayane bhegavavAthI zAnta nathI thate; ethI te ulaTuM e vadhu sateja bane che. ghI nAMkhavAthI agni ThaMDI paDe kharI? ulaTI vadhu ja bhaDake. tema, mehane jema jema paMpALavAmAM Ave che tema tema te vadhu vakare che. ene IlAja te mAtra bhAvanA ane saMyamane abhyAsa e ja che. eja gItAnuM nivedana che: viSayathI cheTA thavuM te azakaya ja che, paNa viSayamehathI cheTA thavAmAM ja ApaNe sAco puruSArtha che. ane e ja sahuthI moTe puruSArtha che. rUpa, rasa, gabdha, sparza, zabda ApaNuM sAme sarvatra patharAcelA paDayA che. paNa emAM mehita na thavuM, enI tarapha kheMcAvuM e ja sAcuM vairAgyabala che. AvuM Atmabala pheravyA vagara AtmAnuM ka9yANa nathI. paratu AtmasAdhananA umedavAre AkarSaka viSayothI dUra ja rahevuM joIe; emAMja enuM bhaluM che. pUrNa yogasiddhane viSaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 taraphanuM AkarSaNa na thAya, paNa abhyAsakanI vAta nAkhI che, tenu sthira thayeluM paNa mana viSayajanita AkarSaNathI pharI pAchuM kSubdha thaI javAnA saMbhava rahe che. mATe ja viSNupurANamAM kahyuM che-- .. zabdAdiSvanuraktAni nigRhyAkSANi yogavit / kuryAzcittAnukArINi pratyAhAraparAyaNaH // "" arthAt--viSayAnurakta indriyone kAbUmAM lai zAnta cittamAM joDI devI, cittanI zAnta dazAmAM paNa bhaTakavA na devI. mananI pavitratAne jALavI rAkhavA indriyAne kAbUmAM rAkhavI jarUranI che. indriyAne kAmAM rAkhatAM paNa mana cakaDALe caDhe che, paNa ethI hatAza thavAnuM nathI. indriyAnA sahakAra vagara mana cakaDALe caDhI caDhIne kayAM sudhI caDhavAnuM hatuM? dADI DhADIne kayAM sudhI gheADI zakavAnuM hatuM? indriyA sahakAra nahi Ape te mana doDIne doDIne Akhare enI meLe zAnta paDI jaze. mATe prathamata: manane sudhAravAnI sakhta jarUra che, paNa e kAryakrama bahu vizAla che, mATe indriyanigraha sAru mananA pUrNa saMyamana sudhI vATa jovAnI nathI. mananuM pUrNa saMyamana siddha thayA pachI tA indriyanigrahanA prazna ja rahetA nathI. mananA sayamana mATete indriyasaMyamana che. mananuM zeAdhana thatuM raheze, paNa indriyAne tA pahelethI ja kAbUmAM levAnI jarUra che. mananuM cAMcalya hajI maTatu nathI, mATe indriyAne niyamanamAM rAkhavI nakAmI che ema samajavuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. ane ema samajI indriyAne aniyatrita [chuTI] mUkI devI kevala mUrkhatA che. ane e mUrkhatA mahAhAnikAraka che. yAda rAkhavuM joie ke indriyAnA sahAge mananuM cAMcalya bahu vadhI paDe che, jyAre indriye| taraphathI TekA na maLatAM tenI capalatAnuM pramANa bahu ochuM thatuM jAya che. kevaLa mananuM vikArapramANu daza zera haze, teA indriyAneA sahakAra maLatAM te vadhIne eka maNa jeTalu thai jaze. A uparathI e spaSTa samajI levAnI jarUra che ke mana jatuM hAya tA echuM javA lAgaze-jo tene indriyAne sAba mahi maLe te. mATe abhyAsake mana:sAdhananA vyavasAya daramyAna indriyanigraha upara saMpUrNa sAvadhAnI rAkhavAnI jarUra che. manusmRti kahe cheH-- " indriyANAM vicaratAM viSayeSvapahAriSu / "" saMyame yatnamAtiSThed vidvAn yanteva vAjinAm // arthAt--jema sArithe gheADAone, tema sujJa AkarSaka viSaceAmAM krutI indriyeAne niyatraNamAM rAkhavA yatnavAn rahe kharAba saMcAgethI sArA mANasanuM paNa citta malina banI Aya che. mATe indriye! para kAbU meLavavAnA umedavAre sayeAgA tarapha khUba khyAla rAkhavAnI jarUra che. sArA sayAgAmAMhI cittanI vRttione prazasta rAkhavI e jitendriya thavAnA prathama zikSApATha che. ghaNI vakhata sayAganA kAraNu vagara paNu mana melu' banI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 jAya che, chatAM paNa indriyAne chUTa na apAya--eTaluM makkamapaNuM (huThathI paNa) jo buddhinu rahe to jitendriya banavAnu` agharApaNuM bahu echu thatuM jaze. indriyanigraharUpI lagAma jo kharAkhara majabUta pakaDI rAkhavAmAM Avaze teA mananA ThekaDA bahu AgaLa nahi vadhI zake, ane ante zAnta paDI jaze. Ama indriyasaMyamana dvArA manaHsayamananA abhyAsa jema jema vadhatA jaze, tema tema enI (mananAM) ujjavalatA uttarAttara adhika sadhAtI jaze. ane chevaTe sAdhaka pUrNa maneAvijetAnI sthitine prApta thaze, ( parantu khAsa muddAnI vAta e dhyAnamAM rAkhavAnI che ke, manamAM malina vicAre upajavA devA na joie. melA ane gadA vicAra| tIvratAnu` rUpa dhAraNa karI nakhkhAda vALe che. mATe evA halakA ane duSTa vicArA jarA paNa avakAza levA na pAme enuM kharAkhara dhyAna rAkhavuM joie. e DAkue ' manamAM ghuse ke tarata ja emane hAMkI kADhavA joie e 'cATTAe ' nA pagaDhaDA jyAre jAme che tyAre indriyA emane AdhIna khanI jAya che e melA vicAre| tIvra banatAM indriyA emanI anugAminI khanI jAya che, ane emAMthI nakhkhAda vaLe che. ahA ! mANasanuM mAnasika daulya kevuM che ke evA vicArAne te hAkala karIne khelAve che, emane sAdarapaNe sthAna Ape che, emane ghaNA vhAlathI pa`pALe che ! paNa pariNAme e mIThA lAgatA vicAro indriyAne madyAnmatta banAvI jIvananA trANu vaLAve che. zrImad bhAgavata kahe che-- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ "viSapAna zAyazcitta viSapu vikase ." arthAta-viSayacintanamAM ramatuM mana viSayamAM Asakta bane che. viSayacintana evI koI lapasaNI bhUmi che ke tyAMthI mANasa je bala karI khase nahi te tenuM patana thAya che, ane vadhu ne vadhu paDatuM jAya che. mATe duSTa ke melA vicArothI bahu ja sAvadha rahevAnuM che. mANasane khare duzmana-kaTTAmAM kaTTo duzamana enA adhama vicAre ja che. ene je jIte che te ja khare vijetA che __ manovijetA jagato vijetA. e vijetAne bhagavadagItAe (bIjA adhyAyamAM sthitaprajJa kahI varNavyo che. juo! prajahAti yadA kAmAn sarvAn pArtha! manogatAn / AtmanyevAtmanA tuSTaH sthitaprazastadocyate // -he arjuna! jyAre sAdhaka svamane gata saghaLA kAmane dUra kare che ane pote potAnA AtmAmAM ja santuSTa banI rahe che tyAre te sthitaprajJa kahevAya che. duHkheSvanudvignamanAH sukheSu vigataspRhaH / vItarAgabhayakrodhaH sthitaprazastadocyate // - dura AvatAM jenuM mana udvegamAM naMkhAtuM nathI ane sukha viSe je nispRha che e mahAtmA ke jeNe rAga, bhaya ane kone phagAvI dIdhA che te sthitaprajJa kahevAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ yaH sarvatrA'nabhisnehastattat prApya zubhAzubham / nAbhinandati na dveSTi tasya prajJA pratiSThitA // -jene kayAMya rAganI cikAza vaLagatI nathI, ane je anukULa vastu maLatAM khuza thato nathI, temaja pratikULa sthiti AvatAM nAkhuza thato nathI, te sthitaprajJa che. yadA saMharate cAyaM kUrmoM'gAnIva sarvazaH / indriyANIndriyArthebhyastasya prajJA pratiSThitA // -jema kAca pitAnAM aMgepagene saMkocI le che, tema je sAdhaka potAnI indriyane viSayethI sarvathA kheMcI le che tyAre tenI prajJA sthira thAya che. mehatRSNArUpa mAnasa mela dUra thatAM, e rIte mane narmaya sAMpaDatAM, mana siddha thatAM je lokettara bala, je lakattara prakAza ane je lokottara Ananda pragaTe che te ja kharuM bala, khare prakAza ane khare Ananda che. mananI sAtvikatA enI pavitratAmAMthI janme che. enuM pAvitrya parAkASThA para AvatAM enA mahAmahimazAlI tejomaya satvamAM AkhuM jagata pratibismita thAya che. cittazeAdhananA vyApAramAM krodhAdi kaSAye dhavAnA che. huM pUchuM chuM ke kodha karavAnI kaMI jarUra? ke mANasanA hAthe kaMI kAma bagaDI gayuM te have tenA upara krodha karavAthI sudharI jaze ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahi ja. zAntapaNe, sabhya rIte ThapakAnAM be vacana kahevAthI sAmAne je asara thaze te krodha karavAthI nahi thAya. krodha to kajIyAnuM mULa che, prItine nAzaka che ane azAntinuM ghara che. krodhI prakRtine lIdhe jenI tenI sAthe vaira baMdhAya che; ane ethI vakhate vakhata bahu khamavAnuM AvI paDe che. kayAreka te sAmAnI bhUla para mauna dhAraNa karI levAthI vadhu sAruM pariNAma Ave che, ghaNuM kharI bAbate viSe AMkha ADA kAna karavA paDe che-keTalIka bAbatone jatI karavI paDe che. krodhI svabhAvane mANasa potAnA krodhIpaNAne lIdhe lekamAM bahu aLakhAmaNa thaI paDe che, ane jyAMtyAM badanAma thAya che-bhaMDAya che. Aga upara jema pAchuM khadakhade, tema krodhathI mANasanuM lohI khadakhadI uThe che, ane e sthiti Arogyane bagADanArI che vAMkamAM AvanAra nokarane zAntithI samajAvIe, athavA zAntithI samucita zabdomAM Thapake ApIe; paNa kodhathI bhaDakavuM emAM lAbha nathI. sAmAne prema ke Adara premathI ke saujanyathI meLavI zakAya che, krodhathI te kAma kevaLa bagaDe che. vAraMvAra bhUla karanAra nekara para jyAre asantoSa vadhI paDe te tene rajA ApavI, paNa krodharUpI AgathI tapavAnI zI jarUra? sAmAnA vAMke ApaNe pote krodhanI AgamAM baLavuM e kayAMnuM DahApaNa ghaNuM ghaNuM kAma mananI zAnti gumAvyA vagara thaI zake che, paNa mANasa sAdhAraNa vAtamAM paNa adhIro ane utAvaLe banI jaI krodhane zikAra bane che ane bAjI bagADI mUke che. nyAyAdhIza gunhegArane phAMsInI sajA paNa zAntapaNe pharamAvI zake che, te ApaNe ApaNe asatteSa kodha vagara zuM na Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ pragaTa karI zakIe ? vicAra karatAM krodha karavAnuM sthaLa ja jaDavuM muzkela thaI paDe che. kadAca koi vikaTa saMyeAgamAM manamAM gussA thaI Ave e saMbhavita che, paNa te vakhate tene dAkhI devA ja ucita che. evA dAkhI devA joie ke tenI jvAlA ceharA upara dekhAvA pAme nahi. gaMbhIratA dhAraNa karavAmAM, mukhAkArane gaMbhIra anAvavAmAM gaurava che-sAmAne prabhAvita kare evuM, jyAre gusse thavAmAM ethI ulaTI sthiti che-lAghava che. cAMDALane aDI javAthI abhaDAI javAya tA krodha jevA bhAre cAMDALa bIjo koI duniyAmAM che ke? bAdazAhe vIramalane pUchyuM - vIrakhale kahyuM-- $6 guru jyAM jJAtI hai?" '' akla gama khAtI hai " / kama khAnA aura gama khAnA. kama khAnA tandurastI ke lie aura gama khAnA zAnti ke lie. nALiyAnuM leAhIAvuM mAtu' joi mAinuM dila phaphaDI uThayuM, eNe mAnI lIdhu ke ANe mArA bALakane mArI nAMkhyA, ane ekadama ja enA upara potAnA mAthA paranuM beDuM nAMkhI ene chuMdI nAMkhyA. ane pachI andara AvIne jyAre peAtAnA bALakane surakSita joyA ane e nALiyAe ja tyAM AvI caDelA sApathI peAtAnA bALakanu rakSaNa karyAnI vAta jANavAmAM AvI, tyAre te enu hRdaya kakaLI uThayuM, enA santApanA pAra na rahyo paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ pachI raDaye zuM thAya? mANasa AvAM avicArita kAma AvezamAM AvI utAvaLathI karI bese che. keInI kahelI vAtane mAnI laI pitAnI strIne jhuDavA maMDe che. koInI vAtamAM AvI pitAnA svajana sAthe jhaghaDavA lAge che. purate vicAra karyA vagara AvezamAM AvI AvAM aneka jAtanAM utAvaLAM kAma mANasa karI bese che ane pachI bhAre anarthamAM AvI paDe che. AMkhe joyeluM paNa (daSTidaSavALuM hovAthI) juThuM nikaLe che, te keInI vAtane sAMbhaLI tenA upara ekadama bharese karI le ane tarataja "eka ghA ne be kaTakA karI besavA e atyanta dhikakAravA lAyaka bevakUphI che. vicAra karyA vagara AvezamAM AvI ekadama utAvaLuM pagaluM bharavuM ane pachI enA anartha pariNAma para poka mUkavI enA karatAM pahelAM ja dhIrajathI vicAra karavAmAM Ave, zAnta citte puratI tapAsa karavAmAM Ave to kevuM sAruM? pAchaLathI DahApaNa Ave e zA kAmanuM ? game tevI viparIta dhAraNa thaI Ave, chatAM dhIraja rAkhI mANasa e vAtane kAlApamAM nAMkhI de to caDhelA vaMToLamAM ghaNe palaTa AvI jAya, gusso paNa besI jAya ane vAta je khATI nikaLe to "hAza! prabhue. mane bhUkha karatAM ThIka bacAvI lIdho!" ema prabhuno pADa mAne vAta kharI haze te e upara karavuM hoya te mANasa DhIlamAM nAMkhI meDa paNa karI zake che, pachI zA mATe jaladI kare che? zA mATe utAvaLe thAya che? zA mATe potAnA ukaLATane dabAvI samucita vicAra ane tapAsa karavA thobhato nathI? tela jevuM, telanI dhAra jevI." "utAvaLA so bAvarA." eka santa kahe che- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 kaDavAM phaLa che krodhanAM, jJAnI ema khele; rIsataNA rasa jANIe hAlAhula tAle. kaDavAM phaLa che krodhanAM. 1 krodhe kroDa pUrva taNuM sajamaphaLa jAya; krodha sahita je tapa kare, te teA lekhe na thAya. kaDavAM phaLa che krodhanAM. ra sAdhu ghaNA tapI ziSyanA krodha thakI hatA, dharatA ana vairAga; thayA. cakAzio nAga. kaDavAM phaLa che keAtranAM 3 ( zrI udayaratna ) " mahAtmA gAMdhIjI kahe che 'mijAja kAbUmAM rAkhA. jo tamArI vAta sAcI hAya tA mijAja khAvAnuM kAraNu nathI. dhIraja rAkhe pesAya. ane jo tamArI vAta zakAspada hAya tA mijAja khAye zI rIte pAsAya? dhIraja dharavAmAM ja DahApaNu che. ' vidhInI sAme rASe bharAvAthI enuM virodhIpaNa vadhe, ene narama pADavAnA IlAja sAttvika zAntabhAvane dhAraNa karavAmAM che. ahaMkAra karavA paNa khAlizatA che. kaI vizeSatA para ahaMkAra ? nahi traNamAM, nahi teramAM, nahi chappananA meLamAM, ane ATaluM tumAkhIpaNuM ? " jAnamAM kAi jANe nahi ne varanI phroi huM!'' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'bhavanti namrAstaravaH phalodgamaiH' arthA- vRkSa phalegama thatAM namra bane che, tema dhana, vidyA, adhikAra ke sattA jema jema vadhe tema tema namra banavuM joIe. namratAmAM prabhutA che. "name te prabhune game" eka ekathI adhika duniyAmAM paDayA che, pachI garva zAne? ane sarvotkRSTa mahimazAlI mahApuruSe paNa ahaMkArathI pRSTa thatA nathI, pachI ApaNane leza paNa ahaMkAra rAkhe chAje? pitAthI uparavALAne jue te madAntane mada gaLI jatAM vAra na lAge lokapriya vastu namratA che. emAM sukha che, zAti che, jyAre ahaMkArI upara AMkhane aNagame Ave che. garIbanI paNa namratA mIThI lAge che, te vaibhavazAlInI namratA keTalI mIThAza Ape? namratAthI unnati-sAdhanane mArga khullo rahe che, jyAre ahaMkAra unnatine rUMdhavAnuM kAma bajAve che. vartanamAM ziSTatA, AcaraNamAM sabhyatA, vANImAM mRdutA ane caherA para prasannatA e jIvanarasanI mane rama mAdhurI che. A mAdhurI mada-bhujaMgamanA AkramaNathI bagaDavA na pAme enuM dhyAna rAkhavuM ghaTe. mAyAcaraNa karI mANasa bhale tAtkAlika sthala lAbha meLavI levA pAmatA hoya, paNa potAnA AtmaprANane nirbala banAve che. vyApAra-dhaMdhAmAM, vyavahAramAM ane dareka kAryamAM prAmANika rahevuM e jIvanasAdhananuM paheluM sUtra che. prAmANika jIvanamAM je zAnti, sukha ane e ja che, te luccAImAM nathI. lucce mANasa Akhare paDe che, Akhare enA bAra vAge che ane burI hAlate mare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmarakSA athavA paropakAra mATe kadAca yukti-prayukti racavI paDe-mAyAprayoga karavo paDe e judI vAta che. kaTekaTInA viSama sAgamAM e kartavyarUpa paNa thaI paDe. paNa bInagunhegArane herAna kare, mAyApragathI kaIne Thaga, vyApAradhaMdhAmAM anIti calAvavI, kAvAdAvAthI keInuM taphaDAvavuM, UMdhuM udhuM samajAvI keIne chetara, vizvAsamAM laIne koIne nukazAnamAM utAravo, cAlAkIthI keInuM paDAvavuM-keIne dhuta-keInuM bagAvuMkeIne IjA pahoMcADavI A badhuM meluM AcaraNa bahu pAparUpa che ane pariNAme AtmAne duHkharUpa che e samajI rAkhavuM joie. jIvanano maMgalabhUta mA satyapAsaka ane nyAyazIla banavuM e che. e ja sukha-zAntine niSkaTaka mArga che. e ja ekSasAdhanane ke dharmapothIne pahelo pATha che. lobha gRhasthane hAya ja, paNa e jyAre maryAdA mUke che tyAre AtmAne adhogatimAM paTake che. udyoga dvArA svAvalaMbI banavuM e te gRhasthanuM kartavya che, kartavya ja nahi, bhUSaNarUpa paNa che. jarUrIAtanA pramANamAM IcchA thavI ane ene pahoMcI vaLavA prayatna kare e kaMI "bhamAM gaNAtuM nathI. paNa jyAre jarUrIAta uparAMta vadhAre upAdhi mATe phAMphAM mAravAmAM Ave che, tyAre e lebhanI ceSTAmAM jAya che, ane tyAre mANasanAM pApAcaraNa vadhI paDe che. uzRMkhala lAbhanA caMgulamAM phasAyelA kevA narAdhama bane che ane kevAM kALAM kAma kare che enAM udAharaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApaNI AMkha sAme khullA ja che. pApane bApa? lobha. dareka pApa lebha karAve che. "leze lakSaNa jAya." mahAbhArata kahe che - "omA dharmo virUta" | lebhanI davA santoSa che. paNa te AlasyarUpa na have joIe, kinta kacerasampanna hovuM joIe. santoSanI tarapheNamAM sundaradAse ThIka ja kahyuM che je daza vIza pacAza bhaye zata haii hajAra lAkha magegI, keDa araba kharakhya asaMkhya dharApati he nekI cAha jagegI; svarga-pAtAlakA rAjya karuM tRSNa adhikI ati Aga lagegI, sundara eka santoSa vinA zaTha! terI te bhUkha kabhI na bhogI." ApaNe auSadha laIe, paNa tenI sAthe pathyanuM pAlana na karIe to? te roga jAya? nahi. tema, bhagavaddabhajanarUpa rasAyaNaauSadhanuM sevana karIe, paNa te ekalAthI dADhe vaLe nahi. enI sAthe pathyapAlana joIe. kevAM pacce pALavAM joIe te viSe eka lekhaka mahAzaya kahe che - prabhunuM nAma-rasAyaNa seve, paNa je paLe paLAya nahi; te tenuM phaLa leza na pAme, bhavoge kadI jAya nahi. paheluM pathya asatya na vadhavuM, nindA keinI thAya nahi, svalAghA nahi karavI-suNavI, duvyasane sevAya nahi. jIva sakala AtmA sama jANuM dila keInuM dubhavAya nahi; paradhana pattharatulA gaNIne mana abhilASa dharAya nahi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ daMbha, dapa ke dunitAthI antara abhaDAvAya nahi, paranArI mAtA sama lekhI kadI kudRSTi karAya nahi. janasevA te prabhunI sevA eha samaja visarAya nahi, uMca-nIcanA bheda prabhunA mAragaDAmAM thAya nahi." bhagavadUbhajana ane dhArmika kriyAkAMDanuM eka mAtra prajA mANase sarjana banavuM e che. sarjana ke hAya e viSe eka vidvAna lakhe che - "kavi pU. pIvajaMtravALe vAgha paMguH paradhanaharaNe sa jayati loke sadA sujanaH // " -je muMge che, je AMdhaLe che ane je pAMgaLo che te sana che. muMge ke? jIbhathI? nahi, bIjAnI nindA karavAmAM je muMge che te sajana che. mANasa potAnA de jue, pote keTalo malina che e je tapAse, te paranindAnI paMcAtamAM paDe? pitAnA paga nIce keTaluM baLe che-pitAne sudhAravAnuM keTaluM badhuM che e je avake to paranindAnA kAdavamAM pitAnuM moTuM nAMkhe? mANasane parenindAnI evI kuTeva paDI jAya che ke jyAM sudhI paranidAne Dhela pITe nahi tyAM sudhI ene khAdheluM pace nahi. durjananI parahabuddhinI atizaya bhayAnakatA joIe chIe, tyAre kharekhara ja ema belI javAya che ke sarpebhyo vRzcikebhyazca viSaM saMcitya vedhasA / mahApApo mahAbhImo durjano niramIyata // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 --eTale ke, vichIe ane sApAmAMthI viSane bhegu karI vidhAtAe mahApApI ane mahAbhayakara evA du na manAvyA che. Ama chatAM sajjanA dunAnAM nIca AkramaNeAne mahAnubhAvatAthI sahI le che. eTaluMja nahi, paNa ulaTuM ema mAne che ke-- " jIvantu me zatrugaNAH sadaiva yeSAM prasAdena vicakSaNo'ham / yadA yadA mAM bhajati pramAda stadA tadA te pratibodhayanti // " -mArA zatrue jIvatA rahA, jemanI kRpAthI huM vicakSaNahuMziyAra rahu chuM. jyAre jyAre huM pramAdamAM paDuM chuM jyAre jyAre mArAthI kai bhUlacUka ke kai doSa thavA pAme che, tyAre tyAre teo mane jagADe che. mAtRtvo ma! pitRdevo mana! AcAryadevo sava! (taittirIya upaniSat ) atithidevo bhava ! e hindanA prAcIna A upadeza jANItA che. arthAt----mAtAne deva mAna! pitAne deva mAna ! AcAryane devamAna ! atithine deva mAna! mAtAnuM sthAna sahuthI UMcuM batAvatAM manu kahe che-- " upAdhyAyA dazAcArya AcAryANAM zataM pitA / pa 99 sahasraM tu piturmAtA gauraveNAtiricyate // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ sA arthAt--deza upAdhyAya ane eka AcArya, se| AcAya ane eka pitA, ane hajAra pitA ne eka mAtA. mAtAnuM mahApakAritva spaSTa che. e mAtA pAtAnA bALakanI azrucine mATInA ThIkarAthI sApha kare che, jyAre nindaka mANusa peAtAnI jIbha vatI khIjAnA mala uThAve che! pArakI paMcAtamAM paDI jenItenI TIkA karanAra vakhata upara kevA bhuMDo paDe che e kavizrI dalapatarAmanI nIcenI kavitAmAM ThIka dhvanita thAya che-- " uMTa kahe A samAmAM vAMkA aMgavALA bhu'DA; bhUtalamAM pakSIo ne pazuo apAra che. agalAnI DAka vAMkI, pATanI cAMca vAMkI; kutarAnI pUMchaDInA vAMkoja vistAra che. hAthInI tA sUMDha vAMkI, vAghanA che nakha vAMkA; bheMsane mAthe te vAMkAM ziMgaDAMnA bhAra che. sAMbhaLI ziyALa melyuM, dAkhe dalapatarAma; bIjAnu tA eka vAMkuM, ApanAM aDhAra che ! " duniyAmAM aneka citra-vicitra vAtA uDe che. hajAro meDhethI hajArA vAtA thAya che. AmAM ghaNI vAtA taddana khATI hAya che. ghaNI ghaNI vAtAmAM bheLaseLanu pramANu bahu vadhAre heAya che-mIThuMmaracuM bhabharAvelI vAtA ghaNI cAle che. duniyAnI havA ja keAI vicitra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. vastusthiti hoya che bIjI ane mANasa jue chebIjuM, mAnI le che bIjuM. Ama daSTidoSavALAM pratyakSa khATAM hoya che, te uDatIsAMbhaLelI vAta upara bhoMse mUkAya? evI vAta ekadama mAnI levAya? mANasamAM kaI evI kuruci paDI gayelI hoya che ke uDelI vAtamAM pitAne sUra pUrI ene puSTa banAve che, ema karavAmAM ene rasa paDe che. A sajanatA nathI. nIca vidhIo paNa ghaNu vakhata nApAyAdAra vAta uDAvI athavA rajanuM gaja karI bhalA mANasane utArI pADavAnA adhama yatna kare che. duniyAnI vicitra jIbhe durAtmA, mahAtmAmAM khapavA lAge che ane mahAtmA durAtmA bolAya che. duniyA doraMgI, eTale enA raMganuM zuM ThekANuM? meTA kahevAtAonA maDhethI vAta nikaLI, mATe sAcI hoya ema paNa mAnI levAnuM nathI nAmAMkita meTA paNa anDarakhAnethI kevA khoTA hoya che enAM udAharaNo zuM ochAM bhajavAya che? sAcuM haze te sanAM ziMgaDAM bheMsane bhAre" samajI evA kAdavathI pitAne nirlepa rAkhavA sAvadha rahevuM joIe. "karo te bharaze" ema samajI mANasa evI vAtane na coLatAM gaMbhIra rahe, e tarapha udAsIna rahe to kevuM sAruM? mANasa mAtra apUrNa che, deSita che, jIvana khAmIvALuM che, pachI konI konI bedaNa karatA pharazuM? khedaNunI daSTi rAkhI te eno cheDe nahi Ave, ane jindagI emAM ja khadabadatI jaze; bIjAnI khaNakhodamAM pitAnI jindagI kherAI jaze ane bhUMDe hAle marI durgatimAM paDavuM paDaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 vaLI e paNa vicAravuM joie ke, bhalelAne bhAMDavAthI ke lapasI paDelAne phiTakAravAthI te sudharavAnA ke ? ulaTu, ethI tA e vadhu vyAkula ane ane vadhAre bagaDe. khIjAne sudhAravAnuM kAma saddabhAvanI lAgaNInAM pradarzanathI jeTaluM sukara ane teTalu tiraskArathI nathI khanatu' e khAsa dhyAnamAM rAkhavuM joe. mANasanI kharAba va Nukane lIdhe tene mATe baMdhAyela mata te mANasa sudharI gayA pachI paNa cAlu rAkhavA e kai vyAjamI che? paDelA mANasa hamezAMne mATe paDelA ja rahevA sarjAyA che chuM? Aje paDelA pA| pharI ubhA nathI thai zakatA? Aje vilAsamAMthI vinAzane mArge utarI gayelA kAle vikAsanA mAge AvI zake che. teA pachI paristhiti badalAtAM paNa enI e ja dRSTi rAkhavI zu' ucita che ? duniyAmAM cAra pAtra gaNAyaH bhaktipAtra, snehapAtra, kRpApAtra ane upekSApAtra. paNa dveSapAtra kAi nathI. dveSathI, tiraskArathI, ghRNApradarzanathI kAi sAruM pariNAma Avatu nathI, snehalAgaNI ane kRpAdratA e ja paDelAne uThADavAmAM, bhUlelAne ThekANe lAvavAmAM, agaDelAne sudhAravAmAM kAragata thai paDe che. ene mUkI jherIleA mArga levA e kevala hAnikAraka che. emAM khIjAnuM bhaluM tA sadhAtu ja nathI, uparAMta peAtAnA AtmAnuM paNa ahita ja thAya che. khIjAne kAraNe khIjAnA doSane lIdhe peAtAnA AtmAne karavA, krUra ane azAnta banAvavA-potAnA dilamAM kharAba dhUmADa bharavA-peAtAnI prasannatA, zAntatA, mRdutA ane sujanatA gumAvavI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 e kayAMnuM DahApaNa? doSathI deSa khakherAze? dveSathI dveSa maTaze? AgathI Aga heAlavAze ? nahi, nahi, nahi. mAlinyane dhAvA mATe pAvitrya, ajJAnane nAbUda karavA jJAna, anAcArane kADhavA sadAcaraNu ane irSyA, dveSa, krodha, matsarane zamAvavA prema, maitrI, mRdutA, kSamA, namratA, ga'bhIratA, sahiSNutA joie. A ja guNAthI e dASAnA ilAja thai zake. verathI teA vera vadhe. duna pratye paNa duSTatA na rAkhatAM enAthI cheTA rahIe. mANasamAM jevI buddhi hoya tema te varte, mATe verajhera je AtmAne durgatimAM dhakelanAru' mahApApa che, kAinA pratye na rAkhIe. have kevA AMdhaLA sajjana che? AMkhathI AMdhaLA? nahi. parastrIne purI najarathI jovAmAM je AMdhaLA che te sajjana che. (strI mATe paNa ulaTI rIte samajI levuM.) kAmAnya mATe tA kahyuM che-- '' " divA pazyati nolUkaH kAko naktaM na pazyati / "" apUrvaH ko'pi kAmAndho divA naktaM na pazyati // arthAt- ghuvaDa divase jotuM nathI ane kAgaDA rAtanA jotA nathI, paNa kAmAnya mANasa te na jue divase ke na jue rAtre. sItAnI zeAdhamAM jyAre kaMika AbhUSaNA sugrIvane prApta thayAM ane te rAmane batAve che tyAre rAmacandra lakSmaNane kahe che: lakSmaNa, jo tA A AbhUSaNa sItAnAM te nathI? tyAre lakSmaNa javAba Ape che-- " kuMDale nAbhijAnAmi nAbhijAnAmi kaMkaNe / nUpure tvabhijAnAmi nityaM pAdAbjavandanAt // " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAta huM nathI jANate kuMDala, ke nathI jANatA kaMkaNuM, paNa phakta e mahAdevInAM caraNene vandana karato ethI emanAM jhAMjhara oLakhI zakuM chuM. lakSmaNanuM kevuM brahmacarya! meghanAdano vadha karavAno yaza e mahApuruSane phALe jAya che, ane te emanA cauda varSanA akhaMDa brahmacaryano pratApa che. rAvaNane zirachedaka paNa, jena kathAmAM lakSmaNa che. balavAna ane AregyavAna banavuM hoya, buddhizALI ane prabhAvazALI banavuM hoya, sukhI ane AnandI banavuM hoya, yazasvI ane tejasvI banavuM hoya, ane bhAgyanuM pAnuM ughADavuM hoya to brahmacaryanuM pramANa jeTaluM vadhArAya teTaluM vadhAravuM joIe. enuM pAlana jeTaluM vadhAre haze, jIvana teTaluM sukhI, sundara ane sarasa thaze. mahAbhArata kahe che- __" jJAnaM zaurya mahaH sarva brahmacarye pratiSThitam / " jIvananA AdhArabhUta vIryane mANasa jeTalo nAza kare che teTale ja te duHkhI thAya che-zarIrathI ane bahArathI. bala, buddhi ane ejis vIrya-bala para Azrita che. ene ghANa vALavAthI mANasa aneka rogone notare che, nirbala ane nisteja bane che, enI buddhi tathA smaraNazakti yuThita bane che, mAnasika vyathA ane udvegathI e hamezAM gherAyelo rahe che ane yazakIrti enAthI rIsAI jAya che. sthaLe sthaLe ene apamAnita sthiti bhogavavI paDe che. saravALe enuM jIvana nIrasa ane glAnipUrNa banI jAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI uparanI mehAnyatAne dUra karavAnA uddeze eka kavie kahyuM che- re re kuMbha! kuvA viSe utarIne pokAra tuM zuM kare? je AyuSya haze have tujataNuM te tuM ahIM ugare, je thAze nara nArInA ja vazamAM tenI dazA A thaze, phAMse ghAlI gaLA viSe jarUra te uDe kave nAMkhaze. " kuvAnA kAMThe ThaMDA patharA para eka tyAgI-vairAgI bAvAjIe ratavAse karyo. nidrAmAM temane svama AvyuM. svapnamAM strI temane kahe cheH "jarA AghA khase AghA, vacamAM chokaruM che te cagadAI jaze." bAvAjI jevA AghA khasyA ke tarata kuvAmAM paDayA. AsapAsanA kheDuto bhegA thaI gayA, ane temaNe bAvAjIne kuvAmAM paDelA joI kahyuM. bAvAjI, bAvAjI, kuvAmAM kema paDayA? bAvAjI kahe cheH are mUrkhAo! huM kuvAmAM karI rahyo chuM, pahelAM mane bahAra kADhe, pachI pUche. bAvAjIne bahAra kADhayA. bAvAjI bahAra nikaLI te badhA mANasane namaskAra karavA lAgyA. lekee AzcaryapUrNa banI pUchayuMH mahArAja, amane kema namaskAra kare che? bAvAjIe kahyuMH tuma baDe bahAdUra ho. leke kahe paNa bAvAjI, vAta zuM che? bAvAjI kahe kayA kahuM, supanekI strIne sujhe kuemeM DAlA, te chatI-jAgatI tumhArA kayA karatI hagI! AvI vAte vastutaH strIonuM apamAna karanArI gaNAya. gaLe phAMse ghAlanAra ke kuvAmAM nAkhanAra, nathI strI ke nathI puruSa, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 paNa e che peAtAnI malina vAsanA. chatAM mANasa peAtAnI milana vAsanAnA ke khurA saMskAranA vAMka na kADhatAM sAmA upara peAtAnA rASa Thelave che! * kamajora gussA bahuta ' nahi te zuM ? AvuM sAMbhaLIne paNa puruSa jo anaitika kAmAcaraNathI varata thAya te eTale aMze e ThIka paNa gaNI levAya. ane e pramANe strIe paNa puruSane phaTakA lagAvanAra AvA kissAone e dRSTie ThIka gaNI te teA navAI nahi. brahmacaryanI bhAvanAne vikasAvatAM mahAna upAdhyAya yazovijayajI vaDhe che. " pApasthAnaka cothuM va e dutimUla 'amabha; jaga sahu mu jhayA che ehumAM, chAMDe te aca'bha. pApasthAnaka0 1 rUDu lAge rU e re, pariNAme ati krUra; phula kiMSAkanA sArikha vage sarjana dUra pApasthAnaka0 2 adhara vidruma smita phUlaDAM, kucala kaThina vizAla; rAmA dukhI na AcIe, e viSayelI rasAla. pApasthAnaka0 3 1 abrahmacarya 2 zarUAtamAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 prabala javalita ayapUtalI AliMgana bhaluM taMta; narakadvAra-nitaMbinI- jaghanasevana e duraMta. pApasthAnaka. 4 dAvAnala guNa-vanataNe, kulamIkUrcaka eha; rAjadhAnI maharAyanI, pAtaka- kAnane meha. pApasthAnaka5 prabhutAe harisArikha, rUpe mayaNa avatAra; sItAe re rAvaNa yathA cheDe paranara nAra. pApasthAnaka6 pApa baMdhAye re ati ghaNuM, sukRta sakala kSaya jAya; abrahmacArInuM cintavyuM kadIye saphala nahi thAya. - pApasthAnaka. 7 maMtra phaLe jaga jaza vadhe, deva kare re sAnnidhya; brahmacarya dhare je nara te pAme navanidha. pApasthAnaka7 8 ) A zarIra kevuM azuci che! enAM badhAM dvAramAMthI azuci ja vahe che. malA-mUtrano bhale cAmaDAne A kathaLe, emAM meha karavA jevuM zuM che? zarIranI andara bharela azucine mANasa je vicAra kare te tene zarIra parathI vairAgya ja upaje, 3 leDhAnI ja vana. (pAparUpa vanamAM) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane bIjAnA zarIra para mehana thAya. verAgyajanakayA bhava-vairAgyarUpa A virakti bIjAnI sevA-suzraSAmAM te bAdhaka bane ja nahi. "sAmavat sarvabhUteSu" athavA "kauna sarvatra rata rata yo'rjuna! / sukhaM vA yadi vA duHkhaM sa yogI paramo mataH // " e gItakta mahAvAkyarthane samajanAra AtmahitaiSI sarjana bIjAnI sevAmAM parepakArapravRttimAM AtmakalyANa ja jue che ane emAM saharSa parAyaNa rahe che. bAkI mehabalane khaMkheravA sAru zarIranA azucitvane khyAlamAM rAkhavuM jarUrI che. kAca ke mATInAM pAtra sArAM ke jemAM dUdha vagere peya ane bhejya cIjo surakSita rahI zake che, jyAre zarIramAM sArImAM sArI cIja nAMkhIe ke tarata ja gaMdhAI uThe che. zarIranI A hAlata che-mATI karatAM paNa napAvaTa. AvA azucipUrNa ane nAzavanta zarIra para mahAnta banI AtmasvarUpane bhUlI javuM e pitAnA kalyANa-mArgane khedI duonI khADI tarapha dhasatA javuM che. AtmA zarIrane kahe che. bhAI, tArA lAlana-pAlanamAM meM mArA ananta bhava arpaNa kIdhA, have tuM eka bhava te mArA kAryamAM madadagAra thA. tyAre zarIra "uM huM" kare che-nA pADe che. mahAmahadazAnI A AlaMkArika vAta che. paNa kharI vAta e che ke, je zarIravaDe ajJAnI, saMsAranAM bIjene poSe che, te zarIravaDe jJAnI athavA vivekI sajana e bIjene sukavI nAkhe che. mULa vAta daSTizodhananI che. daSTinuM zodhana thatAM Atmahitano mArga barAbara samajAya che, ane e sthitimAMthI kalyANa-mArganuM ArAdhana zarU thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ have ke pAMgaLo sarjana che? bIjAnA dhananuM haraNa-apaharaNa karakaravAmAM je pAMgaLo che, jenuM drapArjana nyAyapUta che te sana che. Ama kevo muMge, ke AMdhaLo ane ke pAMgaLo sajana che te ApaNe joyuM. have nIca vRttinA mANasane dhikkArate nIce kaleka dhyAna ApavA jevo che- " hastau dAnavivarjitau zrutipuTau sArazrutidrohiNI netre sAdhuvilokanena rahite pAdau na tIthaM gatau / anyAyArjitavittapUrNamudaraM garveNa tuMgaM ziro re re jambuka! muMca muMca sahasA nIcasya nindhaM vapuH // " eka ziyALa eka mANasanA maDadAne khAvA Ave che, eTalAmAM kaI sAdhu tyAMthI pasAra thAya che. sAdhu e ziyALane kahe cheH he ziyALa ! A maDadAne choDI de! choDI de! ziyALa kahe che. mahArAja! huM bahu bhukhyo chuM, ane mAruM bhakSya mane maLyuM che, mATe kRpA karI mane khAvA do. mahArAja kahe che bhAI, A nIca mANasanuM zava che, mATe khAvAlAyaka nathI. ziyALa kahe cheH badhuM nahi khAuM, phakta enA hAtha khAI cAlyA jaIza. sAdhu kahe che. enA hAtha nathI sArA. eNe pitAnA hAthe dAna ApyuM nathI. bIjAnuM uThAvavAmAMja, taphaDAvavAmAM ja samajo. eNe garIba mANasa ane pazuone mAravAmAM, jhuDavAmAM, pITavAmAM, raMjADavAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ ! peAtAnA hAthanA upayoga karyo che. paradrohanA pApe enA hAtha leAhIArA che. mATe khAiza mAM, e nApAka hAtha khAdhA tA tuM nApAka manI jaIza. ziyALa kaheH ThIka, enA kAna khAuM tA? sAdhue kahyuM, kAna paNa sArA nathI. eNe peAtAnA kAnathI sadupadezanuM zravaNa karyuM nathI. duniyAnI gaMdI, bhuMDI ane khaTapaTI vAtA sAMbhaLavAmAM enA kAne rasa lIdhA che. AkhA khAtA? ziyALe kahyuM. mahAtmA kahe cheH eNe potAnI AMkheAthI sAdhusantAnAM dana karyAM nathI. enI AMkheAmAM hamezAM kAmivakAra bharelA rahetA. parastrI para kudRSTi karyAM karatA. gussA paNa enI AMkheAmAM eTale ja saLagatA rahetA. jene-tene DALA kADhI DarAvatA, lAla AMkha karI ThThIrAvatA ane khIjAnA upara peAtAnA rAkjamAvavA koziza karatA. paga khAuM te ? ziyALe kahyuM. mahAtmAe kahyuM: enA paga tImAM gayA nathI. je pradeza AdhyAtmika pAvitryathI samujvala hoya ane jyAM javAthI taravAnI bhAvanA sphure, khile te tI. evA tIrthanAM paviMtra vAtAvaraNu, pavitra sattamAgama AdhyAtmika dRSTine jAgarita karavAmAM, jAgrat rAkhavAmAM mahu upakAraka thAya che. paNa A * hajarata ' kadI tI - lAbha mATe bhAvanAzAlI khanyA naheAtA. paisA bhegA karavA jyAM-tyAM rakhaDatA, paNa parApakAranA kArya sAru eNe kadI peAtAnA paga calAvyA nathI. enu peTa khAuM ? ziyALe kahyuM. mahAtmA kahe che. enA peTamAM anyAyanI roTI bharI che. dhanasagraha pAchaLa nyAyanuM khUna karavAmAM eNe jarAya AMcakA khAdhA nathI. " bhaja kaladAra! bhaja ladAra'! '' mantranA upAsaka e cAlabAja sajjane(?) 6 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara phUDakapaTabharela sAdhana ne rIteAthI mAyAvI ane DhagArA dhaMdhA karavAmAM kazI maNA rAkhI nathI. e peTabharA jAlime vyAja-vaTAvanA dhaMdhAmAM paNa garIba dInadukhiyAnI gardanane nirdayapaNe raheMsI nAMkhI che. Ama pApAcaraNeA dvArA nApAka lakSmIneA hAlAhala-rasa pIne eNe peAtAnA udarane nApAka banAvyuM che. mAthuM khAuM te ziyALa elyuM. mahAtmAe kahyuM: mAthuM paNa enuM sAruM nathI, madAnmAdathI cuM-lakkaDa jevuM akkaDa rahetu. " ApI meM aur sava, deDha aneM dhUma " jevI gabharI DephAsa mAratA. evI bezarama uddhatAimAM enI naTAinuM hAMsIpAtra pradarzana thatuM, paNa e madAnyane nahAtuM dekhAtuM. mATe he ziyALa ! A Akhu zarIra nApAka che, eka paNu-A zarIranuM-aMga khAvA lAyaka nathI. tathAstu kahI ziyALa cAlyuM gayuM. A parathI sAra e levAnA che ke ApaNe ApaNA zarIranA eka paNa aMgApAMgathI durAcaraNanuM kAma na karavuM joie, durAcaraNa mATe A zarIra nathI maLyuM, paNa A zarIra dareka avayavathI satkarma karavA mATe maLyuM che. mATe A mahAn mAnava-dehanA jarA paNa durupayeAga na thavA pAme tenuM kharAkhara dhyAna rAkhavuM ghaTe. hindu dharmAMmAM prasiddha tIrtharUpa gaMgA pAtezuM vade che? jue paradAra- paradravya-paradrohaparAGmukhaH / gaMgA te kadAssgatya mAmasau pAvayiSyati ? // " arthAt--paradAra, paradravya ane paradrohathI parAmmukha evA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ sana, gaMgA kahe che, AvIne mane kayAre pavitra karaze gaMgA meTI ke A sajjana mATe? cAritrazAlI sakAnanAM caraNAravindane svarganA samrATe paNa bhaktinamra banI abhivanda che. satya, zIla, saMyama e ja jIvananA sAcA prANa che. e prANavAna manuSya ja sAco mahAtmA che, sAco vIra che. "vizuddhimaga (bauddhagrantha) spaSa vade che: Jvana, " na gaMgA yamunA cApi sarayU vA srsstii| ninagA vA ciravatI mahI cApi mahAnadI // " " saNaMti visodhetuM taM malaM idha pANinaM / virodhathati sattAna caM -AruM maruM " arthAta-gaMgA, yamunA, sarayu, sarasvatI vagere nadIo prANIonA te melane devA samartha nathI, ke je melane zIlarUpa jala dhoI zake che. ApaNA gharaDAo cepaDA lakhI kalamane pitAnA kAna upara mUktA, tyAre kAna upara beThelI kalama, jANe ke, kAnamAM pitAnA mAlikane zikhAmaNa na ApI rahI hoya tema kahe che - " satkSetre sAdhu dAnaM ripujana-suhRdAM copakAraM kuru tvaM saujanyaM bandhuvarge nijahitamucitaM svAmikArya yathArtham / zrotre te tathyametat kathayati satataM lekhinI bhAgyazAlin ! no cennaSTe'dhikAre mama mukhasadRzaM tAvakInaM mukhaM syAt // " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 arthAt--kAna para beThelI kalama kahe che: huM bhAgyazAlin! tArA kAnamAM sAcesAcI zikhAmaNanI vAta karu chuM. sAMbhaLa! sat kSetramAM-leAkeApakAranA sat kArya mAM rUDu dAna kara; zatru ane mitra bannenA upakAra kara; duzmanane paNu enu bhalu thAya evI salAha Apa, enA pratye vera na rAkhatAM enuM paNa bhalu' ciMtava; andhuvarga sAthe saujanyathI cAla; tAru Atmahita sAdhavA tarapha dhyAna Apa; ane tArA mAlikanu kArya kharAkhara ajAva. khasa, ATaluMja mAre kahevAnu che. mArI ATalI zikhAmaNa jo mAnIza te tuM sukhI thaiza. ane jo nahi mAne tA yAda rAkha ke tArA adhikAra naSTa thatAM, jevuM mAruM mAThu che tevuM tAruM mADhuM thai jaro ! kalamanu mehu kevu che? eNe nAka kapAvIne peAtAnu mAThuM kALu karyuM che! gAMdhIjInA mATInA vAnarAnAM sUcana che ke-- bhuMDu kazujIe nahi, bhuMDu' sAMbhaLeA nahi ane bhuMDa mele nahi. manuSyanuM uccapaNuM jAti-kulathI nathI, paNa guNAthI-satya thI che. bha'gI--camAra paNa guNavAna hoya, satkarma zAlI hoya tA ucca che, jyAre brAhmaNa durAcaraNI hoya teA nIca che. jAtine lIdhe kAine ucca mAnavAnA nathI. kAi jAtie uccatAne ijArA rAkhyA nathI, rAkhI zake ja nahi. mahAbhArata cAkhkhuM kahe che-- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 "6 zUdraM caiva bhaved vRtaM brAhmaNe'pi na vidyate / zUdro'pi brAhmaNo jJeyo brAhmaNaH zUdra eva ca // arthAt--zUdra paNa cAritravAn heAya teA brAhmaNu che, ane brAhmaNa paNa cAritrahIna haiAya teA zUdra che. kemake cAritranA kee ijArA rAkhyA nathI. AgaLa vadhIne mahAbhArata kramAve che ke-- caturvedo'pi durvRttaH sa zUdrAdatiricyate / " arthAt--cAra vedAne vidvAn paNa jo durAcaraNI heAya te zUdra karatAM paNa napAvaTa che. 66 A parathI samajI zakAya che ke, jAtimAtrathI kAi ucca, guru ke pUjya nathI, paNa---- 66 guNAH pUjAsthAnaM guNiSu na ca liMgaM na ca vayaH / " arthAt--guNImAM prakAzatA cuNe! pUjAnuM sthAna che, nahi ke tenA veSa ke tenI ummara. A parathI e paNa spaSTa thaI jAya che ke sAdhunA veSamAtrathI kAI sAdhu hAi zake nahi, paNa sAdhutAnA guNeAthI sAdhu kahevAya. maharSita jali-praNIta ceAgasUtramAM (bIjA pAdamAM ) pratipAdita ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha e pAMca mahAvratAnA pAlanathI sAdhu thavAya che. je cAritradhArI, kaMcana-kAminInA tyAgI ane zAnta-dAnta heAya te sAdhu kahevAya. evA ja arigrahI saMcamI santA guru tarIke pUjya ane sevya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ . ApaNA dezamAM lAkhA rakhaDu khAvA khAMdhe khacakAM-peTalA nAMkhI, lakhAcA upADI 'jogamAyA ' sAthe rakhaDatA najare paDe che. bhalA vairAgIe teA bahu ja thADA che, bAkI luccA-laphaMgA ghaNA hAlI nikaLyA che. peTa bharavA ane sAthe ja unmAda karavA AvA badamAza bhikhArIe sAdhunA DhoMga karI leAkeAne ThagatA pha che, ane rUDhicusta leALA mANasAne bheLavI temanI pAsethI paisA paDAve che. keTalIka bheALI khAie paNa te cAlabAja dhutArAethI bhALavAI jaI temanA ca'gulamAM sI jAya che ane peAtAnA di uThADe che. tIrtha yAtrAnA bahAne Amatema rajhaLatA e DhAMgIe matanA mAlamalIdA uDAvI anAcArAne peASe che. dezamAM ALasa ane dAridrayane phelAvatA ALasu bhikhArIe dezane bahu bhAre eAjArUpa thai paDayA che. zarIre hRSTapuSTa chatAM mahenata na karavI ane harAmahADakAMnA manI bhIkha mAMgatA ane vAtAvaraNane magADatA rakhaDavuM e sthiti have nabhAvI levAya evI rahI nathI. svAdhyAya-sayamathI je peAtAnA jIvanane ajavALI rahyA che teo tA vanya che, ane temane apAtuM dAna e supAtradAna che; paNa ziSTa paddhati vagaranA jee ajJAna ane ALasamAM peAtAnA divasa pUrA kare che, dusanAmAM macyA rahI AsapAsanA vAtAvaraNamAM malinatA pAthare che evA-ALasa ne mUDhatAne sthale sthale veratA-DhoMgI ' sAdhue 'ne dAna ApavuM e emanA ALasa ane anAcaraNane uttejana ApanAruM thAya che. mATe evA, dAnane lAyaka nathI, dharmabuddhithI karAtA dAnane te e kupAtrA milkula ja lAyaka nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ * dIna-hIna, nirAdhAra, pIDita, rAgI, apaMga ane layAkrAnta tathA Apattigrasta evA dayApAtrAnI khabara levI bahu jarUrI che. evA dukhiyAone upayAgI dAna karI emanI AMtaraDI ThAravI e anukampAdAna bahu jarUranuM che, yAgya che ane kalyANakAraka che, paNa AcArahIna muzTaDAone dAna ApI uttejita karavA ane te paNa dharmanA nAma nIce e anucita che, hAnikara che, adhamya che. dharmanA cAra pAyAH dAna, zIla, tapa ane bhAva. dAnanAM sthAna e-guNI ane duHkhI. dAna dhananI sagavaDa hAya tA dhanathI thAya; sivAya peAtAnA zarIrathI, jAtamahenatathI khIjAnA hita- sAdhanamAM upayAgI thavuM e paNa dAna che. vANIthI bIjAne AzvAsana ApavuM, sAcI sArI salAha ke zikhAmaNa ApavI, miSTa vANIthI sAmAne santeSa paheAMcADavA e paNa dAna che. are ! manamAM koine mATe khurA vicAra na karavA, parApakAranI zubha bhAvanA rAkhavI ane khIjAnuM zubha ciMtavuM e paNa dAna che. Ama manasA, vacasA, ka NA garIba mANasa paNa dAna karI zake che-dAnadharma nA lhAvA lai zake che. " kRttivAna a aunteya! mA pracakkezvare dhanam / " --ridrone pASa, haTTAkaTTAone Apa nahi~e gItAnI zikhAmaNa dhyAnamAM rAkhavAnI che. bIjI zIla eTale sadAcaraNu. trIjI tapa. svAdendriyane jItavAnA prayatna e tapanA saMkucita paNa muddAnA artha che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapamAM upavAsa paNa che. paNa te ekalA AhAranA tyAgathI na sadhAya. AhArano tyAga sAthe viSaya-kaSAyane paNa tyAga joIe. kahyuM che: vAjAthaviSayAtyA vidhI upavAsaM vijAnIyAt, zeSaM laMghanakaM viduH // " "upavAsa' zabda pite ja e vAta batAve che. kemake zuddha AtmAnI samIpamAM vasavuM e "upavAsa' zabdano zabdArtha che. ghaNuM te upavAsa karI pharALa jhApaTe che-sarasa mAlamalIdA uDAve che. A upavAsa nathI, paNa kharekhara upavAsano upahAsa che. upavAsa na thAya te ekAzana karavuM. (eka vakhata eka Asane jamavuM.) maharSi umAsvAtinuM vacana cheH jitAtaparI" tapa zakti pramANe karavAnuM che. ekAzana paNa na thAya te "besaNuM" (divasamAM phakta be vakhata jamavAne niyama le te) karavuM. paNa upavAsanuM nAma dharAvIne jhApaTavuM e asaMgata che. tapazcaraNa e svAdendriya upara jIta meLavavAne eka abhyAsa che. chatAM tapanA nAma nIce majAnI miThAI ane sarasa miSTAnna uDAvIe te e tapanA nAmane saMgata thaI zake kharuM? ghaNuM kALanI vAta che. eka rAjAne ekAdazI AvI tyAre purehita mahArAje kahyuM "ApanAthI upavAsa na thAya te bhale "palAhAra" (5lapramANa AhAra) khuzIthI laI zake che. kemake tapa zakti anusAra karavAnuM hAya." eTale rAjAe te divase eka vakhata palAhAra (alpAhAra) lIdho. e pachI dhIre dhIre vakhata jatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ palAhAramAMthI thayeA phalAhAra ane lAhAramAMthI thayA DhagalAhAra! mATe ja mathurA, vRndAvana tarapha ema kahevAya che ke-- "" " lAlAjIkI ekAdazI dvAdazIkI dAdI haiM ! kALIyA ekAdazI khArasa-terasa karatAM mAMghI paDI jAya e tapa kevuM ? gItAmAM (sattaramA adhyAyamAM) zArIra, vAcika ane mAnasa tapa jaNAvatAM kahyuM che ke, ahiMsA, brahmacarya, deva-gurupUjana e Adi zArIrika tapa che; bIjAne udvega pedA na kare evuM satya, priya tathA hitakAraka vacana ane svAdhyAya-abhyAsa e vAcika tapa che; ane zuddha maneAvRtti, pavitra bhAvanA, saMyama, sAmyatva e mAnasa tapa che. A rIte jotAM satya, zIla, dayA, kSamA, santASa, namratA, RjutA, mRdutA, pApakAra e badhuM tapa che, sadAcaraNu mAtra tapa che. anazana, alpAzana ke rukSAzanathI sadAcaraNurUpa tapa khilavavAnuM che. sAdhya-sAdhananA A sabandha khAsa khyAlamAM rAkhavAnA che. sadAcaraNurUpa pariNAma na ANe e anazanAdi tapanI zuM kimmata ? upasa hAra have A lekha pUrNa karuM chuM. antamAM AkhA lekhanA sArarUpe mAre jaNAvavu joie ke satya, sayama ane sevA e traNa padmAmAM kalyANusAdhananA AkhA mA samAI jAya che. samagra dhArmika ane AdhyAtmika vAGamayanuM paripUrNa rahasya e tripadImAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ hy AvI jAya che. je sarjana e tripadIne samajaze, mananamAM leze, enI upara abhiruci dharAvaze ane krame krame ene peAtAnA jIvanamAM utAravA prayatna karaze te sukhI thaze--A lokamAM ane paralokamAM, bhagavAnI sAcI bhakti enI AjJAnA pAlanamAM cheThe real worship of God is to obey His commands. ane enI AjJAnu... pAlana e maMgalabhUta traNa sakAronA pAlanamAM rahela che. e pAlanathI pAlaka bhavasAgarane tarI jaze. " vedAhametaM puruSaM mahAntamAdityavarNaM tamasaH parastAt / tameva viditvA'timRtyumeti nAnyaH panthA vidyate'yanAya || " e yarjuvedanA puruSasUktanA sUkta mujama te parama Atmadarzana pAmIne mRtyune ALa'gI jaze ane devadula bha bhAgyasAmrAjyane bhoktA banI pUrNa maMgaladhAmane prApta thaze. antamAM mArI prArthanA paNa ahIM pradarzita karI lauM : mujhako nahIM kucha cAhie, mujhako nahIM kucha cAhie, mujhako sabhI kucha prApta hai, mujhako nahIM kucha cAhie; bhagavAnakI mujha para sadaiva dayA rahe yaha cAhie, satkarma - patha para maiM nirantara sthira rahUM yaha cAhie / cu A bhaktivacana che. enI tA badhA para yA che. enI dayAmAtrathI je prANIne uddhAra thatA hAya teA e eka paNa jIvane A saMsAranA khADAmAM rahevA na de, darekane uThAvI uThAvI muktidhAmamAM khesADI de. kharI vAta e che ke ene kAI lakta upara rAga ke abhakta para dveSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI. keI enAM bhaktibhajana kare ke koI enI nindA kare ethI e emanI upara khuza-nAkhuza thatuM nathI. je e khuza-nAkhuza thAya-koIne bakSIza Ape ane keIne phaTakAre te sAdhAraNu keTIne mANasa Thare, duniyAnA zaktizALI rAjAonI haralathI uMco uThelo na gaNAya. eka vakhate je khuza thAya te bIjI vakhate nAkhuza paNa thavAno. mATe evo rAgadveSavALa AtmA paramAtmA na hoI zake. svarga-naraka ke sukha-dukha ApavAnuM enA hAthamAM nathI. pApa karIne AjIjI karanAranAM pApane mApha karavAnI enAmAM sattA nathI. hA, AtmaprasAdaka evAM enAM bhajanakIrtanathI puNyasaMskAra je arjita thAya che te jarUra zubhakAraka che, kalyANakAraka che. paNa e zubha-e prema ke zreya pitAnA prayatnathI sadhAyeluM che, enuM Apela nathI. bhakitabhAve athavA AlaMbananI daSTie ene prAjaka bhale ene mAnIe, paNa e vAstavika satya na gaNAya. chatAM enA bhaktibhajananI upayogitA ke AvazyaktA jarAya ochI thaI zakatI nathI e dhyAnamAM rAkhavuM joIe. niHsaha- " sArametanmayA labdhaM zrutAmadheravagAhanAt / bhaktirbhAgavatI bIjaM paramAnandasampadAm // " eno sadupadeza grahaNa karI tarI javAya che, mATe e (pUrNa samabhAvI vItarAga chatAM) jagatane hoTa tAraka che, mahITa AdhAra che, mahaTe kalyANakAraka che, sAco vizvabadhu che. ene nAma nahi, paNa kAma vahAluM che, arthAta koI enuM nAma che e karatAM enuM kAma kare (ene sadupadeza pramANe varte) ene e adhika mahatvanuM gaNe che. prANIne uddhAra enAM karma (sata)thI ja che. bhagavadabhajana paNa karma sudhAravA mATe ja che. A muddAnI vAta ApaNe dhyAnamAM laIe te basa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ iti paramapUjaya-gurudevazrIvijayadharma sUrilaghuziSya-muninyAyavijayaviracita ' kalyANusAdhana-digdarzana ' samApta. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ munimahArAja zrInyAyavijayajInA bahAra paDelA saMskRta-prAkRta-gujarAtI-hindI-aMgrejI grantho. 1 mahendra svargArohaH 2 nyAyatIrthaprakaraNam 3 nyAyakusumAJjaliH 4 dharma-zikSA (hindI) 5 nyAya-zikSA, 6 pramANa-paribhASA-vRttiH nyAyAlaMkAraH 7 jainadarzana 8 adhyAtmatattvAlokaH 9 sandezaH 10 dharmagItAJjali (hindI) 11 bIradharmako DaMDero 12 , dunaruddhAra 13 vIra-vibhUtiH, aMgrejolaha 14 dIkSA-mImAMlA 15 ayogya dIkSA sAme 16 dIkSA-zAstra 17 dIkSAdhikAra dvAtriMzikA / 18 mAnava-dharma 19 vicArasaMskRti 20 dInAkrandanam, aMgrejIsaha 21 strIjIvananI vikAsadizA 22 zrI mahAvIra 63 bhagavAn mahAvIrana jIvanaprabhutva 24 ApaNI unnatino mArga 25 AtmabhAvadigdarzana 66 anekAntavibhUtiH 27 jIvana-hitam , aMgrejIsaha 28 jIvanAmRtam, 29 muMbaItuM caturmAla 30 jainasiddhAntadigdarzana (hindI) 31 ajjhattatattAlooaMgrejIsaha 32 mahAtma-vibhUtiH 23 jovanapAThopaniSat 24 jIvanabhUmiH 39 karayANasAdhana-digdarzana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ D 3 m Hdula Mama II keAInA para vaiSa na rAkha. koinI paNa nindA na kara. YT kaiAInuM buruM na ciMtava. jee tArA virodhI ke nirdaka hAya !! temanI ta2phre paNa ruSTa na bana. jema pAgala ke sannipAtarAgI mANasanA lavArAne koI dhyAnamAM letuM nathI, tema tevA che mANase ajJAnarogathI AkrAnta banelA hoI teo zuM karI rahyA che tenI teone gama hotI nathI, mATe teo kharI rIte dayApAtra che. tevAonA uddhata pralApa ke dauja nyapUrNa vartana tarapha roSa rAkhavA na ghaTe. temanuM paNa bhaluM cAhIe ! ane paramAtmA temane samRddhi Ape evIja bhAvanA piSIe. verathI vera vadhe che, ane tenuM vaheNu bhavAntaramAM pazu || sAthe Ave che ane enI bhayAnaka AgamAM aneka janmo || sudhI saLagatA rahI bahu bahu duH khAmAM paTakAvuM paDe che. mATe che. che kSamA-jalathI verane dhoI nAMkhavAmAM ja sAcI mANasAI che, jI dhIra-gaMbhIra ane udAra manI manane mIThuM ne nirmala - rAkhavAmAM ja sAco puruSArtha che,, kalyANasAdhananI koTI che paNa emAM ja che. - nyAyavija yu chellI zikhAmaNa para-drohunA pApI vicArA hRdayathI aLagA karo nijasvAthanA vyAmohuthI paranuM aniSTa ne AcarI ! bIjI tarapha zubha bhAva dharatAM ApaNuM zubha thAya che, bIjA tarapha durbhAva karatAM ApaNuM ja haNAya che. nAcA vicArA viSayanA manamAM na ANI sarvathA ! !! e suvicAro dUra kADhI hAlavA saghaLI yuthA ! :) prabhu prema jagavI prArthanAbalathI sadAcArI bane ! ! ! e mAtra sAcA mArga che zAzvata kuzalanI sajja ne !. che.) IS U $ $ $ $ $ 0 3 - nyAyavijaya uM { } Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ = = = = = ===== = = === EGE . -- - = = == = == = = == = = = = == ==== = ===== 1935 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat zrIdakSiNAmUrti prakAzanamaMdira : bhAvanagara prakAzaka: * 65 deAne saMpAdita joDakaNAM T sapAdake gijubhAI ane tAbena ' phiNAmati bAlasAhityamALA pustaka 65 muM www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1935 zrIdakSiNAmUrti bAlasAhityamALA pustAka 65 suM -------- saMpAdakA : ginnubhAI ane tArAbena jo Da ka NAM saMpAdita Wan H prakAzaka : zradakSiNAmUrti prakAzanamaMdira : bhAvanagara dADha Ane pa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelI AvRtti be mudraNe : prArA: gopALarAva gananana vikAsa zIdakSiNAmUrti prakAzana maMdira bhAvanagara bAlasAhityamALAnAM badhAM 80 pustaka sAthe rUA. 6-4-0 mAM maLaze. DhapAlakharca juduM suka: pArI. bhIkhAbhAI gopALajI thI sa va tI chA 5khA nuM dANu pI Ta : lA vana gara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat bI che Atti pathama mudraNa 2200 no mA e 1975 www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo * Da * ka * NAM - = - - - - - - - - 1: oLI jhoLI, pIMpaLa pAna; bhAvanagara gAma, phaIe pADyuM rAmajI nAma. 2? AI mAI, kUtarI viyAI dhAna gho ke gheka gho bIja mAvaDI, cUle tAvaDI; be godhA ne trIjI gAvaDI. :: khetara jAuM, dANu khAuM, pANI pIuM, bhura karato UDI jaI ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ :8: marAThI joDakaNAM *5* aDagula maDagula, sAnyAca'kaDagula, rUpyAcA vALA, tAnhA bALA, tITa lAvu. :: aMgAI maMgAI, yega yega hUM gAI, bALAlA dUdha deI. *7* agAI maMgAI, jo je jhApALA; pALaNyAMta bALageApALA. joDakaNAM : 4: TALIyAnaMdA, khALagoviMdA; bALa gela phrIdI, hAtI AlyA muddI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDakaNAM marAThI joDakaNAM TALyA bAI TALyA, puraNA pinyA; eka poLI karapalI; dudhAsaMga varapalI; dudha jhAleM kahuM, bALAlA AlaM raDuM. 10 Ithe Ithe basare merA, - tulA deuM cArA; dANa khA, pANI pI, bhurjara dizI uddana jA. 11 : eka pAya nAcIvare murArI, vAnuM ghAgarI; eka pAya nAcIvare goviMdA, ghAgarIyA zRMdA. : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ - joDakaNuM - - - - - - - - - - - - - 12: DozI DamakuM, zera kaMku, thoDI che paNa thaDathI kahuM. - 13 : bAvaliyA bekAna, tere laMbe laMbe kAna. bAvaliyA bekAna, tere laMbe laMbe kAna. : 14? hAthI hallo, mAvata molle. hAthI hAllo, mAvata mollo. 15? khUla, makaniyA! gula torI suMDhamAM kamaLaphUla. jhUla, makaniyA ! jhUla; tArI suMDhamAM kamaLaphUla. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDakaNAM :13: * AMkhe AvyA mAra, ne vArtA kahezu pAra. gAmalAmAM gATI, ne vArtA kIdhI kheATI. *17: vArtA re vArtA, bhAbhA DhAra cAratA, capaTI kheAra lAvatA, sAne samajAvatA. *12deg eka hatA rAjA, roTalA tAna; dhI thADuM, mATaluM phADuM. : 7 : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDakaNuM ekala khAjA, dUrabIna tAjA, tIna taDAkA, cogala mogala, paMcama bhAluM, chaka be haiyA, satAka pUtaLI, aThAka hAMDaluM, navAka ThaLiyA, dasAka paDiyo. 204 DAhI eka DozI, ne jAtrAnI hoMzI; kAcalIne vANe ne cAlI te TANe; kAcalImAM kANuM ne nIra bharANA; kAcalI gaI bUDI ne vAta gaI UDI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDakaNAM :21: Aja divALI, kAla divALI, gAmanA cheAkarA, khAya suvALI; megha medha rAjA! divALInA bAjarAtAA. :22: hALI hALI hutAzaNI, ne upara khaDakAM chANAM. * marAThI joDakaNAM :: :23: tiLa dhyA, guLa dhyA, gA...Da kheAlA. tiLa dhyA, guLa dhyA, gA...Da mAlA. 24: guDIcA pADavA, nITa mAla gADhavA. guDIcA pADavA, nITa mAla gADhavA. 65 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ che je joDakaNuM 25 : ghoghA ghoghA ghoghasalAma, nAthIbAInA vIra salAma, pahere paToLAM oDhe cIra. godaDiyAnI goLI vAgI; jAya godaDiyo nATho. ghugharIne ghamakAra, TekarIne TamakAra; Agalo baMdUkadAra, pAchalo cekIdAra. tela de, dhUpa de, bAvAjI badAma de, terA beTA jIvatA rahe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDakaNAM : 11 : ! 26: suraja bApajI taDake kare, tamArAM chokarAM TADhe mare; TADhe mare to tApe, ne dhI ne roTalo kApe. : 27 . zrInAthajIne ghoDo, traNa page kheDe; eka page hAle cAle, pAtALamAMthI pANI kADhe. 28: dIvA dIvA dIvaMtI, dIvAnI mA kulavaMtI; kAne kuMDaLa, motInI mALA, tetrIsa karoDa devatAne, namaskAra ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 11 : :26: cAMdA, cAMdA ! dhI gALa mAMDA; dahIM ke dudhaDI, mAkhaNa cuMdaDI; bhAInA mADhAmAM, hamuka pALI . : 30: cAMdA bApaDA, lAvo phAphaDA; dahIM ke dudhaDI, mAkhaNa cuMdaDI; bhAinA meADhAmAM, hamuka pALI. : 31 : cAMdA tArUM. cAMdaraNuM, pAlakha mehuM jAya; rAmajIbhAInA mALIDAmAM mANuM meAtI mAya; eka meAtI Ape te mArI hATaDI purI thAya. meALIDu=meALiyuM: kasabI phraMTA. joDakaNAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ - = - joDakaNAM : 13 : 3ra : cAMdA, cAMdA ! TapI de, Aja nahi bALA! kAle le. -- --- - ----- me kahe huM gaMdhAra ne gobare; huM na AvuM to tame zuM jabaro? : 34 Avare varasAda, ghevariyo parasAda; unI unI roTalI ne kArelAMnuM zAka. 4354 cAMdAmAmA, cAMdAmAmA ! thAkyA kema? lIMbuDInA jhADa vAMse lapAyA kema? kALubhAranAM kALAM pANI, ghelAnAM gaLamANa; utAvaLInAM ANu AvyAM, phalagubAI phUlANuM. jebarA khAo. gaLamANuDahALAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 14 : joDakaNAM I 37 gA re gA ! tuM mArI mA; nita nita DuMgare caravA jA. caratI caratI tarasI thaI gaMgAjaLa pANI pIvA gaI. sAme maLe zivane vAdha. vAgha ke huM tane khAuM; nA bhAI mane khavAya nahi. gAyanA chANane ceka thAya; gAyanA ghIne dIvo baLe; gAyanuM mahI mahAdevane caDe. mahI=dahIM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDakaNAM : 15 : - -- - - 38 gharamAM koNa? vahu bicArAM. kAmabAma kare? mAMdAM bicArAM. khAyabAya kharAM? traNa tagArAM. 39 Dila mArUM garama re, dhAna bahu bhAve; kAmabAma sUjhe nahi, nIMda bahu Ave. 40: kAma karegI beTI, kamA? sira dukhatA he, ammA. khANa khAyagI beTI, kamA? baDA tagArA kidhara he, abhyA? ------- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 16 : joDakaNA 141 jAnamAM seMDhaze? emAM kAMI chUTako? hAthadharaNuM bAthadharaNuM karaze ? belo mA, belo mA, kAnamAM cAsakA Ave che! 424 chokarA...re? he...re. tAruM nAma zuM? khAto pI. roTalI keTalI? sADI saLa. pANI keTaluM? be pakhAla. kAma kara. mAMdo chuM. jamavA cAla. taiyAra chuM. sehavuM=dhAmadhumathI nIkaLavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - joDakaNAM : 17 : 43 UMcAM UMcA patiyAM, ne vIlAM vIlAM mahIM; rakhe ne bhAI tame mAstara he. mAstara re mAstara, ghoDe palAstara; hAthamAM chatrI ne mAstara khatrI. 45? khAje pIche khelaje, karaje mojamajA; budhavArI baporI ne ravivArI rajA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - : 18H joDakaNAM - - -- - - - - - badhekA re badhekA, pANiyAre rahetA; pANI bharyuM kuMDImAM, de badhekAnI meDImAM. 47 taravADI re taravADI! taravADIne traNase Dhera, teya taravADI chANacora. taravADI re taravADI! taravADIne traNaso kuvA, toya taravADI tarase mUA. taravADI re taravADI! taravADIne traNaso pADA, toya taravADI AMkhe bADA. - - - -- -- ----- - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDakaNA = = 48: jAnI AnI jAnakA, bapore be cAnakA; tapelAmAM dALa, ne jAnInuM moM bALa! 49 mahetA re mahetA, pAMdaDAmAM rahetA; pAMdaDuM gayuM UDI, mahetA gayA bUDI. : 50: paMDyA paMDyA pipaiyA, thALI bharI rUpaiyA eka rUpe kheTe, paMDyAne mAryo seTe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDakaNuM marAThI joDakaNuM 51 4 bhAvacha bhAvocha saMdhyA karA, ardhA uMdIra toDAMta dharA; uMdIra bhaNato soDa soDa, bhAvocha bhaNato goDa goDa. 52 . kazA sAThI? poTA sAThI; kazA sAThI? poTA sAThI; khaMDALyAyA, ghATA sAThI. : 53? cAMdAmAmA, cAMdAmAmA! bhAgalAsa kAM? lIMbANIcyA jhADa mArge lapalAsa kAM? lIMbANIcuM jhADa karavaMdI, mAmAcA vADA cirebaMdI; mAmA, mAmA ! yeUna jA, tupa roTI khAUna jA. ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDakaNAM - - - - - - - - - - - - - - - 54. bere kahe bUma paDI, laMgaDo kahe bhAge; AMdhaLo kahe cora AvyA, nAga kahe lUMTyA. 55? melaDiye me'mAna, asuro jaIza mA; dharAI khAje dhAna, pANIDAM mAgIza mA. 564 magane khetara mALa nahi; garAsiyA gojhAro nahi, kaNabI nAta bAro nahi; uMdarane ucALo nahi; cATavAne phADa nahi; gharajamAIne lADa nahi. gejhAre hatyAre. melaDiye mahele. asUra=meDe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 22 : joDakaNuM : 57 : sUpaDAmAM sara5 sAMThe, sarapa mUkI sAThe khAuM. supaDAmAM sarapa sAMThe, sarapa mUkI sAMThe khAuM. supaDAmAM sAnI vAnI, vAnI mUkI sAnI khAuM. sUpaDAmAM sAnI vAnI, vAnI mukI sAnI khAuM. taLazI upara cakalI beThI, Utara cakalI! taLazI khAuM. taLazI upara cakalI beThI, Utara cakalI! taLazI khAuM. tADa upara kAga beThe, Utara kAga ! tADa khAuM. tADa upara kAga beThe, Utara kAga ! tADa khAuM. sAnIoNlabharyo pahelA talano lacake. vAnI rAkha. = == Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDakaNA : 23 : ekaDe eka, pApaDa seka; pApaDa kAca, mAre dAkhalo sAco. eka savAyA gharamAM beThA lavA khAya be savAyA savA, lavA; kaDhI, aDhI. paMdara pADI pADI paMdara eke kare pADe 6 paMdara, hunnara; cIsa, trIsa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDakaNuM * * - -- -- * -- * -- * -- * ka64H eka aDhiyuM aDhI, popaTa gayA paDhI; pipaTe mArI cAMca, be aDhiyA ne pAMca. 465 cALIza eke cALI, ne bAve ghoDI pALI; ghoDI gaI bezI, ne cALI du eMzI. ---- * - * * = = Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDakaNAM : 25 : aMbaDI taMbaDI, turiyAMnuM zAka A le tAre roTalo ne lAva mArUM zAka. - 67 IcaDI, khIcaDI, khATI khIcaDI. dAThA, mahuvA, pAMca paTukA; pAMca gAme pAlItANuM, ughADa vIrA ghoghAnuM bAruM. vAvaDIe jaIne vahANuM vAyuM. dAdA mAguM- zIyANuM ne varasANuM, kAnapara, kArelI ne majIThA; gheraiyA, pATaDI ne bajANuM, eTalA upara na jANuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - -- - - -- : 28 : joDakaNAM ke 72 rAma nAma lADavA, gopALa nAma ghI; kRSNanAma khAMDakhIra, ghoLI ghoLI pI. 734 zrImannArAyaNa hare, jyAM vAsudeva hare! 674 raghupati rAghava rAjArAma, patitapAvana sItArAma! 2754 jaya jaya rAmakRSNa hare, jayajaya rAmakRSNa hare! 76H jayarAma, jayarAma, jayajaya rAma! zrIrAma, jayarAma, jayajaya rAma! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDakaNuM : 29 : 77. mAthuM mele sAcavavA sAcI Tekane re, sAcI Tekane re, sAcI Tekane re. mAthuM melo sAcavavA sAcI Tekane re. DaMko vAgyo, laDavaiyA zurA jAgajo re, zurA jAgajo re, kAyara bhAgajo re. - --- - chappaniyAmAM cAra gayAM- dayA, dAna ne dIve; sagAMmAMthI sagapaNa gayuM, jema tema karIne jIvo. 80: peluM TALyuM pittaLa, ne bajare bIjI vAra; trIjuM TALyuM Dhebare, ne piAe karyuM ekAkAra ! - - -- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 39 : joDakaNAM - AkAzamAMthI chAza paDI, paDI pULA be cAra; tenuM vaghAyuM baMde khATiyuM, dIvALI ADA sADA traNa di." - - - - jhAMpe valovI chAza karI, chAza thaI pULA pacAsa; vAMjhiyAnAM chokarAM DhekuM hekuM. H 834 ghara pachavADe haLa paDyuM, meM jANyuM ke laviMga; moDhAmAM laIne mamaLAvyuM tyAM te khIcaDI. pADo caDyo pIMpaLe, labalaba lIMbu khAya; DALethI heThe paDyuM jANe kaLAyela mera. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ joDakaNAM *25: UMyui, paDayuM gadheDAnu ziMga; : 31 : UMcethI bhAMgyu khAI pADe|zaNu tArI tAvaDI deje, mAre baLada nAthavA che. kahe khAvA kahAnadAsa, sAkhI sAMDhA sAMThA. gArAkhI=kAdavavALI. :26: dariyA vacALe khIjaDI, tyAM caDI caMdanaaA; rAMDa Utara khIcaDI, tArI pUMchaDI gArALI thaze. kahe khAveA kahAnadAsa, sAkhI sAMDhA sAMThA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 32 : jeDakara 87 : cUlA upara uMdaraDI, ne karakara mIThuM khAya; pUMchaDI jhAlIne phagAvI, tyAM savA pAMca AnAnAM phadiyAM. kahe bA kahAnadAsa, sAkhI sAMTho sAMTho. 488: ghara pachavADe UMTa trADyo, meM jANyuM gaMgAne bApa; pAchuM vALI je te kALo kUtare bajara keLave. kahe bAvo kahAnadAsa, sAkhI sAMThe sAMThe. khATiyuM kaDhI. phadiyuM paze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ yazo, heb alclblle natato Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com