Book Title: Jinprabhsuri ane Sultan Mahommad
Author(s): Lalchandra Bhagwan Gandhi
Publisher: Jinharisagarsuri Gyanbhandar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034907/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ @labbjlicka lys jaina graMthamALA OREsAhena, lApana. phona : 0278-2425322 ( 5228008 zrIjinaprabhasUri ane sulatAna mahammada lekhakapaM. lAlacandra bhagavAna gAndhI. Sooooooooooooooooooooooo prakAzaka zrIjinaharisAgarasUri-jJAnabhaMDAra, lohAvaTa (mAravADa) GOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FODDDDDHA zrIsukhasAgara-jJAnabindu [ naM. 35 ] zrIjinaprabhasUri ane sulatAna mahammada LORLDHILLIOHD HIROLOG lekhakapaM. lAlacaMdra bhagavAn gAMdhI. prakAzakazrIjinaharisAgarasUri-jJAnabhaMDAra, lohAvaTa (mAravADa) ORILLED . navIna saMskaraNa 525] ....... [mUlya rU. 0-12 [vikrama saMvat 1995] :: [I. san 1939] thamPIODEODIIIIILE Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pustaka-prAptisthAnahai vya. zrIjinaharisAgarasUri-jJAnabhaMDAra, Thi. jATAvAsameM, mu. lohAvaTa (mAravADa) vwww bhAvanagara-'AnaMda' pri. presamAM zeTha devacaMdabhAI dAmajIe prakAzaka mATe chApyu. tA. 1-9-39 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekharUpa prathama AvRttinApata prakAzakanuM vaktavya. ney " mahAna samrATsattA upara apUrva prabhA pADIne tIrtho ane zAsanasamRddhinuM saMrakSaNa karanArA dhuraMdharAcArya jainajyotidhara zrIhIravijayasarinA prasiddha itihAsathI paNa meM lagabhaga 250 varSa pahelAM eTale vikramanI caudamI sadInA uttarArdhamAM muslIma AkramaNanA viSama yugamAM parama prabhAvaka zrIjinaprabhasUrie sulatAna mahammada upara pADelI ajaba prabhAno apragaTa itihAsa AlekhamAM bahu jINavaTathI ane vistArapUrNa TippaNa-TIkA sAthe pragaTa karavAmAM Avyo che. jo ke A lekha cheka asUre maLavAthI teno keTaloka bhAga choDI devo paDyo che; chatAM lekhakanA saMskRta-prAkRta abhyAsa ane vaDodarAnA orIenTala khAtA dvArA saMzodhananA meLavela UMDA anubhavano lAma samAjane A lekhathI maLze-tema khAtrI che." -saMpAdaka 'jaina' --'jaina' raupya mahotsava aMka // Lh vi. saM. 1986 [pR. 219] / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAstAvika AnaMda-pramodano prasaMga che ke-lagabhaga eka dasakA pahelAM saMkSipta lekharUpe prakAzita thayela amhAro zubha prayAsa, vizeSa samRddha thai vistRta svarUpamA Aje graMtharUpe prakAzamAM Ave che. enA anveSaNamAM-prAmANika aitihAsika saMzodhanamA keTalo parizrama uThAvyo haze ? varSonA keTalA prayatnathI kevI kevI muzkelIo vacce A gaveSaNA thai haze ? ' zreyAMsi bahuvighnAni / sUktane yathArtha prAmANika karatAM kevAM kevAM vighnomAMthI pasAra thai AnI saMkalanA thai haze ? ane varSoM pachI AvA svarUpamA Aje A prasiddhimAM Ave che, te daramyAna paNa lekhakane kevA kevA pratikUla saMyogo pasAra karavA paDyA haze ? te lekhake svayaM uccAravaM aprastuta lekhAya. itihAsapremI parizramavijJa sajjano kadAca e samanI zake. A parizrama, AvA saMzodhita-varSita navIna svarUpamA prakAzamAM AvI zakyo che, teno vAstavika suyaza, itihAsapremI guNajJa jainAcArya zrIjinaharisAgarasUrijI mahArAjane ghaTe che, jemanA preraNA-protsAhana vinA A nibaMdha-graMtharnu prakAzana kArya prAyaH azakya thayuM hota. zAsana-prabhAvaka mAnanIya pUjya pUrvana AcAryonA itihAsa-saMzodhanamAM ane tenA prakAzanamAM asAdhAraNa utkaMThA dharAvanAra uparyukta AcAryanA Adarzane kRtajJa anya mahAnubhAvo paNa anusare-ema icchIzaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinaprabhasUri-mattiH EAMERMallingther zrIzatruJjayatIrtha kharataravasatau prtisstthitaa| pAnaMda presa-bhAvanagara. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIzatrujaya tIrtha para (kharatara-vasahImAM) rahelI mUrti parathI taiyAra karAvela prastuta jinaprabhasarino phoTo ahiM samucita lAgaze. prabala icchA hovA chatAM paNa yogya pratikRti prApta na thavAthI sulatAna mahammada (tugalaka)no phoTo ahiM na mUkAtAM nyUnatA lAgaze, paraMtu te mATe nirupAya chaM. jinacaMdrasUri ane samrATa akabaranA nAme prakhyAti pAmeluM citra, caritra-prasaMga vicAratAM mhane to jinaprabhasUri ane sulatAna mahammada(tugalaka)nu hoya, tema lAge che. vizeSa vaktavya na karatAM jijJAsuone sUcavIe keviSayAnukrama, aitihAsika nAmonI anukramaNikA, aitihAsika ghaTanA-nirdezaka saMvatsara-sUcI vigere yojanAo sAthe A nibaMdha, itihAsa-premIone vizeSa upayogI thaze-evI AzA che. A graMtha-racanAmA upayukta thayelA graMthonuM sUcana, te te sthaLe karavAmAM AvyuM che. zrIyuta agaracaMdajI nAhaTA jevA je itihAsapremIoe A prakAzanamA pratyakSa ke parokSa preraNA, sahAyatA ke sahAnubhUti darzAvI che, te sarvano huM AbhAra mAnuM chaM. saMkalanAmAM ane saMzodhana-prakAzanamAM banI zakI teTalI sAvadhAnI rAkhI che, chatAM AmAM koi skhalanA dRSTi-gocara thAya, to te sAkSaro mane jarUra sUcave, punaH prasaMge te sudhArI zakAze. sajjana vidvAno AnuM niSpakSapAta dRSTithI sAdyanta avalokana karo, ane grantha-racanAprakAzana-parizrama saphala thAo-ema icchaM chaM. vi. saM. 1995 vidvadanucaraakSayatRtIyA vaDodarA. lAlacaMdra bhagavAn gAMdhI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama viSaya pRSTha viSaya upakrama 1-3 jinaprabhasUrine pAtazAharnu paricaya AmaMtraNa 31 anya graMthakArane sAhAyya 4-5 pAtazAhe jinaprabhasUrino vidvattA ane vihArasthaLo 5-7 karela satkAra 32 granya-racanA 7-9 jaina zvetAMbara-samAja-rakSA 700 stotronI racanA 9-18 ane tortha-rakSA-pharamAna 34 kalpa-pradIpa tIrtha-kalpa 18-21 baMdI-mocana 34 rAja-prasAda zatrujaya mahAvIra-pratimAna samarpaNakalpa 21-22 sanmAna 35 dillIzvara hammIra mahammadanI pri-vihAra prasannatA 22-25 devagiri(dolatAbAdamA 36 kannANayanayara-kalpamA pratiSThAna(paiThaNa)pura-yAtrA 36 jaNAvela aitihAsika vRttAMta 25 dillImA sulatAne samarpala mahAvIrano prAcIna manohara sarAI, caitya, upAzraya vigere 37 pratimA 27 kannANaya-cIra-kalpa-parizeSa 38 zahAbuddIna ghorInA amalamA dolatAbAdamAM prabhAvanA 42 gupta 28 pAtazAhe karela smaraNa mahAvIra-pratimA punaH ane pharI AmaMtraNa 45 prakaTa tharbu 29 prayANa, allAvapuramA upadravaupadravanA vakhatamA 30 nivAraNa 47 tugalakAbAdamA zAhI- sirohamA sarakAra 47 khajAnAmA 30 dillImAM sUrinu svAgata 48 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha viSaya pRSTha viSaya paryuSaNAmA prabhAvanA vijayayaMtra-mahimA satkartavyo 49 vaDanuM cAlavU vigere 61 sulatAnanI mAtAnA zatrujayamAM rAyaNathI dUdha sanmAnamA varasAvaq 67 dIkSA vigere kartavyo 50 giranAramA jainabiMba-pratiSThA 50 anya prasaMgo goSThI-vinoda 70 sulatAne samarpala bhaTTAraka- samakAlIna itihAsa 76 sarAImA pravezotsava 51 pethaDazAhe devagiri( dolamathurA tIrthano uddhAra vigere 52 / / tAvAda)mAM rAjA rAmadeva hastinApura-yAtrA-pharamAna 52 ane maMtrI hemAdinA sama. saMgha sAthe hastinApuramAM yamAM jinadeva-maMdira kevI pratiSThA-mahotsava 53 rIte karAvyu ? jenI rakSA mahAvIranA biMbanI punaH jinaprabhasUrie karI hatI. 78 sthApanA 55 pethaDazAha pAtazAhI pharamAnathI jaina pethaDazAhe karAvelA samAja ane jaina tIrthomAM 84 jina-prAsAdo 82 86 nirbhayatA 55 pathaDazAhanoM sukRto devagirimAM jina-prAsAda prabhAvaka jinaprabhasUrinA kevI rIte karAvyo? 89 prabhAvathI pravartelA dhAmika devagirimA rAmadeva rAjAnA mahotsavo 56 rAjyamAM zAha desala ane sulatAnanI sabhAmA sUrijIno sahajAzAhe karAvela jina bacana-prabhAva 57 maMdira, jenI rakSA jinaprabhakalpa-parizeSano upasaMhAra 57 sUrie karI hatI 101 jinaprabhasUrinAM camatkArI bhayAnaka allAuddIna-yuga 103 vRttAnto, pIroja sulatAna- kannANapuranA jaina zilpa para prabhAva 59 zAstrI Thakkura pheru 107 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya dillIzvara sammAnita pAtazAhothI samakAlIna anya jainAcAryo 109 zAhi muhammada ane perojathI gauravita guNabhadrasUri ane munibhadrasUri mahammadazAhathI prazaMsita mahendrasUri 111 sulatAna-sammAnita zAha jagasiMha ane mahaNasiMha; jenA devagirinA jinamaMdiranI prazaMsA jinaprabha peroja pAtazAhanA mAnya gaNitajJa mahendrasUri 113 peroja pAtazAhathI satkRta ratnazekharasUri 114 pRSTha jinaprabhasUrino vizeSa sUrie karI hatI 115 110 zrImAla saMghanA guru jina paricaya 134 jinaprabhasUrinAM janma, siMhasUri 934 padmAvatInA prabhAvathI dIkSA, sUripadAdi 136 camatkAro 137 mahammadazAhanI mulAkAta 138 pRSTha viSaya vyaMtarano vaLagADa dUra karavo 139 rAghavacaitanyane harAvavA 141 64 jogaNIone vaza karavI 143 kalaMdarano garva haravI adbhuta nimitta-kathana vaDane sAtha calAvavAM 145 mahAvIranI pratimAne bolatI karavI 148 mahAvIranuM sammAna-pUjana karAva 150 anya camatkAro 150 khaMDelavAlone jaino karyA 150 jinaprabhasUrinI aprakaTa kRtiyo 154 154 jinaprabhasUrinI paTTa - paraMparA 154 jina devasUri jinamerusUri jinahitasUri 157 158 cAritravardhana vAcanAcArya 159 anya anuyAyIo upasaMhAra 162 164 aitihAsika nAmonI anu 146 148 aitihAsika ghaTanA- nirde zuddhi patraka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat kramaNikA 166 zaka saMvatsara-sUcI 188 192 www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinaprabhasUri ane sulatAna mahammada. ( le. paM. lAlacaMdra bha. gAMdhI. prAcyavidyAmaMdira, vaDodarA ) potAnI vidvattA ane saccAritratAthI jana-samAja para upakAra karanArA, jaina-zAsananI kIrti-patAkA pharakAvanArA, jaina-zAsananA ujjvala gauravane prakAzita karanArA, janasamAjamAM ane rAjA-mahArAjAomAM hiMdu rAjAo ane musalmAna pAtazAho para apUrva prabhAva pADanArA prabhAvazAlI je je prabhAvaka mahApuruSo thaI gayA che; temAM jinaprabhasUrinuM viziSTa sthAna che. ___vikramanI caudamI sadInA uttarArdhamAM-musalmAnI AkramaNanA bhayAnaka viSama yugamAM, dillIzvara samrAT mahammada tughalaka para anupama prabhAva pADI jainasamAjane nirupadrava banAvanAra, jaina-tIrtho-maMdirone turakonA duHkhada viplavomAMthI bacAvI nirbhaya karanAra, turakonA kabjAmAM gayela zAsana-nAyaka mahAvIranA biMbane satkArapUrvaka pArcha vALI pratiSThita karanAra, jana-samAjane surakSita karanAra, sulatAna mahammada taghalakathI sanmAnita thayelA A satpuruSane ApaNe kamabhAgye haju yathArtha rUpamA oLakhI zakyA nathI; ethI A lekhadvArA e AcA . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namar 2] [jinaprabhasUri ane ryano aitihAsika prAmANika paricaya karAvavA kaIka yatna karUM chaM. A prayatnathI, mahammada taghalaka saMbaMdhI anyatra jANavAmAM na AvelI-prakAzita atihAsika pustakomA vAMcavAmAM nahi AvelI; chatAM tenA samakAlIna paricita vidvAn jaina lekhakoe prAkRtabhASAmAM lakhI rAkhelI aitihAsika ghaTanA prakAzamAM Avaze ke je purAtattvapremI itihAsa-rasika jijJAsu pAThakone Anandaprada thaze tema dhArUM chu. ___ jainAcArya hIravijayasari tathA jinacaMdrasUri (saparivAra) ane samrATa akabbaranI itihAsaprasiddha viziSTa samAgamavALI saMtoSakAraka saphaLa ghaTanA pahelAM lagabhaga aDhIso varSa para thayela cirasmaraNIya A aitihAsika vRttAnta hAlamAM prakAzamAM Ave che emAM paNa kudaratano kaMika saMketa haze. jaina jyotirdharonA jhaLahaLatA tejane na sahana karI zakanArA, e mahAvibhUtiyone yathArtha rUpamAM na oLakhI zakanArA, athavA oLakhavA chatAM game te avyakta tuccha kAraNe e satpuruSone vikRta rUpamAM AlekhanArA, e viziSTa ucca jyotirgharo sAme jANye-ajANye raja uDADI temane jhAMkhA pADavAnI upahAsayogya svabhAva-sulabha vyartha ceSTA kare e svAbhAvikabanavA yogya che, paraMtu ApaNe to emAMthI paNa preraNAno bodhapATha meLavI. pramAdano parityAga karI,ApaNI tana-mana-dhanAdika zaktiyono kSudra kalahAdimAM durvyaya na karatA, jIvananI amUlya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] [3 kSaNono sadupayoga karI evA jyotidharone prakAzamAM lAvavA joIe ane temanA sadguNo tathA satkartavyothI paricita thaI, temAMthI zubha preraNA prApta karI, pragatine paMthe prayANa karatAM evA jyotirdharo prakaTAvavA prayatnazIla tharbu joIe. jenI saphaLatAmAM sva-pararnu zreyaH samAyeluM che. prastuta prayatna paNa e vicAranuM pariNAma che. prastuta jinaprabhasUrino sAMsArika paricaya, mAtA-pitAdi, jJAti-gotra, pUrvanAma, janma-samaya, paricaya janma-sthala, dIkSA-samaya, dIkSAsthAna e vigere saMbaMdhamAM khAsa kaI jANavAmAM AvyuM nathI; tema chatAM teo vikramanI caudamI 1. A na nAmanA ane A AcArya pahelAM paccIzeka varSa pUrve thaI gayelA lagabhaga samakAlIna bIjA eka jinaprabhasUri AgamikagacchanA hatA. teoe vikramanI teramI sadInA antamAM tathA caudamI sadInA pUrvArdhamAM zatrujayamA rahI prAkRta-apabhraMzAdi bhASAmAM nAnA-mhoTA aneka graMtho racyA che, je pATaNa vigerenA jaina bhaMDAromA maLI Ave che [ juo pATaNa bhaM. sUcI bhA. 1 gA, o. sirIjha ]. potAne zatrujaya-sevaka tarIke oLakhAvanAga AgamikagacchanA e jinaprabhasUrithI kharataragacchanA A jinaprabhasUrine judA samajavA joiye. 2. vikramanI 17 mI sadInA aMtamAM racAyelI jaNAtI eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ..... .. [jinaprabhasUri ane sadInA bIjA caraNa( vi. saM. 1325 pachI )thI cothA caraNanA aMta (vi. saM. 1390 ) sudhI vidyamAna hatA, tathA teo kharataragacchamAM thayelA jinasiMhasarinA paTTadhara hatA, ema temanA potAnA ullekho parathI jaNAya che. jinaprabhasUri nAmano prathama ullakha, nAgendragacchanA udayaprabhasUrinA paTTadhara malliSeNamUrie anya graMthakArane zakAbda 1214=vi. saM. 1349 mAM sAhAyya racelI suprasiddha syAdvAdamaMjarI (hema caMdrAcAryaracita anyayogavyavaccheda dvAtriMzikAnI vistRta vivRti)mAM ko che. e sthaLe vizeSa kha. ga. paTTAvalImA maLatA ullekha pramANe prastuta jinaprabhasUri, vAgaDa dezanA jhaMjhaNU (vaDodrA) nagaranA tAMbI zrImAlagotra (? jJAti) vaNiknA pAMca putromAMthI madhyama(bIjA ullekha pramANe ane dazamAM laghu)putra hatA. 1. A jinasiMhasUrithI vi. saM. 1331 lagabhagamAM kharataragacchamAMthI eka zAkhA prakaTa thaI hatI, je laghu kharataragaNa nAmathI prasiddhimA AvI hatI-ema kharataragacchanI paTTAvalIomAMthI sUcana maLe che. e zAkhA-bher3ane kAraNe mUlagaccha, je bRhatkharataragaccha nAmathI oLakhAvA lAgyo, tenI paTTAvalIomAM A AcAryono vizeSa paricaya karAvyo jaNAto nathI. ____2. " zrIjinaprabhasUrINAM sAhAyyodabhinnasaurabhA / zrutAvuttaMsatu satAM vRttiH syAdvAdamaJjarI // " / . . yAdvAdamaMjarI | prazasti zlo08] Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com . . .... . . . Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] spaSTatA na hovAthI nizcitarUpamAM kahI zakAya tema nathI ke-e maMjarImA saurabha prakaTa karavAmAM prastuta jinaprabhasUrinI ja sahAyatA hoya, mAtra samAna samayane tathA nAma-sAmyane laIne temanI saMbhAvanA karavAmAM Ave che. A jinaprabhasUrie racelI kRtiyomA prathama jaNAtI kAtaMtravibhrama graMthanI TIkA che. temAM vidvattA ane sUcavyA pramANe e racanA vi. saM. vihAra-sthaLo 1352 mAM yoginIpura( dillI )mAM mAthuravaMzIya ThakkurakulIna kAyastha khetalanI abhyarthanAthI thaI hatI. vyAkaraNaviSayaka 261 zlokapramANa A vRttinI prati, jesalameranA jaina bhaMDAramA 'che. A TIkAnA aMtamAM potAne 'aprauDhadhIH ' vizeSaNa Apyu cha. e potAnI vayaviSayaka laghutA sUcavavA vAparyu hoya evI kalpanA karIe to paNa te vakhate temanuM vaya vIzeka varSatuM kalpI zakAya; kAraNa ke eja TIkAnA aMtamA 'mUri' pada sAthe potAnA nAmano nirdeza karyo che. vibhrama upajAvanAra vyAkaraNaviSayaka 1. gAyakavADa oNrienTala sirIjha naM. 21 mAM prakAzita thayela 'jesalamera bhANDAgArIya pranthasUcI' [pR. 48-49] mAM tathA tenA * aprasiddhagrantha-granthakRtparicaya' [pR. 58] mAM amhe A grantha sAthe granthakArano saMskRtamA saMkSepamA paricaya karAvyo che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ram..... [ jimaprabhasUri ane prayogo saMbaMdhamAM sUkSma jJAna tharbu ane e prayogone vyAkhyAnadvArA samajAvavAnI zakti prApta thavI, sUripada-prApti thavI e sarvano samaya lakSyamAM laI vicAra karatAM jinaprabhasUrino janma vi. saM. 1325 lagabhagamAM thayo haze ema saMbhAvanA karI zakAya. vi. saM. 1503 mAM somadharmagaNie racelI upadeza-saptatimAM thayelA eka ullekhane temanA janmasamaya saMbaMdhamAM ghaTAvIe to vi. saM. 1332 mAM temano janma kalpI zakAya. taruNa vayamAM ja temanI dIkSA thaI jaNAya che ane sUripada paNa vi. saM. 1352 pahelAM thayu hovU joiye ema vicArI zakAya che. vi. saM. 1390 sudhInI temanI kRtiyo jANavAmAM AvI che. vRddhAvasthAne lIdhe chellAM dazeka varSa temane nivRtti svIkAravAnI jarUra paDI hoya ane vikramanI caudamI sadInA aMtamAM temanuM avasAna thayu hoya ema vicAratAM temanI AyuSya-maryAdA lagabhaga 75 poNoso varSanI saMbhave che. temanI deha-vilayanI bhUmi nizcitarUpamAM jANavAmAM AvI nathI, tema chatAM temanA vihAra ane vAsa-sthAnamAM tathA grantha-racanAmAM dillI, devagiri ( dolatAbAda ) ane ayodhyAne prAdhAnya maLyuM hoya tema 1. " dainta-vizvamite varSe zrIjinaprabhasUrayaH / abhUvana bhUbhRtAM mAnyAH prAptapadmAvatIvarAH // " -upadezasaptati ( jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara dvArA prakAzita pR. 58) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] [7 jaNAya che. vizeSataH te taraphano pradeza, temanA smaraNIya prabhAvo, upadezo, smArako ane upakArothI pAvana thayo hato. jinaprabhasUrie racelI kRtiyomA saMvatnA nirdezavALI graMtha-racanA kRtiyo ApramANe jANavAmAM AvI che:vi. saM. 1352 mAM yoginIpura kAtaMtravibhrama-TIkA (dillI)mAM graM. 261 vi. saM. 1356 mAM zreNikacaritra (dvayAzrayakAvya) tapoTamatakuTTanazataka vi. saM. 1363 mAM kosalAnayara vidhiprapA (prA. zrAva vijayAdazamI (ayodhyA)mAM konI ane munionAM [prathamAdarza le. vAca kRtyonI sAmAcArI) nAcArya udayAkaragaNi graM. 3574 vi. saM. 1364 mAM kalpasUtra-vRtti(paMjikA saMdehaviSauSadhi) graM. 2268 vi. saM. 1365 mAM dAzarathipura ajitazAMtistava-vRtti 1. jinaprabhasUrie paryuSaNA-kalpanAM durgama pado para vivaraNarUpa paMjikA racI che, jenuM aparanAma sandehaviSauSadhi che. jAmanagaranivAsI paM. hI. haM. dvArA A graMtha prakaTa thayo che, paraMtu temAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ jinaprabhasUri ane poSamAM (ayodhyA)mAM (bodhadIpikA)graM.740 sAketapura upasargaharastotra-vRtti poSa va. 9 (ayodhyA)mAM ( arthakalpalatA) , sAketapura bhayaharastotra-vRtti poSa zu. 9 (ayodhyA)mAM (abhiprAyacandrikA) vi. saM. 1369 mAM phalodhImAM phalavardhipArzva-stotra vi. saM. 1380 mAM pAdaliptakRtavIrastotra vRtti racanA-samayavALo ullekha jovAmAM Avato nathI, anya prati paratho tenI racanA vi. saM 1364 mAM thayelo jaNAya che " surIndrasyAnvaye jAto navAGgovRttivedhasaH / zrIjinezvarasUrINAM pautraH pAtramanedhasaH / / putraH zrImajjinasiMhasUrINAM rINarephasAm / jagrantha granthametaM zrIjinaprabhamuniprabhuH / / vaikrame svIkalA-vizvadevasAvye tu vatsare x x" hI. ra. kApaDiyAe caturvizatijinAnandastutinI bhUmikA [pR. 44 ] mAM 'vizva' zabdanI tera saMkhyAvAcakatAnuM samarthana karavAmAM * vizvadeva ' zabdavALA uparyukta pAThane darzAvatAM 'vIkalA' ne badale ''sti kalA' pATha darzAvyo che, te asaMgata lAge che. hAlamA pracalita kalpa-kiraNAvalI, kalpalatA, kalpasubodhikA, kalpa-kalikA, kalpa-dIpikA vigere kalpasUtranI vRttiyo, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] vi. saM. 1381 mAM rAjAdi-rucAdigaNa-vRtti sAdhupratikramaNasUtra-vRtti sarimaMtrAmnAya(sUrividyA-kalpa) vi. saM. 1385 mAM [dillImAM] zatrujayakalpa(rAjaprasAda) vi. saM. 1386 (zakava.1251)mAM TIMparI-tIrthastotra vi.saM. 1387 mAM devagiri(dola- pAvApurI-kalpa tAbAda )mAM (dIpAlikA-kalpa) vi. saM. 1389 mAM yoginIpura tIrthakalpanI pUrNatA (dillI) mAM vi. saM. 1390 mAM hastinApuramA hastinApuratIrtha-stotra jinaprabhasari pachI lagabhaga so varSe thayelA tapAgacchIya paM. somadharmagaNie vi. saM. 1503 700 stotrAnI mAM saMskRtamAM racelI upadezasaptatimAM racanA sUcavyu cha ke- 'jeNe vividha prakA ranI zreSTha prabhAvanAovaDe sulatAnane uparyukta jinaprabhasUrinI saMdehaviSauSadhi pachI lagabhaga aDhIso varSe racAyelI che. pAchaLanA vRttikAroe jinaprabhasUrinI uparyukta paMjikAno thoDeghaNe aMze AdhAra lIdho haze, ema mAna, ayukta nahi gaNAya, 1. keTalAka lekhakoe Ano racanA-samaya vi. saM. 1327 jaNAnyo che, te samajapherathI koM jaNAya che. 2. " izyAdi nAnApravaraprabhAvanAbharaiH suratrANamapi vyababudhat / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1.] [ jinaprabhasUri ane paNa viziSTa bodha pamADyo hato, jeNe sAtaseM stotro ane bahu upakArI graMtho guMthyA hatA, samasta ajJAna-aMdhakArane dUra karanArA, zAsana-prabhAvaka te jinaprabhasUri saMgharnu bhadrakalyANa karo.. jinaprabhasUrinA racelA siddhAnta-stava para vivaraNa-avacUri racanAra Adigupta-ziSya ( tapAgacchIya ? vizAlarAjagaNi ziSya?) uparyukta racanA-saMbaMdhamAM vizeSamA jaNAve che ke 'pahelA, pratidina navIna stavana nirmANa karyA pachI nirdoSa AhAra grahaNa karavAnA abhigrahavALA jinaprabhasUrie stotrANi yaHsaptazatImitAni ca granthAMzca jagrantha bahUpakAriNaH / / sa zrIjinaprabhasUriritAzeSatAmasaH / bhadraM karotu saGghAya zAsanasya prabhAvakaH // " -upadezasaptati (bhAvanagara A. sabhA pra. pR. 58-59) 1. " purA zrIjinaprabhasUribhiH pratidinaM navastavanirmANapurassaraM niravadyAhAragrahaNAbhigrahavadbhiH pratyakSapadmAvatIdevIvacasAma(s). bhyudayinaM zrItapAgacchaM vibhAvya bhagavatAM zrIsomatilakasUrINAM svazaikSa-ziSyAdipaThana-vilokanAdyartha yamaka-zleSa-citra-cchando. vizeSAdi-navanavabhaGgIsubhagAH saptazatImitAH stavA upadIkRtA nijnaamaangkitaaH|" -siddhAntastavAvacUri[ni.sA. kAvyamAlA gucchaka 7,pR.86) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] [11 pratyakSa padmAvatI-devInA vacanathI tapAgacchane abhyudayavALo jANI, pUjya somatilakasUrine potAnA ziSya-ziSyAo 1. vRddhakSetrasamAsa, saptatizatasthAna ( racanA saM. 1387 ) vigerenA kartA A. somatilakasUrino janma vi. saM. 1355 mAM, dIkSA vi. saM. 1369 mAM, sUripar3ha vi. saM. 1373 mAM jaMgha. rAlanagaramAM vIramaMdiramA saMghapati gaje karelA 25000 TaMkonA vyayapUrvaka, ane svargavAsa vi. saM. 1424 mAM thayela hovAnuM sUcana munisuMdarasUrie vi. saM. 1466 mAM racelI gurvAvalI { yazovijaya jaina granthamAlAprakAzita pR. 28-31)mAM kayu che. jinaprabhasUrie racelA puSkala stotromAMthI hAlamAM upalabdha stavana-stotra nIce sUcavavAmAM Ave che: stotranAma. bhASA, vizeSa. prAraMbha. padyasaMkhyA. prakAzana-sthaLa. 1 RSabhadevastava (saM. dazadikpAla- 11 [prakaraNaratnAkara stutigarbha / astu bhA.4, pR. 24; zrInAbhibhUrdevo) jainastotrasamuccaya pR. 26 ] 2 , " (aSTabhASAmaya / nira. (aSTabhASA [pra. 2. bhA. 2, vadhirucirajJAna) 40 pR. 263] 3* , , (pArasIbhASAmaya / 11 [jaina0 pR.247] allAlAhi) * A stotra para avacUri cha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] [jinaprabhasUri ane vigerene bhaNavA, jovA vigere mATe yamaka, zleSa, citra-chando4 " , (prA. AjJAprAdhAnya 11 [jainastotrasaMdoha " (mA naya-gama-bhaMgapahANA) pR. 227 ] 5 ajitanAthastavana (saM. yamakamaya / vi. 21 [pra. 28-32] zvezvaraM mathitamanmatha) 6 caMdraprabhastavana (SaDbhASAmaya / namo 13 [pra. ra. bhA. 2 mahAsenanarendratanUja) pR. 269 ] 7 , stuti (saM. devairyastuSTuve tuSTaiH) 4 [, 262 ] ra zAMtijinastavana (saM. zrIzAnti- 20 [ma. ra. bhA. 4, nAtho bhagavAn) pR. 26 ] 9 munisuvratastotra (saM. nirmAya ni- 30 rmAyaguNaddhi) 10 nemistava (saM. kriyAgupta / 20 [pra. ra. bhA. 2, zrIharikulahIrAkara) pR. 244] 11 pArzvastava (saM. kA me vAmeya ! 17 [ma. 2. bhA. 4, zaktiH ) pR. 30; kA. mA. 7 guccha pR. 107] (saM. adhiyadupanamanto) 12 [, pR. 117] 13 , (saM. pArzvabhuM za. 8 [pra. ra. bhA.2 zvadakopamAnaM ) pR. 251] (saM. zrIpArzva ! pAdAnta 8 [ , pR. 252] nAgarAja !) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] vizeSa vigere navA navA prakArothI sundara, potAnA nAmAMkita 15 , (saM. prAtihArya / tvAM 10 [pra. ra. bhA. 2, vinutya mahimazri- pR. 259] zriyAmaha) 16* " (prA. nvgrhaatmk| 10 [jainastotrasaMdoha dosAvahAradakkho) pR. 228] 17 " (saM. zrIpArzva bhA- 9 [pra. ra. bhA. 4, vataH staumi) pR. 23 ] 18 , ( saM. zrIpArzvaH 44 [ ,, pR. 26 ] zreyase bhUyAt ) (saM. pArzvanAthamanaghaM) 9 ........ (sN.jiiraapllii| jI. 15 [pra. ra. bhA. 2, rikApurapatiM sadaiva taM) 268 ] 21 // (prA. phlvdhi| 12 [ ,, 269] sayalAhi-vAhijalahara !) 22 vIrastava (saM. kaMsArikrama- 25 [pra. ra. bhA. 2, niyaMdApagA-) pR. 245; kA.7 guccha pR. 112] ' (saM. nirvANakalyA. 19 [, pR. 119] Naka / zrIsiddhArthanarendravaMza-) * A stotraM para Tippanaka che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ] 700 sAtaso stotro bheTa karyA hatAM. ' 24 vIrastava (saM. citrastava / 27 citraiH stoSye jinaM vIraM ) 25 26 27 28 29 30 33 99 "" 97 " 33 31 " [ jinaprabhasUri ane (saM. paMcavargapari - 26 hAra / svaHzreyasasarasIruha ) 32 caturviMzati - ( saM . kanakakAntidhanuH) jinastaba (saM. paMcakalyANamaya / 36 [,, pR. 249] parAkrameNeva parAjito'yaM ) (saM. zrIvarddhamAnaH sukhavRddhaye'stu ) / (saM. lakSaNa prayogamaya / 17 [,, pR. 260 ] nistIrNa vistIrNabhavArNavaM jJai - ) (saM. vividhadvaMdo jAtirucira / 29 [pra.2.bhA. 4, asamazama nivAsaM) pR. 28 ] ( saM. zrIbarddhamAna 13 [pra. ra. bhA. 2, paripUrita ) pR. 257 ] ( prA. sirivIyarAya ! 35 devAhideva ! ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ jainastotrasaM. pR. 92 ] [pra. ra. bhA. 2, pR. 242 ] 9 [, pR. 251] ........ 29 [ pra. ra. bhA. 2, pR. 247; kA. 7 guccha pR. 115] www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ m ~ ~ ~ ~ ~ ~ sulatAna mahammada. ] tIrthakaro, gaNadharo, tIrtho, tIrtharakSako, zAradAdevI, 33 caturviMzati- (saM. RSabha ! 29 [pra. ra. bhA. 4 jinastavana namrasugasurazekhara !) pR. 31; jainasto. saM. pR. 149] (saM. Anandasundara. 29 [ , pR. 191] purandaranamra !) (saM. pAtvAdidevo 29 [pra. ra. bhA. 2, daza kalpavRkSAH) pR. 175 ] (saM. praNamyAdi- 28 [pra. ra. bhA. 2, jinaM prANI) pR. 258 ] (saM. ninaSabha ! 7 [pra. ra. bhA. 4, prINitabhavyasArtha) pR. 22 ] (saM.AnamranAki. 25 [pra. ra. bhA. 4, pati) pR.302 ] (saM. yamakamaya / ta. 28 [pra. ra. bhA. 4, ttvAni tattvAnimUteSu siddhaM) pR. 303] (saM. zleSamaya |yN 30 [jainastotrasaMdoha satatamakSamAlo) pR. 216] (saM. RSabhadevama- 30 aprasiddha nantamahodayaM) * mA stavanI avari jayacanasarie racI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ] [jinaprabhasUri ane potAnA guru ( jinasiMhamUri ) e vigerene uddezIne saMskRta, 42 naMdIzvarakalpa- (saM. ArAdhya zrI 48 [pra. ra. bhA. 2, __stava jinAdhIzAna) pR. 292] 43 vItarAgastavana (saM. jayanti pAdA 16 [pra. ra. bhA. 2, jinanAyakasya) pR. 261 ] 44 maMtrastava (saM. svaHzriyaM 5 [pra. ra. mA. 2, zrImadahantaH ) pR. 251 ] 45 ahaMdAdistavana (saM. mAnenorvI 8 [pra. ra. bhA. 4, vyahRta parito) pR. 22] 46 paMcaparameSThimahA- ( prA. kiM kappa. 13 [prA. jainasto. saM.] maMtrastava taru re !) 47 paMcanamaskRti- (saM. pratiSThitaM 33 [pra. ra. bhA. 2, stavana tamaHpAre ) pR. 256 ] 48 kalyANakapaMcaka- (saM. nilimpa- 8 [pra. ra. bhA. 2, stavana lokAyitabhUtalaM pR. 560] 49 maMgalASTaka (saM. natasurendra 9 [prA. jainastotrasaM.] jinendra !) 50 gautamastotra (saM. zrImantaM 21 [pra. ra. mA. 2, magadheSu ) pR.243;kA.7 guccha pR.110] 51 " (prA. jamma pavi- 25 [jainastotrasaMdoha ttiya siri) pR. 239 ] Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] [ 17 prAkRta, apabhraMza vigere vividha bhASAmAM, vividha chaMdomAM, vividha alaMkAromAM, vividha cAturyathI racAyelAM citramaya maMtrAdigarbhita e manohara stotromAMthI lagabhaga 70 sIttera jeTalAM stotro Aje paNa upalabdha thaI zake che. emAMnAM keTalAMka nirNayasAgaranI kAvyamAlA( gu. 7)mAM, prakaraNaratnAkara (bhA. 2-4) mAM, jainastotra-saMgrahomAM, jainastotrasamuccaya, jainastotrasaMdoha vigeremA prakAzita thayelAM jovAya che.bIjAM 52 , (saM. mahAmaMtramaya / 9 [ , pR. 237] OM namakhijagannetuH) 53 jinasiMhamUri- (saM. prabhuH pradadyA- 13 [pra. ra. bhA. 2, stavana nmuni-pakSipate-) pR. 255 ] 54 jinAgamastavana (saM. natvA gurubhyaH) 46 [pra. ra. bhA. 4, pR.300; kA.7 guccha pR.86] 65 zAradAstavana (saM. vAgdevate ! 13 [pra. ra. bhA. 2, bhaktimatAM svazakti-) pR. 254 ] 56 , (saM. aSTaka / OM 9 aprasiddha namastrijagadvandita) 67 padmAvatI- (jinazAsana catuSpadikA avadhAri) 58 vardhamAnavidyA (prA. iya vaddhamANavijjA) 17 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. 18 ] [ jinaprabhasUri ane keTalAMka pATaNa, khaMbhAta, loMbaDI, bIkAnera vigerenA jaina bhaMDAromAM jaDI Ave che. teoe pArasI bhASAmAM racelaM RSabhajina stotra (jainasAhitya-saMzodhaka khaM. 3, aM. 1 mAM tathA ni. sA. prakAzita 'jainastotrasamuccaya ' mAM prakAzita ) pAThakonuM khAsa dhyAna kheMce tevU che. temane te videzI-vijAtiyonI bhASA para paNa kAbu hato, je bhASAdinA abhyAsa tarapha keTalAka DAhyA (1) ghRNA dharAve che. jinaprabhasUrie to A bhASAjJAnathI ane bIjA keTalAMka vyavahArajJAna-cAturyAdi sadguNothI videzI pAtazAhImAM-dillIzvaranA rAja-darabAramA paNa sanmAna meLavyuM hatuM ane teo samAjane upayogI aneka satkartavyo karavA bhAgyazALI thaI zakyA hatA. zahenazAha akabaranA darabAramA sanmAna meLavanAra tapAgacchanA u. bhAnucaMdra ane siddhicaMdra vAcaka vigeree e videzI bhASA para kAbU meLayo hato-jeo A AcArya pachI lagabhaga baso varSe thayo. e upara sUcavelAM stotro, vRtti-TIkAo ane bIjA graMthomAM kalpa-pradIpa temano kalpa-pradIpa nAmano tIrthakalpa 1 'kavivara samayasuMdaranA praziSyarAnasome karela RSabhaninastavana pArasI bhASAmAM maLe cha, tathA saMbhavataH jinaprabhasUrijIkRta zAMtinAtha-stavana paNa pArasI bhASAmAM upalabdha thAya che' ema agaracaMda nAiTA jaNAve che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] tIrtha-kalpa graMtha aitihAsika dRSTie ati mahattvano che. saurASTra, gujarAta, rAjapUtAnA, mAlavA, madhyadeza, pUrvadeza ane dakSiNamAM AvelAM jaina tIrthonA vizvasanIya prAcIna itihAsano paricaya karAvanAra e graMtha teoe deza-paryaTanAdidvArA bahoLo anubhava meLavyA pachI vRddhAvasthAmAM racyo jaNAya che. temanA tIrtha-kalpanu avalokana karatAM samajAya che ke-jinaprabhasUrie aneka dezomAM paryaTana kayu hatuM, aneka tIrthonI yAtrA-pratiSThA karI hatI, aneka vAra rAja-sabhAomAM praveza ko hato, aneka zAstrod avalokana karyu hatuM, aneka bhASAomAM pravINatA meLavI hatI, kAvya-sAhityakalAmAM kuzalatA prApta karI hatI, aneka paMDito sAthe cAturyagoSThI karI hatI, aneka muniyone adhyayana karAvI vidyA-vRddhi karI hatI. temanA tIrtha-kalpamAM mukhyatAe nIce jaNAvela tIrtho ane tIrtha-bhakto saMbaMdhI saMkSepa ane vistArathI paricaya ApatrAmAM Avyo ke tIrtho 1 zatrujaya 5 arbuda (AbU) 2 ujjayaMta (giranAra) 6 mathurA 3 pArzva (staMbhana-khaMbhAta) 7 azvAvabodha (bharuca) 4 ahicchatrA 8 vaibhAragiri (rAjagRha) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ] [jinaprabhasUri ane 9 kauzAMbI 25 harikaMkhI-pArzva 10 ayodhyA 26 zuddhadaMtI 11 pAvApurI 27 abhinaMdana 12 kalikuMDa 28 caMpApurI 13 hastinApura 29 pATaliputra(paTanA) 14 satyapura (sAcora) 30 zrAvastI 15 aSTApada 31 vArANasI 16 mithilA 32 kokA-pArzva (pATaNa) 17 ratnapura 33 koTizilA 18 kannANayanayara kanAnUra, 34 cellaNa pArzva (DhiMpurI) dakSiNa) vIra 35 kuDaMgezvara (ujjayinI) 19 pratiSThAna(peThaNa)pattana 36 mANikyadeva(kulpAka,dakSiNa) 20 naMdIzvara 37 aMtarikSa pArzva 21 kAMpilyapura 38 phalavaddhi (phalodhI) pArzva 22 ariSTanemi(zaurIpura) 39 samavasaraNa-racanA 23 zaMkhapura 40 mahAvIra-gaNaghara 24 nAsikapura 41 tIrtha-nAmasaMgraha tIrtha-bhakto 1 kapardiyakSa 2 kohaMDiya devI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] [ 21 3 aMbikA devI 5 vyAghrI (zatrujaya para 4 ArAmakuMDa anazana karanArI vAghaNa) padmAvatI devI 6 maMtrIzvara vastupAla tejapAla jinaprabhasUrie saMskRtamAM ane prAkRtamAM gadyamAM ane padyamAM chaTAdAra zailIthI racelA graM. 3503 (60) zloka pramANavALA A tIrthakalpa graMthamAM uparyukta tIrtho ane tIrtha-bhakto sAthe saMbaMdha dharAvatI potAnA samaya sudhInI aneka ghaTanAonuM vizvasanIya varNana kayu che. jemAMthI te te dezo, nagaro ane rAjyonI sthitino paNa sAro khyAla thaI zake che, bIjo paNa ghaNo upayogI jANavA lAyaka itihAsa emAMthI maLI Ave che. e sarva tIrthonA kalpo saMbaMdhI vizeSa paricaya karAvatAM A lekhanibandha eka grantharUpa banI jAya; ethI ahiM mAtra prAsaMgika sUcavIzaM. A tIrtha-kalpamAM sauthI prathama zatrujayano kalpa che. tenA aMtamAM teno racanA-samaya vi. saM. rAja-prasAda 1385 mAgha va.7 zukravAra sUcavela che; zatrujayakalpa te sAthe eka khAsa vizeSatA temAM sUcavI che ke-' A(zatrujaya-kalpa)no prAraMbha karatAMja rAjAdhirAja, saMgha para prasanna thayA; AthI A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ] [ jinaprabhasUri ane kalpa ' rAja-prasAda ' nAme lAMbA vakhata sudhI jayavaMta raho.' uparyukta ullekha parathI vicArane avakAza maLe ane jijJAsA thAya e svAbhAvika che ke-AmAM sUcavela dIllIzvara hammIra rAjAono adhirAja-mahAna samrAT koNa? mahammadanI ane e saMgha para kevI rIte prasanna thayo ? prasannatA. konA prabhAvathI prasanna thayo ? prasanna ___thaIne teNe zuM karyu ? A jainAcArya sAthe ene zo saMbaMdha-paricaya ? ke jethI A graMthakArane enA smaraNa mATe potAnI eka kRtinu-zatrujaya-tIrthanA kalpanuM 'rAjaprasAda ' evaM nAma rAkhavArnu ucita samajAyu. A saMbaMdhI anyatra tapAsa karatAM pahelAM A graMtha parathI zuM jaNAya che, te tapAsIe. uparyukta tIrthakalpanA aMtima bhAgamAM jinaprabhasarie graMthakAra tarIke potAnA nAmano nirdeza cAturyathI sUcavI 'kalpapradIpa ' aparanAmavALA A granthane vi. saM. 1389 1 " prArambhe'pyasya rAjAdhirAjaH sake prasannavAn / ato rAjaprasAdAkhyaH kalpo'yaM jayatAJciram / / zrIvikramAbde boNASTa-vizvadevamite zito / saptamyAM tapasaH kAvyadivase'yaM samarSitaH // " -tIrthakalpa (zatrujayakalpa ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] [23 mAM bhAdrapada va0 10 ne divase pRthvIndra ( pAtazAha ) hammIra mahammadanA pratApI rAjya amalamAM yoginIpattana(dillI)mAM paripUrNa koM heto-ema sUcavyuM che. e uparathI vicArI zakAya che ke-zatrujaya-kalpanA aMtamAM sUcavAyela rAjAdhirAja e anya koi nahi, paraMtu dillIzvara sulatAna hammIra mahammada hovo joiye, ke jene itihAsamAM 'mahammada taghalaka' nAmathI oLakhavAmAM Ave che ane je vi. saM. 1381 ( IsvI san 1325 ) thI vi. saM. 1407 (IsvI san 1351 ) sudhI-AjathI lagabhaga chaso varSa para dillInA 1 " ko(kA)'rthe bha( sa )jet ? kiM pratiSedhavAci ? padaM bravIti prathamopasargaH 1 / / kIdag nizA ? prANabhRtAM priyaH kaH ? ke pranthametaM racayAMpracakruH ? // " -zrIji na prabhasUrayaH / nandAnekapa-zakti-zItagumite zrIvikramovIpate varSe bhAdrapadasya mAsyavaraje saumye dazamyAM tithau / zrIhammIramahammade pratapati mAmaNDalAkhaNDale __ antho'yaM paripUrNatAmabhajata zrIyoginIpattane / / tIrthAnAM tIrthabhaktAnAM kIrtanena pavitritaH / kalpapadIpanAmA'yaM prantho vijayatAM ciram // " -tIrthakalpa [ kA. pa. 64] Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 ] [jinaprabhasUri ane takhta para ArUDha rahI pratApI sArvabhauma tarIke rAjyaamala karato hato. jenA saMbaMdhamAM iMglIza aitihAsika pustakomAM keTaluka jANavAlAyaka sacitra vRttAnta maLI Ave che. ArAjAdhirAja hammIra mahammada tavalakakyAre? kaI rIte saMghapara prasannathayo?jinaprabhasUrie zatrujaya tIrthakalpamAM enuM smaraNa zAmATe karyu enI pAchaLa rahelA gUDha itihAsano bheda samajavA tatkAlIna athavA tenA nikaTanA prAmANika vizvasanIya ullekho tapAsavA joiye. sauthI pahelAM svayaM e granthakAre e saMbadhI kyAMya savistara spaSTatAthI sUcavyu che ke kema ? e zodhaq joiye. e zodha karatAM temanA tIrthakalpa tarapha dRSTi karIe. A tortha 1 prAcIna bRhaTTipanikAmAM sUcavAyelA ane marDama pro. piTarsananA ri. 4 thA [ pR. 91 thI 100 ] mAM svalpa aMzo sAthe nirdiSTa karAyelA A ' tIrthakalpa' nuM prakAzana kArya, eziyATika sosAyaTI oNpha beMgAle hAtha dharyu hatuM; paraMtu i. sa. 1923 mAM prakaTa thayela eka bhAga [ pR. 96 ] pachIno bhAga haju amhAga jovAmAM Avela nathI. A lekhanI bInI AvRtti prakAzamAM Ave che tyAre A * vividha tIrthakalpa ' prasiddha sAkSara jinavijayajIdvArA saMpAdita thai, siMghI jaina-granthamAlAmAM vizvabhAratI siMghI jaina-jJAnapITha zAntiniketanadvArA prakAzita thAya che, e khuzI thavA jevU ke. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] kalpanI navIna lakhAvelI prati pravartakajI zrIkAntivijayajI mahArAjanA saMgrahamAM vaDodarAnA AtmArAmajI jaina-jJAnamandiramAM che, te pa. 41 thI 44 ]mAM tathA saM. 1971 mA prakAzita thayela ' abhidhAnarAjendra ' nAmanA prAkRtamahAkoSa [ bhA. 3, pR. 212 thI 215] mAM jovAmAM AvatA azuddhiyonI bahulatAvALA prAkRtabhASAmaya ' kanANayapura-bIrakappa ' mAM prastuta viSaya sAthe saMbaMdha dharAvato itihAsa maLI Ave che. kannANayanayara-kalpamA jaNAvela aitihAsika vRttAnta. " agaNita guNagaNavALA, meruparvata jevA ghIra mahAvIrajinane praNAma karIne kanANayapura( kAnAnUra, dakSiNa )mAM rahelI te( mahAvIra jina )nI pratimAno kaMika kalpa ( AmnAya-prAcIna arvAcIna itihAsa ) huM kahIzaH coladezanA avataMsa( AbhUSaNa-tilaka rUpa kainANaya 1 jinaprabhasUri tathA temanA anuyAyI vidyAtilaka muninA ullekhomAM A nagara kannANayapura, kaNNANayanayara, kanA. ya, kanyAnayanIya vigere nAmothI sUcavAyela che. pro. piTarsananA ripoTa 4 [pR. 95, 99 ] mAM ene badale kalyANa, kAtyAyanIya vagere nAma paNa prakaTa thayela che. ene anusarIne paM. hI. haM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ] [ jinaprabhasUri ane nayara( kAnAnUra, dakSiNa )mAM vikramanA 'jainadharmanA prAcIna itihAsa' [ bhA. 1, pR. 36 ] mAM, 'jainagraMthAvalI' [pR. 33 ] mAM, 'jainasAhityameM itihAsa ke sAdhana ' [jainasAhitya-saMmelana ri. le. pR. 10 ] vigeremAM paNa tevU nAma darzAveluM jovAmAM Ave che; paraMtu e saMbaMdhamAM vadhAre vicAra ane tapAsa karyA pachI jaNAya che ke-dakSiNamA coladezamAM zrIraMgama TApU( paTTana )nI uttare pAMca mAila para Avelu, hAlamAM kannAnUra( kAnAnUra ) nAmathI oLakhAtuM te ja A nagara hoQ joiye. je nagara eka vakhate hoyasAla rAjAonI gajadhAnI tarIke unnata thaI prasiddhimA hatuM. hoyasAla vIra somezvare tene killAthI surakSita karyu ituM. vizeSa mATe juo kembrIja hIsTrI oNpha inDiyA [ vaoN. 3, pR. 481, 484, 488 ] A nAma nizcita karavAmAM baroDA kaoNlejanA itihAsanA prophesara mhArA snehI zrIyuta kezavalAlabhAI hiM. kAmadArano hu~ khAsa AbhArI cha. vikramanI teramI sadInA pUrvArdhamAM tyAM mahAvIra-pratimAnI pratiSThA thayelI hoI zrImAn jainonuM e vAsa-sthAna banyu ho, joie ane te samaye te vyApAra vigerethI susamRddha sthitimA hovU joiye. 1 ahiM sUcavela vikramapura paNa uparyukta pustakamAM sUcavela dakSiNamAMgeM uparyukta kamAnUranI samIparnu jaNAya cha, jinapatisUri-rAsamAM-- atyi marumaMDale nayaravikamapure jasovaddhaNu jaga jANie e' jaNAvela hoi vikramapura jesalamera-nikaTavartI sthAna hovU joie' ema agaracaMdajI nAhaTA aNAve che, te vicAraNIya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] [ 27 mahAvIranI puravAsI, jiMnapatisUrinA kAkA zAha prAcIna manohara mAnadeve karAvelI ane vi. saM. 1233 mAM ASADha zu. 10 guruvAre amhArA ja pUrvAcArya zrIjinapatisUrie pratiSThita pratimA 1 A jinapatisUrino saMskRtamAM saMkSepamAM paricaya amhe ' jesalamera - bhAMDAgArIya graMthasUcI ' nA aprasiddha prantha- pranthakRtparicaya [ pR. 28 ] mAM tathA ' apabhraMzakAnyatrayI' nI bhUmikA [ pR. 65-68 ] mAM Apyo che. te parathI samajAze ke saMghapaTTakaTIkA, paMcaliMgI vivaraNa, prabodhodaya vAdasthala vigere graMtho racanArA A prauDha vidvAn vi. saM. 1210 thI 1277 sudhI vidyamAna hatA. temanaH paTTadhara jinezvarasUrie ane jinapAla upAdhyAya, sUraprabha upAdhyAya, pUrNabhadragaNi, sumatigaNi vigere vidvAn ziSyoe paNa grantha - racanAdidvArA jana-samAja para ghaNo upakAra karyo che. A jinapatisUrie gujarAtanI bhUmimAM AzApallI (AsAvaLa ) mAM ane pRthvIrAjanI sabhAmA prativAdiyone parAsta karI vAdamAM jaya meLavyo hato ane vidhimArgane vistAryo hato - evA aneka ullekho maLI Ave che, je amhe tyAM darzAvyA hovAthI ahiM A lekhane vistArIzuM nahi. - 2 A zAha mAnadeva, Ukeza ( osavAla ) vaMzanA hatA, temanA vaMzanuM vistRta varNana, jinapatisUrinA praziSya ane jinezvarasUrinA ziSya kumAragaNi kavie caMdratilaka upAdhyAyanA abhaya- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ] [jinaprabhasUri ane karelI, svapnanA Adeza pramANe mammANazaila( khANa )mAM prakaTa thayela joI( jyotI )rasa upala( ratna )nI ghaDelI, anakavAla (?) nAmanI pRthvI-dhAtuvizeSanA sparzavaDe nakhamAtra lAgatAM paNa ghaMTAnI jema dhvani karatI, 23 trevIza parva ( AMgaLa ) parimANavALI. saMnihitaprAtihAryavALI (camatkArI) mahAvIra-pratimA zrAvakasaMghavaDe lAMbA vakhata sudhI pUjAtI hatI. vi. saM. 1248 mAM cAhuyANa( cauhANa )kuLanA pradIpa pRthvIrAja narendra, sulatAna sAhabadIna zahAbuddIna ghorI (zahAbuddIna corI )vaDe maraNa pAmatAM, nA amalamAMgupta rAjya-pradhAna paramazrAvaka zeTha rAmadeve kumAracarita( paM. hI. haM. prakAzita )nI prAMta prazastimA 48 zlokothI karyu che. e parathI samajAya che ke-jinapatisurinA pitA yazovardhana, A zAha mAnadevanA laghubaMdhu hatA, temanA vaMzanA vizeSa paricaya mATe juo pUrvokta prazasti tathA gujarAtImAM amhe sUcavela sAra [vIjApura-bRhadvRttAMta buddhisAgarajI graMthamALA, pra. adhyAtmajJAna pra. maMDaLa AvRtti 2 jI pR. 136-148 thI 150] 1 jainonA prajJApanA( pannavaNA )sUtramA tathA varAhamihiranI bRhatsaMhitA[ pR. 406 ]mAM upalaratnonI vividha jAtimAM 'jyotIrasa' nAmanI paNa eka jAti sUcavI che. jAvaDazAhe vi. saM. 108 mAM zatrujaya para pratiSThita karelI zrIAdIzvaranI mUrti 'paNa A ja jAtinI hatI-ema anyAnya graMtho parathI jaNAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] ___ zrAvaka-saMghane lekha mokalyo ke-'turakonuM rAjya thayu che. zrImahAvIranI pratimA atyaMta chAnI rIte dhAraNa karI rAkhavI.' tyArapachI zrAvakoe dAhimakulanA maMDanarUpa karyavAsa mAMDalikanA nAmathI aMkita thayelA kayaMvAsa sthaLamAM vipula veLunA pUramAM te pratimA sthApI hatI. vi. saM. 1311 mAM atidAruNa durbhikSa thatAM nirvAha na thavAthI jAjao nAmano sUtradhAra jIvikA mahAvIra- nimitte kuTuMba sAthe kannANaya(kannAnUra) pratimAnuM punaH thI subhikSadeza tarapha cAlyo hato. 'pahelu prakaTa tharbu prayANa thoDaM karavU joie ' ema vicArI kayaMvAsa sthaLamAM ( te mUrtivALA pradezamAM)ja te rAte vAsa ko hato. ardhI rAte devatAe tene svapna Apyu ke-' ahiM jyAM tuM sUto che, tenI heThe ATalA hAtha para bhagavaMta mahAvIranI pratimA che. tAre paNa dezAMtara jarbu nahi paDe, ahiM ja tAro nirvAha thaze.' saMbhramapUrvaka jAgIne teNe te sthAnane putrAdidvArA khaNAvyuM eTale te pratimA dIThI. tethI hRSTa tuSTa thayelA teNe nagaramA jai zrAvakasaMghane nivedana karyu. zrAvakoe mahotsavapUrvaka paramezvarane praveza karAvI caityagRha-maMdiramA sthApyA. trikALa pUjAvA lAgyA. aneka vAra turakonA upadravathI mukta rahyA. zrAvakoe te sUtradhArane vRtti-nirvAha karI Apyo. pratimAno parikara zodhAvavA chatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 ] [ jinaprabhasUri ane paNa teone prApta thayo nahi. koipaNa sthaLa-parisaramAM te rahyo hovo joie. prazasti varSa vigere tenA para ja lakheluM saMbhave che. eka vakhate nhavaNa thayA pachI bhagavaMtanA zarIra para parasevo pasarato dITho, lUhavA chatAM paNa te aTakyo upadravanA nahiM; tethI vidagdha zrAvakoe jANyu kevakhatamAM 'koipaNa upadrava avazya ahiM thaze.' evAmAM prabhAtamAM jaya(jeThavA) rAjapUto ( 1 yavano )nI dhADa AvI. nagarane cotaraphathI vidhvastavinaSTa kayu. evI rIte prakaTa prabhAvavALA svAmI vi. saM. 1385 sudhI pUjAyA. vi. saM. 1385 mAM AvelA AsInagaranA viya (?) vaMzamAM dhayelA ghora pariNAmavALAe ( ? tugalakAbAdamAM ghorIe ) zrAvakone ane sAdhuone baMdI zAhI khajAnAmAM (kedI) karIne viDaMbyA. pArzvanAtharnu zailamaya biMba bhAgyuM ane mahAvIranI te pratimAne akhaMDita ja gADAmAM caDAvIne dillIpuramA 1 i. san. 1328 [vi. saM. 1385 mAM dakSiNamAM musalamAnI humalo thayo hato, ane te vakhate madurA ane tenI bahAraveM mukhya kanAnUra, mahammada taghalake kabje karyu hatuM, evo itihAsa maLI Ave che (juo kentrIja hisTrI oNpha inDiyA caoN. 3, pR. 488). saMbhava cha ke-uparyukta khedajanaka ghaTanA te vakhate banI haze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada ] [31 ww . ~~ ~ ~~ ~ ~ ~ ~~ ~ ~ ~~ ~ ANIne tugulakAbAdamA rahelA sulatAnanA bhaMDAramA sthApI. te evA AzayathI ke-'sulatAna ahiM AvyA pachI jema pharamAvaze tema karazaM. ' ethI te pratimA 15 mAsa sudhI turakonA kabjAmAM rahI. kAlakrame mahammada sulatAna devagiri ( dolatAbAda ) nagarathI yoginIpura(dillI)mAM Avyo. jinaprabhasUrine anyadA kharataragacchanA alaMkArarUpa, pAtazAhanaM jinasiMhasarinA paTTa para pratiSThita thayelA AmaMtraNa jinaprabhasUri, vividha dezomAM vihAra karatA dillInAsAhapura(zAkhApura-parA)mAMAvyA. krama pramANe mahArAja-sabhA(pAtazAhI darabAra)mAM paMDitonI goSThI thatAM mahArAjAe( pAtazAhe ) pUjyu ke-' atizaya viziSTa paMDita koNa che ?' joSI dhArAdhare temanA (jinapramasUrinA) guNonI stuti karI. tyArapachI mahArAje te 1 A tughalakAbAda, dilhIthI pUrvamAM 6 mAila para gyAsud-dIna taghalake ( mahammada taghalakanA pitAe ) i. san 1321 (vi. saM. 1307) lagabhagamAM vasAvyuM hatuM, tema anyatra itihAsamAM vAMcavAmAM Ave che. enuM citra paNa maLI Ave che. 2 vi. saM. 1331 lagabhagamAM kharataragacchanI laghuzAkhA A AcAryathI pravartI hatI, e pahelAM kahevAi gayuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 ] [ jinaprabhasUri ane ( paM. dhArAdhara ) ne ja mokalI jinaprabhasUrine bahumAnapUrvaka AmaMtraNa karI bolAvyA. [vi. saM. 1385 ] poSa zu. 2 nI sAMjhe sUrijI mahArAja mahArAjAdhirAja (mahammada) ne bheTyA. pAtazAhe sulatAne sUrijIne atyaMta pAse besArI jinaprabhasUrino kuzalAdi vRttAnta pUchayo. sUrijIe navIna karela satkAra kAvya racI AzIrvAda Apyo, te teNe sAMbhaLyo. lagabhaga ardhI rAta sudhI ekAM - tamAM goSThI karI. rAte tyAM( pAtazAhI mahalamAM ) ja vAsa kavIne prabhAte sUrijIne pharI bolAvyA. saMtuSTa thayelA mahAnareMdre 1000 gAyo, dravyasamUha, zreSTha bAga, 100 vastro, 100 kAMbala ane agara, caMdana, kapUra vigere sugaMdhI dravyo devA mAMDyAM; 'paraMtu sAdhuone e na kalpe ' ema mahArAjAne samajAvI, gurujI te sarva vastuono pratiSedha karyo. tema chatAM 'rAjAdhirAne aprIti na thAo' ema vicArI rAjAbhiyogavaDe gurujIe temAMthI kaMbala, vastra, agara vigere kaDaka aMgIkAra karyu. te pachI vividha dezAMtaramAMthI AvelA paMDito sAdhe vAda -goSThI karAvI sulatAne madakala (zreSTha) be hAthIo aNAvyA. temAMnA eka para gurujI (jinaprabhasUri ) ne ane bIjA para jinadeva 1 ahiM sUcavela jinadevasUri, jaNAya he. jainamanthAvalI [ pR. 32, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat jinaprabhasUrinA paTTadhara 79 ]mAM jinadevasUrine www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] [33 AcAryane caDAvI, sulatAnanI ATha madana merIo vAgatAM, yamala zaMkho phUMkAtA, mRdaMga, mardala, kaMsAla, Dhola vigerenA zabdo ghumaghuma thatAM, bhaTTa-caTTo pATha karate chate, cAre varNo sAthe ane cAre prakAranA saMgha sAthe sUrijIne posahazAlAe( upAzraye ) pAThavyA. zrAvakoe praveza-mahotsava kayoM. mahAdAno ApyAM. kannANaya-kalpa-parizeSa racanAga AgaLa jaNAvelA vidyAtilaka aparanAma somatilakasUrinA ziSya sacavyA che; paraMtu te vidyAtilakamuninA ja jaNAvelA. ullekha pramANe prastuta jinaprabhasUrinA ziSya siddha thAya che. vi. saM. 1383 (1)mAM haimanAmamAlAno zilogcha( ni. sA. nA abhidhAnasaMgrahamA prakAzita) racanAra jinadevasUri paNa eja hovAnuM anumAna che. 1 A pramANe jaina AcArye hAthI para caDavU, e munidharmaviruddha vicAraNIya vicitra ghaTanA che chatAM uparyukta ullekha parathI evo Azaya samajAya che. rAjAbhiyoga Adinu avalaMbana lai bhavipyanA lAbhAlAbhanI taratamatA vicArI samaya-dharmane mAna ApI, apavAdathI ema kayu haze. vi. saM. 1334 mAM prabhAcaMdrasUrie racelA prabhAvakacaritra(pR. 251 thI 260)mAM jaNAvyA pramANe-sUrAcArya nAmanA vidvadvarya jainAcArya bhojarAjAnI sanmukha jatAM hAthI para ArUDha thayA hatA ane bhImadeve temano pATaNamA pravezotsava koM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] [ jinaprabhasUri ane vizeSamAM pAtazAhe sakaLa zvetAMbara darzanane upadravathI rakSaNa karavAmAM samartha pharamAna samarpaNa karyu. jaina zve. tIrtha-rakSA gurujIe tenI nakalo cAre dizAomAM mokalAvI. zAsananI unnati thai. anyadA mUrijIe zatruMjaya, giranAra, phalodhI vigere tIrthoMnA rakSaNa mATe pharamAna mAgyuM sArvabhaume te te ja kSaNe AyuM. tene tIrthomAM mokalAyuM. pharamAna baMdI -mocana gurujInuM vacana thatAM ja rAjAdhirAje aneka baMdI ( kedI tarIke pakaDelA ) one mukta karyA hatA. pharI somavAranA divase gurujI rAja-kulamAM pahoMcyA. tyAre paNa teo hAtho para ArUDha thayA hatA. caityavAsIonA prAbalyakAlamA ane musalamAnI AkramaNanA yugamAM zithilAcA na gaNAnAM zAsana - prabhAvanA athavA darzana - gauravanA rUpamA e gaNAyuM jaNAya che. 1 A parathI spaSTa samajI zakAya tema le ke-pahelAM jaNAvyA pramANe vi. saM. 1381 mAM mAva va. 7 zukravAre racAyela zatruMjaya-kalpa, dillImAM racAyo hovo joie ane rAjAdhirAje ( mahammada taghalake ) e ja samayamAM jinaprabha sUrinA paricayathI temanA vacanane mAna ApI saMgha - rakSAnAM tathA zatruMjaya vigere tIrthonAM pharamAno ApyAM jaNAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] [ 35 varasatA varasAdamAM sulatAnane bheTyA. mahAvIra-pratimAna gurujInA kAdavathI kharaDAyelA pagane samapeNa-sanmAna mahArAjAe malika kApU( phU )ra pAse zreSTha vastra-khaMDavaDe lUhAvyA. tyArapachI AzIrvAda ApatAM ane varNanA-kAvyanuM vyAkhyAna karatAM mahAnarendra cittamAM atyaMta camatkAra pAmyA. avasara jANIne sarva svarUpa kahevApUrvaka bhagavaMta mahAvIranI te pratimA mAgI. ekachatra vasudhAnA adhipatie( mahammada sulatAne) sukumAra goSThIo karatAM te ApI. tugulakAbAdanA khajAnAmAMthI asUaga( asUyA karanAra! ) malikonI khAMdhe sthApana karAvI, sakala sabhA samakSa potAnI AgaLa aNAvI, darzana karI, gurujIne te samarpaNa karI. tyArapachI sakala saMghe mahotsava prabhAvanApUrvaka sukhAsana( pAlakhI )mAM sthApI te pratimAne malika tAjadIna-sarAImAM caityamA sthApI. gurujIe vAsakSepa karatAM mahApUjAothI pUjAya che. tyArapachI mahArAjanA AdezavaDe jinadevamUrine bIjA cauda sAdhuo sAthe (potAnA pratisUri-vihAra nidhi tarIke) dillI-maMDalamA sthApI, gurujIe anukrame mahArASTra-maMDala (dakSiNa) tarapha prasthAna kayu. zrAvakonA saMgha sAthe jatA gurujIne rAjA dhirAje vaLada, UMTa, ghoDA, gulayiNI(taMbU), sukhAsana(pAlakhI) vigere sahAyaka sAmagrI ApI hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ] [jinaprabhasUri ane vacce AvelAM nagaromAM prabhAvanA karatA, pagale pagale saMghovaDe sanmAna karAtA ane apUrva devagiri tIrthone namatA sUrijI anukrame devagiri (dolatAbAda)mA ( dolatAbAda) nagare pahoMcyA. saMghe praveza mahotsava ko. saMgha-pUjA thai. saMghapati jagasIha, sAhaNa, malladeva vigere saMgha mAthe paiTTANa(pretiSThAna-peThaNa )puramAM jIvaMtapratiSThAna(paiThaNa) svAmI munisuvratanI pratimAnI yAtrA pura-yAtrA karI. pachI A tarapha dillImAM vijayakaTakamAM jinadevamUrie 1 devagiri(dolatAbAda)mAM saM. 1383 kA. zu. 13 ne divase rAjasIhanA suta zAha tihuNasiMhe upadezamAlA-laghuvRtti lakhAvI hatI (juo piTarsana ri. 3, pR. 131 ). e vigere jotAM vikramanI caudamI sadInA uttagardhamAM A nagaramA zrImAn jaino vasatA hoI A nagara vyApArAdidvArA susamRddha ane unnata sthitimA hatuM-tema jaNAya che. anyatra maLatA itihAsa parathI jaNAya che ke-A mahammada taghalaka pAtazAhe A devagirine potAnI rAjadhAnI banAvavA daulatathI AbAda (dolatAbAda) banAvyuM hatuM. 2 jinaprabhasUrinA tIrthakalpamAM pratiSThAnapattanano paNa kalpa che, e upara sUcita thai gayuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] mahArAjane dIThA (sulatAnanI mulAkAta dillImAM sulatAne karI.)mahArAje(sulatAne) bahu mAna Apyu. samarpala sarAI, eka sarAI ApI, tenuM nAma 'sulatAnacaitya,upAzraya vi. sarAI' sthApyu.tyAM 400 cAraso zrAva. konAM kulo(kuTuMbo)ne vAsa mATe Adeza ko kalikAla-cakravartIe (sulatAna mahammade) tyAM posahazAlA ( upAzraya ) ane caitya karAvyu. te caityamAM te ja (kannAnUranA) deva mahAvIrane sthApyA. bhagavaMtane paratIthiko( anyadharmIo) tathA zvetAmbara ane digaMbara bhakta zrAvako trikALa mahAmUlya pUjA-prakArothI pUje che. __evI rIte mahammadazAhe karelI zAsananI unnati joI loko paMcama kALane paNa cothA kALa( ArA ) tarIke ja anubhave che. kleza dUra karanArA vArajinezana, mana ane nayanone AnaMda ApanAru, vighnAdine pratihata karanAraM A biMba yAvaccaMdradivAkarau jayavaMta raho. ___ kanANayapura( kanAnUra )mA rahela deva mahAvIranI pratimAno A kalpa, jinasiMhamunIMdranA ziSya munIzvare ( jinaprame) lakhyo che." 1 jinaprabhasUrie 3503 sADAtraNa hajAra zlokapramANa racelA A tIrthakalpanA antamAM potAnA nAmano nirdeza karyo che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ] [ jinaprabhasUri ane [ 2 ] have saMghatilakasarijInA AdezathI vidyAtilakamuni. 46 tema temAM AvelA judA judA kalponA antamAM paNa prAyazaH potAnuM nAma sUcita karyu che; tema chatAM temAM ja AvelA A kannANayanayara ( kannAnUra ) - vIranA kalpanA aMtamAM potAnuM nAma spaSTa rIte na sUcavatAM prakAgantare sUcavyuM che. tema kagvAno hetu evo samajAya che ke - AkalpamAM sUcavelI mahattvanI ghaTanA sAthe e kalpakArano nikaTa saMbaMdha hoi potAnA mahattvane prakAzita karanArI che. jainazAsananA gauravane sUcavatI, jainasamAjane Anandajanaka e ghaTanA vAstavika itihAsa - pratipAdananI dRSTie emane varNavavI paDI che: tema chatAM koi ene AtmazlAghA -doSarUpa na samaje evA AzayathI potAnI laghutA sUcavavA ane e mahattvanAM kAryo thavAmAM guru. prabhAva dhvanita karavA ' jinasiMha munIndranA ziSya munIzvare A kalpa lakhyo che. ' evaM jaNAvyuM che. jinasiMha sUrinA ziSya sUri tarIke 'jinaprabhasUri' nAmanuM sUcana, Aja tIrthakalpa graMthamAM pahelAM AvI gayela hovAthI ahiM spaSTa nAmanirdeza na kagvA chatAM A kannANayanayara ( kannAnUra ) - vIra - kalpanA kartA tarIke e jinaprabhasUri ja samajavA joIe. 1 A saMghatilakasUri, rudrapallIya gacchanA guNazekharasUrinA ziSya hanA. teoe vidyAbhyAsa A jinaprabhasUri pAse karyo hato. temaNe vi. saM. 1422 mAM sArasvana pattana ( pATaNa ) mAM 'samya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] [ 39 kannANaya-vIrakalpano parizeSa leza kahe chekUtvasaptati' graMtha para gadya padya saMskRna prAkRta kathAonI chaTAvALI 7711 zlokapramANa vistRta vivRti racI hatI. tenA prAraMbhamAM potAnA vidyAguru tarIke, zAha mahammadane mudita karanArA A jinaprabhasUgnui smaraNa karyu che:" Dhi(dillyAM sAhimahammadaM zakakulakSmApAlacUDAmaNiM yena jJAnakalAkalApamuditaM nirmAya SaDdarzanI / prAkAzyaM gamitA nijena yazasA sAkaM sa sarvAgama __ granthajJo jayatAt jinaprabhagururvidyAgurunaH sadA // " - samyaktvasaptativRtti (de.lA. pu. phaMDa prakAzita zlo08) bhAvArtha:-jeNe dillImAM zakakulanA gajAomAM cUDAmaNi jevA zAha mahammadane jJAnakalAnA samUhathI harSita karI potAnA yaza sAthe cha darzanone prakAzamAM ANyAM; sarva Agama-pranthonA jANa ane amhArA vidyAguru te jinaprabhasari sadA jayavaMta raho. pro. piTarsananA ri. 4 thAmAM A graMthano ullekha thayelo che, paraMtu tyAM A zlokano Azaya samajavAmAM pheraphAra thavAthI A eka ja jinaprabhasarine judA judA oLakhAvI bIjA jinaprabhasUrine rudrapallIyagacchanA ane SaDdarzanI graMtha banAvanAra tarIke sUcavyA che. eno anuvAda anyatra jainadharmanA prAcIna itihAsa ' (paM. hI. haM. mA. 1, pR. 37 ) mAM, 'gacchamata-prabaMdha' ( adhyAtma jJAna pra. maMDaLa pra. pR. 47 ) mAM tathA bIjA graMthomAM paNa gatAnugatikatAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ] [ jinaprabhasUri ane bhaTTAraka zrIjinaprabhasarie te vakhate [vi. saM. 1385 utarI Avela che. kharI rIte jotAM kharataragacchanA A jinaprabhasUrithI anya rudrapallIyagacchanA jinapramasUri thayAnuM tyAM sUcana nathI, tema teoe SaDdarzanI grantha racyAno Azaya, uparanA zlokamAMthI nIkaLato nathI. saMghatilakasari, rudrapaljIyagacchanA guNazekharasUrinA ziSya hovA chatAM temaNe uparanI kRtimA vidyAguru tarIke jinaprabhasUrinuM smaraNa paryu che ane potAnA eka ziSya vidyAtilaka munidvArA kanANaya vIra-kalpano parizeSa racAvI, potAnA vidyAguru tarapha kRtajJatA darzAvI che. 2 A vidyAtilakamuni, upara jaNAvelA saMghatila karinA ziSya hatA ane temanuM bIjaM nAma somatilakasUri jaNAya che. vi. saM. 1397 mAM laghustavanI vRtti racanArA A vidvAne vi. saM. 1394 (1) mAM zIlopadezamAlA graMtha para 7000 zloka pramANa zIlataraMgiNI nAmanI vistRta vivRti racI che. temAM potAnA guru saMghatilakasarino paricaya karAvatAM, zakarAjAne pratibodha karanArA prastuta jinaprabhasUridvArA temane prApta thayela sUripada pramukha tattvavidyAnuM sUcana karyu che. paM. hI. haM.dvArA prakaTa thayelI AvRttimA antima prazastino bhAga jovAmAM Avato nathI, paraMtu ahiM prAcyavidyAmandiranI pratimAM le: ___" tadIyacaraNadvayIsarasijaikapuSpandhayaH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] [41 ....ARAAN -1387 mAM] dolatAbAdanagaramAM zAha sa sahatilakaprabhurjayati sAmprataM gaccharAT / zakSitipabodhakRtprabhujinaprabhAnupa(gra)hAnvavAptagu(ga)NabhRtpadapramukhatattvavidyAgamaH // " -pa. 125, zlo0 9 A vRttinA aMtamAM tenA kartA tarIke vidyAtilaka ane somatilaka e bane nAmo vAMcavAmAM Ave che / iti zrIzIlopadezamAlAvRttau svabhAvazIlapAlanalIlAyata. zrIrudrapa0 bhaTTA0 saMgha0 sUriziSyavidyAtila[ka]sU0 viraci.'" tatpAdapadmahaMso'dhivRttiM zIlopadezamAlAyAH / zrIsomatilakasUriH kRtavAn zrIzIlataraGgiNIm / / lAlAsAdhostanujaH praguNanidhiH sAdhuseDhAnumayA(?) chAjUH zIlopadezanajamamaladhiyA sUtrato'dhItya samyag / artha vijJAtamasyA yuga-'nidhi-maravo vatsare vikramAMke vRttiM navyAM sa vidyAtilakamunivarAt kArayAmAsa sAdhuH // " -prA. vi. prati pa.124-125 zlo010-11 uparyukta saMghatilakasarinA bIjA ziSya ane pUrvokta somatilakamUrinA laghugurubandhu devendrasUrie prabhottararatnamAlAnI vRtti vi. saM. 1429 mAM racelI che. tenI prAMta prazastimAM potAnA vaDila gurubandhunuM nAma somatilakasUri sUcavI, tene zIlopadeza mAlA-vRttikAra tarIke oLakhAnyA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ jinaprabhasUri ane dolatAbAdamA pethaDa, sahajA ane Tha. acalanAM karAvelAM prabhAvanA caityono turako dvArA karAto bhaMga, phara e ullekho jotAM sAmAnya( muni) avasthAmAM vidyAtilaka nAmathI vikhyAta thayela, pAchaLathI sUripada pachI 'somatilaka' nAmathI prasiddhimAM AvyA hoya e saMbhavita che. upara uddhata karavAmAM Avela kannANaya-vIrakalpano parizeSa, * vidyAtilakamuni " nAmathI sUcavyo hovAthI sUripada maLyA pahelAM ane saMbhavataH jinaprabhasarinI ane mahammada taghalakanI vidyamAnatAmAM -vikramanI caudamI sadInA aMtamA ja te racyo hovo joie, ema A parizeSanA antima ullekhathI paNa vicArI zakAya che. 1 ahiM sUcavela sahajA, vi. saM. 1371 mAM zatrujaya-tIrthanA uddhAraka saMghapati samarasiMhanA jyeSTha bandhu jaNAya che. jeNe dakSiNa maMDalanA devagiri( dolatAbAda )mAM covIza jinavALU maMdira racAvI, temAM mUlanAyaka tarIke pArzvanAthane sthApyA hatA, tema uparyukta zatrujaya tIrthanA uddhAra-pratiSThA prasaMge tyAMthI saMgha lai zatrujayamAM upasthita thayA hatA; eq temanA samakAlIna ane paricita nivRtti. gacchanA Amra( aMba )devasUrie vi.saM.1371( ? )mA racelA saMghapati samarasiMharAsa ( gA. A. sirIjhanA prAcIna gurjara kAvya-saMgrahamAM tathA AtmAnaMda sabhAnA jaina aitihAsika garnara kAvya-saMcayamA prakAzita )mAM tathA upakezagacchanA kaka. mUrie vi. saM. 1393 mAM kaMjaroTapugmAM racelA nAbhinaMdanoddhAra prabaMdhamAM varNavyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 43 sulatAna mahammada. ] mAna darzAvIne nivAya hato. tevI rIte jinazAsananI atizaya prabhAvanA karatA, prAtIcchako ( grahaNa karavA icchatA ziSyo ) ne siddhAMtanI vAcanA ApatA, tapastrIone aMgapraviSTa ane anaMgapraviSTa AgamonAM tapa karAvatA, ziSyone tathA aparaMgacchanA muniyone paNa pramANa, vyAkaraNa, 1 rudrapallI yagacchanA saMghatilakasUrie jinaprabhasUrine potAnA vidyAguru tarIke jaNAvyA che, e upara darzAvAi gayuM che, te sivAya harSapurIyagacchanA maladhArI rAjazekharasUri ke jeNe vi. saM. 1387 mAM prAkRta dvayAzrayavRtti tathA caturazItiprabaMdha ( vinoda kathA-saMgraha), SaDdarzanasamuccaya, neminAtha-phAga vigere racela che. tathA pUrNimAgacchanA paM. jJAnacaMdre racela ratnAkarAvatArikATippanane, vi. saM. 1401 mAM merutuMgasUrinA staMbhanendra - prabandha (mahA puruSa - carita ) ne ane vi. saM. 1410 mAM munibhadrasUrie racelA zAMtinAthacarita mahAkAvyane jeNe zuddha yuM hatuM. durbhikSa-duHkhane dalanAga tathA mahammadazAha ( taghalaka ) thI gauravita thayelA zrImAn jagat siMhanA SaDdarzana poSaka suputra mahaNasiMhe dillImAM pote ApelI vasatimAM jemanI pAse vi. saM. 1405 mAM jeTha zu. 7 prabaMdhakoza ( caturviMzati - prabaMdha ) graMtha karAvyo hato- " tatsUnuH sAmantastatkulatilako'bhavajjagatsiMhaH H / durbhikSaduHkhadalanaH zrImahammadasAhigauravitaH || tajjo jayati siribhavaH SaDdarzanapoSaNo mahaNasiMhaH / Dhi (di) llyAM svadattavasatau pranthamimaM kArayAmAsa || Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 ] [ jinaprabhasUri ane kAvya, nATaka, alaMkAra vigere zAstrone bhaNAvatA, udbhaTa vAda karanArA vAdi-vRMdonA atidarpane apaharatA sUrijI tyAM lagabhaga traNa varSa vyatIta karyA. zera - gagana - mainumitAbde jyeSThAmUlIyadhavalasaptamyAm / niSpannamidaM zAstraM zrotradhyetroH sukhaM tanyAt // " eja rAjazekharasUrie, zrIdharanI nyAyakandalI para saMkSipta vivaraNa racatAM, kRtajJatAthI potAnA adhyApaka tarIke jinaprabhasUrinuM smaraNa karyu che 99 " zrImajjinaprabhavibhora dhigatya nyAyakandalIM kizcit / tasyAM vivRtilayamahaM karavai sva- paropakArAya || [ piTarsana ri. 3, pR. 273 ] mULa AdhAra na tapAsatAM nakalIyA gatAnugatikatAthI jainadharmano prAcIna itihAsa (hI. I. bhAga 1, pR. 36 ) tathA abhidhAna gajendra ( bhA. 4, pR. 1500 ) mAM ane anya keTaLeka sthaLe keTalAka lekhakoe rAjazekhara nAmane badale ratnazekhara nAma prakaTa karyu che, te pi. ri.nI paraMparAthI utarI AvelI bhUla jaNAya che. vartamAna sAdhu - samAna, AvI rIte vidvAn AcAryo ane suniyo pAthI vidyAbhyAsa karato hoya, to keTalo badho lAbha thaI zake ? 1 devagirinagara ( dolatAbAda ) mAM rahe jinaprabhasUrie vi. saM. 1387 mAM bhAdaravA va 12 ne divase dIvALI parvanI utpattinA kathanathI ramaNIya pAvApurI-kalpa racyo ito Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] [45 A tarapha yoginIpura( dillI )mAM zakAdhirAja mahammadazAhe koi avasare sabhAmAM paMDitonA pAtazAhe karela goSThI-prasaMge zAstra-vicAramA saMzaya smaraNa ane pharI thatAM guru( jinaprabhasUri )nA guNone AmaMtraNa saMbhArI kayu ke-'jo te bhaTTAraka Asamaye mhArI sabhAne alaMkRta karatA hota, to mhArA manamA rahelA saMzaya-zalyane sahajamAM uddharata. kharekhara, bRhaspati paNa temanI buddhithI parAjita thaI bhUmine tajI zUnya " iya pAvApuri-kappo dIvamahuppattibhaNaNaramaNijjo / jiNapahasUrIhiM kao ThiehiM siridevagirinayare / / terahasattAsIe vikkamavarisaMmi bhadavayabahule / pUsakkabArasIe samatthino sasasthikaro // " 'jainasAhityameM itihAsake sAdhana' ( jainasAhitya-saMmelana ri. pR. 10) mAM ane anyatra bIjA lekhakoe Ano racanA-samaya saM. 1327 sUcavyo che, e paNa paraMparAthI utarI Avela bhala jaNAya che. caturvizati jinAnanda-stuti (A. samiti pra. ) nI bhUmikA(pR. 40)mAM hI. ra. kApaDiyAe vi. saM. 1337 jaNAnyo che; paraMtu chapAyela ane lakhela pustakano uparyukta AdhArapATha vicAratA te yogya lAgato nathI. vi. saM. 1387 barAbara saMbhave che. je prakaTa thai gayela che. tapAgacchIya jinasuMdarasUrino saM. dIpAli-kalpa, vi.saM. 1423 mAM racAyela hoi A pachIno che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ jinaprabhasUri ane AkAzamAM chupAI gayo jaNAya che. ' AvI rIte rAjAvaDe guru(. jinaprabhasUri )nA guNonI varNanA( prazaMsA ) karAi rahI hatI, teja vakhate dolatAbAdathI AvelA avasaranA jANa tAjalamalikke bhUmitala para. bhAlapaTTa lagADI vijJapti karI ke--" mahArAja ! te mahAtmAjI (jinaprabhasUri) tyAM (dolatAbAdamAM) che, paraMtu te nagaranA nIrane sahana na karI zakavAthI atyaMta kRza zarIravALA thai gayA che.' tyAra pachI gurunA guNone saMbhAratA bhUminAthe eja mIrane Adeza Apyo ke-'malika! jaldI jaine duvIrakhAne pharamAna lakhAva ane tyAM tevI sAmagrI sAthe mokalAva ke bhaTTAraka pharI ahiM Ave.' tyAra pachI teNe ( malike ) tevIja rIte karIne pharamAna mokalyu. anukrame dolatAbAda dIvAna pAse pahoMcyu. nagara-nAyaka kutUhalakhAne bhaTTArakane vinayapUrvaka dillIpura prati prasthAna karavAnuM pAtazAharnu AveluM pharamAna jaNAvyu. tyArapachI 7 (10) divasamAM sajja thai jeTha zu. 12 nA rAjayogamA saMgha-sArthikonI pariSadhI 1 itihAsanAM pustakomA jene kyutlaghakhAna malika kyAmudIna nAmathI oLakhAvyo che, te na A naNAya che. (vizeSa paricaya mATe jao--kembrIja hisTrI oNpha inDiyA vA.3 pR.130, 154, 156, 165) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada ] [47 owww.mvww.~ ~ ~ ~~ ~ ~ ~ ~~ ~~ ~ ~ ~ ~ - ~ prayANa anugamana karAtA gurujI (jinaprabhasUri) allAvapuramAM, moTA ADaMbarapUrvaka cAlyA. anukrame upadrava-nivAraNa sthAna sthAnamAM seMkaDo mahotsavo prakaTa karAvatA, viSama duHSama kALanA darpane daLatA, bacce AvatA sakaLa dezonA manuSyonAM nayanone kutUhala upajAvatA, dharmasthAnono uddhAra karatA, dUrathI utkaMThita dhaIne sAme AvatA AcArya-vargavaDe vandana karAtA gurujI rAjAnI bhUminA bhUSaNarUpa allAvapura durga (alIgaDha ?) pahoMcyA. tevA prabhAvanAnA prakarSane na sahI zakatA asahiSNu mlecchoe vipratipatti karI hatI, te jANIne teja gurunA uttama ziSya, guru-guNothI alaMkRta ane rAja-sabhAne zobhAvanAra jinadevamUrie sulatAnane vijJapti karI; sulatAne bahumAnapUrvaka sAme pharamAna mokalI malika mArphata sArthiko (sAthenAM mANaso)nI saghaLI vastuo pAchI apAvI hatI. evI rIte vizeSatAthI jina-zAsananI prabhAvanA karatA sUrijIe doDha mAsa rahIne allAvapurathI prasthAna karyu hatuM. dharaNInAthe( pAtazAhe ) pharI pAchA siroha nAmanA mahAnagaramAMsAme mokalAvelAM ati komaLa sirohamAM ane kumAzavALAM devadUSyaprAya dasa satkAra vastrovaDe sUrijI satkRta thayA hatA. anukrame sUrijI hammIravIra( mahammada taghalaka)nI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ] [ jinaprabhasUri ane rAjadhAnInA parisara -- pradezamAM pahoMcyA. A tarapha lAMbA vakhatathI puSTa thayelA bhakti - rAgavaDe sAme AvelA ane mAtra darzanathI paNa jANe amRtakuMDamAM nhAyA hoya tema potAnA AtmAne dhanya mAnatA AcArya, yati-saMgha ane zrAvakonA samUhathI paravarelA yugapradhAne bhAdavA zu. 2 ne divase rAja - samAne zobhAvI. te vakhate atizaya Anandita thayelI AMkhovaDe abhyutthAna AcaratA hoya tevI rIte dharaNirAja mahammada pAtazAhe komala vANIthI kuzalapravRtti pUchI. snehapUrvaka gurujInA hAthane cubyo . ane atyaMta AdarapUrvaka potAnA hRdaya para dharyo. gurujIe tatkSaNa navIna racela kAvyavaDe AzIrvAda Apyo. ethI narezvaranuM mana camatkAra pAmyuM ane mahotsavapUrvaka vizAla posahazAlAe mokalyA. mahInAthe gurujInI sAthe jatrA mATe pradhAna puruSone, hiMdu rAjAo ne ane dInAra vigere moTA malikone AjJA karI. lAMbA vakhatathI utkaMThita thayelA seMkaDo, hajAro zrAvaka loko praNAma karatA hatA. lAMbA vakhatathI darzanAtura thayelA nagaranA loko AvI maLyA. prakRti ( rAjyanA pradhAna adhikArIo ) ane dezanA manuSyo kutUhaLathI ekaThA thayA. tyArapachI baMdInA samUhavaDe birudAvalIthI stavAtA ane rAjAe prasAdita karela bherI, veNu, vINA, mardala, mRdaMga, paTu paTaha, yamala, zaMkha, bhRMgala vigere ghaNA prakAranAM vipula vAdyonA dhvanivaDe dizAonA antarAlane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com dillImAM sUrinuM svAgata Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] vAcALa banAvatA, vipravargavaDe vedadhvanidvArA stavAtA tathA gaMdharvovaDe ane subhaga-sadhavAothI maMgala-gItavaDe gavAtA sUrijI 'sulatAna-sarAI / posahazAlAe pahoMcyA. saMghanA puruSoe vardhApana-mahotsavo karyA. bhAdaravA zu. 3 ne divase sakaLa saMghe zreSTha mahotsava karIne zrIparyuSaNA-kalpavaMcAvyo. AgamanaparyuSaNAmAM prabhAvanAnA lekho sthAne sthAnamA pahoMcyA. prabhAvanA- sakaLa dezanA saMgho raMjita thayA. rAjAnA satkartavyo baMdI tarIke baMdhAyelA aneka zrAvakone lAkhonA rAjadeya(daMDa, kara)thI mukta karAvyA. ane itara lokone karuNAvaDe kedakhAnAmAMthI mukta karAvyA. apratiSThita thayelAone pratiSThA ApI-apAvI. aneka prakAre jainadharmanI prabhAvanA karI-karAvI. evI rIte nitya rAja-samAmAM javAthI tathA paMDito anevAdIonA vRMda para vijaya meLavavAthI prabhAvanA pravartatAM anukrame varSArAtra-comAsu vItyuM. anyadA phAgaNa mAsamA dolatAbAdathI AvatI magadUmaI 1 sulatAnanI mAtAnuM nAma A sivAya anyatra vAcavAmAM AvatuM nathI, paraMtu teNI ghaNI dayAlu, dAnezvarI, udAra ane vivekinI hatI. teNInuM maraNa thayuM tyAre phakta sulatAnane ja nahi, prajAjanone paNa ghaNuM duHkha thayuM hatuM; kAraNa ke e sadguNI rAja-mAtAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 ] [ jinaprabhasUri ane ___ jahAM nAmanI potAnI jananI sAme caturaMga sulatAnanI mA- camU sAthe sajja thaI jatAM sulatAne abhyatAnA sanmAnamAM rthanA karI gurujIne potAnI sAthe calA vyA. vaDathUNa( 1) sthAnamAM mahArAje jananIne bheTI sarvane mahAdAna Apyu. pradhAna vigere sarvane vanonI paherAmaNI karI. anukrame mahotsavamayI (dhvajA-patAkAthI zaNagArelI ) rAjadhAnImAM pahoMcyA. vastro, kapUra vigerevaDe gurujInuM sanmAna kayu. caitra zu. 12 ne divase rAjayogamAM mahArAjAnI anuma tithI( rajA lai ) pAtazAhe Apela dIkSA vigere sAibANanI chAyAmAM naMdI karI, tyAM pAMca kartavyo ziSyone dIkSita karyA. mAlAropaNa, samyaktvAropaNa vigere dharmakRtyo ko. thiradevanA naMdana Tha. madane ( baMbhadatte ) vitta vAvayu. ASADha zu. 10 ne divase navAM karAvelAM 13 vibone ___mahotsavapUrvaka pratiSThita karyo. temAM jainabiMba- biMba karAvanArAoe ane khAsa karIne pratiSThA sAha ma(sa)harAjanA putra ajayadeve bahu vitta vApayu hatuM. prabhAve aneka loko gaja-prakopathI bacI gayA hatA [jUo kembrIja hisTrI oNpha inDiyA vaoN. 3, pR. 16. ]. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] [ 51 anyadA 'gurujIne dUrathI hamezAM pAse AvavAmAM kaSTa che. ' ema vicArI sulatAne khuda pote ja sulatAne samarpala potAnA prAsAda( mahela ) pAse zobhatAM bhaTTArakasarAImAM bhavanovALI abhinava(navI) sarAI ApI. pravezotsava zrAvaka-saMghane tyAM vasavA mATe pharamAvyu. khuda sulatAne tenuM 'bhaTTAraka-sarAI' evaM nAma kayu. pAtazAhe tyAM ja vIra-vihAra ane posaha-zAlA karAvI. tyArapachI vi. saM. 1389 varSe ASADha vadi 7 ne divase sumuhUrte mahIpatie pharamAvela gIta, nRtya, vAdya vigere vibhUtidvArA prakaTa karAtA asAdhAraNa mahAn utsavapUrvaka, khuda sulatAnavaDe apAtA mahAdAnapUrvaka, maMgala-gIta gavAtAM bhaTTArake( jinaprabhasUrijIe) posahazAlAmA praveza kayoM. prItidAnavaDe vidvAnone saMtuSTa karyA hatA. dAnadvArA dIna, anAtha Adi lokono uddhAra ko hato. te pachI [vi. saM. 1390 mAM ] mAgazira mAsamAM pUrva dizA tarapha jaya-yAtrA mATe prasthAna 1 IsvI san 1333 [vi. saM. 1390]mAM mahammada taghalake pUrvadezamA vijaya-yAtrA mATe prayANa karyu hatuM, ema anyatra ullekha maLe che [jUo kembrIja hisTro oNpha inDiyA vaoN. 3, pR. 147-148 ]. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 ] [ jinaprabhasUri ane mathurA tIrthano karatA mahArAjAe ( pAtazAhe ) sUrijIne uddhAra vi. prArthanA karI potAnI sAthe calAvyA hatA. sUrijIe ThekANe ThekANe baMdImocana vigere dvArA jinadharmanI prabhAvanA karAvI hatI. mathurA tIrthano uddhAra karyo hato; tathA dAnAdivaDe brAhmaNo, garIbo vigerene saMtuSTa karyA hatA. ' nitya pravAsI gurujIne skaMdhAvAra ( lazkarI kUca )mAM kaSTa thAya che.' ema mAnatA mahInAthe hastinApura- ( mahammade ) khojejahAM malika sAtha satya yAtrA - pharamAna pratijJAvALA gurujIne AgarAnagarathI rAjadhAnI (dillI) tarapha pAchA mokalyA hatA. hastinApuranI yAtrAnuM pharamAna lai munipati potAnA sthAnamAM AvyA hatA. 1 jinaprabhasUrie vividha tIrthonA kalpomAM mathurA - kalpa paNa racyo che [ jUo e. so. beMgAla prakAzita tIrtha-kalpa pR. 59-64 ]. 2 mahammada taghalakanA mAnya eka pradhAna puruSa tarIke prasiddha che [ jUo 134. 140, 143, 4 khvAjAjahAn ' nuM nAma itihAsamA bahu kembrIja hisTrI oNpha inDiyA vaoN. 3, pra. 148, 152, 158, 172 ]. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] tyArapachI caturvidha saMgha meLavI zAha bohitthane vAhaDa putra sAthe saMghapatinuM tilaka karI, AcArya saMgha sAthe hasti- vigere parivAra sAthe gurujIe zubha muhUrte nApuramA pratiSThA hastinApuranI yAtrA mATe prasthAna karyu mahotsava hatuM. saMvapati bohitthe ThekANe ThekANe mahotsavo karyA hatA. tIrthabhUmie pahoMcyA, baddhAvaNuM kayu. navAM karAvelAM zAMti, kuMthu ane arajinanAM 1 jinaprabhasUrie saMgha sAthe A yAtrA, zakAbda 1255 ( vi. saM. 1390 ) mAM vaizAkha zu. 6 ne divase karI hatI, te vakhate teoe gaja( hastinA )puranuM stotra racyuM hatuM; tenA antamA e spaSTa sUcana karyu che" itthaM pRSatka-viSayorkamite zakAbde vaizAkhamAsi zitipakSagaSaSThatithyAm / yAtrotsavopanataH saMghayuto munIndraH stotraM vyadhAd gajapurasya jinaprabhAkhyaH // " -tIrthakalpa [ kA. pa. 64-65 ] piTarsana ri. 4 thA [ pR. 99 ] mAM upara darzAvela zloka TAMkyo che, paNa tyAM bANavAcI pRSaka zabda na samanAyAthI pRthaka [ thattva ] evo azuddha pATha chapAvyo jaNAya che. upakezagacchoya kakkasUrie vi. saM. 1393 mAM kaMjaroTa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ] [jinaprabhasUri ane biMbone gurujIe tyAM pratiSThita kA~ ane aMbikAnI pratimA sthApI. saMghapatie caitya-sthAnomAM saMgha-vAtsalya vigere mahotsavo karyA hatA ane saMghe vastra, bhojana, tAMbUla vigere dvArA yAcakonA samUhane saMtuSTa karyo hato. puramAM racelA nAbhinaMdanoddhAra-prabaMdhamAM jaNAvyuM che ke-vi. saM. 1371 mAM zatrujayatIrthano uddhAra karanArA suprasiddha samarasiMhe pAtazAha(gyAsudIna)nA pharamAnathI saMghapati thai ghaNA saMgha-puruSo ane jinaprabhasUri sAthe mathurA ane hastinApuramA tIrtha-yAtrA karI hatI. je samarane pAtazAha gyAsudIne( taghalake ) potAnA putra tarIke ane tenA putra ulla[ga]khAne vizvAsapAtra potAnA bhAi tarIke svIkArI tilaMgadezano svAmI( sUbo ) banAnyo hato; ane je samarAzAhe sulatAna( gyAsuddIna taghalaka )nA baMdI banelA pAMDu( pAMDya ) dezanA svAmI vIravalla ( vIra ballAla ) rAjAne pAtazAha pAsethI mukta karAvI, punaH tene tenA dezamA sthapAvI rAja-saMsthApanAcAryatA upArjI hatI. jeNe turkothI baMdI tarIke paka. DAyela lAkho manuSyone mukta karAvyA hatA, aneka rAjA-rANAo ane vyavahAriyo para paNa aneka vAra upakAra karyA hatA, jeNe sarva dezomAMthI bolAvI zrAvakonA kuTuMbone tilaMgadezamA sthApI, uraMgalapuramAM jinAlayo karAvI jainazAsananuM mahatva vadhAyuM hatuM. AmAM sUcavela ullagakhAna, e prastuta lekha sAthe saMbaMdha dharAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada ] [ 55 yAtrAthI, AvatAM ja gurujI ( jinaprabhasUrijI ) e vaizAkha zu. 10 nA divase sakaLa durita ane mahAvIra - biMbanI vighno dUra karanAra te ja zrImahAvIranA puna: sthApanA biMbane sAhirAje (pAtazAhe) karAvelA vihAra ( jaina maMdira ) mAM zreSTha mahotsavapUrvaka sthAyuM ituM, tyArathI te saMghadvArA vizeSa prakAre pUjAya che. digvijaya yAtrAthI mahArAja ( pAtazAha) pAchA AvatAM caityamA ane vasatimAM utsavo pravarte che. sArvabhauma uttarottara mAna ApIne gurujInuM sanmAna kare che. dareka dizAmAM sArvabhaumanA prabhAvaka zreSTha yazaH paTaho vAge che. zaka - sainyavaDe dik- cakra parAbhava pAmavA chatAM paNa kharataragacchanA alaMkArarUpa guru ( jinaprabhapAtazAhI phara- sUri ) nA prasAdathI rAjAdhirAje Apela mAnathI jaina pharamAna hAthamAM rAkhanArA zvetAMbaro ane samAja ane digaMbaro sarva dezomAM upasarga vinA vicare jaina tIrthomAM che. gurujIe pharamAna grahaNa karIne zrI nirbhayatA zatruMjaya, giranAra tathA phalodhI vigere tIrthoMne akutobhaya - nirbhaya karyA che. vanAra mahammada taghalaka jaNAya che. jUo kembrIja hisTrI oNpha inDiyA [ vaoN. 3, pR. 129-134 ] hastinApuramA pote karelI A pratiSThA vi. saM. 1390 mAM www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [jinaprabhasUri ane e vigere kRtyovaDe pAlittasUri, mallavAdI, siddha sena divAkara, haribhadrasUri, hemacaMdramari prabhAvaka jina- pramukha pUrvapuruSone udyotita karyA-dIpAprabhasUrinA prabhA- vyA che. bahu kahevAthI zuM ? sUri-cakravathI pravartelA varti(jinaprabhasUri)nA guNothI sulatAna dhArmika maho- Avarjita(anukULa-anurAgI) thatAM sakaLa tsavo dharma-kAryonA AraMbho prakaTa rIte pravarte che. pratiprabhAte caityo ane vasati(upAzrayo mAM yamala-zaMkho vAge che. ___ vIra-vihAramA dhArmikovaDe mardala, mRdaMga, bhaMgala, tAla vigere vAdyonI gaMbhIra dhvani sAthe prekSaNakothI sArabhUta mahApUjAo karAya che. zrImahAvIranI AgaLa bhavyalokovaDe udgrahaNa karAvAto(ukhevAto) kapUra ane agaranA parimalano udgAra(suvAsa), dikcakrane suvAsita kare che. hiMduonAM rAjyamAM jema hoya tema, dUSama-suSamakALa(cothA ArA)nI jema; anAryarAjyamAM paNa ane dUSamakALamAM paNa jina-zAsananI prabhAvanAmAM parAyaNa jaina munio svecchAe saMcare che eTaluMja nahi, itara pAMce darzanavALA, parivAra sAthe thayelI hoi, te pahelAM vi. saM. 1382 mAM pUrNa karela tIrthakalpamA sUcavelA hastinApura-tIrthakalpamA e varNana na ApI zake e samanI zakAya tema che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] [ 57 gurujInA pAdapIThamAM kiMkaronI jema ALoTe che. prAtIcchakonI jema gurujInA vacanane svIkAre che. A loka ane paralokanA kAryanA abhilASI paratIthiko(anyadharmIo) gurujInA darzana mATe utsuka thaine niraMtara vasatinA dvAradezane seve che. rAjAnI abhyarthanAthI gurujI hamezAM rAja-sabhAmAM jAya che. baMdi-vargane mukta karAve che. mahAsulatAnanI sabhA- puruSonA caritane AcaratA, sucAritrane mAM sUrijIno pALanArA sUrijI, jinavacanane anusaratAM vacana-prabhAva yuktiyukta vacanovaDe niraMtara rAjA (sulatAna)nA manamAM moTuM kutUhala upajAve che. pagale pagale prabhAvanA pravarte che. gaMgA-jaLa jevA svaccha cittavALA sUrijI potAnI yaza-caMdrikAvaDe dizAonA aMtarAla(madhyabhAga)ne dhavala-ujjvala kare che. potAnAM vacanAmRtovaDe jIvalokane ujjIvita kare che.svadarzanI ane paradarzanIo samagra vyApAromA gurujInI AjJAne zira para sthApI vahana kare che. yuga-pradhAna AcArya(jinaprabhasUri). ananyasAdhAraNa zailIvaDe sva-para-siddhAntanuM vyAkhyAna kare che.. AvA prakAranA prakaTa rIte anubhavAtA, nitya pravartatA ___ prabhAvanAnA prakoM, alpamatiyovaDe keTaupasaMhAra lAka kahI zakAya ? mAtra 'A sUrivara karoDo varSa jIvatA raho ane lAMbA vakhata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [jinaprabhasUri ane sudhI zrIjina-zAsananI prabhAvanA karo.'' zrIjinaprabhasUrinA guNonI A leza stuti, prabhAvanAnA aMgarUpa che-ema vicArI kanANaya-vIrakalpanA parizeSamAM kahevAmAM AvI che. " 1 A kathana, jinaprabhasUrijInA jIvitakAlamAM uccarAyu hoya, ema vicAratAM jaNAya che. 2 tapAgacchanA paM. zubhazIlagaNie vi. saM. 1529(1)mAM racelA paMcazatIprabaMdha-kathAkoza(ha. prati)mAM jaNAvyuM che ke-" eka vakhate sulatAne kAnhaDa gAma bhAMgyuM. tyAMnI vIranI pratimAne lAvIne yavanoe dillImA masItane bAraNe pagathiyAne ThekANe rAkhI hatI. tyArapachI eka vakhate sulatAna, sUrinA khabhA para hAtha rAkhatA jeTalAmAM masItamA praveza kare che; tevAmAM mUri, vIgnI pratimAne joine eka tarapha UbhA rahyA. tyAre sulatAna bolyA ke' ema kema kayu ?' jinaprabhasUrie kA ke-'prabhu ! deva che.' sulatAna bolyA ke-'A bhUta zuM jANe ?, kaMi nahi.' sUrie kA ke- A deva satyavAdI jJAnI che.' rAjA bolyA-'to bolAvo.' sUrie kahyu ke-' svAmin ! jyAre bhUtanuM sthAnaka upadeza mATe karAvAya, tyAM maMDAvAya, pUjAya, tyAgpachI pUchAya, tyAre pUchelu kahe.' tyArapachI svAmie(pAtazAhe) devagRha(maMdira) karAvyu. jyAre pratimA na upaDI tyAre sUrie kahyu ke-' tame hAtha lagADo, jethI uThe.' tyArapachI tevI rIte kArya karatA te pratimAne devAlayamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] [ 59 [3] jinaprabhasUrinAM camatkArI vRttAnto. pIroja sulatAna para prabhAva. jinaprabhasUri pachI lagabhaga poNoso varSa pachI thayelA, tapAgacchanA paM. somadharmagaNie vi. saM. 1503 mAM racelI saM. upadezasaptatimAM jinaprabhasUrinA keTalAMka camatkArI vRttAntonuM sUcana kayu che; tyAM mahammada sulatAnane badale pIroja sulatAnanuM nAma jaNAvyuM che " kaliyugamAM keTalAka sUrio, jina-zAsanarUpI bhavanamAM dIvA jevA thai gayA; A viSayamAM, mlecchapatine prabodha karanAra jinaprabhasUrinuM nidarzana(dRSTAMta) kahevAya che-- __padmAvatIthI varadAna prApta karanArA, rAja-mAnya jinaprabhasUrijI [vi. saM. ]1332 varSamAM thai gayA. eka vakhata sthApI, zreSTha bhogavaDe pUjAvIne bacce vastra baMdhAvatAM rAjA je je saMbaMdhI pUche tenA tenA uttara ApatI hatI. 21 priya hyAM. sulatAna harSita thayo. zaMkAthI vakha dUra karatAM paNa te ja pramANe kaDaM; tethI vizeSa karIne vIra e pramANe khyAti thai. ____e pramANe kAnhaDA mahAvIrane sthApana karavAmAM jinaprabhA. cAryano saMbaMdha darzAvyo." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] [ jinaprabhasUri ane teo yoginIpura (dillI ) mAM comAsuM rahyA hatA; ke jyAM rAjA pIroja sulatAna virAje che. te nagaramAM eka vakhate upadrava karanArA mlecchone, teoe ( jinaprabhasUrie ) Doka maraDIne tene sAjI karavI vigere prakArothI zikSA karI hatI. vizvane vismaya karanArA te vRttAntathI te AcArya, rAjAthI lai gopALaparyanta jagatmAM vikhyAta kIrtivALA thayA. rAjAvaDe bolAvAyelA te AcArya, pratidina dharma - kathanapUrvaka avasarocita vAkyovaDe te rAjAne prasanna karatA hatA. te rAjA vijayayaMtrano AmnAya pUchayo. sUrie tene kAM ke-te tevAono viSaya nathI. ' he vijayayaMtra - mahimA yaMtra hoya nahi ane rAjan ! jenI samIpamAM A tene devatA atra paNa lAge roSavaDe rAto thayelo paNa verI karI zake nahi. ' e pramANe sAMbhaLyA pachI rAjAe te yaMtra karAvIne parIkSA mATe eka bakarAnA kaMTha para baMdhAvyo. teNe tene pIDA 1 mahammada talaka pachI dillInI gAdIe AvanAra pIrojazAhano rAjya - samaya vi. saM. 1407 thI 1444 manAya che. jinaprabhasUrijI tenA rAjyaamalamAM vidyamAna hovAnuM zaMkita che. ethI A varNaveLa ghaTanA mahammada taghalakanA rAjyakAlamAM-pIroja taghalakanA yuvarAja - kAlamAM saMbhave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sulatAna mahammada. ] [31 mRkAvelA taravAra vigere astronA prahAro, bakhtara dhAraNa karela hoya tema tenA zarIre lAgatA na hatA. e vijayayaMtrane chatradaMDa para bAMdhIne, tenI nIce uMdara rAkhIne kautukI te rAjAe bilADIne prerI-hakArI hatI. te uMdarane jovA mAtrathI vaira utpanna thavAthI tenA tarapha doDI, pAse rahelAoe tene prerI, to paNa te ( bilADI) te vijayayaMtravALA chatranI chAyAmAM AvI nahi. e baMne adbhuta joine te rAjAe tAmramaya( tAMbAnAM) be yaMtro karAvIne temAMthI eka yaMtra potAnI pAse rakhAvyu, ane eka pUjya gurujIne bheTa kayu; kemake sajjano upakAra kadApi bhUlatA nathI. tyArapachI A rAjA, sthAna, yAna, ghara, gAma, sabhA, vijana ( ekAMta ) ke vanamA kyAMya gurujIne mUkato nahi ( sAthe ja rAkhato hato.) eka vakhate sulatAne, gujarAtamA javAnI icchAthI gAma nI bahAra eka vaDanI nIce prasthAna karyu vaDanuM cAlavU hatuM. zItaLa, lIlI chAyAvALA vizALa 1 hI. ra. kApaDiyAe meru0 catu0 stutinI bhUmikA[ pR. 45 mAM jaNAvyu cha ke-' temaNe mlecchonA AkramaNathI pIroja sulatAna( pIrojazAha ? )nuM kevI rIte vijayayantradvArA gkSaNa kayu xx corelI sAdhunI sikkikA(?)nI punaH prApti xx' Avo Azaya upadezasaptatimAMthI kevI rIte kADhayo, te samajI zakAtuM nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62] [jinaprabhasUri ane te vaDane vAraMvAra jotAM sulatAne gurujIne hRdayamAM rahelu pUjyu ke-'sUri ! A vaDa sAro che.' tenA mananA bhAvane jANanArA sUrijI paNa bolyA ke- jo tamArI cAhanA hoya to A vaDane sAthe calAvIe. rAjAe te strIkAratAM rAjA cAlyo tyAre te vaDa paNa mUrinA prabhAvathI sevakanI jema cAlavA lAgyo. te vaDane cAlato joi loko praphullita AMkhovALA thai pagale pagale sUrIndranI ane narendranI prazaMsA karatA hatA. keTaloka mArga oLaMgyA pachI rAjAe gurujIne kayu ke-' A vaDane visarjana karo. Ane bahu phero thayo. ' sUrijIe vaDane kahyu ke- rAjAne namIne tuM sva-sthAnamA jA. ' vaDe paNa suziSyanI jema tevI ja rIte karyu. rAjA jyAre marusthalI( mAravADa )mAM Avyo, tyAre 1 tapAgacchanA paM. zubhazIlagaNie vi. saM. 1529 (?) mAM racelA paMcazatIprabaMdha-kathAkoza[ ha. li. pa. 1 mAM sUcavyu che ke-" eka vakhate sulatAna garamInI RtumAM nagara bahAra vaDalAnA jhADa nIce rahA hatA. chAyAvALA te vRkSane joi jinaprabha AgaLa bolyA ke-' jo AvA prakAranI zItaLa chAyA sAthe Ave to atyanta sukha thAya.' tyArapachI sUrie kahyu ke-' vRkSa sAthe Avaze.' tyArapachI sulatAna cAlatAM te jhADa paNa sAMjha sudhI cAlyu. pAchaLa sthAna joyuM, tyAM na jaNAyu. pachI vRkSa (vaDa)ne visarjita karyo, potAne ThekANe gayo. rAjA camatkAra pAmyo." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] [63 tyAMnA nagarajano bheTaNAM hAthamAM laine ThekANe ThekANe sAme AvatA hatA; temane sAmAnya veSavALA joine rAjAe te gurujI (jinaprabhasUri )ne pUchayu ke-' A loko luTAyelAnI jema AvA prakAranA kama jovAmAM Ave che ? ' [mUrijIe jaNAvyu ke-rAjan ! dezanA AcArathI ane ghaNA dravyanA abhAvathI ahiM prAye AvA prakAranA loko hoya chebIjaM kaI kAraNa nathI. tyArapachI pratyeka nara dITha divya pAMca pAMca vastro apAvyAM ane pratyeka strI dITha sonAnA babbe TaMkA (calaNI nANuM ) ane sADI apAMvI. e pramANe meghanI jema lokanI AzAne pUrNa karatA [jinaprabhamari ] anukrame pattana (pATaNa ) pAse javarAla nAmanA moTA nagare pahoMcyA. tyAM pahelethI tapApakSanA soma 1 ta. zubhazIlagaNie kathAkoza[ ha. li. pa. 2 mAM jaNAvyu cha ke-" eka vakhate sulatAna, marusthalI( mAravADa )mAM Avyo hato. jyAre gAmaDAnI nArIo akSata( cokhA) ANI vadhAvA lAgI, tyAre sulatAne dhana ApIne kadhu ke-'strIo AbharaNathI rahita kema jovAmAM Ave che ? koivaDe luTAi cha ? athavA daMDAi cha ke zuM !' mUrie kahyu ke-'A marusthalI rukSa ane dhanahIna che.' tyAgpakcho sulatAne pratyeka kho dITha so so dInAra (sonAmahora ) ApI juhAra kayoM." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 ] [ jinaprabhasUri ane prabhasUri hatA, temane maLavA mATe sUrijI ( jinaprabha ) nagaramAM gayA. tyAM somaprabhamUrijIthI abhyutthAna, Asana vigere dvArA bahu mAnita thayelA jinaprabhasUri temanA pratye bolyA ke - 'tame ArAdhya cho, ke jemanI AvA prakAranI kriyA che. ' teo ( somaprabhari ) paNa pratyuttararUpe bolyA ke -' prabho ! amArI prazaMsA zI karavAnI hoya ?, tame dhanya cho, ke jenA AdhAre jina - zAsana jAge che. ' e pramANe prItipUrvaka te baMne AcAryo jyAre paraspara vAta karatA hatA, tetrAmAM zAlAmAM je kautuka thayuM te kahevAmAM Ave che' eka sAdhunI sikkikA ( sIkalI ) ne uMdare vinaSTa karI hatI, te munie gurujInI AgaLa AvIne rAva karI. te vakhate jinaprabhasUrijIe vidyAovaDe AkarSelA, zAlAnI aMdaranA sarva udaro upasthita thayA. mhoM UMcethI namAvI, be hAtha (Aga - LanA be paga ) joDI bhaya-bhIru te uMdaro vinIta ziSyonI jema gurujInI AgaLa UbhA rahyA. [jinaprabhasUrijIe kahyuM ke ] ' he udaro ! sAMbhaLo, je koi aparAdhI ( gunhegAra ) hoya, te raho ane bIjA badhA jAva, svecchApUrvaka haro-pharo. 'e pramANe AcArya ( jinaprabhasUri ) nA vacanane sAMbhaLI saghaLA udaro tvarAthI paga upADatA kUdIne gayA ane eka to coranI jema AgaLa rahyo. sUrIndre tene paNa kahAM ke -' Dara nahi, dhIratA dhAraNa kara. ame sAdhuo chIe, koine paNa pIDA karatA nathI. ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] ema kahIne tene paNa zAlAmAthI bahAra kADhyo. e vigere kautukovaDe teoe (jinaprabhasarijIe ) sAdhu-vargane paNA vakhata sudhI prasanna karyo hato.' 1 jinaprabhasUri-prabaMdha( va. kA. )mA jaNAvyuM che ke " gAmanI sImamA zreSTha zobhAvALA AMbAnA jhADa nIce gayA pachI sulatAne sUrijIne kayu ke-' A vRkSanI chAyA kevI sArI cha / ' tyAra pachI te vRkSa sAthe cAlyo hato. bInA prayANamAM rAjAe sUrine kahyu ke-'A AgaLathI sAthe zA mATe Ave che ?' sUri'tumhArI mayA hui to pAchaLa vadhAvaNuM kare' ji. pra. (va.kA.)-mArgamAM sula.-' AstrIo AbhagNo, zreSTha veSa, paTTakala vi.thI rahita kema jovAmAM Ave che 1 zuM koie lUTI daMDI che ke zu ? ' maM.-' A deza nidravya che, tethI evA veSavALI ve.' tyAra pachI sulatAne pratyeka strI dITha pAMca pAMca sonAnA TaMko bhAjanamAM nAkhI sarvane johAra karyA. pATaNa sudhI saghaLA ya mArgamAM evI rIte kayu." ji. pra. ( va. kA. ) mAM jaNAvyuM che ke-" sainya jaMgharAlamA bahAra utaPS. jinaprabhasUri gAmamA tapApakSanA pUjya somaprabhasUrijInI posahazAlAmAM utaryA. somaprabhamUrie jinaprabhasarinI prazaMsA karI ke- bhagavan ! tamhArA prasAde karIne jinadharma jayavaMta varte che.' tyAra pachI jinaprabhasarie kA ke-' amhe atyaMta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [jinaprabhasUri ane aviratI bIe. sulatAnanA sainya sAthe pratidina paravaza tarIke javAya che. amhe tamhArA paganI raja sarakhA paNa nathI. hAlamAM cAritra tamhArA AdhAre che.' tevAmAM sAdhuoe pratilekhana karavA mATe sikikA (jhoLI) utArI. eka sAdhunI sikkikAne uMdare karaDelI joi jinaprabhasUrie roharaNa bhamADIne kamu ke-saghaLA uMdaro ahiM Avo. tamhArAmAMthI jeNe sikkikA karaDI hoya te raho, bIjA jAo. eka ramo, bIjA gayA. tene deza-tyAga karAvyo. te pratolI( poLa) mUkI bIje gayo." ahiM sUcavAyela jaMgharAla sthAna, ai. dRSTie mahattvavALu jaNAya che. aNahilavADa pATaNamAM bhImadevarnu rAjya hatuM, te samayamAM-vi. saM. 1295 mAM dIzApAla AmnAya( DIsAvAla jJAti )nA vIra nAmanA suzrAvake jagacaMdrasUri( tapAgacchAdhAra )nA vacanazravaNathI jJAtAsUtra vigere aMgonI tADapatrIya prati lakhAvI hatI; jenuM A jaMgharAla sthAnanA yugAdinina-maMdiramA devendrasUrie vi. saM. 1297 mAM saMgha AgaLa vyAkhyAna karyu hatuM (je tADa prati khaMbhAtamAM prAcIna zAMtinAthajI jaina bhaMDAramA vidyamAna che). uparyukta somaprabhasUrijIno janma vi. saM. 1310 mAM, dIkSA vi. saM. 1321 mAM, sUripadapratiSThA vi. saM. 1332mAM ane svargagamana vi. saM. 1373mAM thayuM hatuM. A somaprabhasUrinA paTTane zobhAvanAra somatilakasUrine AcAryapada vi. saM. 1373mAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada ] [67 sUrijI( jinaprabhasUri )nA upadezavaDe tyArazatrujayamAM pachI sulatAna, sainya ane saMgha sAthe rAyaNathI dUdha zatrujaya parvata para gayo hato. tyAM te varasAvaq. vakhate saMghapati tarIkenAM kRtyo karanArA jaMgharAlanagaramAM vIra-jinAlayamAM, tyAMnA saMghapati gaje 25000 TakonA vyayadvArA karelA mahotsavapUrvaka prApta thayuM hatuM-ema muni. suMdarasUrinI vi. saM. 1466 mAM racAyelI gurvAvalI [ ya. vi. paM. zlo0 266, 272-284] vigere parathI jaNAya che. tapoTamatakuTTanazataka (vaDodarAmAM prAcyavidyAmaMdiramA tathA AtmArAmajI jaina jJAnamandiramA ha. li. prati ) jevI kRti racI tapAgacchanA tatkAlIna sAdhuo pratye game te kAraNe vaimanasya darzAvanAra jinaprabhasUri, tapAgacchanA uparyukta AcArya somaprabhasUrine prItipUrvaka maLayA hoya to khuzI thavA jetuM che; parantu bIjI rIte vicAratAM e ghaTanA zaMkAspada lAge che. vi. saM. 1332 mAM sUripada prApta karanAra somaprabhasUrino svargavAsa vi. saM. 1373 mAM thayela hovArnu tapAgaccha-paTTAvalI vigere sAdhanothI jaNAya che. tathA mahammada taghalaka vi. saM. 1381 mAM dillInA takhta para ArUDha thayAnu, tathA jinaprabhasUrie tenI prathama mulAkAta vi. saM. 1385 mAM karyAnuM vizvasta sAdhano dvArA pahelAM (pR. 23, 32) sacavAI gayuM che. anya sAdhano dvArA sulatAna mahammada taghalakanuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ jinaprabhasUri ane 68 ] rAjA para sUrie rAyaNa jhADathI dUdha varasAvyuM hetuM. gujarAtamAM Agamana vi. saM. 1390 pahelAM thayuM hoya tema jaNAtuM nathI. e sarvano vicAra karatAM somaprabhasUrinA paTTadhara somatilaka sUri sAthe jinaprabhasUrino samAgama saMbhave che. 1921 mAM racelA paMca 1 ta. zubhazIlagaNie vi. saM. zatIprabaMdha kathAkoza[6. li. kathA 9] mAM maNAnyuM ve ke" eka vakhate sulatAna bolyA- ' jevI rIte camatkArI tIrtha kAnhaDa mahAvIra che, tevI rIte bIjuM paNa koi che 1' tyArapachI sUrie zatruMjayatIrthanuM vyAkhyAna karyu. tyArapachI saMgha ane jinaprabhasUri sAthai sulatAna zatruMjaya gayo, tyAM tIrtha joine te kyAre camatkAra pAmyo, tyAre sUripa kAM ke - 'A rAyaNane jo motIobaDe vadhAvavAmAM Ave to kSIra ( dUdha) jhare be.' tyArapaTTI tema karavAmAM AvatAM (rAyaNane motIothI vadhAvatAM ) rAyaNa dUdha jharI. rAjAne saMghapatino AcAra karAvyo. tyAM lakhAnyuM ke- 'je A tIrthanI avajJA karaze, te pAtazAhanI avajJA kare che. ' zyArapachI tyAM pASANovaDe 7 rekhAo karAvI. syArapachI nIce utarIne sarva loko pratye ka ke potapotAnA devane lAvo. ' tyArapachI loko mahAdeva, viSNu, brahmA, jina vigere potapotAnA devame lAvyA. rAjA sarva devo maMDAvIne pUcha ke - ' A vadhA devoma vRddha ( baDA ) deva kayA che ? ' jyAre loko na bolyA tyAre jinapratimAne mukhya sthAnamA besArIne hari, brahmA vigerenI pratimAoone 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] ~ ~inr - ~ ~ ~-~ ~ - ~ giranAramAM. raivataka(giranAra)mAM paNa evI rIte gurujI sAthe yAtrA karI sulatAna zreSTha utsavapUrvaka yoginIpura(dillI)mAM pahoMcyA hatA. cotarapha AsapAsa rAkhI ane pote Asana para besIne cotarapha hathiyAra sahita sevakone sthApIne sulatAna bolyA ke- koNa vRddha( baDo) kahevAya ?' loko bolyA ke-' svAmI ja vRddha (baDA ) che.' sulatAne kA ke-'jo ema ja the, to jina, zastrothI rahita hovAthI vRddha( baDA ) che ane hathiyAravALA sarva sevako che.' tyArapachI lokoe kahyu ke-' prabhu( pAtazAha )nuM vacana pramANa che.'" ji. pra. ( va. kA.)-" sulatAne sUrijIne pUchayu ke-' sarva 'parvatomA moTo parvata kayo ?' sUrijIe zatrujaya kahyo. tyAM gayA. sa0-'Ano zo prabhAva che?' mUri-'je koI saMghapatino AcAra kare tenA upara dudhavaDe jhare che.' sulatAna tema karI rAyaganA jhADa nIce rahyo. sarva turako ane vaNikonA upara kaMkU, kesara ane dUdha vi. thI vRSTi karI hatI. sulatAne raMjita thai sonAnA TaMkAothI thALa bharAvI gayaNane vadhAvI hatI." 1ta. zubhazIlagaNie kathAkoza[ha. li. kathA10]mAM jaNAvyuM che ke-" tyArapacho sulatAna giranAragiri para gayA hatA. tyAM neminAthanI acchedya abhedya pratimA jANIne ghA-prahAro kara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 ] [ jinaprabhasUri ane .. AAAAA. eka vakhate sulatAna, sabhAmAM besIne mUrijI sAthe iSTa arthane sAdhanArI prIti-goSThI karatA hatA, anya prasaGgo te vakhate tyAM teno koi guru Avyo, teNe goSThI-vinoda mAthA para rahelI TopIne AkAzamAM nirAdhAra rAkhI. mUrie lakuTa jevA potAnA rajoharaNa (oghA)vaDe te TopIne prahAra karI pADI nAkhI ane te(rajoharaNa)ne tyAM rAkhyu. AcArye tene( sulatAnanA gurune ) kahyu ke 'jo tArI kaMi paNa zakti hoya to A( rajoharaNa)ne pRthvI para pADa, nahi to mauna rahe.' ghaNo vakhata javA chatAM te tene pADavAmAM samartha thai zakyo nahi. tyArapachI gurujIe pote te grahaNa karyu. te( sulatAnano guru ) lajita thayo, lokothI hasAyo. bIje divase paNa eNe( sulatAnanA gurue ) pANIthI bharelA ghaDAne AkAzamAM rAkhyo ane te bahu ja garva karavA lAgyo. te ja sarie ( jinaprabhasUrie ) ghaDAne paNa prahAra karI khaMDa khaMDa kayoM, chatAM pANIne to potAnI vidyAvaDe tyAM ja thaMbhAvyu. te camatkAra joine mAtra tenA eka gurune mUkI kayA vAthI sphuliMga( agninA taNakhA ) nIsaravAthI sulatAne prabhune praNAma karIne, khamAvIne sonAnA [10.] TaMkAovaDe vadhAvyA hatA." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] [ 71 mANasone vismaya thayo na hato ? tyArapachI sau potapotAne ghare gayA. 1 zubhazIlagaNie kathAkoza[ha. li. kathA 2]mAM jaNAvyu je ke-" eka vakhate jinabhaprasUrijI pIroja sulatAna sAthe goSThI karatA beThA hatA tyAre tyAM malANako(malANA-maulAnA-mulllAMo) AvyA. eka mulANake( maulAnAe ) potAnI TopI AkAzamA uchAlI, te tyAM nirAdhAra rahI. sulatAne jinaprabhasUrinI sAme joDa kA ke-aho! moTuM Azcarya ! sUri bolyA-sAraM. tyArapachI sUrie te TopIne tyAM ja thaMbhAvI. tyArapachI mulatAna bolyA-' TopI ANo' tyArapachI teNe( maulAnAe) AkarSaNa mantrano prayoga kayoM, paNa TopI AvI nahi. tyArapachI sulatAne kahyu ke-jinaprabhasUri ! tame ANo. tyArapachI mUrie rajoharaNa(ogho) pheMkyu. teNe tyAM jai TopI ANI, tethI sulatAna camatkAra pAmyA." ji. pra. (va. kA.)-" yoginIpura( dillI )mAM pAtasAha pIrojasulatAnanA rAjyamA jinazAsananA prabhAvaka jinaprabhasUri thayA. tenA keTalAka camatkAro lakhavAmAM Ave che. pAtasAhanI sabhAmA eka mullANake TopIne AkAzamAM nirAdhAra rAkhI. sulatAne jinaprabhasUrijInA sAmuMjoyu, sarie rajoharaNa (oghA )vaDe TopIne prahAra karI nIce pADI ane rajoharaNane tyAM( aDhara ) rAkhyu. mullANake bahu karavA chatAM paNa na paDayu. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __ 72 ] [ jinaprabhasUri ane e vigere vividha zreSTha prabhAvanAovaDe jeNe sulatAnane pachI sUrijIe hAtha UMco karI te lai lIdhuM. " [A prasaMgane sUcavatuM eka citra paNa prApta thAya che ]. zubhazolagaNie kathAkoSa kathA 2]mAM jaNAvyu cha ke"bIje divase mAthA para rahela, pANIthI bharela ghaDAvALo panihArI jyAre rAjA AgaLa cAlI tyAre maulAnAe tevaM karyu ke methI baMne ghaDAo AkAzamAM nirAdhAra rahyA. strI to AgaLa gai. mAve ghaDAne na jotA ane tyAM nirAdhAra joI rAjA cittamA camatkAra pAmyo, tethI gajAe jyAre tenI prazaMsA karI tyAre gurue kake-'jo pANI nirAdhAra rahe to zreSTha kalA. tyArapachI rAjAe te maulAnAne kAya, paraMtu te te kalA na jANato hovAthI mauna rahyo, tyArapachI gurupa kAMkarAvaDe baMne ghaDA phoDI pANIne nirAdhAra rAkhyu, rAmA camatkAra pAmyo." mi. pra. ( va. kA.)-" bIje divase pANIthI bharelo ghaDo AkAzamA rAkhyo. sulatAne sAme joyuM. sUrie pASANathI prahAra karI kapAlo( ghaDAnAM ThIkagaM ) pRthvI para pADyAM. pANI nirAdhAra [lADavAnA AkAre ] ja rAM. zAsananI mahAprabhAvanA thai." 1. zubhazIlagaNie kathAkoza[i. li. kathA 4] mAM jaNAvyu che ke-" eka vakhate sulatAne kaDaM-'jinaprabhasUri ! tame vijJa ko. kaho, Aje huM nagaranA kayA vAraNAthI nIkalIza !' tyAraShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] paNa vizeSa prakAre bodha pamADyo hato. x x" -upadezasaptati [adhi. 3, upa. 5, A. sabhA pR. 57-59] pachI jinaprabhasUrie patramA lakhIne baMdha karIne sulatAnane te lekha Apyo ane kahyu ke-'nagarathI bahAra gayA pachI lekha vAcavo.' tyAra. pachI sulatAne [kAkara nAmanA] killAnA 21mA laMgaka pAsenI(31 tharonI) iMTo dUra karAvI, bahAra nIkalyA. pachI lekha vAMcyo. jevI rIte nIkalyo hato tevI rIte ja lakheluM hatuM. rAjA harSita thayo." [kathA 1 mAM] eka vakhate sulatAna bolyA ke-" Aje huM zuM khAiza ?' tyArapachI sUrie lekha lakhIne baMdha karIne Apyo ane kA ke-'jamyA pachI vAMcavo.' tyArapachI sulatAne khoLa khAdho. tyArapachI lekha jotAM khoLa khAvAnuM lakhelu joyu. rAjA harSita thayo." [kathA 6 ma]eka vakhate sulatAna bolyA ke-'sUri ! kaho, sAkara zemAM nAkhatAM mIThI lAge?' maMtrIone ane paMDitone pUchay. ane jyAre koie paNa na kahyaM tyAre sUri bolyA ke-' mhoMmAM nAkhatAM' [kathA 7 mAM] eka vakhate sulatAna bahAra bAgA gayA hatA. pANIthI bharelu moTuM sarovara joi saghaLAnI AgaLa kamu ke-"A sarovara dhULa pUryA vinA nAnu kema thAya ?' ema pUchatAM jyAre koie paNa uttara na Apyo tyAre mUrie( jinaprame ) kahyu ke-'A sarovaranI pAse bIjaM moTuM sarovara karAvAya to A nAnu thAya.' rAjA harSita thayo." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] [ jinaprabhasUri ane 1 [kathA 11 mAM ] " eka vakhate sulatAne jinaprabhasUrine phUlyu ke-' pRthvI para kayuM phUla moTu ?' sUrie kahyu-'jagatne DhAMkatuM hovAthI vauNi( vaNa-kapAsa)nu.' zubhazIlagaNie kathAkoza[ kathA 16 ]mAM sUcavyu ke ke-" eka nagaramAM zrAvakomA roga utpanna thayo hato, te koi rIte nivartato na hato. tyAMthI be zrAvakone jinaprabhasUri pAse mokalavAmAM AvyA hatA. te baMne zrAvako jyAre dhyAna karatA jinaprabhasUrijInI pAse AvyA, tyAre teoe gurujInI pAse be yuvatIo joi, tethI te baMne vicAravA lAgyA ke-" gurujIne strIono parigraha vidyamAna che' te baMne jyAre pAchA pharyA ke staMbhita thai gayA. dhyAna pachI te baMne devIoe pUchayu ke- amhane banene ahiM kema ANI che ? ' gurujIe kahyu ke-' tamo baMne dvArA zrIsaMghane upadrava karavAmAM Ave che, A kAraNathI zikSA ApavAmAM Avaze.' tyAra pachI te devIo bolI ke-' AjathI ( have pachI ) zrIsaMghane upadrava nahi karavAmAM Ave.' syAre te banene visarjita karI hatI. baMne zrAvako mukta thayA. gurujIne namyA. strI-saMbaMdha pUchatAM gurujIe kA ke-ApanA nagaramAM zrAvakone upadrava sAMbhaLyo hato, te hAlamAM nivAryoM che. Apa banee joyu. tyAra pachI te bane zrAvakoe potAnA nagaramAM nai gurue karelu naNAvyu hatuM." jinaprabhasUrinA prabandhanI jUdI jUdI pratiyomAM paNa thoDA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] [ 75 pheraphAra sAthe upara jaNAvelo, tathA vIMTI vigereno bIno paNa keTaloka vRttAMta male che. ___ eka ha. li. pothI[ 17 za. pa. jaya. bhaM. mAM prAcIna gujarAtI bhASAmAM evA Azayano ullekha male che ke-" vi. saM. 1331 mAM laghukharatara jinasiMhasUrinA paTTa para jinaprabhasUri mahAna thayA. temanA gurujIe cha mAsa sudhI AyaMbila karatAM padmAvatIdevIne ArAdhI hatI. padmAvatIe pratyakSa thai kayuM hatuM ke'bhagavan ! tamhAraM AyuSya thoDaM che, tamhArA ziSya jinaprabha. sarine phaladAyinI thaiza. vAgaDa dezamAM vaDodrA(da) gAmamA amukane tyAM nAno beTo page ghAi ( khoDavAlo ?) che, tene dIkSA Apo.' ema kahI padmAvatI adRzya thaI hatI. gurujIe tyAM jai dIkSA dIdhI. ziSyane pATa ApI gurujI paraloka pahoMcyA. jinaprabhasUrine 11 me varSe pada dIdhuM. te jinaprabhamUrie DhillI( dillI) nagaramAM mahammada pAtasAhane pratibodhyo hato. alAvadIva [ thI ? ] paNa moTo pAtazAha pratibodhyo. mahAvIranI pASANamayI pratimA bolAvI. pAtazAha pAse prAsAda karAvyo. zrIzatrunayanI yAtrA karAvI. pada dIdhAM. rAyaNa dUdhe varasAvI. bAra gAU vaDa calAvyo. mallANA( maulAnA )o sAthe vAda karyA. rAghavacaitanya sAthe vAda karyo. pAtazAhanI harma rANI bAlAdene kSetra( khetara )pAla lAgyo hato, te chaMDAvyo. jAte pIpalanI zAkhA bhAMgI beTho Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 ] [ jinaprabhasUri ane wwwwwwwwwwwwww __samakAlIna itihAsa. jAvAlipura( jAlora )mA rahelA jinezvarasUrie potAno aMtasamaya jANI potAnA paTTa para potAnA hAthe vAcanAcArya prabodhamUrti gaNine sthApita karyA hatA, sakaLa saMgha AgaLa bolAvyo. pAtazAhanA cittanA aneka camatkAro pUga karyA. maMtragarbhita 700 stotro kA x x moTA avadAtavAlA ( atizayavAlA prabhAvaka ) puruSa thaI gayA. " bI. jJAnabhaMDAranI 7 patravAlI bIjI paTTAvalomAM sUcavyuM che ke-" laghukharatara zrIjinaprabhasUri thayA. jeNe mahAvIranI mUrtine bolAvI, amAvAsyAmAthI punama karI, alAvadIna (1) pAtazAhane zatrujayano saMghavI karyo, rAyaNathI dUdha varasAvyu, saMgha sAthe vaha caLAvyo, kalAvaMta zekhanI kulaha( TopI )ne muhapattithI mArI AkAzathI mAthe ANI, brAhmaNanI pANI bharelI gAgara, AkAzamAthI oghAvaDe bhAMgI ThIkarAMne heThala nAMkhyA. pANI piNDarUpa thayu, pAtazAhe hAtha dharyo, UparathI pANI Utayu. zItajvarane jholImAM bAMdhyo, laghukharataragacchamAM evA camatkArI thayA. " kha. ga. nI eka paTTAvalI [ sAkSara jinavijayajI dvArA saMgRhIta ane sva0 bAbU pUranacaMdajI nAhara pra. pR. 54 mAM A prabhAvaka jinaprabhasUrinA ghaNA avadAto hovArnu jaNAvI anya graMthamAMthI padya udhdhata karI mUkyuM che, te pAThAntara sAthe sUcaq DhuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] [77 tenuM nAma jinaprabodhasUri Apyu hatu-ema temanA ziSya kavi somamUrtigaNie racelA jinezvarasUri-cIvAha-rAsa (ai. jaina gU. kAvya-saMcaya pR. 226-227 padya 29 thI 31 )mA sUcita karyu che. vi. saM. 1331 nA Azvina va. 5 jinaprabodhasUrinI pada-sthApanA ane te pachI bIje divase (va. 6) jinezvarasUrino svargavAsa thayo hato, ema rAsa, kha. ga. pahAvalI vi. parathI jaNAya che. A jinaprabodhasarie vi. saM. 1328 mA ( sUri-gacchapati thayA pahelA) kAtaMtradurgapada-prabodha racyo hato, tathA saripada thayA pachI vi. saM. 1333 mAM pratimA-pratiSThA karI hatI. e vigere amhe jesalamera mAM. sUcI ( aprasiddhagranthagranthakRtparicaya )mAM jaNAvyuM che, tathA e jinaprabodhasUrie vi. saM. 1334 mA pratiSThita karela jinadattamari-mUrtino phoTo amhe apabhraMzakAvyatrayImAM prakaTa karAvyo che. "gayaNathakI jini(Ni) kulaha nAMSi(ANi) oghA uttArI, kiddha mahiSa(ya) muSa(kha)vAda nayara pikkhai nava vArI; DilI(dillI)pati suratANa pUThi tamu (vaha)vRkSa calAviya, rAyaNi settuMji sihari duddha jalahara barasAviya; doraDai mudra kIdhI(kiya) prakaTa, jina-pratimA bulli vayaNi, jinaprabhasUri sama kavaNa ?, bharatakhaMDa-maMDiNa rayaNi." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 ] [ jinaprabhasUri ane jinezvaramarinA paTTa para uparyukta jinaprabodhasari niyukta thayA e avasare vi. saM. 1331 mAM jinezvaramarinA anya ziSya jinasiMhasUri (zrImAlavaMzI)dvArA kharataragacchamAMthI eka zAkhA-bheda prakaTa thayo, je laghu kharataragaccha( gaNa ) tarIke oLakhAyo. kha. ga.nI keTalIka paTTAvalI tathA jinaprabhamUriprabaMdha( va. kA. )mAM jaNAvyuM che ke-" A jinasiMhamUrie 6 mAsanA AyaMbila dvArA padmAvatI devIcaM ArAdhana kayu hatuM devIe temanuM alpa AyuSya sUcavI temanA yogya paTTadhara rAjapratibodhaka ane prabhAvaka jinaprabhasUri thaze, teno paricaya ApI temanA para prasanna thavA vacana Apyu hatuM." pethaDazAhe devagiri( dolatAbAda )mAM rAjA rAmadeva ane maMtrI hemAdrinA samayamAM jinadevamaMdira kevI rIte karAvyu ! jenI rakSA jinaprabhasUrie karI hatI. munisuMdarasUrie vi. saM. 1466 mAM racelI gurvAvalImA sUcavyuM che ke-" vi. saM. 1327 mAM devendrasari ane tenA prathama paTTadhara vidyAnandasUri 13 divasanA antare svargavAsI thatAM temanA bIjA paTTadhara vidyAnanda-baMdhu dharmakIrti gaNI ( gaNanAyaka ) thayA hatA, je dharmaghoSasari nAme prasiddha thayA 1. juo pR. 41-42 no ullekha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] [79 hatA. udAra buddhivALA te gurue mALavA maMDaLanI bhUminA vibhUpaNarUpa maMDapadurga( mAMDavagaDha ) nAmanA nagaramAM zAha pRthvIdhara( pethaDa )ne Aheta dharmano prabodha ko hato. trikAlajJAnI te bhagavAne samyaktva sAthe bAravrata aMgIkAra karatA te(anADhya)ne paNa pAMcamA vrata( parigraha-parimANa )mAM lAkha dravya(rU.)nI chUTa rakhAvI hatI. anukrame te( pRthvIdhara ) mAlavamaMDalanA rAjAnuM prajAothI pUjAtuM sacivatva prApta karI zakyo hato. Rddhi vaDe kubera jevo thayo hato. te pRthvIdhare (pethaDazAhe) caityodvArA pRthvIne vyApta karI hatI, sadguNodvArA manISI( sajano)nAM hRdayone vyApta ko hatAM, kIrtiodvArA dizAone vyApta karI hatI. dhanadvArA bhaMDArone vyApta karyA hatA, ane SaDguNanA jANakAra evA teNe pRthvInA prabhuo ( rAjAo) para paNa prakRSTa zAsana kayu hatuM. potAnA guru dharmaghoSa jyAre te nagara( mAMDavagaDha )mAM padhAryA, tyAre te pRthvIdhare harSathI 3 ayuta ane 6 hajAra (36000 ) jUnA TaMkAonA vyayavaDe temano pravezotsava ko hato. prasanna thayelA gurue Apela krama(anuSThAnAdi AmnAya)vALA 1. prabhAvaka camatkArI A yogI sUrino svargavAsa vi. saM. 1357 mAM thayo hovAnuM gurvAvalI, tapAgaccha-paTTAvalI vigere sAdhanothI jaNAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 ] [ jinaprabhasUri ane ane kramathI dravyavyayanAM sthAno jANanArA A pRthvIdhare ujjvala 84 caityo karAvyAM hatAM. zreSTha udAra dhIra acintya caritovaDe teNe lAMbA kALa para thai gayelA, hariSeNa cakravartI, saMprati ane kumArapALa rAjAnuM smaraNa karAvayuM hartu. muktilakSmIthI saMyukta jina - nAyakothI vibhUSita thayelA ye vihAro ( jinamaMdiro ), bhUmirUpI bhAminInA hRdaya para rahelA motInA hAro jevA zobhe che. ' koTAkoTi ' evA nAmathI prasiddha mahimAvALo ane zAMtino zatruMjaya para, tathA 'pRthvIdhara ' evI saMjJAvaDe suragiri(devagiri - dolatAbAda) mAM ane maMDapAdri (mAMDavagaDha) mAM ane pRthvI para nagaro, gAmo vigeremAM rahelA tenA bIjA paNa ghaNA UMcA prAsAdo muktirUpI valabhI para caDavAne nIsaramInA daMDa jevA zobhe che. pRthvIdharazAhe karAvelA prAsAdonA sthAnonI saMkhyA ane mUlanAyaka jinonAM nAmo vigere vaktavya, pUjya guru somatilakasUrijIe kareluM stotra, ahiM utArIne paThana karaM joie; te A pramANe che " dIna vigerene suvidhipUrvaka utkRSTa dAna ApanAra, jayasiMha rAjA pratye bhaktivALA, potAnuM aucitya sAcavanAra, arhantonI bhaktithI puSTa, gurunA caraNa sevanAra, mithyAmatine Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada ] pethaDazAha [ 81 pariharanAra, satzIla vigerethI potAnA janmane pavitra karanAra, prAye roSano nAza karanAra, sArI rIte vizAla aneka pauSadhazAlAo karAvanAra, maMtramaya stotradvArA vidIrNa thayelA liMgathI vivRta ( prakaTa ) thayela zrIpArzvanI pUjA karanAra, vidyanmAlideve karela, devAdhideva nAmathI prakhyAta mahAvIranI dedIpyamAna pratikRti ( mUrti ) nI ADaMbarathI pUjA karanAra, nitya trikAla jinarAjanI pUjanavidhi tathA be vakhata Avazyaka ( pratikramaNa ) karanAra, dhArmika mAtra sAdhu para paNa moTI bhakti karanAra, saMsAra para virakti karanAra, sArAM parvomAM pauSadha karanAra, sAdharmikonuM sadA vaiyAvRttya ane ucca prakAre harSathI vAtsalya karanAra, puNya- sAgara zrImat saMpratirAjAnA, kumArapAla bhUpAlanA ane sacivAdhIza vastupAlanA caritane saMbhArI saMbhArIne udAra harSarUpI sudhA - sAgaranI UrmiyomA unmajjana karatA, zreyarUpI udyAnane siMcita karavAmAM varSAkAlanA zreSTha megha jevA sajjana pRthvIdhara ( pethaDa ) zAhe samyag nyAyathI sArI rIte upArjita karelA bahoLA dhanane sArA sthAnomAM sthApatAM vi. saM. 1320 vItyA pachI netrone prasAda-janaka, sukha ApanArA je je prAsAdo, je je giri (parvata) para, zreSTha nagaramAM athavA gAmamAM karAvyA, ve prAsAdone temAM rahelA jinanAyakonA nAma sAthe zraddhApUrvaka huM stanuM huM - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 ] pethaDazAhe karAvelA [jinaprabhasUri ane vi. saM. 1320 lagabhagamAM pethaDazAhe karAvelA sonAnA daMDa-kalazavALA 84 jina-prAsAdonAM mukhya sthAno. naga-nagarAdi-nAma. mUlanAyaka jina nAma 1 maMDapagiri( mAMDavagaDha-mALavA)mAM Adijina 2 niMbasthUra parvata para (giranAra-smAraka) nemijina 3 * , , nIce bhUmi para pArzvanAtha 4 *ujjayinIpura(ujeNI-mALavA)mAM , 5 vikramapuramAM nemijina 6-7*mukuTikA(makuDI)purImAM pArzvajina ane Adijina 8 vindhanapuramA mallinAtha 9 AzApuramAM pArzvanAtha ghoSakIpuramA Adijina 11 aryApuramAM zAMtijina 12 dhArA nagaramAM neminAtha 1. ratnamaMDanagaNie racelA sukRtasAgara kAvyamAM zatrujayAvatAra (zatrujaya-smAraka) nAmanA A caityane 72 jinAlayovALu, sonAnA daMDa-kalazavALu 1800000 aDhAra lAkha drammovaDe karAvelu jaNAvyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maana . sulatAna mahammada.] jina-prAsAdo [83 13 vardhanapuramA neminAtha caMdrakapurImA Adijina 15 jIrApuramAM 16 jalapadramAM pArzvanAtha 17 dAhaDapuramAM 18 haMsalapuramA vIrajina 19 *mAndhAtAnA mUlamAM ajitanAtha 20 dhanamAtRkApura(dhaNiyAvI? )mAM Adijina 21 maMgalapuramAM abhinaMdana jina 22 *cikkhalapuramAM pArzvanAtha 23 *jayasiMhapuramAM vIrajina 24 siMhAnakamAM nemijina 25 salakSaNapuramAM pArzvanAtha 26 *aundrIpura(iMdora ?)mAM / tAhmaNapuramAM zAMtijina 28 hastinApuramA arajina ___ *karaheTaka(karaheDA)mAM pArzvanAtha 30 nalapuramA nemIzvara 31 durgamA 1-2. su. sA. mAM caMdrAvatI tathA jyApura jaNAvela che. 3. AgaLa pR. 86 nI TippaNI juo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 ] pethaDazAhe karAvelA 33 32 * vihAraka ( bihAra ? vyArA 1) mAM laMbakarNIpuramAM khaMDoha ( khaMDavA ) mAM 34 35 36 37 caMdrAnakamAM 38 *vaM ( vAM) kImAM nIlakapuramAM mmo * citrakUTAcala ( cittoDagaDha ) para * parNavihArapuramAM 39 40 *nAgapuramAM madhyakapuramAM 42 *darbhAvatikApura ( DabhoI ) mAM 41 43 * nAgahUda ( nAgadA )mAM 44 *dhavalakka ( dhoLakA ) nagaramAM jIrNadurga ( jUnAgaDha ) mAM 45 46 *somezvarapattana ( prabhAsapATaNa ) mAM 47 [ jinaprabhasUri ane vIrajina " kuMthunAtha Adijina 99 pArzvanAtha Adijina ajitanAtha Adijina pArzvanAtha caMdraprabhajina naminAtha mallinAtha pArzvanAtha "" munisuvrata jina mahAvIra jina nemijina caMdraprabha jina pArzvajina zaMkhapuramAM 48 sauvartakamAM 49 vAmanasthalI (vaNathalI) mAM 50 * nAsikya (nAzika) puramAM 51 *sopArapuramAM rUNanagaramAM 52 19 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] jina-prAsAdo. [85 53 uruMgala( varaMgala )mAM pArzajina 54 pratiSThAna( paiThaNa )mAM 55 setubaMdhamAM nemijina 56 *vaTapadra(vaDodarA ?)mAM vIrajina 57 nAgalapuramA 58 TakkArikAmA 59 *jAlaMdharamAM 60 *devapAla( depAla )puramAM 61 *devagiri( dolatAbAda )mAM 62 cArUpamA zAMtijina 63 droNatamAM nemijina 64 ratnapuramA 65 arbukapuramA ajitanAtha 66 *koraMTakamAM mallinAtha 67 Dho(dvArasamudra (pazusAgara ) dezamAM pArzvanAtha 68 *sarasvatI pattana( pATaNa )mAM 69 *zatrujaya para koTAkoTi' jinendramaMDapa sAthe zAntinAtha 70 *tArApuramA Adijina 71 *vardhamAnapura(vaDhavANa ? baDavANI? )mAM munisuvratajina 1 su.sA. mAM Ane ( bhAra-pramANa sonAnA 72 daMDa-kalazavALo prAsAda sUcavyo che. bhAra-pramANa mATe pR. 87 nI TippaNI vAMco. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 pethaDazAhanAM [jinaprabhasUri ane 72 vaTapadra ( vaDoda ?) mAM Adijina 73 gogapuramA 74 picchanamAM caMdraprabhajina 75 *oMkArapuramA adbhuta(utkRSTa) toraNavAllaM jinamaMdira mAMdhAta(tA)puramA trikSaNa , 77 vikanapuramA neminAtha 78 celakapuramA Adijina evI rIte pRthvIdhare pratyeka parvata, nagara, gAma ane sImamA sarvatra( cotarapha ) himAlayanAM zikharo sAthe spardhA karanArAM uMcAM caityomAM, pRthvIrUpI yuvatinA mAthAnA mukuTa jevAM, jinonAM je bibone sthApyAM tene tathA devoe ane naravaroe * AvI nizAnIvALAM nagara, gAma vigerenAM nAmo su. sA. mAM paNa sUcavela che. 1. puraNa-prakhyAta 'oMkAra-mAndhAtA' saMbaMdhI eka paricayalekha 'vANI' hindI patrikAnA vi. saM. 1991nA 'nImADa' 2 aMkamAM che. oMkArapuramA pethaDazAhe hemAdrinA nAme calAvela satra bhojanadAnazAlA mATe Agala vAMco. aneka rAjya-parivartana uthalapAthala ane anya AsmAnI-sulatAnI pachI hAlamA ahiM te zve. jaina mandironAM darzana thatAM nathI, paraMtu oMkArajImAM arvAcIna di. jainamandira ' siddhavarakUTa' siddhakSetra nAmathI oLakhAvAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] sukRto. [87 karAvelAM ane na karAvelAM( akRtrima-zAzvata) anya jina-bibone paNa hUM vaMdana karUM chaM." pRthvIdharazAhe karAvelA caityornu (zlo0 186 thI 201) 16 kAvyovAlaM stotra, pUjya somatilakarie kareluM che. pharakatA dhvajarUpI haMsothI zobhatI AkAzagaMgAne candrakAMta ratnanA pANIvaDe sravato, sphaTikaratnamaya kalazarUpI caMdrane mastakapara dhAraNa karato, marakatamaNidvArA nIlakaMThavAko teno ujjvala caityono samUha, jyotsnAvALA hara( mahAdeva )nA vilAsano Azraya kare che. (mahAdevanA vilAsanI jevo zobhe che). A( pRthvIdhara-pethaDazAha )nuM vAraMvAra varNana zuM karAya ? jeNe harSathI 21 ghaDI pramANa sonAnA vyayadvArA, zatrujaya para sumeruparvatanA zikhara jevU AdIzvaranuM suvarNamaya maMdira karAvyu hatuM. tenA putra- jhaMjhaNadevane uttama jano udAra kaho athavA kRpaNa kaho; Azcarya che ke-jeNe zatrujayamAM ane raivataka(giranAra )moM paNa sonA-rUpAno eka ja dhvaja Apyo hato. keTalAka kahe che ke-'sonAnI 56 dhaDIno vyaya karI teNe lIlAmAtrathI harSapUrvaka iMdramAlA paherI hatI.' pRthvIne traNa 1. gaNitasAra vigere prAcIna gaNita graMthomAM, sonAnA tola saMbaMdhamA sUcavyu cha ke-5 guMjA (caNoThI)=1 mAso. 16 mAsA= 1 karSa. 4 varSa 1 pala. 6 pala-pA maNa 12 pala adhamaNa, 24 pala-1 maNa. AvA 10 daza maNanI 1 ghaDI ane 1. ghaDI= bhAra gaNAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 ] pethaDazAhe devagirimAM [ jinaprabhasUri ane dizAmAM dhAraNa karatA kUrma ( kacchapa ), varAha bhane zeSa ghaNuM kaSTa pAmatA hatA; teo te pRthvIne cothI dizAmAM dhAraNa karanAra pRthvIdharane prApta karIne harSita thayA. mokSa ApavAmAM jAmIna jevAM, jinoe kathana karelAM samagra zAstro lakhAvIne teNe ucca prakAranAM sarasvatI - krIDAgRho jevA 7 zreSTha kozo ( bhaMDAro ) bharAvyA hatA. staMbhatIrtha ( khaMbhAta ) mAM nivAsa karatA prabhAvaka saMghapati bhIme zIla (brahmacarya ) svIkAratAM, samasta sAdharmikono satkAra karatAM pRthvIdharane paNa ucita veSa mokalAvyo hate . prathaminI nAmanI supatnI sAthe, tevI rIte (brahmacArI thaine) ja sAdharmikapaNAno vicAra karatAM 32 vaSano bhaTa ( zaktisaMpanna yuvaka ) hovA chatAM paNa, kAmane jItI, zIla (brahmacarya ) svIkArIne pRthvIdhare te veSa paheryo hato. A ( pRthvIdhara ) nI priyA prathaminI paNa satIomAM prathama tarIke prakhyAta thai hatI; guru - deva-bhakta evI je paNa koi vAra paNa, kyAMya paNa puNya kRtyodvArA pRthvIdharathI hIna thai na hatI. rAjAe arpaNa karela mAlavA (deza )nI rakSAnI mahArcitAvALo hovA chatAM paNa gurunA upadezane vaza rahenAra, baMne vAra pratikramaNa karanAra, nitya 3 vAra jina-pUjana, guru-namana, sAdharmikonuM abhyarcana ( sanmAna ), dIna vigereno uddhAra, suzAstronuM paThana, parvadivasomAM pauSadha, e pramANe kRtyone ve Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada ] jina prAsAda kevI rIte karAvyo ? [ 89 - AzcaryakAraka rIte karato hato. zreSTha udAra samagra sadguNovALo, sadA 6 AvazyakomAM tatpara, arhad-guru-bhakta, mata - prabhAvaka te ( pRthvIdhara=pethaDa ) pRthvInA alaMkArarUpa thai gayo. " [ munisuMdarasUrinI saM. gurvAvalI zlo0 202thI 212] devagirimAM jina - prAsAda kevI rIte karAvyo ? paM. ratnamaMDanagaNie vikramanI 16 mI sadImAM racelA pethaDazAhanA aitihAsika prabaMdharUpa sukRtasAgara nAmanA maMDanAMka saM. kAvya ( caturtha taraMga) mAM sUcayuM che ke " te prAsAdomAM, devagiripuramAM eka divya prAsAda, je rI banyo, te prabaMdha jANavA yogya che " hAthIonI mada - vRSTinI sugaMdhathI bahekatA mukhya dvAra - vALaM, ghaNA suvarNathI sArthaka nAma dharAvatuM devagiri ( devono parvata svarNagiri = meru)pura che. prAkAra ( killo), parikhA (khAi ) ane ArAma ( udyAno) nI paMktiothI pariveSTita thayelA zrIbIja jevA je nagarane zatruo ekatAnavALA thai saMbhAre (dhyAnamAM dhare ) che. te nagaramAM dhvani karatAM bAra hajAra vAdyodvArA zatruone trAsa pamADanAra, saMgrAmanI zobhAnA prayojanarUpa thayela zastra vigerenI sAmagrIvALo, tathA 1 motInI joDa, 2 cittane coranAra strI, 3 kaSTabhaMjana ghoDo ane 4 bAvanAcaMdana e cAra ratnovALo, 56 karoDa sonaiyAvALo, 80000 eMzI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___90 ] pethaDazAhe devagirimA [jinaprabhasUri ane hajAra ghoDAovALo tathA 12000 bAra hajAra hAthIovALo rAma nAmano rAjA hato. teno dhI-sakha ( maMtrI) hemAdi hato, jenI pAse ghaj hema vigere hatuM. Azcarya che ke jeNe kRpaNatAthI potAnuM pApa paNa yAcakone ApyuM na hatuM. te vakhate tyAM brAhmaNonuM ekachatra rAjA 1 upara sUcavAyela hemAdi e devagiri-rAjyamAM dakSiNanA itihAsamAM suprasiddha hemAdri eka nAmAMkita adhikArI thai gayela che. teno paricaya karatAM pahelA ApaNe gujarAta ane dakSiNano tatkAlIna pUrva itihAsa lakSyamAM levo joie. vikramanI 13mI sadInA uttarArdhamA devagirinA rAjA siMhaNe moTuM sainya mokalI gujarAta para caDAi karavAnI eka taka sAdhI hatI, paraMtu gurjarezvara-mahAmAtya maMtrIzvara vastupAlanI-vIratA. bharI samayasUcakatAthI tathA mahAmaMDalezvara vAghelA lAvaNyaprasAda ane mahArANA vIradhavalanI vIratAthI temAM tene saphalatA maLI jaNAtI nathI.bharucanI sarahadamAM-narmadA ane tApI nadInA taTa para bane pakSanAM sainyoe bhayAnaka paristhiti upasthita karavA chatAM aMte saMdhi thayArnu sUcana maLe che. gUrnarezvara-purohitakavi somezvare racelI kIrtikaumudI ( sarga 4, zlo0 43-47), jayasiMhasUrie racela hammI. ramadamardana nATaka, tathA maM. vastupAlano ai. paricaya kagavatAM keTalAMka anya sAdhano parathI e jaNAya che. gA. o. si. tara phathI prakAzita thayelI lekhapaddhatimA yamalapatranA udAharaNa tarIke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] jina-prAsAda kevIrIte karAvyo ? [ 91 sAmrAjya hA~; jaina caitya karAvanArAone teo balavaDe aTakAvatA hatA. e vAta sAMbhaLIne dedanA naMdana pethaDazAhe vicAryu ke-'jo koi paNa rIte A nagaramAM vihAra(jinamaMdira) karAvAya to ghaNo lAbha thAya ane jainadarzananI prabhAvanA thAya. pharI vicAra kayoM ke 'to hemAdi sAthe huM prema dhAraNa karUM, jethI tenI preraNAdvArA mhAraM A prayojana rAjAthakI siddha thAya. sarvAMga-pUrNa lakSmIvALo A rAjA to ghaNA sonAvaDe, mANekovaDe, ghoDAovaDe ke hAthIovaDe tuSTa karI zakAya tema nathI. 'pradhAnane saMtuSTa karyA vinA rAjAne tuSTa karavA'-e nyAyayukta nathI. 'bAraNAnA bibane vi. saM. 1288 vai. zu. 15nA nirdeza sAthe e saMdhinI zarato sUcavI che ke-" siMhaNadeve ane mahAmaMDalezvara rANA lAvaNyaprasAde pUrva rUDhi pramANe potapotAnA dezamA raheg, koie paNa koinI bhUmi para AkramaNa karavu nahi-dabAvavI nahi; zatruthI hallo thAya to ekabIjAe sainyanI sahAyatA karavI." siMhaNanI birudAvalImAM tene 'gUrjararAja-hastyaMkuza' tarIke tathA gUrjarezvara vIsaladevane 'siMghaNasainya-samudra-saMzoSaNavaDavAnala' tarIke oLakhAvela che. uparyukta caMdravaMzI siMhaNa pachI, jaitrapAla pachI, rAjadhAnI devagiri( dakSiNa )nI gAdI para Avela mahAdeva rAjAnA ane tenA uttarAdhikArI rAmadeva rAjAnA rAjyamAM (vikramanI 11 mI sadInA pUrvArdhamAM) zrIkaraNAdhyakSa hemAdri nAmano atibuddhizAlI rAjyAdhikArI thaI gayo. purANo, smRtiyo vigeremAMthI udhdhRta karI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 ] pethaDazAhe devagirimAM [ jinaprabhasUri ane pUjyA vinA mUlanAyaka pUjAya nahi. ' tethI satra ( sadAvata - dAnazAlA - bhojanazAlA ) mAMDavAmAM Ave ane tyAM hemAdituM nAma kahevAmAM Ave; to lokamAM potAno prAsuka (pote na karela, na karAvela ) yaza sAMbhaLIne te tuSTa thAya. evI rIte tenuM toSaNa ane dAnathI utpanna thatuM mhAruM puNya - ' AMbAne pANI siMcAya ane pitRone tRpti thAya ' e vigere nItinI jema - e bane kAryoM thAya. " upara pramANe vicAra karIne pRthvIdhare (pethaDazAhe ) musApharone AnaMda ApanAra vizALa satrAgAra ( sadAdAna - bhojanazALA) oMkAranagaramAM maMDAvyuM. tyAM sajjanone ujjvala pANIvaDe 1 vrata, 2 dAna, 3 tIrtha ane 4 mokSa ( pariziSTa sAthe ) viSaya para yojAyela 'caturvarga ciMtAmaNi ' nAmano vizAla saMgraha graMtha e hemAdrinI kRti tarIke oLakhAya che. temAM devagirinA yAdava ( jAdhava ) rAjAo sAthai hemAdrinI paNa pratyeka paricchedamAM prazaMsA karavAmAM AvI che. e vicAratAM vAstavika rIte te saMgraha kRti, hemAdrinA Azrita koI vidvAnnI jaNAya che. A hemAdri saMbaMdhamAM marAThI bhASAmA ' hemAdri Urpha hemADapaMta ' nAmanuM vistRta mAhitIvALu pustaka, kezava AppA pAdhye, bI. e. el el. bI. ( aeNDavhokeTa, muMbaI hAikorTa ) dvArA san 1931mAM prakAzamAM AvelaM che, eTale ahiM teno vizeSa paricaya karAvavAnI khAsa apekSA rahetI nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] jina-prAsAda kevI rIte karAvyo ? [ 93 snAna karAvAtAM hatAM. prAkRta ( sAmAnya ) manuSyo mATe paga ghovA lAyaka pANI taiyAra rakhAtAM hatAM. satranI samIpamA vihAra (jaina maMdira)mAM arhantone praNAma karAvI sAdharmika thayelA sarvane vivekathI bhojana karAvAtAM hatA. ghaNAM pakvAnno, khAMDathI bharapUra maMDo ( mAlapUDA), akhaMDa ujjvala zAli ( cokhA), pILI guNakArI dALa, nAkathI pIvAya evaM ghI, ghaNAM zAko, pittane zAMta karanArA karaMbhA, snigdha ( tara-cIkAzavAlaM) dahIM, lavaMganA saMgathI sugaMdhi pANI manuSyovaDe svecchApUrvaka AsvAdita karAtuM hatuM. nAgaravelanAM pAno, kapUra ane sopArI sAthe apAtAM hatAM. pachI nidrA vigere mATe divya khATo ( palaMgo ) apAtI hatI. tyAM AvelA pravAsIo svAdu bhojana karatA ane sukhe sUtA chatA potAnI strIonA ane mAtAonA hAthone tathA potAnAM gharone saMbhAratA nahi. pUchanArAonI AgaLa to hemAdinuM ja nAma kahevAmAM AvatuM hatuM. evI rIte pethaDazAhe tyAM jyAre 3 varSoM sudhI satra calAvyu; tyAre bhojanathI prasanna thayelA, devagirimAM gayelA bhATa vigere, 3 varSa sudhI hemAdinI AdarathI evI rIte stuti karatA hatA ke___oMkArapurarUpI kyArAmAM, pRthvInA janone atipriya evaM satra, yationA samUhavaDe parama dhyeya pavitra bIja jevU A. caraNa kare che te thakI utpanna thayelI ane kavitArUpI A. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 ] pethaDazAhe devagirimAM [ jinaprabhasUri ane nIkovaDe vistarelI tamArI asAdhAraNa kIrtirUpI latA Aje mAMDavAnI jema brahmAMDa para caDe che." ___e vigaire prakAranuM prazaMsAvALU khoTuM varNana nitya sAMbhaLatAM hemAdie eka vakhate cittamAM vicAra kayoM ke-" meM janmathI mAMDIne yAcakone paNa kAi ApyuM nathI, to A loko satra (dAnazAlA-bhojanazAlA )zuM kahe che ? ane A vaLI jo kadAcit koi eka kahe to khoTuM hoI zake; paraMtu ATalA badhA loko ATalA vakhata sudhI asatya bolanArA na hoi zake." evo vicAra karIne te jovA mATe teNe eka mANasane oMkArapuramAM mokalyo. tyAM jai AvelA te mANase jANelo saMbaMdha jaNAvyo ke-" sarva prakAranA svAda rasavALI te bhojanazAlAmAM je bhojanano svAda grahaNa kare, te ja rasanA( jIbha )ne huM rasajJA jANuM huM, bIjI jIbhane to rasanA kaho. tyAM Avelo koi paNa mANasa asaMtuSTa thaine jato nathI, tema ja anya bhojanonI avajJA karyA vinA jato nathI, tathA tamArI prazaMsA karyA vinA jato nathI. tamane te bhojanazAlAmAM ATalA vakhatamAM savAkaroDa drammano vyaya thayo; paraMtu tamAro yaza ane puNya karoDa kalpa paryanta rahe tevAM thayAM che. kAnarUpI nIkadvArA AvelAM A vacanarUpIpANIvaDe siMcAyelA hemAdinA zarIra para romAMcarUpI aMkurA prakaTa thayA. tyAra pachI AkArapuramA jai bhojanazAlAnA adhikArIone sArI rIte pUchIne te bhojanazAlA calAvanAra tarIke pRthvIdhara( pethaDazAha )ne jANIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] jina- prAsAda kevI rIte karAvyo ? [ 95 hemAdie tenI stuti karI ke " te puNyavatI strInI kukSinA ovAraNA lau, ke jeNIe pRthvIdhara nAmathI prakhyAta puruSa - ratna utpanna karyu. te putravatI satI yuvatI bhale garva dhAraNa karo ke jeNIne guNovaDe alaukika pRthvIdhara ( pethaDa ) jevo putra che." "bIjAnA dravyavaDe potAnA nAmane prakhyAta kare tevA puSkaLa manuSyo che; paraMtu potAnA dravyavaDe bIjAnI khyAti karAvanAra to mAtra pRthvIdhara ( pethaDa ) ja che " e pramANe stuti karIne hemAdi, svarganagarInA gauravane nyUna karanAra durga ( mAMDavagaDha ) mAM jaine pethaDazAhane maLyo. pethaDazAhe tenoM harSathI satkAra karyo, hemAdie tene kaM ke-tamoe AvI bhojanazALA mhArA nAme mAMDI, teno je hetu hoya te khuzIthI mane kaho. jo ke tamArA upakArano badalo to huM koi rIte vALI na zakuM, to paNa mhArA yogya kAryanuM kathana karI mane AnaMdita karo. ' pradhAna ( hemAdi ) vaDe AgrahapUrvaka pUchAtAM pRthvIdhare ( pethaDazAhe ) kaghuM ke - ' jo vilaMba vinA kAryasiddhi thAya, to kArya kahevAmAM Ave ' hemAdie kaM ke - 'bahuzuM kahuM 1, tamoe iccheluM kArya, mAre dravyavaDe, balavaDe ane zarIra dvArA paNa karavAnuM che, ' pethaDazAha bolyA - ' to devagiri puranI madhyamAM vihAra ( jinamaMdira ) ne yogya evI moTI bhUmi mane apAvo. ' brAhmaNonI uddhatAithI duHsAdhya evaM paNa te kArya, prauDha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 ] pethaDazAhe devagirimAM [ jinaprabhasUri ane upakAranA bhArathI dabAyelA te buddhizALI maMtrI hemAdie te ja cakhate svIkAryu. tyArapachI saparivAra te bane devagiri purImAM gayA. hemAdie maMtrI pethaDane ramaNIya harmya ( havelI ) mAM utAryA. 'caityanI bhUmi mATe huM jAte rAjAne vijJapti karIza, A viSayamAM tamAre kAMDa paNa ciMtA na karavI ema kahI hemAdi ghare Avyo. hemAdi avasara joto hato; kAraNa ke avasara vinA karAtuM kArya sAruM thatuM nathI. evAmAM eka sAro avasara maLI gayo. ghoDA vecanArA tyAM AvyA. rAjAe temAMthI eka zreSTha ghoDo levA pradhAnane kayuM. azvalakSaNanA vicakSaNa parIkSaka hemAdie eka jAtivaMta ghoDo darzAvyo. samasta lakSaNavALo devasattva te ghoDo rAjAne pasaMda paDyo gati vigerethI tenI parIkSA karI 60000 sATha hajAra TaMkA (rU.) vaDe te ghoDo lar3a rAjA ghare gayo. anya prasaMge pANI - pAra utaratAM hemAdi maMtrInI pratibhAthI te jAtivaMta ( kulIna ) ghoDAnI uttamatAnI pratIti thai. rAjAe tenuM nAma ' kaSTabhaMjana prakaTa karyu. zreSTha satkAra karyo. hemAdinA vismayakArI te vijJAnathI tuSTa thaha rAjAe abhISTa mAgavA kAM. e avasare maMtrI hemAdie mAyuM - ' mAro eka bandhu ahiM manohara vihAra ( jina - maMdira ) karAvavA icche che; te mATe mano'bhilaSita sthAnamAM bhUmi arpaNa karo. ' rAjAe kahyuM ke - ' brAhmaNonI aprIti hovA chatAM paNa meM tamane bhUmi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] jina-prAsAda kevI rIte karAvyo ? [ 97 ApavI che ja; paraMtu kaho ke-te bandhunuM nAma zuM che ? ane te kyAM vase che ? ' hemAdie kahyu ke-' rAjan ! avaMtI (mALavA )no alaMkAra, dharmakarmamAM kuzala pRthvIdhara (pethaDa) nAmano jIbhathI mAnelo mhAro baMdhu che. mALavAmAM jayasiMha nAmanA rAjA biMbamAtra che chatra ane cAmarothI rahita hovA chatAM paNa pRthvIdhara( pethaDa ) ja pati( rAjA) che, te prAtaHkAle prabhu( Apa mahArAjA )ne praNAma karavA mATe Ave tyAre snehathI ghare Avela mAlavarAjane yogya evA sarva gaurakhane yogya che.' ___ rAjAe( rAmadeve ) e avadhAraNa karI hRdayamAM nizcaya karyo. hemAdie harSita thai pethaDazAhane sUcita karyu. bIje divase mALavAnA maMtrI pethaDazAha, rAjasabhAmAM rAjAne maLavA AvyA tyAre thALamAM sonAnI mahoro upara zrIphaLa( nALIera )nI bheTa dharI, samIpa AvatAM rAjA( rAmadeva ) jaldIthI UbhA thai harSathI tene bheTyA. rAjAe pethaDazAhane yogya Asana para besArI, svAgatAdi pUchI, nALiera grahaNa karI bheTaNuM pArcha Apyu. pradhAnane paherAmaNI karI rAjA pRthvInA dAna mATe ghaNA parivAra sAthe ghoDA para besIne nagarImAM gayA. cauTAnI aMdaranI pRthvInI prArthanA thatAM rAjAe te ApI, brAhmaNo dUna thavA chatAM paNa dorI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98] pethaDazAhe devagirimAM [ jinaprabhasari ane devarAvI. pradhAne bheTa mATe ANelA sonaiyAo vaDe, nagarInA janone saMtoSita karI vAdyonA dhvanipUrvaka harSathI mahotsava ko. kaccha-bhaMganI ucitatA vicArI mahebhya-zrImAnonI 7 havelIo thai zake teTalI bhUmimA hATa, ghara vigere saghaDaM paDAvI nAkhyu. zubha divase 3 vAMsa pramANa pAyo khodAvatAM ghaj svAdiSTa apUrva pANI prakaTa thayu. te jANIne matsarI bhUdevo(brAhmaNo )e utsuka thai sAMjhe rAmadeva rAjAne vijJapti karI-'rAjan ! pahelAM ahiM kyAMya svAdu pANI na hatuM, te hAlamAM tamArA bhAgyathI vihAra( jinamaMdira )nI bhUmimAM prakaTa thayuM che, to tyAM vAva karAvo. ahiM tarasyA aDhAre varNa pANI pIze; temAM tamane je puNya thaze teno to pAra nathI. he rAjana ! kUvA vigeremAMthI nipAna( aveDo) karAvavAmAM purANamAM paNa coranA udAharaNapUrvaka bahu puNya kahevAmAM Avyu che, to caityane yogya bhUmi bIje ApI A sthaLamAM ghaNA puNya mATe kRpA karI vAva karAvo. brAhmaNonA vAkyathI rAjArnu citta dolAyamAna thayu. ' savAre tyAM AvI, pANI pIne svAdu jaNAtAM vipula vAva ja karAvAze' ema kahIne rAjAe teone visarjita karyA. pethaDazAhe potAne utAre hamezAM AvatA, rAjAnA eka nApita( nAi-hajAma )ne tuSTa karelo hato, teNe pethaDazAhane te jaNAvyu. avasarajJa mALavAno amAtya pethaDazAha rAte lavaNaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] jina-prAsAda kevI rIte karAvyo ? [ 99 bAladi ( mIThAnA agara ) jANI, dvArapALane dravya ApI poThyone nagarImA dAkhala karAvI, mIThaM nakhAvI, pANI khAraM karI, temane khAnA karI, ghare AvIne sukhe sUto. savAre tyAM AvelA rAjAe mANaso dvArA maMgAvI te pANIno jAte AsvAda ko. khAru jaNAtAM dhuMkI nAkhyu. 'brAhmaNoe matsarathI khoTuM kahyu' ema vicArI brAhmaNone upako Apyo. pRthvIdhara(pethaDa )nuM sanmAna kayu. evI rIte buddhibhaMDAra pradhAna pethaDane prAsAda mATe pRthvI prApta thai. [kahe che ke-siddharAje rudramahAlaya karAvyA pachI te karanAra sUtradhArane ' enA jevU zilpakAma e anyatra na kare / e hetuthI aMdha kayoM hato. sUtradhAre ethI paNa zreSTha jainaprAsAda karavA pratijJAthI icchA rAkhI hatI. apUrNAza te sUtradhAranI peDhIno pAMcamo vaMzaja kalA-ratnAkara ratnAkara bhamato bhamato te avasara para maMtrI(pethaDa)ne maLyo hato.] buddhizALI maMtrI pethaDazAha, te ratnAkara sUtradhAradvArA karmasthAyano AraMbha karAvI tyAM vaNikaputro( vANotaro )ne mUkI mALavA gayA ane teoe karmasthAya mATe sonAthI bharelI 32 sADhaNI mokalAvI ApI. te mATe hajAra hajAra iMTo pakavanArA 10 nIbhADA thayA hatA. 3 vAMsa pramANa pAyAvALI pASANanI 3 saMdhiyomA anukrame 5 zera, 10 zera ane 15 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 ] pethaDazAhe devagirimAM [ jinaprabhasUri ane zera loDhAnI pAdukAo hatI. 1444 tharamAM keTalIka pASANanI paTTIo (pATo ), 19 (39) gajanI lAMbI hatI. iMDuM caDAvavAnI pATane bacce rahelA killAthI vighna thatuM sAMbhaLI sAhasika pethaDazAhe tyAM AvI rAtre teTalA bhAgamAM killAne paDAvI nAkhyo hato; pachI bane taraphanA padyA ( pAja )nA khaMDone saMyukta karAvI, iMDuM caDAvI killAne pAcho sajja karAvI dIdho hato. " A caityamAM saMpUrNa ghATa, sArodAra ( sArUAra ) thayo hato, jenAthI sAmAnya caityo 84 thai zake. ' 84 hajAra TaMkonAM doraDAM tuTyAM tAM 1 lAkha TaMkonA dIvA rAte karmasthAyamAM baLyA hatA. ' e pramANe vaNikputro dvArA caitya karAvatAM thayelo dhana-vyaya sAMbhaLI udAra pethaDazAhe lekhAMnI vahI pANImAM nakhAvatAM lokoe A prAsAdane ' amUlyavihAra ' nAmathI prakhyAta karyo hato. te jina - prAsAdamAM sthApana karavA mATe caMdranI jyoti jevA ArAsaNa pASANanuM 83 AMgaLa - pramANa zrIvIranuM ciMba karAvyuM hatuM.' manohara pUtaLIo tathA nipuNatAthI utkIrNa karela ( ukerela ) vastuonI AkRtivALo ghaNo ramaNIya prAsAda taiyAra thatAM te prAsAdanI, pratimAnI, suvarNakalazanI, daMDanI 1. vikramanI 19 mI sadImAM racAyelA jaNAtA eka saM. stotra mAM bhinna bhinna sthAnamA rahelA vIra ( jina - biMba ) nA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada ] jina-prAsAda kevI rIte karAvyo ? [ 101 ane dhvajanI pratiSThA-pUjA bahulakSmInA vyayathI mahotsavapUrvaka karAvI hatI.mAdhava nAmanAmaMgalapAThake lAkhozrImaMtonI parSadmA pethaDazAhanI sAcA pRthvIdhara tarIke prazaMsA karI hatI (vizeSa vRttAnta mATe sukRtasAgara kAvya vAMcaj ). devagirimAM rAmadevarAjAnA rAjyamA zAha desala ane sahajAzAhe karAvela jinadeva-maMdira, jenI rakSA jinaprabhasUrie karI hatI. upakezagacchIya kakkasarie vi. saM. 1393mAM kaMjaroTa (kaMjaraDA)puramA racelA nAbhinaMdana-jinoddhAra prabaMdha (pra. 2, zlo. 922 thI 953 )mAM jaNAvyuM che ke-" vi. saM. 1371mAM zatrujaya para uddhAra pratiSThA karAvanAra osavAla saMghapati desalazAhe potAnA sadguNI moTA putra sahajane devagiripuramA vAsa mATe mokalyo hato. sahaje devagirimAM ullekhomAM, pRthvIdhare( pethaDe ) devagiri ( dolatAbAda )mAM karAvelA ramya vihAramA rahelA tathA yoginIpura( dillI )mAM rahelA kannANa nAmanA vIradeva- paNa saMsmaraNa maLe che" zrIpRthvIdharakArite suragirI ramye vihAre sthitaM kamANAbhidhayoginIpuragataM devaM sadArAsaNe / zrIjAvAlapure'pi lepacari(sahi)taM paMcAsare vAyaDe zrIvIraM varabhImapallIkamiti khyAtaM rvettike||" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ] sahajAzAhe karAvela [jinaprabhasUri ane rAmadeva rAjAne guNovaDe tevo vaza karyo hato, ke te bIjAnI kathA paNa na kare. karpUranA pUrathI subhaga evaM tAMbUla ApatA je( sahaja )ne maMgala-pAThakoe ' karpUradhArApravAha / viruda Apyu hatuM. je( sahaja )nI sAMbhaLelI kIrtithI prerAi tilaMgAdhipatie potAnA naparamAM deva-maMdira mATe sthAna ApyuM hatuM. karNATa ane pAMDudezamAM sadA pasaratA jenA jaze tyAMnA rAjA pramukha lokone tenA darzana mATe utkaMThita karyA hatA. desalazAhe devagirimAM navaM jainamaMdira karAvavAno manoratha siddhasarine jaNAvyo hato. sarie protsAhita karI mUlanAyaka pArzvajina karAvavA sUcanA karI hatI. tyAra pachI jinamaMdira mATe desalazAhe sahajane Adeza Apyo hato. sahajazAhe ethI harSita thai rAmadeva rAjAne bheTaNAMothI saMtoSa pamADI jinamaMdira mATe bhUmi lIdhI hatI. ghaNA dhanadAnavaDe vaijJAniko( zilpIo )nA utsAhathI thoDA divasomAM saMpUrNa devamaMdira taiyAra thayuM hatuM. desale caMdra jevA ujjvala ArAsaNa-zilAmaya mUlanAyaka pArzvanAtha ) karAvyA hatA. tathA 24 jinabiMbo ane 2 moTAM biMbo tathA satyA (saccikA ), aMbA, zAradAyugala tathA gurunI mUrtiyo karAvI hatI. abhyarthanAthI siddhasarine sAthe lai skaMdhavAho Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] jina-prAsAda. [ 103 (majUro)nA khabhA para bibone ApI desalazAha devagiri tarapha cAlyA hatA. sahajapAla, mUlanAyaka ane anya jinaSibonI tathA gurunI sAme saMgha sAthe 4 prayANo sudhI gayA hatA. devagiri pahoMcatAM maMgala vAdyonA dhvanithI zreSTha praveza-mahotsava karAvyo hato. ghareghara toraNo ane pUrNakaLazonI zobhA thai hatI. desalazAhe devagRhanI tathA pauSadhAlayanI pratiSThA siddhasaridvArA karAvI hatI. desalazAhe zreSTha bhojano ane vastro dvArA caturvidha saMghay harSathI pUjana karyu hatuM. prAsAda AgaLa vizAla maMDapa, 24 devakulikAo sAthe karAvyo hato. prAsAdanI cotarapha ramya hamyoM sahita durga banAvyo hato. prAsAda upara svarNamaya daMDa sAthe suvarNakalaza sthApyo hato. tyAra pachI desalazAha, gurujI sAthe pATaNa( gujarAta ) gayA hatA. bhayAnaka allAuddIna-yuga. vi. saM. 845 mAM gajaNavai hammIranA sainyadvArA valamIno bhaMga ane zilAdityanuM maraNa thayA pachI lagabhaga savAbaso varSoM pachI gujarAta bhAMgIne, vi. saM. 1081mAM caDI AvelA bIjA mleccharAja gajjaNaNavai(gajanavI)e, te pachI ghaNe kALe AvelA mAlavI rAjAe ane vi. saM. 1348 mAM Avela kAphUranA prabala sainye anyatra AkramaNa upadrava karyA chatAM jyAMnA mahAvIranA prabhAve sAcoranI sIma caMpANI na hatI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 ] allAuddIna-yuga. [ jinaprabhasUri ane te saMbaMdhamAM satyapurakalpamA prastuta jinaprabhasarie potAnA samayamAM banelI ai. duHkhada ghaTanA sUcavIche ke-"vi. saM. 1356 mAM allAvadIna sulatAnano nAno bhAi ulUkhAna Dhi(dillIpurathI, maMtrI mAdhavathI prerAine gujarAtanI dharA tarapha cAlyo hato. te vakhate cittakUDa( cittoDa )nA rAjA samarasiMhe daMDa ApIne mevADadezanI rakSA karI hatI. tyAra pachI te hammIra-yuvarAja vAgaDadeza ane muhaDAsA (moDAsA) vigere nagarone bhAMgIne AsAvallI ( AsAvaLa, amadAvAda pAse ) pahoMcyo hato. karNadeva rAjA nATho.' somanAthane ghaNanA ghAthI bhAMgIne gADAmAM caDAvI dillI( dillI) mokalyA hatA. pharI vAmaNathalI( vaNathalI) jai maMDalIka rANAne daMDI soraThamAM potAnI ANa pravartAvI AsAvaLamAM paDAva nAkhyo hato. maTho, maMdiro, devaLo vigere bALI devAmAM 1. upakezagacchanA kakkasUrie vi. saM. 1393 mAM kaMjaroTapuramA pUrNa karelA nAbhinaMdana-jinoddhAra prabaMdha ( 3 jA prastAva)mAM sUcavyuM che ke-uchaLatA ghoDAorUpI kallolovaDe samudranI jema pRthvIne vyApta karanAra alAvadIna sulatAna te vakhate tyAM( pATaNamAM ) rAjA thayo hato. jeNe devagirimAM jai tenA rAjAne bAMdhIne potAnA jayastaMbhanI jema pharI tyAM ja sthApyo hato. sapAdalakSa( sevAlika )nA raNathaMmoranA svAmI abhimAnI vIra hammIra rAjAne haNI tenuM sarvasva lai lIdhuM hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammad. ] allAuddIna yuga. [ 105 AvyAM hatAM. anukrame sattasayadezamAM pahoMcyo sAcoramAM DhakkA - nAdathI mlecchonuM sainya palAyana karI gayuM hatuM; paraMtu tyAra pachI bhavana, gomAMsa ane lohIthI chaMTAtAM devatAo dUra thatAM bhavitavyatA alaMghya hovAthI, duHSamakALanA vilAsathI adhiSThAyaka brahmazAMti yakSa pramAdI thai asaMnihita thavAM allAdIna rAjA vi. saM. 1367mAM te ja bhagavAn mahAvIra ( ba ) ne dillImAM lAvI AzAtanA - pAtra karyA hatA. ' te kAlAMtare pharIthI pAchA bIjI pratimAmAM prakaTa prabhAvavALA thai pUjA - yogya thaze. " kanbhANayanayara ( kAnAnUra )vALI mahAvIra - pratimAne dillImAM sulatAna mahammada taghalakadvArA sanmAnita - pratiSThita karAvI uparyukta bhaviSyavANIne vi. saM. 1385 thI 1390mAM jinaprabhasUrie sAcI karI batAvI hatI. citrakUTadurga ( cittoDagaDha ) nA rAjAne bAMdhI tenuM dhana lai tene nagare nagaramAM vAnaranI jema bhamADyo hato. jenA pratApathI gujarAtano rAjA karNa, jaldI nAzI, videzomAM bhamIne raMkanI jema maraNa pAmyo. mALavAno rAjA paNa puruSArtha - rahita banI killAmAM kedInI jema ghaNA divaso vItAvI tyAM ( killAmAM ) ja mRtyu pAmyo hato. jeNe karNATa, pAMDu, vilaMga vigere dezonA samasta rAjAone vaza karyA hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] allAuddIna yugamA [ jinaprabhasUri ane vi. saM. 1369 mAM zatrujaya tIrthanA mUlanAyaka AdIzvaranA biMbane mlecchoe bhAMgyAnuM tathA vi. saM. 1371 mAM samarAzAhe teno uddhAra karyAnuM sUcana jinaprabhasarie vi. saM. 1385mAM rakhelA rAja-prasAda nAmanA zatrujaya-kalpamA karyu __ jeNe samiyAnaka (samiyANA), jAvAlipura( jAlora ) jevAM keTalAMya viSama sthAnone grahaNa kayA~ hatAM, ke jenI saMkhyA karI zakAtI na hatI. jeNe khApararAjanAM sainyone potAnA dezamAM bhamatAM aTa. kAvyAM hatAM." e viSama samayamAM paNa zUravIra rAjapUtoe prANonI paravA na karatAM svadeza ane svamAnanI rakSArthe potAnAM pANI batAvyAM hatAte saMbaMdhamAM jayasiMhasUri-ziSya mahAkavi muni nayacaMdre racelA vIrAMka saM. hammIramahAkAvya tathA pamanAbha kavie vi. saM. 1512mAM racela prA. ga. kAnhaDade-prabaMdha vigere pranyo vizeSa jijJAsuoe jovA joiye. " alAvadIna sulatAnano prasAdapAtra pratApI pratinidhi sevaka alapakhAna, pattana( pATaNa )mAM naranAyaka (rAjA-sUbo) hato, tenA rAjya amalamA vi. saM. 1366mAM pinazAsana-prabhAvaka ukezavaMzI ( osavAla ) suzrAvaka zAha jesale staMmatIrtha(khaMbhAta)mAM, kharataragacchanA jinacaMdrasUrinA sadupadezathI kohaDikA sthApanapUrvaka, zrAvaka-poSadhazAlA sAthe, ajitasvAmi devano Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] kannANapuranA jaina zilpazAstrI. [ 107 che, je zatrujaya-tIrthanAyaka(pratimA)nA uddhAra-pratiSThA-prasaMgarnu saMkSepa-vistArathI varNana te ja samayamAM aMbadevasarie samarArAsa (gu.) dvArA, tathA vi. saM. 1393 mAM upakezagacchIya kakasarie ( uparyukta pratiSThA karanAra siddhasarinA paTTadhare ) racelA nAbhinaMdana jinoddhAra-prabaMdha (saM.) dvArA kayuM che, je anyatra prasiddhimAM AvyuM che. vikramanI caudamI sadInA uttarArdhamAM-alAvadInanA rAjya-samayamAM Tha. pheru nAmanoM zilpakannANapuranA jaina zAstrI jaina vidvAn granthakAra thai gayo. zilpazAstrI jenA pitAmahano tathA teno potAno vAsa Thakkura pheru paNa pahelAM kannANapuramA ane pAchaLathI dillImA hato tema teNe sUcita karyu che. vidhicaityAlaya karAvyo hato, te tyAMnA zilAlekha( nakala prAcInagarjarakAvyasaMgraha gA. o. naM. 13, pari. (mAM prakaTa thai gayela che)thI vidita thAya che. zAha desalanA suputra samarasiMha te( alapakhAna )nI sadA sevA karatA hatA. rAjA paNa tenA guNothI prasanna thai baMdhunI jema tenA para prIti karatA hatA. rAja-prasAda chatAM paNa samarazAha caMdrakAMtanI jema zItala hatA. rAja-prasAda prApta karIne teNe deza-svAmI (rAjAo)nAM kAryoM paNa kA~ hatAM." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] dillIzvara pAtazAhothI [jinaprabhasUri ane ratna-parIkSA nAmanA granthanA aMta( prA. saM.)mAM teNe sUcavyu cha ke-" dhaMdhakulamAM kannANapuramAM kAliya nAmanA zeTha hatA. tenA putra Thakkura caMdrano putra pheru thayo, teNe Dhilliya(dillI)purImA vi. saM. 1372mAM alAvadInanA rAjyamAM saMkSepathI ratna-parIkSA racI hatI. Dhi(dillInagaramA zreSTha buddhizAlI, jinendravacananA vicArakomA agraNI pheru nAmano vaNik-ziromaNi thayo. teNe lokonA hita mATe vidvAnone camatkAra kare tevI, prAsAdonI ane bibonI kriyA-ratnonI sArabhUta parIkSA sphuTa karI hatA." vAstusAra graMthanA aMtamAM teNe jaNAvyuM che ke-" dhaMdhakalasakulamAM utpanna thayela caMdranA putra pherue kanANapuramAM rahIne pUrvazAstronuM nirIkSaNa karIne vi. saM. 1373mAM 1 " siridhaMdhakula AsI kannANapurammi siTikAliyao / tassa ya ThakkuracaMdo pheru tasseva aMgaruho / / teNa ya rayaNa-parikkhA raiyA saMkhevi DhilliyapurIe / kara-muNi-guNa-sasirise alAvadINassa rajjammi // zrIDhillInagare vareNyadhISaNaH pheru iti vyaktadhI mUrdhanyo vaNijAM jinendravacane vaicArikaprAmaNIH / teneyaM vihitA hitAya jagatAM prAsAda-bimba-kriyA ratnAnAM viduSAM camaskRtikarI sArA parIkSA sphuttaa|" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] sanmAnita jainAcAryo. [ 109 vijayadazamIne dine sva-paropakAra mATe vAstusAra( gRhapratimA-lakSaNAdi ) zAstrane racyu hatuM." amhArA snehI paM. bhagavAnadAsajI jainIe hiMdI anu. vAda sAthe jaina vividha graMthamALA, jayapura siTIthI hAlamAM prasiddha karelA A granthamAM kannANapurane kalyANapura (karanAla, dehalI ) sUcavela che, parantu amhArA dhAravA pramANe jinaprabhasarinA kannANayanayara-kalpamAM sUcita te coladeza( dakSiNa )nuM kAnAnUra saMbhave che. saMbhava che ke Tha. pherue pitAmahanA prasaMgathI pahelAM kannANapuramAM vasavATa ane zAstra-nirIkSaNa karyA pachI dillImAM AvI uparyukta grantha-racanA karI hoya. dillIzvara pAtazAhothI sanmAnita samakAlIna anya jainAcAryo. vi. saM. 1410 mA 6272 zlokapramANa saM. zAMti 1. " siridhaMdhakalasakulasaMbhaveNa caMdAsueNa phereNa / kanANapuraThieNa ya nirikkhiuM puvasatthAI // sa-parovagAraheU vayaNa-muNi-rAma-caMdavarisammi / vijayadasamIi raiaM giha-paDimA-lakkhaNAINaM / / paramajainacandrAGgajaThakkurapheruviracite vAstusAre prAsAda vidhiprakaraNaM tRtIyam / " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ] dillIzvara pAtazAhothI [ jinaprabhasUri ane nAtha-carita mahAkAvya racanAra, peroja zAhi mahammada pAtazAhanI sabhAmA pratiSThodaya prApta karaane perojathI nAra munibhadrasUrie potAnA guru guNagauravita guNa- bhadrasUrino paricaya karAvatAM sUcavyuM che bhadrasUri ane ke-" te (bRhadgacchanA mAnabhadrasUri )nA munibhadrasUri paTTane zobhAvanAra guNabhadrasUri suguru thayA, jeo vyAkaraNa, chaMda, nATaka, tarka, sAhitya, alaMkAra vigere sarva zAstromAM cAturya gharAvatA hatA. jenA zlokonA vyAkhyAnathI raMjita thai ayuta( dasa hajAra ) sauvarNaTaMko( sonaiyA ) ApatA kSmApAla-cUDAmaNi zAhi muhaMmadanI AgaLa ' tapasvIothI e grahaNa na ja karAya ' ema bolatAM jeNe cAritrane sthApita karyu hatuM.' 1. " tasya zrIguNamadramUrisuguruH paTTAvataMso'bhavad yaH zrIzAhimuhaMmadasya purataH kSamApAlacUDAmaNeH / lokavyAkRtirasjitasya dadataH sauvarNaTaGkAyutaM prAcaM naiva tapasvinAmiti vadaMzcAritramasthApayat // x x sacchiSyo munibhadrasarirajani syAdvAdisaMmAnanaH zrIperojamahImahendrasadasi prAptapratiSThodayaH / tenedaM niramAyi mandamatinA zrIzAntivRttaM navaM tattajanmasahasrasaMcitamahAduSkarmavicchittaye // xx Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] sanmAnita jainAcAryo. [111 vi. saM. 1412 nA rAjagRhInA jainamaMdiranA zilAlekhamA sUcana che ke-sakala mahIpAlothI namana karAvA sulatAna zAha perojanA rAjyakAlamAM tenA hukamathI magadhamAM malikavayo (1) nAmanA maMDalezvaranA samayamAM, tenA sevaka sahaNAsaduradInanI sahAyatAthI uparyukta pArzvanAtha jainamaMdira racAyuM hatuM. jenI pratiSThA, kharataragacchanA jinacaMdraharinI AjJAthI upAdhyAya bhuvanahite karI hatI. _ vi. saM. 1422 mAM 6307 zlokapramANa saM. padya mahammadazAhathI kumArapAla-carita mahAkAvya racanAra, prazaMsita kRSNarSigacchIya jayasiMhamUrie potAnA mahendrasUri guru mahendrasarino paricaya karAvatAM sUcavyuM che ke antarikSa-rajanIhRdIzvara-brahmavaktra-zazi-sanavyavatsare / vaikrame zucitapojayAtithau zAntinAthacaritaM vyaracyata // " -munibhadrapUrinA zAMtinAthacarita-mahAkAvyanI prazasti (zlo. 7, 9, 17 ya. vi. paM.) 1. " sakalamahIpAlacakracUlAmANikyamarIcimakharIpicaritacaraNasaroje suratrANazrIsAhiperoje mahImanuzAsati / tadIyaniyogAnmagadheSu malikavayonAmamaMDalezvarasamaye tadIyasevakasahaNAsaduradInasAhAyyena xx" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 ] dillIzvara pAtazAhothI [ jinaprabhasUri ane " prativarSa dIna, duHstho ( kharAba sthitivALA duHkhI ) nA uddhAra sukRta mATe mAnapUrvaka sAkSAt apAtI lAkha dInAro ( sonAmahoro ) ne jeNe nirlobhabhAvathI tRNanI jema tajatAM " A te eka ja mahAtmA che, bIjo nathI. ' evaM stotra rAjA mahammadasAhi taraphathI prApta karyu hatuM, te bhagavAn mahendrasUri amhArA tA (pA) pano vinAza karo. zreSTha bhRgupura ( bharuca ) mAM gaNakacakra - cUDAmaNi (ga vizeSa mATe juo sva, bAbU pUranacaMdajI nAharano jaina lekhasaMgraha ( bhA. 1 lo ), tathA jinavi prA. jainalekhasaMgraha ( bhA. 2, le. 380 ). 1. " pratyahaM dIna-duHsthoddhRtisukRtakRte dIyamAnaM samAnaM sAkSAd dInAralakSaM tRNamiva jhaTiti ( kaTari!) projjJaya nirlobhabhAvAt / ekaH so'yaM mahAtmA'nagha ( na para ) iti nRpazrI mahammadasAheH stotraM prApat sa tA (pA) paM kSapayatu bhagavAn zrImahendraprabhurnaH // 7 // tatpaTTapUrvAcalamaNDanaikacaNDadyutiH zrIjayasiMhasUriH / kumArapAlakSitibhRccaritramidaM vyadhatta svaguruprasAdAt // 8 ! x x " zrIvikramanRpAd dvi-dvi-manvabde'yamajAyata / granthaH sapta - trizatI - SaTsahasrANyanuSTubhAm // --hI. haM. taraphathI vi. saM. 1971 mAM ane vijayadevasUri -saMgha peDhI, muMbai taraphathI vi. saM. 1982 mAM pra. kumArapAla - carita pra. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] sanmAnita jainAcAryo [113 NitajJa vidvAnomAM zreSTha ), rAja-saMstuta perAja pAtazA- (sanmAnita) madanasUri nAmanA vidvAna hanA mAnya gaNi- guru thayA; tenA pada(sUripada)thI zomatA tajJa mahendrasari. mahendragurue paropakAra mATe kAnda 1292=vi.saM.1427 mAM gahana gaNitazAstra suyaMtrAgama (yaMtrarAja ) graMthanI racanA karI hatI. tenI vyAkhyA racanAra temanA vidvAn ziSya malayendusarie upayukta guru mahendra sUrine peroja pAtazAhanA sarva gaNako(gaNitajJa vidvAno )mAM agresara tarIke sUcavyA che.' caMdrakIrtimarinA ziSya haSakIrtimarie stropajJa dhAtupAThavRtti( dhAtutaraMgiNI )nI prazastimA potAnA pUrvajono paricaya karAvyo che ke1" abhUd bhRgupure vare gaNakacakracUDAmaNiH kRtI nRpatisaMstuto madanasurinAmA guruH / tadIyapadazAlinA viracite suyantrAgame . mahendraguruNoditA'jani vicAraNA yantramA || x x zrIperojamahendrasarvagaNakaH pRSTo(ka-praSTho) mahendraprabhu tiH sUrivarastadIyacaraNAmbhokabhRGgAtA (ti)| sUrizrImalayendunA viracite'smin yantrarAjAgama___ vyAkhyAne pravicAraNAdikathanAdhyAyo'gamat paJcamaH // " vizeSa mATe juo yaMtra rAja / sudhAkaradvivedIdvAga saMzodhita, saM. 1939mAM kAzImAM pra.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 ] dillIzvara pAtazAhothI [ jinaprabhasUri ane " avanitalane pavitra karanArA je gacchamAM, hammIradevathI pUjAyelA sadguNI jayazekharasUri sucarita peroja pAtazA- puruSomAM mukuTa jevA thai gayA. rUNA hathI satkRta purImA sIhaDanA vacanathI allAvadI[na] ratnazekharasUri. rAjAvaDe sadvastra sAthe pharamAna-dAnapUrvaka pUjAyelA vajrasena guru pachI vidyAnidhi ratnazakharasUri guru thai gayA, jene pAtazAha peroja sAhie harSathI zreSTha vastrodvArA sArI rIte paherAmaNI karI hatI. ane nAgapurIya zreSTha pAThaka haMsakIrti, dillImAM sAhi sikaMdara AgaLa pratApathI adhika thai gayA.'". 1. " gacche yatra pavitritAvanitale hammIradevArcitaH sUriH zrIjayazekharaH sucaritazrIzekharaH sadguNaH / ruNAyAM puri sIhaDasya vacanAdalAvadIbhUbhunA madvAsaH-phuramAnadAnamahitaH zrIvajraseno guruH // 1 // sUrizrIprabhuratnazekharagururvidyAnidhirya mudA sakSomaiH kila paryadhApayadaraM perojasAhiprabhuH / zrImatasAhisikaMdarasya purato jAtaH pratApAdhiko dillyAM nAgapurIyapAThakavaraH shriihNskiiyaa'tyH||2||" -dhAtutaraMgiNI-prazasti (bhAM. ri. 1882-83) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] sammAnita jaino [ 115 bRhadgacchamAM thayelA ratnazekharasUri prA. sirivAlakahA ( zrIpAlakathA de. lA. naM. 63 ) racI hatI. jenI prathamAdarza pratine vi. saM. 1428mAM temanA ziSya sAdhu hemacaMdre lakhI hatI. siddhacakrayaMtroddhAra, guNasthAna - svarUpa ( kramAroha ), guruguNapatSiTtriMzikA, kSetrasamAsa, saMbodhasattarI, chaMda : koza vigere graMtharatno racanArA paNa Aja ratnazekharasUri jaNAya che. vi. saM. 1429mAM kA. zu. 4 ravivAre pattana (pATaNa) mAM pUrNimApakSanA jJAnakalaza munidvArA lakhAyela nalAyana mahAkAvya pustakanA aMtamAM ullekha che ke-te samaye mahArAjAdhi - rAja pIroja pAtasAhithI niyukta khAna dapharakhAna samasta gUrjara dharitrInuM paripAlana karatA hatA. sulatAna - sanmAnita zAha jagasiMha ane mahaNasiMha jenA devagirinA jina-maMdiranI prazaMsA jinaprabhasUrie karI hatI. tapAgacchanAyaka ratnazekharasUrie vi. saM. 1506 mAM ravelI svopajJa zrAddhavidhinI 6761 zlokapramANanI vidhikaumudI nAmanI vRtti [pR. 163] mAM sUcavyuM che ke - " devagirimA zAha jagasiMhe potAnI samAna karelA 360 vaNikputro ( vANotara ) dvArA 72000 TaMkAonA vyayadvArA pratidina ekaika sAdharmikavAtsalya karAvyuM hatuM. evI rIte prativarSa tenAM 360 sAdharmika - vAtsalyo thatAM hatAM. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAha jagasiMha [jinaprabhasUri ane vi. saM. 1517 mAM bhoja-prabaMdha vigere racanAra ratnamadiragaNinI upadezataraMgiNI(ya. vi. graM. pR. 165)mAM tathA jinaprabhasUri-prabaMdha(saM.)mAM paNa Ane maLato ullekha che. vi. saM. 1521 mAM paM. zubhazIlagaNie racelA kathAkoza( kathA 22 mI)mAM sAdharmika-bhakti para jagasiMhano saMbaMdha sUcavyo che ke-'sAdharmikonA vAtsalyana phaLa mukti-sukha prApta karAvanAruM che' ema sAMbhaLI jagasiMha zAhe devagirimAM dhana-vyavasAya vigeremAM sAMnidhya kara vigere prakArothI 360 vyavahArIone potAnI samAna (samRddha ) sAdharmiko karyA hatA. tyAra pachI pratidina ekaikanA ghare pakvAna vigere rasoI banAvAtI hatI. tyA sarva zrAvako kuTuMba sAthe jamatA hatA. tyAM pratidina 72000 potera hajAra dravyano vyaya thato hato. evI rIte pratyekanA ghare jamatAM varSane aMte bIjI vAra vAro Avatohato. tevI rIte dharma-kRtya karatA jagatasiMha zAhe bharata, daMDavIrya rAjAone yAda karAvyA hatA." tapAgacchAdhipati somatilakasari, devagirimAM sAha jagasiMhane ghare devone namana karavA gayA, tyAre teNe saMghanI bhakti karyAnuM sUcana upadezataraMgiNI(pR. 159-160)mAM maLe che. nA kathAkoza( kathA 23)mAM jaNAvyaM che ke" eka vakhate jagasiMha zAhe somatilakasari pAse dharmarnu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] ane mahaNasiMha [ 117 svarUpa pUchayu hatuM. x x gurujIno upadeza sAMbhaLI jagasiMha zAhe 299 gADAM, hajAro ghoDA, 52 devAlayo vigere saMgha tathA somatilakasarijI sAthe zatrujaya ane giranAranI yAtrA karI hatI." jinaprabhasUrinA saM. prabandhamA ullekha cha ke-"jinapramasUrijI sarvatra caitya-paripATI karatA [ma]hammada sulatAna sAthe devagirimAM pahoMcyA tyAre te sA. jagasiMhe 32000 batrIza hajAra TaMkAnA vyayathI prauDha praveza-mahotsava ane saMgha-pUjana vigerethI temano satkAra ko hato. tenA devatAvasaramAM, devone namaskAra karavAnA avasare mAthu dhUNAvatAM temane sA. jagasiMhe kAraNa pUchayu; tyAre jinaprabhasUrie jaNAvyu ke-hAlamAM be apUrva tIrthoM joyAM-eka tamhAraM A ratnamaya biMba ane bIjeM jaMgama tIrtha aNahillapuramA tapAgacchendra somatilakasarijI." e sAMbhalI tenA bhakta hovAthI sA. jagasiMhe vizeSa prakAre bhakti karI hatI." 'jinaprabhasUrie devagirimAM zAha jagasiMhanA adbhuta gRha-caityanAM darzana karyA hatA. ' e prasaMga-saMbaMdhamAM paM. zubhazIlanA kathAkoza( kathA 21)mAM sUcavyu cha ke " eka vakhate jinaprabhasUrijI nagare nagara ane gAme gAma devone namana karavA cAlyA hatA. ahammada (1) evA aparaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 ] zAha jagasiMha [jinaprabhasUri ane nAmavALA paroija sulatAna sAthe devagiri pahoMcyA hatA, tyAM temanA pura-praveza-mahotsavamAM zrAvakoe ghaNA dhanano vyaya ko hato. sarva prAsAdo( jinamaMdiro )mAM devone namaskAra karI, gRhacaityone vandana karatA jinaprabhasarijI zAha jagatsiMhane ghare gayA hatA. tyAM sUrie zreSTha vaiDUryaratnamaya, sphaTikaratnamaya, svarNamaya, rUpyamaya, pittalamaya pratimAone vaMdana kayu hatuM. te ghara-tIrtha joi surijIe mAthu dhUNAvyuM tethI jagasiMhe pUchayu ke-' mAthu kema dhUNAvyu ? ' gurujIe kadhu ke-amhe sthAne sthAna, gAme gAma, nagare nagaramAM devone vAMdyA, paraMtu hAlamAM eka A ApanuM ghara-caitya ane vIjeM jaMgharAlapuramA tapA zrI somatilakasarijI vAMdyA. hamaNAM A bane utkRSTa tIrtho manamA AvyAM, AthI mAthu dhUNAvyu..xx prAsaMgika dharmopadeza sAMbhaLIne ane dharmiSTho pratye anurAga jANIne zAha jagasiMhe zreSTha vastranA tathA anna-pAnanA dAnathI jinaprabhasUrijInI vizeSa prakAre bhakti karI hatI." vi.saM.1503mAM paM. somadharmagaNie racelI upadezasaptati(pAMcamA gRhasthadharmAdhikAranA u0 6 )mAM jaNAvyuM che ke____"pIroja sulatAnanI sabhAne zobhAvanAra jagatasiMha nAmano zeTha yoginIpura( dillI )mAM thai gayo. je traNa vakhata jina-pUjA ane be vakhata Avazyaka (pratikramaNa) e pAMca veLA sAcavato hato. samasta nagaramAM advitIya satyavAdI tarIke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] ane mahaNasiMha [ 119 pratiSThA-prasiddhi pAmyo hato. tenI tevI khyAti sAMbhaLI, tenI parIkSA karavA icchatA sulatAne tenA marma jANanArA durjanone ekAntamA pUchayu ke-' A zeTha pAse keTalaM dhana che?' tenA drohIoe 70 lAkha kahyA. keTalAka divaso pachI salatAne jagatasiMhane pUchayaM ke'tamAre tyAM keTalaM dhana che ?' teNe pratyuttaramAMjaNAvyu ke-vicArIne kahevAze' pachI bIje divase gharanA sarasAmAnanI saMbhALa karI sUcavyu ke-'pAtazAha ! mhAre tyAM corAzI lAkha dravya che.' bIjA lokoe pahelAM jaNAvelI saMkhyAthI adhika kahevAthI A sAco ja che potAnA dravyanI saMkhyAnA kathanamAM prAye thoDA ja satyavAdI hoya che.' evo vicAra karI tenA satya vacanathI saMtuSTa thayelA pAtazAhe soLa lAkha ApIne te zeThane koTidhvaja( karoDapati ) ko hato.' 1. vi. saM. 1906mAM ratnazekharasUrie racelI zrAddhavidhivRtti[ pR. 96 ]mAM jaNAnyuM che ke "saMbhaLAya che ke Dhi(dillImAM ' zAha mahaNasiMha satyavAdI che ' evI khyAti sAMbhaLI parIkSA mATe sulatAne tene pUcha\ ke-' tamhAre tyAM keTaluM dhana cha ? ' teNe kayu ke-' joine jaNAvIza.' pachI saghaLu lekhu ThIka karI rAjAnI prAgaDa kaDaM ke- mhAre ghare anumAnathI 8400000 corAzI lAkha TaMko Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 ] zAha jagasiMha [jinaprabhasUri ane saMbhave che.' ' meM thoDaM sAMbhaLayuM hatuM, prANe ghaNuM kadyaM' evI satya satithI harSita thayelA rAjAe tene kozAdhyakSa (rAma-bhaMDArI) banAnyo hato. vi. saM. 1521 mAM paM. zubhazIlagaNie racelA paMcazatI. prabaMdha (ha. li, kathAkoza kathA 12 )mAM sUcavyu ke ke-" eka manuSye sulatAnanI AgaLa kayu ke-'jagasiMha zAha khauTuM bolatA nathI.' tyAra pachI sulatAne pUchayu ke-'jagasiMha ! samhArA gharamAM keTadhana che ?' teNe kamu ke-'kAle kaDevAze' tyAra pachI ghare maizAhe gharanI sarva lakSmInI saMkhyA karI sulatAnanI pAse ai kA ke-'mhArA gharamA corAzI lAkha sonAnA TaMko che.' te pachI sulatAne satya mANI soLa lAkha potAnA khajAnAmAMthI apAcyA ane tene koTibhvaja koM hato." vi. saM. 1995mAM iMdrahaMsagaNie racelI upadezakarUpaballI[phTa va 7] mAM sUcana maLe cha ke __"satyavAdI tarIke prasiddha mahaNasiMhane asatyavAdI karavAnI icchAthI koi durjane 64 hajAra] sonAnA TaMkAvALI tenI lakSmI prakAzita karI.pAtazAhe sabhAmAM tene pUchayu ke-'tamAre tyAM keTaluM dhana ke ? ' mahaNasiMhe kathu ke-'tame 7 dina Apo, jethI te dhana gaNI zakuM.' tyAra pachI joine sAce sAcaM jaNAvyu ke-'cogazI (?) hajAra lAkha che. te sivAya rUpuM vigere gharano bIjo sAra judo jANavo. rAmA ( pAtazAha ) Azcarya pAmyo ke-'koi kyAMya sarvasva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada ] ane mahaNasiMha [ 121 pAtazAhe eka vakhate jagatasiMha zeThane potAnA khajAnAmAMthI maMgAvIne sUrya jevU tejastri ratna darzAvyu ane pUchayu ke 'A ratna jevU bIjuM ratna pRthvImAM kayAMya che ? ' jagatasiMhe javAba Apyo ke-'pRthvI para zuMbe pAtazAho hoya ? / tenA vacanathI raMjita thayelA pAtazAhe te uttama ratna tene sthApana karavA mATe ( thApaNarUpe) ApyuM hatuM. bheda vinA nenI gADha prIti thai hatI.' kahetuM nathI. jene mhArA taraphathI dravyanA apaharaNanI vIka paNa na lAgI' sulatAne satyavAdI maMtrInI guNa-prazaMsA karI ke-'A saciva mhArA gajyamA pRthvI para ziromaNi che.' tathA teno satkAra karI paherAmaNI ApI. teno yaza pRthvI para vistayoM hato." 1" eka vakhate sulatAnanI AgaLa koie 3 ratno veSavA ANyAM hatAM. ratna-parIkSako( jhaverIyo )ne bolAvavAmAM AvyA. saghaLAe ratno vakhANyAM. tyAra pachI zAha jagasiMhane darzAvatAM teNe kA ke-'pahelaM amUlya che, bIjaM lAkha mUlyanuM ane trIju koDInA mUlyanuM che.' rAjAe pUchayu ke-kema jaNAya ?' pahelu ghaNanA so ghAvaDe paNa bhAMgyuM nahi, bIjaM ghaNanA dasa ghA thatAM sahaja ucchvasita thayuM (ukhaDayu), ane trIga~ ghaNano ghA thavAthI be kakaDA thai gayu. pahelo ghA thatAM sUkSma deDakI nIkaLI. tethI zAha mAnItA thayA. te vaNika( vepArI )ne pahelA rasmanA 3 lAkha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ] zAha jagasiMha [jinaprabhasUri ane apAThayA, bIjA ratnanA eka lAkha apAvyA ane trIjA ratnanI koDI apAvI hatI." [ha. li. kathAkoza kathA 15 ] " eka vakhate sulatAne potAnA hAthamAM zreSTha ratna lai pUchayu ke 'jagasiMha ! A ratnathI bIju koi moTuM zreSTha ratna che ke nahi ?' zAhe kA ke 'AthI zreSTha ratna Apa cho.' sulatAne ethI raMjita thai ghaNI lakSmI ApI hatI." (kathAkoza kathA 13) " dharmadhuraMdhara zAha jagasiMhe vacana-mAdhuryAdi guNothI dharApIThamA prazasta nAma dhAraNa kayu hatuM. jene sulatAne eka vakhate rAjasabhAmAM pUchayuM hatuM ke-' zAha ! A maNi ( ratna ) sarakhaM bIlu cha ? kaho.' zAhe pratyuttara Apyo hato ke-pAtazAha ! pRthvImA sulatAna eka na hoya, bIjo nahi. te vacanathI raMjita thayelA rAjAe tene mahAprasAdapUrvaka paherAmaNI karI hatI." (u. ka.) vi. saM. 1955 mAM iMdrahaMsagaNie racelI upadezakalpavallI vRtti( 7mA pallava )mAM pratikramaNa karavAnA viSayamAM mahaNasiMhano prabaMdha sUcavyo che "sukha saMpadAoveM sthAna, anupama gAmo ane ArAmothI alaMkRta bhUmivALo devagiri nAmano deza zobhato hato. tyAM Ukeza. baMzamAM ziromaNi jagasiMha nAmano dhanika vasato hato. je anargala lakSmIvALo, mahebhyonI maMDalImA maNi jevo, saujanyapAtra hato. rAja-sabhAne zobhAvavAmAM hIrA jevA, guNa-lakSmInA gharasamA je dhanya zreSTIe anargala dhana-vRSTithI samasta yAcakone podhyA hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] ane mahaNasiMha [123 zubha karmodvArA jeNe ratnAkarathI utpanna dhana-rAzi upArjana karI suyaza vistAryo hato. saMsAranI asAratA jonAra, mada matsarane tajanAra, sadAcArI ne zrImAn cAra prakAranI buddhinA sAgara hatA. jagatne AnaMda pamADanArA je dAnI, mananI Arti dUra karI dhanane sadA sAta kSetromAM vAvatA hatA. durbhikSa( duSkAla )mA, kSINasaMpattinA prasaMgamAM jyAre duravasthAthI ane akSemathI lAkho loko khaLabhaLI uThyA hatA tyAre te zrImAn sevA karavA yogya thayA hatA. 'prApta thayelI bahoLI caMcaLa lakSmI, suphala huM laiza.' ema vicArI je zrImAn caDatA utkRSTa harSathI sAdharmika lokone kuTuMba sAthe sarvadA jamADe, paraMtu te sAdharmiko pratidina bhojana mATenuM nimaMtraNa mAnatA na hatA; ethI tAttvika buddhizAlI je zrImAne vyavasAya( vepAra-udyama )nA bahAnAthI potAnuM dravya ApI 360 vaNikone potAnI samAna karyA hatA, ane temanI dvArA varSanA 360 divasomAM sadA navIna navIna prakArathI sAdharmika-vAtsalya karAvyuM hatuM. 'sArI avasthAvALA gRhasthonA te utsavo kharekhara prazaMsAyogya gaNAya ke jemA sakriyAvALA tattvajJa sajjanono satkAra karavAmAM Ave.' x x e jagasihano putra kAmadeva jevo rUpavaMta, kapaTa rahita manavALo, sarva zAhomAM zreSTha,kriyAniSTha,maMtrirAja mahaNasiMha dharmakRtyomA dravyavyaya karato hato. baMne vakhata pratikramaNa karato hato. anya janonI ApadA haratAM puNyano bhaMDAra bharato ane saMsArarUpI sAgarathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 ] zAha jagasiMha [ jinaprabhasUri ane keTaloka kALa vItyA pachI koi paNa kAraNathI pAtazAha tenA para ruSTa thayA !! tethI pAtazAhe tene kedakhAnAmAM nakhAvyA, tenI rakSA mATe potAnA eka sevakanI yojanA karI hatI. sevA vakhate paNa zeThane pAtazAhe karelI parataMtratAthI nahI, paraMtu potAnA pAMca veLAnA dharma - vyatikramathI kheda thato hato. tethI te sevakane khAnagImA ekaika sonAno TaMko apAvI e dharmiSTha zrImAn potAnI puNya - velAone sAdhato hato. 21 divasa sudhI 21 TaMkA apAvI teNe potAnAM dharmakAryoM karyA hatAM. tyAra pachI sulatAne prasanna thai tene potAnAM zarIra paranAM pAMca AbhUSaNo ane pAMca paMcaraMgI dukUlo ( uttama vastro )nI paherAmaNI karI hatI. tyAra pachI ghaNAM vAdyo ane ghaNA loko sAthe vAjate gAjate, yAcakone icchita dAna ApatA zeTha potAne ghare AvyA hatA. pAtazAha vigerethI Darato te rakSaka, ekAMta thatAM AvIne te lIlA TaMkA pAchA ApavA lAgyo. zeThe kachu ke-'bhadra ! potAno uddhAra karato hato. sajjano para upakAra karato ane durjanono tiraskAra karato te jagatmAM zobhato hato. " caMcala adhikArone prApta karIne jeNe zatruo para apakAra karyo nahi, mitro para upakAra karyo nahi, baMdhu - vargono satkAra karyo nahi; teNe zuM karyu ? " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] ane mahaNasiMha [125 meM A TaMkA tane samarpaNa karyA che, tethI tuM ene jema ruce tema de, bhogava ane sukhI thA; kAraNa ke meM tArA prasAdathI dharmanuM anuSThAna kayu. dharma saMbaMdhI eka kSaNa, karoDathI paNa durlabha che. sevA pAMca pAMca kSaNone meM ekaika TaMkAdvArA kRtArtha karyA. tethI tane ethI paNa adhika dravya Apa, joie; tene badale levAya kema ? ' ema kahI pharIthI vadhAre dAna ApI tene visarjita karyo.' [ upadeza-taraMgiNI ( ya. vi. graM. pR. 213 )mAM sA. jagasiMhane badale bhUlathI sAjaNasiMha nAma chapAyuM che; tyAM pIroja pAtazAha dvArA baMdI karAtAM 50 hATako (sonaiyA ) dvArA 50 pratikramaNo karyAno ane pAchaLathI sulatAne teno satkAra karyAno ullekha cha.] 1" lokane prasanna karanAra guNavALA, suvarNa-bhUSaNothI bhUSita thayelA, amRta jevU bhASita karanArA e amAtyarUpI caMdramA vacanachalathI sulatAne roSathI lAla AMkhavALA thai adhikAra-viSayaka kaMika dUSaNa hRdayamAM vicArya, ane tene nigaDo(beDI)thI jakaDI kedamAM nAkhyo. baMdira kedI)sthAnamA rahevA chatAM paNa niyamamAM tenI hRDhatA hatI. lAMghaNa thavA chatAM paNa te pratikramaNa karato hato. pratidina babbe sonAnA TaMkA ApavAthI rakSako tene pratikramaNanI veLAe baMdhanathI choDatA hatA. kriyAmAM rucivALA, teNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 ] zAha jagasiMha [jinaprabhasUri ane sapAdalakSa (sevAlika-ajamera taraphano deza)no rAjA eka vakhate sulatAnanI sevA mATe hajUramAM Avyo hato. teNe sulatAna AgaLa be vastu bheTa dharI hatI. (1) sUkhaDano kaTako ane (2) nirmala motInI joDa. te alpa bheTa joi pAtazAha kSaNavAra ruSTa jevo thai gayo hato. sarva sabhyo joI raDA hatA, paraMtu koi parIkSA karato na hato. sapAdalakSano rAjA, janonI mUrkhatAno vicAra karato hato. e avasare jagatasiMhe pAtazAhane jaNAvyuM ke-"A bane vastu amUlya che. A caMdananA khaMDanuM mAhAtmya evaM che ke-'agnithI tapelaM so maNa pramANa tela hoya, temAM paNa A caMdanano khaDa nakhAtAM te tela hima jevU zItala thaI jAya. bIjuM, koi cha mahinAnA tAvathI paNa pIDAto hoya, pratikramaNo karatAM eka mahinAnA 60 sonAnA TaMkA ApyA hatA. bhAgyayoge rAjAe ( pAtazAhe) teno kriyA karavAno saMbaMdha jANI tene mukta karyo ane vizeSa prakAre paherAmaNI karI. rAjArUpI agninI parIkSAmAthI pasAra thaela maMtrirAjarUpI sonuM vizeSa tejasvI ane yazasvI thayuM hatuM. tenA guNo gAtAM hoya tevAM vAdyo vAgatAM te ADaMbarapUrvaka potAnA AvAsa para Avyo hato. pratikramaNAdi samasta puNya karanArA te maMtrIne joi anya bhavyo kriyAmomAM sadbhAvavALA thayA hatA. rAjAnA sanmAnane joI Darato kedakhAnAno adhikArI lIdhelu dravya pALu ApavA mATe maMtrInA maMdire pahoMcyo ane bolyoShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] ane mahaNasiMha [ 127 te A caMdanano khaMDa ghasIne pIe, to te paNa rogarahita thAya. pAtazAha ! A bane motInuM kautuka paNa avadhAro-'A bemAMthI eka motI vecIne bIjuM gAMThe bAMdhavAmAM Ave to sAMjhe pArcha utsuka mitranI jema jarUra tene maLe. e sAMbhaLI pAtazAha vismaya pAmyo ane te baMne vastunI parIkSA karAvI.' pAtazAhe jagatasiMhane pUchay ke-'tame kevI rIte jANo cho ? ' tenA pratyuttaramA jagatasiMhe jaNAvyu ke-'bAlapaNathI abhyAsathI vastu-parIkSA huM zIkhyo chu." / ___ tenA vacanathI prasanna thai pAtazAhe sapAdalakSanA rAjA ' maMtrIzvara ! prasanna thAo. rAja-prasAdane prApta thayelA tame mhArAvaDe bheTa karAtA A sonAnA TaMkAone svIkAro.' maMtrIcaMdre jaNAvyu ke-'Ape mhArAthI bIha nahi. mhAro te kSaNa dharmakAryathI saphala thayo. manuSyanA AyuSyano je kSaNa, karoDo ratnodvArA paNa durlabha che, tene meM pratikramaNathI pavitra karyo che.' maMtrIzvare 24 suvarNa TaMkAothI tenA satkAra ko hato.' (u.ka.) 1. " mahebhya jagasiMhano putra mahaNasiMha hato, mAM kalAo vRddhi pAmI hatI. gurunA sadupadezathI kumitrono kusaMga tanI je suzIla, nirmala aMta:karaNavALo, zItala, priyabhASI ane vinayanamra mastakathI zobhato hato. ___ joDale utpanna thanArAM ane bIjAnA hAthamAM javA chatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 ] zAha jagasiMha [ jinaprabhasUri ane para tathA jagatasiMha para ghaNo prasAda vistAryo hato. evI rIte jIvana paryaMta pAMca puNya veLAne ArAdhatAM ane satya bhASA bolatAM zeTha jagat siMhe jainazAsanane lAMbA vakhata sudhI jAgatuM karyu hatuM. " uparyukta jagatasiMha zeThano putra madanasiMha paNa catura hoi lokomA tevo ja prakhyAta bhayo hato. pahelAM khurAsANanivAsI dhanada nAmano vastupati tenA pitAno prItipAtra hato. jagatsiMha svargavAsI thayA tyAre te yoginIpura (dillI ) mAM vyavasAya mATe Avyo hato, ane tene ghare paNa Avyo hato. kuTuMbanuM kuzala tathA teno nirvAha, vyavasAya vigere pUchI jagat siMhanI jema tenA putra sAdhe paNa vyavahAra karavAnI icchAvALo thayo hato, paraMtu tenI parIkSA mATe teNe upAya karyo. mAyAvaDe kRtrima Adara darzAvI teNe madana siMhane kachu ke - ' tArA pitA pAsenuM mAruM je leNuM che, te tuM Apa; kAraNa ke ghaNAM varSoM sudhI meM tArA bApa sAthe vyavahAra karyo, paNa paraspara maLI janAgaM ziva-zakti nAmanAM, motIone lai mahaNasiMha dillImAM gayo ito, ane tyAM pAtazAhane namIne gaMgAjala jevAM nirmala e motI bheTa karyA hatAM. e motIono prabhAva sAMbhaLI sulatAna camatkAra pAmyA pAtazAhe mahaNasiMhane posAnA aMtaHpura (anAnakhAnA)no rakSAdhikArI banAvyo hato. rAjamAnya thai te sadA dhanya ane udAra banyo hato. " (e. ka.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] ane mahaNasiMha [129 tethI leNadeNa paNa ghaNI thai. pahelA so ghoDA ApIne devU vALayu hatuM, ane utsukatAthI potAnA nagaramAM pahoMcI gayA tyAre bAkIcaM leNuM ahiM rahI gayu hatuM. 'keTaluM leNuM che ?' ema pUchAtAM teNe kayu ke-jUnAM nANAM pramANe 32000 batrIza hajAra leNA thAya, jo barAbara hoya to Apo. madanasiMhe paNa kA ke-"pitAjInuM devu thoDaM athavA vadhAre vahImAM meM je pramANe joDe te nAma pramANe meM ApI dIdhuM che, paraMtu temAM ApanuM nAma meM kayAMya joyuM nathI, to lakhyA bolyA vinA leNu kevI rIte leNuM thai zake ?" cittamAM harSita thavA chatAM paNa te zeTha ruSTa jevo thai tenA pratye bolyo ke-'are ! pitAnuM devaM putra Ape temAM vicAra zo?' madanasiMha-'zeTha ! Apa A phokaTa prayAsa zA mATe karo cho ? sAkSI vinA athavA lakhANa vinA leNuM lai zakAze nahi. ' te zeTha sulatAnanI sabhAmAMgayo ane ekAMta karAvI sulatAnane vijJapti karI ke-' parIkSA mATe jagatasiMhanA putra sAthe meM banAvaTI kalaha mAMDyo che je te pralApa karavAmAM mane koI doSa devo nahi.' evI rIte khAnagImAM mahaNasiMha bane vakhata pratikramaNa ane trikAla deva-pUjA karato hato. sAdhuone vahorAvI( dAna ApIne ) ja jamato hato. prativarSa traNa vAra sAdharmika-vAtsalya ane traNa vAra saMgha-pUjA karato hato. " ( u. ka. pa. 7) Aja mahaNasiMhe dillImAM vi. saM. 1105mAM pote prApelI vasatimAM vAsa karAvI rAnazekhara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130] zAha jagasiMha [jinaprabhasUri ane kahI sarva samakSa te bolyo ke-'pAtazAha! jagasiMha pAse mhAruM pahelAnuM leguM che, te A teno putra Apato nathI; to zuM karavAmAM Ave?e Apa pharamAvo.' pAtazAhanA bolAvyAthI sabhAmAM AvelA jagatasiMhanA putre paNa potAnuM svarUpa kA. teNe potArnu kapu. baneno vivAda thayo. vastupati bolyo ke'jo tArA bApa pAse leNuM na hoya to saunA dekhatAM tuM bApanA sogana kara. ' putra(madanasiMha) dhIrajapUrvaka bolyo ke- Apa laheNu lyo athavA mhAraM sarvasva lyo, paraMtu huM pitAjInA sogana nahi karUM. karoDo upakArothI paNa jeno badalo vALI zakAya nahi tevA pitAjIne zuM huM 32000 batrIza hajAramA vecuM ?' mahaNasiMhanI evA prakAranI ukti sAMbhaLI sau sabhyoe vismayapUrvaka tenI prazaMsA karI. te vastupati paNa bolyo ke-"vatsa ! tuM dhanya-ziromaNi cho, ke jenuM AvA prakArac sAhasa che. meM A parIkSA karI, mhAraM leNuM kaMi e nathI.' siMhano bacco siMha jevo hoya, sUryathI aMdhakAranI vRSTi na hoi zake, caMdrathI aMgArAonI vRSTi na hoi zake. evI rIte teNe tenI prazaMsA karI tene jagatasiMhanA zreSTha sthAna para sthApI tenI jema mahaNasiMha sAthe paNa vyavahAra vistAryo hato. evI sUridvArA caturvizati-prabandha grantha karAvyo hato-e pahelAM (pR. 43 mAM) amhe jaNAvyuM che. 1"Ukeza (yosavALa ) jJAtinA AgevAna zAha jaga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada, ] ane mahaNasiMha [ 131 rIte madanasiMha paNa rAjA vigeremAM vallabha thayoM hatA. 'jyAM jyAM guNono Adara hoya, tyAM tyAM pratiSThA saMbhave che. ' 66 eka vakhate mAMdA thayelA sulatAnane mevADathI AvelA polA nAmanA mahAvaidye rogarahita karyA hatA. vividha auSadho ane yogono jANakAra, rasAMgavedI zAstrajJa te vaidyarAja tyArathI rAjA vigereno paNa mAnya thayo hato. atyaMta balavAn te vaidya - rAja eka sAthe 9 nALiera bhAMgI nAkhato hato, ane sopArIne potAnA aMguThAvaDe nALieramAM nAkhI zakato hato. bene DhIMco para, bene kAkhamAM, bene kaphoNi para, bene khabhA para ane ekane cibuka para rAkhIne te nava nALierane cUrNa karI siMhane ghare koi kharasANI vaNik pAMca lAkha TaMkA thApaNa mUkI karIne gayo hato. 7 varSo gayAM. tyAra pachI teNe jagasiMha ne mRtyu pAmelo sAMbhaLI vicArya ke 'dhana gayuM.' pharI vicArthI ke - ' teno putra muhaNasiMha che, tenI parIkSA karIe.' tyAra pachI tyAM AvIne teNe karUM ke - ' muhaNasiMha ! tamhArA pitA mhArA mitra hatA. meM tamArA pitAnI pAse X x te baMne sulatAnanI pAse gayA, banee potapotAno saMbaMdha kahyo. kharasANIe karUM ke - ' Apa pitAnA sama karo. ' mahaNasiMhe kAM ke - ' pAMca lAkhavaDe zuM bApane vece ? ' tyAra pachI tene pAMca lAkha ApyA. kharasANIe jagasiMhanA akSaro darzAvIne ka ueM ke - ' siMhathI siMha ja thAya che.' e sAdhuM thayuM. muhaNasiMhane eka lAkhanI pahe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 ] zAha jagasiMha [ jinaprabhasUri ane nAkhato hato. te mahAvaidya eka vakhate mahAjana sAthe zAlA ( upAzraya ) mAM Avyo hato. tyAM veSadhArIdvArA karAtA vyAkhyAnamAM beTho hato. tyAM koika adhikAramAM tapAgacchanI avahIlanA ane potAnI prazaMsA karI tyAre polAka bolyA :-'are bokaDA ! zuM bole che ? mahAjanane joto nathI ? ' ema kahI ekadama UThIne tene lAtathI prahAra karyo hato. veSadhArI roSathI lAlacoLa thai sulatAnanI sabhAmAM gayA ane vaidya paNa tyAM pahoMcyA. banee potapotAno vRttAMta kahyo banenuM mAnyapaNuM hovAthI rAjA bolyA nahi, tevAmAM madanasiMha bolyA - 'pAtazAha ! AmAM vicAraNA zI ? eke jIbha vAparI ane bIjAe hAtha calAvyo. ekano daMDa thatAM bIjAno paNa daMDa thavo joie; tethI baneno paNa na karavo. ' e sAMbhaLI pAtazAhe aMtaHkaraNamAM hasatAM te banene mRdu vacanothI sAntvana pamADI potapotAnA sthAnamAM visarjita karyA hatA. " ( upadezasaptati a. 5, u. 7, pR. 86) gamaNI karI. maitrI karIne te gayo. " ( zu. kathAkoza kathA 14 ) 9 1 " eka vakhate mevADI vaidya pAlhAka, sulatAnanI cikitsA mATe Avyo hato, te komalasUrinI zAlAmAM gayo hato, tyAM teoe ( komala yati- sUrioe ) tapAgacchanA sUrivaronI niMdA karI hatI, tethI teNe komala yatiyone hakkita karyA, tethI kalaha thayo. keTalAkanA hAtha bhAMgyA, keTalAkanAM moDhAM bhAMgyAM, tyAra pachI vAda karatA sau sulatAnanI pAse sarvanI ceSTA jANI karUM ke -' kono daMDa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat gayA hatA. sulatAne karAya 1 sarve nyAyI www.umaragyanbhandar.com Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwwwwwwwwwwww sulatAna mahammada.] ane mahaNasiMha [133 ane sarve anyAyI cho. have pachI koie paNa kalaha karavo nadi. e pramANe samatA para pIroja sulatAnano saMbaMdha" jinaprabhasUrinA keTalAka avadAta saMbaMdhomAM zubhazIlanA kathAkoza [kathA 17 mAM jaNAvela che. keTalAka durjanoe asad dUSaNonI ghoSaNA karI pavitra evA mahaNasiMhane paNa dUSita karyo hato, aMta:puranA dvAra para AvatAM bhUpAle ( pAtazAhe ) te sthAnamAMthI nIkaLatA te( mahaNasiMha )ne joyo. prajvalita kopAninI jvAlAthI lAlacoLa AMkhovALA thai pAtazAhe talavAra kheMcI; vastro utarAvI prahAra karatA 7 tALAMvALo kacchoTo joyo. pAtazAhe tALAMo ughADavA kaDaM. mahaNasiMhe jaNAvyu ke' kuMcIo strInA hAthamA che.' ghare gayA paddhI tALAMo ughADavAnuM banaze.' [grIka rAjyomAM bhAvI paddhati hovArnu jaNAya che ] pAtazAhe tenA zarIra-niyaMtraNanI ane ujjvala zIlanI prazaMsA karI. zIlanA mAhAtmyathI mahaNasiMhanI kIrti Adana( eDana ) baMdara sudhI pahoMcI hatI. sarva kalAothI yukta kAmalatA nAmanI rUpavatI vezyA tenuM nAma sAMbhaLI khaMcAine tyAM AvI. adbhuta nRtya karatAM nartakIe sulatAnane raMjita ko. dAnanA avasare teNInI yAcanA pramANe mahaNasiMhane ghare nATaka( nRtya ) prakaTa karavAnuM pAtazAhe pharamAvyuM. te catura nartakIe tyAM AvI 7 vAra nRtya karyu chatAM / A mahaNasiMha che' ema jANyu nahi. tyAra pachI guNI mahaNasiMhe nATaka karAvyu. tene joi hRSTa tuSTa thayelI, potAne dhanya mAnatI te nartakIe nRtya kayu. guNavaMta mahaNasiMhanI parIkSA karI sulatAna AgaLa prazaMsA karI hatI." ( upadezakalpavallI pa. 7) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ] jinaprabhasUrino [jinaprabhasUri ane - jinaprabhasUrino vizeSa paricaya (prAcIna prAkRta *prabaMdhanA AdhAre) jinapatisUrinA paTTa para jinezvaramari thayA (jemanA pitA nemicaMdra bhaMDArI hatA). temane be zrImAlasaMghanA guru ziSyo hatA. eka zrImAla jinasiMhajinasiMhasUri sUri ane bIjA osavAla jinaprabo dhasUri. ekavakhate jinezvarasUri palhUpura (pAlaNapura) nagaramAM posahazAlAmAM beThA hatA, evAmAM sUrino * A prAkRta gadya prabaMdhanI prAcIna prati jovA maLI zakI nathI, paraMtu te uparathI navI lakhAvelI 9 patravALI azuddha eka prati hAlamAM ja mhane bIkAnera( mAravADa )thI jinaharisAgarasUrijIe jovA mokalAvI che. tenI racanA vikramanI paMdaramI sadImAM thai haze, tema dhAravAmAM Ave che. temAM kartA, nAma jaNAtuM nathI, tema chatAM jinaprabhasUrinA najIkanA koi ziSya-praziSye tenI racanA karI haze-tema tenA ullekho parathI ane zailI parathI kalpanA karI zakAya. temAM jinaprabhasUrinA pUrvajo( vardhamAnasUri, jinezvarasUri, jinacaMdrasUri, abhayadevasUri, jinavallabhasUri, jinadattasUri, jinacaMdrasUri, jinapatisUri, jinezvarasUri )nA ane guru jinasiMhasUrinA prabaMdho jaNAvyA pachI chelle jinaprabhasUrino prabaMdha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada ] vizeSa paricaya [ 135 gayo. daMDo akasmAt ' taDataDa' evo zabda karIne be kakaDA thai sUrie pUchayU~ ke - ' ziSyo ! A zabda kema thayo ? ' ziSyoe jone kachu ke-svAmI ! tamhAro Akho daMDo be kakaDA thaha gayo. te pachI AcArye vicAra kayoM ke - " mhArI pAchaLa be gaccho thaze, to huM jAte ja gacchane mhArA hAthamAM karIza. " 4 Aja avasaramA zrImAla saMghoe maLIne vicArya ke - A dezamAM koi guru AvatA nathI. cAlo guru pAse, gurune lAvIe.' sakala saMgha maLIne guru pAse gayo. AcAryane vAMdIne sakala saMgha vijJapti karI ke - ' svAmI ! amhArA dezamAM koi paNa guru AvatA nathI, to amhe zuM karIe ? guru vinA sAmagrI ( dharma - sAdhanA ) na thAya. ' gurue pUrva nimitta jANIne zrImAlavaMzamAM utpanna thayelA jinasiMhagaNine potAnA paTTa para sthApyA. ' jinasiMhasUri ' evaM nAma karyu ane kahAM ke - ' A zrAvako meM tamane sopyA, saMgha sAthe jAo.' tyArapachI gurune vAMdI jinasiMhari zrAvako sAthe AvyA. sarva zrImAla saMghoe ka ke - ' AjathI mAMDIne Aja amhArA dharmAcArya che. ' che. emanA pUrvAcAryoM saMbaMdhI vRttAMta anyatra prakAzita thayela hovAthI ane keTAko paricaya amhe anyatra Apela hovAthI ahiM prastuta prabaMdhanoja anuvAda prakaTa karavAmAM Ave che. pahelAM sUcavelA ullekho sAthai tulanAtmaka dRSTi sarakhAvavAthI A prabaMdhanI upayogitA samajAze ane punarukti jaNAze nahi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ] jinaprabhasUrino [ jinaprabhasUri ane AthI be gaccho thayA. vi. saM. 1280 saMvatsare palhUpura (pAlaNapura) nagaramAM jinezvarasUrie jinasiMhane sUri karyA, padmAvatImaMtrano upadeza karyo. keTalAMka varSo pachI jinezvarasUri devalokamAM gayA. jinezvarasUrinA paTTa para jinasiMhasUri thayA, teo padmAvatInA maMtranI sAdhanAmAM tatpara thai jinaprabhasUrinAM nitya dhyAna dharatA hatA. dhyAnanA aMtamAM padmAvatIe kahyuM ke ' tamhAruM janma - dIkSAsUripadAdi AyuSya cha mAsa (1) che.' sUrie kAM ke " mhArA ziSyone pratyakSa thajo, mhArA paTTa para koNa thaze ? e kaho. ' padmAvatIe kachu ke- " so (mo) hilavADI nagarImAM tAMbI gotrane pavitra karanAra mahAdhara nAmano maharddhika ( zrImAn ) zrAvaka che. tenA putra ratnapAlane khetalladevI bhAryAthI utpanna thayela subhaTapAla nAmano putra sarvalakSaNasaMpanna che, te tamhArA paTTa para jinaprabhasUri nAmanA bhaTTAraka jinazAsananA prabhAvaka thaze. " e vacana sAMbhaLI jinasiMhari tyAM gayA. moTA mahotsavapUrvaka zrAvake pura - praveza karAvyo. pachI sUri mahAdhara zeThane ghare gayA. AcAryane joi [zeTha] sAta ATha pagalAM sAme gayA. vaMdana karI Asana para nimaMtraNa karyu - ' bhagavan ! mhArA upara moTo prasAda kayoM ke - Apa mhAre ghare padhAryA, paraMtu AgamananuM prayo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] vizeSa paricaya [137 jana kaho, tyArapachI gurue kahyu- mahAnubhAva ! tamhAre ghare hu~ ziSya-nimitte Avyo chu, mhane eka putra Apo. ' teNe 'tathA' kahI te svIkAryu. anya putro sAthe vastra vigerethI saMskAra karIne te putra ANyo, ane kahA ke-'AmAMthI tamhane je ruce, tene grahaNa karo. ' gurue kahyu ke-' A ( anya ) putro dIrgha AyuSyavALA thai tamhAre ghare raho, paraMtu je subhaTapAla bAla che, te Apo. / temaja kayu. vahorAvyo( arpaNa koM). tene sumuhUrte dIkSita karyo. vi. saM. 132(3)6 varSe dIkSA, zikSA ApI, padmAvatI-maMtra samarpita karyo. anukrame te gItArthacUDAmaNi thayA. vi. saM. 1341 varSe kiDhivANA nagaramAM jinasiMhamUrie sumuhUrte potAnA paTTa para jinaprabhasUrine sthApyA; jinasiMhamari devalokamAM gayA. jinasiMhasarinA paTTa para jinaprabhasUri thayA. tene pUrva ___puNyanA vazathI padmAvatI pratyakSa thaI padmAvatInA prabhAvI hatI. sarijIe eka vakhate padmAvacamatkAro tIne pUchayaM ke-' bhagavati ! kaho, kayA nagaramAM mhArI unnati thaze?' padmAvatIe jaNAvyu ke-" tamhAro vihAra jogiNI-pITha DhIlI( dillI )nagaramA mahocchraya( mahodaya )vALo thaze, tyAM tamhe jAva." tyAra pachI gurue vihAra ko, anukrame yoginIpuramAM AvyA. bahAra vAhA( zAkhA)puramA utA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 ] jinaprabhasUrino [ jinaprabhasUri ane mulAkAta eka vakhate sUri, bahAra zaucabhUmi tarapha gayA hatA. tyAM mithyAdRSTi anAryo ( muslImo ) leSTu mahammadazAhanI ( DhephAM-DhekhALA ) vigerethI parAbhava karavA lAgyA. tethI gurujI bolyA ke - ' padmAvati ! sAro mahocchraya thayo !' tyAra pachI padmAvatIe te vadha karanAranI ja te leNDa (DhephAM - dekhALA) vigerethI pUjA karI. tethI anAryo ( muslImo ) palAyana karatA mahammadazAhanI pAse gayA. sUrino vRttAMta ko. tethI cittamAM camatkAra pAmelA zAhe pUchadhuM ke - ' te puruSa kathAM che ? ' teoe jaNAvyuM ke - " amhe tene bahAranA pradezamAM joyo hato. " pAtazAhe pradhAna puruSone Adeza karyo - ' jAo, tamhe tene ahi ANo, jethI hUM tene jouM . ' teoe jaine guru pAse nivedana karyu ke - ' svAmI ! amArA prabhu ( zAha ) pAse Avo, tyAra pachI tame jajo. tyAra pachI AcArya poLa ( rAjamahela ) nA dvAre jaine rahyA. sevakoe jaine nivedita karyu. teo zAhane nivedana kare te samayamA sUrie ziSyone kachu ke- ' huM kuMbhakAsana karUM chaM, jyAre zAha Ave, tyAre tamhAre kahetuM ke - ' A amhArA guru che. 'tyAra pachI te kaheze ke - ' jevA hatA, tevA karo. tyAra pachI ' tamhe bhInuM vastra gharI uThADajo. " e , pramANe kahIne guru dhyAnamAM beThA, kuMbha-samAna thayA. tyAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] vizeSa paricaya [139 pachI mahammadazAhe AvIne ziSyane pUchayu ke-' tamhArA guru kayAM che 11 teNe kaDaM ke-' tamhArI AgaLa dekhAya che.' zAhe kayu ke-' te pahelAM jevA hatA, tevA karo. ' tyAra pachI ziSye vastra sarasa karI sanja karyA. UThIne sUrie dharma-lAbhanI AziSa ApI. tyAra pachI baneno kathA-saMlApa thayo. zAhe kayu ke- svAmI ! amhArI prANapriyA bAlAde rANI che, tene vyaMtara vaLagyo che tethI vyaMtarano vaLagADa teNI potAnA dehapara vastrone grahaNa karatI dUra karavo (paheratI) nathI, zuzrUSA paNa karatI nathI. tame prasanna thaine tene sAjI karo. meM maMtra-jaMtranA jANakArone ane cikitsA karanArAone bolAvyA hatA; paraMtu te jene jene jue tene tene leSTu ( DhephAMDhekhALA ), lAThI vigerethI haNe che. tame prasAda karIne hamaNAM tene juo. ' gurue kahyu ke-" tamhe tenI pAse jAo ane evI rIte nivedana karo ke-jinaprabhasUri tamhArI pAse Ave che." zAhe jaine kaDaM. te vacana sAMbhaLI sahasA UThIne teNIe kahyu- dAsI ! vastra lAvo. ' tyAra pachI dAsIoe lAvIne vastra paherAvyu. tethI zAha camatkAra pAmyA, AvIne gurune kahyu-'tenI samIpamA Avo, tene tamhe juo.' sari tyAM gayA ane tene joine sUrie kaddu ke-re duSTa! tuM ahiM kayAM Avyo ? tuM AnI pAsethI jA. teNe jaNAvyu ke-'hu~ kema Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 ] jinaprabhasUrino [jinaprabhasUri ane jAuM ? sAraM ghara malyu che.' gurue kahyu ke-'bIje ghara nathI ? ' teNe jaNAvyu ke-' AvA prakAraceM nathI.' tyAra pachI gurue meghanAda kSetrapAlane bolAvyo ane kahyu ke-'A ( vyaMtara )ne dUra kara.' tyAra pachI meghanAde te vyaMtarane khUba pIDA karatAM vyaMtare jaNAvyu ke-'. huM kSudhAtura cha-bhUkhathI pIDAuM chu, mhane kaMika bhakSya (khAvAnu) Apo. ' 'zu ApuM?" ema pUchatAM teNe kayu ke-'mane pADA vigere Apo. ' gurue kahyu ke-' mhArI AgaLa evaM na bolo, huM tamane majabUta baMdhanathI bAMdhu cha. ' tyAra pachI sUrie maMtrano jApa ko. te pachI vyaMtare kahyu ke-' svAmI! tamhe sarva jIvo pratye dayAne pALanArA cho, mhane kema pIDo cho ? ' sarie kahyu ke-' tuM A sthAnamAMthI jA. ' teNe kayuM ke-' mhane kaMi paNa Apo. ' 'zuM A ?' ema pUchAtAM teNe kayu ke-' ghI, goLa sAthe loTa Apo.' zAhe kayu ke-' te ApuM cha.' gurujIe kA ke-' huM kema jANuM ke-tuM gayo che ?' teNe kayu ke-mhArA jatAM amuka pIpaLAnI DALa paDaze, tethI jANajyo. tyAra pachI rAtanA samaye te pramANe ja thayu. prabhAtamAM bAlAde rANIne sajja( sAjI) thayelI joine zAhane mahAna harSa thayo. teNe nivedita kayu ke-priyA ! jo A mahAnubhAga ( mahAprabhAvaka) na AlyA hota to tuM kayAM hota ? ' e sAMbhaLIne teNIe kahyu ke-" svAmi ! A (pUjya puruSa ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ sulatAna mahammada.] vizeSa paricaya [ 141 mhArA pitA-sarakhA che. A mahAtmA jyAre tamArI pAse Ave tyAre tame emanI AgatA-svAgatA karajyo, emane ardhA Asane besArajyo." zAhe te pramANe svIkAryu. rAjA guru pAse jatA hatA, gurune potAne ghare ( rAja-mahAlamAM) lAvatA hatA, ardhAsana ApatA hatA. evI rIte sukhe sukhe kAla vyatIta thato hato. tyAra pachI sarva pAkhaMDo( darzanAnuyAyI-matavALA )no praveza thayo. A prasaMgamAM vANArasI rAghavacaitanyane (banArasa-kAzI )thI caude vidyAno harAvavA pAragAmI,maMtra-taMtrano jANakAra,rAghava __ caitanya brAhmaNa Avyo. te AvIne rAjAne maLyo. zAhe tene bahu mAnIto kayoM. te hamezAM rAjA pAse Avato hato. eka prasaMge sari( jinaprabha) sabhAmAM beThA 1 epigrAphiA inDikA (pR. 192-194 ) mAM tathA nirNayasAgara presanI prAcIna lekhamAlA (bhAga 2, le. 100) mAM prakaTa thayela yamakacchaTAvALA jvAlAmukhI-devI-stotranA racanAra rAghavacaitanya muni A jaNAya che. te stotra(zilAlekha)mAM tenA nAmanuM sUcana che, kAMgarA(DA) (paMjAbanA) rAjA saMsAracaMdranI prazasti pachI tyAM prastuta sAhi mahammadanI kIrtirUpa te parama yoginI(jvAlAmukhI)ne sUcavavAmAM bhAvI cheShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___142 ] jinaprabhasUrino [ jinaprabhasUri ane hatA, rAghavacaitanya vigere kathA-vinoda karatA hatA.rAghavacaitanye duSTa svabhAvathI ciMtavyu ke-' A jinaprabhasarine doSavaMta karIne A sthAnamAMthI aTakAvU-kaDhAvU.' evo vicAra karI teNe vidyAnA balathI zAhanA hAthamAMthI mudrAratna( vIMTI )nuM apaharaNa karIne sUri na jANe tevI rIte jinaprabhasUrinA rajoharaNa( dharmadhvaja oghA )mAM nAkhI dIdhuM. padmAvatIe sUrine nivedita kayu ke'tamhane cora banAvavAnI icchAthI rAghavacaitanye zAhanI pAse. thI mudrAratnanu apaharaNa karI tamhArA rajoharaNamAM nAkhela che. tamo " zrImadrAghavacaitanyamuninA brahmavAdinA / [stava ratnAvalI seyaM jvAlAmukhyai samarpitA // " ' zrImatsAhimahammadasya jayatAt kIrtiH parA yoginI / ' ni. sA. nI kAvyamAlAnA prathama gucchakanA prAraMbhamAM mUkA. yela maMtramAlAgarbhita mahAgaNapatistotranA kartA paNa A kavi jaNAya che. tenI vyAkhyA-TippaNImAM tene ' paramahaMsa parivrAjakA. cArya' vizeSaNathI paricita karAvyA che. zArGgadhare zAGgadharapaddhati (subhASitAvalI)mAM keTalAMka padyo ' zrIrAghavacaitanyazrIcaraNAnAM ' ullekha sAthe sUcavelAM che, tathA zAkambharIzvara hammIra cAhuvANa( cauhANa )nI rAjasabhAne zobhAvanAra dvijAgraNI rAghavadevanA pautra tarIke potAno paricaya karAvyo che. ethI e rAghavadeva ja saMnyAsI thayA pachI rAghava caitanya nAme prasiddha thayA haze-ema jaNAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] vizeSa paricaya [143 sAvadhAna thajo.' tyAra pachI mUrie te mudrAratna lai, rAghavacaitanya na jANe tevI rIte tenA mAthA paranA vastramA nAkhyu. mahammadazAha jue che, to mudrAratna nathI. AgaLa pAchaLa jue che, paraMtu mudrAratna jovAmAM AvatuM nathI. zAhe pUchayu ke- ahiM mhAraM mudrAratna hatuM, koNe lIdhuM ?" ema pUchAtAM rAghave kahyu ke-' zAha ! A mUri pAse che. ' zAha sUri pAse mAgavA lAgyA. sUrie jagAvyu ke-' A (rAghava )nI pAse che. teNe potAnAM vastro darzAvyAM. sarie kahyu ke-zAha ! A(rAghava)nA mAthA para che. mAthA para jue che, to mudrA (vIMTI) jovAmAM AvI, zAhe te lIdhI ane rAghavacaitanyane kahyu ke-'dhanya che !, tuM kharo satyavAdI cho, ke pote laine jinaprabhasarine dUSaNa Ape che ! tethI rAghavacaitanya zyAmamukhavALo thai potAne ghare gayo. eka vakhate 64 jogaNIo zrAvikAonuM rUpa karI chaLavA mATe sUri pAse AvI, sAmAyika laine 64 jogaNIone vyAkhyAna sAMbhaLatI beThI. padmAvavaza karavI. tIe mUrine jaNAvyu ke-'tamane cha __LavA mATe A 64 jogaNIo AvI che. sarie temane joha to teo vyAkhyAna-rasamAM lubdha thai animeSa dRSTie ( AMkhano palakAro karyA vinA ) sUri tarapha dRSTi rAkhIne beThI hatI. mUrie te badhIne tyAM ja khIlI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 ] jinaprabhasUrino [jinaprabhasUri ane dIdhI-thaMbhAvI dIdhI. upadeza thai rahyA pachI sarva zrAvako ane zrAvikAo vAMdIne potAne ghare pahoMcyA. te jogaNIo AsanathI uThavA jAya che, to Asanane sAthe lAgeluM ( coMTelu) jue che. e joine pharIthI besI jAya che. tyAre sUrijIe kA ke-zrAvikAo ! RSione vihArabhUminI ( bhikSA mATe bahAra javAnI ) veLA thai gai cha, tame vaMdana karI lyo." jogaNIoe jaNAvyu ke-svAmi! amhe tamane chaLavA mATe AvI hatI, paraMtu tamhe amane chaLI. prasAda karo, amhane mukta karo.' sUrie kahyu ke-'jo tame mane vacana Apo to mukta karuM, nahi to nahi. teo bolI ke-' bolo zI vAcA che ? mUrie kA ke-' jo mhArA gacchanA sUri(adhipati)o tamhArA jogiNI-pITha( 1 ujjeNI, 2 dillI, 3 ajayamera durga ane 4 bharUca )mAM jAya, tene tame upadrava na karo to tamane mukta karUM.' jogaNIoe te, te pramANe svIkAryu. mukta karavAmAM AvatAM te potapotAnA sthAnamA gai. tyArapachI AcAryo sarvatra jAya che, temane upadrava thato nathI. tyArathI te jogaNIo potAnI vAcAthI baMdhAine rahe che.' 1 A yoginIno saMbaMdhamAM jainAcAryonA paNa keTalAka ullekho tathA prasaMgo che.suprasiddha hemacandrAcArya dvanyAzraya(caulukyavaMza) mahAkAvyanA 14 mA sargamAM siddharAja jayasiMhane avantI(mAlavA)nI yoginI sAthe thayelA saMlApano ullekha ko che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammad. ] vizeSa paricaya [ 145 eka vakhate sUri sabhAmAM beThA hatA, tevAmAM khurAsANathI vidyAvaMta eka kalaMdara (muslIma phakIra ) kalaMdarano garva haravo Avyo hato. teNe AvIne potAnI kullAha ( TopI) utArIne AkAzama pheMkI mahammadazAhane karbu ke -' zAha ! tamhArI sabhAmAM sevo jinadattasUrie 64 yoginIone vaza karyAnA ullekho ma che. yoginIpITha (dillI ) mAM vihArano niSedha karyo hato, sAM dillInA saMghanI abhyarthanAthI jinadattasUrinA paTTadhara jinacaMdrasUri yA hatA; tethI praveza - mahotsavamAM ja yoginIoe temane chalyA hatA ane teo mRtyu pAmyA hatA. purAtana dillImAM temanoM thUbha ( stUpa ) hato, saMgha teno yAtrA - mahotsava karato hato - evA prAcIna ullekho maLe che. tapAgacchanA dharmaghoSasUrie ujjeNInA yogInA AkramaNaprabhAvano pratIkAra karyo hato ane vidyApura ( bIjApura ) nI kulavA AvelI zAkinIone staMbhita karI hatI, tathA yoginIoe karelA marakInA upadravane sunisuMdarasUrie saMtikara stavanadvArA zAMta karyo hato - evA ullekho maLe che. AcAradinakara jevA jaina graMthamAM tathA anyatra kAlikApurANa vigeremAM 64 yoginIonAM nAmo tathA taMtrasAra vigere tAMtrika prathomAM tenI sAdhanAnAM prakaraNo jaNAya che. 10 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 ] jinaprabhasUrino [ jinaprabhasUri ane koi che ? je A ( TopI ) ne utAre ' zAhe sabhA sAme joyuM, tyAra pachI sUri, mahammadazAha pratye bolyA ke - ' rAjan ! mhArA vaDe enuM je karAya te tamhe juo.' tyAra pachI yUrie AkAzamAM rajoharaNa ( ogho) phaeNkyuM, teNe jaine te kullAha (TopI) ne mAthe pADI. tyAra pachI pharI pAchA te kalaMdare eka strI dvArA laD javAtA mAthe rahelA pANInA ghaDAne AkAzamAM addhara ja thaMbhAvyo. [ pahelAM pramANe ] pharI pAchA zAhane kayuM. sUrie te ghaDAne bhAMgIne pANIne ghaDAnA AkAravAM karyu. zAhe ka ke - ' pANInA kaNa - phusiyA ( chUTA ) karo. ' sUrie te ja pramANe kayuM. kalaMdarano ahaMkAra gayo. pharI pAchA eka vakhate sabhAmAM beThelA adbhuta nimitta zAhe karUM ke -' mhArI sabhAmAM beThelA kathana vijJo ! mane Aje kaho ke prabhAtamAM huM kayA mArge thaine rayavADI ( rAjapATI ) e jaiza 1' tyAra pachI sarva vijJoe potapotAnI buddhi pramANe vicArIne ciThThImAM lakhIne zAhane ApyuM. zAhe sari ( jinaprabha ) ne kaM - ' tame paNa Apo. ' sUrie paNa potAnI buddhi pramANe ciThThI ApI. te sarva ciThThIone laine potAnA khupaTTAmAM bAMdhI. zAhe vicAryu ke - ' A badhA asatyavAdI ( khoTuM bolanArA ) bane tema karUM. evo vicAra karI zAha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] vizeSa paricaya [147 baMdara burajo bhAMgIne nIkaLyo. jaine bahAra krIDA karI. eka sthAnamAM beThelA sUri vigere sarvane bolAvyA, ane teone kahyu ke-' potapotAnuM lakhelu vAMco.' te badhAe potapotAnuM lakheluM vAMcyu. sUri( jinaprabha )ne kahyu ke' Apano lekha vAMco. ' AcArye lakhelaM vAMcyu ke-" baMdara burajo bhAMgIne krIDA karIne zAha vaDanA jhADa nIce vIsAmo karaze." e sAMbhaLIne zAha camatkAra pAmyA' ane bolyA ke'aho ! A AcArya( jinaprabhasari) paramezvara sarakhA che, ke devo paNa enI sevA kare che.. 1 Ane maLatI eka prAcIna ghaTanA jANavAmAM AvI che ke mAlavAnA suprasiddha mahArAjA bhoje, pote karAvelA sarasvatI. kaMThAbharaNa nAmanA ziva-prAsAdamAMthI traNadvAravALA maMDapamAthI pote kayA mArge thaine nIkalaze ? Avo prazna paramAhaMta kavi dhanapAlane pUchatho hato. paMDita dhanapAle trikAlavI sarva vastuonA jJAnavALA kevali-praNIta ahaMchI cUDAmaNi nAmanA praznamaya atiprazasta anthanA AdhAre prazna vicArI, tenuM phala patramA lakhI, te patrane mATInA goLAnI aMdara nAkhI sthagIdharane ApI mahArAjAne padhArakhA kahyu hatuM. jaina deva, guru ane Agama sAthe tene asatyavAdI TharAvavAnI icchAthI sUtradhArone bolAvI, maMDapanI padmazilAne dUra karAvI rAjA uparanA mArgathI nIkalyo hato, pachI patra vAMcyu to temAM tevI rIte nIkaLavAnuM lakhyu hatuM-- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 ] jinaprabhasUrino [ jinaprabhasUri ane tyAra pachI zAhe jinaprabhasUrine kayu ke--- A baDa zItala chAyAvALo manohara che, to te vaDane sAthe pramANe karo ke jethI mhArI sAthe calAvavo Ave. ' sUrie te pramANe karyu. pAMca koza pachI mUrie kA ke-zAha ! A jhADane visarjana karo-rajA Apo to potAne ThekANe jAya. sUrie te pramANe karyu ke zAhe te jhADa(vaDa)ne rajA ApI tyAre te gayo. eka vakhate kanANapuranA mahAvIrane mlecchoe lai ai zAhanI poLa( rAjamahAla )nA mahAvIranI bAraNA AgaLa pADIne nIcu pratimAne mukha karAvI nAkhI mUkyA hatA. loko bolatI karavI tenA upara thaine jatA AvatA hatA. jinaprabhasUri AvyA, tyAre temaNe " siribhoyarAyarAyA kavaDeNugghADiUNa paumasilaM / uDDapaheNaM ta(na)ha maMDavAu siddha vva nIsarihI // " tenA vacanane sAcaM jANI rAnA manamAM parituSTa thayo hato ane teNe jinazAsananI prazaMsA karI hatI." -vi. saM. 1422mAM pATaNamA saMghatilakAcArya racelI samyaktvasaptati-vRtti( de. lA. patra 82)mAM A ullekha kayoM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] vizeSa paricaya [ 149 pratimAne te avasthAmA joi. te pachI sUrijIe rAjamahAlamAM jaine zAhane jaNAnyu ke -' zAha ! jo Apo to tamhArI pAse eka prArthanA karUM. ' zAhe kahyu ke-'mAgo te ApuM. tyAra pachI pAuli(rAjamahAla)nA dvAra para rahelA mahAvIra mAgyA. tyAra pachI zAhe mahAvIrane potAnI samIpamA maMgAvyA. citta haranAra manohara mahAvIrane joyA pachI zAha mUri pratye bolyA ke--' A tamane huM nahi ApuM.' sUrijIe kahyu ke- amhAraM Agamana nirarthaka thayu. ' zAhe kathu ke-- 'jo A( mahAvIra--pratimA )ne mukhathI bolAvo, to haM ApIza. ' mUrijIe kahyu ke-' jo e( mahAvIra-mUrti nI pUjA-satkAra karo, to bole. ' zAhe te pramANe (pUjAsatkAra )ko. pUjAnAM upakaraNa( sAmagrI) karI be hAtha joDIne zAha bolyA ke-'prasAda( maherabAnI) karIne Apa bolo. ' tyAra pachI mahAvIra jamaNo hAtha pasArIne bolyA ke"vijayatAM jinazAsanamujjvalaM vijayatAM bhu(su)ja[nA]dhipavallabhaH vijayatAM bhuvi sAhimahammado vijayatAM gurusuurijinprbhH||" bhAvArtha:-ujjvala jina-zAsana vijayI thAo, sujana rAjAono vallabha vijayI thAo, bhUmi para zAha mahammada vijayI thAo ane guru jinaprabhasari vijayI thAo. teno artha gurunA mukhathI sAMbhaLIne zAha tuSTa thayA ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinaprabhasUrino [ jinaprabhasUri ane bolyA ke - ' A ( mahAvIra deva ) ne mahAvIranuM sanmAna huM zuM ApuM ? ' sUrijIe kartuM kepUjana karAvaM ' zAha ! A deva sugaMdhI dravyothI tuSTa thAya che.' tyArapachI zAhe ( mahammade ) kharaha ane mAtaMDa be gAma ApyAM zrAvako dhUpa lAvIne sadA dhUpa - pUjA karavA lAgyA. sulatAne te ( mahAvIra )o prAsAda karAvyo. 150 ] rAghavacaitanya saMnyAsIne jItyo, sulatAnanA hAthanuM mudrikAratna rAghavacaitanyane mAthe nAkhyuM, anya camatkAro saMkramaNa darzAvyuM. sulatAnane zatruMjaya para lai jai saMghapati karyo. rAyaNajhA Dane dUdhathI varasAvyaM. amAvAsyA tithine pUnama tithi karI batAvI. khaMDelapura nagaramAM saM. 1347 ( 74 ? ) mAM jaMgaladeza ziva-bhaktone ( rAjapUtAnA ) nA jina - zAsana- dharmamAM sthApyA; temanuM svarUpa kahevAmAM Ave che - eka vakhate khaMDelavAla gotravALA viSNu (ziva) - bhakto dravya samupArjana karavA mATe goLa, khAMDa vigere vyavahAra ( vepAra ) karatA hatA. vepAra karatAM temane ghaNA divaso thai gayA. khaMDelavAlone jaino karyA 1 " khaMDelapure nayare terassae caucAle / jaMgalayA sivabhattA ThaviyA jiNasAsaNe dhamme // "" Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] vizeSa paricaya [151 ghaNo goLa ekaTho thai gayo. tenuM madha karavA mATe sevakone jaNAvyuM. tyArapachI madya( dAru) karAvIne vecAvavA lAgyA. lokamAM madya karanArA tarIke vikhyAta thayA. temAMthI keTalAke gurunA upadezathI madyano vepAra tajyo ane keTalApha te tajavAmAM azakta banI te ja vepAra karatA rahyA. tyArapachI jinaprabhasUrie padmAvatInA upadezathI jaMgalagotravALAne pratibodhita karyA." jinaprabhasUrie kanANayanayara( kannAnUra )-kalpamA ane vidyAtilaka munie tenA parizeSamA sUcavatAM avaziSTa rahela jinaprabhasUrinA aitihAsika paricayanI pUrti, temanA ja koi ( ajJAta ) nikaTanA anuyAyIe racelA jaNAtA A prAkRta prabandhathI thaelI jaNAze. pAchaLanA keTalAka lekhakoe jinaprabhasUrino saMbaMdha, pIrojazAha(phIrUja tughalaka) sAthe jojyo che, paraMtu uparyukta kalpa, parizeSa ane A prabandhanA AdhAre mahammada taghalaka sAthe sambandha mAnavo vizeSa prAmANika jaNAya che. vizeSamAM jinaprabhasUrinAM tatkAlIna guNa-varNanAtmaka [svAgata] gIto bAkAneranA jaina pustaka-bhaMDAromAMthI utsAhI zrImAn agaracaMdajI, bhaMvaralAlajI ane zaMkaradAnajI nAhaTA baMdhuonA prayatnathI hAlamAM prakaTa thayAM che* temAM paNa kamANayanayara * aitihAsika jainakAvya-saMgraha (abhaya jaina graMtha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 ] jinaprabhasUrino [ jinaprabhasUri ane kalpamAM ane tenA parizeSamAM pUrve (pR. 31-33 mAM ) jaNAvelI mahammadazAhavALI ghaTanAno nirdeza che. mAlA pu. 8 pR. 12-13 )mAM prakaTa thapala 2 gIto ucita saMzodhana karI ahiM darzAvAya - ( 1 ) ke salahau DhIlI nayasa hai, ke varanau vakhANU e; jinaprabhasUri jaga salahIjai, jiNi raMjiu suratANU. 1 calu sakhi ! vaMdaNa jAha, guNa-garuvaDa jinaprabhasUri; raliyai vasu guNa gAhiM, rAya- raMjaNu paMDiya - tilaDa. (AMcalI) Agama siddhAMtu purANu vakhANii, paDibohai sambaloi e; jiNaprabhasUri guru- sArikhau ho, viralA dIsau (i) koi e. 2 mAThAhI AThamihi carathI, teDAvai suritANu e; puddavitumukha jiNaprabhasUri caliyau jimi sasi iMdu vimANi e. 3 pati kutuvadInu mani raMjiu, dIThali jiNaprabhasUri e; patihi mana - sAsana pUchara, rAya-maNoraha pUrI e. gAma bhUriya paTolA gajavala, tUThau dei surivANU e; viNaprabhasUri guru kaM pi na icchaI, tihuaNi a maliyamANU e . . 5 Dhola damAmA aru nIsANA, gahirA vAjai tUrA e; iNapari jiNaprabhasUri guru Avadda, saMgha-maNoraha pUrA e. 6 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] vizeSa paricaya [153 (2) udayale kharataragaccha-gayaNi, abhinavaDa sahasakaro; sirijiNaprabhusUri gaNaharo, jaMgama kalpataro. 1 vaMdahu bhavika jana ! jiNazAsaNa-vaNa-navavasaMto; chattIsaguNasaMjutto vAiya-mayagala-dalaNa-sIho. (AM tera paMcAsiyaha posa sudi AThami saNihi vAro; bheTiu asapate mahamado suguri DhIliyanayare. 2 ApuNu pAsa baisAra e, namivi Adari nariMdo; abhinava kavitu vakhANivi, rAya raMjai murNido. 3 haraSi tu dei rAya gaya turaya, dhaNa kaNaya desa gAmA; bhaNai anevi je cAha ho, te tuha diu imA. 4 lei gahu kiMpi jiNaprabhasUri, muNivaro atinirIho; zrImukhi salahiu pAtasAhi, vivihapari muNi-sIho. 5 pUjivi suguru vastrAdikahi, karivi sahithi nisANu; deha pharamANu anu kAravai, navavasati rAya sujANu. 6 pATahathi cADivi juga-pavaru, jiNadevasUri-sameto; mokalai rAu posAlahaM, bahumalika-parikarIto. 7 vAjahi paMcasabada gahira sari, nAcahi taruNa nAri; iMdu jima gaiMda-sAhitu, guru Avai vasatihiM majhAre. 8 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 ] jinaprabhasUrinI [jinapramasUri ane jinaprabhasUrinI aprakaTa kRtiyo. jinaprabhasUrie 'paumAma 'gAthAnI anuyogacatuSTayavALI vyAkhyA (anekArtha ratnamaMjUSA de. lA. naM. 81 mAM pra.) mAM sUcavela rahasyakalpadruma tathA jinaprabhasUrinI anya aprakaTa kRtiyo jo upalabdha thAya, ane teno saMgraha prakAzamAM mUkAya to navIna jANavAnuM banI zake. jinadattamuri-caritra( agaracaMdajI nAhaTAdvArA prakAzita uttarArdha pR.431-433 )mAM prakAzita thayela vyavasthApatra(saM. sAdhusAmAcArI) jinaprabhasarikRta hovAnuM jaNAya che. jinaprabhasUrinI paTTa-paramparA / jinaprabhasUrino ziSyAdi-parivAra vizAla haze,tema temanI maLatI keTalIka kRtiyothI ane anya jinadevasUri keTalAka ullekho(pR. 50)thI jaNAya che. te saumAM jinadevasUri agrasthAne ( paTTadhara ) hovAnuM jaNAya che. zAha muhammada tughalake vi. saM. dhamma-dhura-dhavala saMghavai sayala, jAcaka jana diti dAnu; saMgha-saMjutta bahubhagati-bhari, namahiM guru guNa-nidhAnu. 9 sAnidhi paumiNidevi ima, jagi juga jayavaMto; naMdara jiNaprabhasari guru, saMjamasiri-taNata kaMto. 10 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada ] paTTa-paramparA [ 155 1385mAM dillImAM jinaprabhasUrinuM svAgata-sanmAna kayu, tyAre bIjA hAthI para emane birAjamAna karavAmAM AvyA hatA-e pahelA( pR. 32-33mAM ) ullekha thai gayo che. tathA uparyukta gItamAM paNa kathana che. jinaprabhasarie dillIthI mahArASTra-maNDala tarapha prayANa karyu, tyAre pAtazAhanA kathanathI potAnA pratinidhi tarIke cauda sAdhuo sAthe jinadevasUrine dillImaMDalamAM pAtazAha pAse mUkI gayA hatA-e ullekha paNa upara (pR.35mAM)darzAvyo che. tathA traNa varSa pachI vi.saM.1389mAM pAtazAhanA AmaMtraNathI jinaprabhasUri devagirithI punaH dillI tarapha AvatA hatA, tyAre mArgamAM allAvapura durgamAM temanA sArthikone asahiSNu mleccho dvArA satAmaNI thai, tyAre samAcAra malatAM sulatAnane vijJapti karI te upadrava dUra karAvanAra jinadevasUri hatA-e pahelAM (pR.47mAM) kahevAi gayuM che. e vigere parathI muhammada tughalakanA-dillIzvaranA zAhI darabAramAM jinadevasarinuM paNa UMcuM gauravabharyu sthAna hatuM, e vicArakonA lakSyamA sahaja AvI zake tema che. A jinadevamUrinI vizeSa grantha-racanA upalabdha thai zakI nathI, tema chatAM je maLI Ave che, te parathI paNa temanI . vidvattA pratIta thAya che. sacitra kalpasUtranA pariziSTamAM 97 padyovALI saM. kAlakAcArya-kathAnA aMtamAM teoe potAne ' jinaprabhasari-svAGka-paryA-lAlitaH / vizeSaNadvArA oLakhAvyA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 ] jinaprabhasUrinI [jinaprabhasUri ane mmmmmmmmm hema nAmamAlAnA ziloJcha--(ni. sA. nA abhidhAnasaMgraha khaM.2,115.) kAra, A jinadevasUri hovArnu upara (pR. 33 mAM) sUcavAi gayuM che. jinadevasUrinu saMkSipta paricayAtmaka prAcIna gIta aitihAsika jainakAvyasaMgraha (abhayajaina-granthamAlA pu. 8, pR. 14) mAM jovAmAM Ave che. * * yogya saMzodhana-saMskAra karI te ahiM prakAzita karavAmAM Ave chenirupama-guNagaNa-maNi-nidhAnu saMjami-pradhAnu; suguru jiNaprabhasUri-paTa-udayagiri udayale navala bhANu. vaMdaha bhaviya ho ! suguru jiNadevasari diliya varanayari desaNa; amiyarasi varisae muNivaru jaNu ghaNu Unaviu. AMcalI. 1 jehi kamANApura-maMDaNu sAmiu vIrajiNu; mahammadarAi samapiu thApiu subha lagani subha divasi. nANi vinANi kalA-kusale vidyA-bali prajeu; lakkhaNa chaMda nATaka pramANa vakhANae Agami guNa ameu. 3 dhanu kuladharu jasu kuli upanu ihu muNi-gyaNu; dhanu vIriNi ramaNi-cUDAmaNi jiNi guru uri dhariu. dhanu jiNasiMghasUri dikhiyau dhanu caMdragachu; 'dhanu jiNaprabhasUri nija guru jiNi nija pATihi thApiyaTha, 5 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada . ] paTTa- paramparA [ 157 uparyukta jinadevasUrie potAnA paTTa para jiname sUrine sthApita karyA hatA, ema jinaprabhasUriguru-paraMparAnA eka gIta dvArA jaNAya che. ** jinamerusUri hali sakhe ! ghaNau (i) sohAvaNiya raliyAvaNiya; desaNa jiNadevasUri muNirAyahaM jANau~ nitu suNau . mahi - maMDala dharamu samudharae jiNa - sAsaNihiM; aNudiNa prabhAvana karai gaNadharo avayariu vayarasAmi. bAdiya - mayagala-dalaNa- sIho bimalasIla - dharu; chattIsaguNadhara - guNa - kaliu ciru jayau jiNadevasUri guru. } 8 ** jiNacaMdasUri jiNapatisUri, jiNesaru guNa-nidhAnu; taNukrami upanale suguru, jiNasiMghasUri juga-pradhAnu. tAsu pATi - udayagiri udayale, jiNaprabhasUri bhANu; bhaviya - kamala - paDibohaNu, micchatta - timira haraNu. rAu mahaMmadasAhi jini niyaguNi raMjiyau; meDhamaMDala Dhilliyapuri jiNa-dharamu prakaTu kie. tasu gaccha - dhura - dharaNu bhayali jiNadevasUri sUrirAra; tiNi thApiTha jiNamerusUri namahu jasu namai [nara]rADa. gItu pavItu jo gAyae suguru-paraMparaha; samIhi sinjhahiM, puhavirhi tasu naraha 6 sayala Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com 1 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 ] jinaprabhasUrinI [ jinaprabhasUri ane vikramanI soLamI sadImAM uparyukta jinamerusUrinA paTTa para jinahitasUri sthApita thayA hatA, ema jinaprabhasUri sugurunI paraMparAnA upalabdha prAkRta gAthAkulakanA ullekhathI prakaTa thAya che. * jinahitasUri aitihAsika jaina kAvya saMgraha ( abhayajainagranthamAlA pu. 8, pR. 11) mAM jinaprabhasUri - gIta tarIke jaNAvela A suguruparaMparA - gIta yogya zuddhi sAthe ahiM darzAvyuM che. *xx saMjama sarasai niruyaM ( iM ) su ( vamu) muNINa titthabhara - ca (dha) raNaM / suguruM gaNahara- rayaNaM vaMde jiNasiMhasUrimahaM 119 11 jiNapahasUri muNiMdo payaDiyanIsesa tihuyaNANaMdo / saMpai jiNavara sirivaddha mANatitthaM pabhAvei // 10 // sirijiNa pahasUrINaM paTTami paiTThio guNagariTTho / jayai jiNadevasUrI niyapannA vijiyasurasUrI // 11 // jiNadevasUripaho (TTo)daya giricUDA vibhUsaNe mANU / jiNa merusUri-sugurU jayau jae sayalavijjanihI // 12 // 1 jiNa hitasUrimuNido tappaTTe bhaviya - kumuyavaNa - caMdo / mayaNa - kari - kuMbha - vihaDaNa - duddharapaMcANago jayaTha // 13 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] paTTa-paramparA [159 jinaprabhasUrinI ziSya-paraMparAmAM vikramanI pannaramI sadInA aMtamAM tathA solamI sadInA prAraMvAcanAcArya bhamAM cAritravardhana nAmanA vidvAna cAritravardhana muni vAcanAcArya thai gayA. teoe potAne temanI paraMparAnA jinahitamarinA ziSya bhUmIzavaMdita kalyANarAja upAdhyAyanA ziSya tarIke oLakhAvyA che. teo bahubuddhizAlI vAdavidyA-kuzala, sAhitya, nATaka, alaMkAra zAstromAM tathA nyAya, bauddha, vedAMta vigere darzanazAstromA niSNAta hatA-tevU sUcana kare che. narapeSa vANI (sarasvatI) gaNAtA hatA. temanI racelI kalyANamaMdira-stotranI 423 zlokapramANa TIkA vaDodarAnA prAcyavidyAmaMdiramAM che. teoe zrImAlavaMzI Thakkura bhISaNanI abhyarthanAthI, vi. saM. 1505 mAM vaizAkha zu. 8 guruvAre somaprabhAcAryanA sindUraprakara nAmanA prasiddha kAvya para dRSTAMtothI sarasa 4800 zlokapramANa tAtparya TIkA racI hatI, je e ja varSamA paM. dharmadAsadvArA lakhAi hatI. tenI saM. suguru-paraMpara-gAhAkulayamiNaM jo paDhai paccUse / so lahai maNovaMchiyasiddhiM savvaM pi bhavvajaNo // 14 // --aitihAsika jainakAvyasaMgraha( abhayajainagraMthamAlA pu. 8, pR. 41-42)mAMthI saMzodhana karI uddhata. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11T 160 ] jinaprabhasUrinI 1966 mAM li. prati vaDodarAnA jainajJAnamaMdiramAM pra. kAntivijayajI munirAjanA saMgrahamA che. [ jinaprabhasUri ane Aja vAcanAcArya cAritravardhane kavi kAlidAsanA suprasiddha raghuvaMza mahAkAvya para paNa zrImAlavaMzI zAha sAliganA putra araDakamallanI abhyarthanAthI zizuhitaiSiNI nAmanI 8000 zlokapramANa TIkA ravI hatI, jenI prati vaDodarAnA prAcyavidyAmaMdiramAM tathA khaMbhAta vi. bhaMDAromA maLe che. pro. pITarsananA riporTa ( 3, pR. 210) mA Ano Adyanta bhAga prakaTa thayo che. Aja cAritravardhana munie vi. saM. 1511mAM bai. zu. 11 tithie suprasiddha naiSadhakAvyanI TIkA racI hatI. Aja cAritravardhanAcArye pAMDubhUmaMDalAkhaMDala-sthApanAcArya, karpUravIradhArApravAha vigere virudadhArI udAra desalanA vaMzamAM, vaTa (vesTa) gotramAM thayelA varadeva - saMtAnIya zAha bharavanA putra zAha sahasramallanI abhyarthanAthI zizupAlavadha - mahAkAvyanI TIkA paNa racI hatI, jenI truTita ( 8 mA, 11 mA saganI) prati vaDodarAnA prAcyavidyAmaMdiramAM che. e TIkA omAM devI padmAvatI tathA zAradA devInAM maMgala saMsmaraNo dRSTigocara thAya che. teoe 13 padyonI prazastithI potAnI guru-paraMparAno paricaya karAvyo che, temAM sUcayuM ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] paTTa-paramparA [161 ke-" jinavallabha sugurunA vaMzamAM siddhAnta-zAstrArthanA jANa, garviSTha prativAdIrUpI hAthIonI ghaTAne parAsta karavAmAM siMha jevA, vividha navya ramaNIya kAvyonI racanA karanAra, vicAraNIya vizuddha prajJAvALA, vijJothI namana karAyelA proTapratApI mUrirAja jinezvara thai gayA. temanA ziSya sUrIzvara jinasiMhari thayA, je prANi-samUhanA hitArtha-saMpAdanamA kalpavRkSa jevA ane vipakSa-vAdIrUpI hAthIone pratihata karavAmAM paMcAnana jevA hatA. tenA paTTarUpI pUrvAcala para sUrya jevA mUri-puraMdara jinaprabha thayA, jemanI jIbhane budhendroe vAgdevatA( sarasvatI )nA AsthAnapaTTa tarIke varNavI hatI. temanI pachI potAnI buddhivaDe bRhaspatine tarjanA karanAra, nirupama samarasarUpI dravyavALA, jayazAlI mUrivara jinadevamUri thayA. " tyArapachI thayelA jinamerusUri, jinahitamUri, jinasarvasUri, jinacandrasari, jinasamudrasari, jinatilakasari 1. " vaMze zrIjinavallabhasya suguroH siddhAntazAstrArthavid darpiSThaprativAdikukharaghaTA-kaNThIravaH sUrirAT / nAnAnavya-subhavyakAvyaracanAkAvyo vibhAvyAmala prajJo vijJanato jinezvara iti prauDhapratApo'bhavat // 1 // ziSyastadIyo'jani jantujAtahitArthasampAdanakalpavRkSaH / vipakSavAdidvipa-paJcavaktrA sUrIzvarazrIjinasiMhasariH // 2 // 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~ ~ ~- ~ 162 ] jinaprabhasUrinI [jinaprabhasUri ane ane jinahitamUrinA ziSya kalyANarAja upAdhyAya(potAnA guru)no paricaya karAvyo che. jinaprabhasUrinA saMtAna-parivAramAMthayelA aneka munioe pariziSTaparva vigere aneka pustako lakhAvyAM hatA, jemAMnAM keTalAMka hAlamAM paNa dRSTigocara thAya che. vi. saM. 1585 vai. zu. 5 guruvAre jinaprabhasUrinA parivAramA thayelA munirAjanA upadezathI zrImAlavaMzI satputravatI zrAvikA rUpAIe sacitra kalpasUtra ane kAlakAcAryakathAnuM pustaka lakhAvyuM hatuM. jinaprabhasarinA saMtAnamA thayelA jinacaMdrasarinA samayamAM u. sAgaratilakanA ziSya samayadhvajopAdhyAyane zrAvikA pUrIe samarpita karelu uparyukta i. li. pustaka bIkAneranA jayacaMdrajInA bhaMDAramA vidyamAna che. vikramanI sattaramI sadImAM vi. saM. 1631mA jye. va. 12 budhavAre jinaprabhasarinA satpaTTapUrvAdrisahasrarazmirjinapramaH sUripurandaro'bhUt / bAgdevatAyA rasanAM yadIyAmAcchAda(sthAna)paDheM jgdurbudhendraaH||3|| sadanu jinadevamUriH svazemuSItarjitatridazamUriH / nirupamasa(za)marasabhUriH sUrivaraH samajaniSTa jayI // 4 // " -cAritravardhanAcAryanI sindUraprakara-TIkA, naiSadhamahAkAvyaTIkA vigerenI prazastimA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada ] paTTa-paramparA [ 163 saMtAnamAM thayelA vA. bhAratIcaMdranA ziSya bhAnutilake likhita guNasthAnaprakaraNa-TIkA cunIbhaM. mAM upalabdha thAya che. vi. saM. 1635mAM kA. va. 7 gurubAre jinaprabhAcAryanA anvayamAM thayelA devatilaka mumukSue jinaprabhasUrinI paryuSaNAkalpa-paMjikA(graM. 3041)nI pratine AgarA rAjadhAnImAM lakhI hatI. vi. saM. 1641mAM bIjA zucimAsa zu. 6 zukravAre, kamalA( padmA )devInA vara-prasAdapAtra jinaprabhAcAryanA anvayamAM thayelA jinahitamarinA ziSya Adidevamunie siMghAnakapuramAM jinabhAnumarinA samayamAM lipIkRta samayasAra nATaka vRttinI prati bIkAneramAM jayacaMdrajInA bhaMDAramA vidyamAna che. vikramanI aDhAramI sImAM. vi. saM. 1726mAM phA. zu. 10 zrImAlI kharataragacchamAM jinaprabhasUrinA saMtAnamAM thayelA u. labdhiraMganA ziSya paM. nArAyaNadAsanI preraNAthI kavi hemarAje racelI saTIka nayacakranI vacanikA( bhASA) bIkAneranA dAnasAgarajInA saMgrahamA upalabdha thAya che. vizeSa anveSaNa karavAmAM Ave to prabhAvaka jinaprabhasarinI ziSya-paramparAno bIjo itihAsa maLayA saMbhava che, paraMtu ati vistAranA bhayathI ahi ATalA saMzodhanathI saMtoSa mAnIzaM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 ] upasaMhAra [jinaprabhasUri ane A nibandhanI punarAvRttinA prasaGge pUrvokta kalpo uparAnta jinaprabhasUri-prabandha (saM.)nI lagabhaga upasaMhAra maLatI be pratiyo upalabdha thai hatI[1] vaDodarA A. jaina jJAnamaMdiranI pra. kAntivijayajI munirAjanAsaMgrahanI, tathA [2] vi.saM. 1895 muMbaImAM, ane vi. saM. 1922mAM ajImagaMjamAM lakhAela parathI agaracaMdajI nAhaTAe bIkAnerathI mokalAvelI nakala. tathA jinaharisAgarasUrijIe pAchalathI mokalAvela prAkRta prabandhanI prati, jinaprabhasUrinI tathA temanI ziSya-paraMparAnI kRtio ane kharataragacchanI anya saM. gu. paTTAvalIo, upadezasaptati, zrAddhavidhi, zubhazIlagaNino kathAkoSa (chANI jaina jJAnamaMdiranI ha. li. prati ), upadezakalpavallI, upadezataraMgiNI vigere aneka aitihAsika sAdhano sAthe samanvaya karI lIdhelA temAMnA upayogI aMzo A nibaMdhamAM yogya sthAne dRSTigocara thaze ane upayogI jaNAze-evI AzA che. A prayatnathI mahammada taghalakanA samakAlIna paricita ibne batUtA jevA paradezI itihAsa-lekhake na jaNAvelI, 'mirAte muhammadI (urdU), jhIAud-dIna baranInI 'tArIkhai-phIrojazAhI , tathA 'dI kraoNnIkals oNpha di paThAna kiMgja oNpha dilhI' 'sulatAnam oNpha dehalI' 'dI TraeNvhalara oNpha islAma' 'kaeNmbIja hisTarI oNpha iNDiyA, ' 'oNksaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] upasaMhAra [ 165 pharDa hisTarI oNpha iNDiyA , jevAM aitihAsika pramANabhUta manAtAM iMglIza pustakomAM na jovAmAM AvatI, chatAM muhammada tugha(ga)lakanA samakAlIna ane gADha paricayamAM AvelA A dezanA vizvasanIya anya lekhakoe prAcIna prA. saM. mAM lakhI rAkhelI temanI sAthe saMbaMdha dharAvatI, jainazAsanane gaurava ApatI, jinaprabhasUrinI prAmANika aitihAsika aneka ghaTanA prakAzamAM Ave che-e itihAsavijJo vAMcI-vicArI zakaze. purAtatva-premI itihAsanA abhyAsIone madhyakAlIna bhAratanA tathA dillIzvara pAtazAhonA itihAsanA abhyAsamAM, jaina AcAryono ane jaina gRhasthono aprakaTa itihAsa ukelavAmAM, hindumuslIma-kalaha nivAravAmAM, paraspara sahAnubhUtibharI maitrI vadhAravAmAM ane zubhapreraNAo ApavAmAM Aprayatna yatakiMcita upakAraka thaze; to lekhaka potAno varSono prayatna saphala thayo samajaze. -lA. bha. gAndhI. samApta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'jinaprabhasUri ane sulatAna mahammada ' A nibaMdhamAM AvelAM aitihAsika nAmonI anukramaNikA. TRE#. nAma pRSTha. au. nAma pRSTha. akabara 2, 18 anyayogavyavaccheda 4 acala 42 apabhraMzakAvyatrayI 27, 77 ajamera 126, 144 abhayakumAracarita 28 ajayamera ajamera abhayadeva sUri 134 ajitanAtha-mUrti 83, 85 abhidhAnarAjendra 25,44 , vidhicaitya 106-107 abhidhAna-saMgraha 33,156 ajita-zAMti-stava-vRtti 7 abhinaMdanajina(mUrti) 83 animagaMja 164 , kalpa aNahilavADa pATaNa amUlyavihAra aNahillapura pATaNa aMbadeva sUri 42,107 anuyogacatuSTayavyAkhyA 154 aMbA-aMbikA anekArtharatnamaMjUSA 154 aMbikAdevI(pratimA) 54,102 aMtarikSapArzva-kalpa 20 , kalpa 21 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] anukramaNikA [167 ai. nAma pRSTha ai. nAma ayodhyA 6, AcAra-dinakara 145 , tIrtha-kalpa 20 AtmArAmajI arajina-biMba 53,54,83 janajJAna-maMdira 25,67 araDakamalla 160 Adana ( eDana) 133 ariSTanemi-kalpa 2. Adigupta-ziSya 10 arbukapura Adijina-mUrti 28,82arbudatIrtha-kalpa 87,106 aryApura 82 Adideva muni 162 arhacchIcUDAmaNi 147 Amradeva aMbadeva sUri alapakhAna 106-107 ArAmakuMDa-padmAvatI-kalpa 21 alAvadIna (Na) 75,76, AzApallI-AsAvallI 103.10 8.114 AzApura alAud dIna = alAvadIna AsAvala 27,104 allAvapura durga 47.155 AsAvallI AsAvala avaMtI mAlavA AsInagara 3. azvAvabodha-kalpa 19 iMdrahaMsa gaNi 120,122 aSTApadatIrtha-kalpa 20 ibna batUtA asUaga malika 35 ujjayaMta= giranAra ahammadAvAda ,, tIrtha-kalpa 19 ahicchatrA-kalpa 19 ujjayinI = ulbaNI AgarA 52, 162 ujeNI 20,82,144,145 104 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ worrnwwwwwwwwwwwwwwwww 168 ] aitihAsika nAmonI [ jinaprabhasUri ane ai. nAma pRSTha ai. nAma pRSTha. udayaprabha sUri 4 ai. jaina kAvya-saMgraha 151, udayAkara gaNi 156,159 upakeza gaccha 42,53,101, aindrIpura 104,107 oMkArapura(jI) 86,92-94 upadeza-kalpavallI 120,122, ,, mAMdhAtA 86 133,164 oNksapharDa hisTarI, taraMgiNI 116,125, 164 oNpha iMDiyA 164 ,, mAlA-laghuvRtti 36 osavAla Ukeza ,, saptati 6,9,59,61,73, kakka sUri 42,53,101, 118,132,164 104, 107 upasargaharastotra-vRtti kaMjaroTapura 42, 53, raMgalapura 54,89 101, 104 , jinAlaya 54 kathAkoza-paMcazatIprabaMdha ulUkhAna kannANapura 107, 109, una[ga] khAna 148, 196 Ukeza vaMza (jJAti) 27,101, kannANayanayara 25, 26, 29, 106,122,130,134 30, 58, 105, 151 RSabhajina-stavana 18 , vIra 37, 38, 19, epiprAphiA iMDikA 141 68, 101 aitihAsika gUrjara kAvya-saMcaya ,, kalpa 20,25,26,109, 42,77 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 sulatAna mahammada. ] anukramaNikA [ 169 ai. nAma pRSTha ai. nAma pRSTha ,, parizeSa 33,39,40,58 kalyANapura 109 kanyAnayanIya nANaya kalyANamaMdira-TIkA 159 kapardiyakSa-kalpa 20 kalyANarAja u. 161 kamalAdevI padmAvatI kaSTabhaMjana kayaMbAsa sthala kAkara kAMgarA (DA) karanAla 141 karaheTaka kAtaMtradurgapadaprabodha karaheDA-karaheTaka kAtaMtra-vibhrama-TIkA 5, 7 karNadeva 104, 105 kAnAnUra-kannANayanayara karNATa 102, 105 kAnhaDa-kannANayanayara karpUracIradhArApravAha 102,160 , mahAvIra, mahAvIra kAnhaDade-prabaMdha kalaMdara 145,146 106 kalikuMDa tIrtha-kalpa 20 kAphUra malika 35, 103 kAmalatA kalpapradIpa tIrthakalpa kalpasUtra 155, 162 kAMpilyapura-kalpa kAyastha , kalikA kAlakAcArya-kathA 155,162 kiraNAvalI kAlikApurANa 144 dIpikA kAlidAsa 16. kAliya 108 8 kAvyamAlA 13, 16, 142 " kalpalatA 62 , paMjikA ,, subodhikA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 ] aitihAsika nAmonI [jinaprabhasUri ane pRSTha. 20 84 ai. nAma pRSTha. ai. nAma kiDhivANA 137 kSetrasamAsa kIrtikaumudI 90 khaMDavA-khaMDoha kuDaMgezvaratIrtha-kalpa khaMDelapura kutubadIna 142 khaMDelavAla kutUhalakhAna-kyutalaghakhAna khaMDoha kuMthujina-biba 53,54,84 khaMbhAta staMbhatIrtha * kumAragaNi kavi , zAMtinAtha jainabhaMDAra 18,66 kumArapAla 80,81 kharataragaccha (gaNa) 4,31, ,, caritra 111,112 40,55,106,111,153 kuladhara 156 , paTTAvalI 3,4,76.78, kulpAka 163,164 kRSNarSigaccha 111 ,, (bRhat ) 4 kembrIja hisTarI oNpha iMDiyA , (laghu) 31,75-78, 26,30,46,164 163 kokA pArzvanAtha-kalpa 20 kharasANI 131 koTAkoTi 150 komala sUri khAjejahAM malika-khvAjAjahAn kosalA-ayodhyA khApararAja kohaMDiyadevI-kalpa 20 khurAsANa 128,145 kauzAMbI tIrtha-kalpa khetarapAla 75 kyUtalaghakhAna khetala Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha sulatAna mahammada.] anukramaNikA [171 ai. nAma pRSTha. ai. nAma khetaladevI 136 gUnarezvara khvAjAjahAn 52 , purohita gacchamataprabaMdha 39 , mahAmAtya gaja saMghapati gogapura gajjaNavai ( vI ) 103 gyAs-ud-dIna tapalaka gaNitasAra 87 ghoSakIpura giranAra tIrtha 34,55,69, caturazItiprabaMdha 43 82,87,117 caturvargaciMtAmaNi 92 gujarAta 19,27,61,68, naturvizatijinAnaMdastuti 45,61 90,103-105.115 caturvizatiprabaMdha-prabaMdhakoza guNabhadra sUri 110 candra (Tha.) 108, 109 guNazekharasUri 38,40 / caMdrakapurI guNasthAna-svarUpa ( kramAroha ) caMdrakIti 113 caMdragaccha ,, TIkA caMdratilaka u. 27. guruguNaSaTtriMzat caMdraprabha jina (mUrti) 81,86 SaTtriMzikA 115 caMdravaMzI gurvAvalI 11,67,78,79, caMdrAnaka caMpApurI tIrtha-kalpa 20 gUrjaradharitrI-gujarAta cAritravardhana 149,160,162 ,, rAjahastyaMkuza 91 cArUpa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 jalapadra 172 ] aitihAsika nAmonI [jinaprabhasUri ane ai. nAma pRSTha. ai. nAma pRSTha. cAhuyANa-cauhANa cikkhala pura 83 , vIramaMdira 11 cittauDa-cittoDa jaThThaya (jeThavA) rAjapUta 30 citrakUTAcala=cittoDa gar3ha jayacaMdrajI-bhaMDAra 162 cittoDa 84, 104, 105 jayasiMha rAjA 80, 97 celakapura 86 jayasiMha sUri 90, 106, cellaNapArzva-kalpa 111, 112 caitya 42 jayasiMhapura caityavAsI 83 cola deza 24, 26, 109 jasovaddhaNa yazovardhana cauhANa kula jAja chaMdAkoza jAdhava-yAdava chAjU zAha 41 jAlaMdhara jagacaMdra sUri jAlora 76. 101, 106 jagasIha-jagasiMha jAvaDa zAha ___ 28 jagatasiMha 36, 43, jAvAlipura jAlora 115-130 jinacaMdra sUri (1) jaMgala gotra jaMgala deza 14. 111 jaMgaLayA 140 , (4) 134 jaMgharAla nagara 11, 63- , (6) / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] anukramaNikA [173 ai. nAma pRSTha. ai. nAma jinacaMdra suri (6) 157 134,136,142-164 :, (7) 161 , prabaMdha (prA. saM.) 65, 72, " (8) 162 7 4, 78,116, 117, jinatilaka sari 161 133, 134 jinadatta sari 134, 145 jinabhAnu sUri 162 ,, caritra 154 jinameru sUri157,158,161 ,, mUrti jinavallabha sUri 134, 161 jinadeva sUri 32-36.47, jinasamudra sUri 161 153-168. jinasarva sUri 161 161, 162 jinasiMha sUri 4,31,37,38, jinapati sari 27, 28, 134 75-78,136, 157, 158 137,156-158 , rAsa 161, 162 jinapAla u. 27 , stavana 17 jinaprabodha sUri 77,78,134 jinasuMdara sUri 45 jinaprabha mUri (Agamika) 3 jinahita sUri 158,159 jinaprabha sari (kharataragacchIya)1, 161,162 3-10, 18, 19, jinezvara sUri (1) 134 21-24, 31-47, jinezvara sUri (2) 6,27,7651-76,104-106, 78,134,136 106, 115, 117, 157,161 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mmmmmmmmrrrr 26 174 ] aitihAsika nAmonI [ jinaprabhasUri bhane ai. nAma pRSTha. ai. nAma pRSTha. jinezvarasUri-gasa 77 jainastotrasaMdoha 12,14, jIrApura jIrNadurga-jUnAgaDha jainastotrasamuccaya 11,17,18 noirasa jyotIrasa jUnAgaDha jesala joga(gi)No (64) 143 jesalamera noga(gi)NI-pITha 144 , jainabhaMDAra jJAtAsUtra jJAnakalaza muni , graMthasUcI 5,27,77 jJAnacaMdra jaitrapAla jyotIgsa 28 jainagraMthAvalI 26,32 jvAlAmukhI (yoginI) 141 jainatIrtha-rakSA pharamAna 34 , stotra 141,142 ,, darzana , , jhaMjhaNadeva jainadharmanI prAcIna itihAsa 26, jhIAud-dIna baranI 164 39,44 TakkArikA jaina sAhityasaMmelana riporTa 26, TI(DhI)purI tIrtha 43 ,, stotra sAdhana jainasAhityameM itihAsake Thakkura kula sAdhana 26,45 DabhoI jainasAhitya-saMzodhaka 18 DIsAvAla jJAti nainastotrasaMgraha 17 dillI (DhIlI) dillI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada. ] ai. nAma Dhorasamudra taghalaka=tugalaka taMtrasAra 145 tapAgaccha (pakSa) 10, 11,18, 41,98-67,111118,132,145 paTTAvalI 99 tapoTamata kuTTana zataka tAjadIna malika-sarAI pRSTha. 85 anukramaNikA ai. nAma tuga (gha) lakAbAda 67, 79 7,67 35 tAjala malika 46 tApI 90 -tAMbI (zrImAla - gotra ) 4, 136 tArApura 85 tAhUlaNapura 83 tilaMga deza 54 tilaMgAdhipati 54,102,105 tihuNasiMha tIrthakalpa 9,18,21,25, 36-38, 13 20 36 daMDavIrya dapharakhAna darbhAvatikA DabhoI dAzarathipura ayodhyA turakka 2, 29, 31,42, 14,69 dakSiNa deza (maMDala) 19,26, 30,42,90,109 dAhaDapura di kronikalsa oNpha di paThANa kiMgj [ 175 pRSTha. 31.35 dillIzvara dInAra malika tIrthanAmasaMgraha tuga (gha) laka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 116 115 oNpha dilhI 164 dillI 5,7,9,23, 30-36, 83 39,43,45,92,98, 60, 69, 71, 75, 101, 104,109, 114, 118, 128, 129, 137, 144, 141, 112-116 2,18,22,23, 77, 109 48 www.umaragyanbhandar.com Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha. 147 durga 83 46 (5 176 ] aitihAsika nAmonI [ jinaprabhasUri ane ai nAma pRSTha. ai. nAma dIpAlikA-kalpa (1) 9 dvayAzraya mahAkAvya 144 (2) 42 dhaNiyAvI 13 dIzApAla-DIsAvAla dhanapAla (paM.) dhanamAtRkApugdhaNiyAvI davIrakhAna dhaMdhakalasa (kula) 108 deda 91 dharmakIrti gaNi 78 depAlapura dharmaghoSa sUri 78,79,145 devagiri 6,9.31,36,41- dharmadAsa 159 49,78.80,85, dhavalaka-dhoLakA 89.93,95,101, dhAtupATha-vRtti 113,114 104,115-122,155 dhArA devatilaka 162 dhArAdhara (paM. joSI) 31,32 devapAlapura depAlapura devAdhideva mahAvIra dhI TraeNvhalara oNpha islAma 164 dhoLakA devendrasUri (1) 66.78 naminAtha (mUrti) desalavaMza nayacakra-vacanikA desala zAha 101-103,107 nayacaMdra kavi 106 dehalI dillI narmadA dolatAbAda-devagiri nalapura droNata 85. naLAyana mahAkAvya 115 " (2) v v 500 mar ur . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] anukramaNikA [ 177 occ ai. nAma pRSTha. nAgadA nAgahRda nAgapura 84 nAgapurIya nAgalapura nAgahRda nAgeMdra gaccha nAbhinaMdanajinodvAra prabaMdha 42, 51,101,104,107 nArAyaNadAsa nAsikapura-kalpa 20,84 nAsikya nAsika(ka) niMbasthUra parvata 82 nivRti gaccha 42 nImADa aMka nIlakapura neminAtha (mUrti) 69,82-86 , phAga 43 naiSadhamahAkAvya-TIkA 162 nyAyakaMdalI-vivaraNa 41. paiTThANa pura 20,36,85 12 ai. nAma " kalpa paumiNi devI padmAvatI paMcaliMgI-vivaraNa 27 paMcazatI-prabaMdha 58,62,68, 69, 72, 74, 120, 122, 132, 164 paTaNA pATaliputra paTTAvalI 76,161 pattanaH-pATaNa padmanAbha kavi padmAvatI 6,10,11,69,71, 136-138,154, 160,162 ,, catuSpadikA 17 pariziSTa parva 162 parNavihAra pura pa!SaNAkalpa-kalpasUtra 49 palhUpura-pAlaNapura pATaNa 33, 63, 66, 85, 103, 106, 115, 117,148 m Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 ] ai. nAma " pRSTha. jainabhaMDAra - graMthasUcI 3, 18 20 102, 105 pATaliputra- kalpa pAMDu deza pAMDubhUmaMDaLAkhaMDala aitihAsika nAmonI sthApanAcArya 160 54 pAMkhyadeza- rAjA 8,56 pAdalipta sUri pArzvanAtha ( biMva, maMdira ) 30, 42,81 - 81 pAlaNa pura pAlitta = pAdalipta sUri 134, 136 pAlhAka 131,132 pAvApurI tIrtha - kalpa 9,20, pIroja pAtazAha [ jinaprabhasUri ane pRSTha. ai. nAma pUrNabhadra gaNi 26 pUrNimA gaccha (pakSa) 43, 119 pUrvadeza - tIrthaM 19 pRthvIdhara = pethaDa pRthvIrAja peThaNa paiTThANa pethaDa zAha 44, 45 piTarsana- riporTa 24, 21.36, 39, 44, 160 19-62, 71, 110-111, 118,121,129, 133,111 pUrI 162 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 27, 28 42,78, 82 86, 101 peroja= pIroja polhAka ( polA ) = pAlhAka prakaraNaratnAkara 11-13, 15,16 pratiSThAna = paiTThANa pattana prabaMdhakoza prabodhamUrtti gaNi prabodhodaya vAdasthala prabhAcaMdra sUri prabhAvakacaritra 43, 130 76 27 33 33 prabhAsapATaNa praznottararatnamAlA - vRtti 84 41 www.umaragyanbhandar.com Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . sulatAna mahammada. ] anukramaNikA ai. nAma pRSTha. ai. nAma prAcIna gUrjarakAvyasaMgraha 42, bhaTTAraka-jinaprabha sUri ,, sarAi ( posahazAlA ) 51 prAcIna jainastotrasaMgraha 16 bhayaharastotra-vRtti prAcIna lekhamAlA 141 bharata prAcyavidyAmaMdira 40,67 bharuca bhagupura 'phalavarSI 8,34,55 bhAnucaMdra u. , pArzva-kalpa 20 bhAnutilaka 162 , stotra / bhAratIcaMdra 162 'phalodhI-phalavI bhIma saMghapati 'phIrUja-pAzeja bhImadeva (1) phuramAna 153 pheru " (2) 107-109 bhImapallIka caMdI-mocana 35,54 101 bhuvanahita u. alAde rANI 75,139 111 bhRgupura bIkAnera 131,151,162 90, 112, ,, jJAnabhaMDAra 76,162, 113, 144 163 16. bRhaTTipanikA 24 bhoja rAjA 33,147,148 bRhatsaMhitA 28 ,, prabaMdha 116 bRhadgaccha 110,119 makuDI bohittha zAha 53 magadUmaiM jahAM brahmazAMti yakSa 105 magadha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com 19 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 ] aitihAsika nAmonI [ jinaprabhasUri ane mmmmmmmmmmmmmmmm " , kalpa yAtrA ai. nAma pRSTha ai. nAma pRSTha maMgalapura mallinAtha(mUrti) 82,84,85 maMDapa girimAMDava gaDha malliSeNa sUri 4 maMDapa durga= , mahaNasiMha 43, 115, maMDapAdi-3, 119, 120, maMDalIka 104 123, 127-133 mathurAtIrtha-uddhAra mahammada taghalaka ( sulatAna, 19 pAtazAha)1,2,18,21-24, 30-39,43-48, 6.1, madana sUri 52, 55, 68,75,105, madanasiMha mahaNasiMha 110-112,117,13:/madurA 157, 164 madhyakapura mahAgaNapati-stotra 112 madhyadeza-tIrtha 136 mammANa zaila mahArASTra maMDala 35, 155 marusthalI (maMDala) 26,62 mahAvIra-gaNadhara-kalpa 20 malika mahAvIra-mUrti 35,55,56, , vayo 111 76,77,81,84,103, malayeMdu sUri 113 101, 148-190 malladeva 36 mahendra mUri 111-113 malla vAdI 56 mANikyadeva-kalpa 20 mallANA ___75 mAMDava gaDha 79,80,82,95 mahAdhara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammad ] ai. nAma pRSTha. 150 5 101 maMtrI 104 , mAnadeva zAha 26, 28 mAnabhadra sUri 110 mAMdhAtamUla 83 mAlava deza (maMDala) 19,78, 82, 88, 97, 98, 144, 147 97, 103 mAtaMDa mAthura vaMza mAdhava anukramaNikA mAlavarAja mithilA tIrtha - kalpa mukuTikA = makuDI munibhadra sUri 43, 110,111 munisundara sUri 11,67,78,89 munisuvrata (mUrti) 36,84,85 mullANaka muha (mo) DAsA muhaNasiMha = mahaNasiMha muhammada = mahammada meghanAda 104 ai. nAma meda maMDala merutuMga sUri mevADa (DI) maulAnA = mallANA mleccha pati yaMtrarAja yAdava "" 99 yugAdijina-maMdira yoginI (64) 144, 145 pattana = dillI pITha = raNathaMbhora ratna- parIkSA ratnapAla ratnapura pura= "" "" raghuvaMza - TIkA ( zizu hitaiSiNI ) tIrtha-kalpa 95 ratnamaMDana gaNi ratnamaMdira gaNi 140 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 181 pRSTha. 157 43 104, 132 99 59 113 92 66 160 104 108 136 85 20 82, 89 116 www.umaragyanbhandar.com Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 ] ai. nAma pRSTha. ratnazekharasUri (1) 114,115 (2) 111,119 "" aitihAsika nAmonI [ jinaprabhasUri ane ai. nAma rUNa nagara rUNApurI = rUNanagara rUpAi raivataka giranAra ratnAkara 99 ratnAkarAvatArikA - paMjikA 43 ravivATaka rahasya kalpadruma rAghavacaitanya 75,141-143 rAghavadeva = rAghavacaitanya rAjagRhI 101 154 111 19 rAjapUtAnA rAjaprasAda = zatruMjaya tIrthakalpa rAjazekhara sUri 43, 44, 129 rAjasIha 36 rAjasoma 18 rAjAdi - rucAdi - gaNa - vRtti 9 rAjAdhigaja=mahammada rAmadeva (rAjA) 78,90, 91, 97,98,101, 102 28 rAmadeva (zeTha) rudrapallIya gaccha 38, 41, 43 rudramahAlaya 99 labdhiraMga laMbakarNIpura lAlA sAdhu ( zAha ) pRSTha. 84, 114 lAvaNyaprasAda lIMbaDI- jaina jJAnaMbhaMDAra lekha-paddhati vakI ( vAMkI ) vajrasena sUri vaDathUNa (?) vaDoda (drA) caMTapadra vaDodarA = 162 90,91 18 90. 84 114 vaTapadra 4,79, 85, 86, 119, 160 10 163 84 41 " vaDhavANa ( ? vaDavANI )= varSamAna pura vaNathalI = vAmanasthalI varaMgala= uraMgala varadeva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 160 www.umaragyanbhandar.com Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammada.] anukramaNikA [183 ai. nAma pRSTha. ai. nAma vardhanapura vidyAnaMda vardhamAna tIrtha 58 vidyApura-vIjApura vardhamAna pura vidyunmAlI deva valabhI-maMga 103 vidhiprapA vastupAla-tejapAla-kalpa 21, vidhimArga 81,90 vinodakathA saMgraha 43 vAgaDa deza 4, 75 vindhanapura 82 vAghelA vividhatIrtha-kalpa=tIrthakalpa vANArasI vArANasI vizAlarAja gaNi 10 vANI vihAra(ka)-jinamaMdira 84,93 vAmanasthalI 84,104 vIjApura vArANasI , bRhadavRtAMta 24 kIrajina (biMba, vihAra ) 35, vAstusAra 108,109 51,56,58,67,83-85, vAhaDa vikana(ma)pura=vikramapura , stotra-vRtti 8 vikramapura 26,82,86 vIradhavala 90 vijayakaTaka vIravalla (ballAla) vijayayaMtra 60,61 vIriNi vidyAtilaka muni 33,38,400 bIsala deva 42,151 vRddha( bRhat kSetrasamAsa 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com 141 " kalpa 156 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " rAjA " stavana ___184 ] aitihAsika nAmonI [jinaprabhasUri ane ai. nAma pRSTha ai. nAma pRSTha. vesaTa gotra 160 zAkaMbharIzvara 142 vaibhAragiri tIrtha-kalpa 19 zAkinI vyavasthApatra 154 zAntinAthajina (biMba) 53, 54, vyAghI-kalpa 21 82, 83, 85 vyArA-vihAraka , prAsAda 8. zaka kula 39 , carita (mahAkAvya) 43, 39-41 109, 111 , sainya zakAdhirAja mahammada zAradA (mUrti) 102, 160 zaMkhapura zAdhara 142 zaMkhapura tIrtha-kalpa 20 " " paddhati , zilAditya 103 zatrujaya tIrtha 3, 28, 34, ziva-zakti (motI-joDI)128 55, 67, 68, 76-77, zizupAlavadha mahAkAvya 160 80, 85,87, 106,117 zIlataraMgiNI 10, 41 , uddhAra 12, 14, 107 zuddhadaMtI tIrtha-kalpa 20 , kalpa 9, 19, 21-24, zubhazIla gaNi 58,62, 68. 34, 106 74, 116, 117, 120, 133 zatrujayAvatAra 82 zekha zahAbuddIna (porI) 28 zrAvidhi 119, 119 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com , sevaka Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMprati sulatAna mahammada. ] anukramaNikA [185 ai. nAma pRSTha. ai. nAma pRSTha. zrAvastI-tIrthakalpa 20 samayasAra nATaka-vRtti 162 zrIdhara 44 samayasuMdara zrIpAlakathA sirivAlakahA samarasiMha 12, 14, 104, zrImAlavaMza(zI) 134, 135, 106, 107 199-163 42, 107 , saMgha 134, 135 samavasaraNa-kalpa 20 samiyAnaka zrIraMgam TApU (paTTana) 26 zreNikacaritra (vyAzraya ) 7 80, 81 saMghatilakAcArya 38, 40 saMbodhasattarI samyaktvasaptati-vRtti 39,148 saMghapaTTaka TIkA 27 sarasvatI-koza (7) 8 sattasaya deza 105 / sarasvatIpattana pATaNa satyapura-tIrthakalpa 20,104 / salakSaNapura satyA(saccAi-saccikAdevI) saMsAracaMdra 102 sahajA zAha 42, 101,102 -satra 93, 94 sahaNAsadurapIna(nAsaruddIna)111 saMtikara stavana 145 sahasramalla 160 saMdehaviSauSadhi sAipura sapAdalakSa 104, 126,127 sAibANa saptatizatasthAna 11 sAketapura-ayodhyA samayadhvaja 162 sAgaratilaka 162 141 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - aitihAsika nAmonI [jinaprabhasUri ane wwwwwwmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm ai. nAma pRSTha ai. nAma pRSTha sAcora 103,105 siMhA(ghA)naka 83, 162 sAdhupratikramaNasUtra-vRtti sIhaDa sAmaMta sukRtasAgara kAvya 82,89,101 sArasvatapattana pATaNa suguru-paraMparA-gAthAkulaka159 sArUAra ghATa prAsAda 100 , gIta 199 sAliga sumaTapAla 136, 137 sAhabadIna zahAba-ud-dIna sumati gaNi 27 sAhaNa sikaMdara suragiridevagiri siddhacakra-yaMtroddhAra 115 suratrANa-sulatAna siddha sUri 102,103,107 sulatAna mahammada 164 siddharAja , oNpha dehalI 99, 144 siddhavarakUTa , sarAi 37,49 siddhasena divAkara siddhAMtastava sUrAcArya sUrimaMtrAmnAya (vidyAkalpa) 9 ,, apacUri siddhicaMdra vAcaka setubaMdha siMdUraprakara-TIkA 159,162 settuMja-zatrujaya siri sopAra pura sirivAlakahA somatilaka sari (1) 10,11, siroha 66, 68, 80, 87,. siMhaNa deva 116-118 sUraprabha u. 43 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 90 " rAjA sulatAna mahammada.] anukramaNikA [187 ai. nAma pRSTha. ai. nAma pRSTha. " (2) 33,40-42 haribhadra sUri somadharma gaNi 6,9,59,118 hariSeNa somanAtha 104 harSakIrti sari __ 113 somaprabhAcArya 63-68,159 harSapurIya gaccha hapapurAya 43 somamUrti gaNi haMsakIrti somezvara pattana haMsalapura 26 hastinApura 18, 83 soraTha 104 , tIrtha-kalpa 20, 56 sro( ? mo )hilavADI 136 ., pratiSThA 55 saurASTra tIrtha 18 , yAtrA sauvartaka staMbhatIrtha 66, 88, 106 hiMdUrAjA (rAjya) 47,56 staMbhanapArzva-tIrthakalpa 19 hIravijaya sUri staMbhaneMdra-prabaMdha 43 hemacaMdra sAdhu 115 syAdvAdamaMjarI hemacaMdrAcArya 1,56,114 103, 104 hemanAmamAlA-ziloMcha 33,156 hemADa paMta hemAdri ,, deva hemAdri(di) 78,86,90-97 , =mahammada 'hemAdri Urpha hemADa paMta' harikaMsI-pArzva-kalpa 20 hoyasAla rAjA 26 84 . stotra hammIra " mada-mardana " cauhANa 12 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atihAsika ghaTanA-nirdezaka saMvatsara-sUcI vikrama saMvat pRSTha vikrama saMvat pRSTha 845 | 1327 1328 77 1081 133 1 4,31,75,77,78 1332 6,59,66,67 1210 1333 1233 1334 33,77 1248 1336 1277 1337 (ayukta) 1280 1288 1295 1297 1347 ( ? 74) 150 1348 1349 1352 1355 11 1356 7,104 81,82 1397 66 / 1363 1310 1311 1320 1321 1325 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1365 190 ] aitihAsika ghaTanA-nirdezaka [jinaprabhasUri ane mmmxmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm vikrama saMvat pRSTha vikrama saMvat 58 1389 9, 22, 23, 1366 51, 16, 155 1367 105 / 1390 4, 6,9,51, 1369 . 8, 11, 106 / 53, 55, 68, 105 1371 42, 54, | 1393 42, 53, 101, 106 101, 104,107 1372 40 11,66,67 1397 40 '108, 109 1377 1101 1380 43, 44. 129 1381 9, 23, 67, 1407 23,60 ___33, 36 1410 43, 109, 1385 9, 21, 30, 32, 34, 40, 1412 67, 105, 106, 1422 38, 111,148 193, 155 1424 1386 1127 113 1387 9, 11, 11, 1128 43, 4, 59 1429 41, 119 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulatAna mahammad. ] vikrama saMvat 1444 1466 1483 1503 1905 1506 1511 1512 1917 1921 1555 1989 saMvatsara-sUcI pRSTha vikrama saMvat 60 1631 1635 1641 11, 67, 78 45 6, 9, 19, 118 199 111, 119 160 106 116 18, 62, 68, 116, 120 120, 122 162 1726 1895 1922 1939 1966 [ 191 pRSTha 162 163 163 163 164 164 113 160 1971 29, 112 1979 (san 1923) 24 1982 112 1987 (san 1931) 92 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ v o pRSTha 29 "" 14 17 17 18 34 paMkti c 11, 183, 20 16 21 42 "" 63 86 96 22 39 17 45 22 1423 58, 62 8, 141529 (1) 15 14 15 22 128 17 133 12 151 18 160 15 17 zuddhi - patraka azuddha vIrastotrasari ityAdi paMcakalyANamaya aprasiddha namastrijagadvandita 19, 20 pArasI ( zaurIpura ) ArAma nivRtta kathAkoza -koza - koza puraNa zakti paddhI bAkAnera bharava saga zuddha vIrastotra (svarNasidvigarbhita) sUrimaMtra- pradeza vivaraNa ityAdi kalyANakamaya prasiddha namastridazavanditakrame phArasI ArAma ( Amara ) - nirvRti 1483 1521 kathAkoza (kathA 2 ) - koza ( kathA 3) - koza ( kathA 8 ) purANa mhAre zakti pachI bIkAnera bhairava sarga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ICPD thI thazo paM. lAlacaMdra gAMdhIe saMpAdita karelA a (aprasiddha grantha-granthakRtparicaya, prastAvanA bhUmikA vi. sAthe) gAyakavADaprAcyagraMthamAlAmA prakAzita IDIR 21 jesalamera-jainabhANDAgAroyagranthasUcI 29 nalavilAsanATaka kartA mahAkavi rAmacaMdra 37 apabhraMzakAvyatrayI kartA jinadattasUri 48 nATyadarpaNa( savivaraNa ) mahAkavi rAmacaMdra, guNacaMdra 4-8 76 pttnsthpraacyjainbhaannddaagaariiygrnthsuucii| 8-0 [ tADapatrIya-vividhagrantha-paricayAtmaka prathama bhA] pATaNanA prakhyAta prAcIna jaina bhaMDAromA seMkaDo varSAthI chapAyelA, tADapatroM para sacavAi rahelA, saM. prA. apshaadi| bhASAnA, vividha viSayonA, alabhya durlabha aprakaTa graMthono paricaya karAvanAra,, graMthakAronI tathA granthoM lakhAvI samarpaNa karanAra zrImAno ane zrImatIonI vizAla prazastiyothI, tathA rAjAo, rAjyAdhikArIo, vidvAno, vividha deza-nagaro, gaccho ane vaza-jJAtiyonA itihAsa para prakAza pAutI sAmagrIothI vibhUSita thayela, jainonA ane gujarAtanA gauravabharyA ullekhAthI bharapUra, pratyeka pustakAlayo ane sAkSarone upayogI mahAn granthasyAdizabdasamuccaya (avacUri sAthe) mahAkavi amaracandra 0-12 1 paMcamI-mAhAtmya ( mahezvarasUrinA prA. no gu. anuvAda 0-5 2 tribhuvanadopakaprabandha(prA.gu. AdhyAtmika kavi jayazekharasUri0-8 3 tejapAlanA vijaya (godhrA, pAvAgaDha ane cAMpAneranA -8 aprakaTa itihAsa sAthe) [ sAthe lenArane yogya lAbha thaze] -abhayacaMdra bhagavAn gAMdhIke. rAvapurA roDa, gaMbhIrAbilDIMga, The. herIsa roDa, vaDodarA bhAvanagara (kAThiyAvADa) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com