Tattvartha Karika

Author(s): Kirtipurnashreeji
Publisher: Kirtipurnashreeji

Page 20

અઢારસો કોટ્યાધિપતિ સાથે પૂજા, સ્નાત્ર ભણાવતા. પિતાના નામે મોટો ત્રિભુવનપાળ વિહાર બંધાવ્યો. અભૂતપૂર્વ આરાધના કરી છે. સ્વદ્રવ્યથી દહેરાસર બનાવનારા આ કાળમાં પણ છે કે નહિ ? શત્રુંજયના અભિષેક રજનીભાઈએ આ કાળમાં જ કરાવ્યા. સતયુગમાં કામો કરનારા હતા તો કલિયુગમાં પણ છે જ. રાણકપુર તીર્થ કેવું મનોહર બનાવ્યું કે, ૧૪૪૪ થાંભલા હોવા છતાં દર્શન કરતાં. એક પણ આડો ન આવે. મુંબઈનો માણસ તેનું નામ કે, દર્શનમાં આડો આવ્યા વિના ન જ રહે. દર્શન કરવાની પદ્ધતિ બદલો કોઈને અંતરાય ન થાય તેમ ઊભા રહો.
મુસ્લિમ દરબારની પદ્ધતિ જુઓ. આપણે ત્યાં પાંચ અભિગમ છે. વિનય છે. ઘંટ વગાડવો તે નાદપૂજા છે. દેવદુંદુભિ દ્વારા દેવો નાદવડે પૂજા કરે છે. | ફૂલ ગંદુ ન ચાલે તેમ કાન ફોડી નાખે ભેંસાસુર નાદ ન જોઈએ. નાદ કર્ણપ્રિય મધુરધ્વનિ જોઈએ. કોઈને અંતરાય થાય તેવા જોર જોર અવાજથી ગાવું નહિ. શાંતચિત્તે - મધુરસ્વરે ગાવું.
પહેલાંના સમયમાં ઝાલર વગાડતા. શંખનાદ થતા. હવે તે વિધિ લુપ્ત થઈ ગઈ. વૈષ્ણવોના મંદિરમાં ચાલુ છે. બૈરાની જાત દેરાસરમાં પણ સાડલાની ભાત જુએ. ઉપાશ્રયમાં જાય તો નિંદા કરીને ઓટલા તોડે. કદાચ ઉપયોગ વિના બોલાય સંભળાય પણ લખાય તો નહિ જ. જેમાં ઉપયોગ મુખ્ય હોય તેને જૈનદર્શન ધ્યાન કહે છે. વ્યાખ્યાનશ્રવણ, પૂજા, સામાયિકમાં એકતા તેને જ જૈનશાસન ધ્યાનયોગ કહે છે. તન્મયતા, તલ્લીનતા જે ક્રિયામાં આવે તે જ મહાયોગ તે જ મહાધ્યાન કહેવાય. - અશુભ વિચારથી નિવર્તન, શુભમાં પ્રવર્તન ઉપયોગ તે જ ધ્યાન. ઉમાસ્વાતિજી મહારાજે એક
સ્થાને કહ્યું છે કે, જગતના જીવોને તારવાનો ભાવવાળો જે વક્તા રાડો પાડી પાડીને પણ બોલે તો તેને તો એકાંતે લાભ જ છે.
જો કલ્યાણબુદ્ધિથી, શાસન પમાડવાના ભાવથી બોલે તો તે વક્તાનો ધોધમાર ક્ષય થાય છે. શ્રોતાને પણ લાભ થાય છે. ત્રેવીસ કલાક અશુભ વિચારોનું જે આંદોલન ચાલે તેના કરતાં એક કલાક તો શુભની ગંગા વહે છે ને! તરૂપતા, એકાકારતા આવે તેનાથી જ શુભકર્મનો બંધ થાય છે. અશુભકર્મનો બંધ તૂટી જાય છે. જ્યાં હરપલ શુભ જ વાતાવરણ હોય છે એવા મંદિર-ઉપાશ્રયમાં આવતા જ રહો. કુમારપાળ રાજવી હોવા છતાં ચોમાસામાં રોજ એકાસણાં કરવાં એવી પ્રતિજ્ઞા કરી છે. પાંચ વિગઈનો ત્યાગ. ચારે મહિના બ્રહ્મચર્ય, ઉભયતંક પ્રતિક્રમણ, ચાર મહિના ગ્રામાંતર નહિ કરવું. બ્રહ્મચારી બનવું છે? પશુવેડા હવે છોડી દો. .. તે બહારની વસ્તુ ખાવાની છોડી દો. ચોમાસામાં મદ્રાસ, દીલ્હી જવાનું છોડી દો. પાર્લાવાળા તો બટાટાં ખાતા જ નથી ને? આવું તો નથી ને કે બહારથી ગોલગોલ અંદરથી પોલંપોલ. ધર્મસંગ્રહના પાઠો છે કે, કદાચ દુષ્કાળ પડી જાય તો શ્રાવક અચિત્ત પાંદડાં ખાય, તે પણ ન મળે તો ઓછા જીવવાળી પ્રત્યેક કાયની વનસ્પતિ ખાય એ પણ ન મળે તો જૈનદર્શન કહે છે કે, ધમ્મ શરણં પવશ્વામિ સ્વીકારવાની આજ્ઞા છે. ત્યારે શરણાં સ્વીકારી ખપી જવું પણ કંદમૂળ ખાઈને તો ન જ જીવવું..
બટાટાં અંગે પ્રકાશ બટાટાના નાનામાં નાના ટુકડામાં પણ અસંખ્યાતા જીવ છે. બટાટાનો એક નાનો ટુકડો લઈને એના એક પોઈન્ટ ઉપર કોઈ જાદુઈ લાકડી ફેરવે, અને તેનું કોઈ કબૂતર બનાવે અને એ કબૂતરો આખા વિશ્વમાં છોડવામાં આવે, એના કરતાં અસંખ્ય જીવો એક બટાટાનાં પોઈન્ટ ઉપર છે. એક કેળાની લૂમમાં એક જીવ છે. એક ભીંડામાં બાર જીવ, બટાટામાં અનંતા જીવ. માટે ભાગ્યશાળી