Tattvartha Karika

Author(s): Kirtipurnashreeji
Publisher: Kirtipurnashreeji

Page 83

આ લોક, પરલોકનાં બંને સુખોને ઇચ્છે. અંદરના મેલ તેવાને તો રહે છે. જીવનો વિકાસક્રમ આ રીતે રહે છે તેથી તેના માટે જિનશાસન ચોકડી નથી મારતું. - તાલિતાપસ વિમધ્યમ કહેવાય. તે તામલિ ઘણો સુખી હતો, એકવાર રાત્રે વિચાર કર્યો, પરલોક ન બગડે માટે મારે આ લોકનું સુખ ખરચવું નથી, સંન્યાસ લીધો. છેલ્લે ઇન્દ્ર પણ બન્યો.
કોઈ જીવ આ લોક યા પરલોકની ઇચ્છાથી પણ ધર્મ કરવા તૈયાર થાય તો થવા દેવો. એમ કરતાં જ ઉપર ચઢશે. સરૂ તેને મળી જાય તો ઉત્તમની પાયરીમાં પણ ચઢી જાય. પણ જો કુસંગ મળી જાય તો બધી રીતે પૂરો બની અધમાધમ પણ બની જાય. અધમ પણ બની જાય. ઉત્તમની દષ્ટિએ વિમધ્યમના માર્ક ઓછા, પણ તેને ભૂત વળગેલું હોય તો શંખેશ્વરની શ્રદ્ધા કરાવાય. પણ બકરાનો બલિ ન કરવો તેમ કહી ધર્મમાં વાળી શકાય.
વિમધ્યમ ત્રિવર્ગને અબાધા સાચવે.
કુટુંબનો પ્રશ્ન હોય તો અર્થને કાઢે, પણ કુટુંબને તે સાચવે. પણ ધર્મનો પ્રશ્ન આવે તો કુટુંબને કાઢે પણ ધર્મને અવશ્ય સાચવે.
મધ્યમનો વિશેષાર્થ...
આ લોકનાં સુખોને છોડી દે છે. પુન્ય ખલાસ થઈ જશે તો? આ ભય તેને હોય છે. બાવો બન્યા વિના તે ન જ રહે. આ લોકનાં સુખો મળવા છતાં તે છોડી જ દે. આ લોકનાં સુખ ભોગવીશ તો મરી જઈશ. આ માધ્યમના મનમાં બેઠું હોવાથી તેને સુખમાં ચીટકી જવું ગમતું નથી. ધૂણી ધખાવીને પણ બેસી જાય.
એક સંન્યાસી સંધ્યાકાળે ૐ નમઃ શિવાયનો જાપ કલાક કરે. પછી તેને પૂછ્યું, ક્યારે સંન્યાસ લીધો ? સંન્યાસી બોલ્યો, પહેલાં સ્કુલ ટીચર હતો, હવે બધી જવાબદારી પૂરી થઈ ગઈ તેથી પરલોક માટે સંન્યાસ લીધો.
નિજાનંદ, આનંદ, સહજાનંદ તેઓએ સંન્યાસ લીધો. પછી હિમાલયની ગોદમાં સૂવા માટે ગયા, એક ડોસી હાથમાં લાડવો લઈને આવી. આનંદનામના સંન્યાસીએ કહ્યું, આપનો પ્રસાદ પાછો લઈ જાઓ, જીંદગીમાં ઘણું ખાધું છે. હવે તો ભગવાનનું નામ જ મોટો લાડવો છે. અને રાત્રે ખાવાનું છોડી દીધું છે.
ડોસી કહે, સવારે ખાજો, તમારે ત્યાં મૂકીને જાઉં છું. આ ટાઈમે તમે હો તો લાડવો મૂકાવી દો ને ? સાધુજીવનની આ જ તો બલિહારી છે. સાધુ જીવનનો આનંદ વર્ણવી શકાય તેમ નથી. તમારી ઉપાધિની તોલે અમારી ઉપાધિ ખરી? તમારી પાસે ફોન છે? હા. આનંદ છે! ના. મારી પાસે ફોન છે? ના. મને આનંદ છે? હા.
સખીરી આજ આનંદકી ઘડી આઈ... સર્વસંગ પરિત્યાગ કરાકર અલખ ધૂન મચાઈ... સખીરી.. સાધુ શરીરમાં હોય, મકાનમાં હોય પણ ક્યાંય ચીટકે નહિ.
દેહ મન વચન પુદ્ગલ થકી, સર્વથા ભિન્ન તુજ રૂ૫ રે... સંન્યાસી લાડવાને જતો કરવાની વાત કરે છે, હમ સંન્યાસી હૈ સંન્યાસીકો કલકી ફિકર હોતી નહિ હૈ... કલ સવાર પડેગી કિ નહિ ક્યાં માલુમ ? આ માધ્યમ દશાના જીવો કહેવાય. પૂર્વકાળમાં સોમચંદ્રરાજાને મધ્યમ કક્ષાના ગણાવી શકાય. રાણી કેશ સમારી રહી છે, દૂત આવ્યો તેમ જણાવે છે. માથે ધોળા આવ્યા, યમરાજાનો દૂત આવ્યો, ખલાસ. ધોળા વાળ સમાન બીજો કોઈ જગતમાં સુંદર ઉપદેશ નથી. દૂત આવ્યો સાંભળતાં જ સોમચંદ્ર ઊઠી ગયા,
છે તન્વાય કારિ કા • ') #