Tattvartha Karika

Author(s): Kirtipurnashreeji
Publisher: Kirtipurnashreeji

Page 92

ઉત્તરઃ બેન ! તને આમે ય ધર્મ કરવો ગમતો નથી, અને અમે તને ધર્મ કરવા જ ના પાડી દઈએ તે વ્યાજબી નથી. તારાં સાસુને ગુસ્સો આવે છે છતાં ય તે નવકારવાળી ગણે છે તે જ તેમની વિશેષતા છે. જગતમાં ગુસ્સો તો ઘણાને આવે છે, પણ ધર્મ કરતા નથી. પણ તારી સાસુ ધર્મ કરે છે માટે હું તેમને હાર પહેરાવી દે. તારા દૃષ્ટિકોણને તું જ બદલી નાખ. અનુમોદના કર. કોઈના દોષને નજરમાં રાખી ધર્મની માંડવાળ ન થાય. વરસીતપ કરે છે, અને ગુસ્સો કરે છે, પણ તમે વ્યક્તિને દોષ ન આપો. તપને દોષ ન આપો, કોઈ કહેશે, શિબિરમાં જઈને શું ઉકાળ્યું? પણ ત્રણ કલાક પાન મસાલા ન ચાવ્યા, શાંત બેઠા એ જ પુન્યનો ઉદય માનવો.
સારી પ્રવૃત્તિ હંમેશાં સારી છે, તેને વખોડાય નહિ. ઘર મૂકીને બહાર ગયા, ફર્નિચર ધૂળથી ભરાઈ ગયું, પણ ધૂળ કઢાય, ફર્નિચર ન કઢાય તેને તો સ્વચ્છ જ કરવું પડે. ભીંડો ખરાબ હોય તેટલો જ ભાગ ઢાય, બાકીના ભીંડાનું તો શાક જ કરાય. માણસ છે તો માથું દુઃખે, પણ માથું વાઢીને ન મૂકાય, દવા લેવા પણ માથાને ફ્રીજમાં ન મૂકાય. ધર્મને તો હંમેશાં ઊભો જ રાખવાનો.
ધરમ ન કરનારા પણ ઘણા દુઃખી થાય જ છે. સમતા રાખવી, આશાતના ટાળવી, આ ઉપાયો જરૂર અજમાવવા. ધર્મને આળ ન અપાય ધરમથી હંમેશાં અમંગળ જાય, ધરમથી તો મંગળ જ થાય, ધરમથી ત્રણ કાળમાં નુકશાન નથી જ, નથી. કોઈ કહેશે, પ્રતિષ્ઠા કરાવીને નુકશાન થયું પણ ધર્મથી કોઈને ક્યારેય નુકશાન થાય નહિ.
પૂર્વનાં કર્મોથી જ નુકશાન થાય. અને ધર્મથી નુકશાન થાય તો તે ધર્મ નહિ. આ શ્રદ્ધાને જ્વલંત બનાવો અને ધર્મ કરનારે પણ સમતા-સંતોષ રાખવો જેથી બીજાને અધર્મ પમાડવાનું પગથિયું ન બને. તપ કરો તો કાયાને શોષીને પણ કરો છો ને? તેમ થોડું કોઈનું સહન કરવાનું આવે તો સહન કરી લેવું જેથી તપ તથા ધર્મ વગોવાય નહિ. અને તમે સમતા તથા શાંતિથી ધર્મ કરશો તો બીજાને તમે ધર્મ કરવામાં નિમિત્તરૂપ બનશો. અને સહુને આ જગતમાં પ્રમ આપી ધીમેધીમે તપસ્વી તેવાં તમે પ્રભાવકરૂપ પણ
બની શકશો...
*-
-*
પ્રવચન એક્ઝીશમું : પ્રશ્નોત્તર વ્યાખ્યાન પ્રશ્ન: કબૂતરને જવાર અને ચણા ખવરાવે છે તો તેનો શું અર્થ ? કબૂતર શાંત, નિર્દોષ છે, અને વળી ચોવિહાર કરે છે તો તેને ખવરાવવાથી વધુ લાભને ?
ઉત્તર : તમારા એકી સાથે દ્વિઅર્થી પ્રશ્ન છે. કબૂતર નિર્દોષ છે તે બરાબર પણ ચોવિહારનો લાભ તો જે સંકલ્પપૂર્વક કરે તેને જ લાભ થાય, કેટલાક પશુઓ રાત્રે ખાતા જ નથી. તેથી તેને લાભ ન મળે.
કુદરતના બે વિભાગ : રાત્રિ અને દિવસના (૧) રાત્રિચર - દિવાચર, શાકાહારી, માંસાહારી.
ઘુવડ, નાગ-કાગ તે રાત્રે પ્રવૃત્ત થાય છે. કેટલાક રાત્રે શિકાર કરવા નીકળે, રાત્રે શાંત ન હોય, ચામાચીડિયાં રાત્રે જાગે. માણસને કોઈ પૂછે તો તું ક્યારે ચરે ? ઉત્તર મળે રાત્રે અને દિવસે બંને ટાઈમે. આદેશમાં રાત્રે કાંઈ કામ ન થાય. બમ્બઈસે આયા મેરે દોસ્ત. રાત્રે કામ કરો, દિવસે આરામ કરો. ગાયને રોટલી ખવરાવવાથી જ પુન્ય થાય તેમ નહિ. બધાં પશુને ખવરાવો. ગાયથી બધા પશુઓ આવી જાય.
ખેડૂતને ખબર છે, ગાય-ભેંસને કેટલું અપાય. કબૂતર જીવજંતુ ખાતું નથી તે તેનો સ્વભાવ છે. * પ્રશ્ન: મારા પતિ મને રોજ મારે છે, મને આપઘાત કરવાનું મન થાય છે, તો શું ઉપાય કરવો? શાંતિ શી રીતે મેળવી? ઉપાય કયો?
તવાવ દર : • !'.