________________
દેવોને ઇચ્છા થાય તેવું કરે. ધ્યાન કરવા આ સમવસરણ બસ છે. લલિત વર્ણન છે, સાંભળતાં રોમાંચ થાય, જોવા તો મહાન ભાગ્ય જોઈએ. શ્રેણિકે નથી કર્યું, તેવું તેના પુત્ર કોણિકે ભગવાનનું સામૈયું કર્યું છે, માર્ક્સ આપવા જેવું. કોણિક નરકગામી આત્મા છે, કર્મણાં વિચિત્રા ગતિઃ
અંબડપરિવાજકની કથા આમાં સંકળાયેલી છે. અંબડના ૭૦૦ ચેલા હતા, આપ્યા વિના કોઈની વસ્તુ ન લેવી, લેવી તે મહાપાપ છે, આ અદત્તાદાનની વાત આમાં છે. ૭00 પરિવ્રાજકે અણુવ્રત લીધાં હતાં, રંસ્તામાં એકવાર તરસ લાગી, તળાવ હતું પણ માગ્યા વિના પાણી ન લેવું, કોઈની રજા વિના ન લેવાય, રાહ ઘણી જોઈ કોઈ ન આવ્યું, પણ ૭૦૦ માંથી એકપણ વ્રત ભાંગવા તૈયાર નહિ, કદાચ 900 માંથી એક વ્રત ભાંગે તો ૬૯૯ ને પાણી મળે પણ શ્રાવક હતા, કોઈએ વ્રત ન ભાંગ્યું, અરિહંતે શરણં પવજ્જામિ કરીને અણસન વ્રત સ્વીકારી લીધું. ધન્ય વ્રતવાળાને
નં. ૧૩ : રાયપસેણી. સાજપ્રશ્ન.
પ્રદેશીરાજાનું આમાં સુંદર દૃષ્ટાંત છે. બાયડીઓને ફરવાનો શોખ લાગ્યો છે, ચોરાશીના ચક્કરમાં ઘણું ય ફર્યા, ગાયનો ગોવાળ જેમ ગાયોને ચરાવવા લઈ જાય તેમ, ભાયડો બાયડીને ફરવા લઈ જાય, તો જ બાયડી ખુશ રહે.
(૧) બાઈઓને રસોઈની પ્રશંસા ગમે. (૨) રૂપાળી કહે તે ગમે. આનાથી શું થાય ? નીચકર્મના ગોત્રના બંધ કરવાના. રખડવાના ધંધા બંધ કરો, કોકને મનમાં પધરાવવાના ધંધા બંધ કરો. સૂર્યકાંતાએ પતિને જાનથી મારી નાખ્યો, પછી દેવ સૂર્યાભ નામનો થયો, પ્રભુ પાસે નાટક કરવાની રજા માંગી, આપણને નવરાત્રિના માંડવે નાચતાં શરમ નથી આવતી, ભગવાન મૌન રહ્યા, નાટક કરે તો મુનિઓના સ્વાધ્યાય બગડે, ના પાડે તો દેવનો ભક્તિભાવ બગડે. દેવે સમજીને નાટક ચાલુ કર્યું, શું બાકી રાખે ? આંગળીમાંથી બત્રીશ દેવકુમારો પ્રગટ કર્યા, થેઈથેઈનાટક. બીજા,પંજામાંથી ૩૨ ૨ાસનાટક કર્યાં, બત્રીશમું નાટક ભગવાન મહાવીરનું... ગૌતમે પૂછ્યું, ભગવન્ ! કયો દેવ છે ? ભગવાને પ્રદેશીરાજાનું જીવન કહ્યું, શીલ્પ-સંગીત, ભરતનાટ્ય બધું આ આગમમાં વિવેચન છે.
૧૪ નં. જીવાભિગમ :
૫૬૩ ભેદ જીવોના, સૂંઢવાળા સિંહ, પાંખવાળા હાથીનું વર્ણન આમાં છે. વિજય નામના દેવના નાટકનું વર્ણન છે, નવ છિદ્રોને શુદ્ધ કરીને સ્નાન કેવી રીતે કર્યું, ભગવાનની દાઢા પણ મહાન છે, માણ્વક સ્થંભનું વર્ણન. દેવદુષ્ય, અંગપૂંછણું, દ્વીપસમુદ્રનું વર્ણન આ આગમમાં છે.
નં. ૧૫ : પન્નવણા
સંપૂર્ણ દુનિયાની ફિલોસોફી આમાં છે, મહાન ફિલોસોફર જેવું આ અગાધ આગમ છે. ૩૬ વિભાગ છે. પ્રાણીવિજ્ઞાન આમાં છે, ક્યારે પણ સાક્ષી લેવાય તો આ પન્નવણાજીની લેવાય છે.
નં. ૧૬ : નં. ૧૭ : સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ, ચંદપન્નતિ.
રેગ્યુલર સરનામાં આ બેનાં છે, જગાડે અને ઉંઘાડે. તમે કદાચ કામમાં મોડા પડો પણ સૂરજ ચંદા રાઈટ ટાઈમે એન્ટ્રી કરે. દોય સૂરજ દોય ચંદાજી... વિજ્ઞાન એક જ માને છે. મેરૂને નિત્ય પ્રદક્ષિણા કરે છે. ખગોળ શાસ્ત્ર, ઋતુવર્ણન, આમાં છે. સંધ્યાટાઈમે ખરાબ વિચારો વધારે આવે માટે આરતિ કરવી. સવારે સુંદર વિચારો આવે માટે ધ્યાન કરવું, આ બધું વર્ણન આ બે આગમમાં છે.
નં. ૧૮ : જંબૂઠ્ઠીપ પન્નત્તિ : નવનિધાન, ચૌદરત્નની વાતો છે.
તત્ત્વાર્ય કારિકા • ૧૦૦
