Tattvartha Karika

Author(s): Kirtipurnashreeji
Publisher: Kirtipurnashreeji

Page 60

જીવોની જે દયા તે પ્રથમ નંબર છે. જીવ પ્રત્યેનો નીતરતો કરૂણાભાવ તેને સતત હોય. ધંધો ચાર કલાક કરે પણ તેની રમણતા ઘણા ટાઈમની હોય છે. દિવસે અને રાતે ઊંઘમાં પણ બક્યા કરે છે.
વઢવાણના રતિભાઈના અનેક પ્રસંગો. ઇંદોરમાં કૂતરાની પાંજરાપોળ ચલાવી. સાધર્મિકને પૈસા આપવા જતાં મૌન હતું ને રાત્રે માર ખાધો. પણ- એક શબ્દ ન બોલ્યા. મુસલમાનના મહોલ્લામાંથી જીવતા સાપને ધોતિયામાં ઊચકી લઈ જનારા તે જ રતિભાઈ છે. પુન્યકર્મને ભેગું કરવા પ્રથમ જીવદયા છે.
મનુષ્યભવની મહત્તા પગે પહેરવાના ચંપલ જો મસ્તક પર ન શોભે, ખૂણામાં મૂકવા લાયક ઝાડ જો તિજોરીમાં ન શોભે, ઉકરડે નાખવા લાયક કચરો જો ઘરમાં ન શોભે, બાળી નાખવા લાયક મડદું જો મ્યુઝિયમમાં ન શોભે, તો પછી પશુઓની દુનિયામાં સુલભ એવી વિવેકહીન પ્રવૃત્તિઓ મનુષ્યભવમાં શી રીતે શોભે ? પરમાત્મા બનવાની શક્યતાવાળા મનુષ્યભવમાં વિષયકષાયાદિના આવેગો ગૌરવપ્રદ શે બને !
વ્યક્તિ-શક્તિ અને ભક્તિ વ્યક્તિગત પ્રભાવ કરતાં શક્તિગત પ્રભાવ ચડે છે, એની ખબર તો આજના વિજ્ઞાનયુગમાં જીવનારા નાનામાં નાના બાળકને ય ખબર પડે છે, પરંતુ શક્તિગતત પ્રભાવ કરતાં ય ભક્તિગત પ્રભાવ કરોડોગુણો ચઢિયાતો છે. એની ખબર બહુ ઓછા માણસોને છે. - શક્તિઓ પાછળ દોડી દોડીને જીવન બરબાદ કરવાને બદલે ભક્તિ પાછળ પાગલ બનીને જીવનને આબાદ બનાવી દેવામાં હવે લેશ પણ વિલંબ કરવા જેવો નથી. મુક્તિથી અધિક તુજ ભક્તિ મુજ મન વસી... ઘટ ઘટમાં પ્રભુની ભક્તિ વહેતી કરી દો.
*-
-*
પ્રવચન એક્વીસમું : તત્ત્વાર્થકારિક પરમાર્થી લાભે વા, દોપેશ્વાભક સ્વભાવેષ
કુશલાનુબંધ મેવ સ્વાદનવધ યથા ક્મ.૩ પૂજયપાદ શ્રી ઉમાસ્વાતિજીમહારાજ જણાવે છે કે, પુન્ય આપણાં નબળાં છે. અને પાપ આપમાં સબળાં છે. નોટો ગણતાં મનવચનકાયાના યોગ તન્મય થાય છે પણ નવકારવાળી ગણતાં મન તન્મય થતું નથી. અંતરાત્માના રસથી પુન્ય બળવાન બનાવવું જોઈએ. તો જ સદ્ગતિ થાય.
સારા જીવોનો સહવાસ થવાથી પ્રગતિ થતી જાય છે, અંતે મોક્ષ થાય છે. જીવ જેવી ગતિમાં જાય તેવો થાય. દેવાત્મા બને તો ભગવાનના અભિષેકકરે. મહાવિદેહમાં જાય તો સીમંધર ભગવાન મળે. ત્યાંથી પણ ખરાબ ગતિ ન જ થાય તેવું નથી. સાતમીએ પણ જઈ શકે. આપણને પાપકર્મમાં ઘણો રસ છે, પુન્યમાં જરાય નથી. છ વિગઈ ખાવામાં જેવું મન લાગે તેવું આયંબિલમાં લાગે?
પ્રથમપુન્ય જીવ ઉપર કરૂણાભાવ કોઈ જીવ સંકટમાં હોય ત્યારે જ દયા કરવી તે ટાણું કહેવાય પણ વિશ્વના જીવોની સદાકાળ દયા ચિંતવવી. તમે બીજાને જેવું આપો તેવું મળે. વાવો તેવું લણો.
તવાવ | કા ૦ ૫ ;