Tattvartha Karika

Author(s): Kirtipurnashreeji
Publisher: Kirtipurnashreeji

Page 59

તેથી જ પુણ્ય ઊભું કરો. પૈસા વિના પણ પુણ્ય ઉત્પન્ન થાય. - તન, મન ધન અનર્થના મૂળ ધનને પુન્યમાં લગાવી દો. શાલિભદ્ર પહેલેથી જ ગર્ભશ્રીમંત હતા. બાકી ધનાશા, ભામાશા, વસ્તુપાલ, તેજપાલ પ્રથમ ગરીબ હતા પછી ધનથી વધ્યા છે. લુણિગેવસહિ લુણિગ ભાઈના સ્મરણાર્થે બનાવી છે. પ્રથમના કાળમાં મંદિરને વસતિ કહેતા હતા. લુણિગ માંદો પડ્યો ત્યારે સારવાર કરવાના પૈસા પણ વસ્તુપાલ પાસે ન હતા. કર્મની કેવી વિચિત્રતા છે. લુણિગની આંખોમાં આંસુ હતાં. બંને ભાઈઓ પૂછે છે, તારી શું ઇચ્છા છે? અંતટાઈમે લુણિગ પોતાની ઇચ્છા બતાવે છે. આપણે એકવાર વિમલવસતિમાં દર્શન કરવા ગયા હતા, મંદિર જોયા બાદ મેં ધન્યતા અનુભવી પણ અંગૂઠા જેટલી મૂર્તિ મારે ભરાવવી આવો ભાવ મારા મનમાં ઘોળાયા કરતો હતો, પણ મને મૃત્યુ વહેલું આવી ગયું, અને તમારી સ્થિતિ જોતાં તમને પણ કહેવાય તેવું નથી, મને આ વિચાર ઘોળાયા જ કરે છે. અને આ સાંભળતાં બંને ભાઈઓએ લુણિગને આશ્વાસન આપ્યું કે, અમે તારી ઈચ્છા જરૂર ભવિષ્યમાં પૂર્ણ કરીશું. પાણીની અંજલિ લઈને વચન આપેલ છે. જે વખતે ખાવાના ફાંફાં હોય, અન્નદાંતને વેર હોય તે વખતે પણ આવું વચન આપેલ છે.
સારી સ્થિતિમાં કરેલ દાન તત્કાળ ન ફળે પણ ખરાબ સ્થિતિમાં આપેલ દાન તત્કાળ ફળે છે. પણ હજારમાં આવા ભાવ કોઈકને જ આવે છે. લુણિગે સંતોષથી, અનુમોદનાથી જીવ છોડ્યો. કરણ નહિ, કરાવણ નહિ પણ અનુમોદનાથી પુન્ય બાંધ્યું. નઠારી સ્થિતિમાં સારા ભાવ આવવા બહુ મુશ્કેલ છે. ભૂંડા દિવસોમાં માણસના વિચારો ય ભૂંડા થઈ જાય છે. અને આચારો ય ભૂંડા થઈ જાય. પણ તેના બદલે શુભ વિચારો કરે તો અશાતાવેદનીય ચાલ્યું જાય. નમિ અને અનામી મુનિને યાદ કરો. સંકલ્પ કામ કરી ગયો. વસ્તુપાલ અને તેજપાલને પાછળથી તો પગ મૂકે ને નિધાન મળે એવા દિવસો આવી ગયા.
મિયાં પાસે કામ કઢાવવા મસ્જિદો પણ બાંધી આપી. સાડાબાર સંઘો કાઢ્યા, આજે જેના મંગલિક નામ ગવાય છે. મંત્રીપેથડને યાદ કરો. અન્નને વેર હતું, પણ કાળો નાગ મળ્યો ને તેના શુકનથી મંત્રીપદ મળી ગયું. પુન્ય ઉદયમાં આવ્યું તો ચિત્રાવેલી સામેથી મળી ગઈ. ઘીથી રાજાનો હોજ ભરી દીધો. ત્યારે રાજાને ખબર પડી અને મંત્રી બનાવી દીધો. દોલતાબાદના કિલ્લામાં પેથડે જ મંદિર બંધાવ્યું હતું. એકી સાથે ત્રણ હજાર માણસ સાથે બેસીને ચૈત્યવંદન કરી શકે તેવો મોટો મંડપ બંધાવ્યો હતો.
સારા દિવસોમાં આવતા ભૂંડા ભાવ પણ માણસને પછાડી દે છે. સારા દિવસોમાં સારાં કામ કરવાં જોઈએ. રાંડ્યા પછીનું હડાપણ શા કામનું? પૈસો હોય ત્યારે વિચાર સારા આવવા જોઈએ. પણ તે વખતે ધનમાં આંધળો હોય છે. - સારા દિવસોમાં પૂજા આંગી સાધર્મિક ભક્તિ આદિ કાર્યો કરવા જોઈએ. ખરાબ દિવસોમાં કરેલાં સારાં કામો તત્કાળ ફળે છે. સારા દિવસોમાં કરેલાં ભૂંડા વિચારોનાં ફળ મળે ત્યારે આંખ ખૂલે છે. માણસની સ્થિતિ બદલાય છે. વિચારો સુધારી લેવા જોઈએ.
જેમણે મોટાં કામો કર્યા છે તે પહેલાં ગરીબ હતા. ધન મળ્યા પછી જૈનશાસનનો જયકારો બોલાવ્યો છે. આ જગતમાં સારા ખોટા બનાવો બને છે તે કઠપૂતળીના ખેલ જેવા છે. ગુડલક અને બેડલક અંગ્રેજો પણ માને છે.
અમેરિકા લક સુધી પહોંચ્યું છે, પણ તેની પાછળ પુન્ય અને પાપ કામ કરે છે ત્યાં સુધી પહોંચ્યું નથી. ધન અને વચનને સાર્થક કરતા રહેવું જોઈએ. કોઈ આંધળા લંગાડાને રોડ પાર કરાવવો તે પણ પુન્ય છે. પ્રથમ પુન્ય શાનાથી ઉત્પન્ન થાય તે બતાવે છે. તન-મન-વચન અને ધન એ સાધન છે. (૧) પુન્ય - પશુ - મચ્છર આદિની રક્ષા. ચોરાશી લાખ
તવાર કાર કા • ૫ ૬ &