Tattvartha Karika

Author(s): Kirtipurnashreeji
Publisher: Kirtipurnashreeji

Page 52

હતું. પલાઠીમાં-પદ્માસનમાં બેસી જાઓ તો કોઈ મારી ન શકે. જૈનદર્શને વગર સંશોધને બધું મૂકી દીધું
- કુક્કડિપાયપસારણ...સાધુએ ડાબા પડખે સૂઈ જવું. સાધ્વીએ ચત્તા ન સૂવાય. સંકોઈએ સંડાસા, ઊંઘમાં ઊર્જા ચાલી જાય છે. કોકડું વાળી લો તો ઊર્જા સંચિત થઈ જાય. અહંભાવ-સ્વાર્થભાવ હોવાથી પરનાં કાર્ય કરી શકતો નથી. આપણાં બાળકોને આપણે કેવાં સ્વાર્થી બનાવીએ છીએ. ઘરમાં એક દાણો - એંઠો ન મૂકનારો તમારો નાનડો ટપુડો જમણવારમાં અરધું એઠું મૂકીને ઊઠી જાય છે. સંસ્કાર આપ્યા નથી કે, સંઘનો બગાડ ન થાય. અહંકારી હોવાથી નમી શકાતું નથી. ' (૧) તનદ્વારા (૨) મનદ્વારા (૩) વચનદ્વારા (૪) ધનદ્વારા
તન અને મનની વાત પછી ધનની વાત કરીશું. ધનપતિઓ જગતમાં ઘણા થઈ ગયા. હઠીસિંગ અને મોતીશા શેઠ જેવા સદ્દગૃહસ્થોની આ વાતો છે. હજુ દોઢસો વર્ષની જ વાતો છે. પૈસાના કેવા સદ્ઉપયોગ કર્યા તે વાતો વાંચવા જેવી છે... અભિષેક ટાણે લાવે લાવે મોતીશા શેઠ હવણજળ લાવે છે આપણે હોંશે હોંશે ગાઈએ છીએ.
એક તનમનની વાત...રાજસ્થાની બાઈની રાજસ્થાનમાં એક મારવાડી બાઈ હતી. એક સાધુ મહારાજ વહોરવા ગયા હતા. આ બાઈએ એક સુંડલામાં મક્કાઈના મોટા મોટા રોટલા તૈયાર કરીને રાખ્યા હતા. આખો સુંડલો ભરીને વહોરાવવા લાગી. બે પાતળી રોટલી ખાનારા મહારાજે કહ્યું, બેન ! મને રોટલાનો ચોથો ભાગ આપો. પણ પેલી બેને જે શબ્દો ઉચ્ચાર્યા તે હજુ પણ યાદ આવે તેવા છે. અજ્ઞાની બાઈના શબ્દો... બાબજીશા ! થાકો માકો સહિયારો થાકો માકો મઝિયારો.. .
આપણે ત્યાં પહેલાં કેવી સુંદર પ્રણાલિકા હતી. બધાંનો ભાગ રાખતા હતા. કબૂતરના ચણમાં... ભાગ હતો. કૂતરા પૂછડી પટપટાવતા આપણે ત્યાં રોટલો ખાવા આવતા. યોગી-કૂતરા-કબૂતર વિગેરે માનવની દયામાં જ જીવતા હતા. ખેડૂતને જગતનો બાપ ગણતા હતા. જ્યારે પાંચ પાંડવો દ્રૌપદીને પરણીને આવ્યા ત્યારે મા કુંતો કહ્યું છે, જે મળ્યું છે તે વહેંચીને લેજો.
મનદ્વારા પુન્ય . મનની જીતે જીત પ્રસન્નચંદ્ર રાજર્ષિનું દાંત.
બળદેવનું દાંત બળદેવ, જ્ઞાન સુધારસ પીજે, જેવા અવધૂત મહાત્મા હતા. અહિંસામાં પ્રતિષ્ઠામાં વૈરત્યાગ પશુઓ પૂરા શિષ્ય બની ગયેલા. ફેશનેબલ ઇન ફોરેસ્ટ. હરણ એક શિષ્ય જેવું જ કામ કરતો. કરણ સાધુ તપસંયમ અહિંસા કરે છે.
કરાવણ સુથાર અનુમોદન હરણ. જાતને ધિક્કાર કરી બંનેની અનુમોદના તિર્યંચ એવો હરણ કરે છે. કાળ કરીને ત્રણે એક જ સ્થાને ઉત્પન્ન થયા. હરણે મન લગાડીને અનુમોદના કરી કહેવાય. મૂડી રોકીને પણ પાર્ટનર બની શકાય છે. (૧) સાધુ તપસ્વી (૨) સુથાર દાનેશ્વરી (૩) અનુમોદનાર.
તન-વચન અને મન દ્વારા પુન્ય જોયું હવે ધનદ્વારા જોઈએ.
પુણ્ય એવું છે કે જેને નાશ કરવા તે પાપોને નાશ કરે, પછી ચાલ્યું જાય. આગ જ્યાં સુધી ઇંધણ ' હોય ત્યાં સુધી બાળે, પછી પોતે શાંત થઈ જાય. પુન્ય વિના ચાલી શકે તેમ જ નથી. મોક્ષે જવા પ્રથમસંઘયણ