________________
થઈ શકે તે જ પરમગતિ પામી શકે. બુદ્ધિના પ્રાશ અને હૈયાના સરળ આ બેમાંથી કોઈ એકની જ પસંદગી કરવાની હોય તો હૈયાની સરળતા જ પસંદ કરજો કેમકે, બુદ્ધિની જડતા એ હૈયાની કુટિલતા કરતાં ખૂબ ઓછી નુકશાનકારક છે.
*-
-*
પ્રવચન તેરમું : તત્વાર્થકારિક
બીજો શ્લોક જન્મનિ મૈક્લેરૌરનુબહેડસ્મિતથા પ્રચતિતવ્યમ્
ર્ક્સક્લેશા ભાવો યથા ભવત્યેષ પરમાર્થ.૨ પરમપૂજયપાદ શ્રી ઉમાસ્વાતિજી મહારાજે પ્રથમ શ્લોકમાં જણાવ્યું કે, જન્મ એ જ ખરાબ છે, પણ જન્મને ઉત્પન્ન કોણ કરે છે? તો તેનો ઉત્તર આ બીજા શ્લોકમાં આપ્યો છે કે,
જન્મને ઉત્પન્ન કરનાર કર્મ અને કલેશ-કષાય આ બંને છે. કર્મ અને કલેશનો જથ્થો વારંવાર ચાલુ રહેવાથી
પુનરપિ જનનું પુનરપિ મર, પુનરપિ જનની જઠરે શયન..
છતાં પણ કર્મ-કલેશનો અભાવ થાય તેમ પ્રયત્ન કરાય તો આ બંધ થઈ શકે છે. આ મનુષ્યજન્મમાં જ શક્ય છે. .
કર્મકિલેશાભાવો ભવત્યષ પરમાર્થ
જૈનશાસનમાં તમામ પર્વોમાં મુખ્ય મહાપર્વ પર્યુષણ છે. પર્યુષણનું હાર્દ સંવત્સરી છે. સંવત્સરીનું હાઈ પ્રતિક્રમણ છે. પ્રતિક્રમણનું રહસ્ય મિચ્છામિ દુક્કડં છે. એટલે જ કષાયોને શાંત કરવા. મોટામાં મોટો પરમાર્થ સંવત્સરીએ થશે. વસમસાર થતુ સામvi ! ' - સ્વયં ઉપશાંત. બીજાને શાંત કરવા. સાધુતાનો સાર છે. પ્રત્યેક ક્રિયા કરતાં ક્રોધ અને કષાયો શાંત થાય તે જોવાનું. પખંડના સામ્રાજ્યવાળો ચક્રવર્તી રાગ ન છોડે તો સાતમીએ જાય. પરંતુ સમજીને જ ડાહ્યા બનીને રાગ છોડીને પ્રધ્વજ્યાના પંથે વળી ગયા. ઉપસર્ગોને જીતવા ચાલ્યા ગયા. મનને મક્કમ ન બનાવો તો પુરૂષાર્થ ન થાય. ભાંગી પડાય માટે તૈયારી જ રાખો. આકાંક્ષા અને અપેક્ષાઓ આજે વધી ગઈ છે.
તે પૂરી ન થાય તો આપઘાતના માર્ગે ચાલ્યા જાય. કોઈપણ આપત્તિ આવે તો સહન કરવા રેડી રહેવુ જોઈએ. ગમે ત્યારે આપત્તિરૂપી વીજળી ત્રાટકી જશે માટે મનને સારૂં મક્કમ બનાવો. તેથી તે ટાઈમે ભાંગી ન જવાય. આ વિશ્વમાં આઘાત-પ્રત્યાઘાતો આજે ઘણા છે. કુછ ભી હોગા મેં સહન કરૂંગા આ વિચાર જીવતો રાખવાથી હાર્ટને ઘણી અસર ન થાય. મગજને ઠંડું બનાવી રાખો. સહુ સારાં વાનાં થશે. આ સૂત્ર મગજમાં ગોઠવી દો.
બાવાજીની કથા એક બાવાજીના મઠમાં કોઈ માણસ બે ગાય ગોઠવી ગયો. શિષ્ય ખુશ થઈ ગયો. અને ગુરૂને કહેવા આવ્યો. ગુરૂ બે જ શબ્દ બોલ્યા, અચ્છા ભાઈ ! અપને કો દૂધ મિલેગા. ' ચાર દિવસ દૂધ મળ્યું. ચોરની નજર પડી. રાત્રે ગુરૂચેલા ઊંઘતા હતા, અને ચોર ગાય લઈ ગયો.
