Book Title: Tattvartha Karika Author(s): Kirtipurnashreeji Publisher: KirtipurnashreejiPage 12
________________ પ્રવચન ચોથું : ચારમગલા મંગલ ભગવાન વીરો, મંગલ ગૌતમપ્રભુ મંગલ સ્થૂલભદ્રાધાઃ જૈનો ધર્મોડસ્તુ મંગલ. જગતના સર્વ જીવો સુખની આશાવાળા છે. એક નાનકડી કીડી સાકરના ડબ્બા પાસે તરત પહોંચી જાય છે. તેની પ્રાણેન્દ્રિય સતેજ હોય છે, પણ ત્યાં જઈને તે મોતને ભેટે છે. સુખ મળતું નથી. ઊડતો પતંગ દીવાની જયોત પાસે જાય છે, સુખની કલ્પનામાં રાચતો અંતે બળીને ખાખ થઈ જાય છે. એક પણ જીવાત્મા સાચા સુખને પામી શકતો નથી. તમે નાની રૂમો છોડી પાર્લામાં આવ્યા, હવે બધી જ સુવિધાઓ મળી ગઈ, મકાનની દિવાલો બદલાઈ પણ સુખ નામનો પદાર્થ મળ્યો નહિ. સ્મશાનમાં ઘણાંને વળાવી આવો છો, પણ સ્મશાનિયો વૈરાગ્ય ટકતો નથી. જ્ઞાનવૈરાગ્ય આવે તો કામ થાય. જૈનદર્શને તો સ્મશાનિયો વૈરાગ્ય પણ મંજૂર રાખ્યો. સળગતા મડદાને જોઈને પૂર્વના લોકો વૈરાગ્ય પામતા. આજના કાળમાં જાત નઠોર થઈ ગઈ, ભીનાશ લાગણી ખલાસ થઈ ગઈ. એક પ્રસંગ પાંડવોનો... પાંડવો જંગલમાં ફરતા હતા. એકવાર તળાવના યક્ષે દરેકને મૂચ્છિતું કરી દીધા છે. પછી યુધિષ્ઠિર ગયા. અને યક્ષ પ્રશ્ન પૂછ્યો ! વિમ્ માશી ગતિ ? યુધિષ્ઠિરે જવાબ આપ્યો. . - अहनि अहनि भूतानि, गच्छन्ति स्म यमालयम् । शेषाः स्थावरं इच्छन्ति, किमाश्चर्य अतः परम् ॥ દિવસે દિવસે પ્રાણીઓ યમના ઘેર જાય છે, પણ બાકીના લોકો આ જોઈને પણ પોતાની સ્થિરતા ઇચ્છે છે, આ સિવાય જગતનું બીજું આશ્ચર્ય શું છે ? એક કથા એક રાજા હતો, તેને પેટમાં દુખવા આવ્યું, દવાની અસર ન થવાથી ભુવાઓ આવ્યા, જોરદાર વિધિ કરી. સાત દિવસ પછી ઉતારો કર્યો, અને સ્મશાનમાં વિધિ પૂર્ણ કરી. આઠમા દિવસે પાછું નહિ જોવાનું. પેલા માણસે કહ્યું કે, વિધિ થઈ ગઈ છે, અને હવે જે માણસ સંપૂર્ણ સુખી છે તેનું - પહેરણ લઈ આવો. બધાં પહેલાં પ્રધાનને પૂછવા ગયા. પ્રધાન કહે, મારી પાસે પૈસા તો ઘણા છે, પણ બાયડી એવી કજીયાળી છે કે, શાંતિ નથી આપતી. બીજા દિવસે મંત્રી પાસે ગયા. મંત્રી કહે, મારી છોકરી પિયર આવીને બેઠી છે, તેની મોટી ચિંતા છે. નગરશેઠને પૂછવા ગયા, તે કહે, મારો છોકરો લંગડો છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે, જગતમાં કોઈ એવો નથી કે, જે સંપૂર્ણ સુખી હોય. રાજા માટે ક્યાંય પહેરણ મળ્યું નહિ, નગરની બહાર ગયા, એક બાવાજીની મહૂલી હતી. બાવાજી સાદડી કાપી રહ્યા હતા. પેલા રાજાના માણસો ત્યાં જઈને પૂછે છે, બાવાજી ! ઇસ જગતમેં કોઈ સુખી આદમી હૈ? બાવો કહે, હું જ સુખી છું. પટે ભરવા માટે રોટલો મળી જાય છે. પીવા લોટો ભરી પાણી મળી તવાલે કરિ કા • -Page Navigation
1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 ... 136
