Tattvartha Karika

Author(s): Kirtipurnashreeji
Publisher: Kirtipurnashreeji

Page 10

લગ્ન બાદ ભરવાડે ખુશ થઈ પરાણે બે બળદ આપ્યા. આ બંને તો બળદને કામ કરાવવું આવા વિચારનાં હતાં જ નહિ, પોતે નિઃસંતાન હતાં. બાળકોની જેમ બળદનું લાલનપાલન અને ધર્મ પમાડવાનું કામ તેઓએ કરવા માંડ્યું. અમારા આંગણે બંધાયેલાં પશુ પણ તરવાં જોઈએ. એવું બંનેને થયું. પોતે સામાયિક કરવા બેસે, બળદોને નવકાર સંભળાવે. સ્વાધ્યાય કરતાં પણ સાથે બેસાડે. આ રીતે સતત સમાગમથી પેલા બળદો ધાર્મિક બની ગયા. એકવાર એક માણસે તેમની પાસે ઘણો બોજો વહન કરાવીને બંને બળદોને થકવી નાખ્યા. કોઈવાર આ રીતે સહન કરેલું ન હોવાથી સાંધા ઢીલા થઈ ગયા. જિનદાસ પામી ગયા... અને બંનેને નિર્ધામણા કરાવી. બંને મરીને શંબલ-કંબલ નામે દેવ થયા. જેમણે પ્રભુ વીરનો ગંગાનદી ઊતરતાં ઊપદ્રવ નિવા. શરીરથી પણ કરવા જેવાં કામ તો ઘણાં ય કરી શકાય
મારી પાસે પાંચ ક્રોડ રૂપિયા હોય તો જ હું ધર્મ કરી શકું આ માન્યતા બરાબર નથી. તારું સંપત્તિનું પુન્ય ન હોય તો તે કામ તું ન કરી શકે પણ મન અને તન તો તારાં સાબૂત હોય તો તું માનસિક, કાયિક ધર્મ કરી શકે છે. બીજાનું ભલું પણ કરી શકાય. બીજાનું પ્રેમ કરવા દ્વારા કાયા પણ કામ લાગે.
દહેરાસર જતાં ગરીબ ડોસી રસ્તામાં બેઠી હોય અને તમે તેને ચાર આના આપીને પણ શાંતિ આપી શકો. જેના ઘરમાં ધર્મનાથ પ્રભુ બિરાજમાન હોય, જે ઘરમાં સુપાત્રદાન દેવાતાં હોય, પરોપકારનાં જે કામ કરી રહ્યાં છે, એવાં તારાબેન-કાંકરિયાનાં નામ કામ જાણવા જેવાં છે. કોઈપણ રસ્તામાં દુખિયારો હોય, એક્સીડેટ થયેલો હોય, તો તેની સહાયમાં તેઓ સંપૂર્ણ ભોગ આપતાં લગભગ ૨૦૦ કિસ્સા છે. દવાખાનામાં તારાબેનનો કેસ નોંધાયેલો જ હોય. જગ્યા તેમના માટે રાખી જ હોય. એકવાર કોઈ સંઘપતિની માળનો ચઢાવો હતો અને પોતે પોતાની પુત્રવધુ સાથે તે માટે કારમાં બેસીને જતાં હતાં, રસ્તામાં કોઈ આઠવર્ષની નાની બાળકી તાવમાં સબડતી હતી. તારાબેન નીચે ઊતરી ગયાં. પુત્રવધુએ કહ્યું, ત્યાં જવાનું મોડું થશે? પણ તેઓ કહે, તમે બંને પ્રસંગને સાચવી લેજો. હું બાળકીને લઈને હોસ્પિટલ જાઉં છું. બેબીને ઊચકી. તરત જ સંડાસ તેને થઈ ગયો. પુત્રવધૂ મર્યાદા તોડીને છી છી કરવા લાગી. ત્યારે તારાબેન બોલ્યાં, છી છી ક્યાં કરતી હૈ, તેરી બચ્ચી હોતી તો તું ક્યા કરતી? શાંતિની સુખની આશા રાખો પણ ક્યારે? બીજાના સુખે સુખી હો તો જ.
ધમ્મ શરણે પવન્જામિ : ચાતુર્માસ આવી રહ્યું છે. હવે ધર્મની જયપતાકા બોલાવવાની છે. વ્યાપારધંધા પુરૂષો ઓછા કરી દે. અને બહેનો ખાંડણ પણ ઓછું કરી દે. દરજીનો દીકરો જીવે ત્યાં સુધી સીવે આ લોકોક્તિ આપણે ત્યાં નથી.
દ્વારિકાના રાજાધિરાજ શ્રીકૃષ્ણ ચારમાસનાં રાજકાજ છોડી દીધાં હતાં. વીરો સાળવી રોજ શ્રીકૃષ્ણને નમીને જ જમતો. ચાર માસ સભા ન ભરાવાથી તે દૂબળો થઈ ગયો. આવા પણ સ્વામીભક્ત તે કાળમાં હતા.
કુમારપાલરાજા ગામની બહાર ન નીકળતા. ચોમાસા પછી જ યુદ્ધાદિ કરતા. ક્યારેક હુમલા થાય તો ન ડગતા. જેમ આહારાદિ ચાર સંજ્ઞા, લોકસંજ્ઞા અને ઓઘસંજ્ઞા હોય છે. તેમ માનવે ધર્મસંજ્ઞા બરાબર સાધી લેવી જોઈએ. સામાયિક કર્યા વિના ચેન ન પડવું જોઈએ. પૂજા ન થાય તો જાણે કાંઈ જ કર્યું નથી તેવું માનવીને ધર્મનું વ્યસન લાગવું જોઈએ. અંતરમાં ધર્મસંજ્ઞા વણાઈ જવી જોઈએ. મૃત્યુ પહેલાં આપણે નિશ્ચિત થઈ જવું જોઈએ કે હવે મને મૃત્યુનો ભય નથી, ખાવાપીવાની લાલસા નથી. વિષય-કષાયની લાલસા નથી.
તત્ત્વાર્થ કારિ કા ૦ ૦