________________
ચેતો નલ કામયતે મદીયં. મારું મન નલને ઇચ્છી રહ્યું છે. આ વાક્યના સવા લાખ અર્થ પંડિતોએ કાઢ્યા છે. લીમડી ગામે ગાડી મલી આ લક્ષ્યાંક કહેવાય. સાત લાખનું નાનકડું સૂત્ર જીવોનું સ્મરણ કરાવે છે. જગતમાં જેટલા જીવો છે તેનું વર્ગીકરણ આપ્યું છે. ચારમાં.... નરક, તિર્યંચ, દેવ, નારક. પાંચમાં એકેન્દ્રિયાદિ પાંચ, છ માં પૃથ્વીકાયાદિ છે, જીવવિચારમાં પ૬૩ ભેદ છે. ચોરાશી લાખ જીવાયોનિ છે.
ત્રણ પ્રકારના જીવો. (૧) અંતરાત્મા (૨) બહિરાત્મા (૩) પરમાત્મા. (૧) હંમેશાં બહારના ભાવોમાં રમે તે બહિરાત્મા. (૨) અંતરમાં રમે તે અંતરાત્મા. (૩) પરમ આત્મામાં રમે તે પરમાત્મા. (૧) સ્વાત્મા, (૨) પરાત્મા, (૩) પરમાત્મા.
હું તું તે હિ સિ ઈટ
મિ વસ્ મ મિસિ તિ આપણા પરમાત્મા કહે છે કે, જૈનોનાં જીવશાસ્ત્ર જેવું બીજું એકે નથી. વૈજ્ઞાનિકોને હજુ સાબિત કરવાનું બાકી છે કે, સાપને કાન છે કે નહિ, અરે લલ્લું ! અમારા ભગવાને તો ક્યારનું ય આ બાયોલોજી બહાર પાડી દીધું છે. વનસ્પતિમાં જીવ છે કે નહિ તે જગદીશચંદ્ર આવ્યા પછી જ ખબર પડી.
• બીજા ત્રણ પ્રકાર (૧) સ્વાત્મા, (૨) પરાત્મા (૩) પરમાત્મા ' (૧) પોતાનો આત્મા (૨) બીજાનો આત્મા (૩) પરમાત્મા
(૧) સ્થૂલભદ્ર કહે છે તું તારા આત્માનું શ્રેય કર. (૨) ગૌતમ કહે છે કે, જો તારે તારા આત્માનું શ્રેય કરવું. (૩). હોય તો પરમાત્માને ધ્યેય બનાવ. ત્યારે વીર કહે છે કે જગતના જીવોને પ્રેમ કર. (૧) શ્રેય (૨) ધ્યેય, (૩) પ્રેય
પણ આપણે ખાટલે મોટી ખોડ એ છે કે જીવ પ્રત્યેનો પ્રેમ છોડીને આપણે જડનો પ્રેમ કરીને બેઠા છીએ. મંદિર ઉપાશ્રયમાં પણ આપણે સલામત રહી શકતા નથી. પરિગ્રહસંજ્ઞા પણ આપણને બહુ પાડે છે. તમારા ઘરમાં રેડ પડે તો બે ટ્રક જેટલો સામાન નીકળે. બહેનો તો વળી એમ બોલે કે સંઘરેલો સાપ પણ કામમાં લાગે.
સામાયિક અને નવકારને મંગલ કહ્યો એટલે ધર્મ આવ્યો. વિપ્રભુથી અનંત તીર્થકરો આવ્યા, ગૌતમથી સર્વ ગણધરો અને સાધુઓ આવી ગયા. આ રીતે ત્રણે મંગલરૂપ બન્યા છે. દરેક માણસ પાસે પોતાનો ભૂતકાળ હોય છે તેમ તેનો ભવિષ્યકાળ પણ હોય છે.
આપણે આપણી આવતીકાલ કેવી લાવવી તે આપણા જ હાથની વાત છે.
તવાવ કારિ કા ૦ ૫.
