________________
મિથ્યાત્વની ૧ થી ગુણ૦ માં ધ્રુવસત્તા
૨૫ મેહનીયના ઉદયવાળા ત્રીજા મિશ્રગુણસ્થાનમાં પણ મિથ્યાત્વની ધ્રુવસત્તા હોવાનું કારણ કે મિશ્રમેહનીય ગુણસ્થાનમાં વર્તતા જીવને મિશ્ર અને મિથ્યાત્વ એ બે વસત્તાક હોય.
૯. કર્મગ્રંથના અભિપ્રાય પ્રમાણે મિથ્યાત્વથી અને સમ્યક્ત્વગુણસ્થાનથી પણ મિત્રગુણસ્થાનમાં જીવ આવે છે. ત્યાં જે સમ્યક્ત્વગુણસ્થાનથી આવે તે ઉપશમ વા ક્ષયે પશમ સમ્યક્ત્વમાંથી આવે અને ઉપશમ વા ક્ષ૦ સમ્યકત્વમાં ત્રણે પંજની સત્તા અવશ્ય હેવાથી મિત્રગુણસ્થાને મિથ્યાત્વની ધ્રુવસત્તા પ્રાપ્ત થાય છે. તથા મિથ્યા ગયેલે જીવ પ્રથમ સમ્યક્ત્વમોહની ઉઠલના કરી તેને નિઃસત્તાક કરે, ત્યારબાદ મિશ્ર મેહનીયની ઉદ્દલના કરી મિશ્રમેહનીયને પણ નિઃસત્તાક કરે છે, પરંતુ મિશ્રમોહનીયની ઉદ્દલના શરૂ થયા બાદ જ્યાં સુધીમાં મિશ્રમેહનીય નિઃસત્તાક ન થયું હોય તેટલામાં પરિણામવણથી કદાચ મિશ્રમોહનીય ઉદય થઈ જાય તે તે વખતે એ મિશ્રગુણસ્થાનવત ગણાય, અને તે સમયે એ જીવને મિથ્યાત્વની અને મિશ્રમેહની ધ્રુવસત્તા જ છે.
અથવા ક્ષપશમસમ્યગૂદષ્ટિ જીવને ક્ષાયિક સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્ત કરતાં પ્રથમ મિથ્યાત્વને ક્ષય થયા બાદ મિથ્યાત્વની અસત્તા હોય, અને ક્ષાયિક સમ્યક્ત્વ પામ્યા બાદ તે હોય જ, એ પ્રમાણે વિચારતાં પણ મિશ્ર સમ્યગ્રષ્ટિને મિથ્યાત્વની ધ્રુવસત્તા જ હોઈ શકે છે.
અહીં સિદ્ધાન્તનો અભિપ્રાય એટલે ભિન્ન છે કે ઉપશમા વા યોપશમ સમ્યફવમાંથી અને તેથી જ સમ્યકત્વગુણસ્થાનમાંથી પણ જીવ મિત્રે જઈ શકતું નથી, કેવળ મિથ્યાત્વમાંથી જ મિત્રે જઈ શકે છે જુઓ–મિ છત્તા ઉંતિ, વિરુદ્ધ હોદ્દ સમીસુ તમારા मिच्छत्तं'
