________________
પુગલવિપાકિ પ્રકૃતિહાર
૪૯ પ્રશ્ન–૨ વેદનીય, બાદર, દુઃસ્વર, સુસ્વર, શ્વાસોચ્છવાસ ઇત્યાદિ કેટલીક પ્રવૃતિઓને ઉદય, પુદ્ગલ-શરીરાદિ આશ્રયી હોવા છતાં પણ એ પ્રકૃતિઓ જીવવિપાકી કેમ?
ઉત્તર–વેદનીયાદિ પ્રકૃતિઓ શરીર, ભાષાવર્ગણ, ઉચ્છવા વર્ગણ ઈત્યાદિ પુદ્ગલના આશ્રયથી ઉદયવાળી હેવાથી પુગલ વિપાકી કહેવાય નહિ. કારણ કે અહીં પુદ્ગલ એટલે સર્વ પુદ્ગલ નહિ, પરંતુ કેવળ ઔદારિકાદિ પાંચ શરીર જ જાણવાં. ૨૦. ॥ चतुर्दश-पञ्चदशे जीव-भव-विपाकि प्रकृतिद्वारे समाप्ते॥
અવતરણ–પૂર્વગાથામાં જીવવિપાકી તથા ભવવિપાકિ પ્રકૃતિએ કહીને, હવે ગાથામાં પુર્વાપર પ્રકૃતિએ તથા દરેક પ્રકૃતિને-કર્મને ૪ પ્રકારને વધુ કહે છે. नाम धुवोदय-चउतणु-वधाय साहारणिअरुजोअतियं । पुग्गलविवागि. बंधो, पयइटिइरसपएसत्ति ॥ २१ ॥
થા–નામકર્મની (નિમણ, સ્થિર, અસ્થિર, શુભ, અશુભ, અગુરુલઘુ, તૈજસ, કાર્પણ અને વર્ણાદિ ચાર એ) ૧૨ પૃદયી પ્રકૃતિ, (તબુ) ત્રીજી ગાથામાં કહેલા કમ
૨૮. પહેલી ગાથાના અર્થ પ્રસંગે ૨૬ કારેનાં વર્ણનમાં આ અર્થ સ્પષ્ટ કહ્યો છે, તે પણ પ્રસંગ હોવાથી અહીં પણ એ જ અર્થ સ્પષ્ટ કર્યો છે.
કા. ૪
