________________
ગ્રહણ વણાઓમાં પ્રદેશનું અલ્પબહુત
૨૬૯
ગ્રહણુ વગણએમાં પ્રદેશોનું અ૫બહુત્વ
ઔદારિક વગણમાં (ના એક પુદ્ગલસ્કંધમાં) જે અનંત પ્રદેશ (આણુઓ) છે, તેથી અતિગુણ પ્રદેશ (અણુઓ)વાળી વૈક્રિયવર્ગણુઓ (માંને એક પુદ્ગલધ) છે. એ પ્રમાણે અનુક્રમે આહારક આદિથી કાશ્મણ સુધીની સર્વે ગ્રહણવર્ગણાઓ અનન્તગુણ અનન્તગુણપ્રદેશેવાળી જાણવી. આઠ અગ્રહણવર્ગણાઓમાં અનંતગુણ અલ્પાબહત્વ નિયત નથી, પરંતુ અનન્તભાગાધિકથી યાવત્ અનન્તગુણ સુધીનું ૬ પ્રકારનું અલ્પબદુત્વ (ષસ્થાન પતિત અલ્પબદુત્વ) ૧૪૧ છે. સેળવણુએ અનુક્રમે અધિક અધિક સૂક્ષ્મ.
દારિક વર્ગણાથી વૈક્રિય અગ્રહણવણ સૂફમ, તેથી વૈક્રિયવર્ગએ સૂક્ષમ, તેથી આહારક અગ્રહણવર્ગણાઓ સૂક્ષ્મ, તેથી આહારગણાઓ સૂક્ષમ એ પ્રમાણે અનુક્રમે અધિક અધિક સૂક્ષ્મતા કાર્મણવર્ગણા સુધી જાણવી. આ સૂક્ષમતા સૂલમપરિણામરૂપ વાસ્તવિક નહિ પરંતુ પૂર્વે કહ્યા પ્રમાણે વ્યાવહારિક-અપેક્ષિક સૂક્ષ્મતા જાણવી. પુનઃ આ સૂક્ષમતાને ભાવાર્થ એ છે કે–ઔદારિકવર્ગણાન્તર્ગત ૧ સકંધથી વૈક્રિયઅગ્રહણગ્ય અથવા વક્રિયવર્ગણાન્તર્ગત એક સ્કંધ અધિકસૂક્ષ્મ એટલે હાને છે. પુદ્ગલેને એ વિચિત્ર સ્વભાવ છે કે જેમ જેમ પુદ્ગલે ઘણું મળે તેમ તેમ સૂક્ષ્મતા (ઘનતા) વધતી જાય છે.
૧૧. કારણ કે બે અણવર્ગણાઓના આંતરામાં ગ્રહણવર્ગણાઓ અનન્તમા ભાગ જેટલી જ છે તેથી અગ્રહણવણાઓમાં પરસ્પર અલ્પબદુત્વ અનcભાગાધિકથી પ્રારંભાય છે.