________________
દર્શનમેહની લપણા
४०३
ઉપશમાવે, તેમ જ સમ્યક્ત્વની અંતર્મુહૂર્ત પ્રમાણે પ્રથમ સ્થિતિને અંતર્મુહૂર્ત સુધીમાં વિપાકોદયથી ક્રમશઃ અનુભવી અનુભવીને ક્ષય પમાડે. એ પ્રમાણે ત્રણે દર્શનમેહનીયની સોપશમના સમકાળે ૧૯થાય છે. આ શ્રેણિગત ઉપશમસમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિ કહેવાય.
અથવા દર્શનમેહનીયની ક્ષપણું ઉપશમશ્રેણિને ઉપશમસમ્યગદષ્ટિ પ્રારંભ કરે અથવા તે ક્ષાયિકસમ્યગદષ્ટિ પણ પ્રારંભ કરે, ત્યાં પ્રથમ ૪ અનંતાનુબંધિની ક્ષપણા પૂર્વોક્ત ૪ અનંતાનુબંધિ કષાયની વિસજનાની રીતિ પ્રમાણે કરે, અને ત્યાર બાદ ૩ દર્શનમેહનીયને ક્ષય કરે તે આ પ્રમાણે –
- પ્રથમ તીર્થકરના વિહારકાળથી પ્રારંભીને છેલ્લા જિનેશ્વરના છેલ્લા કેવલી ભગવંતની કેવળજ્ઞાનત્પત્તિ સુધીના કાળમાં ઉત્પન્ન થએલ મનુષ્ય કે જે વજીર્ષભનારાચસંઘયણ સહિત, તેમ જ ૮ વર્ષથી અધિક વય હોય, અને ક્ષપશમસમ્યગદષ્ટિ હોય તે મનુષ્ય પ્રથમ યથાપ્રવૃત્તાદિ ૩ કરણ કરે, તે કરણનું સ્વરૂપ સર્વ પૂર્વવત્ યથાસંભવ જાણવું. ત્યાં બીજા
૧૯૭. અહીં સમ્યક્ત્વમોહનીયને આગાલ તથા ઉદીરણ હોય છે. ત્રણે મોહનીયના અંતરકરણ સંબંધી ઉકેરાતા પ્રદેશ સમ્યક્ત્વની પ્રથમા સ્થિતિમાં પ્રક્ષેપાય છે, તથા ઉપશમસમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિ થવા સાથે પણ પ્રથમથી (અપૂર્વકરણથી) પ્રારંભાયેલે ગુણસંક્રમ પણ ઉપશમ સમ્યકત્વમાં અંતર્મુહૂર્ત સુધી ચાલુ રહે છે, અને ગુણસંક્રમ સમાપ્ત થયા બાદ મિથ્યાત્વ-મિશ્રને બેને વિધ્યાતસંક્રમ સમ્યક્ત્વમાં થાય છે.
