________________
કેવલિસમુદ્ધાત
४२७
ભાગ હણી ૧ અનન્ત ભાગ રાખે છે. પુનઃ તે શેષ રહેલી સ્થિતિના અને રસના (ક્રમશઃ) અસંખ્ય તથા અનન્ત ભાગ હણી ૧-૧ ભાગ કપાટ સમયે બાકી રાખે છે. એ પ્રમાણે સ્થિતિઘાત, રસઘાત કરતાં ૪થા સમયે ત્રણે કર્મની સ્થિતિ જે પ્રથમ આયુષ્યથી અસંખ્ય ગુણ હતી તે હવે સંખ્યાતગુણી થઈ, પરંતુ રસ તે અનન્તગુણ છે. ત્યારબાદ પાંચમા સમયે શેષ સ્થિતિના સંખ્યાત ભાગ હણી ૧ સંખ્યાતમે ભાગ રાખે, અને રસઘાત પૂર્વવત્ , ત્યાર બાદ છઠ્ઠા સમયથી જે સ્થિતિઘાત તથા રસઘાત થાય તે અન્તર્મુહૂર્ત અન્તમુહૂર્ત પ્રમાણના (અન્તર્મુહૂર્ત કાળે ઉત્કીર્ણ સ્થિતિકડક અને રસકંડકને ઘાત થઈ શકે એવા) કાળવાળા જાણવા, તે યાવત્ ૧૩ મા ગુણસ્થાનના પર્યત સુધી, અને એ પ સમયમાં થયેલા સ્થિતિઘાત, રસઘાત એકેક સમયમાં થયેલા છે, એ તફાવત છે. પુનઃ સમુઘાત વખતે ૩૯ શુભ પ્રકૃતિઓના રસને ૨૫ અશુભપ્રકૃતિઓના રસમાં સંક્રમાવીને રસઘાત કરે છે. એ સમઘાતનો જ પ્રભાવ છે. નહિતર એ વિરોધી સંક્રમ થઈ શક્ત નથી, તથા જે કેવલી ભગવંતને વેદનીયાદિ ૩ કર્મોની સ્થિતિ આયુઃ સ્થિતિ જેટલી તુલ્ય હોય છે તે કેવલી ભગવંતને સમુદ્દઘાત હોતું નથી.
સૂક્ષ્મ તથા બાદરગને નિરોધ. સમુદ્દઘાત કરીને અથવા ન કરીને પણ અન્તર્મુહૂર્તવશેષ આયુષ્યવાળા કેવલી પરમાત્મા લેશ્યાનિધિ માટે તથા વેગથી થતા શાતા વેદનીયના બંધનિષેધ માટે ચોમાનિ અવશ્ય કરે છે, તેને ક્રમ આ પ્રમાણે –
