________________
કર્મ પ્રદેશના મૂળપ્રવૃતિઓમાં બનતા પ્રતિવિભાગ
ર૮૯ વિશેષાર્થ – ઘાતિકમાં મૂળ પ્રકૃતિને જે કર્મપ્રદેશ મળે છે તેમને ૧૫ અને તમે ભાગ સર્વઘાતિપ્રકૃતિપણે પરિણમે છે, અને તે સિવાયના શેષ રહેલા કર્મપ્રદેશે તે સમયે જેટલી દેશઘાતિપ્રકૃતિએ બંધાતી હોય તેટલા વિભાગવાળું થઈ દેશઘાતિપ્રકૃતિરૂપે પરિણમે છે, તેને કિંચિત્ વિધિ આ પ્રમાણે – એક સમયગ્રહીત કર્મપ્રદેશના મળપ્રકૃતિમાં
બનતા પ્રતિવિભાગ. વિવક્ષિત સમયે જ્ઞાનાવાળચ કર્મને જેટલા પ્રદેશ પ્રાપ્ત થાય તેમાંને અનંતમો ભાગ કેવલજ્ઞાનાવરણીય સર્વઘાતિને, અને બાકીના પ્રદેશ મતિજ્ઞાનાવરણીયાદિ ૪ દેશઘાતિપ્રકૃતિરૂપે પરિણમે છે.
નાવાળી કર્મને જે પ્રદેશો મળ્યા હોય, તેને અનંત ભાગ ૬ વિભાગમાં વહેંચાઈ ૫ નિદ્રા અને કેવલદર્શનાવરણીય એ ૬ સર્વઘાતિપ્રકૃતિરૂપે પરિણમે, અને બાકી રહેલા પ્રદેશ ચક્ષુ. અચક્ષુત્ર અને અવધિદર્શનાવરણ એ ૩ દેશઘાતિપ્રકૃતિરૂપે પરિણમે છે.
વેનચર્યના ભાગમાં આવેલા સર્વ પ્રદેશ તે સમયે બંધાતી શાતા અથવા અશાતારૂપ ૧ પ્રકૃતિપણે જ પરિણમે છે, કારણ
* ૧૫૦. સર્વઘાતિપ્રકૃતિ માટે અત્યંત સ્નિગ્ધ પરમાણુઓ ઉપયોગી થાય છે, અને તેવા અતિ સ્નિગ્ધ પરમાણુઓ અનન્તમા ભાગ જેટલા જ હોય છે, માટે અનંતમે ભાગ જ સર્વઘાતિરૂપે પરિણમે છે. જેમ સ્નેહ અધિક તેમ તેમ પ્રદેશે ઓછા અને અલ્પસ્નેહવાળા પ્રદેશ જગતમાં ઘણું હોય છે.
૧૯