________________
૨૨૦
શતકનામા પંચમર્મગ્રંથ-વિશેષાર્થ સહિત સુધી બાંધે છે. આ ૫ પ્રકૃતિએ શુભ છે. તેથી તેને ઉત્કૃષ્ટરસ ઉત્કૃષ્ટવિશુદ્ધિ વડે જ બંધાય છે, અને આ ૫ પ્રકૃતિગ્ય ઉત્કૃષ્ટવિશુદ્ધિ સમ્યગદષ્ટિદેવેને જ હોય છે. જોકે સમ્યગદષ્ટિ અને ઉત્કૃષ્ટવિશુદ્ધિવાળા નારક છે પણ એ પાંચ પ્રકૃતિઓ બાંધે છે, પરંતુ સમ્યગદષ્ટિ દેવે જેટલી ઉત્કૃષ્ટવિશુદ્ધિ સમ્યગદષ્ટિ નારકને સંભવતી નથી. પુનઃ તિર્યંચ તથા મનુષ્ય એવી ઉત્કૃષ્ટ વિશુદ્ધિમાં વર્તતા હોય તે દેવપ્રાગ્ય પ્રકૃતિઓ બાંધે છે, અને એ ૫ પ્રકૃતિઓ મનુષ્ય (તથા તિર્યંચ) ગતિપ્રાગ્ય છે.
હેવીયુષ્ય—એ શુભ પ્રકૃતિ છે તેથી એના બંધવિહેદરૂપ અપ્રમત્તગુણસ્થાને એને ઉત્કૃષ્ટરસ બંધાય છે, તે પહેલાંના પ્રમત્તાદિગુણસ્થાનમાં તેવી વિશુદ્ધિને અભાવે છે. પુનઃ અપ્રમત્તગુણસ્થાને પણ જ્યારે અનુત્તરવિમાનોગ્ય ૩૩ સાગરેપમ દેવાયુષ્ય બંધાતું હોય તે વખતે જ દેવાયુષ્યને ઉત્કૃષ્ટરસ બંધાય છે.
રોડ ૬૮ તિઓને ઉત્કૃષ્ટરસ ચારે ગતિવાળા મિથ્યાષ્ટિઓ ઉત્કૃષ્ટ કષાયમાં વર્તતા બાંધે છે. તેમાં પણ વિશેષતા આ પ્રમાણે છે.
હાસ્ય, રતિ, વેદ, પુરુષવેદ, ૧૦૮૪ મધ્યસંસ્થાન, ૪
૧૦૭. તીર્થકર ભગવંતની સમૃદ્ધિ, પરિવાર, દેશના વિગેરેના દર્શન-શ્રવણથી તથા નંદીશ્વરચૈત્યના દર્શનાદિકથી સમ્યગદષ્ટિદેવને જેવી ઉત્કૃષ્ટવિશુદ્ધિ હોય છે તેવી ઉત્કૃષ્ટવિશુદ્ધિ સમ્યગ્ગદષ્ટિ નારકોને ન હેય, કારણ કે નારકેને તીર્થકર ભગવંતના દર્શન, દેશના શ્રવણ ઈત્યાદિ કઈ પણ વિશિષ્ટ નિમિત્ત નથી.
૧૦૮. વર્ષભનારાચસંધયણ કહેવાય ગયું છે અને છેવટ સંઘયણ ૫૬ પ્રકૃતિમાં ઉત્કૃષ્ટસંકલેશથી ઉત્કૃષ્ટરસબંધવાળું ગણવું છે.
