________________
અન્ય સબંધના સ્વામી
સૂક્ષ્મત્રિક આદિ ૧૬ પ્રકૃતિએના જધન્યરસ બાંધનાર મનુષ્ય અને તિયચા ( અતિસ’કલિષ્ટ અતિવિશુદ્ધ અને યથાચેાગ્ય વિશુદ્ધિસ ફ્લેશવાળા સ`જ્ઞિપર્યાસ ) હાય છે, તેના વિશેષ વિધિ આ પ્રમાણેઃ—
૨૨૭
તિય ચઆયુષ્ય અને મનુષ્યઆયુષ્ય એ એ વિના શેષ ૧૪ પ્રકૃતિએ દેવ તથા નારકો ભવસ્વભાવથી જ બાંધતા નથી માટે તિય``ચે અને મનુષ્યા એ ૧૪ પ્રકૃતિના જાન્યરસ બંધક કહ્યા છે. તથા દેવા અને નારકો તિય ગાયુષ્ય અને મનુષ્યાયુષ્ય જો કે ખાંધે છે પર’તુ જઘન્યરસયેાગ્ય આયુષ્ય જઘન્યસ્થિતિવાળું જ બધાય છે, એ એ આયુષ્યની જધન્યસ્થિતિ ક્ષુલ્લકભવપ્રમાણ છે અને દેવા તથા નારક ક્ષુલ્લકભવપ્રમાણનુ જઘન્ય આયુષ્ય બાંધતા નથી, માટે એ ૨ આયુષ્યના પણ જઘન્યરસ ધક દેવ તથા નારકો નથી. એ પ્રમાણે જધન્યરસખ ધને અ ંગે સાળે પ્રકૃતિએ દેવ-નારકો ખાંધતા નથી માટે મનુષ્ય તિય``ચા જ (એ ૧૬ ના જઘન્યરસમંધક ) કહ્યા છે. હવે એ ૧૬ પ્રકૃતિએના જઘન્ય રસબંધમાં સ`લેશ તથા વિશુદ્ધિનું યથાસ ભવ પ્રમાણ કેવી રીતે છે? તે દર્શાવાય છે
નાયુષ્યઃ—નરકાયુ બાંધવામાં કારરૂપ સ`ક્લિષ્ટ અધ્યવસાયમાં અતિ અલ્પસંક્લિષ્ટ અધ્યવસાય વડે ૧૦૦૦૦ (દશ
અથવા આવા ભાવવાળી પક્તિએ ઔપચારિક છે—કારણ કે વસ્તુતઃ વિશુદ્ધિ બંધનું કારણ ન બની શકે. પણ એ વિશુદ્ધિનું કારણ સલેશની મ ંદતા છે. અને મોંસલેશ એ જ તત્ત્વતઃ જધન્યરસ (તેમ જ જધન્યસ્થિતિ )નુ કારણ છે.