________________
મૂળપ્રકૃતિના ૪ બંધસ્થાનમાં ૩ ભૂયસ્કાર
૫૫ દર્શના-વિજ્ઞ–નામ અને ગોત્ર એ ૫ પ્રકૃતિઓ અધિક બાંધે તે વખતે (પ્રારંભમાં) પ્રથમ સમયે ૬ ને પહેલે મૂયાર ગણાય, અને બીજા સમયથી પ્રારંભીને જ્યાં સુધી એ ૬ ને બંધ ચાલુ રહે ત્યાં સુધી અસંખ્યસમયાત્મક અન્તર્મુહૂર્ત સુધી (૧૦ મા ગુણ ના કાળ જેટલો) ૬ ને ગવસ્થિતāધ ગણાય.
આ પ્રમાણે ૧૦ મા સૂરમસં૫રાયગુણસ્થાને ૬ ને બંધક હોઈ (ભૂયસ્કાર તથા અવસ્થિતબંધવાળે થઈ) ૯ મા અનિવૃત્તિગુણસ્થાને આવતા તુરત પ્રથમ સમયે (સંજ્વલન લેભ રૂપ ૧) મોહનીયને બંધ પણ અવશ્ય પ્રારભે તેથી ૭ ને બંધક થતાં પ્રારંભના પ્રથમ સમયે ૭ નો મૂયાર થાય, અને ત્યારબાદ બીજા સમયથી પ્રારંભીને યાવત્ આયુષ્યબંધ ન કરે ત્યાં સુધી એ જ ૭ નો વસ્થિતષધ ગણાય.
એ પ્રમાણે ૭ ને બંધક થઈ નીચે ઉતરતા છઠ્ઠા પ્રમત્ત વગેરે ગુણસ્થાનકે આવી, જ્યારે આયુષ્યકર્મને બંધ કરે ત્યારે પહેલા સમયે ૮ નો મૂચા અને બીજા સમયથી અન્તર્મુહૂર્ત પર્યન્ત (આયુષ્યના અંધકાળપર્યન્ત) ૮ કવચિતવધ ગણાય. મળપ્રકૃતિના ૪ બંધસ્થાનેમાં ત્રણ અલપતર.
ઉપર પ્રમાણે આયુષ્યસહિત ૮ કર્મને બંધક જીવ જ્યારે આયુષ્યને અંતમુહૂર્ત બંધકાળ પૂર્ણ થાય ત્યારે (એટલે અન્તમુહૂર્ત બાદ) આયુષ્યરહિત ૭ કર્મને બંધક થાય તેના પ્રથમ સમયે ૭ નો પતાવ હોય, અને બીજા સમયથી યાવત્ પુનઃ અન્ય ભવમાં ઉત્પન્ન થઈ આયુષ્યના બંધથી ૮ ને બંધક ન થાય અથવા તે ભવમાં કિંવા અન્ય ભવમાં શ્રેણિમાં જઈ મેહનીય