________________
૧૯૯
સ
વિગેરે કાર્યોંમાં છુ આદિ જીવાના ઘાત થાય છે, ઇત્યાદિ રાત્રિ ભાજનના દોષ કહેવાને કાણુ સમ છે ? ।। દેશમાં સર્વ કાળમાં કાચા ગારસયુક્ત કુરુણિઓમાં ( કઠેર ધાન્યમાં) નિગેાદ જીવા અને પંચેન્દ્રિય જીવા ઉત્પન્ન થાય છે. જેને પીલવાથી તેલ ન નિકળે તેને વિઠ્ઠલ કહે છે, વળી વિલમાં ઉત્પન્ન થયેલ ધાન્યમાં પણ જો તેલયુક્ત ન હેાય તે તે વિઠ્ઠલ કહેવાય નહિં. ॥ ઉગવામાંડેલુ (અંકુરિત થયેલ) વિઠ્ઠલ પણ વિઠ્ઠલ કહેવાય, વળી સ કાષ્ટ દળ કે જે સ્નેહ રહિત હાય (તેલ રહિત હાય) પરન્તુ સરખી એ ફાડ થતી હોય તે તે પણ વિઠ્ઠલ કહેવાય છે. સ્નેહ રહિત (તેલરહિત) વિઠ્ઠલમાં ઉત્પન્ન થયેલ ત્વચાપત્ર વિગેરે પણ સ વિઠ્ઠલ છે, અને તે જો કાચા ગારસમાં પડે તેા ત્રસ જીવાની ઉત્પત્તિ થાય છે. વળી જો મગ અડદ વિગેરે પણ વિઠ્ઠલ કાચા ગારસમાં પડે તેા ત્રસ જીવાની ઉત્પત્તિ કહેવાય છે, અને દહિ પણ એ દિવસથી ઉપરાન્તનું હોય તે તેમાં (ત્રસ જીવેાની ઉત્પત્તિ થાય છે. દ્રવ્યાન્તર થયે છતે કાચા ઢંડા ગેારસ (ઇડી)માં પણ ઉનું અને ઉના દહીંમાં ઠંડું ગારસ (દહી) નાખવું નહિ..ા ( અનન્તજાય વનસ્પતિ ર્શાવે છે−) કદની સર્વ જાતિ, સૂરણકદ, વા– કંદ, લીલી હલદર, તથા આર્દ્ર, તથા લીલા કચૂરો, સતાવરી, વિરાલી, ગુવાર, વર, ગળા, લસણ, વાંસ કારેલાં, ગાજર,
૧ જેને એટલે જે કઢાળને (જેની દાળ પડે એવા ધાન્યને)
૨ જેની બે ફાડ થાય એટલે દાળ પડે તે દિલ ધાન્ય કઠોળ વિગેરે કહેવાય.
.
