________________
૮
-અશ્રદ્ધારૂપ
કદા. જેમાં
તમે એ જીવ
સ્વભાવથીજ મિથ્યાદ્રષ્ટિ એ દીન (પામર) જીવ તત્ત્વ કે અતત્ત્વને જાણી શકતો નથી (તે નિમિશાસ્ત્ર કહેવાય). ના ૧–૧૦ |
યુક્તાયુક્તની વહેંચણ રહિત (આ ગ્ય કે અયોગ્ય છે એમ નહિં જાણનારે) એ મૂઢદ્રષ્ટિવાળો જીવ (મુંઝવણવાળે જીવ) રાગીને દેવ કહે છે, પરિગ્રહીને સાધુ કહે છે, અને પ્રાણિહિંસાને ધર્મ કહે છે (તે સંમોટ્ટમિથ્યાત્વ કહેવાય). શ્રી જીનેશ્વરએ પ્રરૂપેલા પદાર્થોની અશ્રદ્ધારૂપ લક્ષણવાળા એ એકાન્તિક આદિ ભેદ વડે મિથ્યાત્વના ૭ ભેદ કહ્યા. જેમ ધાતુક્ષયના (ક્ષયના) રેગીને જે અન્ન ઉપર રૂચિભાવ (ન હોય) તેમ એ જીવોને જીનેન્દ્ર ધર્મને વિષે ધર્મરૂચિ (આજ ધર્મ છે એવી ખાત્રી) હોતી નથી તેવી રીતે મિથ્યાદ્રષ્ટી પણાથી જીનેશ્વરના ધર્મને વિષે એવા જીવોને ધર્મ પ્રત્યે રૂચી થતી નથી. પાંચ રંગે વડે ભાવિત કર્યા છતાં (એટલે રંગ્યા છતાં) પણ નીલી (ગળીનો રંગ અથવા ગળીના રંગવાળું વસ્ત્ર) નિશ્ચયે પોતાની કૃષ્ણતા (કાળાશ) છોડતી નથી તેમ દ્રવ્ય પરિકર્મણાઓ વડે (તથાવિધ દ્રવ્યાદિ સામગ્રીઓ પ્રાપ્ત થવા છતાં પણ) અભવ્ય જીવનું મિથ્યાત્વ છૂટી શકતું નથી. જેમ ઉપધાતુ ( ત્રાંબા અને લોહ સિવાયની ધાતુ) પારસમણિના સ્પર્શ વડે પણ સુવર્ણપણું પામતી નથી તેમ ગ્યતારૂપ ઉપાદાન વિના (એટલે મુક્તિની યોગ્યતારૂપ મૂળ * ૧ અહિં સુધીમાં ૭ ભેદ કહ્યા અને ૮માં ભેદ જે મદ્રષ્ટિ મિથ્થો તેને અર્થ આગળ ૧૮મી ગાથામાં કહેવાશે.
હોતી
