________________
૨૮૧ રોગ વ્યાપારવડે અને ચૈત્યવંદનાની વૃદ્ધિ તથા રોમાંચ મેગે ભાવ ચૈત્ય અને તેથી વિપરીત દ્રવ્ય ચેત્ય જાણવી.૧-૧
ઉક્ત લક્ષણેમાં ભાવનું પ્રધાનપણું દર્શાવવા કહે છે.” એક વાર ઉત્પન્ન થયેલો શુભ ભાવ પ્રાયઃ વધારે રૂડા ભાવને ઉત્પન્ન કરે છે તેથી ચિત્યવંદનામાં બીજા લક્ષણ કરતાં એકાદ વાર ભાવવૃદ્ધિ થવી તે શ્રેષ્ઠ લક્ષણ જાણવું
તેજ વાત દ્રષ્ટાન્તથી સિદ્ધ કરી બતાવે છે.” જેમ શરીનરમાં સંચરેલું અમૃત પરિણમ્યું ન હોય તે પણ સુખદાયી જ થાય છે, તેમ ભાવ ને મોક્ષના હેતુરૂપ અમૃત તુલ્ય અન્ય શાસ્ત્રકારોએ પણ દર્શાવેલ છે. મંત્રાદિક સાધવામાં પણ કલ્યાણભાગી જને યથા અવસર પ્રમાદ રહિત ઉદ્યમ કરે છે તો એથી અધિક ભાવ (પરમાર્થ) વાળી ચેત્યવંદનામાં ભવ્ય જનેએ અધિક યત્ન કરે જોઈએ. કેમકે આથી મેક્ષ પર્યત મહા સુખની પ્રાપ્તિ થઈ શકે છે. ભાવ ચિત્યવંદનાથી મક્કમપણે મોક્ષરૂપ પરમ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે, તેથી મંત્રાદિ વિધાન કરતાં તે અધિક છે. તેમજ ફલની અધિકતા અનુસાર તેમાં યત્ન પણ અધિકજ કરવો જોઈએ. પ્રાયઃ ભાવવંદના યોગ્ય વિધિમાં ઉદ્યમ કરતાં આ લોક સંબંધિ પણ હાનિ સંભવતી નથી. અને કદાચ તેવાજ નિકાચિત કર્મવેગે હાનિ જણાય તે પણ તેને પરિણામની વિશુદ્ધિથી છેદ થઈ જાય છે. જ્યારે ઉત્તમ ભાવથી ક્ષણ માત્રમાં મેક્ષ પ્રાપ્તિ થાય છે તો પછી આ લેક સંબંધી ક્ષણિક હાનિને તે શીધ્ર છેદ થાય તેમાં કહેવું જ શું ! આ ભાવ વંદન ક્ષમાર્ગમાં પ્રવૃત્તિ કરનારને ચેરાદિકના
