________________
(અધિક) પ્રયત્ન કરવો ઘટે છે. આ વાત પ્રાયઃ શાસ્ત્રોક્ત પ્રકારે ધર્મવાસિત બુદ્ધિવંત જનેને અનુભવ સિદ્ધ હોય છે તેથી તે લોકેત્તર બુદ્ધિવડે બુદ્ધિવંત જનેએ સમ્યગ્ન અવ-ધારવી જોઈએ. “હવે પરિશુદ્ધ વંદનાનું ચિન્હ બતાવે
છે.” મેક્ષ સુખના અથજનને સમ્યગ જ્ઞાનાદિક જે મેક્ષના -કારણ છે તેને માટે જેમ જિજ્ઞાસા અવશ્યની છે તેમ તે જિજ્ઞાસા પ્રમુખ આ શુદ્ધ વંદનાનું ખાસ લિંગ છે. કેમકે તેથી શુદ્ધ વંદનાનું યથાર્થ સ્વરૂપ જાણીને સુખે સેવી શકાય છે. ઉદ્વેગાદિક દેને તજી ચિત્તને સ્વસ્થ રાખવું, તત્વ સ્વરૂપમાં પ્રીતિ લગાવવી અને આનંદકારી તત્ત્વ જિજ્ઞાસા (જાણવાની અભિરૂચિ રાખવી) તે વિગેરે પ્રાયઃ સમ્યગ્રજ્ઞાન દર્શનાદિક આત્મગુણને અસ્પૃદય થવામાં કારણરૂપ થાય છે, એમ પાતંજલાદિક યેગશાસ્ત્રોમાં સારી રીતે સિદ્ધ કરી બતાવેલ છે. “જિજ્ઞાસા રૂપ ચિન્હવાળી શુદ્ધ વંદના ક્યારે પ્રાપ્ત થાય તે કહે છે.” પ્રથમ કરણ–ચથાપ્રવૃત્તિકરણ ઉપરાંત -વર્તતા એવા અપુનબંધક પ્રમુખ જને, જેઓ કદાગ્રહરહિત હોય છે, તેમને આ ઉપર જણાવેલી શુદ્ધ-નિર્દોષ વંદના હેવી ઘટે છે. પણ બીજા અગ્ય જનોને તે હોવી ઘટતી નથી. તે કરણ ત્રણ પ્રકારનાં પ્રગટપણે શાસ્ત્રમાં કહ્યાં છે. -યથાપ્રવૃત્તિ કરણ પહેલું (તે તે અનાદિ સંસારમાં અભવ્ય જીને પણ કઈ વખત પ્રાપ્ત થાય છે). બીજું અપૂર્વકરણ (અનાદિ સંસારમાં પૂર્વ પ્રાપ્ત નહિ થયેલું એવું અપૂર્વ હોવાથી) અને ત્રીજું અનિવૃત્તિકરણ (જે મેક્ષરૂપી વૃક્ષના -બીજ સમાન સમ્યક્ત્વને પામ્યા વગર પાછું ન વળે તે)
