________________
૨૮૩
નામ મેતીની સીપનું છે. તે સીપના આકારે કરવામાં આવતી મુદ્રા તેના નામે મુક્તાશુક્તિ કહેવાય છે. ચિત્યવંદનામાં આવતી મુદ્રાદિક કિયા, પદ અને અકારાદિ વર્ણને વિષે. તથા તેના અર્થને વિષે અને સાક્ષાત્ જિનબિંબને વિષે સર્વત્ર છિન્ન જવાળાની પેરે ઉપગનું અનુસંધાન હોવું ઘટે છે. જેમ દીપક પ્રમુખની પ્રભા એક ઘરમાં છતી સામા ઘરમાં પ્રકાશે છે, તેથી જે કે વચલા અંતરમાં જણાતી ન. હોય, તે પણ તેનું અનુસંધાન હોવું ઘટે છે. તેવી રીતે ઉક્ત સર્વ કિયાદિકમાં પણ ઉપગનું અનુસંધાન હોઈ શકે છે. કેઈ એક કિયાદિકમાં ઉપગ મુખ્યપણે વર્તતા અન્યત્ર : અર્થાદિકમાં પણ તે હવે ઘટે છે. મતલબ કે અભ્યાસ યોગે ઉપગ સર્વત્ર ફરી વળે છે. છિન્નજવાળામાં જવાળાને ઉચ્છેદ હોય ત્યારે પણ અન્ય પરિણામને પામેલા એવા જવાળા–પરમાણુઓની સત્તા તે હેયજ છે, નહિ તે જવાળાની પ્રાપ્તિજ થાય નહિં. તેમ જે અદિકમાં પ્રગટ ઉપગ વતતે હેય તે સિવાય બીજા પણ વિષયોમાં ચિત્તને ઉપગ વ્યક્તપણે નહિ જણાતાં છતાં તે તેમાં સામાન્યપણે વતે છે. ક્ષાપશમિક ભાવે આત્માના સ્વભાવિક રૂડા પરિણામ વડે પરમ આદરથી કરવામાં આવેલું ચિત્યવંદનાદિક શુભ અનુષ્ઠાન કરતાં કરતાં તથાવિધ કર્મ દેષથી કદાચ તૂટી ગયું હોય (તૂટી ન ગયું હેય-કાયમ રહ્યું હોય તેનું તો કહેવું જ શું?) તે પણ ફરીને જે ભાવમાં તે કરાયું હતું તે ભાવની વૃદ્ધિ કરનારૂં થાય છે, માટે મોક્ષ. હેતુરૂપ શુભ ભાવની વૃદ્ધિ કરનાર હોવાથી ઉક્ત વંદનામાં.
ચિત્તને ઉપર હોય તે સિવાય જે અર્થોહિક “ઉં તો
