________________
છે. વૈમાનિક દેવે, મનુષ્યો, રત્નપ્રભાદિ ત્રણ નરકના નારકા, અને અસંખ્ય વર્ષાયુષ્યવાળા (યુગલિક) તિર્યંચ (નર), એ ત્રણે પ્રકારના સમ્યકત્વવાળા (ઉ૫૦ વે ક્ષાસમ્યવાળા) છે, અને શેષ સ વેદક અને ઉપશમ સમ્યવાળા છે. પૂર્વે નહિ બાંધેલ આયુષ્યવાળા મનુષ્યનું જે ક્ષાયિક સમ્યકત્વ તે નિશ્ચય ક્ષેપક શ્રેણિગત (ક્ષપક શ્રેણિ તેજ ભવમાં પ્રારંભનારને) હોય છે, માટે તે સદ્ગવિ ક્ષાયિક સમ્યકત્વ છે, અને પૂર્વે બાંધેલ આયુષ્યવાળા જીન (પરભવમાં પણ ક્ષાયિક સમ્ય સાથે આવે છે માટે) ક્ષા સભ્ય છે. ભવનપતિ, વ્યન્તર, જ્યોતિષ, સંખ્યાત આયુષ્યવાળા સંગ્નિ પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ છ તથા પંકપ્રભાદિ (૪થી નરકથી ૭મી નરક સુધીના) નારકેને પરભવિક કે તહ્મવિક એ બે ક્ષાયિક સમ્યક માંનું એકપણ સાવ સભ્ય નથી. છે તેમજ એકેન્દ્રિય દ્વીન્દ્રિય ત્રીન્દ્રિય ચતુરિન્દ્રિય અને અસંસિ પચેન્દ્રિય જીને એકપણ સમ્યકત્વ તદ્દભવિક હેતું નથી (એ જીને એ ભવમાં ત્રણમાંનું એક પણ સભ્ય નથી) અને પૂર્વે કહેલા જેને પરભવિક (પરભવિક ક્ષાયિક સમ્ય) હોતું નથી. છે ઉપશમ–સાયિક–અને વેદક એ
૧. અહિં વેદક સભ્ય વાસ્તવિક રીતે સમ્યગ્નેહનીય પુદ્ગલોના અંતિમ ગ્રાસરૂપ હોવાથી જે કે પૌગલિક છે અને વેદક છે તે પણ અન્યના એકજ સમંયવાળું હોવાથી અને તુર્તજ ક્ષાયિક સભ્યની પ્રાપ્તિનું કારણ હોવાથી એ વેદક સભ્યને ક્ષાયિક પ્રાયઃ ગણી અપી. ગલિક અને અવેદક કહ્યું હોય એમ સંભવે છે.
