________________
૨૬૩
રાખેલુ હાય અથવા લખી લીધુ) હેાય જેથી સરખા અથવા અસરખા દ્રવ્યાદિ પ્રાયશ્ચિત્તમાં પણ (એટલે કઈક ન્યૂનાધિક આલેાચનામાં પણ) તેજ પ્રાયશ્ચિત્ત આગળ કરીને આલેાચકને જે તે લેખિતમાત્ર પ્રાયશ્ચિત અપાય છે તે ઘાલવ્યનાર છે. !! જે વ્યવહાર ઘણા ગીતાર્થીએ આચર્ચા હાય તે નૌશ વ્યવદારી નહેવાય, તે વ્યવહાર દેશાદિક સર્વ વ્યવહાર આગળ કરીને (દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાળ અને ભાવને મુખ્ય ગણીને શાસ્ત્રમાં કહેલ વ્યવહારથી ન્યૂનાધિક વા ખીજી રીતે) તે પ્રાયશ્ચિત અપાય છે. ૫ ૭૬-૭૮ ૫
૫ આલોચના ભેદનુ સ્વરૂપ ॥
(આલેાચનાના વિષયમાં પ્રથમ) વિરતિ બે પ્રકારની છે— ૧ દેશિવરતિ, ૨ સર્વવિરતિ. એ બન્ને વિરતિ ગ્રંથિભેદવાળી જ હોય છે ( અર્થાત્ સભ્ય ત્વ યુક્તજ હોય ), કારણ કે બીજી વિરતિ ( એટલે સમ્યકત્વ રહિત વિરતિ ) તે અવિ રતિરૂપ અને સંસારના અનુષ'ધ વાળી છે. (વળી એટલુ જ નહિં પરન્તુ) જે સિદ્ધાન્તમાં સમ્યક્ત્વમૂળવાળી ઉત્કૃષ્ટીલેાચના લઘુપદવાળી છે, અને મિથ્યાત્વ મૂળ એવી જે લઘુ આલેાચના પણ ઉત્કૃષ્ટપદવાળી છે. ૫ તથા (ઉત્કૃષ્ટ જઘન્ય
૧ કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે સમ્યગ્દ્રષ્ટિ જીવે મેટા અપરાધ કર્યા છતાં પણ તેને લઘુપદવાળા (ચતુ ષટ્ લધુ ઇત્યાદિ) પ્રાયશ્ચિત્ત અપાય છે, અને મિથ્યાદ્રષ્ટિએ નાના અપરાધ કર્યાં છતાં પણ ( ચતુગુરૂ ષગુરૂ ઇત્યાદિ) ગુરૂપદવાળુ પ્રાયશ્ચિત અપાય છે. આ સામાન્ય
