________________
૨૩ર દયાન હોય છે. પર્વતની પેઠે નિષ્પકંપ અને તેથી શિલેશી અવસ્થાને પામેલા એવા તેજ કેવલિ ભગવાનને પુક્તિથિswamતી નામે એથું ૪૪ શુકdદવાર હેય છે. એ પ્રમાણે પહેલું ધ્યાન એક મેગે અથવા અનેક દેશમાં કહ્યું છે, બીજું શુકલધ્યાન એક યોગવાળાને, ત્રીજું કાયાગીને અને ચોથું શુકલધ્યાન ગ રહિતને કહ્યું છે. જેમ છઘથનું મન અતિ નિશ્ચલ થયે છતે ધ્યાન કહેવાય છે, તેમ કેવલિ ભગવંતને કાયા અતિ નિશ્ચલ થતાં ધ્યાન કહેવાય છે. (અર્થાત્ કેવલિને કાયાની નિશ્ચલતા એ ધ્યાન છે, અને છદ્મસ્થને મનની નિશ્ચલતા તે ધ્યાન છે). નિશ્ચયે પૂર્વપ્રગથી, અથવા કર્મનિર્જરાના હેતુથી, અથવા એક શબ્દના ઘણું અર્થહેવાથી, અથવા જીનેન્દ્રના આગમથી (વચનથી) ભવસ્થ કેવલિને હંમેશાં મનને અભાવ હોવા છતાં પણ જીપગના સદ્ભાવથી (ઉપગ પરિણતિની અપેક્ષાએ) સૂફમેપરત ક્રિયા આદિ ધ્યાને (એટલે વ્યછિન્નકિયા અપ્રતિપાતી તથા સૂમ કિયા અપ્રતે સ્ ક્રિયા નિવૃત્ત થઈને પુનઃબાદરક્રિયા થવાની નથી માટે નિવૃત્તિ.
૧. અહિં ક્રિયા વિચ્છેદ પામેલી છે માટે જન્નાિચા, અને તે વ્યછિન્નક્રિયા કોઈ પણ વખતે પડવાની-નાશ પામવાની નથી અર્થાત્ ભવાન્ત સુધી કાયમ રહેવાની છે માટે અતિ તી. * ૨ અગિ અવસ્થામાં સંગિપણામાંની અનિતમ ધ્યાન સંતતિ અહિં વિના ગે પણ ઉપયોગ સદ્દભાવે ચાલુ રહી છે એ પ્રમાણે ગણતાં અાગને જે ધ્યાન કહ્યું છે તે પૂર્વપ્રયાગથી છે.
૩ થે ધાતુને અર્થ કેવળ મન વિષયક ચિંતામાં નથી પરંતુ આત્મપગ પરિણતિ આદિ અનેક અર્થ પણ ગ્રહણ કરી શકાય છે,
