________________
અંતિમ આરાધનાના દશ અધિકાર
૫૫
(૩) જીવ ખામણ (ક્ષમાપના)
यश्य मित्रमभित्रो वा स्वजनोऽरिजने। ऽपि वा सर्व : झाम्यतु मे सर्व सर्वे प्वपि समोऽस्म्यहम् ये मया स्थापिता दुःखे सर्वे क्षाम्यन्तु ते मम
श्राम्याम्यहमपि तेषां मैत्री सर्वेषु मे खलु જીવ સર્વ ખમાવીએ સાહેલડી રે,
કઈ ન જાણે શત્રુતે (સા.) સ્વામી સંઘ ખમાવીએ સાહેલડી રે
જે ઉપની અપ્રીત તે (સા.) o ભૂમિકા :
ક્ષમાપનામાં ત્રણ વાત મહત્વની છે– ક્ષમા કરવી (ખમવું), ક્ષમા માંગવી (ખમાવવું) બીજ આપણને ક્ષમા કરે (અમે) તે માટે પ્રાર્થના કરવી.
હૃદયની સરળતા–પૂર્ણ નમ્રતાને ધારણ કર્યા વિના આ ખમત-ખામણ થઈ શકે નહીં.
અહી સંઘ ખામણા અને જીવ ખમણ એવા બે ભેદે ક્ષમાપના અધિકાર નોંધ્યું છે.
૦ સંધ ખામણાં ૦ जग आहा। संघो मह खमउ निरवसेसंपि
अहमवि खमामि सुद्धो गुण संघायस्स संघस्स સંઘ ચતુર્વિધ ખામીએ, સાધુ સાધવી સાર શ્રાવક શ્રાવિકા સવી એ તો જિનશાસન આધાર
ચતુર્વિધ સંઘને ખામણ એ ખમા સવિ અપરાધ તે સરલ સ્વભાવથી એ. જે જિનેશ્વર પરમાત્માની આજ્ઞાને નિત્ય ધારણ કરે છે. જેની સુર-અસુર-અસુરનર-નારી વગેરે સ્તવન કરે છે. જે કલ્પવૃક્ષ,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org