________________
૧૩
ક નમઃ |
|
=
=
=
-
-
|| ઉ.....
..
....ઘા...ત.
==
=
અનાદિ અનંત એવું વિશ્વ બે વિભાગમાં વહેચાએલું છે. જીવ વિભાગમાં અને અજીવ વિભાગમાં. જગતમાં કોઈપણ એવી વ્યકિત નથી, કેઈપણ એવી વસ્તુ નથી કે કેઈપણ એવો પદાર્થ નથી કે તેનો સમાવેશ કાંતે છવમાં અને કાંતો અછવમાં થતો ન હોય ?
અનાદિ કાળથી નિમેદસ્થાનમાં આવ્યવહાર રાશિમાં નિવાસ કરી રહેલા અને તે સ્થાન છેડીને વ્યવહાર રાશિમાં આવી ક્રમે એકેન્દ્રિયપણું, બેન્દ્રિયપણું, તેઈન્દ્રિયપણું, ચઉરિન્દ્રિયપણું, અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિયપણું અને સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિયપણું પામી દશ દશ દ્રષ્ટાંત દુર્લભ એવો મનુષ્યભવ સફળ કરી પરમપાવની પારમેશ્વરી પ્રવ્રયા સ્વીકારી અને સકલ કર્મનો ક્ષય કરી પ્રાંતમુકિતસ્થાનમાં બિરાજમાન થએલાઓને તથા ચઉગતિરૂપ સંસારમાં પરિભ્રમણ કરી રહેલાઓ ને સમાવેશ કવ વિભાગમાં થાય છે.
અને એક પરમાણુ અથવા એક આકાશ પ્રદેશથી માંડીને અનંતા આકાશ પ્રદેશનો સમાવેશ અજીવ વિભાગમાં થાય છે. તેમજ ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય, અને કાળને પણ સમાવેશ અજીવ વિભાગમાં થાય છે.
છવ કેઇ પણ કાળે અજીવ ન થઈ શકે અને અજીવ કેઈપણ કાળે જીવ ન થઈ શકે એ વ્યાપક સિદ્ધાંત છે.
