________________
બીજા સમયે વળાંક લઈ નવીન ઉત્પત્તિસ્થાને પહોંચી ત્યાં તે જ સમયે નવીન દેહરચનાથે પુલગ્રહણ રૂપ આહાર તેને હેાય છે. આમ એક વિગ્રહગતિ બે સમયની છે, જેમાં પ્રત્યેક સમયે જીવને આહાર હોય છે; (૧) પૂર્વદેહ તજતાં અંત સમયે અને (૨) નવીન ઉત્પત્તિસ્થાને નવીન દેહરચનાર્થે. બીજા સમયે વચ્ચેના વળાંકના સમયે તે અનાહારી
બે વિગ્રહગતિમાં પૂર્વ સ્થાને દેહ તઆ નવીન ઉત્પત્તિસ્થાને પહેચતાં જીવને ત્રણ સમય લાગે છે, તેમાં પહેલા સમયે સરળ રેખાએ ગતિ, બીજા સમયે પહેલો વિગ્રહ અને ત્રીજા સમયે બીજે વિગ્રહ હોય છે. આ પ્રમાણે ત્રણ વિગ્રહગતિમાં ચાર અને કવચિત હતી ચાર વિગ્રહગતિમાં પાંચ સમય લાગે છે. આ દરેક ગતિમાં જીવને (૧) પૂર્વ સ્થાને પૂર્વ દેહ તજતાં અંતિમ સમયે અને (૨) ઉત્પત્તિસ્થાને નવીન દેહરચનાર્થ છેલ્લા સમયે એમ આહાર-પુદ્ગલગ્રહણ હોય છે; બાકીના વચ્ચેના વળાંકવાળા દરેક સમયમાં જીવ અનાહારક હોય છે. આમ બે વિગ્રગતિમાં એક સમય, ત્રણ વિગ્રહમાં બે સમય અને કવચિત હતી ચાર વિગ્રહગતિમાં ત્રણ સમય જીવ અનાહારક હોય છે.૧
સિદ્ધ જીવને અંતરારગતિ હોતી નથી. મુમાન જીવને અવિગ્રહ ગતિ હેય છે, તેમાં તે સિદ્ધાલયે પહોંચતાં અનાહારક બને છે.
સંસારી જીવને અવિગ્રહ અને વિગ્રહ એ બે પ્રકારની અંતરાલગતિ હોય છે. અવિગ્રહગતિમાં અને એક વિગ્રહગતિમાં જીવ આહારક છે; બે વિગ્રહગતિમાં એક સમય, ત્રણ વિગ્રહગતિમાં બે સમય અને કવચિત હતી ચાર વિગ્રહગતિમાં ત્રણ સમય જીવ અનાહારક
હોય છે.૩ કે ૧ જુઓ તવાધિગમ સૂત્ર અ. ૨. ૩૧ ૨ જુઓ બહત સંગ્રહિણી પૃ. ૪૧૬, ૧૭ પરના નકશા.
