________________
આહારક હોય છે. બીજા સમયે અનાહારક હોવાનું કારણ મેરૂએ જતાં છવની વક્રગતિ એ છે.
દરેક સંસારી જીવને દરેક ભવમાં અનેક વખત વેદના અને કવાય એ બે સમુદ્દઘાત હોય છે. સંસારી જીવને એક અથવા બે વખત દરેક ભવમાં મરણ સમુધાત હોય છે. વૈક્રિયલબ્ધિના ઉપરોગ વખતે વૈક્રિય, આહારકલબ્ધિના ઉપયોગ વખતે આહારક અને તેજસૂલબ્ધિના ઉપયોગ વખતે તેજસ એ સમુઘાત સંસારી જીવને હોય છે. આયુષ્યકર્મની સ્થિતિ કરતાં વેદનીય, નામ અને ગાત્ર એ ત્રણમાંના કેઈની સ્થિતિ અધિક હોય તેવા સયોગી કેવલીને યોગ-નિરોધ કરતાં પહેલાં કેવલી સમુદ્યાત હોય છે; કેવલી સમુહૂવાત છવને તેના સમસ્ત સંસાર કાલમાં એક જ વખત હોય છે.
સિદ્ધ છવને સમુદ્ધાત હોતું નથી.
બહાર પારસ્થાનકઃ
સંજ્ઞાના પિષણું અર્થે જીવ અઢાર પ્રકારે પાપનાં કાર્યો કરે છે; તે અઢાર પાપસ્થાનક ગણાય છે.
(1) પ્રાણાતિપાતહિંસા, (૨) મૃષાવાદ-અસત્ય, (૩) અદત્તાદાન-ચેરી, (૪) મૈથુન-નરમાદા યુગલની પ્રવૃત્તિ, (૫) પરિગ્રહમુઠ્ઠ–મમતા, (૬) ક્રોધ, (૭) માન, (૮) માયા, (૯) લેજ, (૧૦) રાગ, (૧૧) ૮ષ, (૧૨) કલહ, (૧) અભ્યાખ્યાન-ખોટુંઆળ (૧૪) શિન્ય–ચાડી ચૂગલી, (૧૫) રતિ-હર્ષ, અરતિ-ખેદ, (૧૬) ૫૫રિવાદ-અન્યને અવર્ણવાદ-નિન્દા, (૧૭) માયામૃષાવાદ-પાપકાર્ય ઢાંકવા છેતરપીંડી કરીને સાથે જુઠું બેલવું-છળકપટ-ભ આદિ અને (૧૮) મિથ્યાત્વશલ્ય (મિથ્યાત્વરૂ૫ અજ્ઞાન). * પ્રાણાતિપાત, મૃષાવાદ, અદત્તાદાન, મૈથુન અને પરિગ્રહ એ સંચની સમજુતી પાંચમા દેશવિરત અને છઠ્ઠા સર્વવિરત સંવત