________________
૫
એ એ ગુણુસ્યુાનની ચર્ચામાં આપી છે. પાપ અથવા દાષમય પ્રવૃત્તિ ત્યાગ કરવા અને પુણ્ય-શુભ પ્રવૃત્તિ આદરવા જીવને મેઢાં પાપસ્થાનક્રેાથી વિરત થવાનુ હોય છે અર્થાત એ પાંચ ત્યાગવાના હોય છે. જીવ પેાતાના વીચૈલાસાનુસાર ત્યાગ એ રીતે કરે છે. (૧) દેશતઃ અને (૨) સર્વાંતઃ
# ક્રોધ, માન, માયા અને લેાલ એ ચાર કષાય છે; તેની સમજીતી કષાયની ચર્ચામાં આપી છે. રાગ અને દ્વેષ એ મે સંસારી જીવના માનસિક ભાવ છે, તે કારણે એ એ જીવને અધનાં કારણા બને છે. રાગથી માયા અને લેાલ અને દ્વેષથી ક્રોધ અને માન એ પ્રકારની પ્રવૃત્તિ જીવ કરે છે. કલહ એ ક્રોધનાં ફ્લનું રૂપાંતર માત્ર છે.
કાઇના પર ખાટુ આળ કે તહોમત મૂકવુ એ અભ્યાખ્યાન છે. ચાડીચુગલી, નિન્દા, કૂથલી આદિ વૈશૂન્ય-હલકટતા છે. અભ્યાખ્યાન અને સૈન્ય એ દરેક દ્વેષના કારણે બને છે.
ઈષ્ટપ્રાપ્તિ અને અનિષ્ટવિયેાગ એ પર હેાતી પ્રીતિ સ્પ્રે રતિ છે; જ્યારે અનિષ્ટપ્રાપ્તિ અને ઈષ્ટવિયેાગ પ્રતિ હોતા ખે અપ્રીતિ એ અતિ છે. આ બંને ઈષ્ટ વિષયની આસકિતના કારણે જીવને હોય છે; એ બંનેનેાકષાય ગણાય છે.
પારકાના અવગુણુ ગાવા, નિન્દા કરવી એ પરપરિવાદ છે; તે પણ ઇર્ષ્યાના કારણેજ બને છે.
છળ-કપટ–દલ-ખાટી પ્રવૃત્તિને સાચી ઢરાવવારૂપે જૂઠ-અસત્યના આશ્રય લેવા એ માયામૃષાવાદ છે. તે અભિમાનના કારણે અને છે.
નિગેાદ ા િવમાં હાતા અજ્ઞાનના અનાદિસાર એ અવ્યકત મિથ્યાત્વ છે; જ્યારે નિગાહ્માદિક સિવાયના જ્ઞાન જીવને
