________________
सेोवीरंजण-लुणाइ, पुढवी-भेयाइ इच्चाइ ॥४॥ भोमंतरिक्खमुदग, ओसा-हिम-करग-हरितणू-महिया। हुति घणोदहिमाई, भेयाणेगा य आउस्स ॥५॥
હડતાલ ને મણસીલ પારે સ્વર્ણ આદિ ધાતુઓ ખડી લાલ પેળી માટી ને પાષાણુ પારે જુઓ; અબરખ ધંતુરી માટી અને પત્થરતણું ઘણી જાતિઓ, ખાર કસૂર મીઠું આદિર ભેદ પૃથ્વીને જુઓ. (૩)
(૩) ૧ હડતાલ એ રસાયણ ખનીજ પદાર્થ છે. ૨ એ પણ રસાયણ ખનીજ પદાર્થ છે. ૩ સેનું-રૂપુ-તાંબુ-લોઢું–જસત-સાસુ અને કલાઈ વગેરે ધાતુઓ કહેવાય છે. ૪ પારેવા જાતિને પત્થર. ૫ એક જાતની માટી છે, જે કાપડને પાસ દેવામાં વપરાય છે; અથવા તુરી એટલે તે જંતુરી, કે જે લેઢાના રસમાં નાખવાથી લોઢું સોનું બની જાય છે. ૬ આંખમાં આંજવાને. ૭ દરેક જાત નું નમક યા લવણ, જેવા કે સીંધવ-વડાગરૂ–ઘેસીયું બીડલવણકાચલવણ વગેરે. ૮ ઉપયોગમાં આવતી એ સર્વ વસ્તુઓ, અસંખ્ય છોના અસંખ્ય શરીરના પીંડરૂપ છે. એક પૃથ્વીછવ બહુ બારીક હેવાથી ઉપયોગમાં ન આવી શકે એ સ્વાભાવિક છે. | ૩ |
