________________
૨૦૯
(એકેન્દ્રિયથી મનુષ્ય સુધીની કાયસ્થિતિ) અનંતકાયની અનતી ને સકલ એકેન્દિની, અસંખ્ય છે ઉત્સર્પિણ અવસર્પિણીના માનની; અકાયસ્થિતિ વર્ષ સંખ્યાતાતણ વિલેંદિની, તિરિયંચ પંચે કિ મનુષ્યોની જ ભવ સગજ આઠની. (૩૬)
(૩૬) ૧ અનંત ભવ સુધી અથવા અનંત કાળચક્ર સુધી. ૨ જે કાળમાં આયુષ્ય, બુદ્ધિ, બળ વગેરે વધે તે ચઢતો કાળ તે ઉત્સર્પિણ અને ઘટે તે ઊતરતો કાળ તે અવસર્પિણ. ૩ સંખ્યાતા હજાર વર્ષની, ૪ યુગલિક સિવાયના સતત સાત ભવ, અને આઠમો ભવ યુગલિકને જ થાય. એ અપેક્ષાએ ૭ કે ૮ ભવ કહ્યા છે. અયુગલિકના સતત સાત ભવ કર્યા બાદ, જે યુગલિક ન થાય તોપણ, મનુષ્ય મનુષ્ય ભવમાં ન જાય, અને તિર્યંચ પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ પંચંદ્રિયમાં ન જાય; પરંતુ અન્ય ગતિમાંજ જાય. સાત ભવ ઉત્કૃષ્ટ અસંખ્યાત ( પૂર્વક્રોડ) વર્ષના આયુષ્યવાળામાં સંભવે, અર્થાત ૭ ભવમાં ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાતા વર્ષ લાગે; અને આઠમા ભાવમાં ઉત્કૃષ્ટ અસંખ્યાતા વર્ષ લાગે, અર્થાત ( ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ પલ્યોપમ ) અસંખ્યાત વર્ષવાળા યુગલિકે આઠમે ભવ સંભવે છે. ત્યાંથી મરીને દેવ થાય, ત્યાંથી અવીને મનુષ્ય અથવા તિર્યંચ થાય, પરંતુ નિરંતર ઉત્કૃષ્ટ આઠ ભવજ થાય, અધિક તે ન જ થાય, અહીં આઠે ભવને ઉત્કૃષ્ટ કાળ, પૂર્વ કેટી પૃથકુત્વથી અધિક એવાં ૩ પલ્યોપમ જેટલો જાણુ. અને જઘન્યથી સર્વ જીવોની સ્વકાયસ્થિતિ અંતમુહુર્તની જાણવી. | ૩૬ છે
