________________
૯૭ સહિત હોય છે, તેના બે પ્રકાર છે: (૧) અંગપ્રવિષ્ટ અને (૨) અંગબાહ્ય, અંગપ્રવિષ્ટના બાર અને અંગબાના અનેક પ્રકાર છે.'
શ્રુતજ્ઞાનનું કારણ મતિજ્ઞાનમાં હેવાથી તે મતિપૂર્વક ગણાય છે; જે દ્રવ્ય યા વિષયનું મતિજ્ઞાન હોય તેનું જ શ્રુતજ્ઞાન થઈ શકે છે. શ્રુતજ્ઞાનનું અંતરંગ કારણ કૃતજ્ઞાનાવરણને ક્ષયપરામ છે,
જ્યારે તેનું બહિરંગ કારણ મતિજ્ઞાન છે. શ્રુતજ્ઞાન ત્રિકાલવિષયક છે; તે મતિજ્ઞાન કરતાં અધિક સ્પષ્ટ અને વિશુદ્ધ પણ છે, તેને વિષય સર્વ દ્રવ્ય અને દરેક દ્રવ્યના મર્યાદિત પર્યાય એ પ્રમાણે છે.
- ઉપર દર્શાવેલ શ્રતજ્ઞાનના બે પ્રકાર વકતાના ભેદની અપેક્ષાએ છે. તીર્થકર ભગવંત પ્રરૂપિત તો તેમના સાક્ષાત્ ગણુધરેએ ગ્રહણ કરેલ કૃત (જે તેમણે દ્વાદશાંગીમાં સૂત્રબદ્ધ કર્યું) એ અંગપ્રષ્ટિ થત છે. ગણધર ભગવંત અને તે પછીના આચાર્યોએ પ્રરૂપેલ તેમના શિષ્યોએ ગ્રહણ કરેલ અને તેમના દ્વારા રચાયેલ ગ્રંથ એ અંગબાહ્ય શ્રત છે.
(૧) આચારાંગ, (૨) સૂત્રકૃતાંગ, (૩) સ્થાનાંગ, (૪) સમવાયાંગ, (૫) વ્યાખ્યા પ્રજ્ઞપ્તિ અથવા ભગવતીસૂત્ર, (૬) જ્ઞાતાધર્મકથા, (૭) ઉપાસકદશાંગ, (૮) અંતકૃદશાંગ, (૯) અનુત્તરપપાતિકશા, (૧૦) પ્રશ્નવ્યાકરણ, (૧૧) વિપાકમૂત્ર અને (૧૨) દ્રષ્ટિવાદ. આ બાર અંગ અંગપ્રવિષ્ટ શ્રત છે. તેમાંના પહેલા અગિયાર હાલમાં લભ્ય છે.
(૧) સામાયિક, (૨) ચતુર્વિશતિસ્તવ, (૩) વંદનક, (૪) પ્રતિક્રમણ (૫) કાત્સગ અને (૬) પ્રત્યાખ્યાન, એ છે આવશ્યક; (9) દશવૈકાલિક, (૮) ઉત્તરાધ્યયન, (૯) દશાશ્રુતસંધ, (૧૦) ક૯૫૧ જુઓ તસ્વાર્થીવિગમ સૂત્ર અ. ૧ સૂ-૨૭. '
છે , અ૦ ૧ -૨૦
