________________
૬૦
મનુષ્યદ્વારા રચાતા વૈયિ અને ચૌદપૂર્વધરદ્વારા રચાતા આહારક એ દરેક શરીરની સ્થિતિ અંત ની છે.
તૈજસ અને કાણુ એ એ શરીર સંસારી જીવને અનાદિસબંધવાળા છે, અને અપ્રતિષાતી-ચોદરાજ લેાકમાં ગતિ કરતાં ન રોકી શકાય એવાં છે.૧ અહારપાચનમાં ઉપયેાગી એવુ તૈજસ શરીર છે અને કાકાઈ તેનેા ઉપયેગ લબ્ધિથી તેજોલેશ્યા અથવા શીતલેશ્યા મૂકવા પશુ કરે છે. કાણુ શરીર કપિંડરૂપ અને નિરૂપભેગ છે; કારણકે એકલા કાણુશરીર દ્વારા જીવ કના રવિપાક અનુભવી શકતા નથી.૨ એકી સમયે જીવને અધિકમાં અધિક ચાર શરીરદ્વારા ઉપભાગ —ઉપયેાગ હાઇ શકે છે; જો કે લબ્ધિ તે પાંચે શરીરની એક સમયે હાઇ શકે છે.૩ આનું કારણ એ છે કે વૈક્ષ્યિ શરીરના ઉપયેણ વખતે પ્રમત્તયાગ અને આહારક શરીરના ઉપયેગ વખતે અપ્રમતયેાગ હાવાના કારણે એ એ શરીરના ઉપયેગ એકી સમયે હાઇ શકતા નથી. ઃહુમાનઃ
ઔદારિકશરીરનુ જધન્ય દેહમાન અંગુલના અસંખ્યાતમા ભાંગનું અને ઉત્કૃષ્ટ દેહમાન ત્રણ ગાઉ છે. મૂળ વૈયિશરીરનું જધન્ય દેહમાન ગુલના અસંખ્યાતમા ભાગનું અને ઉત્કૃષ્ટ દેહમાન દેવના મૂળશરીરની અપેક્ષાએ સાત હાથ અને નારકના મૂળશરીરની અપેક્ષાએ ૫૦૦ ધનુષ્ય; દેવતા ઉત્તરવૈ યશરીરનું દેહમાન ૧૦૦,૦૦૦ યેાજન, નાર્કના ઉત્તરવૈયિનું દેહમાન તેના મૂળ વૈયિ કરતાં બમણું−૧૦૦૦ યાજન છે. સત્તી મનુષ્યના ઉત્તરવૈક્સિનું ઉત્કૃષ્ટ દેહમાન ૧,૦૦,૦૦૦ યાજન સાધિક, અને સનીતિ"ચના ૧. જુએ તત્ત્વાર્થાધિગમ ત્ર અ. ૨ સૂ ૪૧,૪૨,૪૩
૨
અર સૂ. ૪૫
૩
અર સૂ ૪૪
""
,,
""