________________
૪૩
દેવને છ લેસ્યા હોય છેઃ (૧) કૃષ્ણ, (૨) નીલ, (૩) કાપત, તેજઃ–પીત, (૫) પદ્મ અને (૬) શુકલ. ભવનપતિ અને વ્યંતર એ પ્રકારના દેના દેહના વર્ણ કૃષ્ણ, નીલ, કાપત અને પીત એ ચારમાંના કે એક હોય છે. જ્યોતિષ્ક અને પહેલા બે વિમાનના દેવોના દેહના વર્ણ પીતલ અને તે પછીના ત્રણ દેવલોકના દેહના વર્ણ પદ્ધ અને બાકીના સર્વદેવોના દેહના વર્ણ શુકલ હોય છે. એ વર્ણ પ્રમાણે તેઓને લેસ્યા હોય છે.
બ્રહ્મલોક નામના પાંચમા વૈમાનિક દેવલોકના છ પ્રતરમાંના ત્રીજા રિષ્ટ' નામના પ્રતરના છેડે નવ લેકાન્તિકદેવ વસે છે. ચાર દિશામાં ચાર, ચાર વિદિશામાં ચાર અને મધ્યમાં એક એ પ્રકારે તે હેય છે. (૧) સારસ્વત, (૨) આદિત્ય, (૩) વહિ, (૪) અરૂણ, (૫) ગર્દય, (૬) તુષિત, (૭) અવ્યાબાધ, (૮) મફત અને (૯) અરિષ્ટ એ નવ કાન્તિદેવનાં નામ છે.૩ - કિટિબષક દેવ ચંડાળ જેવાં હલકાં કામ કરનાર હલકા પ્રકારના દેવ છે; તેના ત્રણ પ્રકાર છેઃ (૧) પહેલા અને બીજાદેવકની નીચે, (૨) ત્રીજા દેવલેક નીચે અને (૩) છઠ્ઠા દેવલોકની નીચે૪. તેઓનું આયુષ્ય અનુક્રમે ૩ પલ્યોપમ, ૩ સાગરેપમ અને ૧૩ સાગરોપમ એ પ્રમાણે હોય છે.
ભવનપતિની અસુરજાતિમાં પંદર પ્રકારના પરમાધામદેવ હોય છે; જે પહેલી ત્રણ નારકના જીવને દુઃખ આપી સંતાપ્યા કરે છે.
(૧) વિજય, (૨) વૈજયંત, (૩) જયંત અને (૪) અપરાજિત એ ચાર અનુત્તરવિમાનના દેવ દિચરમા–એ મનુષ્યભવ અને એક દેવ ૧જુઓ તસ્વાર્થાધિગમ સૂત્ર અ૪ સૂ.૨,૭૪ જુઓ દ્રવ્યપ્રકાશ સુ.શ્લેક ૬૧
અસૂ. ૨૩૪ , બૃહતસંગ્રહણી શ્લોક ૧૭૧ ૩ »
અ. ૪ સૂ. ૨૬
૨
)
