________________
સૂક્ષ્મસંપરોય. અને (૫) યથાખ્યાત.૧. - આર્યની ઉપરની જુદી જુદી કક્ષામાંથી કેઈપણ કક્ષામાં ન સમાઈ શકનાર લે છે. અકર્મભૂમિના મનુષ્યઃ, અકર્મભૂમિમાં ધર્મપ્રર્વતન હોતું નથી; તે કારણે ત્યાંના મનુષ્ય અલ્પકવાયી હોવા છતાં પ્લેછ ગણાય છે.
અકર્મભૂમિના ત્રણ પ્રકાર છે – (૧) પાંચ હિમવંત અને પાંચ હૈરણ્યવત. આ ભૂમિના મનુષ્યને ૬૪ પાંસલી, ૧ ગાઉની ઉંચાઈ ૧ પલ્યોપમનું આયુષ્ય, વજઋષભનારાચસંઘયણ, સમચતુરસંસ્થાન, એકાંતરે આમળાના ફળપ્રમાણ આહાર અને ૭૯ દિવસ સંતાનપાલન હોય છે. પાંચ ભરત અને પાંચ અવતમાં યુગલિકની આ સ્થિતિ અવસર્પિણના ત્રીજા આરામાં અને ઉત્સર્પિણીના ચોથા આરામાં હોય છે. (૨) પાંચ હરિવર્ષ અને પાંચ રકવર્ષ. આ ભૂમિના મનુષ્યને ૧૨૮ પાંસળી, ૨ ગાઉની ઉંચાઈ, ૨ પલ્યોપમનું આયુષ્ય, વજ*ષભનારાચસંહનન, સમચતુરસ્ત્રસંસ્થાન, બે દિવસના અંતરે બરફળના પ્રમાણ આહાર અને ૬૪ દિવસ સંતાનપાલન હેાય છે. પાંચ ભરત અને પાંચ વ્રતમાં યુગલિકની આ સ્થિતિ અવસર્પિણ ના બીજા આરામાં અને ઉત્સર્પિણીના પાંચમા આરામાં હોય છે. (૩) પાંચ દેવ૩ અને પાંચ ઉત્તરકુરૂ. આ ભૂમિના મનુષ્યને ૨૫૬ પાંસળી, ૩ ગાઉની ઉંચાઈ, ૩ પલ્યોપમનું આયુષ્ય, વજષભનારા સંહનન, સમચતુરસ્ત્ર સંસ્થાન, ત્રણ દિવસના અંતરે તુવેરના દાણપ્રમાણ આહાર અને ૪૮ દિવસ સંતાનપાલન હોય છે. પાંચ ભરત અને પાંચ અરવતમાં યુગલિકની આ સ્થિતિ અવસર્પિણીના પહેલા અને ઉત્સર્પિણ છઠ્ઠા આરામાં હોય છે. અંતદ્વપના મનુષ્ય :
અંતÁપ પણ અકર્મભૂમિના જેવા છે; તે કારણે આ ભૂમિના ૧ જી ઓ તત્વાર્થાધિગમ સૂત્ર અ. ૯ સુ. ૧૮
