Jain Tattva Pradip

Author(s): Mangalvijay
Publisher: Abhaychandra Bhagwandas Gandhi

Page 25

जैनतत्त्वप्रदीपेद्रव्यं द्वेधा, अद्रव्यं द्रव्यम् , अनेकद्रव्यं द्रव्यं च । गुण-पर्यायवत्वं द्रव्यसामांन्यस्य लक्षणम् । सहभावित्वं गुणस्य लक्षणम् । क्रमभावित्वं पर्यायस्य लक्षणम् ।
ननु हस्तिशरीरवर्ती जीवो यदा कर्मवशात् कीटिकाशरीरं गृह्णाति तदा तावन्मात्रशरीरस्थानामात्ममदेशानाम- . बाल्पत्तरशरीरे कथं समावेशः ? इत्याशङ्कायामुच्यते
प्रदेशसंहारविसर्गाभ्यां सोचविकाशौ भवतः। .
कार्मणशरीरनिमित्तवशाद् गृहीतसूक्ष्मनामकर्मानुवर्त्तनरूपत्वम्, कर्मवशाद् गृहीतसूक्ष्मनामकर्मानुसरणरूपत्वंवा प्रदेशसंहारस्य लक्षणम् ।
कार्मणशरीरनिमित्चाद् वादरनामकर्मानुसरणरूपत्वं प्रदेशविसर्गस्य लक्षणम् । ___ जीवपुद्गलानां गतौ धर्मास्तिकायस्योपकारः । तेषा मेव स्थितौ तावदधर्मास्तिकायस्योपकारः। .. ____ अवगाह्यमानपदार्थानामवगाहनलक्षणक्रियायामाकाशस्योपकारः।
शरीरवामनःप्राणापानद्वारा पुगलानामुपकारः।
१ यस्य समानजातीयद्रव्यान्तरं नास्ति तदद्रव्यं द्रव्यमुच्यते ।
२ यस्य समानजातीयद्रव्यान्तरं समस्ति तदनेकद्रव्यं द्रव्यं कथ्यते, यथा जीव-पुद्गलौ।