Book Title: Jain Lakshanavali Part 3
Author(s): Balchandra Shastri
Publisher: Veer Seva Mandir Trust

View full book text
Previous | Next

Page 480
________________ साधारणनामकर्म] ११४७, जैन-लक्षणावली [साधु उच्छ्वास-निश्वासग्रहणं च साधारण सदशरूपं सम- ८-१२) । ६. जस्स कम्मस्सुदएण एगसरीरा कालं च भवति ते साधारणजीवाः। (गो. जी. म. होदूण अणंता जीवा अच्छंति तं कम्मं साहारणप्र. व जी. प्र. १६२)। सरीरं। (धव. पृ. १३, पृ. ३६५)। ७. यतो बह्वा १, जिन जीवों का प्राहार--शरीर प्रायोग्य पुद- त्मसाधारणोपभोगशरीरता तत्साधारणशरीरनाम । गलों का ग्रहण-और उच्छवास-निःश्वास समान (त. श्लो. ८-११)। ८. यदुदयवशात्पुनरनन्तानां होता है वे साधारण जीव कहलाते हैं। यह साधारण जीवानामेकं शरीरं भवति तत्साधारणनाम । वनस्पतिकायिक जीवों का सामान्य लक्षण है। (प्रज्ञाप. मलय. वृ. २६३, पृ. ४७४) । साधारणनाम---देखो साधारणशरीर नामकर्म। १ जिस कर्म के उदय से बहत जीवों के उपभोग के साधारण शरीर-१. गढसिर-संधि-पव्वं सम- हेतुरूप से साधारण शरीर होता है उसे साधारण भंगमहीरुहं (जीवस. 'महीरयं') च छिण्णरुहं। या साधारणशरीर नामकर्म कहा जाता है। २ जो साहारणं सरीरं xxx ॥ (मूला. ५-१६; कर्म अनेक जीवों के लिए साधारण शरीर को जीवस. ३७; गो. जी. १८६) । २. बहूणं जीवाणं निर्मित करता है उसे साधारण शरीर कहते हैं। जमेगशरीरं तं साहारणसरीरं णाम । (धव. पु. साधु-१. वावारविप्पमुक्का चउव्विहाराहणा१४, पृ. २२५)। ३. गूढसंधि-शिरा-पर्व-समभंग- सयारत्ता। णिग्गंथा णिम्मोहा साहू एदेरिसा होति ।। महीरुहं । साधारणं वपुश्छिन्नरोहि xxx॥ (नि. सा. ७५) । २. महगारसमा बुद्धा जे भवंति (पंचसं. अमित. १-१०६)। ४. तल्लक्षणं यथा अणिस्सिया। नाणापिंडरया दंता तेण वच्चंति भने समभागः प्रजायते । तावत्साधारणं ज्ञेयं x साहणो ।। (दशवै. सू. १-५, पृ. ७२)। ३. थिरxx॥ (लाटीसं. २-१०६)। धरियसीलमाला ववगयराया जसोहपडहत्था । १ जिस जीवशरीरये सिराय, सन्धियां और पोर बहविणयभूसियंगा सुहाई साह पयच्छंतु ॥ (ति. प्रगट नहीं हुए हैं। जिसके तोड़ने पर भंग समान प. १-५)। ४. विषयसुखनिरभिलाषः प्रशमगुणहोता है तथा छेदे जाने पर भी जो प्ररोहित होता गणाभ्यलंकृतः साधुः। द्योतयति यथा सर्वाण्यादित्यः है उसे साधारण शरीर कहा जाता है। २ बहुत सर्वतेजांसि ।। (प्रशमर. २४२) । ५- चिरप्रवजितः जीवों का जो एक ही शरीर होता है उसे साधारण साधुः । (स. सि. ६-२४; त. श्लो. ६-२४) । शरीर कहते हैं। ६. बारसविहेण जुत्ता तवेण साहेन्ति जे उ निव्वासाधारणशरीर नामकर्म- १. बहूनामात्मनामुप- णं । ते साहु तुज्झ वच्छय साहन्तु दुसाहयं कज्जं ॥ भोगहेतुत्वेन साधारण शरीरं यतो भवति तत्साधा- (पउमच. ८६-२२)। ७. तहा पसंत-गभीरासया रणशरीरनाम । (स. सि. ८-११; मला. व. १२, सावज्जजोगविरया पंचविहायारजाणगा परोवयार१९५; भ. पा. मला. २०१५; गो. क. जी. प्र. निरया पउमाइनिर्दसणा झाणज्झयणसंगया विसुज्झ३३) । २. अनेकजीवसाधारणशरीरनिर्वर्तकं माणभावा साहू स गं। (पंचसू. पृ. १३)। ८. मा. साधारणशरीरनाम । (त. भा. ८-१२) । ३. यतो नापमानयोस्तुल्यस्तथा यः सुख-दुःखयोः । तृणबह्वात्मसाधारणोपभोगशरीरं तत्साधारणशरीर. कांचनयोश्चैष साधुः पात्रं प्रशस्यते ॥ (पद्मपु. १४, नाम । बहूनामात्मनामुपभोगहेतुत्वेन साधारणं ५७) । ६. चिरप्रवजितः साधुः । चिरकालभावितशरीरं यतो भवति सत्साधारणशरीरनाम । (त. प्रव्रज्यागुणः साधुरित्याम्नायते । (त. वा. ६, २४, वा. ८, ११, २०)। ४. साधारणनाम यदुदयाद् ११)। १०. अभिलषितमर्थं साधयतीति साधुः । बहवो जीवा एकं शरीरं निवर्तयन्ति । (श्रा. प्र. (प्राव. नि. हरि. बृ. १००० उत्थानिका)। ११. टी. २३)। ५. अनन्तानां जीवानामेकं शरीरं सा- चारित्तजुप्रो साहू xxx। (पंचाश. ४६६) । घारणं किशलय-निगोद-थोहरि-वज्रि (सिद्ध. वृ. १२. अनन्तज्ञानादिशुद्धात्मस्वरूपं साधयन्तीति'निगोदवन') प्रभृति, यथैकजीवस्य परिभोगस्तथा- साधवः । पञ्चमहाव्रतधरास्त्रिगुप्तिगुप्ताः अष्टादश. ऽनेकस्यापि तदभिन्नं सद्यस्य कर्मण उदयान्निर्वय॑ते शीलसहस्रधराश्चतुरशीतिशतसहस्रगुणधराश्च साधतत्साधारणशरीरनाम । (त. भा. हरि. व सिद्ध. व. वः। सोह-गय-वसह-मिय-पसु-मारुद-सूरुवहि-मंदरिंदु Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554