________________
साधारणनामकर्म]
११४७, जैन-लक्षणावली
[साधु
उच्छ्वास-निश्वासग्रहणं च साधारण सदशरूपं सम- ८-१२) । ६. जस्स कम्मस्सुदएण एगसरीरा कालं च भवति ते साधारणजीवाः। (गो. जी. म. होदूण अणंता जीवा अच्छंति तं कम्मं साहारणप्र. व जी. प्र. १६२)।
सरीरं। (धव. पृ. १३, पृ. ३६५)। ७. यतो बह्वा १, जिन जीवों का प्राहार--शरीर प्रायोग्य पुद- त्मसाधारणोपभोगशरीरता तत्साधारणशरीरनाम । गलों का ग्रहण-और उच्छवास-निःश्वास समान (त. श्लो. ८-११)। ८. यदुदयवशात्पुनरनन्तानां होता है वे साधारण जीव कहलाते हैं। यह साधारण जीवानामेकं शरीरं भवति तत्साधारणनाम । वनस्पतिकायिक जीवों का सामान्य लक्षण है। (प्रज्ञाप. मलय. वृ. २६३, पृ. ४७४) । साधारणनाम---देखो साधारणशरीर नामकर्म। १ जिस कर्म के उदय से बहत जीवों के उपभोग के साधारण शरीर-१. गढसिर-संधि-पव्वं सम- हेतुरूप से साधारण शरीर होता है उसे साधारण भंगमहीरुहं (जीवस. 'महीरयं') च छिण्णरुहं। या साधारणशरीर नामकर्म कहा जाता है। २ जो साहारणं सरीरं xxx ॥ (मूला. ५-१६; कर्म अनेक जीवों के लिए साधारण शरीर को जीवस. ३७; गो. जी. १८६) । २. बहूणं जीवाणं निर्मित करता है उसे साधारण शरीर कहते हैं। जमेगशरीरं तं साहारणसरीरं णाम । (धव. पु. साधु-१. वावारविप्पमुक्का चउव्विहाराहणा१४, पृ. २२५)। ३. गूढसंधि-शिरा-पर्व-समभंग- सयारत्ता। णिग्गंथा णिम्मोहा साहू एदेरिसा होति ।। महीरुहं । साधारणं वपुश्छिन्नरोहि xxx॥ (नि. सा. ७५) । २. महगारसमा बुद्धा जे भवंति (पंचसं. अमित. १-१०६)। ४. तल्लक्षणं यथा अणिस्सिया। नाणापिंडरया दंता तेण वच्चंति भने समभागः प्रजायते । तावत्साधारणं ज्ञेयं x साहणो ।। (दशवै. सू. १-५, पृ. ७२)। ३. थिरxx॥ (लाटीसं. २-१०६)।
धरियसीलमाला ववगयराया जसोहपडहत्था । १ जिस जीवशरीरये सिराय, सन्धियां और पोर बहविणयभूसियंगा सुहाई साह पयच्छंतु ॥ (ति. प्रगट नहीं हुए हैं। जिसके तोड़ने पर भंग समान प. १-५)। ४. विषयसुखनिरभिलाषः प्रशमगुणहोता है तथा छेदे जाने पर भी जो प्ररोहित होता गणाभ्यलंकृतः साधुः। द्योतयति यथा सर्वाण्यादित्यः है उसे साधारण शरीर कहा जाता है। २ बहुत सर्वतेजांसि ।। (प्रशमर. २४२) । ५- चिरप्रवजितः जीवों का जो एक ही शरीर होता है उसे साधारण साधुः । (स. सि. ६-२४; त. श्लो. ६-२४) । शरीर कहते हैं।
६. बारसविहेण जुत्ता तवेण साहेन्ति जे उ निव्वासाधारणशरीर नामकर्म- १. बहूनामात्मनामुप- णं । ते साहु तुज्झ वच्छय साहन्तु दुसाहयं कज्जं ॥ भोगहेतुत्वेन साधारण शरीरं यतो भवति तत्साधा- (पउमच. ८६-२२)। ७. तहा पसंत-गभीरासया रणशरीरनाम । (स. सि. ८-११; मला. व. १२, सावज्जजोगविरया पंचविहायारजाणगा परोवयार१९५; भ. पा. मला. २०१५; गो. क. जी. प्र. निरया पउमाइनिर्दसणा झाणज्झयणसंगया विसुज्झ३३) । २. अनेकजीवसाधारणशरीरनिर्वर्तकं माणभावा साहू स गं। (पंचसू. पृ. १३)। ८. मा. साधारणशरीरनाम । (त. भा. ८-१२) । ३. यतो नापमानयोस्तुल्यस्तथा यः सुख-दुःखयोः । तृणबह्वात्मसाधारणोपभोगशरीरं तत्साधारणशरीर. कांचनयोश्चैष साधुः पात्रं प्रशस्यते ॥ (पद्मपु. १४, नाम । बहूनामात्मनामुपभोगहेतुत्वेन साधारणं ५७) । ६. चिरप्रवजितः साधुः । चिरकालभावितशरीरं यतो भवति सत्साधारणशरीरनाम । (त. प्रव्रज्यागुणः साधुरित्याम्नायते । (त. वा. ६, २४, वा. ८, ११, २०)। ४. साधारणनाम यदुदयाद् ११)। १०. अभिलषितमर्थं साधयतीति साधुः । बहवो जीवा एकं शरीरं निवर्तयन्ति । (श्रा. प्र. (प्राव. नि. हरि. बृ. १००० उत्थानिका)। ११. टी. २३)। ५. अनन्तानां जीवानामेकं शरीरं सा- चारित्तजुप्रो साहू xxx। (पंचाश. ४६६) । घारणं किशलय-निगोद-थोहरि-वज्रि (सिद्ध. वृ. १२. अनन्तज्ञानादिशुद्धात्मस्वरूपं साधयन्तीति'निगोदवन') प्रभृति, यथैकजीवस्य परिभोगस्तथा- साधवः । पञ्चमहाव्रतधरास्त्रिगुप्तिगुप्ताः अष्टादश. ऽनेकस्यापि तदभिन्नं सद्यस्य कर्मण उदयान्निर्वय॑ते शीलसहस्रधराश्चतुरशीतिशतसहस्रगुणधराश्च साधतत्साधारणशरीरनाम । (त. भा. हरि. व सिद्ध. व. वः। सोह-गय-वसह-मिय-पसु-मारुद-सूरुवहि-मंदरिंदु
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org