________________
ઉનવાહી કો ભય દૂર કીનો, ભવજલ સિદ્ધ ચઢાયો, આનંદઘન પ્રભુ પાસ જિર્ણસર, પરમાનંદ પદ પાયો રી.
ઇતિ પદમ્
જ. ધોર. ૩
આ પદ શ્રી પુણ્યવિજયજી આદિ સંગ્રહની ૧૩૪૮૨ ક્રમાંક ધરાવતી પ્રતિના પત્ર નં. ૩ પર મળે છે. ૩ ગાથા ધરાવતા આ પદની ભાષામાં ગુજરાતી અને રાજસ્થાનીનું મિશ્રણ મળે છે. આ પ્રતિનો લેખનસંવત વિક્રમનો ૨૦મો સેકો છે. એની સ્થિતિ શ્રેષ્ઠ છે, અને એ પદ આ પ્રમાણે છે :
(મહાર) તું લગ જા રે મનવા મેરા, પ્રભુ ચરણકા મેં ચોરી. વિષયાકી સંગત હોય મત ડોલો,
હોય ભટ ભેલા. ભવ ભવમેં કછુ ચેન ન પાયો, ભવ જલ હૈ ઠઠનેરા, આનંદઘન કહૈ પાસ જિ નેસર, તમ હો સાયબૂ મેરા.
ઇતિ પદમ્
(૪) હોરી સ્તવન આનંદઘનનું રચેલું એક હોરી સ્તવન પ્રાપ્ત થાય છે. આ સ્તવનો એ હોરી રાગમાં ગવાતાં હોવાથી એને હોરી વન કહેવામાં આવે છે. આ સ્તવનમાં *ઉપશમ’, ‘સંજમ’ અને ‘કરમ” જેવા શબ્દો એનો રચયિતા જૈન કવિ હોવાની ગવાહી પૂરે છે. લા. દ. ભારતીય સંસ્કૃતિ વિદ્યામંદિરમાં પુણ્યવિજયજી આદિ સંગ્રહમાંથી આ સ્તવન મળી આવ્યું છે. ૨૦૬૭૯નો ક્રમાંક ધરાવતી આ પ્રતિમાં એ ક જ પત્ર છે અને એમાં એક જ બાજુએ આ હોરી સ્તવન લખેલું છે. શ્રેષ્ઠ સ્થિતિ ધરાવતી આ પ્રતિ વિક્રમના ૨૦મા શતકમાં લખાયેલી છે. તેમાં અનુસ્વારના ચિહ્નની અતંત્રતા ધ્યાન ખેંચે છે. એ હોરી સ્તવન આ પ્રમાણે છે:
હોરી
ટેક,
યા
૧
(૩) શ્રી પાર્વપ્રભુ પદ શ્રી પાર્શ્વપ્રભુ વિશે લખાયેલા આ પદમાં વર્ષાઋતુનું વર્ણન મળે છે અને એમાંથી કવિની પ્રભુભક્તિના સૂર પ્રગટે છે. પ્રથમ બે ગાથામાં કવિએ પ્રકૃતિદર્શન આપ્યું છે અને એ પછી ત્રીજી ગાથામાં એ પ્રકૃતિદર્શનનું પ્રભુભક્તિમાં રૂપાંતર થાય છે. આ સમયે ભાવવળાંક સાધતો સૉનેટનું આધુનિક સ્વરૂપે યાદ આવે છે. આનંદઘનજીનાં પદોમાં આ પદ ક્યાંય મળતું નથી. શ્રી પુણ્યવિજયજી આદિ સંગ્રહની ૧૩૪૮૨ ક્રમાંક ધરાવતી પ્રતિના પત્ર ૧B પર આ પદ મળે છે. એની લેખનસંવત વિક્રમનું ૨૦મું શતક લાગે છે. શ્રેષ્ઠ સ્થિતિ ધરાવતી આ પ્રતિમાં જૂની ગુજરાતીનું ભાષાસ્વરૂપ ધરાવતું પદ આ પ્રમાણે છે :
ઘોર ઘટા કરી આયો રી જલધર, ધોર. વિચ વિચ ચમકત વિજ દુરાની, અધીક અંધેર મચાયો રી. ચિહું દિસ ધૂમ રહે દલ વાદલ, ગરજ ગરજ ઉલરી આયો. મુસલધાર પરત ધરની પર, હઠ કરી કમઠ હરાયો રી.
મહાયોગી આનંદથન
60
યા સરુપ ઉજલ રંગ હોરી, ખેલું નિજ ગુણ ભોગી, અનાદિ કાલકી કમીથા વાસના, દુર કર સુમતિ જ ગાઈ. કખાય કાલી ૨જ મુલિ ન જોયકે, ઉપશમ જલમેં ધોઈ, સુરુપ ઉજજલ વસ્ત્ર, યાતી સુદર પંર, ગુણ આભુસન ગુણા ભારી, આએ ઉદાસી ભાવ વારીમેં, સુમતા સખી સંગ લાએ. તપજપ કીરીયા રંગ અતિસુંદર, છટકે સંજમ ગોરી, નિજ અવગુણ સોધે સોગારી, સુબુધ જન લાગત પ્યારી.
થી
૩
કવન
