Agam 40 Mool 01 Aavashyam Sutra Niryukti Part 02

Author(s): Haribhadrasuri, Bhadrabahuswami,
Publisher: Bherulal Kanhiyalal Kothari Religious Trust

Page 19

10
भावश्यकहारिभद्रीया अहवा वसूणि-रयणाणि वासवो-वेसमणो सो गब्भगए अभिक्खणं अभिक्खणं तं रायकुलं रयणेहिं पूरेइत्ति वासुपुजो॥ गाथार्थः ॥ १०८५ ॥ इयाणिं विमलो, तत्र विगतमलो विमलः, विमलानि वा ज्ञानादीनि यस्य, सामण्णलक्खणं सबे. सिंपि विमलाणि णाणदंसणाणि सरीरं च, विसेसलक्षणं
विमलतणवद्धि जणणी गभगए तेण होड विमलजिणो। व्याख्या-बद्धं । गभगए मातए सरीरं बुद्धी य अतीव विमला जाया तेण विमलोत्ति ॥ इयाणि अणंतो-तत्रानन्त. कर्माशजयादनन्तः, अनन्तानि वा ज्ञानादीन्यस्येति, तत्थ सधेहिपि अर्णता कम्मंसा जिया सबेसि च अणंताणि णाणाईणि, विसेसो पुण
रयणविचित्तमणंतं दामं सुमिणे तओऽणतो॥१०८६ ॥ व्याख्या-गाहापच्छद्धं ॥ 'रयणविचित्तं' रयणखचियं 'अणतं' अइमहप्पमाणं दामं सुमिणे जणणीए दिहं, तओ अणंतोत्ति गाथार्थः ॥ १०८६ ॥ इयाणिं धम्मो, तत्र दुर्गतौ प्रपतन्तं सत्त्वसङ्घातं धारयतीति धर्मः, तत्थ सधेवि एवंविहत्ति, विसेसो पुण
१ भथना वसूनि-रलानि वासवो-वैश्रमणः स गर्भगतेऽभीक्ष्णमभीक्ष्णं तत् राजकुलं रत्तैः पूरयतीति वासुपूज्यः । इदानी विमलः, सामान्यलक्षणं सर्वेषामपि विमले ज्ञानदर्शने शरीरं च, विशेपलक्षणं-पूर्वार्धे । गर्भगते मातुः शरीरं बुद्धिश्चातीव विमला जाता तेन विमल इति । इदानीमनन्तः, तत्र सर्वैरपि अनन्ताः कौशा जिताः सर्वेषां चानन्तानि ज्ञानादीनि, विशेषः पुनः-गाथापश्चार्धं ॥ रत्नविचित्रं-लखचितमनन्तम्-अतिमहत्प्रमाणं दाम स्वप्ने जनन्या दृष्टं सतोऽनन्त इति । इदानीं धर्मः, तत्र सर्वेऽपि एवंविधा इति, विशेषः पुनः
गभगए जं जणणी जाय सुधम्मत्ति तेण धम्मजिणो।। व्याख्या-गाहद्धं ॥ गभगए भगवंते विसेसओ से जणणी दाणदयाइएहिं अहिगारेहिं जाया सुधम्मत्ति तेण धम्मजिणो भगवं । इयाणिं संती, तत्र शान्तियोगांत्तदात्मकत्वात्तत्कर्तृत्वाद्वा शान्तिरिति, इदं सामण्णं, विसेसो पुण
जाओ असिवोवसमो गभगए तेण संतिजिणो ॥ १०८७ ॥ व्याख्या-पच्छद्धं ॥ महंतं असिवं आसि, भगवंते गम्भमागए उवसंतति गाथार्थः ॥ १०८७ ॥ इदानीं कुंथू, तत्र कु:-पृथ्वी तस्यां स्थितवानिति कुस्थः, सामण्णं सबेवि एवंविहा, विसेसो पुण
धूहं रयणविचित्तं कुंथु सुमिणमि तेण कुंधुजिणो । व्याख्या-गाहद्धं । मणहरे अब्भुण्णए महप्पएसे थूह रयणविचित्तं सुमिणे दहूं पडिवुद्धा तेण से कुंथुत्ति णामं कयं । इदानीं अरो, तत्र-'सर्वोत्तमे महासत्त्वकुले य उपजायते । तस्याभिवृद्धये वृद्धैरसावर उदाहृतः॥१॥' तत्थ सबेऽवि सव्वुत्तमे कुले विद्धिकरा एव जायंति, विसेसो पुण
गाथाधं । गर्भगते भगवति विशेपतस्तस्य जननी दानदयादिकेष्वधिकारेषु जाता सुधर्मेति तेन धर्मजिनो भगवान् । इदानीं शान्तिः-इदं सामान्य विशेषः पुन:-पश्चार्धं ॥ महदशिवमासीत्, भगवति गर्भमागत उपशान्तमिति । इदानी कुन्थुः, सामान्यं सर्वेऽप्येवंविधाः, विशेषः पुनः । गाधाधं । मनोहरेभ्युनते महाप्रदेश स्तूपं रत्नविचित्रं स्वमे दृष्ट्वा प्रतिबुद्धा तेन तस्य कुन्थुरिति नाम कृतं । इदानीमर-तत्र सर्वेऽपि सर्वोनमे कुले वृद्धि करा एवं जायन्ते, विशेषः पुन:
सुमिणे अरं महरिहं पासइ जणणी अरो तम्हा ॥ १०८८ ॥ व्याख्या-पच्छद्धं ॥ गभगए मायाए सुमिणे सवरयणमओ अइसुंदरो अइप्पमाणो य जम्हा अरओ दिह्रो तम्हा अरोत्ति से णामं कयंति गाथार्थः ॥ १०८८ ॥ इदानीं मल्लित्ति, इह परीपहादिमलजयात्प्राकृतशैल्या छान्दसत्वाच्च मल्लिः, तत्थ सबेहिंपि परीसहमल रागदोसा य णियत्ति सामण्णं, विसेसो
वरसुरहिमल्लसयणमि डोहलो तेण होइ मल्लिजिणो व्याख्या-(गाहद्धं)गभगए माऊए सबोउगवरसुरहिकुसुममलसयणिजे दोहलो जाओ, सो य देवयाए पडिसंमाणिओ दोहलो, तेण से मल्लित्ति णाम कयं । इदानीं मुणिसुबयोत्ति-तत्र मन्यते जगतस्त्रिकालावस्थामिति मुनिः तथा शोभनानि व्रतान्यस्येति सुव्रतः मुनिश्चासौ सुव्रतश्चेति मुनिसुव्रतः, सवे सुमुणियसवभावा सुवया यत्ति सामण्णं, विसेसो
जाया जणणी जं सुव्वयत्ति मुणिसुन्वओ तम्हा ॥१०८९॥ व्याख्या-(पच्छद्धं)गभगएणं माया अईव सुबया जायत्ति तेण मुणिसुबओत्तिणाम, गाथार्थः॥१०८९॥ इयाणी णमित्ति
पश्चाधैं । गर्भगते मात्रा स्वमे सर्वरस्नमयोऽतिसुन्दरोऽतिप्रमाणश्च यस्मादरको दृष्टस्तस्मादर इति तस्य नाम कृतमिति।मल्लिरिति, तत्र सर्वैरपि परीषहमष्ठा रागदोपाश्च निहता इति सामान्य विशेष:-(गाथा) गर्भगते मातुः सर्वर्तुकवरसुरभिकुसुममाल्यशयनीये दोहदो जातः, स च देवनया प्रतिसन्मानीतो दोहदः, तेन तस्य मलिरिति नाम कृतं । इदानी मुनिसुव्रत इति-सर्वे सुमुणितसर्वभावाः सुव्रताश्चेति सामान्यं, विशेषः-(पश्चा)। गर्भगते माताऽतीव सुव्रता जातेति तेन मुनिसुव्रत इति नाम । इदानीं नमिरिति