Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRthvIkumAra- yAne pratApI maMtrI pethaDa. 557 prakAzaka, jaina sastI vAMcanamALA lJlX.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina sastI vAMcanamALA naM. 23. va. 6. saM. 1984 pRthvIkumAra yAne pratApI maMtrI pethaDa. , lekhaka zrIyuta suzIla. prakAzaka, jaina sastI vAMcanamALA. bhAvanagara, zi vIra saM. 2453 vikrama saM. 1984 ki. rUA. 1-4-0
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ AbhAra. suprasiddha dAnavIra nararatna rAya bahAdura zeTha kezarIsIMhajI kaTAvALAe A pustakanI prathamathI baso nakalanA grAhaka thaIne amArA kAryane sahAnubhUti ApI che te mATe teozrIno AbhAra mAnIe chIe. lI. prakAza, bhAvanagara-dhI "AnaMda" prInTIMga presamAM zA gulAbacaMda lallubhAIe chApyuM. prakAzake-sarva haka svAdhIna rAkhyA che.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ @ dIvAna bahAdura dAnavIra nararatna zeTha zrI kezarIsiMhajI kaTAvALA-kaTA. vaI) (III) M " vaDIII Im:lillllllu vaID II IIIIII , GID vaIche IlIIIII. III) iilL thIes
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja samarpaNa. chachachachachachachachI dAnavIra nararatna zrImAna. rAyabahAdura zeThazrI kezarasIMhajI kaTAvALA- ja jemanI udAra sakhAvato sArA hiMdustAnamAM jANItI che. mAravADa-mevADa-mALavA rAjaputAnAmAM jemanuM nAma dareka jaina-jainetaramAM jANItuM che. jaina samAjamAM jemanA ujavaLa kAryo dIpI rahyAM che. vizALa jaina maMdira-pAThazALAo, vigerethI jemaNe jIvananI sArthakatA karI che, pUrvanI puSpAIe maLelI lakSmIne saddavyaya - karanAra ApanA jevA bhAgyazALI naravIra ratnane A pustaka arpaNa karatAM mane AnaMda thAya che. lI. Apane, A carata lA la. . che cham =@i6==@=99@e kI chacha .
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. naM. viSaya. pRSTha. naM. viSaya. pRSTha 1 kAridraya duHkha. 1 | 15 prapaMcano prAraMbha ane 2 ekaja AghAta. 11 | pariNAma. 120 aTavIna yAtrI. 19. 16 pethaDanI zAsanasevA. 131 4 sUnI zavyA. 17 dharmaghoSasUri 135 5 sUvarNa siddhi. 18 upakAra-eka vazIkaraNa 142 / cakravat parivartante sukhAni ca / duHkhAni ca. 40 19 devagirimAM janamaMdira. 157 7 kArAgRhanA dvAra ughaDyAM! 50 20 rAgamAM virAga. 8 sahastramukhI udAratA. 57 21 rAtAM vastrane bheda. 186 8 jIvanano saMdhyAkALa. 22 prapaMcane pAsa. 197 10 pethaDanI pratijJA. 23 prajAnuM tephAna. 208 11 mAMDavagaDhano mahimA. 24 mArA pitaja mare che. 218 12 jIvana yuddha. 25 gAMDe hAthI. 13 prArabdhane prabhAva. 229 14 buMdathI bagaDI-paNa | 26 zaMkA-vahema TaLe che. 237 hejathI sudharI ! 111 | 27 senAne sUraja 247thIrapa1 170
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA, vAstivika jIvanacaritra ane kalpanAnA raMge raMjIta navalakathAmAM svabhAvataH ghaNuM bhinnatA rahelI che. aitihAsika navalakathAomAM mukhya pAnAM svabhAva-lasaNa-cAritrya vigerene kAyama rAkhI temane manamehaka rIte vAcakavarga sanmukha raju karavAmAM Ave che. vAcakane emAM bahu rasa paDe che. paraMtu adhika rasa pUravAnA lebhathI lalacAI keTalAke aitihAsika pratiSThita pAtrane paNa eTale badhA anyAya Ape che ke ethI itihAsa ke cAritra graMthane ekake uddeza phalIbhUta thatuM nathI. gujarAtanA itihAsamAM jena maMtrIo, pradhAne, nagarazeThe vigeree ghaNo AgevAnI bharyo bhAga lIdho che. paraMtu e samayane AdhAre lakhAelI AjanI ghaNIkharI aitihAsika navalakathAomAM jena gauravane sAva gauNa-keTalIka vAra te asahya rIte padabhraSTa karI nAkheluM ApaNe joIe chIe. ItihAsanI ja avagaNanA karanArI AvI navalakathAone etihAsika kahevI e zuM zabdone ja durUpayoga nathI? jene itihAsarUpI gaganamaMDaLamAM pethaDakumAra jevA aneka samartha maMtrIzvara tejasvI nakSatrarUpe sthAyI prakAza praTAvI rahyA che. pithakumAranAM parAkrame e itihAsanI sAcI ghaTanAo che, jene rAsAomAM temaja kAvyamAM paNa maMtrIzvara pethaDakumAranA aneka vidha guNagAna thaelAM jovAmAM Ave che. e caritrane kAyama rAkhI, eka navalakathA jeTalo rasa pUrI, ame A caritragraMtha amArA vAcakavarga pAse raju karyo che. e
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ itihAsa ke mULa jIvanacaritrane kayAMI paNa hAni na pahoMce evI saMpUrNa kALajI rAkhavAmAM AvI che. amane AzA che ke A graMthanA vAMcanathI amArA vAcako caritragraMtha ane navalakathA e ubhayane rasAsvAda ekI sAthe karI zakaze. mAMDavagaDhanI jAherajalAlI eka kALe vizvavikhyAta hatI. e jAhojalAlIne navajIvana prerI adhika sudraDha banAvavAmAM maMtrIzvara pethaDakumAra samA jena vIroe mukhya bhAga bhajavyo hato ema A graMtha uparathI vAcake pote ja joI zakaze. jene sAhityamAM AvA aneka mahApurUSonAM jIvanacaritro upalabdha thAya che. tene vartamAna jamAnAne yogya sAja sajAvavAmAM Ave che, bhUlAyeluM jaina gaurava punaH ujjavala bane, ane ApaNuM unnatinA mArgamAM sahAyaka thAya ema ame mAnIe chIe, ane eTalA ja mATe AvA rasaprada caritro taiyAra karAvI ame amArA vAcakavarga sanmukha dharI banI zake teTalI sAhitya, temaja zAsananI sevA bajAvI rahyA chIe. zAsanadeva amArA udezane siddha kare ane jaina saMgha prAcIna kIrti-pratiSThA ane prabhAvane prApta karavA zaktimAna thAya ema aMtaHkaraNa pUrvaka prAthae chIe. prakAzaka
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRthvIkumAra kiMvA pratApI maMtrI pethaDa prakaraNa 1 luM.. dAridrayadukha. dedAzAha temanuM nAma hatuM, paNa dIna-daridrIo te tene dAtArazAhanA nAmathI ja pIchAnatA. keIpaNu garIba ke tarasyo dedAzAhanA oTale caDayA pachI prasannavadane pAchA pharyA vinA na rahe. kalpavRkSa sai keInA manovAMchita pUre che e vAta vyAkhyAmAM ane kathAomAM mANasee sAMbhaLI
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) hatI, paNa kaLiyugamAM jo kalpavRkSa kAMi hAya tA te eka mAtra dedAzAhanI jhu MpaDImAM, dedAzAhanI patnI paNa annapUrNonA eka avatAra samIja manAtI. ADozI-pADozImAM kAMi vyAdhI--upAdhI ke Aphata jevuM jaNAya te vimalA vagara kahye temanI vhAre pahoMcI jAya. zerImAM bALake ane mALiyAe sane mATe vimalA eka mAtAsvarUpa hatI. dunIyAnuM dAridraya pheDavA mATeja jANe dedAzAhe janma tharyo hAya ema temanA piricatA ane AzritA mAnatA. paNa kamanasIbe je dAridraya du:khane dezavaTa ApavA dedAzAhe kamara kasI hatI te dAridraya peAtAnuM A rItanuM apamAna sahana karI na zakayuM. dAridraye pAte ja peAtAnA saghaLA anucarA sAthe sIdhA dedAzAhanA kuTuMba upara humalA karyo. khIjI rIte kahIe te| dunIyAnuM dAridraya du:kha dUra karavA jatAM deDhAzAha pAteja asAdhAraNa daridratAmAM sapaDAyA. dAMtane ane annane vera thayu hAya evI dazA anubhavavAnA temane vArA AvyeA. paNa deDhAzAhane peAtAnA du:khanIlezamAtra paravA na hatI. garIbAine te devAnA AzIrvAdarUpa ja samajatA. temAM paNa je garIbAi mANasa peAtAnI icchAthI svIkAre te garIbAimAM paNa prabhutAnI eka anerI meAja hAya che. camarakha dhIenA vherA upara je sa tASa, tRpti ane AnaMdanI diptI nahAya tevI kIraNarekhA AvA tyAgazIla purUSAnA vadana upara nira Mtara kriDA karatI hAya che. dedAzAhane
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3) pitAnI draridratAnuM duHkha jarApaNa sAlatuM na hatuM. AvatI kAle annanA abhAve zuM khAIza tenI ciMtA paNa bhAgyeja teo karatA. adhurAmAM purUM temaNe potAnI strIne paNa dhIme dhIme evI rIte meLavI lIdhI hatI ke dIna janene-sAdhu purUne dAna ApavAmAM kadAca bhIkhArI banavuM paDe to paNa temanAmAMthI keIne rajamAtra paNa glAnI na thAya. dedAzAhamAM je samartha purUSArtha vasatA hatA tevI ja rIte vimalazrImAM paNa virala mAtRtva vilasatuM hatuM. patideve potAnA pUrvajone akSaya dhana bhaMDAra jagatanI sevAmAM vAparI nAkhe -gharamAM eka keDInI vastu sarakhI paNa na rahevA pAmI, eTaluM chatAM vimalAe koI divase kaleza-kaMkAsa te zuM paNa ADI jIbha vAparI hoya evo eka paNa prasaMga na banyuM. pitRdatta saMpattino saghaLo bhAga dAna-dharma, utsava vigeremAM kharcAI javAthI e ubhayane Aje eka jhuMpaDImAM rahevAne avasara AvyuM che. paNa e jhuMpaDI cakavatIonA mahela karatAM paNa temane vadhu samRddha ane vaibhavavALI lAge che. dedAzAhe ekavAra kaheluM paNa kharuM ke-je uMcI aTArIomAMthI bhikSuka athavA garIba nirAza thaIne pAchA kare te aTArImAM bhale svarganA devatAonI disamRddhi bharI heya te paNa vastutaH te zmazAna tulya ja gaNuvI joIe. ethI ulaTuM je jhuMpaDImAM dukhIyAne visAme maLatuM hoya, bhUkha ne tasathI taDaphaDatA AtmAone tRpti lAlatI hoya te sukhaDI kharUM
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) jotAM naMdanavananA nAmane ja gaNAya. vimalA A badhA siddhAMta kevaLa pati pratyenA mAnanI khAtara nabhAvI letI hatI ema paNa hatuM. pUrva karmanA puNyane lIdhe tene AtmA paNa teTaloja udAra ane ni:spRha hato. dedAzAha ane vimaLAe maLIne A mahA sAgararUpI saMsAramAM eka mIThe merAmaNa upajAvyo hato ema paNa kahI zakAya. daMpatI vacce ke divasa mane duHkha to zuM paNa matabheda jevuM paNa bhAgye ja banyuM haze. dedAzAhanI chAyAnI jema vimaLA haMmezA temanI AjJAne anusaratI, temanA ubhayanA Atmika sukha, saMteSatRpti pAse daridratAne dAvAnaLa zAMta thaI jate. ' paNa e sukhI gRhajIvanamAM eka divasa vasamI veLA AvI. dedAzAha te vakhate dhaMdhA arthe kyAMIka bahAragAma gayA hatA. vimalA ekalI gharamAM beThI hatI. tenI pAse pADezanAM be-cAra bALake nirdoSa ramata ramI rahyA hatA. "deda gharamAM che ke ? " hArathI keIe buma mArI. e avAjamAM krodha ane tiraskAranA bhAva taravarI rahyA hatA. vimalAne Azcarya to na thayuM, paNa koNa che, e jANavAnI jIjJAsA thaI. eTalAmAM to navA AvanAra purUSa vimaLAnI sAme AvI ubho rahyo. vimaLA saheja jhaMkhavANa jevI paDI gaI. AvanAra purUSa gAmano eka zAhukAra hatA. eka vakhate eja zAhUkAra dedAzAhanI havelInA oTalA pAse
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ besI, dedAzAhane kRpAkaTAkSa meLavavA mahAmahenata karato. Aje je ke gAmamAM te paise Take sukhI gaNAya che, paNa eka vakhata dedAzAhanI udAratA ane maherabAnI eja tenA sukhano mULa AdhAra hato. paraMtu e junI vAta Aje te bhUlI gayA che. jIvananAM du:khI divaso jANe svanavat thaI gayAM hoya tema te abhimAnathI akakaDa bane che. vimaLA tene tarataja oLakhI zakI. nhAnI nadIo jema vaSARtunA navA vegane nathI pacAvI zakatI, tema A bicAre paNa navI saMpattinA mAyAvI bhabhakAthI aMjAI gayuM che ema teNIe tatkALa joI lIdhuM. vimaLAnI eja khUbI hatI. te game tevA apamAna ke tiraskArane paNa joLIne pI jaI zaktI. vimaLAe uThIne besavAne mATe Asana dharyuM. zAhUkAra te upara svasthapaNe beThe. vimaLA he ADe vastra dharI eka bAju ubhI rahI. huM jANato ja hato ke dede atyAre ghera nahIM hoya. ene rakhaDavA-rajhaLavA sivAya bIjuM kaMI sUjhatuM nathI. kAM te kyAMIka beThe beThe gapATA hAMkate haze. ane kAM te sAdhu bAvAonI vacamAM besI karamanI prakRtio gaNatA haze. paNa ema kevaLa vAte karavAthI ke dharmanI carcA karavAthI ghara na cAle. Amane Ama pUrvajonI badhI mIlakata lUMTAvI dIdhI -Aje eka kaMgALa jhUMpaDImAM vasavAno vAro Avyo, amane te tamAruM lAgI Ave che eTale kahyA vinA nathI
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahevAtuM-bAkI AkhA gAmamAM dedAnI je niMdA thaI rahI che te je tame sAMbhaLe te tamane paNa aphasosa thayA vinA na rahe be divasa thayAM mArI pAsethI thoDA rUpIyA laI gayA che te te haM manamAM ja samajIne besI rahyo chuM. paNa mANasanI dhIrajanI ye hada hAyane ?" vimaLA muMge moDhe A badhuM sAMbhaLI rahI. tene temAM uttara ApavA jevuM kaMI na lAgyuM. jenI pAsethI karaja lIdhuM hoya tenA kaDavA zabdo paNa kaIkavAra sAMbhaLavA te paDeja. garIbI avasthAmAM mAtra taMgI ja sahana karavAnI nathI hotI, lokonAM bhAtabhAtanAM maheNu-TeNAM paNa ghaNIvAra sahana karI levA paDe che. vimaLA e sthiti samajatI hatI. kahe che ke garIbAI Ave che tyAre te ekalI nathI AvatI. potAnI sAthe bIjI dAsIone paNa letI Ave che. jyAM garIbAI dAkhala thAya tyAM bhakaDavAza-kusaMpa paNa potAne aho dhIme dhIme jamAve. niraMtara zAMti ane saMteSamAM ja hAlanArI, saMsAranAM anekavidha tephAne sAme najara sarakhI paNa nahIM karanArI patiparAyaNa vimaLAnuM citta saheja saMkSubdha thayuM. tene lAgyuM ke je kharekhara ja dedAzAha ALasu ane gamAra hoya to have vadhu vakhata muMge heDhe nabhAvI levuM e ThIka nahIM. lokavAyakAmAM ghaNIvAra satyAMza jaDI Ave che. te ja pramANe je A zAhUkAranA kahevAmAM satyAMza hoya to tene kaIka IlAja the joIe. pati pratyenI tenI zraddhA e rIte jarA pIgaLavA lAgI.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ (7) vimaLAne vicAramugdha jaI zAhUkAre pitAnAM vAmbANuM vIMdhavA zarU karyA, ne kahevA lAgyuM ke -"Ama lokenI pAsethI uchInA nANAM levAthI lAMbo vakhata gharasaMsAra na cAle. dharma, dAna, dayA karavAmAM keI nA to na pADe, paNa ApaNuM guMjAza je ApaNe pite na tapAsIe to kuberane dhanabhaMDAra paNa khAlI thaI jAya. tamAre tyAM ja eka divase zuM samRddhi hetI relAtI? parantu vagara vicAryuM vAparavAthI Aje tamane pitAne dunIyAnA keTalA ozIyALA banavuM paDayuM che? leke te be divasa vAhavAha karIne besI rahe. paNa kaMI vAhavAhanA thALa na bharAya? bhUkha lAge tyAre vAhavAhanA baTakA na bharAya ? ekalA dAnezvarI thatAM te badhAne AvaDe, paNa AgaLa pAchaLano vicAra na karIe te pAchaLathI pastAvuM paDe." zAhUkAranA kathanamAM murabbIpaNuM jhaLakatuM hatuM. jANe koI bALakane saMsAranAM rItabhAta samajAvatuM hoya tema tenA zabdezabdamAM abhimAna bharyuM hatuM. vimaLAnuM nArIhRdaya valovAyuM, te game teTalI sahanazIla hAya, paNa potAnA ja eka vakhatanA Azrita jyAre A prakArane upadeza ApavA lAge tyAre glAnI thayA vinA kema rahe! tene potAnI sthiti upara saheja dhikAra chUTa-pitAnI dInatA khaTakavA lAgI. mAMDamAMDa visarAelI pUrva smRtio Aje puna: tAjI thaI. pote eka vakhata maheTA rAjamahelamAM ramatI hatI, nokara-cAkara paDe veNu jhIlI levA niraMtara utsuka rahetA ane vaibhavanA taraMgo uchaLI rahyA hatA e
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) sthiti yAda AvI. tenI sAthe sarakhAmaNuM karatAM AjanI lagabhaga ezIyALI-anAzrita avasthAe tenA hRdayamAM vIMchInA DaMkhanI vedanA upajAvI. vimaLAnuM hRdaya game teTaluM unnata heyate paNa te eka nArInuM hRdaya hatuM, temAM komaLatA hatI temAM keTalIka nabaLAIo paNa hatI, je nabaLAIo AjasudhI nimittanA abhAve dabAyelI bhAsatI hatI te Aje eka leNadAranA kaDavA AkSepothI hAra uchaLI AvI. A badhuM dAridrayaduHkha pote jAte ja vahorI lIdhuM che, Atmika saMteSanI prApti arthe ja dhanadhAnya-samRddhi vigerenuM IcchApUrvaka balidAna ApyuM che e vAta visarAI gaI. "patidevanA uDAu kharca ane avicArathI ja Aje A sthitimAM sapaDAvuM paDayuM che. eka rAjAnA jevA mahelamAMthI eka bhIkhArInI jhuMpaDImAM vasavAne vakhata Avye che, ane je A pramANe vadhu samaya cAle te AvatI kAle deza mUkIne nAsI javAne prasaMga Ave." evI kalapanA thatAM tenuM strI-hRdaya khaLabhaLyuM. leNadArane te dedAzAhanI sAthe ke tenA kuTuMbanI sAthe bahu lAMbo saMbaMdha na hatuM. te manamAM te ubhayanI udAratA upara ApharIna hate. paNa leNuM patAvavuM hoya tyAre kAmanI vAta sAthe keTalIka bIjI ADIavaLI vAto paNa kADhavI joIe e kaLA lAMbA vakhatanA abhyAsathI te ajamAvI
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahyo hato. dedAzAhanuM kuTuMba AvatI kAle svarganuM sukha mANe ke adhogatinI uMDI khAImAM garakAva thaI jAya tenI tene bahu paravA na hatI. te to potAnA dhIrelA rUpiyA kaDhAvavA mATe ja ATale sudhI AvyuM hatuM. vaLI jenA Azraye pite pAMca paisA meLavyA hoya tenI pAse sIdhI rIte ugharANI karavI tenA karatAM kaLa-vakaLathI nANAM kaDhAvI levA emAM te vyApArIkaLAne ja eka prakAra samajato hato. vimaLAnA snehALa hRdaya upara potAnA upadezanI asara thatI joI tene AnaMda thayo. dedAzAha pAse javAthI je nANA pAMca-paMdara divase mAMDamAMDa pate te ja nANuM vimaLA pAse javAthI thoDA ja samayamAM patI jaze evI AzA teNe svAbhAvika rIte ja rAkhI hatI. tenI e AzA pAra paDI vimaLAe ati vinayavALA zabdomAM kahyuM. "amAruM game tema thAya, paNa ApanuM je kaMI leNuM haze te be-cAra divasonI aMdara ja patAvI daIzuM. Aja sudhI dhIraja rAkhI che tema bIjA cheDA vadhu divase nabhAvI lo te tamAre hoTe." vimaLA AgaLa bole te pahelAM ja zAhukAra bolI uTha:-"emAM upakAra karavA jevuM zuM che? eka sAdhamIbhAI bIjA sAdhamIbhAIne madada karavA baMdhAele che, ame AvI kapheDI sthitimAM Apane madada na karIe te pachI amane je be paisA pUrva puNyanA pratApe maLyA che te zuM kAma AvavAnA hatA? be divasa te zuM paNa be mahinA thAya
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) tAye mane ciMtA nathI. huM teA tamane eTalu ja kahevA mAgatA hatA ke ame paNa mANusa chIe ane mANasanI dhIrajanIce hada hAya ! paisAnI jarUra keAne nathI paDatI ? paisA te agIyAramA prANu gaNAya che te kaMI khATu' nathI. huMnIyAmAM adhA ja dAnezvarI thaine nathI janmatA. DheDhA Ave tyAre kahejo ke mane utAvaLa nathI, paNa dukAne AvIne hIsAba ,, samajI jAya. atyAra pahelAM bIjA paNa pAMca-sAta vepArIe A jhuMpaDInA mArA pAse AvIne pAchA cAlyA gayA hatA. pelA zAhUkAra paNu uThavAnI taiyArI karavA lAgyA. vimaLA joi zakI ke dedAzAhane mAthe-peAtAnA kuTuMbane mAthe dhIme dhIme karajanA bhAra vadhatA jAya che. annapUrNA jevA udAra hRdayane A taMgI asahya lAgI. paNa atyAre te nirUpAya hatI. zAhUkAra gayA eTale vimaLAe eka dI nizvAsa mUkayA. AsapAsa ramatAM bALakone A zuM banI gayu tenI gatAgama nhAtI. teo mAtra eTaluM samajI zakayA ke nitya praphullu rahenArU vimaLAnuM vadana Aje prIkaku paDI gayu hatu, pratyeka kSaNe vAtsalyabhAva varSAvatu haiyuM Aje uMDANamAM valAvAi rahyuM hatu. mAtA svarUpa vimaLAnI A sthiti nIhALI bALaka e paNa ramata-gamata karavAnuM mAMDI vALyuM- saiA pAtapeAtAnA sthAne cAlyAM gayAM.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 11 ) dedAzAhane AvavAne vakhata lagabhaga thavA AvyA hatuM. temanI pAse aMtaranI muMjhavaNa kevI rIte raju karavI tene te vicAra karavA lAgI. svAmInuM AkhA divasanA parizramane lIdhe thAkIne lotha jevuM thaI gayeluM sukha tenAM mAnasatra pAse prakaTa thayuM. bahArathI thAkayA-pAkyA AvatA pati pAse pitAnI muMjhavaNa umerI temane vizeSa vyathA pahoMcADavAnA kUra vicArathI te dhrujI uThI. te game teTalI uzkerAyelI hoya, chatAM te pitAne dharma samajatI hatI, patinA komaLa dIla mATe tene uMDe pUjyabhAva hato. chatAM uparAuparI leNadArenA takAdAne lIdhe te Aje prAya: paravaza jevI banI hatI. hAya !..vimaLA ! tArA jevI udAra ane kSamAmUrtinI paNa Aje AvI dazA? - @o - prakaraNa 2 ju. eka ja AghAta ! saMsAranI saghaLI saMsthAonAM baMdhAraNe joI vaLe, paNa saMsAranA jevuM vicitra ane vilakSaNa baMdhAraNa te tamane bIje kyAMya nahIM jaDe. pAmara mAnavI kAryakAraNa, niyama-upaniyama, rIta-rIvAjanI cotarapha pAkI kIlebaMdI goThavI je pitAne nirbhaya ke sahIsalAmata mAnavAnI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) aNu upara AvI pahoMce che te ja veLA aNaciMtavI dizAmAMthI acAnaka eka tumula tophAna uThe che ane tenA tamAma manerane jotajotAmAM bhAMgIne bhukko karI nAkhe che. niravadhi akasmAto vacce mAMDa mAMDa mArga kApatI saMsAranokA ekAda khaDaka sAthe athaDAya che tyAre ApaNe ekAeka camakIe chIe. parasparanA mukha hAme nIhALI pUchIe chIe ke-"A badhuM zI rIte banI AvyuM ?" buddhimAM te vAta nathI utaratI tyAre muMjhAIe chIe--tavaM tu jevI vArtha kharI vAta te kevaLI bhagavAna sivAya bIjuM kaI ja na samajI zake ema mAnI saMteSa anubhavIe chIe. paNa kharUM pUche te A saMsAra pote ja zuM akasmAta svarUpa nathI ? Aja sudhImAM keTakeTalAM-rAjya-mahArAjya ane heTA heTA camarabaMdhIo udaya-astanI lIlA bhajavI gayAM ! gRhasthAzramanAM sukha-du:kha te tenI pAse kaIja bisAtamAM na gaNAya. dedAzAhanA gRhasthAzramamAM Aje tophAna uThavAnI badhI taiyArIo thaI cUkI hatI. gAmatarethI vyApAra-vyavasAyamAMthI nivRtta thaIne dedAzAhe gharamAM paga mUkyuM te ja vakhate tene eka apazukana naDayuM. paNa tenI bahu darakAra na karI. vimaLA jevI satI-sAdhvI-svabhAvathI ja sevApriya gRhiNa, je gharamAM rahetI hoya te gharamAM amaMgaLa ke kalezane praveza karatAMye ghaDIbhara thaMbhI javuM paDe. ane gRhapati je pitAnI gRhiNInA saMbaMdhamAM cheka nizcita temaja zraddhAvAna
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ (13) hoya te pachI saMsAranAM bIja AdhI-vyAdhI tene karI paNa zuM zake ? zAMta ane sahanazIla gRhiNI eja gRhasthAzramane mULa ane mukhya AdhAra che. je e pAye vA je majabuta ne saMgIna hoya te dunIyAnA hajAre tophAnI vAyarA tenI upara thaIne pasAra thaI jAya te paNa gRhasthAzramane unhI AMca sarakhI paNa na Ave. dedAzAhano gRhasthAzrama lagabhaga evA ja daDha ane acaLa pAyA upara sthira hatuM, ema temanI purepurI khAtrI thaI cUkI hatI. paNa tephAna je aNadhArI dizAmAMthI na uThe te e tephAna ja gaNAya. Apattine akasmAt hamezAM aNadhAryA ja AvIne ubhA rahe che. dedAzAhanA bhAgyamAM paNa Aje evI ja eka upAdhI rAha jotI beThI hatI. AkhA divasanA zrama ane kaMTALAne lIdhe dedAzAhanA sukha upara heja nistejatA tarI AvatI hatI. nistejanAmAM zrama ke kaMTALA karatAM ya nirAzA kaIka vadhu pramANamAM haze. dedAzAha je bhaDavIra thAka ke zramathI gAMye na jAya. uparA uparI nirAzAe ja Aje tenuM nUra gheDe ghaNe aMze haNuM lIdhuM hatuM. ' vimaLA te vakhate kaMI gharakAmamAM guMthAyelI hatI. reja AtUrapaNe potAnA svAmInA AgamananI rAha jonAra vimaLA Aje cheka beparavA rahI. jenA pagalAne avAja sAMbhaLavA eka eka ghaDI gaNAtI hoya, te te gharamAM AvavA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) chatAM vimaLAe lagIre vihaLatA na batAvI. dedAzAhane Aje gharanA zAMta vAtAvaraNamAM paNa azAMtinI unhI javALAne bhAsa thayA. - laDAI karavAnI ApaNI soe so TakA IcchA hoya, dArU-Le-baMduka-talavAra vigere sAdhano paNa hAjara hoya, parantu je e sAdhanono upayoga karatAM ja AvaDatuM na hoya te e sAdhana-sAmagrI zuM kAma Ave? baMduka kyAMthI pakaDavI te na jANatA hoIe te laDavAnI IcchA ne manamAM manamAM ja zamAvI devI paDe. krodha athavA Aveza e paNa laDavAne dArUgoLe ja gaNAya ne ! have je mAtra sAdhananI hAjarIthI yuddha saLagI uThatuM hota to Aje dedAzAhanI jhuMpaDImAM gRhadAha kayArano ye zarU thaI gayA hota. paNa bicArI vimaLAne laDatAM ja tuM AvaDatuM. Aja sudhI leNadAroe je trAsa Apyo hato tene lIdhe te potAnA svAmI sAthe eka vAra laDI levAne see se TakA utsuka hatI-krodhane paNa dIlanA eka khUNAmAM sArI peThe jAmavA dIdho hato; chatAM tene laDatAM na AvaDayuM-koIne zI rIte Thalavo te na sUjhayuM. kharuM jotAM e tenI prakRtimAM ja na hatuM. pANane tApamAM rAkhIe te te garama jarUra thAya; paNuM uSNutA e kaMI pANIne svabhAva cheDe ja bane ? vimaLAmAM Aje heja uSaNatA AvI hatI, paNa svabhAvamAM tene piSaNa na maLavAthI dhIme dhIme e uSNatA paNa AkAzamAM uDI javA tatpara banI rahI.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimaLAnAM vartana tathA vadana uparathI dedAzAhe badhA kalpanA karI lIdhI. je purUSe saMsAranI caDatI-paDatI najara sAme nIhALI hAya, hajAre mANasonAM sukha-du:khamAM bhAga lIdhe hoya te kaMI sAva bALaka jevo na hoya. vimaLAnI maina dazAe ja tene ghaNuM kharI vAta te samajAvI dIdhI. karajanAM vAjAM te mAre zire gaDagaDe che-emAM vimaLAne zuM? du:kha ke ciMtA jevuM kaMI hoya to temane hAya-vimaLAne tenI sAthe zuM levAdevA? tane Ama udAsa, nirAza ke hatetsAha thavAnuM zuM kAraNa?" evo eka vicAra tenA magajamAM thaIne vijaLInA AMcakAnI peThe pasAra thaI gaye. vimaLA pitAnAM sukha-duHkhanI sahabhAgI che e vAta ghaDIbhara te bhUlI gayo. vimaLAnA vadana upara chavAyelI viSamatA dedAzAhanA dilamAM Aje khaMjara bheMkI rahI hatI. tene pitAnI dIna avasthAnuM purepuruM bhAna hatuM. pote karajamAM gaLA sudhI DUbI rahyo chevirodhIo ane te dveSIo bhAtabhAtanA gapagoLA uDAvI vaMzaparaMparAgata khAnadAnIne vagAvI rahyA che e vAta paNa tenA dhyAna bahAra na hatI. chatAM saMsAranI anityatAkIrtinI mAyA vigerenuM ciMtavana karIne potAnA hadayamAM. thI ja nijAnaMda meLavI rahyo hato. eTaluM chatAM vimaLAnA vahevAre tenA marma upara chuM chatAM uDe prahAra karyo. te game te sujJa-vicakSaNa ke nipUNa hoya, paNa Akhare te te manuSya ja hato. manuSyane yogya nabaLAIe AvI tene pitAnA sakaMjAmAM sapaDAvyA.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) DIvAre dhabakatA haiye pagalAM bharatI vimaLA tyAM AvI. rojanuM prasannatA yukta vadana Aje karamAI gayuM hatuM. gatimAM paNa zithilatA dekhAI AvatI hatI. dedAzAhanA pAse AvatAM ja tenI AMkhamAM AMsu ubharAI AvyA. "bIjAM badhAM duHkha sahI levAya, paNa gRhasthAvasthAmAM rahI vecchAkRta dInatA sadAne mATe sahI levI e kaMI baccAnA khela nathI, e huM barAbara jANuM chuM. je ApaNe dhAryuM hota to A zaheranA bIjA zAhukAro ane zrImatanI peThe ApaNe paNa Aje sAta mahelanI havelImAM rahI ApaNuM divasa AnaMda-vida ane vilAsamAM vitAvI zakyA hota. paNa ApaNe evAM kSaNika sukhamAM bhAna bhUlavAnuM pasaMda na karyuM dhana-dhAnya-vaibhavanA bhege paNa ApaNe dInatA ane sAdAImAM ja cirasthAI sukha zodhyuM. paNa huM have joI zakuM chuM ke A sthiti tamane asahya thaI paDI che. mAre harakeI prakAre paisAdAra banI A daridratAne hAMkI kahADavI joIe che eja tamArI mukhya AzA ane AkAMkSA che." dedAzAhe pitAnI priyatamAne AzvAsana ApavA ane bhaviSyano mArga sUcavavA dIlanA ubharA ThalavavA mAMDyA. mAra mAra karate khunI paNa zAMtamudrA dhArI muni pAse AvatAM jevo ThaMDegAra banI jAya te ja pramANe vimaLAnAM kepa ane kSobha osarI gayAM. leNadAronA uparA uparI takAdAne lIdhe kaMTALelI vimaLAnuM aMtara khIlatI kaLI samuM
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) vikasvara banyuM. te belI:-"meM Apane kaI divasa kaDavuM veNa kahyuM nathI-Aje paNa mArAthI banI zakayuM hota to meM A duHkhanA kaDavA ghUMTaDA gaLe utArI lIdhA hatA. jIvanamAM sAdAInI kIsmata huM samaju chuM, pUrvajonA puNya pratApe vaibhava paNa mArAthI ajANyA nathI. paraMtu A karajanI badanAmI te duzmanane paNa nahi! hajI paNa be TaMkane badale eka TaMka jamavAnuM sUtra svIkArIne A karajanA bhAramAMthI chUTAtuM hoya te mArI mudala AnAkAnI nathI. harakoI prakAre paNa ApaNe karajanA rAkSasI pajAmAMthI chUTI javuM joIe." dedone paNa eja duHkha pIDI rahyuM hatuM. te pote game te kaSTane veThI levA haMmezA utsuka hatuM. paNa je leNadAro eka vakhate dedAzAhanA caraNa sevatA te ja pAchA adhIrA banIne potAno pratApa sUcavavA vAraMvAra DaMkha mAre e tene mAthA vADhayA jevuM lAgatuM. paraMtu te nirUpAya hate. tene ghaNe khare paise dayA, dAna, paropakAra tathA sevAmAM vaparAyela hovAthI tene potAnI garIba sthiti mATe kaI divasa kaMTALo AvyuM na hatuM. chatAM Aje vimaLAnuM dAsinya tene zaLa upajAvI rahyuM hatuM. have te koI paNa prakAre A karajanA trAsamAMthI chuTakAro meLavavo evI teNe manamAMne manamAM ja gAMTha vALI lIdhI. vimaLAne saMtoSavA teNe kahyuM: "te mane vakhatasara sAvaceta karyo te badala mAre kharekhara ja tAre upakAra mAna 5. 2
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) . joIe. karajanuM duHkha mane cheka ajANyuM nahatuM paNa e duHkhanI uhI vALA tArA manane ane zarIrane A rIte saLagAvI rahI che te vAtathI to cheka ajANa hatuM. meM pari. zrama ane purUSArtha karavAmAM bAkI nathI rAkhI. paNa keNa jANe kevAM ya karmo pUrve karyo haze ke mArA ghaNA dAva niSphaLa je nIvaDyA che. have eka chelle pAso pheMke bAkI che. te paNa AvatI kAle pheMkI daIza. huM pAcho na AvuM tyAM sudhI samajaje ke mArI sAdhanA hajI paripUrNa nathI thaI. mAre prayatna phaLaze athavA bhAgyodaya ADe AvelAM vAdaLa vikharAze ke teja ghaDIe, lezamAtra paNa vilaMba karyA vinA ahIM AvIne hAjara thaI jaIza. kAMta deha pADo ane kone kArya sAdhavuM e nizcaya karIne ja kAle prayANa karIza." dedAzAhanI pratijJAnuM mUlya vimalA barAbara samajatI hatI. tene khAtrI hatI ke je vAta potAnA pati mana upara le te jAnanA jokhame paNa phaLIbhUta karyA vinA na rahe. bepAMca divasa vadhu rokAIne paNa potAnI ISTasiddhi varaze e AzAmAM te saMtuSTa banI. A nItiparAyaNa kuTuMba upara akasmAta gherAI AvelAM vAdaLa e rIte jotajotAmAM vIkharAI gayAM. vimaLAnA ekaja AghAte dedAzAhanA bhAgya ADenAM AvaraNa paNa dhrujI uThyAM.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 3 . aTavInA yAtrI te rAtrIe dedAzAhane pUrI nidrA paNa na AvI. keTalIye caiAjanA manamAM ghaDI ane pAchI manamAM ne manamAM ja samAvI dIdhI. panAe ane tarka-vitarkeTTee rAtrInA chellA paheAre tene saMgAtha cheDayA. arIsA jevA tenA nirmaLa mana:pradeza khullA thatAM dedAnI najare eka pAthiva drazya khaDA thayA. dUra dUranI ghaTAene cIrI jANe koi eka cAgI tene peAtAnI pAse khAlAvI rahyo hAya ane jANe ke tyAM ja tenAM sarva du:khAnI chellI hALI prakaTavAnI hAya evA AbhAsa anubhavye. te ekadama zayyAmAMthI jAgRta thayA. dravatA aMta:karaNe paMcaparameSThInuM smaraNa karyuM" ane jIna zAsananA aMtarIkSamAM rahelA kalyANakArI adhiSThAyaka devA upara AsthA rAkhI gharanI bhAra nIkaLI paDyo, vimaLAne jagADI tenI anumati levA jeTalI paNa himmata na cAlI. sArU ce vizva zAMtinI seADamAM sUtu N hatu. saMsArIe sUtA hAya che te vakhate yAgIo ja mAtra jAgatA rahI paramAtmaceAga sAdhI rahyA hAya che. dedo paNa Aje yAga sAdhavA nikanyA hatA. saMsAranI suSupta dazAnA lAbha laine peAtAnA
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) nizcayane paripUrNa karavA utAvaLe pagalA bharatA gAmathI dUra nIkaLI gayA. deDhAzAhanA yAga tyAgIo-munio vairAgIenA cega karatA jUdA prakAranA hatA. krame krame teNe eka gADha aNyamAM praveza karyo. bhaya ane thAkathI ka ipaNa na trAse evuM deDhAnuM haiyuM araNyanI agAdha zAMti anubhavI sakSubdha thayuM. te ghaDIvAra thaMbhyA. kaMika vicAra karyo ane puna: AgaLa cAlyA. paraMtu te kayAM javA mAgatA hatA ane teneA zu' uddeza hatA e nathI samajAtuM. deDhAne peAtAne paNa enI bhAgye ja gatAgama haze. AkAzamAM uDatI pata MgAne jema kaIMja uddeza nathI hAtA tema deDhAzAha paNa Aje nirdeza cAlyA jatA hatA, je raste paga ghasaDI jAya "te ja raste javA sivAya tenA bIjo kaIja nirdhAra nahIM hoya. tyAre zuM te saMsAranI aTapaTI ja jALane cheADI, pAte mAnI lIdhelI kAipaNa prakAranI zAMtinI zeAdhamAM nIkaLyA hatA ? alakhatta, te zrAvakanA vrata-niyame ane bhAvanAone viSe purepurA zraddhAvAna hatA. saMsAranI anityatA ane asAratA paNa thADeghaNe aMze samajI zakayA hatA, paNu eka kAyaranI jema nAsI chuTavuM ene te pAmaratA ja gaNutA hatA. peAtAnuM game te thAya, jaM galanAM hiMsaka pazu-prANIo bhale peAtAne phADI khAya, bhUkha, tarasa ne thAkane lIdhe dehanI cAhe tevI dazA thAya, paNa eka vAra vidhinI lIlAnA pAra pAmavA ta AgaLa ne AgaLa cAlavA lAgyA.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 21 ) bapora namavA AvyA. anna-pANuM ane ArAmanA AdhAre AjJAMkita rahetA dehe eka paNa DagaluM AgaLa javAnI sApha nA pADI. dedAzAhe eka vRkSanI zItaLa chAMyA nIce saheja ArAma levA nizcaya karyo. udyoga ane gIone nidrAveraNa jevI lAge che. kAyara ane kaMgALa purUSone mRtyu bhAre bhayAvaha lAge che. paraMtu du:khanA ugra dAvAnaLamAM asAdhAraNa zAMti preranAra jo koI hoya te te kAMte nidrA ane kAMte mRtyu. uparAuparI ApattiothI baLI-jhaLI rahelA mAnavane jyAre tenA sagA-saMbaMdhIo, mitre tajIne cAlyA jAya che tyAre mAtra nidrAja tene vhAlathI potAnA meLAmAM le che ane snehasparzavaDe paLI ghaDIvAra maMtramugdha banAve che. roga-dardathI rIbAtA mAnavIne paNa eja pramANe mRtyu AvIne tenA saMtApa harI le che. thAkIne lotha jevA thaI gayelA dedAzAhane nidrAe patAnA komaLa kAbumAM lIdho. kudarata paNa dAnA duHkhamAM bhAgIdAra banI. vAyunI heree tenA zramita aMga upara mAtAnA jevA nehakamaLa hAtha pheravyA. te potAnuM badhuM duHkha bhUlI gaye. Aste Aste prakhara kIraNe varSAvato sUrya paNa have potAnI sattA saMkelevA lAgyo. potAnA priya AvAsane tajI dUra gayelA paMkhIo kalakala rava karatAM pAchAM pharavA lAgyAM, chatAM dedAzAhe AMkha na ughADI. atyAre te eka manerama svamanI majA mANI rahyo hate. kevuM hatuM e svama?
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) jANe vimaLA pAse ubhI hatI. te potAnA patine A sukhamaya gRha tajI bahAra na javA Agrahayukta AjIjI karI rahI hatI. dedAnuM hadaya paNa A sneha ane bhaktibhAva pAse dravatuM hatuM. paMratu bIjI ja kSaNe mane rama svama bhAMgI bhukko thaI gayuM ! leNadArenuM eka moTuM TeLuM jANe lAla netra vikAsanuM ane durakatuM potAnI sAme dhasI AvatuM hoya ema jaNAyuM. vimaLA bhayabhIta banI tyAM ja besI gaI. mAthA upara vastrane cheDe vIMTI lIdho. uMghamAM paDelA dedAzAha svamasRSTi nIrakhI camakyo. AMkha ughADIne AsapAsa joyuM te rAtrI paDI gaI hatI.' ' A aMdhakAramaya nirjana araNyamAM have AgaLa vadhavAne vicAra mAMDI vALavo paDaze. tene potAnuM vhAluM gharavimaLAne svargIya sneha yAda AvyAM. teNe ahIMthI pAchA pharavAno vicAra karyo paNa himmata na cAlI. A rAtrI te ATalA ne ATalAmAM ja vitAvI devAne teNe tatkALa nirNaya karI nAkhe. be divasa ane be rAtrI e pramANe yatIta thaI gaI A badhe vakhata dedAzAhe eka ja kAma karyuM-te A bhayAvaha aTavImAM AgaLa ne AgaLa cAlyA gaye. keI paNa prakAranA uddeza vinA mAtra bhavivyatA upara AsthA rAkhI teNe mArga kApe, pravAhamAM ghasaDAtA taraNAne jema kaI ja udeza nathI hote, pavananI gati eja eka mAtra niyAmaka
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23) banI rahe tema te paNa keTalIye khINo, nALAo ane TekarIo vaTAvate AgaLa cAlyo. dedAnI jagyAe je bIje kaI hota to te A aTavinI ghora zAMti, vanacaranI bhayaMkara garjanA ane zArIrika thAkathI kaMTALI bIjI ja kSaNe gharanI dizAmAM nAzI chuTyo heta athavA te leNadAronA trAsathI akaLAI potAnA zarIrane jaMgalI pazuonI dayA uparaja choDI dIdhuM hota. paNa dedAzAhanuM zarIra ane mana paNa kaI anerI dhAtuthI ghaDAelAM hatAM. bhaya ke thAkanI teNe paravA na karI jANe ke eka mahAna sidhdhi tene pratyeka kSaNe madhura sAdathI saMbaMdhI rahI hoya ane A dekhItI ApattinA dvAramAM thaIne rAjamArga sAMpaDavAno hoya tevI draDha zraddhA rAkhI teNe potAno prayAsa cAlu rAkhyo. eTalAmAM eka ramaNIya vATikA jevo dekhAva tenI na. jare paDaze. A nirjana ane bhayAnaka aTavImAM ke manuSyane vAse hoya evI kalpanA karavAnI himmata paNa kema cAle ! chatAM teNe dhArIne joyuM eka nhAnI keDI upara eka manuSya jevAM pagalAM teNe nIhALyA. bharasamudramAM athaDAtA vahANavaTIne kinAre dekhAtAM je AhlAda thAya te ja alAda dedAzAhanA aMtaramAM ubharAvA lAgyuM. tene khAtrI thaI ke ATalAmAM koI paNa ekasthaLe mAnavanuM vAsa sthAna avazya hevuM joIe. te pitAnAM sarva duHkhane kSaNabhara visarI gaye. De dUra jatAM ja tenA pagamAM navuM joma AvyuM. Asa
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) pAsanA pratyeka vRkSa ane latAmAMthI jANe AvAsana ane AzAnA devI saMdeza chuTanA hoya tevI tRpti anubhavI. - dedAzAhane bhAgyaravi have udaya pAmavAnI ja taiyArI karI rahyo hato. teNe eka jaTA jUTadhArI vaDalAnI chAMyAmAM evA ja eka tapasvI rogIne dhyAnastha avasthAmAM nihALyA. rakhene A kaI mAyA heya, rakhene A IndrajALa hAya rakhene A svapna hoya evI zaMkAe kSaNavAra tene akaLAvyo. teNe pitAnA manane barAbara kasIne khAtrI karI lIdhI ke pote kharekhara jAgRta avasthAmAM ja hatA ane pite je drazya nihALe che te kevaLa kAlpanika, brAntijanya ke mithyA te nathI ja. dhyAnaratha yogIrAjanA vadana upara tejane aMbAra chalakAto hato. nayane mIMcAyelAM hatAM. chatAM gaMbhIra zAMti ane apAra vairAgyano vaibhava te keIne paNa AkarSyA vinA na rahe. pAse koI ziSya ke sevaka paNa na hatuM. megInI dhyAnalIlAmAM ekarasa banelAM vRkSa latA paNa keI apUrva tIrthakSetranI bhAvanA upajAvatA hatAM. zAMti, bhakti ane madhuratAvaDe AsapAsanuM vAtAvaraNa bharacaka hatuM. bahuja dhIme dhIme dedAzAhae gIvaranI samIpa pahoMce. padmAsana vALelA caraNamAM teNe bhaktibhAva pUrvaka mastaka namAvyuM. bhaktAtmA jevI rIte potAnA ISTadeva pAse vinitabhAve bese tema be hAthanI aMjalI jeDI dedAzAha barAbara temanA
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ | ( re5 ) sAme che. tene have yogInAM AvAsana ke vyAkhyAnanI jarUra hatI. A mana mudrAmAM ja jANe tenuM sarvasva samAI jatuM hoya tema te gInA deha upara vilasatI ramyatA ane madhuratAnuM pAna karavA lAgyA. - thoDI vAre yegIe AMkha ughADI. vAdaLamAM chupAyelo sUrya jema soLe kaLAe ekAeka prakAzI nIkaLe tema gasiddhinAM kIraNavaDe AsapAsanuM tapovana paNa jANe prakRlita thatuM hoya tema lAgyuM gIvare dedAzAha tarapha kRpAbhInI najare eka draSTipAtaryo. pote keNa che ane ATale dUra zA sArU A che e prazna ja svAbhAvika rIte pUchAya ema dedAzAhe mAnI lIdhuM hatuM-ne tene javAba paNa teNe goThavI rAkhyo hato, paraMtu A zcaryanI vAta e che ke gIrAje e prakArane eka paNa prazna na pUcha. AMkho kholatAnI sAthe ja temaNe eka pUrvanA paricitanI jema-eka AtmIya sagAM-saMbaMdhInI jema kahyuM - "dedAzAha! bahu bhAre takalIpha uThAvavI paDI. tamArA aDaga nizcaya ane adbhuta zradhAbala mATe mane prathamathI ja pUrI khAtrI hatI. tame Aje ATale dUra mArI pAse AvavA ja joIe ema meM dhAryuM hatuM. tame barAbara vakhatasaraja AvI pahoMcyA che. je zeDo vilaMba thaye heta te kadAca Aje mAre bheTa na thAta. hA, paNa tame bahuja thAkI gayA che tema jaNAya che ane Aje-"gIrAja jANe keI ekAda pustakanA pAnAM uthalAvatA hoya tema zUnya draSTie AkAza sAme joI rahyA te pachI tatkALa peluM adhurUM raheluM vAkya purUM karatA belyA
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ (26) ane traNa-traNa divasa thayAM tamane zuddha AhAra-pANI paNa prApta nathI thayAM. tamArI jagyAe je bIje kaI hatI te kaMTALIne gharabhegeja thaI gayA hota, paNa kharekhara tamArI himmata ane sAhasikatA dhanyavAdane pAtra che. cAle-eka vAra AhArapAchuM vAparI tRpta thAo, pachI ApaNe nirAMte vAta karIzuM. tame tamArA leNadAronA trAsathI keTalA kaTAvyA che te hakIkata paNa ApaNe te pachI ja cacIzuM. vimaLAnI ciMtA paNa tamane vyagra banAvatI haze. e badhuM huM sArI peThe samajI zakuM chuM. paNa atyAre e carcAmAM utaravAno ApaNane avakAza nathI. ekavAra bhejana ane thADe AhAra -pachI e badhuM thaI raheze." dedAzAhanA Azcarya pAra na rahyo. A yogIrAjamAM tene keI abhUta purUSanA darzananuM bhAna uddabhavyuM. pote traNa divasa thayAM nirAhAra che ane leNadAronA trAsathI du:khIta che e hakIkata ATale dUra--A bhayaMkara aTavImAM rahyA rahyA gIrAje zI rIte meLavI lIdhI haze tenI te kalpanA paNa na karI zakyA. yogIo jJAnadaSTivALA hoya che ane pitAnI siddhinA baLathI jaganA tamAma vyApAra hastAmalakata joI zake che e samajavA chatAM atyAre bhakti ane AnaMdanA atirekamAM te badhuM bhUlI gayo. yogIrAje vaLI vimaLAnuM paNa samaraNa karAvI dIdhuM ! mAMDa mAMDa je ciMtAne te Aghe ne Aghe haDaselavA mAgato hato eja ciMtA gIrAjanA kathanathI punaH pratyakSa thaI, pitAnI sAdhvI--saraLa-patiprANA
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) sahacarInuM maraNa thatAM tenI AMkhamAM avanavuM teja skuyuM. pote tene daze dIdhuM che-vagara kaho vizvAsaghAta karIne ATale dUra nIkaLI AvyuM che e vicAre te muMjhAye. keNa jANe e tarka ane ciMtAnA ghenamAM keTalo samaya nIkaLI gayuM haze tenuM tene bhAna na rahyuM. thoDI vAre tapovana jevA udyAnamAM eka AMTo mArI pelA gIrAja tyAM AvI pahoMcyA. "ajANyA gharane AhAra ane ajANyA phaLa-phUlane upayoga zrAvakathI na thaI zake e huM jANuM chuM, ane eTalIja mATe meM tamArA nAMdurI gAmanA eka vahevArIyAne tyAMthI A thALa maMgAvI lIdhuM che. tamAre have bIjI koI jAtanA vikalpa upajAvI du:khI thavAnI jarUra nathI." gInA A sAdA AdhAsanamAM paNa madhuratA ane samabhAvanA bharI hatI. dedAzAhane paNa have vadhu vilaMba karavAnuM ucita na lAgyuM. temaNe eka zuddha zrAvakane chAje tevI rIte nirAMte besIne bhojana karyuM. yogIrAja paNa tenI vivekazIlatA, AcArapriyatA ane svAbhAvika mRdutAnihALI vadhu prasanna thayA. | bhajana vigerethI nivRtta thaI dedAzAhe eka vRkSanI zItaLa chAMya nIce zarIra laMbAvyuM. jotajotAmAM te ghasaghasATa uMdhI gaye. traNa-traNa divasano thAka ane ciMtAne ekI sAthe badalo vALavAne hAya-jANe kaI bhAre karajamAMthI chuTakAre thato hoya tema te zAMta nidrAmAM paDyo. kharekhara Aje
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 28 ) tenA sarva sAMsArika duHkha dUra thavAnI sUcanA maLI cUkI hatI. bALaka jevI rIte pitAnA zirachatra svarUpa mAtapitAnI haMphamAM ArAma le tevI rIte te paNa potAnI sarva upAdhiene ghaDIbhara visArI mUkI gADha nidrAmAM nimagna thayA. - ekAda prahara e pramANe vItye haze. upavananI ghaTAmAM thaIne sUryanAM kAraNe pRthvI upara prakAza phelAvI rahyAM hatAM. gIrAje dedAzAhanI najIka jai nidrAmAMthI tene jAgRta karyo. nirdoSa bALakane pitA jevA hAlathI saMbodhe tema temaNe dedAzAhane uddezIne kahyuM - "Ajeja e avasara prApta thaye che. tamane ATalI badhI tvarAthI mArI tarapha AkarSavAmAM paNa eja eka mukhya kAraNa hatuM. cAle-mArI sAthe cAle." dedAzAhe manapaNe yogIrAjanI pAchaLa cAlavA mAMDayuM. thoDe dUra gayA pachI gIrAja thaMbhyA. temaNe eka velI. pratye dhyAnapUrvaka nIhALyuM. jANe ke pustakanAM pAnAM vAMcatA hoya tema e velInA vikAsa ane patranA AkAra-prakArAdinuM bArika anveSaNa karyuM. basa, eja velI ! dedAzAha!" evA udgAra yogIrAjanA mukhamAMthI nIkaLyA. dedAzAhane kAMI samaja na paDI. gIrAja A velIne zA sArU ATalA bhAvathI ATalI sUkSmatAthI nihALI rahyA haze te pote na samajI zakyo. vaLI velInI sAtheja gIrAje potAnA nAmane zA mATe uccAra karyo te paNa tenAthI na samajAyuM.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ (29) jaMgalamAM AvAM to asaMkhya velAo hoya. gIrAjane A nAjuka velI mATe ATalI badhI lAgaNuM zA sArU? dedAzAhane A gInA vahevAramAM abhUtatAnA darzana te kayAranAye thaI cUkyA hatA. pote nAMdurI gAmane rahIza che, bhAre karajanI upAdhithI kaMTha sudhI guMgaLAyela che ane vima. LAne viraha aMtaramAM Aga saLagAvI rahyo che e badhI vAta A gI ATale dUra beThA beThA zI rIte kaLI gayA tenI Azcarya mugdhatAmAMja te potAnuM bhAna bhUlI gayo hate. eTalAmAM A sAmAnya velI ane gIrAjanI uMDI vicAra zIlatA nIhALI tene te A badhuM eka virATa svama hoya eja AbhAsa thavA lAgyuM. prakaraNa 4 thuM, - sUnI zayyA. nityanA niyama pramANe vahelI vimaLA uThI, svAmInA darzana arthe temanI zayyA pAse gaI ane jANe AkAzamAMthI akasmAta vajI tUTI paDayuM hoya tema camakI. zayyA sUnI paDI hatI-svAmInA maraNa jagADatI zayyA vimaLAne vikarALa rUpa thaI paDI. keI divasa nahI ne Aje ja potAnA svAmI dedAzAhane AvuM sAhasa kema sUjhayuM? gaI kAlanA kalezanuM tene
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ (30) smaraNa thayuM, paraMtu gRhasaMsAranA AvA eka sAmAnya kaleza nimitte dedAzAha je samathe. vicArazIla ane kSamAvIra. vagarako gharano tyAga karI jAya evI te teNe svapnamAM paNa kalpanA nahIM karI hoya. je vimaLAne saheja paNa Ave tarka Avyo hata, dedAzAhanA vicAra, vANuM ke vartanamAM e bhAvanuM lavaleza paNa sUcana thayuM hota te te svAmInI zayyA ATalI bedarakArIthI choDIne bIjA khaMDamAM na jAta. dedAzAha ane vimaLA keTalAka varSo thayAM pRthaka zasyAne zAstrIya niyama pAlatA hatA. teo bane keTalA dhArmika ane vicArazIla hatAM te mAtra eka prasaMga uparathI ja jaNAI Avaze. e prasaMge temanI pRthakazA sAthe ati nikaTane saMbaMdha dharAvatA hovAthI atre ullekhane yogya ja gaNAya. eka divase vyAkhyAnamAM gurUdeva zrI mahAvIra svAmInuM caritra vAMcatA hatA. trizalA devInAM cAda svapnanA varNane zrotAonAM cittane jakaDI rAkhyA hatAM. svapnanA varNana pachI trizalAdevI zayAmAM kevI rIte ukyA ane dhIme pagale pitAnA svAmI pAse gayA. tenuM mahArAjazrIe rasabharyuM varNana karyuM zrotAe te sAMbhaLI potapotAnA sthAne ravAnA thayA. dedAzAha ane vimaLA je haMmezA eka niyama tarIke vyAkhyAnamAM hAjara rahetAM temanI upara A prasaMganI kaMIka judI ja asara thaI. svapananAM kavitva bharelAM varNana sAMbhaLavAthI temanAM cittine pramoda te avazya thaye. paNa te karatAM te trizalAdevI
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 31 ) uThIne pitAnA svAmI pAse gayA e hakIkate temane savizeSa vicAra karavA preryA. ghera pahoMcyA pachI vimaLAe potAnA svAmIne pahele prana eja pUcha, trizalAdevI maMda gatie cAlatAM siddhArtha rAjAnA zayanagRhamAM gayA enuM zuM rahasya haze ? . . dedAzAhe ghaDIkavAra vicAra karyo ane vimaLAne praznabarabara samajavA prayatna karyo. jANe kaMI navI ja vAta sUjhatI hoya tema tenA mukha upara eka prakArane ullAsa prakaTaye. ane kahyuM - mane lAge che ke ApaNuM AryAvartAmAM eka vakhate pRthaka zaAne niyama pracalita hato. eTaluM ja nahIM paNa pRthak pRtha zayanAgAra paNa jarUra hovA joIe. strI-purUSa banne potAnA dharmamAM rahIne tithinI pavitratA tathA Atmahina jALavI zake eTalA mATe ApaNA pUrvajoe pRthaka zayyA upara khAsa bhAra mUkyo haze. ane tethI ja trizalAdevIne potanA svama saMbaMdhI vRtAMta nivedana karavA siddhArtha rAjAnA zayanagRha tarapha javuM paDayuM haze. je temanI ubhayanI ekaja zayyA hota athavA te banne ekaja zayanagRhamAM hatA te trizalAdevInA gamananI e vAta zAstranA pAne na caDhata. huM dhAruM chuM ke e prasaMga bahu mahatvanuM che. eTaluM ja nahIM paNa jeo saMsAramAM vasavA chatAM potAnA deha ane AtmAne yathAzakti pavitra rAkhavA mathe che temane mATe e niyama bahuja jarUra che." e vAtane Aje keTalAya divaso nikaLI gayA che. chatAM
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) dedAzAha ane vimaLA e pRthazayyAne niyama barAbara jALavatA AvyA che. temane e niyamanA upakAra paNa samajAyA che saMsAra bhAgyeja A saMyamanI hakIkata jANuM zakayuM haze. paraMtu e baLavAna AtmAone saMsAranI kadaradAnInI kazI ja paravA na hatI. teo te pitAnA AtmakalyANa arthe ja badhA prakAranA vRta-niyama pALatA. jAhera khabara phelAvavAnI ke sastI kIrti meLavavAnI temane koI divasa paNa IcchA sarakhI paNa nhotI uddabhavI. ane tethI ja jyAre prAta:kALamAM rahelI uThI vimaLA pitAnA patidevanA zayanagRha tarapha gaI ane patinI zayyA sUnI lAgI tyAre tenA aMtaramAM bhAre dhrAsako peThe. kahyA vinA hAra javAnI dedAzAhanI Teva na hatI e vimaLA jANatI hatI. ghaDIvAra te sUnI zayyA sAme nihALI rahI ! mhArathI thAkyA pAkayA AvelA patine ekalA kema rahevA dIdhA e vicAre tene pazcAttApa thavA lAgyo. pote AvezamAM ne AvezamAM je zabda gata rAtrie kahyA hatA tene mATe tenuM kemaLa hRdaya vavAyuM; chatAM atyAre te nirUpAya hatI. je dedAzAha najIkamAMja hota to te eka sati sannArIne chAje te rIte te tenI pAse jaI, namrapaNe temanI kSamA mAgI, pitAnAM pApane dhoI nAkhata. paNa have zuM karavuM? ke pUchaze to tene zuM javAba ApIza e prazna paNa tene muMjhavavA lAgyA. sukhanA sAmAnya saMjogomAM gabharAI janAra mANasane
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ (33) mAthe jyAre ekAeka Aphata TUTI paDe che tyAre e AphatanI sAthe eTaluM ja dhairya paNa koNa jANe kayAMthI utarI Ave che. ane emAMya jenI upara bhAgya lakSmInI kaMIke mahera varasavAnI hoya che teo saMkaTanA samayamAM paNa khUba dheyane saMcam karI e vipattinI sAme jhajhume che. vimaLAnuM rAMka haiyuM A aNaciMtavI Apatti sahana karavAne bahuja durbaLa hatuM. be divasa pahelAM A vAtanI kalpanA karatAM paNa jarUra te dhrujI uThI heta; paraMtu dhIme dhIme teNe vairya ane himmatane potAnI sahAye bolAvyA. ghaNIvAra sudhI te azrubinA nayane sUnI zaSyA tarapha ekITase nIhALI rahI. paNa have tene lAgyuM ke Ama vyarthapaNe besI rahevAthI kaMija artha sare ema nathI. prApta sthitimAM saMtoSa mAnI kartavya karma karavA eja dhArmika manuSyanuM mukhya lakSaNa che; ema vicArI te uThI. nityanA dhArmika niyamamAM paNa pramAda na karyo. udAsInatAe tene kartavyathI vimukha na karI. chatAM te patinAM smaraNa ane pazcAttApathI paNa sAva nimukta na rahI zakI. jyAre jyAre zAMti ane ekAMta lAkyAM tyAre tyAre zAsanadevane prAthI eja yAcanA karavA lAgI ke - "mArA udAra ane pavitra patideva jyAM hoya tyAM sukha zAMti ja preraje ! temane mArga niSkaTaka banAvaje ane teo vahelA ghara bhaNI vidAya thAya evA anukULa saMjoge upajAvaje" bhAvika AtmAnA A AMdolana saphaLa thayA, dedAzAha ane vimalAnA
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 34 ) jIvananI pavitratAe temanA upara eka yogInI abhUta kRpA varasAvI. vikaTa jaMgalamAM paNa dedAzAhane unhI AMca sarakhI paNa na lAgI. jANe gharanA AMgaNAmAMja pharate heAya tema te cegInI samIpa paheMce. vAcake e hakIkata pUrvanA prakarazemAM jANI cUkayA che. prakaraNa 5 muM. - - suvarNasiddhi yegInuM nAma nAgArjuna hatuM. temanI siddhio ane camatkAroe aneka mANasone Azcaryamugdha banAvI mukyA hatA. yogIzvara nAgArjunanA darzana thAya tenA tamAma prakAranAM duHkhadAridraya dUra thayA vinA na rahe ema se eka avAje kahetA. dizAonA aMta sudhI AyegIrAjanA prabhAvanI suvAsa mahekI rahI hatI. - eja yogIrAje pitAne AtmabaLavaDe Aje dedAzAhane ATale dUra Akaryo hato. anAyAse thayelA darzanathI je dAridraya daphe thAya te pachI jemane e gIrAja pite AdarapUrvaka bolAve temane dunIyAnI sarvottama siddhi sAMpaDe e viSe to kaMI pUchavAnuM ja na hoya. dAridrarUpI vRkSane nAza karavAne samartha evA e erA
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ (35) vata hasti samAna gIzvare rUMdatI pramukha auSadhIo dedAzAhine oLakhAvI. te auSadhIone rasa banAvI temAM aDadho pAre meLavI, eka pAtramAM mukI pachI dhagadhagatI AgamAM e pAtra mukatAM ja sADAsALa vAnakInuM suvarNa banI gayuM. dedAzAhane auSadhIo ane prakriyAnI barAbara samajaNa paDe eTalA mATe gIrAje dedAzAhanI pAse eka vAra prayoga karAvI je. dedAzAhe paNa gIrAjanI sUcanAne barAbara dhyAnamAM rAkhI kamasara aiSadhIo nIcavI, pAro meLavI, puNyazALIenA teja jevuM suMdara suvarNa banAvyuM. gIrAjane khAtrI thaI ke potAne ziSya purepurI tAlIma meLavI cUkyo che. AtmasiddhinI pAse AvI suvarNasiddhi e sAva tuccha vastu che. jeo kharekharA gIo hoya che teo AvI siddhionI bilakula paravA karatA nathI. eTaluM ja nahIM paNa yogyatA vinAnA saMsArIone evI siddhi zIkhavatA paNa nathI. vizvanI sAcI samRddhi AtmAnI oLakhANamAMja samAelI hoya che. jemane Atmadarzana thAya che temanA caraNamAM AvI siddhio ALoTe che." gIrAje ADakatarI rIte suvarNasiddhinI tucchatA ane A majhaddhinI anupamatA darzAvavAnA uddezathI kahyuM. Atmasiddhi to baLavAna purUSone ja varavAne sajAyelI hoya che. nAcaM garama vIrena -dubaLa manuSyane pitAnA sAcA svarUpanI jhAMkhI thatI nathI ema meM sAMbhaLyuM
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ (36) che. paNa je ApanA jevA samartha gIrAja saMsArIo upara karUNA lAvIne thoDI siddhio batAve te saMsAranAM kaSTa-duHkha -daridratA keTalAM dUra thAya? "dedAzAhe jIjJAsAnA bhAvathI pUchyuM. saMsArIonAM duHkha-dAridraya sAva nirarthaka hoya che ema tame sau zA sArU mAnI le che? duHkha-daridratA ja dhIme dhIme mAnava hadayamAM kalyANanA bIja vAve che. je saMsAramAM ATa ATalI vipattio, kaseTIo ane muzkelIo na hota te sarvatra bhega-vilAsanuM ja sAmrAjya cAlatuM hota ane kharUM pUche te bhegavilAsa jevI AtmaghAtaka vastu bIjI kaI che ? AtmakalyANanI kAmanAvALA, saMsAranA sarva sukha-aizvaryane tyAga karI jAya che ane vividha prakAranA duHkha-upasarga vaherI le che te badhAmAM zuM gaMbhIra artha samAyelA nathI ? bIjI vAta javA daIe. tamAre pitAne ja dAkhalo . jo tame sukha-sagavaDamAM ja ucharyA hatA ane saMsAranAM tApa pratyakSapaNe anubhavyA na hota to zuM tamAruM baLa ATale aMze vikAsa pAmyuM hota? du:kha ane Apattio ja mAnavaAtmAne sabaLa banAve che. tame sarerAsa manuSya karatAM keTalA kasAyelA che te huM joI zako chuMgarbhazrImaMtAImAM ucharavA chatAM tame Aje keTalI sahanazIlatA dAkhavI zake che, saMsAramAM rahevA chatAM keTalA tyAgakSamA-audArya batAvI zake che te huM sArI peThe anubhavI zakA chuM, eTaluM ja nahIM paNa traNa traNa divasa sudhI pravAsa ane
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ '* * (37) paritApanA kaSTa khamavA chatAM ahIM sudhI pahoMcI zakayA che eja eka vAta tamArI vipatti tamAre mATe keTalI upayogI thaI zakI che e bahu laMbANathI samajavAnI jarUra nathI." dedAzAhe AbhAra pUrNa hRdaye mastaka namAvyuM ne pitAnI prazaMsA abhimAnathI nahIM paNa namratAnA bhAvathI sAMbhaLI rahyo. paNa mAre eka vAta tamane khAsa karIne kahevAnI che. A suvarNasiddhine tame yegya ja che, chatAM siddhione durUpayega na thAya tenI tamAre sAvacetI rAkhavI paDaze. siddhi e talavAranI dhAra che. jema bALakanA hAthamAM rahelI talavAra bALakano ja ghAta kare che tema jene siddhine upayoga karatA AvaDatuM nathI te pitAne hAthe karIne bhAre bhayaMkara ApatiemAM utarI paDe che. siddhinI abhUtatAne pacAvI levI e sahaja vAta nathI. mANasa duHkha-dAridraya nabhAvI le, paNa siddhinA baLane jIravavuM ghaNuMvAra muzkela thaI paDe che. varSARtumAM kSudra nALAM-kaLAM pANIthI ubharAI jAya che tyAre tenAmAM keTaluM tANa Ave che te tame jANatA haze. bAra mahinA pANIthI bharapUra rahenAra gaMbhIra nadIomAM eTaluM tANa nathI. te varSARtunA vegane pitAnI aMdara pacAvI le che. te ja pramANe jeonAM citta zudra, pAmara ke durbaLa hoya che teo AvI siddhio prApta thatAM bhAre abhimAnI, nAstika ke nirdaya banI dunIyAne raMjADavA kamara kase che. tamArA saMbaMdhamAM e bhaya rAkhavAnuM kAraNa nathI. siddhio nahIM hovA
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ (38) chatAM Aja sudhImAM tame je udAratA ane sajajanatA batAvyAM che te jotAM A suvarNasiddhino paNa tamArI dvArA sadupayoga ja thaze evI zraddhA che." jANe e zraddhAne sAme javAba meLavavA mAgatA hoya tema nAgArjuna cogIe eka vAra dedAzAha bharNa draSTi karI. dedAzAha e draSTine artha samajyA. gurU pratApe huM dharmakaraNano mahimA samajyo chuM. AvatI kAle ja je anukULa saMyoge prApta thAya ane tyAga vIkAravAno samaya Ave to paNa huM pAchI pAnI na karUM. A jIvanamAM evAM evAM anubhava thayAM che ke dIla vairAgyanA raMgathI tarabaLa raMgAI gayuM che. chatAM--"dedAzAha AgaLa belavA jatA hatA. eTalAmAM ja yogIrAje umeryuM - - "tame tamArA dravyano upaga dharma arthe, zAsananA prabhAva athe ja karaze e viSe mane rajamAtra saMdeha nathI. ne evuM kaIka paNa hota to meM tamane ATale dUra AvA vikaTa vanamAM AkarSA ja na hota. tamane tamArI priyatamAthI chaTA pADavAmAM ane A aTavImAM rakhaDAvavAmAM paNa mAre e ja Azaya hato ke tamane harakoI prakAre nirUpAdhika karavA-tamArAM sukarmonuM tamane hAthohAtha phaLa ApavuM." huM ApanA anugraha yogya nIvaDavA ane ApanI siddhine purepuro sadupayoga karavAnI Apane khAtrI ApuM chuM." bhaktibharyA avAje dedAzAhe yogIrAjanA caraNano sparza karyo. e caraNa sparza bhaktibhAvanAnI parAkASTA sUcavI rahyo.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ (39) "siddhinI prApti e jemakaThinamAM kaThina sAdhanA che tema e siddhinI sAcavaNuM e paNa kaparAmAM kaparI kasoTI, che e vAta paNa mAre tamane A takeja kahI nAkhavAnI che. siddhine jALavI rAkhatAM tamAre keTalAka bhega Apavo paDaze. sukhanI paNa kIsmata te bharavAnI ja hoya ne ? tamAre e kIsmata vahelI yA heDI bharavI paDaze." gIrAjanA avAjamAM nizcala draDhatA hatI. jANe sukhanuM eka prakaraNa purUM thatAM navAja prakaraNane AraMbha thato hoya tema dedAzAhane lAgyuM. sukhasvamanI AkhI sRSTi dhrujavA lAgI ! kevaLa sukha-zAMti ane vaibhavane ja vicAra karate dedAzAha A chellA udgAra sAMbhaLI thaMbhI gaye ! Aphata ane te paNa A siddhi prApta thayA pachI ! e vAta ekAeka tenA gaLe na utarI ! te to emaja mAnatA hatA ke jene tyAM suvarNasiddhi hoya tene dunIyAnI kaI paNa Apatti sparza paNa zI rIte kare ? dAridrayanuM ja duHkha kaMI sarvoparI nathI, e duHkhane bhUlavI de evI ghaNuM kasoTIo rahelI hoya che. tamAre e kasoTImAMthI pasAra thavuM paDaze. A suvarNasiddhivaDe tamArI daridratA baLI jaze, paNa eja siddhi tamArA mitra-so-saMbadhIomAM eka prakAranI kerI IrSA jagavaze. tamArI tarapha ISonI javALAo pheMkAze ane kadAca e vALA tamane bALIne rAkha te nahIM banAve, paNa tamane yatkiMcita aMze dajhADaze te kharI jatamAre tamArI sahiSNutA ane zraddhAne
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 40 ) na gumAvavI ! siddhinA mAhamAM AtmabhAna na bhUlatA ! e ekaja sAvacetI mAre tamane ApavAnI che. " adhikAra ane sAmarthya vadhatAM javAbadArI paNa keTalI vadhe che tenu dedAzAhane kaIka bhAna thayuM. teNe potAnA manane majajIta kyuM. vicAryuM--khIjuM te ThIka. paNa eka vAra karajadAronuM karaja bharapAI thai jAya teA pachI gaMga nhAyA ! A vizvamAM karaja jevuM eka paNa trAsadAyaka duHkha nathI; ema tenI Aja sudhInI mAnyatA hatI; paNa tenI e mAnyatA bhAMgavAnI hatI. samAja ke kuTuMbanA sAmAnya duHkhA karatAM paNa irSALuonA dveSarUpI khANu mANusane keTalA uMDA jakhama kare che. tenA tene anubhava thavA hajI khAkI hatA. chatAM svasthapaNe te cegIrAjanA caraNamAM namyA-sAhasa anehimma tane ekaThA karyo ane peAtAnA ghara tarapha vidAya thayeA ! **> prakaraNa 6ThuM, cakravat parivarttante sukhAni ca duHkhAni ca / vizvanI kAipaNa vastu traNe kALamAM ekasarakhI avasthA bhAgave e azakaya che. jyAM eka vakhate mahAsAgara dh dhavatA hAya che tyAM bhayaMkara daitInAM raNa patharAi jAya cheane jyAM eka kALe samRddhinI cheALA uchaLatI hAya che tyAM daridratAnA aMgAra
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 41 ) paNa varase che. dedAzAhanI sthitimAM paNa AvA ja camatkAra anyA. eka kALe te zrIma'ta hatA. paNa vidhinI viDaMbanAne lIdhe tene anna ane dAMta vacce vera thayuM-leNadAronA trAsathI kaMTAnyA ane peAtAnI dhamabhAyone uMghatI mUkI vanamAM cAlI nIkaLyeA. e sAhasa karatI vakhate tenA a`taramAM keTalA utpAta thayA haze tenI teA mAtra kalpanA ja thai zake. chatAM Aje deDhAzAhanA vaibhava e kAMThAmAM pUramahArathI vahI rahyo che. sukAyelA kalpatarUmAM Aje navA rasa pUrAye che. ujjaDa jevA tenA AvAsamAM Aje sekaDA yAcakA ane atithie svagIya sukha anubhavI rahyA che. dedAzAhane suvarNasiddhi prApta thai che ane e siddhinA pratApe Aje tene kai vAtanA abhAva nathI. tenA duzmane paNa Aje teA dedAzAhanI sevA uThAvavA, tenA sAhasane prazasavA aheArniza udyata rahe che. parantu dedAzAhanA vanamAM, tenI rItabhAtamAM, tenA viveka-vinayamAM te jarIye taphAvata nathI paDyo. teNe saMsAranAM sukha-du:kha, caDatI paDatInA drazyA nIhALyA che. samRddhimAM chalakAI jAya ane dghinatAmAM nirAza thaI jAya evI kSudra sthiti tA te kyAranA ce pasAra karI cUkayA che. vimaLA ane deDhAzAha Aje sAgara jevA gaMbhIra anyA che. nathI bharatI ke nathI eTa. nathI abhimAna ke nathI kaMgALIyata. jaLAzayamAM raheluM kamaLa, jevI rIte pANInI vacamAM vasavA chatAM
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2) nirlipta rahI zake che tema teo paNa unmAda ke abhimAnathI. nirlipta rahI pitAnAM kAmakAja karyuM jAya che. - suvarNasiddhi ApatI vakhate gIrAje dedAzAhane kahyuM hatuM ke A siddhine upayoga bane tyAM sudhI popakAra atheja karaje ane tene jIvanI mAphaka jALavaje." mudrAlekhanI jema A zabdo tenA aMtaramAM ketarAI rahyA che. keIpaNa yAcaka tenA AMgaNethI nirAza thaIne pAchA nathI pharate. taLAva kAMThe AvelA tarasyA prANuo jema dharAI dharAIne pANI pI tye tema dedAzAhane tyAM paNa athitio, yAcaka ane saMta purUSe pitAnI IcchA pAra pADI zake che. e rIte dedAzAhanA audAryanI kIrtikathA digadigantamAM phelAI gaI ! saune ajAyabI lAgI! eka vakhatane kaMgALa dedo Avo udAra ane dhanavAnuM kema banyuM tene sau potapotAnI buddhi pramANe vicAra karavA lAgyA. IrSALuonA kALajAmAM dedAzAhanI A kIrtie unuM tela reDayuM ! teo rAtadivasa A unnati joI aMdara ne aMdara baLI rahyA ! - e rIte ceDA divasa pasAra thaI gayA. purUSAthIonA purUSArthanI koTI karavAmAM ja bhAgyadevIne kaMI anerI moja maLe che. pAmara jIvene te te bahunathI chaMcheDatI, paNa jenAmAM kaIka satva hoya che, jenAmAM kaMIka baLa hoya che tene e bhAgyadevI eka ThekANe TharIne besavA nathI detI! te tene AgaLa ne AgaLa dhakelyuM jAya che-uparA uparI Apattio nAkhI
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ (43) tenA AtmAne kasoTIe caDAve che, bhaThThImAM nAkhI tAve che ane saMpUrNa zuddha banAvyA pachI ja te nirAMte jaMpe che. dedAzAhanA bhAgyaravi ADe aNadhAryAM vAdaLAM AvI caDayAM. tenA IrSALuoe rAjA pAse jaIne kahyuM ke-"mahArAja ! A nAMdurI gAmamAM deda zAha karIne eka vANI vase che. pahelAM te te bahuja daridra hato. paNa hamaNAM hamaNAMmAM tene sItAre camakavA lAge che. roja hajAre mANase tene tyAM anna-vastranAM dAna pAmI tenI prazaMsA karavAno ja dhaMdhe laI beThA che. kharekhara, tene A rAjyanI sImAmAMthI ja kaI paNa prakAranuM nidhAna prApta thayeluM hovuM joIe. e sivAya ekAeka te ATalo badho udAra ane zrImaMta na bane." irSALuonuM maMDaLa jAmyuM hatuM. eka bIjA dveSIe tene anumodana ApavAnA irAdAthI jaNAvyuM ke -"ame paNa tenI kIrti sAMbhaLI che. paNa je tenI badhI udAratA tame kaho cho tema gupta nidhAnane ja AbhArI hoya te vastutaH tenI upara rAjakartAne ja pahele hakka pahoMce che. rAjAne khabara ApyA vinA-temaja rAjAnI maMjurI meLavyA vinA tenAthI e nidhAna bhegavI ja na zakAya." paNa A te mahArAjAnI jANe spadho karavA mAgate hAyapitAnA beTA vakhANa pAse mahArAjAne paNa nisteja karavA mAgato hoya tema jaNAya che." trIjA eka jaNe jALavIne aMgAre mULe.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) rAjAjInA vadana upara kodhanI ratAza taravaravA lAgI. pitAnAja rAjyane eka vANuMye rAjyanI rajA vinA nidhAna meLave ane rAjA karatAM paNa vadhu nAmanA meLave e temane asahya lAgyuM. rAjAjInI A ugra manodazA nihALI IrSAzuonA kALajAmAM ThaMDaka thaI. temaNe kahyuM:-"kRpAnidhAna ! A bAbata tapAsa thavI joIe." amAtye tenI sAme vAMdho lIdho. teNe rAjAjIne IrSAbuonA dAvapecamAMthI bacAvavA mATe kahyuM - "e bAbatanI tapAsa karavI ja hoya to Ape jAte temAM nahIM utaratAM mArI uparaja e bhAra mUke te vadhAre sArUM." amAtyane rAjAjIne krodha bhayaMkara lAgyuM. rakhene A tapAsamAM anyAya thAya te bhaya dekhAye. nahIM! nahIM! mArI rUbarUmAM, atyAre ne atyAre ja teno nikAla thaI ja joIe." rAjAe pharamAvyuM. - tarataja jamanA dUta jevA sIpAIo chUTyA. dedAzAhanAM sukha ene svataMtratAnI ghaDIo gaNavA lAgI. sIpAIo dedazAhane tyAM pahoMcyA, tyAre te snAnAdithI nivRtta thaI chanadevanI pUjA karavA jatA hatA. sIpAIoe temane AgaLa vadhatA aTakAvyA. kahyuM - "rAjAjInuM pharamAna che. Ape atyAre atyAre ja darabAramAM hAjara thavuM." tatkALa te dedAzAha A hUkamanuM rahasya na samajI zake. paNa vicAra karatAM tene "suvarNasiddhi" vALo prasaMga yAda
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ (45) AvyuM. AvI siddhio kupAtrane hAthe paDatAM keTale anartha thAya ane tenA saMrakSaNane mATe keTalI upAdhIo veThavI paDe tene khyAla AvatAM te ekadama dhrujI uThaye. paNa A kSaNe vadhAre vicAra karavAne avakAza na hatA. mRtyunA dUta jevA sIpAIo AMgaNAmAM pitAnI sAmeja ubhA hatA. mAmAM jatAM jatAM dedAzAha vicAra karavA lAgyo. "gAmane dhaNuM kope evuM ekapaNa kRtya bhUlecUke paNa mArA hAthathI nathI thayuM; chatAM je rAjAjI kopyA hoya te te AMdhaLI sattAne ja eka prakAra che ema mAnyA vinA bIje upAya nathI. mArI samRddhi ke sahIsalAmatInI te mane lezamAtra paravA nathI. kAraNa ke jIvanamAM meM je je abhUta ane apUrva anubhava karyo che te jotAM te mRtyu paNa mane eka mahetsavarUpa ja lAge che. paraMtu yogIrAje kahyuM che tema mAre game te bhege paNa A "suvarNasiddhi" nuM rakSaNa te avazya karavuM joIe. je e siddhi rAjA jevA keI eka sattAdha purUSanA hAthamAM sapaDAya te tene durUpayega thayA vinA na rahe. gIrAjane paNa meM dago dIdho kahevAya. harakoI prakAre siddhine prAga jato na kare." eTalAmAM te sIpAIoe tene rAjAjI pAse hAjara karI dIdho. nitya prasanna rahevAvALA rAjAnA vadana upara zuSkatA chavAI hatI. jANe dedAzAhane kaI divasa jekeja na hoya,
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) dedAzAha e jANe bahuja sAmAnya kATIne vaNika hAya tema darzAvavAnA rAjAe DALa karyAM. AsapAsanuM irSAkhAra maMDaLa paNa kRtrima gAMbhIrya ane glAnI darzAvatuM aMdara ne aMdara chUpI vAtacIta karI rahyuM hatuM. " tamane A rAjyanI sImAmAMthI akhUTa nidhAna sAMpaDayuM che ane tame te rAjAthI chUpAvI mhera uDAvI rahyA che. evA tamArI upara ArApa mukavAmAM AvyA che. tenA tamAre sa MtASakAraka khulAsA karavA joie. jo tame te nidhAnanI vAta saraLapaNe kabula nahIM karo tA A rAjyanI AkarAmAM AkarI sajAne pAtra Tharaze." rAjAe rASanA bhAvane dabAvye. chatAM tenAM lAla netrA ane dhvani uparathI tenI saMtaptatA dekhAi AvatI hatI, AtmAmAMthI uMDA avAja AvatA hoya tema dedAzAhe nizcayapaNe javAba vALyeA:--"nidhAnanI vAta sAva mithyA che. mane evuM kAI nidhAna prApta nathI thayuM. rAjyanA kAyadA huM samajuM chuM. jo gupta nidhAna sAMpaDayuM hota te huM prathama ApanI pAseja AvIne nivedana karI jAta. have jo nidhAnavALI vAta cheka galata hAya teA pachI tenA saMtASakAraka khulAse bIjo hAija na zake ema kahevAnI jarUra na heAya." rAjAjInA krodhamAM ghI hAmAyu` hAya tema te savizeSa uttejIta thayA. teNe kahyuM:-- " e divasa pahelAMnA tuM bhIkhArI-majurI karIne peTa bharanAra Aje hajArA yAcakAnA vAMchita
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ (47) pUrA karI zake che e vAta zuM huM ekaleja nathI jANatuM ? rAjadaMDa zuM che tene hajI tamane khyAla nahIM hoya! juThuM bolanArane hAthInA paga nIce cagadI temanAM pApanI ahIMne ahIMja sajA karavAmAM Ave che e rIvAja te jANo cho ne ? hajI je sAcesAcI vAta kahI deze te tamane kSamA maLI zakaze.' adhikArIne gamatI vAta e ja je sAcI vAta kahevAtI hoya te kahuM chuM ke khuzIthI tame mane juThuM bolavA badala sajA karI zako cho. chatAM eTaluM yAda rAkhajo ke ApanA mAnavA mAtrathI kudaratanA kAyadA palaTAI nahIM jAya ! Apa mArUM mAne yA na mAne; satya to kahuM chuM te ja che, mane muddala nidhAna nathI maLyuM. ApanI pAse sattA che e huM jANuM chuM. sattAne sadupayeAga temaja durUpayoga paNa thaI zake che. mArA upara avizvAsa lAvI je mane sajA karaze te bhaviSyano ItihAsa tene mATe to Apane ja javAbadAra mAnaze." dedAzAhanA vAkya vAkyamAM satyanuM asahA teja khurI rahyuM hatuM. rAjAnI tAkAta hatI ke tene asvIkAra karI zake. chatAM tenA hRdaya upara Aje dhananI lAlasAe potAne saMpUrNa adhikAra jamAvyuM hatuM. te harakeI prakAre dedAzAha pAsethI akhUTa dhanadhAnyanI AzA rAkhI rahyo hate. dedAzAhe temAM tene niSphaLatA ApI. thoDA divasa pahelAM tame mAMDa mAMDa-majurI karIne piTa
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ (48) bharatA hatA, e vAta te nirvivAda che ne? rAjAjIe bAhazIthI vAta kaDhAvavAne jUde phAla nAkhe. hA." eTale ja sahaja ane saraLa uttara maLe. " Aje tame-zrImaMtemAM ane udAra purUSAmAM agragaNya gaNuo che e vAta paNa sAcI ja che ne?" huM ema na kahI zakuM. mAtra eTaluM kahuM chuM ke devagurU-dharmanA puNya pratApe mane be paisA prApta thayA che ane huM tene bane teTalo sadupayoga karI rahyo chuM." - "basa, huM tamArI pAsethI e ja uttara mAgato hato. have e paisA tamane zI rIte prApta thayA tene tamAre khulAse karavo joIe. mArA javAbamAM ja huM te khulAse karI cUkI chuM. vizeSa spaSTIkaraNane arthe kahuM chuM ke deva-gurU-dharmanA pratApe" DhaMgIo, kAvatarAMkhAra ane prapaMcIo eja rIte pitAnAM TaeNga ane prapaMca chupAve che. mAre e mAtra kAlpa nika khulAse nahIM joIe. rAjAe heja AnaMda ane utsAhanA bhAvathI e udgAra kahADyA. rAjana ! Apane kadAca Aja sudhImAM prapaMcIo ane gIone ja anubhava thayo haze eTale ema kahetA haze; paNa sArAye saMsAramAM gIja vase che ema mAnI levuM e pitAnI jAtane ane vizvane paNa anyAya ApavA barAbara che. Apa
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ (49) mane DhegI mAne tenI sAme huM mAre bacAva karavA nathI mAgata. mane koInI dayA kekRpAnI have jarUra nathI. Apa sajA pharamAve te sahevAne taiyAra chuM. mAtra ApanA hAthe anyAya na thAya ane Apa pote durgati na mhArI le e dayAbhAvanA ja mane A badhuM bolAvI rahI che." dedAzAhanA svaramAM samrAI, draDhatA ane mArmikatA bharI hatI. thoDI vAra rahIne puna: teNe ja bolavA mAMDayuM: "nareza? ApAgIonA prasAdane samajI zakaze ? yogIonI kRpA nirmaLa jIvanathI zI rIte meLavI zakAya che tene kaMI khyAla bAMdhI zakaze ? tapazcaryA ane tenI siddhi viSe kaI divasa kaMI sAMbhaLyuM che? je A praznanA uttara hakAramAM ApI zake te Apa mArI kahevAtI dhArmikatA tathA udAratAne paNa khulAse meLavI zakaze. basa, ethI vadhu huM kaMI ja bolavA nathI mAgato. Apane je A khulAso saMtoSakAraka lAge to ja mane nirdoSa mAnI Apa kare ane je emAM daMbha, chetarapIMDI ke doSa jevuM kaMI jaNAya to huM tenI sajA sahevAne taiyAra chuM." eTaluM kahIne teNe AsapAsanA darabArI amaladAro ane bIjA IrSyALue sAme eka daSTipAta karyo. dedAzAhanI eka parvata samI acaLatA-aDagatA joI se Azcaryamugdha banyA. jANe pahelAMne dIna-daridrI-namra dedAzAha gujarI gaye hoya ane tene sthAne eka tejasvI, Atma- zraddhAvALo ane nirbhaya dedAzAhe punarjanma lIdho hoya ema saune lAgyuM. 5.4
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ (50 ) rAjAjIno krodha te vadhate ja gaye. tene A saraLa spaSTa ugAramAM paNa kRtrimatAnI durgadha AvI, tene bIjA kapaTIo karatAM A dedAzAhamAM kaIka paNa adhika pramANamAM kapaTa bharyuM hoya evo bhAsa upa. have tenA hAthamAM mAtra ekaja IlAja hatuM. ane te e ja ke tene kArAgrahamAM pUrI khUba satAve. satAvavAthI vaka mANaso sIdhA bane che e ene mULathI ja siddhAMta hatA. teNe anucarene pharamAvI dIdhuM ke -"A dedAzAhane laI jAo ane mAre bIje hukama thatAM sudhI kArAgrahanI koTaDImAM purI rAkhe. anucaro dedAzAhane kArAgraha tarapha laI cAlyA. - H(c) - prakaraNa 7 muM kArAgrahanA dvAra ughaDyAM! ame je vakhatanI A ghaTanA varNavI rahyA chIe te vakhate dilahInI gAdI upara musalamAna bAdazAhanI sattA sthapAI cUkI hatI. rAjaputA aMdara aMdara laDIne nabaLA paDyA hatA. nhAnA heTA sAmaMta bAdazAhI maherabAnI meLavI svataMtra thavAnA mIThAM svama mANatA hatA. gujarAta-mevADa-mALavAnI sthiti paNa palaTo laI rahI hatI. sattA, saMpatti ane vaibhave, zuratA udAratA ane purUSArthanAM sthAna paDAvI lIdhAM hatAM.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ dedAzAhanI janmabhUmi nAMdurI nagarImAM paNa e vakhate eka sAmaMta potAnI sattA jamAvavAno prapaMca ramI rahyo hatA. tene Aje vadhAremAM vadhAre dhanadhAnyanI jarUra hatI. te harakoI prakAre saMpatti meLavI, mANaso ekaThA karI AsapAsanAM maMDaLe upara AkramaNa laI javAnI cejanA ghaDane. dedAzAhane gupta dravyabhaMDAra sAMpaDyo che e sAMbhaLatAM ja tenAM mahAmAM pANI chUTayuM ! tene te game te rIte dravya ja joItuM hatuM-nyAya anyAyane vicAra na hato. eka te dravyanI lAlasAe tene gherI lIdhe hato te uparAMta khuzAmatakhoroe tene eka prakAranuM evuM ghena caDAvyuM hatuM ke te samajavA chatAM paNa enAthI cheka vegaLe na rahI zake. teNe dedAzAhane kArAgrahamAM pUravAne hUkama pharamAvI dIdho. puNyazALIo paranA anyAyane kudarata sahI zakatI nathI. nAMdurI nagarInI AsapAsa duzmanonA daLa ekadama AvI pahoMcyA hoya ane zaheramAM saghaLe gabharATa vyApI rahyo hoya evAM cinha dekhAvA lAgyAM. nAMdarIne sAmaMta AtmarakSaNa viSe vicAra karavA lAgyA. dedAzAhanI vAta che te bhUlI ja gayo. pitAne zI rIte bacAva karavo ane duzmanonA daLane kaI rIte vikherI nAkhavuM te ja eka heTI samasyA thaI paDI. rAtrIne eka prahara vyatita thaI cUkyuM che. nAMdurInA ramaNIya vilAsabhavane upara nizAdevI pitAnI zAMti mukta
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ (para) haste varSovI rahI che. paNa Aje nagaravAsIonA citta te cakaDoLe caDyAM chepitAnAM dhana-mAla-kuTuMbane kaI rIte bacAvavAM, e ciMtAe temanA mananI saghaLI zAMti harI lIdhI che. eTalAmAM te duzamane e nagaranA daravAjA toDI aMdara praveza karyo hoya e matalabanA samAcAra vijaLIvege phelAI gayA. durgapALe ane sainikenI nAsabhAga thaI rahI. sAmaMta pite te kayArane ye palAyana karI cukyuM hatuM. rAjyanA anucaree laDavA karatAM zaraNe thavAmAM ja vadhu DahApaNa mAnyuM. rAjyanuM ke nagarInuM game te thAya tenI koIne paDI na hatI. rakSaka pite ja je sai pahelAM nAsI chUTe to tenA anucare kAyara banI bese emAM zuM Azcaya? dedAzAhane sahisalAmata bacAvavA te kudarate pote A janA nahIM ghaDI hoya ? puNyanAM phaLa pratyakSa rIte je ke nathI dekhAtAM, temaja pApanI sajA paNa pAmara manuSya pArakhI zakto nathI, chatAM karmaphaLanI ja badhe vyavasthita dhamAla cAlI rahI hoya ema nathI lAgatuM? nAMdarImAM je vakhate hAsabhAga cAlI rahI hatI te vakhate dedAzAha eka aMdhArI koTaDImAM dhyAnasthabhAve besI "sArA" stotrano pATha karI rahyo hato. tene gharanI zAMti ane A kArAgrahanI ekAMtatAmAM kaMI ja bheda na lAgyA. teNe Aja sudhImAM aneka prakAranAM sukha-duHkha veThyAM hatAM. bhAgyanA caDatI-paDatInA cakrAvAe tene mana have eka sahaja
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ (53 ) ghaTanA banI cUkI hatI. duHkhamAM gAMjI jAya ke sukhamAM unmatta ane e dazA te oLaMgI cakyo hate. ekAda kalAka 3rasAda no pATha kayo pachI-zrI staMbhana pArzvanAthanuM ekAgracitte smaraNa karyA pachI te potAnI aMdhArI oraDImAMthI bahAra AvyuM. saghaLe zAMti chavAI hatI-dUra dUra lokeAnA kakaLATanA ane zastranA avAjanA vanI saMbhaLAtA hatA. te dhIme dhIme kArAgrahanA daravAjA samipa pahece. daravAjA khullA paDyA hatA-rakhevALe pitAnA kartavyanuM bhAna bhUlI nAsI chUTayA hatA. dedAzAhanA Azcaryano pAra na rahyo. pote kaI svamAM juve che ke koI eka mahA bhramane pote bhega banI beThe che tene teNe zAMtithI vicAra karyo. AjanA vAtAvaraNamAM ja tene kaMIka vicitratAno bhAsa thaye. eka kSaNane paNa pramAda ryA vinA te vhAra Avyo. zrI thaMbhana pArzvanAtha bhagavAna pratyenI tenI zraddhA ubharAI nIkaLI. kArAgrahamAMthI potAne AvI rItanI mukti apAvanAra zAsanadevane teNe aMtaHkaraNapUrvaka namana karyuM ane ahIMthI je sahisalAmata pite chuTe te thaMbhana pArzvanAthanA sarva aMge sonAnAM AbhUSaNa paherAvavAne abhigraha dhAraNa karyo. eTalAmAM pAse ja eka vRkSanI nIce eka svArane ghasaghasATa uMghate joye. tene azva ane svAra paNa khUba thAkI
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ (54 ) gayA hoya tema jaNAyuM. pAse jaI tapAsa karatAM nAMdurI nagarI upara caDI AvanAra dumane paikIne ja te svAra hoya evI khAtrI thaI. bIjo ADo avaLe vicAra nahIM karatAM sAkSAt zAsanadeve ja A azvanI taiyArI AgaLathI karI rAkhI hoya tema mAnI te azvane dedAzAha thoDe dUra laI gaye. azva paNa dedAzAhane oLakhate hoya tema eka AjJAMti anucaranI jema dhIme dhIme cAlavA lAgyuM. - je sthaLe sainike e sauthI vadhAre sAvaceta rahevuM joIe te ja sthaLe jeo Ama bebhAna banI ArAma le e tene mana vicitra lAgyuM. paraMtu daiva jyAre konI pAse karyo mArga levarAve che tene nirNaya koNa karI zake? dedAzAhane A AkhI ghaTanAmAM deva-gurU ane dharmane ja pratApa pratIta thaye. sa pahelAM teNe potAnA ghara tarapha ja azvane calAvyuM. kArAgrahamAM keda thatAM pahelAM teNe potAnI dharmapatine izArAvaDe badhI taiyArIo karI keI eka sahisalAmata sthaLe cAlyA javAnI sUcanA ApI dIdhI hatI. ADozIpADozI potapotAnA gharanAM bAraNuM baMdha karI saMtAI beThA hatA. dedAzAhane eka svAranA rUpamAM ghara pAse Avele sAMbhaLI teo se ajAyaba thayA. paNa AjasudhImAM tene viSe lekene evA adabhUta anubhavo thaI cUkyA hatA ke dedAzAhanI upara vidhinI anaMta kRpA che. e sivAya temanAthI bIje kaI nirNaya thaI ja na zake. pADo
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) 6 zIemAMnA eke kahyuM ke: vimaLA tA teja divase eka nhAnuM sarakhu` peTaluM lai ahIMthI prayANa karI cUkI che. " dedAzAha paNa e ja samAcAcAra sAMbhaLavAne utsuka hatA. suvarNa siddhinI sahAyaka auSadhIonA ja saMgraha e peATalAmAM hAvA joie ema teNe mAnyuM. vimaLA jevI buddhimatI ane patinI icchAne samajanArI strI AvA kaseTInA samaye jarI paNa pramAda na kare evI te tene pahelethI ja khAtrI hatI. pADAzIo taraphnA A samAcAre e khAtrIne vadhu draDha karI. suvarNa siddhinA prayoga hajI sahIsalAmata che ema jANI tenA aMgamAM navuM jora AvyuM. te nizcita mane tyAMthI pAchA pharyA. have AgaLa kayAM javuM? peAtAnI mAtRbhUmi duzma nAnA paga nIce chuMdAtI hAya, seMkaDA strI-purUSA du:khatrAsathI dhrujatA heAya teve vakhate peAtAnA jAnane bacAvavA nAsI chUTavuM emAM tene kAyaratA lAgI. vimaLA ane suvarNa - siddhi eja vastu evI hatI ke tene kAi paNu sAhasa karatAM pahelAM ghaDIbhara thaMbhAve. paNa Aje te| . e ciMtA paNa na hatI. te mArate gheADe sAmatanA gaDha tarapha gayA. eka vRddha daravAna hAthamAM khullI talavAra lai paherA bharI rahyo hatA. rAjAne maLavAnI potAnI icchA jAhera karatAM daravAne kahyuM ke-- " nAMdurI nagarInA rAjA teA duzmanAnu lazkara AvyA pahelAM ja ahIMthI padhArI gayA che. ""
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ (56) "lobhI, anyAyI ane svAthI saMrakSakanA dIlamAM haMmezAM kAyaratA ja hoya !"dedAzAha manamAM bolyA. te nirAza hadaye rAjagaDha pAsethI pAcho pharyo. mArgamAM eka adhikArI je purUSa sAme maLyo. tenA vadana upara ciMtA ane vyathAnI zyAma chAyA tarI rahI hatI. bannee eka ja daSTipAte parasparane oLakhI lIdhA. adhikArI te palAyana thayelA rAjAne maMtrI hatA. huM ApaNuM pAlaka pitAne upayogI thavA mAguM chuM. duzmane A bhUmi upara gajaba gujAre ane ApaNe mAtra joyA karIe e dezadroha che. huM Apane kaI rIte sahAyaka thaI zakuM?" dedAzAhe eka vIra zrAvakane zobhe tevA uddagAra kahADyA. be kSaNa pahelAM rAjAnA hAthathI anyAya pAmelo dedAzAha, rAjA ane rAjyane sahAya karavA hAra paDe e vicAra maMtrIne ajAyabImAM garakAva karavAne basa hato. chatAM teNe kahyuM -Aje nAMdurI nagarInI durdazA beThI che. rAjA nyAsI gayA che. temanA sainike aMdara aMdaranA kalaha saLagAvI potAnA ja paga upara kuThAra mArI rahyA che. AvI sthitimAM khuvArI ane kAyamI gulAmI sivAya bIjuM zuM saMbhave?" sainike hajI ATalAmAM ja che e jANI dedAzAhanI AkhemAM teja camakyuM. te bane teTalI utAvaLathI nAMdInA sainikanI chAvaNImAM pahoMcyA ane temanI sthiti jANa
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17 ) vAne prayatna karyo. mULa vAta e hatI ke sainike laDavAne taiyAra hatA. paNa rAjAnI gerahAjarImAM senApatinuM pada keNe grahaNa karavuM e vize matabheda hate. dedAzAhe ene nikAla karI nAkhyo. dravyanI badhI madada ApavAne teNe jAte kabula karyuM, dedAzAha pote zrAvaka hovA chatAM mAtRbhUmi ane rAjyane mATe ATalI badhI dhagaza dharAve che e joI senikonA dIlamAM navI zraddhA janmI. temaNe saghaLA matAgrahane eka kere rAkhI dedAzAhanI salAhane mAna ApI, dumananI sAme dharmayuddha laDavAno nizcaya karyo. A vakhate duzamane vijayanA unmAdamAM gAMDAtUra banI potAnAM bhAna bhUlI gayA hatA. dedAzAhanI preraNAthI nAMdurInA sainiko ane duzmano vacce eka bhAre jhapAjhapI thaI, Akhare nAMdurIne vijaya thayo. - - prakaraNa 8 muM. sahastramukhI udAratA. nAMdarIne nirvigha karI dedAzAha vimaLAnI tapAsa karavA nIkaLyA. kArAgrahamAM pUratAM pahelAM gherathI nIkaLatI vakhate ja temaNe vimaLAne pitAnA bhAvInuM TuMkAmAM sUcana karI dIdhuM hatuM. rAjAnI IrSA saMkaTamAM utAraze ane je kharekhara ja ema
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ (58 ) bane te e same bahu sAvacetI rAkhavI paDaze ema temaNe , baMnee mAnI lIdhuM hatuM. vimaLA e sUcanA barAbara samajI gaI hatI. tethI ja dedAzAhane kArAgrahamAM pUravAne hukama thatAM ja te aiSadhIonuM poTaluM bAMdhI nAMdurIne tyAga karI cAlI gaI. teNane eTalI to khAtrI ja hatI ke dedAzAha eTale puNyazALI ane pratApI che ke te potAnA ja baLathI kArAgrahanAM dvAra ughADyAM vinA nahIM rahe. vimaLAnI e AzA phaLIbhUta thaI! tophAna zamI gayuM hatuM. nAMdurInA prajAjane ane haiddhAo dedAzAhanA bhAre upakAra nIce mukAyA hatA. temaNe harakoI prakAre dedAzAhane na javA devAne Agraha karyo. paNa dedAzAhe temane e Agraha na svIkAryo. rAjAnI IrSAne te pAmI gaya hato-jyAM rakSaka pote ja bhakSaka bane tyAM tene potAnI salAmatI na bhAsI. paNa vimaLAne pato zI rIte meLavo!" mArgamAM jatAM jatAM paNa dedAzAhanA manamAM eja vicAra ramI rahyo hato. vimaLA jevI eka strI nirAdhAra dazAmAM bahu dUra na jAya. te najIkamAM ja kyAMI pelI auSadhI sAthe sahisalAmata haze ema mAnI teNe pAsenA vidyApura tarapha prayANa karyuM. niSkapaTI ane kevaLa saraLatAne ja ArAdhanArA strI-purUSa haMmezAM eka sarakhA ja nirNaya upara Ave che. aMdarane vizuddha AtmA temane eka ja mArga prabodhe che.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 59 ) vimaLA vidyApuramAM rahI potAnA svAmInI rAha jotI beThI hatI. mAMDa mAMDa dedAzAhe tene patto meLavyuM ane ubhaya eka sAdhAraNa ghara laI vasavA lAgyA. tyAM temaNe paheluM kAma e karyuM ke zrI sthaMbhana pArzvanAtha bhagavAnanI AMgIne mATe zuddha suvarNanAM AbhUSaNe taiyAra karAvyAM. ApattinAM vakhate ghaNA mANaso vividha prakAranI mAnatAo kare che, paNa Aphata dUra thatAMnI sAthe pahelAne bhaktimaya ullAsa paNa sUkAI jAya che. dedAzAha Aje nirvigha hate-te rAjAnI irSAmAMthI chUTakAro meLavI zakyo hato. tenI pAse suvarNasiddhi paNa hatI. te dhAre to Aje saghaLA vrata-tapa-japa vigerene tIlAMjalI ApI eka cakavatInA jeTalA vaibhavathI rahI zake ema hatuM, paNa te aMta:karaNapUrvaka ema mAnato hato ke lakSamI capaLa che-vidyutanA camakAra jevI che. teno je kaI sadupayoga karI zake che te ja teno kharo hA pAmI jIvanane dhanya karI jAya che. teNe potAnI saghaLI saMpattino kevaLa dharmakAmAM ja vyaya karavAne nizcaya karyo. eka divase dedAzAha keI kArya prasaMge pAsenA devagiri nAmanA gAmamAM gayA. muni mahArAjanI jogavAI hovAthI zrAvaka-zrAvikAone mATe bhAga vyAkhyAna vakhate upAzrayamAM hAjarI ApatA. dedAzAha paNa barAbara e vyAkhyAna prasaMge upAzrayamAM jaI caDyA. lakSmIvaMta nara-nArIone udezI mahArAjazrIe "piSadhazALA" ne mahimA varNavyA. temaNe kahyuM -
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ "saMsAramAM dukAne te ghaNuM ghaNuM prakAranI heya che. paNa dharmanI dukAna jo koI hoya to te eka mAtra paiSadhazALA. A zALAmAM dharmajIjJAsue vrata-japa-tapa vigere dharmakaraNa karI potAnA AtmAnI unnati meLavI zake che. sAMsArika padAthI te kSaNika ane nAzavaMta hoya che, paNa paiSadhazALAmAM je vastu maLe che te te AtmAnI sAthe ja ekameka thaI rahe che. AvI piSadhazALAo banAvanAra mahAna puNyanA bhAgI thAya che." e matalabane upadeza sAMbhaLI dedAzAhe caturvidha saMghanI AjJA laI eka piSadhazALA pitAnA ja kharce banAvI ApavAne manamAM nizcaya karyo. baMdhuo ! huM te zrI saMghane eka dAsAnudAsa chuM. zrI saMgha je karI zake tenI pAse mArI zakti te eka biMdu gaNAya. chatAM je zrI saMghanI AjJA heAya te huM pite eka piSadhazALA banAvavAno hA lauM." dedAzAhe saMkSiptamAM potAne manebhAva jAhera karyo. paNa tenI belavAnI Dhaba, bahuja sAmAnya paheraveza ane tenI namratA joI keTalAkane tenA sAmarthya viSe zaMkA thaI. je mANasa AvI eka pauSadhazALA banAvavAne bhAra upADI zake te ATalo badho namra ane saraLa na hoya ema temaNe mAnI lIdhuM. zrImaMtAI kaMI chupI na rahe-dedAzAha je kharekhara ja zrImaMta hoya to tene ThAThamATha paNa kaMI apUrva ja hoya.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) "tamArI bhAvanA bahu sArI che. paNa evAM moTA kAma te samasta saMghe maLIne ja pAra pADavAM joIe. vaLI je eka ja mANasa potAnA taraphathI pidhazALA banAve to tenA gharanAM AhArapANa sAdhu mahArAjathI grahaNa na thaI zake. eTalA mATe tamAre ekalAe ja A piSadhazALA baMdhAvavI e vicAra mukI do." eka vayevRddha puruSe dedAzAhanA mananuM zAMtvana karavA kahyuM. chatAM dedAzAhe te pitAne Agraha cAlu ja rAkhe. "game tema karIne paNa mane piSadhazALAno Adeza maLe joIe. huM tamAre atithi chuM-eka atithi tarike paNa anugraha mAgavAno mane adhikAra che." eka juvAnane TIMpaLa karavAnI vRtti upajI-teNe jarA gammata karavAnI IcchAthI kahyuM ke:-"tamAre ekalAne ja paiSadhazALA banAvavAno vicAra hoya te khuzIthI tame te baMdhAvI zako cho. ITa-cunA ane pattharanI pauSadhazALAo te sAdhAraNa vAta kahevAya ane zrI saMgha dhAre te saheje evI zALAo taiyAra karAvI zake. paNa tame te tethIye AgaLa vadhavA mAge cho. eTale je tame senAnI ja piSadhazALA taiyAra karAvI Apo to koIne kaMI vAMdhA jevuM na rahe. " kevaLa senAnI piSadhazALA e asaMbhavitatA hatI. zrotAo A darakhAsta sAMbhaLI manamAM ne manamAM hasyA. kayAM eka sAdosIdho garIba mANasa ane kayAM suvarNanI piSadhazALA? e banavuM ja saine azakaya lAgyuM.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ | ( ra ) chatAM dedAzAhe saMghanI AjJA heya te kevaLa suvarNanI piSadhazALA baMdhAvI ApavAnuM sainA Azcarya vacce kabulyuM. koIne lAgyuM ke A mANasa divAne haze keAIne lAgyuM ke bicArA gajA vinAno mAtra caDIyAtA bhAvathI uzkerAI gaye haze-keIe dhAryuM ke hArathI saraLa dekhAvA chatAM zrImaMtAI ane sattAmAM jarUra samudra jeTalo gaMbhIra haze. muni mahArAja vacce paDyA. "suvarNanI piSadhazALA na saMbhave ane kadAca saMbhavita hoya te paNa tenuM saMrakSaNa karavuM bahu muzkela thaI paDe. e vineda vArtAne ApaNe javA daIe. ane have mULa vAta upara AvIe. nahIM, gurUdeva! e vineda nathI-suvarNanI piSadhazALA kevaLa taraMga nathI-meM mArI zaktino vicAra karIne ja e kabulAta ApI che. Apa pharamAvazo te chevaTe suvarNanAM patarAM jaDAvIne paNa piSadhazALAne nAmAMkita banAvIza." dedAzAhe khulAso karyo. piSadhazALAne sonAnAM patarAMthI maDhavAnuM sAhasika AidArya darzAvanAra A purUSa keNa haze tene parakhadAmAM se vicAra karavA maMDyA. paheraveza ane bAhya dekhAva uparathI to keIne ema lAgyuM ke pitAnA audAryavaDe dizAonA mukhane ujajavala karanAra A purUSa vastuta: bIje kaI nahIM paNa dedAzAha pite ja che. paNa jyAre bahu lAMbI carcAnA
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) pariNAme e vAta spaSTa thai tyAre sAnA Avyayane pAra na rahyo. vinAda karanArA paNa manamAM ne manamAM lajavAyA. kharAkhara eja avasare e ja gAmamAM traNaseA ne sAThe prakAranAM karIyANAM bharIne dezadezAMtaramAM vyApAra artha karatA eka sArthavAha tyAM AvI caDyo. A dakSiNa dezane rasALa-phaLadrupa-vaibhavI ane ze|khIna-samajI te pAtAnI sAthe sADI paccAsa poDhIyA uttama kezaranA paNa letA AvyA hatA. ghaNAM kharAM kariyANAM vecAi gayAM. paNa ATalu badhu kezara ekI sAthe kharIdavAnI keAInI himmata na cAlI. sArthavAha vamAsaNamAM paDyo, teNe A vaibhavI nagarane viSe bAMdhelI badhI AzAe niSphaLa nIvaDI. jo A kesara ahIM na vecAya teA pachI teno muzkelI pAra vagaranI vadhI paDe. sAvA ciMtAnA vamaLamAM ghasaDAtA hatA. tenA vadana upara zyAmatA prasarI rahI hatI. dedAzAhe tene bhAre upAdhimAM jANI, jANavA mAgyu ke " pravAsI ? kai bhAre musIbatamAM mUkAyA hA ema jaNAya che. sAvADe kezaranI paDatara pAThAnI vAta kahI-sAthe sAthe nagaranI paNa keTalIka niMdA karI lIdhI. pAtAnA eka dharma bandhune muzkelImAMthI mukta karavA kezaranI badhI pAThA kharIdavAnA deDhAzAhe nizcaya karyo. paNa e badhu kezara vAparavuM zI rIte e eka mahAn prazna thai paDyo.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ tarataja tene chUrI AvyuM-A kezara piSadhazALAnA bAMdhakAmamAM ja vAparI nAkhyuM hoya te kema ? " AtmAe e darakhAsta svIkArI lIdhI. kezara kharIdAyuM ane piSadhazALAonA ItihAsamAM eka addabhuta prasaMga umerAye dedAzAhe e ogaNapacAsa guNe cunA bhegI meLavI e suvAsita, suMdara, raMgIta cune paiSadhazALAnA upagamAM levAne hUkama pharamAvyuM. bAkInuM kezara siddhAcaLa Adi tIrthomAM prabhunI pUjA mATe ravAnA karavAmAM AvyuM. je kImatI kezara kharIdavAnI gAmamAMthI koInI himmata na cAlI e kezara A pramANe paiSadhazALAnA bAMdhakAmamAM vaparAtuM jevAthI nagarajanone keTaluM Azcarya uparyuM haze tenI to kevaLa atyAre ka9panA ja thaI zake. cha mAsanI aMdara piSadhazALA taiyAra thaI. kezaramizrita cunAvaDe dIpatI dIvAle ane kArIgarI javAne AsapAsanA gAmamAMthI hajAre strI-purUSa devagirimAM AvavA lAgyA. dedAzAhanA dharmapremanI muktakaMThe cotarapha prazaMsA cAlI rahI. paiSadhazALAne suvarNanAM patarAMthI maDhavAnuM paNa teo na bhUlyA. boleluM vacana pALavAmAM temaNe jarIke kasara na rAkhI. ItihAsa Aje dedAzAhanA audAryanI, zraddhAnI ane vacanapAlananI sahastra mukhe kIttakathA pokArI rahyo che !
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 9 muM. jIvana saMdhyAkALa. dedAzAhane bhAgyaravi madhyAnhamAM soLe kaLAe tapI rahyo che. mANasane dhanadhAnyanuM sukha hoya te putranuM sukha na hoya ane putranuM sukha hoya to gharamAM kaleza-kaMkAsane pAra na hoya. ema saMsAranI kaTutA sarvatra uccArAya che. dedAzAha ane vimaLA e kaTutAthI ghaNuM nirlepa hatA. temanA ghara AMgaNe Rddhi-siddhi uchaLatI hatI, tema temanuM saMtAnasukha paNa eTaluM ja anupama hatuM. pethaDakumAra pitAnAM mAtApitAnAM haiyAne praphullita karI rahyo che. eka te temane pitAnI zraddhA ane devagurUbhaktimAMthI ja anero saMtoSa maLe che ane te uparAMta pithaDakumAranI buddhimattA, saraLatA ane sAtvikatA temane eka prakAranuM svargIya sukha ApI rahI che. saMsAramAM keTaluM niravadhi sukha hoI zake ane tenI sAthe keTalI nirabhimAna vRtti hoya tenA eka daSTAMtarUpa dedAzAhane parivAra hato ema paNa khuzIthI kahI zakAya. e rIte ghaNA varSo vItI gayA. pethaDakumAra vaivana dazAne prApta thayela chegharane ghaNe kharo kArabhAra paNa saMbhALI lIdho che, tenI prathamiNI nAmanI suMdara ane
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 66) vinayazIlA patI paNa pitAnAM vyavahAravaDe sAsu-sasarAnAM cittane AhlAda ApI rahI che. pethaDamAranA janma pahelAM vimaLA bahArathI utsAhita dekhAvA chatAM haMmezAM mAtRtva mATe valepAta karyA karatI. nArI jIvanamAM mAtRtvapadanI prApti e sauthI uMcAmAM uMcuM sadbhAgya gaNAya che, vimaLA jyAM sudhI e sadbhAgyathI vaMcita rahI tyAMsudhI kaI divasa e nahI gayo hoya ke je divase teNue gadgad kaThe devapUjA karatAM zAsanadeva pAse putrasukhanI yAcanA nahIM karI hoya. hAnAM bALake tene pahelethI ja bahu priya hatAM. pADezIonAM lagabhaga tamAma bALakane mATe vimaLAnuM ghara eka mAtRmaMdira jevuM thaI paDayuM hatuM. vimaLA potAnA ja saMtAnanI jema temane hAtI-temanA caherA upara AnaMdanI rekhAo nihALI kRtArtha mAnatI. eTaluM chatAM manamAM uDI uDI eka kAmanA vartatI ane te e ja ke " mAre kULadIpaka mArA kULane kayAre ajavALaze?" vimaLAnI e kAmanA phaLIbhUta thaI che. eTaluM ja nahIM paNa vimaLA potAnA pitra-jhAMjhaNa kumAranuM kamaLa mukha jevAne paNa bhAgyazALI thaI che. arihaMta bhagavAnanI ekAgra pUjAbhakti, dharmagurUonI vaiyAvacca ane sAdhamI bhAI-bahenanI sevAnuM ja e suMdara phaLa che ema samajI te pitAne dhanya mAne che. anukuLa saMyogamAM koI sAmAnya strI hoya te te abhimAnathI AMdhaLI banI jAya. paNuM vimaLAne ane abhimAnane hajAro gAu jeTaluM aMtara hatuM.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ (67) phaLothI lacI paDate A jema vadhu namra bane che, tema vimaLA paNa devAdhidevanI kRpA anubhavI vizeSa namra banI hatI. sukha ane saMpatti vadhavA chatAM temanA vrata-japa-tapa audArya atithI vigeremAM lezamAtra paNa phera paDaye na hato. savAra, bapora ane sAMjha e jema kALane anivArya kama che tema jIvanane viSe paNa prabhAta, madhyAnha ane saMdhyA e avasthAe svAbhAvika che. vimaLA ane dedAzAhanA jIvana upara saMdhyAnAM raMga utaravA lAgyA. AkhI jIMdagImAM temanAM hAthathI e kaI ja prasaMga nhoto bane ke jethI temane jIvananI saMdhyA lezamAtra paNa du:khadAyI bhAse. pavitra jIvananI saMdhyA paNa eTalI ja pavitra hoya che. jemanuM AkhuM jIvana pramANikatA-nIti ane dharmanA mArge vahyuM hoya temane jIvanasaMdhyA te zuM, paNa mRtyu sudhAMe mahotsavarUpa pratIta thAya che. ubhaya daMpatI jIvananI kSaNabhaMguratA barAbara samajatA hatA. lakSmInI caMcaLatA paNa temanAthI ajANI na hatI ane eTalA mATe ja temaNe pramAda ke lebha rAkhyA vinA jIvana ane dhanane kevaLa sadvyaya ja karyo hato. temane koInI sAme to zuM, paNa pitAnI viSe paNa pharyAda karavAnuM kaMIja kAraNa na hatuM. temane mana jIvana jeTaluM ja mRtyu paNa svabhAvika ane maMgaLamaya hatuM. acAnaka eka divase vimaLAnA zarIramAM vyAdhio dekhAva dIdhuM. tapasyAthI jarjarita thayelA dehane mATe e vyAdhi jIvaleNa nIvaDe, vaidyane bolAvI cikitsA karAvI. davA
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane sevA-zazraSAmAM kaMI khAmI na rahevA dIdhI. paraMtu teNunA jIvananI kSaNe gaNAI cukI hatI. vizucikAne vyAdhi vastuta: mRtyunA dUtane mArga sApha karI rahyo hate. teNIe pethaDakumArane pitAnI pAse bolAvyA. jhAMjhaNane hAlathI durbaLa hAthavaDe chAtI sarase cAM, jIdagIbharanA anubhavone sAra bhALatI hoya tema teNue pethaDane saMbodhIne kahyuM ke "beTA! lakSamI ane vaivananA maTe bhalabhalAone unmatta banAvyA che. ApaNe tyAM tArA pitAnA puNyapratApe lakSamInI mahera vatI rahI che. paNa te pahelAM ame keTakeTalI muzIbato veThI che, keTakeTalAM vanavagaDAmAM AthaDayA chIe tenI te tane kalpanA paNa bhAgye ja AvI haze. paNa e badhe itihAsa kahI tArA AtmAne nahIM dubhavuM. tuM bane teTaluM AtmakalyANa sAdhaje. mAtA tarike mane tArI upara meha che ane kaI paNa mAtAne e mehi svAbhAvika ja gaNAya. chatAM huM tArA dehanA sukha karatAM AtmAnA sukhane mATe vizeSa ciMtA dharAvatI AvI chuM. saMsAranA kSaNika gopaga pAchaLa valakhAM na mArIza. nItimaya dhArmika jIvanamAM sukhano je mahAsAgara hoya che tenI pAse A caMcaLa sukhavilAsa kaMI ja bIsAtamAM nathI." vimaLAthI vadhu na belAyuM. zvAsozvAsa caDI AvyA paNa eTalA saMkSipta bodhe pethaDakumAranA mana upara vidyutanI asara karI. mAtAne nirmaLa sneha ane temAMya AtmAnAM
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ (69). uMDANamAMthI AvatA dhvanie tene citravat banAvI mUke. te mAtra eTaluM ja bolyA:-"mAtA! huM tamArI kIrtine jIMdagInI chellI kSaNa sudhI niSkalaMka rAkhavA satata sAvaceta rahIza Apa nizcita rahI. AtmaciMtanane viSe ArUDha thAo." mAtAnI AMkhamAMthI azrune pravAha vahI nIkaLe. pethaDakumAranI saccaritra vRtti te sArI peThe samajatI hatI. tene have kaMI vizeSa kahevA paNuM na rahyuM. AtmA uMDI samAdhimAM utaravA lAgyo-mahomAMthI paMcaparameSThinuM uccAraNa thaI rahyuM ! pethaDakumAra paNa jANe keI nehasvamamAMthI uThate hoya tema jAgRta thaye. navakAra maMtranA maMda maMda avAja te zAMtithI sAMbhaLI rahyo. Akhare vimaLAe eka dIrgha nizvAsa mUko, AMkho mIcAI gaI ane pavitra AtmA udarvagatie viyANa karI gayA. vimaLAnA svargavAsa pachI gharanuM teja haNAI gayuM. sAdhamIonI sevA-suzraSA barAbara thAya che, paNa vimaLAne lIdhe je sabharatA bhAsatI te have nathI rahI. pethaDakumAra ane tenI patni vimaLAnI khoTa purI pADavA ghaNAya mathe che. paNa e khoTa pUravI temanA gajA bahAranI vAta hatI. dedAzAhane paNa A AghAta asahya lAgyo. vimaLAnA avasAna pachI temaNe paNa pitAnI jIvanalIlA saMkelavAnI taiyArI karI. jIvanane rasa seSAI gayuM hatuM. pethaDa ane jhAMjhaNa temanI cAkarI karavAmAM koI jAtanI bAkI nathI rAkhatA
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 70 ) paNa dedAzAha te Aje bhUtakALamAM ja jIve che. vimaLAnI nirmaLa mamatAM, daridra avasthAmAM batAvela dheya, hajAre prakAre vahetI teNInI mAtR bhAvanA vigere Aje bharavastImAM pitAne ekalo paDI gayo hoya ema mAne che. vakhata jatAM e zokamayadivasa paNa AvI lAge. pahelAne vaja jevA aMgavALe dedAzAha Aje pathArImAM sUto che. eka vakhate potAnI hAthI nAdurInA sainikemAM yuddhano rasa reDanAra dedAzAha Aje pitAnA hAthathI pANI pIvAne paNa azakta banyuM che, eka vakhate babbe gAu sudhI atithione AvakAra ApavA-muni mahArAjAonuM svAgata karavA janAra dedAzAha sAva durbaLa banI beThe che. eTaluM chatAM mukhamAMthI eka paNa ni:zvAsa ke eka paNa kaThera uddagAra bahAra paDyA nathI. samatA ane dhIratAnI mUrti samA dedAzAha jIvananI saMdhyAnAM raMga jhIlI rahyA che. - pethaDakumAranA moM uparane utsAha paNa osarI gaye che. eka te mAtAnuM mRtyu te hajI bhUlI zakyA nathI, eTalAmAM pitAnA jIvana upara kALano vikarALa paje prasarelo joI te himmata hArI beTho che. pethaDa! have tuM ummaralAyaka thayA che. saMsAranAM TADhataDakA jevAM ane chatAM AtmAne saMpUrNa nirmaLa rahevA de e javAbadArI tAre saMbhALavAnI che. saMpatti te Aje che ane kAle koNa jANe kyAMye cAlI jaze. paNa jo te dheryasAhasa
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 71 ) saccaritratA prApta karyo haze teA game tevA ApattinA saMcAgeAmAM paNuM tuM tArA nijAnaMda nahIM gumAve. mArU' jIvana te eka mahAbhArata che. AkhA mahAbhAratane sAra e ja vAkayeAmAM mukIe te--pahAra puLyAya, pApAya parapIDanapuNyane arthe paropakAra karavA ane bIjAne du:kha devu' e kevaLa pApane mATe ja hAya che; teja pramANe jo bhavanI sA katA karavI heAya te mArU paN eka ja vAkayamAM eja kahevu che ke-mahAdUra thaje-parApakAra ane AtmakalyANa tarapha satat hRSTi rAkhaje." e pramANe lagabhaga eka kalAka sudhI deDhAzAhe peAtAnA anubhaveAnA rahasya varNavI sabhaLAvyA. pethaDa te saghaLu zAMtithI sAMbhaLI rahyo. pitAnA ekeeka upadezane teNe aMtaranA sihAsane abhiSekayA. chelle divase deDhAzAhe je keAi Ave tenI sAthe khamatakhAmaNA karavA sivAya ane navakAramaMtranA uccAraNa vinA nakAme eka paNa zabda na kADhayA. sadAcArI mANasane mRtyu kevuM svAbhAvika ane vedanArahita hAya che te DheDhAzAhe batAvI ApyuM. nahIM hAya vAya, nahIM taDaphaDATa ke nahIM AkraMda-valeApAta. sa'pUrNa zAMti ane dharmArAdhana karatAM karatAM ja dedAzAhanA ujjavaLa AtmA svarganAM sukha bhAgavavA cAlI nIkanyA. dedAzAhanI pAchaLa lAkhA strI-purUSAe AMsunI aMjalIe ApI, temanu nAma-amara banI rahyuM !
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 10 muM. pethaDanI pratijJA. puNyanA pratApa pratyakSa nathI thatA. paNa puNyazALI purUSa jyAre cAlyA jAya ane tenI sAthe sarva prakAranI zAMti ane saMpatti paNa adrazya thatI lAge tyAre puNya ane tenA prabhAva evI e vastue vidyamAna che ema mAnyA vinA pracaMDa nAstikane paNa na cAle. dedAzAhanI haiyAtI rahI tyAM sudhI tenA puNyaprabhAva paNa caDatI kaLAe prakAzyeA. pethaDa tenA kULadIpaka che-pitAe je yaza-kIrttinuM madira caNyuM che tenI upara kaLaza caDAve eTale samartha ane saccaritra che, paNa hajI tenI kasATI thavI bAkI che. AnAyAse prApta thayelAM sukha-vaibhavanI vastuta: ApaNe kaIja kImata AMkI zakatA nathI. pethaDakumArane tenI bhAgyalakSmI kharekharU sukha arpavA cAhatI hatI ane tethI tenA mArge paNa kaMTakamaya banAvI rahI hatI. pitA ane mAtAnA svargavAsa pachI keTalAka divasA teNe ciMtA ane glAnImAM vItAvyA. ziraparanuM chatra uDI jatAM manuSyanI jevI dazA thAya tevI ja tenI paNa dazA rahI. zAkajanya parAbhavane kha MkherIne sAvaceta banyA tyAre tenI avasthA palaTAI gaI hatI. dAnezvarI pitAnA putra Aje
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3) kaMgALa banyo hata-dhanika pitAnA putra pAse AjIvikAnA paNa sAMsA paDavA lAgyA hatA. mAnavabuddhine AvAM parivartanenAM rahasya tatkALa kaLAtAM nathI, tene vidhinI kUratA sivAya bIjuM kaMI samajAtuM nathI. paraMtu vipatti ane kasoTIoe Aja sudhImAM manunA sAmarthyane je rIte khIlavyuM che te jotAM te saMpatie karatAM paNa vipattio ja adhika upakAraka nIvaDI che ema koNa nahIM kabUle ? sukhanA ekadhArA cIlAmAM jIvananuM gADuM haMkAranAra kadAca sukha-zAMti meLavI. zake, paNa vipattinA khADAmaDIyAvALA mAge jIvanane ratha haMkAranAra ja Akhare vijaya ane kalyANa prApta karI zake. pethaDakuthArane jIvanaratha vikaTa mAge caDI cukaye hate-pagale pagale tenA sAmarthya ane baLanI kasoTI thaI rahI hatI. te bhUlI gayA ke pote eka zrImaMta-vizvavikhyAta pitAno putra che. pitAne te saithI vadhAremAM vadhAre dIna mAnavA lAgyuM. AtmazraddhAne unahI AMca sarakhI paNa na lAge tema teNe mithyAbhimAna ane kSaNajIvI ADaMbarane tilAMjalI ApI parama namratA, sAdhutA ane saraLatAne vadhAvI lIdhI. ekadA tapagacchIya AkAzane viSe sUrya samAna zrI dharmaghoSasUri nAmanA samartha ane pratiSThita AcArya e ja vidyApura nAmanI nagarImAM cAtumAsa nimitte AvI caDyA. A AcArya mahArAjanI prabhAvazIlatA ane AdhyAtmika zakti vize lokomAM aneka prakAranI vAto cAlatI. keI kahetuM ke eka kAmaNagArI strI, jenA kAmaNu humaNane lIdhe bhalabhalA
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 74 ) sAdhu-sanyAsIo paNa upahAsyane pAtra banI lajavAyA hatA tene A AcArya mahArAje potAnA maMtranA baLathI eTalI te lAcAra banAvI dIdhI hatI ke Akhare teNune AcArya mahArAja pAse aMta:karaNa pUrvaka kSamA mAgavI paDI. keI kahetuM ke eka DAkiNI, je nagaranA ghaNAkharA mAnanIya purUSa ane adhikArIone paNa satata pajavatI teNIne paNa Aja AcArya mahArAje potAnA tapanA prabhAvathI nagarInI hada .hAra hAMkI kahADI hatI. ujajayinI nagarIne viSe, maMtra-taMtrane viSe kUzaLa e eka yogI jena sAdhuone haMmezA kanaDagata karyA karate. tene paNa Aja dharmaghoSasUrie maMtra ane upAsanAnA baLathI e sIdhe dara banAvI mUkyo hato ke te jaina sAdhuone kanaDavAne badale temanI vividha prakAranI sevA karate thaI gaye. asaMkhya AdhI-tyAdhI ne upAdhivALAM strI-purU ne temaNe Aja sudhImAM zAMti apI hatI. rAjA-mahArAjAo ane senApatio paNa A sUrimahArAjanI AjJAne mAna ApatAM. e rIte dhamaSasUri mahArAja sAkSAt sAmarthyane ja avatAra che ema manAtuM. temanI nispRhatA, upadeza prabhAva ane mAtra AkRti uparathI ja guNa-deSa jANuM levAnI zakita viSe loke Azcaryamugdha thaI jatA. - Aje upAzrayamAM zrotAonI bhIDa jAmI che. dharmazeSa
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ (75) sUri megha gaMbhIra svare zrAvaka ane sAdhuonA vrata-AcAra upadezI rahyA che. AkhI sabhA citravat banI e upadezanuM pAna karI rahI che. aDhaLaka dhanavAna zrImate, adhikArIo ane zrAvikAonI hAjarI eka devasabhAne khyAla upajAvI rahI hatI. pethaDakumAra paNuM eja sabhAnA eka khuNAmAM besI vyAkhyAnane rasa jhIlI rahyo hato. sUri mahArAje parigraha parimANa vrata upara ratnasAra vahevArIyAnI kathA kahevI zarU karI: kathA purI thatAM AcArya. zrIe prabodhyuM ke -"zuddhabhAvathI prerAIne je prANI cheDI paNa virati aMgIkAra kare che tenI devatAo paNa stuti kare che. devatA dareka rIte sukhI ane sAdhanasaMpanna hovA chatAM virati, paNuM grahaNa karI zakatA nathI. ekeMdriya Adi jI kavalAhAra nathI karatA te paNa temane upavAsanuM phaLa maLatuM nathI. kAraNa ke teo avirati che. mana vacana ane kAyAe karIne eneMdriyAdika saMsArI prANIo pApa nathI karatA te paNa aMnatakALathI teo avaratipaNAne lIdhe ekedriyapaNAmAM ja rahe che. tiryo paNa je pUrvabhavane viSe Idriya ane manane vaza karI zake te A bhavamAM keraDAnA, aMkuzanA tathA AranA mArathI mukta rahI zake. sarvatra virati ja phaLadAyaka che." - mahArAjazrIne asarakAraka upadeza sAMbhaLI keTalAka zrAvake ane zrAvikAoe paNa potapotAne ucita evA pari. graha parimANa vrata lIdhA. pethaDakumArane te vrata levA jevuM ke
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 76 ) AcArya mahArAjanI samipe jaI kaMI prArthanA karavA jevuM hatuM ja nahIM. te te chAne mAne potAnA sthAne ja besI rahyo. A vakhatanA pethaDakumArano dekhAva paNa keTale kaMgALa hato? garbhazrImaMtAInuM AchuM nUra tenA vadana upara taravaratuM hatuM, chatAM ekAMta daridratAne lIdhe malInatAe tenI upara pitAne kAbu jamAvI dIdhuM hato. bArIkAIthI jenArane pethaDanI AMkhamAM kaMIka asAdhAraNa jati jarUra dekhAya, paNa e jovAnI keIne pharasuda na hatI. tenA phATalAM-tUTalAM kapaDAM, hAthe-page cUMTelI raja ane tenI ati namratA kene kaMI ja khyAla na ApI zakI ke A pethaDakumAra eka vakhatanA kubera bhaMDArI jevA dedAzAhane eka vArasadAra che. temane te emaja lAgyuM ke A koI garIba kuLane saMtAna che ane tenAmAM eka kuTI badAma jeTalI paNa kIsmata nathI. kharekhara saMsArIo bAhya dekhAvane ja sarvasva mAnI pote chetarAya che ane bIjAne paNa bhramamAM phasAve che. pethaDakumAranA bAhyadane zrotAonA dIlamAM kaMI sArI asara na karI. AcArya mahArAjanuM lakSa paNa tenA tarapha na vaLyuM. eTalAmAM eka zrAvaka bolI uThyo:-"kRpALu gurUdeva! saine vrata-niyama Ape che te pelA bhAI dUra rahyA rahyA kyAranA vicAra karI rahyA che temane kema vrata nathI ApatA ?" pethaDakumAra tarapha AMgaLI cIMdhatAM ja so zretAonuM dhyAna tenI tarapha gayuM. pethaDakumAra manamAM ne manamAM ja zaramAIne samasamI raho ! tene thayuM ke AvI hAMsIne pAtra banavuM
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 77) tenA karatAM to pRthvI mArga Ape te temAM daTAI javuM e kaMI huM nahIM. tene potAnA deza ane daridratA upara tiraskAra pitAnA ja dharmabaMdhue AvI mazkarI kare che tene asahya thayuM. chatAM vidhino Adeza pALavA sivAya atyAre tene mATe bIjo koI mArga na hate. sai joI zakyAke pethaDakumAra tarapha AMgaLI cIMdhavAmAM tenI gammata karavA sivAya bIjo koI Azaya nhotA. jene paheravAne pUranA kapaDAM paNa nathI, jenI AMkha ane moM upara melanA thara bAjhayA che te bicAro parigraha parimANa vrata le e dekhItI rIte azakaya hatuM. Aje bhale daridra dekhAya, paNa lAkha varSe te lakSA dhipati ane koDa va tA kaDAdhipati thavAno ne ?bIjA eka Avake pethaDakumAranA prakaraNane AgaLa calAvavAnA idAthI kera karI, dhamasabhAmAM chupuM hAsya prasarI rahyuM. AcArya mahArAjane A sthiti na rUcI. temaNe kahyuM -" lakSmIne ahaMkAra e gRhasthone mATe burAmAM buro adha:pata che. koNa nathI jANatuM ke lakSamI svabhAve ja caMcaLa che? caMcaLa vastune garva dharanAra bhalabhalA camarabaMdhI paNa dhI cATatA thaI gayA che, te pachI lakSAdhipati ke kocyA dhipatinI to vAta ja zA sArU karavI joIe? lamI koIne tyAM sthAyIpaNAne nathI pAmI. lakSmIno to mada kaI e na ja karavo joIe. eTaluM ja nahIM paNa kuLane, baLano,
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ (78) rUpa, tapane ane jJAnane mada paNa nahIM karavAne zAstrakAroe spaSTa zabdomAM Adeza karyo che. Aje je daridrapaNAne lIdhe zerInI dhULamAM ALoTe che te ja purUSa AvatI kAle puNyaprabhAvavaDe karIne sAta mahelanI aTArIe nahIM virAje ema keNa kahevAne samartha che? caDatI-paDatI e te saMsArane svabhAva ja che. caDatImAM phulAI javuM ane paDatImAM dabAI javuM e kAyaratA che-purUSArtha nathI." pithaDa tarapha amIbharI najara karI AcArya mahArAje kahyuM:-"zrImatI ane ADaMbarIja vrata laI zake evo niyama nathI. je dharmamAM e pakSapAta rahele heya te dharmanA nAmane paNa lajave che. jInazAsana te sAgara jeTaluM vizALa che. e darzanamAM zrImaMta ke garIbanA bheda na saMbhave. tame kadAca Aje garIba he tethI zuM thaI gayuM ? tamArAmAM je anaMta sAmarthya che tenI pAse lakSmIvaMtane vaibhava kaMIja hisAbamAM nathI. tame je vakhate tamArA sAmarthyane khIlavaze te divase AkhuM vizva tamAre page paDatuM Avaze. kAyare ja dInatAvALI dazA anubhavI pitAne kaMgALa mAnI le che. AtmA kaI divasa kaMgALa nahatA ane Aje paNa nathI. tamAre zaramAvAnI kaMI ja jarUra nathI. tame puSkaLa saMpattinA svAmI cho ema mAne ane vrata laI tamAruM AtmakalyANa ciMta." AcArya mahArAjanA zabdoe pethaDakumAranA aMtaramAM uMDI asara karI. zabdomAM vahetuM vAtsalya te joI zake. te tyAMthI uTha ane dhIme dhIme AcArya mahArAjanI samipe pahoMcyo.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ (79) zrotAo utsukapaNe e drazya joI rahyA. pithaDa jevA majura mANasa kaI rItanuM parigraha parimANa vrata aMgIkAra kare che te jovA sA zAMta banyA. paNa pethaDe hAtha na joDyA. nirbhaya gatie jema A hatA tema te nirbhayapaNe ubhe rahyo. "mahArAja zrI !" e zabda taNe eTalA saMskAra ane chaTAthI uccAryo ke saune ema khAtrI thaI ke A purUSa dekhAve jevo majura che te ja saMskArane viSe samRddha che. " ciMthare bAMdhyuM ratana to na hoya ! " ema paNa koInAthI kahevAya gayuM! AcArya mahArAje pethaDanA mukha uparanI saMskAra rekhAe kSaNavAramAM pArakhI lIdhI. tenA nayanamAM chalakAtuM teja, A koI asAdhAraNa purUSa che ema puravAra karI rahyuM. sUrijI mahArAja ghaNA vidvAna, lakSamIvAna, ane sattAvAna purUSAnA paricayamAM AvyA hatA. potAnI sAme ubhela najuvAna jANe e badhAmAM eka navI ja bhAta pADato hoya tema temane thayuM. "caMdra chape nahIM bAdala cho " e paMkitao temane yAda AvI. pethaDakumAre sahaja zailImAM kahyuM. "suvarNane eka divasa abhimAna thayuM. teNe pharyAda karI ke mane ghaNuM ghaNuM rIte karavAmAM Ave che-mArI upara hathoDIonA prahAra thAya chemane agnimAM jhIMkavAmAM Ave che chatAM mane du:kha nathI thatuM. mane mAtra eka ja vAtanuM duHkha rahyA kare che ane te e ja
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ (80) ke mArI sarakhAmaNa A kALA mukhavALI caNoThI vaDe thAya e mane asahya lAge che." A sAMbhaLI caNAThI bolI ke -"tAruM abhimAna tane bhale ema bolAve. tuM bahu rUpALuM mAnatuM heya to paNa huM kaMI tArA karatAM rUpamAM utaruM ema te nathI ja. mArA raMga ane goLAkAra pAse te tAre zaramAI javuM paDe. tArAmAM game teTaluM mulya hoya te paNa e mulyanA nizcayamAM huM ja upakAraka ane Avazyaka chuM-tArI kImata mATe laIne ja thAya che e na bhUlavuM joIe. e ja pramANe zrImaMtanI zrImaMtAI paNa kharuM jotAM garIbonI garibAIne lIdhe ja aMkAya che. zrImaMtanA vaibhava garIbonA bAhubaLathI ja TakI rahyA che. dunIyAmAM je mArA jevA parizrama karIne peTa bharanArA na hota te zrImaMtonI zrImaMtAIne kazuM jANata? dhanike bhale garIbanuM upahAsya kare, paNa pelI caNoThIe kahyuM tema garIbAI ja zrImaMtAIne adhika dIpAve che. garIbAI che te ja zrImaMtAI che. kharuM jotAM zrImaMtoe garIbone ja upakAra mAna joie. huM Aje garIba chuM-mArAM kapaDAM phATalAM-tUTalAM che mArA aMga upara melanA paDa bAjhI gayA haze, paNa huM mArA baLane je rIte vikasAvI rahyo chuM tenuM to tamane svama paNa bhAgye ja Ave! ane Aje je huM dekhAuM chuM te kaMI janmathI ja na hatuM. huM paNa vaibhava zuM che te jANuM chuM, kIrti ane lakSmI keTalA caMcaLa che te anubhavI cukyA chuM ane tethI ja sau koinA upAlaMbha tathA kaTAkSa sahana karavAnI zakti meLavI zakyo chuM. mArA pitA dedAzAhanA nAmathI koNa ajANa che?"
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 81) dedAna putra pithaDa? " vyAkhyAna sabhAnA khuNe khu NAmAM eka vijaLInA jevo camakAra vyApI rahyo ! AcArya mahArAja paNa thaMbhita thayA ! temanuM anumAna kharuM paDayuM ! AkhI sabhAne raMga palaTAI gaye ! pethaDanA zabdomAM vAtAvaraNa bharI dIdhuM hatuM. keInI bolavAnI hiMmata na cAlI. sUrijIe mAtra eTaluM ja kahyuM ke: "parigraha parimANa vrata e to bharUpI gajeMdrane zire eka aMkuzarUpa che ane te dedAzAhanA putra-pethaDakumArane sarvathA ucita che." te pachI prasaMgopAta sUrIzvare samakitanI AvazyaktA viSe vivecana karI, dhananuM parimANa karanAra daridrIo paNa pAchaLathI kevA udAra ane dhamAMbhA nIvaDyA che te badhuM kA ane etihAsika daSTAMte dvArA batAvI ApyuM. game tevA dIna-daridrane paNa parigraha parimANa vrata levAne ane samyakatvanI kriyA karavAno adhikAra che ema punaH pratipAdana karyuM. pethaDe hAtha joDyA. sUrIzvare tene pAse bolAvI tenA hAthanI rekhAo tapAsI. rekhAzAstranuM je uMDuM jJAna teo dharAvatA hatA te parathI mahArAjazrIne lAgyuM ke A yuvaka vakhata jatAM puSkaLa saMpatti ane sattAne paNa svAmI bano joie.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ . (82) "kaho tyAre, keTaluM parimANa karaze?" zrI dharmaghoSa sUrie prazna karyo. "mArA jevA mANasane mATe vIsa hajAra TAMkanuM pari. mANu basa thAya." pethaDe namrapaNe uttara Ape. "A vrata cAvajajIvana pALavAnuM che e na bhUlatAM. vicArIne pratijJA kare te pAchaLathI muMjhAvAnuM kaMI kAraNa na rahe. " pethaDa piote bhale na jANatA hoya, paNa AcArya mahArAja te pethaDanuM bhAvI vAMcI zakyA hatA, tethI ADakatarI rIte kaMIka vizeSa chUTachATa mukavAne temaNe Agraha karyo. pAse eka keDI paNa na hoya ane chatAM vIsa hajAra TAMkanuM parimANa pitAne mATe bAMdhe e zuM Apane ochuM hAsyAspada lAge che?" pethaDanI namratA tenA zabda zabdamAM taravarI rahI. "tamAre mATe pAMca lAkhanuM parimANa mane basa lAge che." AcAryazrIne A nirNaya adabhUta hato. ajJAna-bALa jIne temAM bhAre atizaktine bhAsa thayA. pAMca lAkha?" piDa ekadama bolI uThyo. ane te paNa vakhata jatAM tane bahu ochA lAgaze." pethaDanI sattA ane samRddhine khyAla AvatAM AcAryazrIe samAdhAna karyuM. pAMcalAkha TAMkanI te mane kalpanA paNa nathI
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ (83) AvatI." pethaDanI A prakAranI bhadrikatA joI mahArAje potAnI parama prasannatA dAkhavI ane kahyuM ke - je potAnI mahattA samajI zakatA nathI te ja vakhata jatAM mahAna thAya che. pithaDane Aje pitAnI bhAvI mahattAnuM bhAna nathI. e tenI nirabhimAnatA sUcave che. dedA jevA dhArmika pitAnA putrane ja e bhadrikatA zobhe. tenA hAthanI rekhAo upathI temaja bIjAM lakSaNo jotAM huM khAtrIthI ema mAnuM chuM ke Ajane e kaMgALa pethaDa bhaviSyamAM eka nAmAMkti purUSa thaze. tenI kIrti daze dizAmAM pharI vaLaze. jeo Aje tenI sAme joI chupuM chupuM hasI rahyA che teo tenI maherabAnI meLavavA mathaze." AcArya mahArAjanI A vANuM sAMbhaLI ghaNAkharA vyavahArIyA tAjuba banyA. zrI dharmaghoSa sUrijI jevA purUSane mukhe atizayokti kadApi na hoya evI temane purepurI zraddhA hatI, theDI paLe pahelAM je pethaDa pratye karUNa ane kaTAkSa vahetAM te palaTAI gayA. pethaDanI sAme sA bhaktibhAva bharyA AhUlAda pUrNa hRdayathI nIrakhI rahyA. ApanuM vacana mAre pramANa che !" ema kahI pethaDakumAre pharI hAtha joDyA. sUrIjI mahArAje vidhipura:sara vratasvIkArano pATha ucAryo, ane vakhata vItatAM sabhA paNa visarjana thaI. pitAnA vartamAna ane bhAvIne vicAra karatA pethaDa ghera pahoMce. e vakhate tenI patni-prathamiNuM kaMI uMDI
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ (84) glAnI ciMtAmAM, tenA AgamananI ja rAha jotI beThI hatI. Aje chellA keTalAya divasa thayAM temane mAtra eka ja vakhata AhAra karavAnI ane eTalethI ja saMtoSa mAnavAnI pharaja paDI hatI. prathamiNe eka dhanika pitAnI putrI hatI. pethaDanI jema te paNa sukha ane vaibhavamAM ucharI hatI. teNue dhAryuM hota te te potAnA duHkhI-daridra patine tyAga karI pitAne tyAM jaIne rahI zakI hota. paNa tenuM hRdaya saMskArI hatuM patinA sukha-du:khamAM bhAga laI, potAnA nArI jIvanane sArthaka karavAnA ucca Adarza dharAvatI hatI. vividha saMkaTo veThavA chatAM teNIe e viSe potAnA patine ke kaI sagAM-saMbadhI ne paNa pharyAdane eka akSara suddhAM kahyo nathI. te pitAnA AtmAne ja saMbodhIne kahetI ke "du:khanA divase jeNe nathI vehyA te vastuta: sukhanuM mulya na samajI zake. du:kha e te devanA AzirvAda gaNAya. mUkha-mUDha AtmAo ja duHkhanA tApane anubhavI hatAza banI jAya che. duHkha-upAdhI ane sAMsArika vedanAonI bhaThThImAMthI jeo hasate mukhe pasAra thaI zake che te ja sukhane sAce rasAsvAda gavI zake che." athArta garIbAInI mahattA te samajatI hatI. chatAM Aje patideva Ave tyAre temanA thALamAM zuM dharavuM tenA vicAramAM te garakAva hatI. pethaDe e ciMtAtura-plAna vadana nIhALI eka dIrgha ni:zvAsa mUko. ghera AvatAM ja tene yAda AvyuM ke Aje gharamAM anAja nathI. vyAkhyAnamAM besI rahe vAthI te atyAra sudhI pitAnI sthiti bhUlI gaye hate.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 85 ) patinA darzane prathamaNInA DerA upara svagIya saMtAbanI jayaMti phrI vaLI. te ekadama pAsenI keAi eka sakhIne tyAM jaI kaIka mAgI lAvI ane gheADAja vakhatamAM pethaDane prema pUrvaka bhAjananA thALa dharyA. pethaDanu haiyuM bharAI AvyuM. prathamaNInA sneha ane AtmabhAga joI tene devalAkanAM sukha paNa tuccha bhAsyAM jamatAM-jamatAM AjanI vyAkhyAna sabhAnI, suvarNa ane caNAThInI temaja parigraha parimANa vratanI paNa ghaNI ghaNI vAtA pethaDe kahI dIdhI. prakaraNa 11 muM. mAMDavagaDhanA mahimA, mALavadezamAM eka kALe lakSmInA pUra ubharAtA. mAMDavagaDha e tenu mukhya kendra sthaLa hatuM. itihAsa prasiddha ujajayini karatAM paNa mAMDavagaDha zraddhA ane zrImatAInA vaibhava adhikatara pramANamAM bhAgabyA evA pramANa maLI Ave che. nadIonA pANI jema sAgaramAM ThalavAya tema mALava dezanI vibhUtie eka samaye mAMDavagaDhamAM AvI viramati. lakSmI, sarasvatI ane zraddhAnAM nimaLa jaLanu te eka saMgama sthAna anyu hatu. Aje jo ke jaina stutiyAmAM " mAMDavagaDhanA
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 86) rAjI nAme deva supArzva" eTale ja aMza rahI javA pAmyo che paNa e amara udagAra aitihAsika madhyakALanI asaMkhya sukha smRtione jagave che. Aje mAMDavagaDha eka purAtana avazeSa rUpe vidyamAna che. paraMtu ame te samayanI A vAta kahIe chIe te vakhate mAMDavagaDha ane amarApurImAM kAMI jhAjhe bheda na hato. keTadhvajonI uMcI aTArIo upara temanI kIrtinIdhajAo ahoniza pharakatI, zRMgAra, vilAsa, vaibhava ane vyApAranI sAthe dharmabhAvanA, zraddhA, ane bhakti paNa sAthe sAthe ja mAMDavagaDhanA killAmAM kriDA karatAM. ene duzmanane paNa Dara hete. sane khAtrI hatI ke tenA majabuta kIllA ane sabaLa sainike pAse game te jaMgabahAdura-paNa gAMjI jAya. pRthvI AkhI rasAtaLa jAya, paNa mAMDavagaDhane vALa na pharake evI saune purepurI khAtrI thaI cukI hatI. rAtrInA bIjA prahArathI laIne te TheTha arUNeAdaya thatAM sudhImAM saMgIta, vinoda ane vihAra ne pUrahAra va. daravAne theDI rAtrI vItatAM ja kIllAnA daravAjA baMdha karI, kSemakuzaLatAne DaMko bajAvatA. mAMDavagaDhanA kIllAmAM sAyaMkALa pachI te mRtyu paNa paga mukavAnI himmata na karI zake ema manAtuM. rAta paDI javAthI, ane daravAjA baMdha thaI javAthI TADhathI dhrujatA traNa musAphare bahAra oTalA upara huMTIyA vALIne paDayAM che. sAMbhaLyuM te hatuM ke mAMDavagaDhamAM mUrtimaMta
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ (87) zorya-vIrya ane pratApa vase che. paNa ene badale ulaTuM ahiMta bhayanuM ja sAmrAjya pravartatuM hoya tema jaNAya che. duzmana nA bhayane lIdhe prajAne nagaranA daravAjA Ama baMdha rAkhavA paDe enA vaibhava ane pratApamAM paNa dhULa paDI ! yuvaka pravAsI thAkanA kaMTALAthI uzkerAIne belato hoya ema lAgyuM, sukha ane vaibhava haMmezA sahIsalAmatI ja zodhe che. ane jyAM mAtra salAmatInI ja vAhavAha bolAtI hoya tyAM adha:patana paNa DokIyAM ja karatuM hoya che." uttaramAM mRdusvara saMbhaLAyA. eTalAmAM paDakhAmAM sUtelA bALake pAsuM pheravyuM. TADha ane thAkane lIdhe te paNa ghasaghasATa uMghavA chatAM vacamAM vacamAM jarA raDI letuM. mAtapitAnAM sneha durbaLa haiyAM e rUdana svara sAMbhaLI adhika vyathA pAmatAM. paNa Aje teo lAcAra hatA. "mArA hAthamAM je sattA Ave to huM pahelavaheluM kAma e karU ke nagarInA saghaLA daravAjA toDIne AgamAM bALI nAkhuM ! thAkyA pAkayA musApharone bhUkhyA tarasyA AkhI rAtri bahAra vItAvavI paDe enA jevI bIjI kUratA kaI hoya! purUSanA kaMTALAne vAle bharacaka bharAI gaye hato. e te ApanuM abhimAna ApanI pAse ema bolAve che. gharane bAraNAnI jeTalI jarUra teTalI ja nagarIne paNa daravAjAnI jarUra rahevAnI. chatAM eTaluM to cokkasa ke atithina
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 88 ) sAda sAMbhaLatAM gRhastho tarata ja doDIne dvAra khele tema rakhevALoe paNa pitAnI viveka buddhino upayoga karI sArA mANasane aMdara levA joIe." pravAsI-strIe vacale teDa kADhayA. purUSa saheja jhaMkhavANe paDyo. paNa e taDa sAMbhaLI, pitAnI patninA buddhibaLathI garvita paNa bane. rAjakAjamAM temaja vahevAramAM paNa sannArIonAM sUcana A rIte keTalAM upayogI thAya tene tene kaMIla khyAla Ave. - eTalAmAM te nidrAe AvIne temanI upara pitAne kAbu jamAvyuM. banne jaNAM lAMbA pravAsathI thAkI gayAM hatAM. adhurAmAM purUM temaNe mAMDavagaDhamAM jaI bhUkha-tarasane chIpAvavAnI je AzA rAkhI hatI. temAM paNa teo nirAzA thayAM hatA. nidrAe bhUkha-tarasa ane thAkane bhUlAvavA temane pitAnI huMphALI godamAM lIdhA. aMdhakAra Akhare oga. uSAe pUrvanA AkAzamAM kumakuma pagalAM karyo. mAMDavagaDhanI uMcI aTArIo ane maMdire upara suvarNa teja patharAI rahyuM. yuvake jAgRta thaI e drazya nihALyuM. A vaibhavavaMtA puramAM potAnuM sthAna kayAM evo Atma prazna thayo. ghaDIbhara vicAra karyo. paNa jANe kaMI ja ciMtA jevuM na hoya tema e muMjhavaNane mAthethI pheMkI daI TaTTAra thayo. lAvaNya ane sauMdaryanI karamAyelI kaLI jevI strIne uThADI. traNe jaNA nagarImAM javA daravAjA pAse AvI ubhA rahyAM. --jetA -
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 12muM. jIvana yuddha paNa e musApharo koNa? ekAeka temane mAMDavagaDhamAM AvavAnI zuM jarUra paDI ? vAMcakone svabhAvika rIte ja prazna thaze. e musApharImAM eke to pethaDanA nAmathI paricita dedAzAhanA daridra putra pRthvI kumArane amArA vAMcake oLakhe che. tenI sAthe tenI strI ane putra paNa vakhAnA mAya Aje mAMDavagaDhanA Azraye AvI caDyA che. jene jagatamAM kayAM Azraya na maLe tene mAMDavagaDhanI bhUmi vAtsalya bhAvathI rU-kAre che ene 'De sAMbhaLyuM hatuM. teNe sahakuTuMba mAMDavacaMdramAM rahI jIvana yuddha laDavAno nizcaya karyo hato. ahIM A AvyA pachI ghaNuM dIna avasthA bhegavatA vyApArIo aDhabIka lakSamAM prApta karavA bhAzALI thayA hatA, keTalAye buddhimAne rAjyano Azraya meLavI pitAne prabhAva pADI zakayA hatA, pethaDanA manamAM paNa eja mahAtvAkAMkSA ramI rahI hatI. te harakoI bhege jIvana yuddhamAM vijaya meLavavA mathI rahyo hato. navakAra maMtranuM smaraNa karato te daravAjA pAse ubhe che. AgaLa vadhavA eka paga upADe che eTalAmAM eka asAdhAraNa dekhAva tenI najare paDe. pethaDa thaMbhIne ule thaI rahyA che
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 90 ) DAbI bAju thoDe dUra eka sarpa phaNA vistAratA kriDA karI rahyo hatA..ane te pheNa upara ja eka kALI deva cakalI, kaI zubha sa Mdeza pAThavatI heAya tema kalleAla karatI hatI. mAMDavagaDhamAM pravezatAnI sAthe ja AvuM drazya AMkhe caDe tenA kaMika hetu avazya hAvA joie ema pethaDe manamAM nizcaya karyA. eka tA bhayaMkara sarpa ane te uparAMta vaLI zyAmaragI cakalInA pleAlla e tene prathama kALIye ja mAkhI AvavA jevuM apazukana lAgyuM. teNe ADA hAtha dharI prathamiNIne AgaLa jatAM rokI. prathamiNI paNa e sa Mketa samajI e DhagalAM pAchaLa haThI. eka vAvRddha purUSa 'zAMtapaNe A vyApAra joi rahyo hatA. tenAthI have khAlyA vinA na rahevAyuM. " bhAI ! zukanazAstranA ajJAnane lIdheja Ama kacavAe che. sarpanI pheNa upara kALI devacakalI AnaMdadhvanI kare enA jevA uttama hyumna, zukanazAstramAM paNa bahu thADAM haze. tame sarasa taka gumAvI. paNa ciMtA nahI. hajI eka ghaDI vitAvyA vinA nagaramAM praveza karo tA tamArAM bhAgya khIlyAM vinA na rahe " 66 mAna huM teA prArabdha ane purUSArtha ubhayamAM vAvALA che. A zukana mArA prArabdha ke purUSArthanI ADe Ave ema nathI mAnatA. chatAM jo e zubha zukana hAya tA mane alabatta thADuM AzvAsana maLe. " jatAM jatAM pethaDe umeyu daravAjo vaTAvI ne mAMDavagaDhanA rAjamArga upara cAlyeA.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 9 ) ajANyA gAmamAM oLakhANa-pichAna vinA kyAM jaIne ubhuM rahevuM enI pethaDane have muMjhavaNa thavA lAgI. pite ekalo hota te kaIpaNa dukAnane eTale paDI rahIne, khAvA na maLata to chevaTe pANI pIne paNa be-traNa divasa gALI nAkhata. paNa Aje te ekale na hato. strI-putranI javAba dArI tene mAthe hatI. pitAnuM game tema thAya, paNa eka vAra A parivArane to kaI sahisalAmata sthaLe mukavo joIe. mArga upara lokonI avara-javara zarU thaI gaye hato. koI maMdire darzana karavA, gurUvaMdana karavA to koI dhaMdhA arthe pravRttivALA jaNAtA hatA. temane A ajANyA pravAsInI zI darakAra hoya ? pithaDe paNa potAne Agraha karIne kaI bolAvaze ane Adara-satkAra pUrvaka utAre Apaze evI AzA -hAna rAkhI. chatAM tene rAhadArIonI A prakAranI bedarakArI aTakavA lAgI. ne vicAra karavA lAge -"ba be-traNa traNa divasathI mAryo mAryo pharuM chuM -bhUkha ne thAkane lIdhe parezAna thaI gayo chuM. chatAM A seMkaDe rAhadArIomAMthI koIne leza mAtra paNa dayA nathI AvatI. keI pUchatuM paNa nathI ke kaya nA che ane ane kayAM javA mAge che ?' pethaDa jevA purUSArthIne paNa durbaLatAe kSaNavAra gherI lIdhe. prathamiNInuM lajajAbharuM haiyuM paNa atyAre svastha hotuM. gharanI cAra divAle vacce, sUrya paNa jenuM hAM na joI zake. evI rIte rahenArI Arya strIne jyAre bharabajAramAM nirAzcitapaNe rajhaLavAno prasaMga prApta thAya tyAre temanI
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ (9ra ) mane vyathA eka mAtra aMtaryAmI sivAya bIjuM kaMI na samajI zake. prathamiNa saMskArI hatI-satIone zire AvelA saMkaTa te samajatI hatI. tene lAgyuM ke vana-verAnamAM ekAkI rajhaLavuM tenA karatAM bhara vastImAM seMkaDe rAhadArIonA draSTi, kaTAkSa ane TIkAne pAtra banavuM e vadhAre duHkhadAyaka che. paNa Aje to te paNa nirUpAya hatI. jhAMjhaNakumArane A vipatti ne kaMI bahu bhAre khyAla na AvyuM. te te mAtapitAnI chAyAmAM, mArganI vacce paNa gharanA jevo ja saMtuSTa hato. bhAI ! jarA dharmazALAne mArga cIMdhaze?" eka zrAvaka utAvaLe utAvaLe ghara tarapha jato hato tene saMbaMdhI ne pethaDe prazna karyo. A prazna pUchanAra je ADaMbarI, damAmavALe athavA te zrImaMta hota to e utAvaLIyA bhAIe saheja ThaMDA paDI dharmazALAno sIdho mArga cIMdhyA hata-kadAca sAthe jaIne utArAne baMdAsta karI Ape hota, eTaluM ja nahIM paNa thoDe vakhata potAne tyAM rAkhI temane mATe yogya goThavaNa jAte karI lIdhI hota. paraMtu pathaDanA paheravezamAM tene kaMIja AkarSaNa na jaNAyuM. sIdhe javAba ApavAthI kaMI vadhu artha sare ema paNa na lAgyuM. thoDIvAra te te pithaDanI sAme joI rahyo. kahyuM -sAva ajANyA lAgo cho ? badhA cAlyA jAo-kayAMIka Azraya maLI raheze. mAMDavagaDhamAM AzrayadAtAonI kayAM khoTa che?" piDa ane prathamiNe A uttara sAMbhaLI stabdha thayA,
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ (93 ) potAnA ja eka sAdhamI bhAI dharmazALAno mArga batAvavAne badale ke AzvAsananA be zabdo kahevAne badale, mAthethI bhAra phekI daine cAlyo jato hoya tevI upekSA darzAve che asahya lAgyuM. kharuM jotAM te A daMpatInAM hRdaya eTalAM badhAM ALAM thaI gayAM hatAM ke temane Aje saMsArane sAmAnya AghAta paNa marmabhedaka lAgato hato; bAkI e upekSA ke utAvaLamAM kaI ja ajAyabI pAmavA jevuM na hatuM. dhIme dhIme teo eka AlIzAna aTTAlikA pAse pahoMcyAM. AsapAsanA gAmaDAo ane zaheromAMthI paNa roja mAMDavagaDhamAM eTalA badhA navA musApharo AvatA ke koNa kayAMno che te pUchavAnI tasdI paNa kaI bhAgyazALI ja letuM. dhanadatta zreNInA nAme oLakhAtuM kuTuMba emAM eka apavAda rUpa gaNAtuM. cAvI ne covIsa kalAka e zreNInAM dvAra atithinA satkAra mATe bulA rahetA-jevI jAherajalAlI hatI tevI ja temanI atithi sevA paNa mazahura hatI. pethaDa ane tene parivAra, pUchatAM pUchatAM e zreSThInI AlIzAna aTTAlikA pAse AvI ubhA rahyAM. ke temane upara beThA beThA nihALyA. vaya te temanuM lagabhaga cAlIseka varSanI AsapAsa haze. paraMtu vyApAranI uthalapAthale, nitya navA mANasonA paricaye ane sattAdhIza temaja dharmAcAryo sAthenA nikaTa saMbaMdhane lIdhe temane taTasthapaNe ghaNA ghaNA anubhave thai gayA hatA. pethaDane dUrathI joIne ja teo kaLI gayA ke "yuvaka pANIdAra che. tenI
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 94 ) cAlavAnI chaTA ja kahI Ape che ke tenA dehamAM eka unnata AtmA vase che. " thADIvAra sudhI tee ekITase tenI sAme ne sAme ja nIhALI rahyA. "" " A AnuM makAna che ? ahIM amane be-cAra divasa Azraya maLI zakaze ? " pethaDanA mukhamAMthI A zabdo pUrApAdharA bhAra nIkaLe te pahelAM ja dhanadatta zeThanA eka neAkara uparathI DhADatA AvIne temane AdarapUrvaka laI gayA. DelI vaTAvI tee aMdara peThA. vacamAM ja eka niLa-suvAsita jaLane phuvArA mada mada paNe vahI rahyo hatA. AsapAsa vividha prakAranAM phulajhADa kAi kuzaLa mALInI kALa jInI spaSTa udghASaNA karI rahyA hatA. phuvArA ane nhAnA bagIcAnI pelI tarapha zeThanuM aMta:pura hatu-paNa tyAM ce kAI rAja mahelanu sAMdarya ane gAMbhIrya AvI vasyAM heAya ema lAgatu. pethaDane te jovA-vicAravA ke anubhavavAnA avakAza na hatA. Azraya ane jIvana yuddhanA ja vyuha racavAmAM te atyAre mazagUla hatA. prathamiNI ane jhAMjhaNane aMta:puramAM besADI pelA nAkara pethaDane dhanadatta zeTha pAse lai gayA. zeThe temane kUzaLavata mAna pUchI pAse besADyA. ajANyA ane khAnadAna atithie peAtAnA thAka, bhUkha ke muzkelInAM lAMbA varNana na kare ema zeTha pAte sArI rIte jANatA hatA. tethI ja temaNe keTale dUrathI AvA che, zu uddezathI AvA che vigere prazno
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ (95) pUchI atithinuM duHkha tAjuM karavAno prayatna na karyo. hoTe bhAge dhaMdhA arthe ja AvA yuvake mAMDavagaDhamAM Ave ema temaNe mAnI lIdhuM. A bhAIne mATe eka jUdo oraDe kADhI Apaje. ane teo ahIM rahe tyAM sudhI temane jamavA-karavAnI vyavasthA paNa ApaNuM raDe ja rAkhaje." pethaDanI rUbarUmAM ja zeThe potAne munimane AjJA karI. pethaDanI AMkhamAM upakAranAM AMsu ubharAyA. zeThe tejeyA, paNa jANe kaMI banyuM ja nathI e dekhAva karyo. thoDIvAra rahIne kahyuM -"ati zramane lIdhe thAkI gayA hazo. snAnapUjA AdithI nivRtta thaI ghaDIbhara ArAma lya."zeTha sIdhA aMta:pura tarapha gayA ane pethaDa ekalo paDe. "huM koNa chuM-kema AvI caDyo chuM ane keTaluM rokAvAno chuM" e viSe te mane prazna sarakho paNa na karyo, chatAM mAre mATe vyavasthA karavAmAM temaNe eka pitAnA jeTalI vatsalatA batAvI ApI." pithaDanA dIlamAM asaMkhya prakAranI kalpanAo thavA lAgI. bIjI tarapha dhanadatta zeTha aMtaHpuramAM gayA ane tyAM rahyA rahyA temaNe potAnI patni dvArA prathamaNinA dhasukuLa viSe keTalIka hakIkata meLavI lIdhI, eTaluM ja nahIM paNa ahIM kevA saMyogomAM temane AvavuM paDayuM che te paNa jANI lIdhuM. dedAzAha jevA udAra ne zrImaMta purUSane putra Aje vakhAne mAryo, mAtra udaranirvAha athe rajhaLI rahyo che te sAMbhaLI
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 96 ) temane bahu lAgI AvyuM ! lakSamI keTalI caMcaLa che, vaibhave keTalA kSaNika che ane karmanI lIlA mANasane kevA svAMga sajAve che tenuM citrapaTa najara AgaLa tarI rahyuM. paNa e manedazA lAMbo samaya na rahI. be-cAra kSaNe vItatAM ja temanAM mAM uparanA bhAva palaTAyA. pitAnI strIne kahyuM:-"ApaNuM pUrAM sadbhAgya che ke A parivAra Aje ApaNe tyAM Azraya arthe AvI caDe che. dedAzAhanuM smaraNa pite ja pavitra che. tene putra ApaNe tyAM rahe e ApaNI lakSamInI sArthakatA ja gaNAya. paNa ApaNe tene oLakhI zakyA chIe, evuM sUcana bhUle cUke paNa na thavuM joIe." dhanadazeThanI strIe e badhuM sAMbhaLI lIdhuM. pitAne tyAM Aja sudhImAM rAjakuMvarene paNa jhaMkhavI nAkhe evA atithio rahI gayA che, chatAM zeThe kaI divasa ATaluM bhAgya nathI mAryuM. A dina-daridra ane kaMgALa atithimAM evuM te zuM che ke zeThane pitAne ciMtA rAkhavI paDe che te bicArI strI nA samajI zakI. pethaDakumAranI AgatA svAgatAmAM kaMI aDacaNa na AvI. dhIme dhIme pethaDanuM sanmAna vadhavA lAgyu. eka te zeTha pote tenI tarapha khuba mamatA batAvatA hatA ane te uparAMta pethaDe potAnI bhadrikatA, tejasvItA ane saraLatAe AkhA parivArano temaja nokara-cAkarano sadbhAva paNa jItI lIdho hato. dhanadatta zeTha jyAre jyAre avakAza maLe che tyAre pethaDanI sAthe vAtemAM zuM thAya che. devadarzane ke gurUvaMdane javuM hoya tyAre paNa pethaDane taiyAra thavAnI sUcanA maLI jAya che.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 97 ) gRhapatinA ATalA badhA mamatvanuM kAraNu bhAgye ja kAi kaLI zakayuM. paMdareka divasa e rIte pasAra thai gayA. zeTha samajyA ke pethaDa have nirUpAdhika banI gayA heAvAthI tene koi prakAranI ciMtA nathI. pethaDanI nizcitatA joi zeTha manamAM khuzI thayA. paNa pethaDa tA kaMi jUdI ja svapnasRSTi racI rahyo hatA. ghaNA divasane a Mte AvI zAMti maLavAthI tene satASa-Ana Mda tA jarUra thaye.. paNa tenA aMtarAtmA svataMtra rIte dhaMdhe karI, pagabhara thavA talasI rahyo hatA. zeThanI pAse e darakhAsa kevA zabdomAM mukavI e tene na sUjhayuM. rAja vicAra kare ke Aje te jarUra vAta karI nAkhuM. paNa zeThanA prema-mamatva pAse khelavAnI hiMmata na cAle, eka divasa ane teTalI sAhasikatAne madade lAvI zeThane kahyuM--" Aje ghaNA divasa thayA. ApanA Azraye AvyA pachI ame svarga leAkanAM sukha anubhavyAM. paNa have mane dhaMdhe vaLagADA athavA teA dhaMdhA karavAnI rajA Ape! teA ThIka. dhanadatta zeThe ghaDIbhara vicAra karyA. zu javAba ApavA te tatkALa nakkI na karI zakayA. paNa eTalI badhI utAvaLa zA sArUM ? tamArA jevA be-cAra jaNAnA khAvAthI kai mArI lakSmI khUTI nahIM jAya. tame khuzIthI ahIM jIMdagI paryaMta raheze te paNa mane kai manamAM nahIM thAya chatAM avakAze ApaNe e vAta karIzuM. e pramANe vAtane TukAmAM ja patAvI zeTha peAtAne kAme gayA. "" 'ra 77 7
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) paNa pithaDane ethI saMtoSa na thaye. teNe svataMtra paNe eka dukAna mAMDavAne manamAM nizcaya karyo. keInA Azraye paDI rahevAmAM tene nabaLAI lAgI. eka divase tenAthI na rahevAyuM. zeThane saMbodhI vinayapUrvaka kahyuM: "mAtra atithione anna-vastranAM dAna ApavAthI ja saMpUrNa kRtakRtya nathI thavAnuM. AzrItAnI Atma zakti khIle, temane purUSArtha purahArathI prakaTe e paNa ApanA jevA puNyazALI purUSoe jevuM joIe huM ahI ALasupaNe besI rahuM te Apa kaMI vAMdho na le, paNa mArI zaktinA dvAra rUMdhAI jAya-jIvananI amUlya kSaNe eLe jAya ane mahAtvAkAMkSAo paNa karamAI jAya." zeTha e vAta sAMbhaLI rahyA. temane thayuM ke "A naijuvAnamAM dhAryA karatAM paNa kaIka adhika jhaverAta che. mAtra sukha-sagavaDa ane vaibhavanA atha purUSomAM ATalI sAhasikatA na saMbhave. "paNa tame zuM baMdha karaze?" zeThe pethaDanI mahatvAkAMkSA mApavA prazna karyo.. . "dhaMdhe vastuta: keIpaNa halako nathI. pitAnI pramANiktA khaMta ane mahenatavaDe keIpaNa dhaMdhAne ujajavaLa banAvI zakAya che. huM pote te Apa pharamAve to AvatI kAle ja eka ghInI dukAna mAMDIne besavA paNa taiyAra chuM " pethaDe uttara Ape. dedAzAhanA putra, potAnA Azraye Ave ane tene
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ (9) A rIte udaranirvAhanI khAtara, ghInI dukAna mAMDavI paDe e vicAratAM bahu duHkha thayuM.paNa e duHkhane lezamAtra bhAva he upara dekhAvA na dIdhe. eka anubhavanI khAtara paNa ghInI dukAna mAMDavAne vicAra kaMI khoTo nathI ema temaNe dhAryuM. "khuzIthI, ghInI dukAna mAMDavI haze te tene AvatI kAle ja baMdobasta thaI jaze. paNa eka sarate. tamane jyAre jyAre kaMI agavaDa ke taMgI jevuM jaNAya tyAre mArI pAse AvavAmAM ane mAgavAmAM kaMI saMkoca na rAkha" dhanadatta zeThanI e sarata pethaDe AMkhamAMnA azrunI sAkSIe svIkArI. prakaraNa 13 muM prArabdhane prabhAva. itihAsa vikhyAta pethaDa same purUSa nhAnI zI ghI'nI dukAna mAMDI bese e jANe amArA ghaNuMkharA vAMcakone Azcarya thaze. teo pUchaze ke "pethaDanI buddhi zuM eTalI. badhI bahera mArI gaI hatI ke tene bIje kaI sAra-ujaLo dhaMdho sUjhavAne badale basa ghI-telanA vepAramAM ja potAnI buddhi ane zakti kharcI nAkhavAnuM gya lAgyuM ? "IstrIbaMdha 5DAMne Adarza jemanI AMkha AgaLa ramI rahyo hoya
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ (100) tene ghI-telanI dukAna bhale tuccha lAge, paNa pUrvakAlIna je zrImatee lAkho rUpiyA pramANikapaNe upAjI, dharma ane paropakAranAM anekAneka cirasmaraNIya draSTAMta purAM pADayAM che teomAMnA mhoTA bhAge A ja rIte nhAnA-najIvA gaNAtA dhaMdhA vyApAramAMthI ja puSkaLa saMpatti pedA karI che. vastuta: keIpaNa dhaMdho je pramANikapaNe karavAmAM Ave che te siddhine ja ApanAre thaI paDe che. jene potAnA baLa-buddhi ane prArabdhane vikAsa sAdhavo che temane mana nhAnAmAM nhAne gaNAto dhaMdho paNa AvakAradAyaka ja hoya che. pethaDe thI nI dukAnamAM paNa evI sarasa pratiSThA jamAvI ke dhIme dhIme tenuM nAma zaheravAsIonI jIbha upara ramI rahyuM. mAMDavagaDhamAM te "luNu vANu" e upanAmathI oLakhAvA lAge. have to zrImate ane rAjapurUSo paNa nizcita mane pethaDanI dukAnethI ja ghI kharIdavA lAgyA che. eka sAmaTuM ghI kharIdavuM tenA karatAM luNIyA vANIyAne tyAMthI reja tAjuM ghI maMgAvavAmAM temane kaMika vizeSa svAda ane sagavaDa jaNAya che. jhAMjhaNa paNa umara lAyaka thaI gayela che. dhanadatta zeTha nI kALajI paNa ghaNIkharI ochI thaI gaI che. khAnagImAM pitAnA mitrane dhanadatta zeThe vAraMvAra kahyuM che ke-"A pethaDane tame sAmAnya vyApArI na samajatA. tenAmAM kaIka evuM teja che ke jene lIdhe te vakhata jatAM mAMDavagaDhanuM nAma amara karI jaze. " paNa hajI e vakhata nathI AvyuM. pethaDa dukAnanuM ghaNuMkharUM kAma jhAMjhaNane mAthe ja rahevA de che.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ (101) e rIte pitAnA putrane dhaMdhAnA kSetramAM ThIka ThIka keLavI rahyo che. eka divase pethaDa kaMI kAmasara mhAra gayo hato dukAna upara takIyAne Teke daI jhAMjhaNa beThA hatA. eTalAmAM eka dAsI deDatI AvIne kahevA lAgI:-"mahArANAzrI thALa upara besI rahyA che Aje jarA saratacuka thaI javAthI vakhatasara na avAyuM jaladI jaladI thoDuM ghI Apane bhAI ! " mAMDavagaDhanA pratApI mahArANA jayasiMhadevanIja e dAsI hatI. tenA zabdo ane DhabamAM paNa vyagratA bharI hatI. roja vakhatasara AvI, nirAMte be-cAra vAto karI ghI laI janArI dAsIne Aje AkuLavyAkuLa banelI joI, jhAMjhaNane pitAnA vinodI svabhAva pramANe heja kutUhaLa karavAnuM mana thayuM. te thoDI vAra te dAsInA bhaya vihaLa mAM sAmeja joI rahyo. bhAI vilaMba zA sArU kare che ? Aje vadhAre vAta karavAne vakhata nathI. mahArANA zrI gusse thaze te tArUM ane mArUM paNa AvI banaze. "dAsI vadhu ne vadhu vyagra banavA lAgI. "ema kaI utAvaLe AMbA na pAke. ane bahuja utAvaLa hoya te bIjI ghaNI dukAne che. bIjethI laI le. " jhAMjhaNe be paravAIthI javAba Ape. A javAba sAMbhaLI dAsInuM mahIM lAlaceLa banI gayuM. eka te mahArANuM taraphane bhaya; pitAnI kasura ane te uparAMta A chokarAnI naphaTAI bharI bedarakArIthI teNIne roSa vhAra uchaLI AvyA.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 102 ) "alyA vANuyA! kaMI bahu rAI bharANuM che ke zuM? tAre tyAM bIjA karatAM sAruM ghI vecAya che enuM dhamaka caDayuM ke? mahArANAne pharyAda karIza te bIjI ja savAre gAMsaDApoTalAM bAMdhIne cAlI nIkaLavuM paDaze! mahArANAzrInI dAsI eTale keNa tene tane kaMI khyAla che? dAsIo ane dAse ja sanI maheATI uthalapAthala karI zake che." dAsIe damAmathI potAnuM kAma kaDhAvavA IcchayuM. jhAMjhaNa ema damAmathI gAMjI jAya tevo na hate duHkha-kaSTa, rAjakopa zuM che te jANatuM hatuMjene potAnA bAhubaLa upara nabhavuM che te te rAjA-mahArAjA te zuM paNa mahetA camarabaMdhInI paNa paravA na kare ema te pethaDakumAranA zikSaNa mAMthI zIkhyuM hatuM. mahArANA ke temanI dAsI game te hoya, paNa dukAnamAMnI vastu vecavI ke nahIM te mATe pote kula mukhatyAra che evuM AtmamAna te dharAvatA hatA. dAsInA prakopathI tenuM rUMvADuM na pharakayuM. "mahArANAte ThIka, paNa emanA e mahArANA hoya te jaIne kahe ke ghInA kaMI jhADa nathI ke mAge eTale tarata mokalI devAya ! ghInA paccI-pacAsa ThAma paDyA hoya temAM rAjAne lAyaka thI karyuM che te tapAsatAM thoDIvAra paNa thAya ane evuM ghI na hoya te nA paNa pADavI paDe. emAM peTe damAma zuM kAmane? jhAMjhaNanI AMkhamAM mastI mAtI nhotI. tenA vAka buddhimAna ne chAje tevAM hatAM, paNa vida sivAya bIje kaMI Azaya na hatA.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 103 ) " bhAi! luNIyA vANIyAnA dhI vinA mahArAjAne bIjI ghI gamatuM nathI eja du:khanI vAta che. nahiMtara tArI sAthe ATalI badhI mAthAkuTa paNa zA sArU karIe ? ' dAsI e jevI hatI tevI-sAce sAcI vAta kahI dIdhI. " ghI teA khasa luNIyA vANIyAnu " ema mahArAjA pAta ja mAnatA hatA. AMjhaNanA dIla upara dAsInI vinavaNInI paNa kai asara na thai. ghI te| Aje nathI ja ApavuM e tenA nizcaya hatA. lAMbI carcAmAM paNa te potAnA nizcayane ja vaLagI rahyo. e pramANe ghaNA vakhata vahI javAthI, dAsI khAlI DhAma laine rAjamahela tarapha vaLI. " annadAtA ! gAmanA vANIyA eTalA badhA phATI gayA che ke sIdheA javAba paNa have teA nathI ApatA ! temAM ya pelA luNIyA vANIyA ane tenA dIkarA tA jANe uMce AsamAnamAM vasatA hAya evI ja bedarakArIthI javAba vALe che. Aje Apane mATe ghI levA gai, ane keTalAya kAlAvAlA karavA chatA dharAra ghI na Apyu. khAlI hAthe mAre pAchu vaLavu paDayuM. " dAsIe vera vALavAnA irAdAthI rAjAne uzkeryA. tatkALa tA rAjA kaMi na khelyA. teNe khIjethI ghI maMgAvI AhArivAdha purI karI. mahArANA jayasiMha deva guNujJa ane catura purUSa hatA. vANIyAe ghI na ApyuM emAM kaIka rahasya haze ema mAnI lIdhu. paNa rAjAnI jIjJAsA kaI eTalethI thADI ja zAMta thAya?
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 104 ) jamIne ArAma lIdhA pachI mahArANAe pAtAnA eka hajurIAne AjJA karI, " luNIyA vANIyAnA chekarAne mArI pAse hAjara kare. " hajurIe tarata ja ravAnA thayA ane luNIyA vANIyAnA chokarAnI tapAsa calAvavA lAgyA. A tarapha AMjhaNe, dAsI sAthenA prasaMga sAva gupta ja rAkhyA hatA. jo pethaDane e viSe thADI paNa khAtamI maLI hAta teA putranI bhUla sudhAravA ane rAjAnI pAse jai kSamA mAgavAmAM eka paLanA paNa vilaMba na karata, paraMtu evuM kai ane te pahelAM teA rAjAnA sipAi AMgaNAMmA AvI ubhA rahyo. " che kAi ? luNIyA vANIyAnA chekarAne mahArANA sAheba khelAve che!" kALamukhA hajurIAe ma pADI, pethaDa e ma sAMbhaLI camakayA. kAi divasa nahi ane Aje ja mahArANAzrI potAnA putrane, kharA bapore khelAve tenu kai kAraNu na samajAyuM, jhAMjhaNane pUchatAM jaNAyu ke dAsIne tatkALa ghI na ApavAnuM ja A piraNAma che. vAta ATale sudhI paheAMcaze ema teA jhajhaNe pAte paNa nhAtu dhAryuM. pitA ane putra ane Aphtane mATe taiyAra thai rahyA. rAjA kAvye hAya tA mAMDavagaDha cheDavA sivAya bIjo mA nathI ema temane thayu. zaheramAM praveza karatI vakhate je zukana thaelA tenu pethaDakumArane ekAeka smaraNa thai AvyuM ! " kharekhara, e azubha ke zubha zukanatA badaleA Aje ja maLavA joie ! " pethaDa vicAra karavA lAgyA.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) mArgamAM kacerI tarapha jatAM jatAM pitAe jhAMjhaNane saMbodhIne kahyuM: dAsIne tatkALa ghI na ApavAmAM te bhUla karI ja che-rAjAnI dAsI Ave tyAre bIjAM hajAra kAma hoya te te paDatAM mukIne paheluM tenuM mAna jALavavuM joIe. te ema nathI karyuM. e bhUlanA prAyazcitta tarike jatAM veMta kSamA mAgI levI e mane to ThIka lAge che." pitAjI! je Apa pharamAvo to mane kSamA mAgavAmAM kaMIja vAMdho nathI. paNa mane cekasa lAge che ke emAM meM bhUla karI nathI ane je bhUla na karI hoya te pachI kSamA zA sArU? vecavAnI vastu kone ApavI ke kene na ApavI e vyApArInI svataMtrAno viSaya che. rAjAnI dAsI hoya ke rAjA pote hoya paNa je ApavI na ghaTe to himata pUrvakanA kahI devA jeTalI tAkAta te ApaNAmAM avazya hovI joIe. ApaNe albata rAjAnI prajA chIe, AjJAdhina rahevuM e ApaNuM kartavya che, paNu rAjA pote jyAre zAsanane bhaya dAkhavI ApaNu pAse thI rAjabhakti mAge tyAre te e asahya thaI paDe." jhAMjhaNanA dIlamAM utpAtano aMza sarakhe paNa na kaLAye. pitAne te sAMbhaLI parama prasannatA upajI. paNa rAjA e vadhAre puNyazALI chava gaNAya tene zire rahelI javAbadArI, ApaNI pAse adhika namratA ane bhakti che emAM kaI ja asvabhAviktA nathI. " pethaDe pitAnA vicAre jaNAvyA. jhAMjhaNe te zAMtithI sanmAnyA.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ (106 ) pitAjI! Apa nizcita raheze. huM barAbara khulAse karIza ane mane khAtrI ja che ke mahArANAzrI je buddhimAna haze te mArI A kahevAtI bhUla badala mane zirapAva ApyA vinA nahIM rahe. " pethaDanA Azcaryane pAra na rahyo. putranA lakSaNa pAraNAmAMthI ja te jANato hate. chatAM pitAnuM sneha durbaLa zarIra aneka AzaMkAothI chavAI rahyuM jota jotAmAM teo rAjamahela pAse AvI pahoMcyA. mahArANAzrI, rAjyanA musadIothI viMTaLAine eka gAdI upara zAMtipUrvaka beThA hatA. jhAMjhaNakumAre prathama praveza karI ati vinitabhAve rAjAne ane AsapAsanI sabhAne praNAma karyo. mahArANAnA aMtaramAM prakepa ke AvezanuM yuddha na hatuM. temanI zAMta mukhamudrA upara rAjavaTane zobhe evI gaMbhIratA ramI rahI hatI. jhAMjhaNane, melAMghelAM kapaDAmAM hAjara thaelo joI musaddIo paNa Azcarya pAmyA. AnI mahArANAne ekA eka zuM jarUra paDI haze tenI teo 5nA karavA maMDyA. eTalAmAM te rAjAjIe pote ja saheja hAsya sAthe jhAMjhaNane pUchayuM:-" Aje dukAne te ja ghI na ApavAnI haTha pakaDI hatI ne?" jI. hA." chokarAnA e zabdo, zabdomAMnI nirbhayatA ane nikhAlasatAne lIdhe sabhAmAM guMjI rahyA. "kAraNa?" "kharekhara ja Apa kAraNa sAMbhaLavA mAge che? je
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 107 ) 29 ApanuM aMtara kAI paNa prakAranA vhema ke krodhathI nirALu hAya teA ja e kAraNeA huM Apane jaNAvI zakuM. bAkI dAsI Ave ke tarata ja dhI na kADhI Avu e gunhA gaNAtA hAya te hu e gunhAnI sajA khamavA taiyAra chu. mALaka mAtra nirbhaya ja nathI. buddhimAna ane kAithI na gAje evI prakRtinA che ema rAjAne ane AsapAsanA maMDaLane paNa khAtrI thai. " tamArI kraja che ke tamAre tamArA bacAva raju karavA. kAraNeA sAMbhaLyA pachI tamane kai sajA karavI ke mukta karavA e amArI munsI upara AdhAra rAkhe che. " rAjAe jhAMjhaNane baMdhanamAM levAnA dAva racyA. " tyAre pahelAM te mArAM kAraNeA ja sAMbhaLeA. je vakhate dAsI ghI levA mArI dukAna sAme jhaDapathI cAlI AvatI hatI te ja vakhate eka khIlADIe kharAkhara ghInA ThAma pAse ja jorathI chIMka khAdhI. huM uDIne ubhA thayA ane khIlADIne hAMkI kahADI. AsapAsa joyuM teA khIjuM kaMi jaNAyuM nahIM. huM e chIMkanA rahasyane vicAravA lAgyA. kAi divasa nahIM ne Aje ja, dAsInA Agamana vakhate ja khIlADIne ATalA jorathI chIMka kema AvI ? e eka prakAranuM apazukana tA hatu ja. paNa apazukananA khyAlane ghaDIbhara khAju mukI zakuM. tatkALa mane eka khIjo vicAra AvyA. dhAro ke bhUlathI e ThAma rAtrInA samaye ughADuM rahI gayu` hAya ane gALI ke
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ (108) sApa jevA jherI prANInuM viSa aMdara paDayuM hoya te tenI gaMdha mAtrathI bIlADIne chIMka Ave ema paNa kema na bane? AvuM zaMkAvALuM ghI Apane khAvAne mATe mokalavuM e mane ucita na lAgyuM. mane AzA che ke mAro A khulAse Apane saMpUrNa sateSakAraka ja lAgaze. dhI ApyuM keI na jANe, paNa ghIne lIdhe je Apane thaDe paNa vyAdhi thAya to amArA bAvaDA baMdhAya, eTaluM ja nahIM paNa amAre mAthe aTATanI AvI paDe. eka bIjuM kAraNa paNa prasaMge pAta kahI dauM. rAjA je eka devAMzI purUSa ja dAsI upara vizvAsa rAkhI, hArathI ghI jevI vastuo vApare e paNa mane ThIka nathI lAgatuM. Aje te dAsI Apane pratye vaphAdAra che, paNa e vaphAdArI acaLa-aTala raheze ema zI rIte mAnI zakAya? AvatI kAle ja dAsIne kaI pitAnA kAbumAM le ane ghImAM ja jhera bheLavIne dago rame to e vakhate A rAjyanI ane rAjavaTanI paNa zI dazA thAya? ATalI badhI aMdha zraddhA ane vizvAsa Apane atyAranA saMgomAM na zobhe." jharaNanA nIranI mAphaka nirmaLabhAve vahetI yukti paraMparA rAjA sAMbhaLI rahyo. AMkhomAM AMjaNa AMjI ke hitaiSI navuM teja prakaTAvato hoya ema ja tene lAgyuM. dAsa-dAsIo upara ATale AMdhaLo vizvAsa rAkhavA chatAM pite jIvI zake che enI tene pitAne paNa navAI lAgI. jhAMjhaNane eke eka zabda musadInI dIrdhadaSTine AbAda sUcavato hate.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) eka trIjuM kAraNa paNa bheguM bheguM sAMbhaLI le, Aje te ApaNe cotaraphathI nirvidhra chIe. paNa AvatI kAle keI duzmana rAjya upara caDI Ave, vepArIo ghara ne dukA nanAM bAraNuM baMdha karI bharAI bese te vakhate je rAjyanA keThA ramAM ghI-anna puratA pramANamAM na hoya to ApanI zI dazA thAya ? Aje paNa khAnapAnanA viSayamAM Apa keTalA parAdhIna cho ? eka sAdhAraNa gRhastha paNa bAra mahinA jeTalI kharacI agAuthI saMgharI rAkhe che-bIjA badhAM vinA cAle, paNa anna-ghI vigere te bane teTaluM saMgharavuM ja joIe, e. gRhasthane sarva sAmAnya niyama heya che. Apa gRhastha karatAM hajAro nahIM, balake lAkhe aMze caDIyAtA gaNue. Ape agAuthI keTalo saMghara karI rAkhavuM joIe tene Apa pote ja vicAra kare. Apa eka sAdhAraNa majuranI mAphaka rejanuM roja magAvIne vAparo e ApanA darajajAne temaja ApanI kuzaLatAne paNa baMdhabesatuM nathI. A badhAM kAraNone lIdhe ja meM dAsIne ghI ApavAnI cokhkhI nA pADI. alabatta avinaya to thaye haze, Apane paNa krodha upa haze, paraMtu rAjA ane rAjyanA kalyANa mATe, eka prajAjana tarIke mAre eTaluM jokhama kheDavuM joIe. ATaluM jANyA pachI khuzIthI ApanI munsaphI pramANe mane sajA karI zako che." sajA to sajAne ThekANe rahI, paNa AvA eka buddhimAna zrAvakakumArane zI rIte navAjavo e ja muMjhavaNa rAjAnA dIlamAM ramI rahI hatI. je bALaka ATalo catura ane dIrdha
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ (110 ) dazI che te tene pitA-tene zikSaka keTale catura, dIrdhadazI ane nirbhaya haze tene te vicAra karavA lAgyuM. AvA purUo A rAjanI hadamAM vase e paNa rAjyanuM ja eka gorava che. prasanna cittavALA mahArANAe jhAMjhaNune potAnI pAse bolAvIne besAryo. darabArIo ane khuzAmatIonI AMkhamAM ISInI Aga saLagI rahI. paNa A kumAre pitAnI vAkacAturI-nirbhayatA ane musaddIgIrIe rAjAne evI te khubIthI AMjI dIdho hato ke rAjAnA kRpAprasAda AgaLa eka paNa zabda bolavAnI koInI himmata na cAlI. AjJA thatAM ja mahA mulyavALe zirapAva ane suMdara poSAka hAjara thaye. mahArANAe te jhAMjhaNakumArane samarpaNa karatAM kahyuM - " AjathI tame banne-pitA-putrane mArA rAjyanA amAtya tarike huM nImuM chuM. tArA jevA rAjasevakenA buddhibaLa temaja cAritrabaLathI mArA rAjyanuM ane prajAjananuM paNa ekAMta hita thaze ema mAnuM chuM." e pramANe amAtyapada saMbaMdhI yogya vidhi pUrI thatAM pUrA ThAThamAThathI banne jaNa ghara tarapha ravAnA thayA. zULIne badale siMhAsana maLyAnI zAstra kathA A pitA-putranA viSayamAM phaLIbhUta thayelI jANI lemAM nIti-dharmane mahimA gavAvA lAgyA. pethaDane mAMDavagaDhamAM praveza karatAM je zubha zukana thayA hatA teno prabhAva samajAya. dhanadatta zeThane paNa A prArabdhane prabhAva sAMbhaLI
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 11 ) atizaya AnaMda thaze. te divasathI pethaDa ane jhAMjhaNakumAranuM sanmAna dinapratidina vRddhi pAmavA lAgyuM. temaNe paNa potAnI sattA ane lAgavaga jema bane tema dharmanAM kArya karavA pAchaLa ja kharcavAne nizcaya karyo. - @) - prakaraNa 14 muM. buMdathI bagaDI-paNa hAjathI sudharI ! rAjadarabAramAM sArI pratiSThA pAmavA chatAM paNa pethaDa ane jhAMjhaNa hajI sudhI nirabhimAna ja rahyA che, mAMDavagaDhanA mahArANA visihadeva pitAnA A be salAhakAramAMthI ekene pUchayA vinA pANI nathI pItA evI lokavAyakA gAmamAM cAle che. ghaNAne Azcarya thAya che ke rAjA-rajavADAmAM ATalI pratiSThA hovA chatAM pethaDa maMtrI A "dhI" nI dukAna zA sArU calAvI rahyA haze? rAjAe rAjyanI AvakamAMthI hoTuM varSAsana ApI dIdhuM che, navAjeze paNa niraMtara maLyA kare che. ATaluM chatAM vyApArano moha na mUka e zuM lebhanI parAkASThA nathI ? je koI AvI vAta kADhe che, te pethaDa tene ekaja javAba Ape che:-"sArA pratApa A dukAnanA ! rAjayanI kRpA te Aje che ane kAle na hoya paraMtu dukAnane vyApAra je bhalI rIle cAlatuM hoya te koInA ezIyALA thavAne vAra na Ave. ApaNe te vyApAra
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ (11) eja sarvasva gaNAya. vyApAra vinAne vANIye dezane bhArabhUta che. vyApAra vaDe ja vANIyo deza-paradezanI lakSamIne potAnI priya mAtRbhUmimAM vALI zake che, vyApAra nA pratApe ja te garIba-garIbonA sIdhA saMsparzamAM AvI, temanAM sukha duHkhamAM bhAga laI zake che. vyApAra hoya te ja kArIgarone majurane, kheDutane harakeI prakAre uttejana ApI zakAya che. maMtrItva te vijaLInA camakArA jevuM che. vyApAra e ApaNane pUrvajoe seMpela vAraso che. tene zI rIte avahelI zakAya ?" eka tarapha vyApAra ane bIjI tarapha rAjamaMtraNA sahaja gatie vahyA karatI. vadhAre khUbI to e hatI ke rAjamaMtraNa ke dukAnane bhAra vastuta: pethaDa upara che ke jhAMjhaNa upara che tenI paNa bhAgye ja koI tulanA karI zakatu. pitAputra e banne jANe eka ja AtmAnA be aMga hoya tema temano vahevAra cAlato. temanI vacce matabheda ke AMtara jevI kaI vastu na hatI. mahArANAe paNa pitAputra ubhayane amAtya padanA gauravathI vadhAvavAmAM kharekharUM cAturya ja vAparyuM hatuM. jhAMjhaNakumAra hajI pIDha na gaNAya. jo ke tenA vivAha thaI gayA che ane putravadhu sabhAgyadevIe gharane kArabhAra saMbhALI lIdho che, chatAM mhoTA moTA kAryomAM haMmezA pethaDa maMtrInI ja vAhavAha bolAya che. eka divase prAta:kALamAM rAjA vijayasiMhadeva nityanA niyama mujaba pATalA upara besI, baLavAna mallanA hAthathI AkhA zarIre telanuM mardana karAvI rahyA che. mahArAjA Aje kaMIka vicAragrasta hoya tema jaNAya che.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ (113) sAme ja atithio jevA lAgatA kAnyakujanA vicakSaNa draSTivALA musaddIo beThA beThA mahArAjanI pratyeka pravRtti tarapha lakSa ApI rahyA che. teo nhAnA nhAnI pravRttio uparathI manuSyanAM svabhAva-guNa pArakhavAmAM kUzaLa gaNAya che. e kUzaLatAne lIdhe ja kAnyakubsanA mahArAjAe, temane mAMDavagaDha mokalyA che. kAnyakuMjanI rAjakuMvarI have lagnane yogya thaI che. pitAe kuMvarIne lagna saMbaMdha javA ghaNe ghaNe sthaLe tapAsa calAvI, paNa rAjakuMvarIe pote ja mAMDavagaDhanA mahArAjA zrI vijayasiMhadevanI pasaMdagI karelI hovAthI, vastuta: teo rAjakuMvarIne egya che ke kema te nakkI karavA A mahemAne ahIM AvIne rahyA hatA. mahArAjAnuM mana e vakhate koI jUdA ja vyApAramAM rokAyeluM hatuM. ane mane jyAre zUnya athavA svachaMda hoya tyAre mANasane pitAnI bhUla tatkALa samajAtI nathI. vijayasiMhadevajIthI paNa akasmAt evI eka bhUla thaI gaI e bhUla joIne kAnyakujanA mahemAnonAM he levAI gayAM. bhUla najIvI hatI, paNa mahemAnoe e eka ja bhUla upara hoTuM mahAbhArata racI kahAdayuM. vAta evI banI ke je vakhate tela mardana karanArA malla hAthamAM sugaMdhI tela laI mahArAjAne zarIre cALI rahyA hatA te vakhate telanuM eka TIpu mahArAjAnA zarIra uparathI nItarIne bheya upara paDayuM. mahArAjAe zUnyacitte e TIpuM hAthanI AMgaLIvatI luchI pAchuM page 5. 8
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ (114) caLI dIdhuM-telanA eka TIpAne e rIte vyartha jatuM bacAvyuM. paNa A vyApAranI pelA parIkSakonA mana upara bhaLatI ja asara thaI. temanA mAM eka vicAyuM:-"je rAjA ATale kaMjusa, kRpaNa ane lobhI hoya te ApaNI rAjakuMvarI lIlAvatI jevI udAra hRdayavALI kanyAne mATe egya bhattara tarIke niSphaLa ja nIvaDe. je rAjA telanA eka TIpA mATe ATalI kaMjusAI dharAve te bIje kImatI vastuone bhega keI kALe na ApI zake." e prakArano vicAra karatAM teo tyAM thoDIvAra besI rahyA. pachI rAjAne jyAre snAna karavAne samaya thaye tyAre vivekapUrvaka namana karI tyAMthI cAlI nIkaLyA. mahemAnenA mhArathI praphulla dekhAtAM dekhAva uparathI mahArAjAne temanI nirAzAnI gaMdha sarakhI paNa na AvI. pethaDakumAre kaLavikaLathI mahemAnonA aMtaramAM cAlatI caLavaLa jANI lIdhI. tene thayuM ke "mahArAjA vijayasiMhadevane tyAM AvelA mahemAno A rIte nAsIpAsa thaIne pAchA jAya e te mAMDavagaDhanuM nAka kApI lIdhA barAbara ja gaNAya. telanA eka TIpAne lIdhe je anucita asara thaI che te mAre eka vaphAdAra maMtrI tarike koI paNa upAye bhUMsI nAkhavI joIe. kAnyakujanA mahArAjAnI kuMvarI-lIlAvatI jevI sucatura kanyA AvA eka najIvA kAraNe mAMDavagaDhanI mahArANuM banatAM aTakI jAya te ekaMdare e mAMDavagaDhanuM ja maMdabhAgya gaNAya." kAnyakubsanA maMtrIone te maLe, tyAre paNa temaNe
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 115) pite e vAta na kADhI. mAtra eTaluM ja kahyuM ke have amAre javAne vakhata bharAI gayuM che. amane veLAsara ahIMthI ravAnA thavAnI paravAnagI maLavI joIe. " pethaDakumAra temanI ThaMDI rIta uparathI, temanA manano AghAta mApI gayo. bahuja Agraha karIne mAMDa mAMDa eka aThavADIyuM vadhu rokAvAnuM te samajAvI zakyo. eka aThavADIyAmAM kaMI khATuMmoLuM thoDuM ja thaI javAnuM hatuM ema vicArI mahemAne rokAyA. have eka aThavADIyAnI aMdara pelI asara bhuMsI nAkhavAne pethaDakumAre nizcaya karyo. samaya TuMko hato, zaMkA vAlepa jevI hatI, chatAM pethaDakumAre potAnI buddhi ane bhAgya upara zraddhA rAkhI e kArya hAthamAM lIdhuM. bIje divase pitA-putra, arthAt pethaDa ane jhAMjhaNa kumAra vacce nIce pramANe vAtacIta thaI:- kAnyakujanA mahemAne nirAza thaI gayA che. vijayasihadeve, zarIra parathI nItaratuM telanuM eka TIpuM, pAchuM aMga upara masaLI dIdhuM eTalAja uparathI temaNe rAjAne kaMjusa-kRpaNa mAnI levAnI bhUla karI che. ApaNI pharaja che ke e bhUla dhoI nAMkhavI. mane pitAne e viSe kaMI cakkasa vicAra nathI sUjhata. " pethaDe saMkSiptamAM vAtane marma kahI saMbhaLAvyuM. "mAtra bahArano AcAra joI, svabhAvanI parIkSA
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) karanArAo e ja rIte phasAya che. mahemAnoe guNa je joIe tene badale avaguNa nIrakhe e temanI buddhinI uNapa ja batAvI Ape che. kharuM jotAM te e vyApAra uparathI eTaluM ja phalita thAya che ke rAjA mahA catura, vastu mAtranA sadvyayane viSe kALajavALe tathA karmacArIonI bhUlane paNa sudhArI lenAra che. lakSaNenAM nidAna jeo cIvaTathI nathI vicArI zaktA teo AvA ja anartho karI vALe che. kAnyakujanA mahemAne paNa e ja anarthanA bhega banyA che. vadhAre dilagIra thavA jevuM te e che ke temaNe upajAvelA anarthane lIdhe lIlAvatI jevI mahArANa, A mAMDavagaDhanA rAjamahelamAM AvatI aTakI jaze. ethI mahArAjAne jeTalI peTa khamavI paDaze tenA karatAM paNa prajAne adhika hAni sahana karavI paDaze. rAjakArabhAramAM, rAjA game te prajAhitaiSI ke udAra hAya, paNa je mahArANuM eTalI ja kAryakuzaLa ane sahadaya na hoya te prajAne ghaNuM viTaMbaNA veThavI paDe. eTave prajA-samAjanI daSTie paNa A anartha na nabhAvI zakAya. jhAMjhaNakumAre pitAnA ja mane vyApArane vadhu spaSTa kayo. paNa have ene kaIka tAtkAlika upAya ja joIe. tane zuM lAge che?" "bdathI bagaDelI bAjI hojathI paNa nathI sudharatI, e matalabanI eka kahevata che. paNa e kahevata ApaNe khoTI pADI zakIe."
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 117) telanA hojanA heja bharI rAjyano ane rAjAne vaibhava paNa mahemAnane batAvI Apo, emaja ne ? " pitAe prazna karyo. telanA hoja bharIe to teo ema samaje ke pelI TIpAvALI asara bhuMsavAne mATe ja A badhI bAjI goThavAI che. ApaNe eka juduM ja nimitta ubhuM karIne, telane badale ghInA ja haja bharAvIe te mahemAnane kaI prakAranI zaMkA na ja rahe." jhAMjhaNanI A yukti pitAnA aMtaramAM ArapAra utarI gaI. thoDI vAra vicAra karIne jhajhaNakumAre puna: kahyuM:ApaNe heja jUdI rIte kAma levuM paDaze. eka to telane badale ghIne heja bharAvavA ane temAM manuSya prANIne badale ApaNI azvazALAnAja ane snAna arthe utAravA. AthI mahemAnonA mana upara addabhUta asara thaze. teo mAtra bAhA vyApAra joIne ja rAcanArA che-rahasyane samajI zakatA nathI. eTale ghInA hojamAM gheDAone snAna karatAM joI, telanA eka TIpAnI khAtara A badhI yojanA thaI che evo te temane svane paNa taka nahIM Ave." pethaDakumArane paNa e pejanA akSaraza: rUcI gaI. teNe pahelI take mahArAjA vijayasiMhadeva pAse jaI, chellA betraNa divasanI aMdara kevA prasaMga banyA hatA te kahI saMbhabAvyuM. telamardana vakhatanI heja bedarakArI ATalI viparIta
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ (118) asara karaze e to temane khyAla vaTika paNa hete AvyuM. pachI pethaDakumAre e bhUlane sudhAravA mATe nakakI karI rAkhelI cejanA paNa mahArAjAne nivedana karI. "A vaNika maMtrI keTale bAhoza, dIrghadazI ane satata sAvaceta rahe che?" e vicAra AvatAM te maMtrI sAme kRtajJa draSTie nihALI rahyo, pethaDa maMtrI na hota te jarUrI kAnyakuMjanI rAjakanyA pitAnI na thatAM anyanIja banata ema paNa tene lAgyuM, je kanyAne meLavavA mATe te potAnuM sarvasva bacI nAkhavA taiyAra hato kanyAne pArakI thatI bacAvavAmAM pethaDa kumAre je bAhozI ane rAjabhakti dAkhavI che tene vicAra karatAM te manamAM ne manamAM ja maMtrIne asaMkhya dhanyavAda ApavA lAgyuM, pUrvanA pUNyanA baLeja rAjAne AvA maMtrI maLe ema mAnI te saMtuSTa tha. - "rAjana ! AvatI kAleja rAjAjJA, vhAra paDavI joIe ! kharajathI jaja rIbhUta thayelA azvone snAna karAvavA mATe mahArAjA potAnI taraphathI ghInA hoja bharAvaze, prajAjana temaja rAjyanA nekare paNa khuzIthI e ghInA hojamAM pitAnA azvone snAna karAvI zakaze." maMtrIe AjJApatrikAne Azaya kahI saMbhaLAvyuM. paNa eTaluM badhuM ghI ekAeka zI rIte meLavI zakIzuM?" rAjAe prazna karyo. e ciMtA mane bhaLe che. Apa bephIkara rahe, prajAne ke
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ (119 ) rAjyane paNa eka pAInuM kharca nahIM thAya, pethaDe ThaMDe kaleje javAba vALyA. mahArAjAne thayuM ke "A te mANasa ke deva? maMtrIe te Aja sudhImAM aneka jagyA haze? paNa A udAra, samayane jANuM ane dhuraMdhara maMtrI te kadAca mAMDavagaDhanA ItihAsamAM A pahelo ane chelle ja haze ?" mukarara karelA divase ghInA hoja bharacaka bharAI gayA, pethaDakumAre potAnA gharamAMthI eka nIka kADhI, citrAvelInA pratApe nimeLa ghI vaDe hoja bharI dIdhA, adhone kharajanA regathI mukata karavAnI A anAyAse sAMpaDelI takane prajAe sadupayoga karI vALe, kAnyakujanA maMtrIo paNa A dazya joI herata pAmyA, jhAMjhaNakumAre Takora karI ke -" pANInuM eka TIpuM paNa vyartha nahIM javA denAra mahArAjA vakhata AcaeN ghInA hoja niHsaMkecapaNe kevA ubharAvI zake che te bhale dunIyA A uparathI joI le!" mahemAnonA dIlamAM, Aje keTalAka divasathI ramI rahelI zaMkAonAja jANe khulAsA thatA heya tema temane lAgyuM, mahemAnanI prasannatA pAra vinAnI vadhI paDI, lIlAvatIne mATe rAjA visiMhadeva karatAM adhika gya purUSa bIje kaMI na hoI zake tenI temane soe se TakA khAtrI thaI gaI, loko paNa kahevA lAgyA ke:-"bdathI bagaDelI bAjI pethaDa maMtrI jevA purUSo ja hoja bharIne sudhArI zake, bIjAnI magadUra nathI."
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 15 mu prapaMcanA prAraMbha ane pariNAma saMsAranA saghaLA mahApurUSAe samasvare uccAyu.. che ke Akhare satya ane pramANikatAnA ja jaya thAya che. ,, paNa e vijaya jo prathamathIja nizcita ane niSkaMTaka hAtatA saMsAra ane svargamAM kaija bheda na raheta satya, saraLatA, udAratA, bhadrikatA Adi je je zuSNeA vaDe saMsAramAM svanI jhalaka utare che eja guNA jyAre kaseATIe caDe che tyAre ni `LA nirAza thai, lamaNe hAtha mukI, nizAna gumAve che. purUSAthIo ane acaLa zraddhALueja e kaseATImAM pAra utare che, evA kayA mahApurUSa che ke jenI saMsAranA sAmAnya manuSyA athavA du nAe AkarAmAM ArI kaseATI na karI hAya ? seMkaDA utpAtA ane upadravAmAMthI sahisalAmatapaNe pAra utarelA satyavIrA ja itihAsamAM peAtAnI nAmanA a mara karI jAya che. jo e kaseATI na heAya te satya, zraddhA, vIratA vigere daivI guNAnI mahattA paNa Aje ATalI akhaMDa na hAta. pethaDa kumAranI kIrtti, pratiSThA jema jema vadhu pracAra pAmatI gai tema tema tenA dveSIenA aMtara paNa irSAthI saLagavA lAgyA, AjakAlanA eka sAdhAraNa vepArI, mAMDavagaDhamAM ka gALaveze AvI, dhIme dhIme rAjA ane rAjataMtrane peAtAnI AMgaLInA isArAthI calAve e temane asahya thaI paDayuM` petha
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ (21) DanI pAse citrAvelInI amulya Rddhi che ane e trAddhine pratApeja te ghInA heja bharI rAjAne rIjhavI zake ema keTalAka prapaMcIoe nakakI karyuM je koIpaNa upAye e citrAvelI laI levAmAM Ave te pethaDa ne jhAMjhaNa pAchA paDe ema paNa temane lAgyuM ! paNa e adbhuta vastu ekAeka zI rIte jhuMTavI levI te pethaDanA virodhIo mATe eka mahA prazna thaI paDa. virodhIo athavA jene tenA dveSa kahI zakAya teomAM guMge nAmano eka pradhAna paNa hato. pahelA te gaMgAnuM sarvatra bahumAna thatuM teNe potAnI kapaTakaLA ane khaTapaTanA pratApe rAjyamAM eka prakAranI evI sajajaDa dhAka besArI dIdhI hatI ke gaMgAnI sAme eka zabda sarakhe uccAravAnI paNa kaI himmata karI zakatuM nahIM. te svAthI, utAvaLIye ane johukamI hovAthI ekaMdare prajAne AMkhanA pATA je thaI paDyo hato. pethaDakumAre sattAmAM AvatA prajAe chuTakArAne dama kheMce. gaMgAnI sattA zithila thatI joI teo manamAM prasanna thavA lAgyA. gaMgAe A badhu DIvAra te joyA karyuM. pethaDane paMjAmAM levA te dAva zodhavA lAgyA. guge mAMDavagaDhanA mahArAjAnA kAna bhaMbheravA mAMDyA. mahArAjA pate pethaDanA anekAneka upakArethI dabAyelA hatA. pethaDanI nispRhatA ane rAjabhaktie temanA upara UMDI asara karI hatI. paraMtu guMgAnA ekadhArA Agrahe temanA manobaLano ajeya gaNAto durga paNa toDI nAkhyuM. rAjAo
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 122 ) -66 kAnanA kAcA haiAya che e siddhAMtanA guMge paNa lAbha lIdheA. eka divase mahArAjAne AnaMdamAM vArtAvinAda karatA joi guge peAtAnA prapaMcanA zastra sajyA ane dhImethI rAjAne sakheAdhIne kahyuM ke:- ApaNA pethaDamaMtrI pAse citrAvelI nAmanI eka addabhUta vastu che enA pratApe te eka ja ghaDAmAMthI joie teTaluM ghI meLavI zake che. tene te vastu ApaNA ja rAjyanI eka bharavADaNa pAsethI prApta thai che. kharU jotAM tA e vastu rAjayanI ja gaNAya ane ApanA jevA udAra narezanA mahelamAM ja zAle. paNa pethaDamatrI evA pAkA che ke kAine e viSe kaMi vAta sarakhI paNa nathI kahetA. ghInA hAja bharAvI ApanI upara jANe mhATA upakAra karyo hAya ema temaNe ADakatarI rIte sUcavyu, paNu ApanA pratApe je citrAvelI teNe prApta karI che te saMba Mdhe upakAra ke AbhAranuM eka veNa teNe kaDhiye kahyuM che ? pAse citrAvelI hAya teA evAM addabhUta kAryo te khALaka paNa karI zake ? vANIyAe mananA keTalA melA hoya che te A eka ja dAkhalA uparathI jaNAze." guMgAnuM chelluM vAkya rAjAne bahu apriya lAgyu. pethaDama MtrI mananA melA hAya e mAnavA ane sAMbhaLavAnI tenA aMtarAtmAe ceAkhkhI nA pADI. guge e sthiti nIhALI. tenI khAjI, sheja palaTI. " leAkeA te bhAtabhAtanI vAtA karI rahyA che. gAmane mhADhe kai garaNuM thADuM ja maMdhAya ? pethaDamatrI jevA purUSanA achatA DhASA AlavA e koIne paNa na zAle. te game tevA hAya,
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ (13) paNa ekaMdare rAjya ane dharmanI anekavidha sevAo karI rahyo che. ema te tenA duzmanane paNa kabulavuM paDe." ISonA jheramAM paNa te sAkara meLavavA lAgyA. rAjAne te zabda priya lAgyA. paraMtu tenI aMdara ja chupuM jhera raheluM hatuM te rAjA na joI zake. guge dhIme dhIme jheranI mAtrA vadhAravA mAMDI. "ddhi-siddhi piDamaMtrIne tyAM hoya ke rAjAnA mahela hoya e baMdhu ApaNA mATe to sarakhuM ja che. game tyAM hoya, paNa ApaNA rAjyane viSe ja e kAMI thoDA abhimAnane viSaya na gaNAya. paraMtu emAM eka vAta vicAravAnI rahe che. vANIyAne tyAMthI te corAi-lUMTAI javAnI dahezata rahe, paNa je rAjAnI pAse te hoya to ekalA rAjakULane ja nahIM, paNa prajAnA upagane mATe paNa te kAme lagADI zakAya. rAjyanI lakSmI kema vadhe, rAjyanI pratiSThA kema sthAyI bane e ja ApaNe te jovuM joie. "gaMgAnI A yuktiparaMparA sAMbhaLI rAjA thoDe ghaNe aMze mUchita banI rahyo. rAjAne ema lAgyuM ke "citrAvelI rAjamahelamAM hoya to kevuM sAruM?" bheLA rAjAne atyAre koNa samajAve ke siddhio mAtra luMTavAthI ke dabAvavAthI ja nathI prApta thaI zakatI. manuSyanI puNyabhAvanA jyAre prabaLa bane che tyAre ja te uMce AsmAnamAMthI AvI paDe che ane puNyanA baLathI ja te TakAvI zakAya che pethaDakumAra e citrAvelIne meLavavA kayAM jagalamAM gaye hatA ? zuM eka bharavADaNa ja pitAnI meLe sAme AvIne dukAne ApI gaI tI ? pethaDakumAre potAnA bhAgyabaLathI
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 124 ) ja zuM. te nhAtI AkaSI ? kAnanA kAcA evA mahArAjAne kANu kahI zake ke ceAgyatA vinAnI siddhi paNa Akhare vyartha ja nIvaDe che ? jo ema na heAta teA puNyazALIe e prApta karelI asabhya Rddhi-siddhio vaDe A jagat kayAranuM, ce ubharAi nIkaLyu hAta. paraMtu mAMDavagaDhanA mahArAjA Aje ekalA hatA. tene yathArtha vastusthiti samajAve evuM kAi hAjara na hatuM. te gugAnI jALamAM lAlaca vaDe sAi rahyo hatA. " bIjuM teA ThIka, paNa e citrAvelI kevI hAya te mAre jovuM te joie ! " rAjA UMDI UMghamAM rahyo rahyo khelatA hoya tema estheA. pethaDakumAranu saraLa-bhadrika sukha tenI najara AgaLa ramI rahyuM. tene A mAMgaNIthI zuM lAgaze e vicArathI rAjAnuM mana khaLabhaLyu. gugAe tarata ja eka mANasa meAkalI pethaDamatrIne kholAvI lIdhA. lAhu tapatuM hAya te ja vakhate thADAnA prahAra karavAthI manamAnatA AkAra ApI zakAya che e vAta gugAne samajAvavI paDe ema na hatu. te mahArAjAnI mAhamugdha dazAnA lAbha levA ja talapI rahyo hatA. pethaDane pAtAnI taraphathI AdarabhAva apI guMgAe eka sArA-AgaLa paDatA Asana upara besAryo. emAM paNa mahArAjAne prasanna karavA sivAya bIjo kaIM ja hetu nyAtA. pethaDe mahArAjAnI mukhamudrA sAme nIhALyu. teo kai uMDI mujhavaNamAM hoya ema lAgyu-herA upara viSAdanI
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 125) malinatA patharAyelI hatI. thoDI kSaNe paryata sai gupacupa besI rahyA. "Apane eTalA mATe bolAvavA paDyA ke mahArAjA sAheba, ApanI pAse je citrAvelI che te mAtra nIrakhavA mAge che." pitAnI upara ja krodha karatA hoya tema bolyA "kevI gaMbhIra bhUla? Apane bolAvyA te ja vakhate sAthe sAthe citrAvelI lAvavAnuM paNa kahevarAvyuM hota to kevuM sAruM thAta ? e saratacUka ja thaI gaI A utaratI avasthAmAM have magaja nabaLuM paDI gayuM che-ahu lAMbI vAta yAda paNa nathI rahetI." gaMgA pradhAne pahele ja dAva pheMko. tene khAtrI hatI ke temAM jIta te pitAnI ja thavAnI hatI. guMganI A uddhata mAgaNIne zuM javAba vALave e tatkALa pethaDane na sUjhayuM. teNe mahArAjanA moM sAme zuSka draSTie nIhALyuM. mahArAjA paNa tenI sAme na joI zakyA. lajajA ke saMkocanA mAryA teo nIce ja joI rahyA hatA. citrAvelI? mahArAjazrI jevA mAge che ! teo mAleka che-sarvasva temanuM ja che-teo game tyAre joI zake che!" javAba to Apa ja joIe ema mAnI pethaDe arthahIna udgAra kahADayA. mahArAjA ema mAne che ke evI siddhio vAyAbhAIne tyAM hoya te karatAM te eka kSatriya rAjavIne tyAM adhika zebhe! enI sArthakatA paNa vANuyAnA ghara karatAM
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) rAjadarabAramAM savizeSa thAya ! mahArAjA jevA mAge che ene artha paNa eja che ke mahArAjAne potAne te meLavavAnI AtUratA che." gaMgAe eTaluM kahIne eke eke mahArAjA ane pethaDanI sAme joyuM. mahArAjAnA kAnane e zabdo apriya lAgyA, hRdayane gamyA. lebhavAsanA saLavaLI. e saLavaLATa upara guMganAM vAkya AhlAdaka thaI paDayA. mahArAjAnI dAnata bagaDatI cAlI che; gaMga tene prapaMcathI utejI rahyo che e badhuM pethaDa samajI gayA. bheLA rAjAne nIce pradhAnanI khaTapaTane bhega thato nIhALI pethaDane du:kha thayuM. duHkha karatAM paNa adhika te reSa upa. paraMtu te pitAnI lAgaNIo ne kAbumAM rAkhatA zIkhe hate. bhUkha, tarasa, thAka vigerene kAbumAM rAkhavA karatAM harSa zoka, krodhanI lAgaNIone kAbumAM rAkhavI vadhAre muzkela che ema jANune ja te vRtti saMyama pratye khAsa dhyAna Apate. paNa mahArAjA pite kema kaMI bolatA nathI ? temane pitAne je vastu joItI hoya te khuzIthI teo mArI pAsethI IsArA mAtrathI laI zake che. zuM huM eTale badhe dUra ane bhinna bhAguM chuM ke temane guMga pradhAna jevA eka purUSanI madada cAcavI paDe che? koI divasa nahIM ne Aje ja mArA ane mahArAjA vacce A aMtarAya zA sArU ?" mahArAjAnA hoTha phaphaDaDyA. paNa teo kaMI bole te pahelAM ja muMge zarU karI dIdhuM:-"e badhA tarkavitarka
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ (127) asthAne che. mahArAjAne tame parama AtmIya jevA ja lAge cho ane lAgaze. huM jarA utAvaLIye chuM eTale vacamAM bolI uThyo. mArA e durgaNane tame badhA nabhAvatA AvyA che tema A vakhate paNa nabhAvI lo. bAkI mahArAjAnI IcachAne ja miM paDaghe pADyo che. citrAvelamAM evI moTI bI sAta paNa zuM che?" vana-vagaDAmAM rajhaLatI veLA ghaNA ghaNA prakAranI velIo najare caDe che. paNa parIkSA vinA kema kaLI zakAya ke A citrAvelI ja che? eka vAra barAbara joI lauM te bIjI vAra eALakhavAmAM kaMI muzIbatana paDe" mahArAjAe potAnI lobhavAttane chupAvI. pethaDane e bacAva hasavA sarakho lAge. mahArAjA pitAnI lebha-vAsanA zA sArU chupAvatA haze ? teNe kahyuM --mahArAja ! citrAvelI e kaMI ThekaThekANe nathI ugI nIkaLatI. e to koI mahA puNyazALIne ja pUrvakarmanA bhAgyodaye prApta thAya che. ane prApta thavA chatAM ya tenI kImata paNa kaI viralA ja karI zake che. e velI nathI, paNa jIvata bhAgyabaLa che. jene maLavAne te nimAyelI hoya che tene te ghera beThA AvI maLe che ane jenA bhAgyamAM nathI hotI tene te te ulaTI duHkhadAyaka thaI paDe che, chatAM Apane te joItI ja hoya to huM ApanI pAse dharavA taiyAra chuM. mArA bhAgyamAM haze to mane e karatAM paNa adhika phaLadAyaka siddhi maLI raheze." "barAbara che. mahArAjA karatAM vizeSa bhAgyazAlI jIva
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ (128) A jagatamAM bIje karyo hoya ? e te vidhinI ja bhala ke e citrAvelI rAjadarabAramAM AvavAne badale ApanA jevAne tyAM AvI caDI. paNa vidhAtAnI bhUla mahArAjA pote Aje sudhArI leze." guMge mahArAjAne sArUM lagADavA ane chelle dAva pheMkavA A vAkya ucAryA. pethaDe eka nhAne sarakhe nizvAsa mUko. rAjAe te sAMbhaLe. paNa atyAre te citrAvelInI mahinAmAM ja te mugdha hate. nazvAsa paNa sAMbhaLe na sAMbhaLyo karyo. jhAMjhaNanI mAraphata citrAvelI hAjara karavAmAM AvI. mahArAjAe hAthamAM laI tene rUparaMga barAbara joI lIdhA. A nhAnI sarakhI velInA guNathI ghInA hoja bharAya tene vicAra AvatAM tenA mahA upara harSa ane AzcaryanA bhAva taravaryA. eka vAra parIkSA karavAmAM zI hAnI thavAnI hatI e khyAla Avyo. rAjAe pote eka pAsenA jaLAzayamAM te citrAvelI taratI mUkI. pANIne sparza thatAM ja velI eka bhayaMkara sarpanA AkAramAM pariNamI ! koI tenI pAse javAnI himmata na karI zakayuM. gaMga te A vicitra pariNAma joI digamUDha banI gaye. AmAM kaMIka dago che evI tene khAtrI thai. te manamAM ne manamAM muMjhAvA lAgyuM. pethaDanuM mana pavitra hatuM-tenA peTamAM kaMI pApa na hatuM. te te mahArAjAnI IcchA pramANe A citrAvelI te zuM,
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ (129 ) paNa te karatAMya adhika kImatI vastu rAjAnA caraNamAM dharavAne taiyAra hato. tene kheda to mAtra ekaja vAtane lIdhe thaye ke bheLo rAjA Aje bIjAnA hAthamAM hathIyAra banI pitAnuM gaurava gumAvI rahyo che. sarpanI pAse javAnI keNa himmata kare ? ane citrAvelI jevI devadurlabha vastu jatI paNa kema thAya? guMga pradhAnanI sAme joyuM. tenuM moM pazcAtApane lIdhe kALuM dhaba banI gayuM hatuM. jhAMjhaNa kumAre Takera karI: "pradhAnajI jarA himmata ANa sapanA rUpamAM pariNamelI velIne ApanA pavitra hAthe uddhAra kare !" sAkSAt mRtyuthI kaI kaMpe tema guMga pradhAna prajI uThyo A prasaMge, guMga game te duSTa hoya te paNa tene pajavo e pitA-putrane nirdayatA lAgI. temaNe guMgane kaMIja Agraha na karyo. guga pradhAna! bhAgya vinAnI indriya meLavavA jatAM kevuM pariNAma Ave e joyuM ne? tamAre mATe e trAddhi nathI, paNa pratyakSa kALa che emaja samajaje. paNa mAro dharma tamane kALanA mukhamAM jatAM bacAvI levAnuM pharamAve che. game tevA pApIne paNa kSamA karavI e mAro siMddhAMta che tame ISathI aMjAI mAruM aniSTa karavAno Azaya rAkhyuM haze, paNa mahArAjAnA puNya pratApe Aje tame jIvitadAna meLave
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ (130) che. A citrAvalIja Aje tamAruM mRtyu upajAvata. paNa harakata nahIM. tamArI IrSo pote ja tamane zIkSA karaze." eTaluM kahI pethaDakumAre kAMDA upara valapanA AkAranuM kaMIka mAMgyuM ane jaLamAM kUdI paDyo. valapano sparza thatAM sarpa puna: velI rUpe ja pratIta thayA. jANe eka duHsvama AvI gayuM hoya tema saune lAgyuM. mAre e velI nathI joitI. purA puNya vinA AvAM sAdhana paNa sarpa samAna bane che eTale eka upadeza ja mAre mATe basa che. meM lobha-lAlacathI aMdha banI tamane dubhavyA te mATe mAruM aMtara pazcAttApathI saLagI rahyuM che. tame je mArAmAM acaLa zraddhAvALA che to A citrAvelI tamArI pAse hoya ke mArI pAse rahe e badhuM sarakhuM ja che. paNa mane e vAtanuM bhAna na rahyuM. guMganA kahevAthI bharamAyo, ADe mAge derA ane tamArAM rAjabhakta hRdayane nakAmAM valovyAM. khuzIthI A citrAvelI tame pote ja laI jAo." mahArAjAe e prasaMgane e rIte upasaMhAra karyo. pethaDanA puNyabaLanI kasoTI thaI. guMga jhaMkhavANe paDI, rAjyanI hada tyajI cAlI nIkaLyo. pethaDa ane jhAMjhaNanAM mAna-akarAma tathA varSAsana vageremAM paNa pahelAM karatAM ghaNuM vadhAro thayo. pitAputra, A prakAranI kasoTImAM phaha meLavI zakyA te mATe temaNe aMta:karaNapUrvaka jInazAsanane ane zAsanadevano paNa upakAra mAnyo.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 16 muM. pethaDanI zAsana sevA mAMDavagaDhamAM ane tenI AsapAsanA pradezamAM pethaDa maMtrInuM nAma lekenI jInhA upara ramI rahyuM gaMgA jevA khaTapaTIA purUSoe pethaDane nisteja karavA ghaNuM ghaNA prayatno kyo paNa e prayatnanuM pariNAma ulaTuM pethaDanAja lAbhamAM AvyuM. vAdaLAthI sUrya AcchAdita thatAM loke jema sUryane nIhALavA Atura bane che tema pethaDanA guNAnurAgIo paNa aMtarAyothI ghaDI bhara DhaMkAelA pethaDano vijya nIhALI tenA bhAgya puNya ane paropakAra vRttinAM mukata kaThe vakhANa karavA lAgyA. pethaDanA sthAne je koI sAmAnya mANasa hoya to A vakhANa ane kIrtine lIdhe vadhu unmatteja banI jAya. paraMtu pethaDane AtmA saMskArI hato. rAjadvArI prapaMcamAM vijya meLavyA pachI paNa te viSe magarUra thavAne badale potAnA AtmakalyANa sAthe A badhAne zuM saMbaMdha che te tapAsate. dhana-vananI jema kIrtei paNa eka mAyAvI mohinIja che ema te mAnate. rAjyanI kRpAne paNa te cirasthAyI hoto samajato. tenA teje SIo Aje pAchA paDayA che. mahArAjAnI saMpUrNa mAhera tenI upara vaSI rahI che. bhAgyane akhuTa saMpatti paNa caraNa pAseja relAI rahI che. eka divase prAta:kALamAM uThIte vicAravA lAgyuM ke zuM jIvananI Aja sArthakatA
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 13ra) haze? mArA pitA pAse paNa eka vAra AvIja saMpatti hatI eTaluM chatAM amAre bhUkha tarasa ane thAkanI keTalI kaThaNa parIkSAo ApavI paDI ? saMpatti ane kIrtine zAstrakAroe vijaLInA camakArA jevI ja lekhI che e kaMI khoTuM nathI. ene je sadupayoga karatAM na AvaDe te mAnavabhava hArI javAya ! jIvananA chellA divase jIna zAsananI sevAmAM ja samarpavAne teNe saMkalpa karyo. AsapAsanI upAdhiothI chuTavA, tIrthayAtrAe nIkaLavAnI teNe taiyArI karI. mahArAjA vijyasiMhadeve jyAre e vAta jANuM tyAre temane du:kha thayuM pethaDa je bAhoza salAhakAra rAjakAjamAMthI nivRtta thaI Atmahita sAdhavAmAM tatpara thAya e temane na rUchyuM. paraMtu pethaDanA Agraha pAse temane namatuM mukavuM paDayuM mahArAjAnI AjJA meLavI pethaDa maMtrI jAtrAe javA nIkaLyA. paNa vidhinI eka vicitratA te juo! "na mAge deDatuM Ave" e paMkitao keTalI arthasUcaka che? pethaDa maMtrIne Aje kaI vAtanI uNapa nathI. chatAM vidhie tenA bhaMDAra bharI devAnI ja kAM jANe pratijJA na lIdhI hoya tema te Aje pitAnI kRpA tenA uparaja DhaLI rahI che! dunIyAmAM jANe ke eka mAtra pethaDaja puNyazALI hoya ema mAnI tene pagale pagale Rddhi vaDe navarAvI rahI che. jIrAulA pArzvanAtha bhagavAnanA darzane jatAM pethaDa maMtrIne evI ja eka apUrva taka prApta thai.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ (133) pArzvanAtha bhagavAnanI saMpUrNa vidhipura:sara pUjA-bhakita karyA pachI pethaDa maMtrI Abu upara caDyA vanamAM nirjana sthaLomAM pharavAno ane vividha AiSadhIonI parikSA karavAne mULathI ja temane zokha hato. Abu uparanI vikasita vanarAjIe temane AkarSaNa karyuM. teo saMsAranI upAdhione aLagI karI jInezvaranI guNamALAnuM raTaNa karatA khuba AgaLa nIkaLI gayA. thoDe dUra gayA pachI teo aTakyA, eka manahara velI upara temanI draSTi maMDAI rahI! aha? suvarNa siddhimAM je velInA pAnano rasa ati upagI gaNAya che teja A velI kema na hoya? rUparaMgaAkAra e badhuM barAbara A velaneja maLatAM AvatAM hoya ema jaNAya che." teNe jALavIne e velInAM keTalAka pAna potAnI sAthe laI lIdhAM. utAre AvIne teNe jhAMjhaNane badhI hakIkata kahI saMbhaLAvI jhAMjhaNa kumAre kahyuM- " bhale, e velI suvarNa siddhimAM upayogI hoya te paNa ApaNane Aje tenI zI jarUra che? vadhu vaphamI ulaTI ApaNane savizeSa upAdhimAM kema na mUke? ApaNe jyAre yAtrAe nIkaLyA chIe tyAre evI siddhiono vicAra karavAne badale, paramArthane ja uyoga rAkhIe e zuM vadhu IcchavAyegya nathI ? paNa AmAM te bhAgyadevIne kaMi jUdeja saMketa hoya tema mane lAge che. ApaNe lakSamI ane suvarNano upayoga
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ (134) ApaNA potAne mATe te nathI ja karavAnA zAsanane prabhAva vistAravAmAM te kAme lAgI zake tema hoya te lakSamI cAMdale karavA Ave te vakhate zA sArU he devA javuM?" A rIte anAyAse prApta thayelI lamIne tyAga kare e mUrkhatA gaNAya? zAsana sevAnA kAryamAM tene upayoga karatA ApaNane koNa aTakAvI zake tema che? pethaDa maMtrIe jhAMjhaNanI zaMkAnuM nivAraNa karyuM. te paNa pitAnI sAthe sahamata thaye. pethaDane anubhava sArthaka thaye. teNe anumAna bAdhyuM hatuM te pramANe te velI suvarNa siddhinA prayogamAM eka apUrva sAdhana rUpa thaI paDI. jhAMjhaNa kumAre puSkaLa leha maMgAvI vanamAMne vanamAMja suvaNe taiyAra karyuM ane kaI na jANe tema uMTaDIo upara lAdIne mAMDavagaDha tarapha ravAnA paNa karI dIdhuM. pethaDanA parivAranI tIrthayAtrA temane mATe phaLaprada nIvaDI suvarNa mahoTo samuha prApta thavAthI maMtrInuM ghara eka mahAna atithizAlA jevuM ja banI gayuM ! garIba temaja svadharmabaM. dhuone mATe, pethaDane tyAM eka kalpavRkSa ja ugI nIkaLyuM ema paNa khuzIthI kahI zakAya. jeo potAnA svArthane tucchakArI, kevaLa paropakAra ke zAsana sevAnIja dhagaza rAkhe che temane bhAgyadevI keTakeTalI rIte vadhAve che? pethaDa ane jhAMjhaNa paNa bIjuM badhuM bhUlI jIna zAsananI sevAmAM ja divase vitAvavA lAgyA.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 17 muM. dharmaSasUri pethaDa maMtrI potAnA parivAranI madhyamAM beThA beThA bhUtakALanI keTalIka smRtio viSe carcA calAvI rahyA che. je mAM- . DagaDhamAM praveza karatAM pahelAM paga dhrujatA hatA teja mAMDavagaDha Aje temane mATe sukha zAMti ane vaibhavanuM kendrasthAna kevI rIte banyuM te amArA vAcake jANe che. eka vakhata daridra pethaDa, jene Azraya ApavA paNa kaI taiyAra na hatuM te Aje mAMDavagaDhane mukuTa vinAne mahArAjA gaNavA lAgyo che e paNa bhAgyanI ja eka lIlA nahIM to bIjuM zuM ? pethaDa maMtrI pite pitAnA gatakALanA divase yAda karI, abhimAnanA sogAmAM paNa nirabhimAna rahetA zIkhyA che-pitAnA pari. vArane paNa eja pramANe sarvathA abhimAnarahita rahevAnuM sata upadeza che. eTalAmAM dhanadata zeTha tyAMja padhAratA hovAnI eka anucare bAtamI ApI, pethaDa maMtrI potAnA eka vakhatanA AzrayadAtAne bhUlI jAya e zuM kaI kALe paNa banavA gya che? teo rAjadarabAramAM temaja bIjA prasaMgamAM paNa ukta zeTha zrInuM purepurU bahumAna jALavatA, eTalu ja nahi paNa jyAre jyAre temane nIrakhatA tyAre tyAre pethaDanuM mastaka bhaktibhAvathI
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 136 ) namI paDatuM, dhanadata zeTha pAtAne tyAM padhAre che ema jANatAMja te ekadama uDIne ubhA thayA ane paherele kapaDe dhanadatta zeThane AvakAra ApavA mhAra doDI AvyA. dhanadatta zeTha vAvRddha thayA hatA. pethaDa teA temano pAse bALakaja gaNAya. vinaya pUrvaka pethaDa temane namyA ane banne jaNA aMdaranA divAnakhAnAmAM gayA. jAtrA saMbaMdhI keTalIka vAtacIta thayA pachI vartamAna rAjanIti, mahArAjAnI drikatA, guMganI khaTapaTa vigere keTalAka viSayA carcAyA. " mAdhava nAmanA eka bhATa ApanI pAse AvavA mAMge che " daravAne AvI khakhara ApyA. mAdhavane nIcethI uparanA dIvAnakhAmAM lAvavAmAM AvyA. tenA deha parasevAthI bhIMjAi gayA hatA. tenA mhoM upara atyadhika zramanAM spaSTa cinha dekhAtAM hatAM. bicArA kAi aNudhArI AtathI gherAi gayA haze--madada mAgavA mATeja doDatA AvI caDayA haze, evuM pethaDa maMtrIe temaja dhanadatta zeThe anumAna karyuM. mAdhava manamAM e vAta thADeghaNe aMze paNa samajI gayA, te AvA sa McAgeAmAM evuM anumAna kare ema tene lAgyuM. " mahArAja ! huM Apane vadhAi ApavA mATeja dUrathI doDatA Avye chuM meM sAMbhaLyu che ke dharma ghASa sUri ApanA pUjya gurU che, ane temanA AgamananI vadhAmaNI ApanAra nyAla thai jAya che. " dharma ghASa sUrinuM nAma sAMbhaLatAMja
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ (137) maMtrI, temaja dhanadatta zeThanI AMkhamAM paNa eka prakAranuM apUrva teja ramI rahyuM ! maMtrIne pahelAnA daridra divaso yAda AvyA! eka vakhatanI vyAkhyAna sabhAmAM je vakhate zrotAo tenuM upahAsa karatA hatA te vakhate pethaDane bacAva karanAratene himmata ApI utejanAra Aja dharmagurU hatA! vratane mahimA samajAvI aparigrahavrata ucarAvanAra, temaja bhaviSyanA paDadAne ucakI prabaLa bhAgyarekhAnuM sUcana karanAra paNa eja prabhAvika purUSa hatA!pitAnA upakAraka gurUrAjanI padharAmaNI thavAnI che, e samAcAra sAMbhaLI sarvanAM hadaya AnaMdathI uchaLI rahyA ! mAdhavane tenI AzA ane dhAraNA karatAM paNa Adhaka dravya maLyuM, gharmaghoSa sUrinI padharAmaNa pachI bIjA game teTalA dharmakRtya thAya, paNa mAdhavanuM dAridraya to teja ghaDIe dare thaI gayuM. ' dharmaghoSa sUri eTale jaina zAsanatA punita prabhAvanIja eka pratimA, temanI hAjarI hoya tyAM haMmezA cartho Aro ja va, bhalabhalA rAjA mahArAjAo ane subhaTe paNa e pratApI AcAryanA caraNamAM zira jhukAvI dhamaziSa yAcatA, cAritra ane tapane prakAza temanA aMge aMgamAMthI nItarato. mAra mAra karate vairI paNa e tyAgamUrtine joI thaMbhI jatuM. temanI vyAkhyAnavANuM jANe eka sudhAnI ja saritA hoya ema zrotAone lAgatuM. teo zAstramAM pravINa te hatA ja, paNa te
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 138 ) sAthe deza-kALanI samIkSA paNa mahuja cIvaTathI karI zakatA kyAM kevA prakAranA upadezanI jarUra che te samajatA ane AMkhA mIMcIne ekaja cIle cAlavA karatAM samaya ane sajAge pramANe cAlavAmAM adhika DahApaNa samAeluM che, ema peAtAnA anuyAyIo temaja ziSyAne paNa samajAvatA samasta sAghusamudAyamAM dharma ghASa sUrinuM nAma parama prIti, bhakti ane zraddhAne pAtra anyu hatu. e badhA uparAMta sUrijImAM eka vizeSatA hatI. zrImatA ke sattAdhIzeAnI temane lezamAtra paravA na hatI, game tevA dIna--darika zrAvaka saMtAna paNa temanI pAse nirAMte besI ucita AzvAsana meLavI zakatA, manuSyanAM khAdya lakSaNA uparathI teo temanA bhAvInI jhAMkhI paNa karI zakatA, pethaDa maMtrInA bhAgyeAyanu pahelavaheluM sUcana karanAra eja purUSa hatA. ane teTalA samAreAhathI AcArya zrInu sAmaiyu karavAnI pethaDa maMtrIe vyavasthA karI, mahArAjAe peAteja joie teTalAM sAdhanA rAjya taraphathI purAM pADavAnuM kmAvyuM. je divase dha ceSa sUrie peAtAnA vizALa ziSyasamuha sAthe mAMDavagaDhamAM praveza karyo te divase vastuta: mAMDavagaDhanA AkAzamAM seAnAnA suraja ugyA hatA ema khuzIthI kahI zakAya. maMtrInI dharmavRtti upara samagra nagara pahelethI ja mugdha hatu. emanA ja eka kIrttizALI dharma gurUnI padharAmaNI thatI joi keAne AnaMda na
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 139 ) thAya ? mAtIo vaDe ceAka pUrAyA. ThekaThekANe sajjanA ane sannArIe e AcArya ne vadhAvyA ? AnaM-kallAla ane utsAhanA pUramAM samasta mAMDavagaDha snAna karyuM...! dhIme Dagale gAravabharI cAlathI cAlatA, sahastrAvadhI bhaktonA vaMdanane jhIlatA AcArya mahArAja dhama zALAmAM pahoMcyA. prAthamika kriyAthI nivRtta thai, eka suvarNa zI dIpatI pATa upara besI, mAMDavagaDhanI prajAne keTalAka upadeza saMbhaLAvyeA. prabhAvanA pAmI saiA nagarajanA vIkharAyA. eka tarapha sattA ane sAjanmanI mUrtti sameA, mAMDavagaDhanA mukuTa vinAnA mahArAjA-pethaDakumAra ane bIjI tarapha sAdhunA ane paramArthanI pratimA samA AcArya mahArAja ! AveA suyAga tA pRthvInA paDa upara kavacit ja banatA haze! pethaDama trInA dIlamAM zAsanabhaktinA aMkura teA kayAranA phuTI nIkaLyA hatA. tene cAgya poSaNa anAyAse AvI maLyuM ! ma MtrI khIjA tamAma sAMsArika temaja rAjakIya kAmakAjane gANu mAnI, je vaDe jInazAsananA prabhAva vadhe, jIna zAsananA anuyAyIye sukha-zAMtimAM rahe e prakAranI pravRttimAM ja taddIna rahevA lAgyA. du:kha, abhAva, roga, azAMtinu nAma nizAna paNa kyAMi na rahyuM ! ce tr vyAkhyAnanI sabhA samApta thayA pachI eka divase dha. ghASa sUrijIe pethaDane pAtAnI pAse khelAvI kahyuM: mahAnubhAva ! parigraha parimANu vratanu smaraNa te che ne ? "
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ (140 ) keTalAya divasathI huM paNa e ja vAta kahevAne talavate hato. ApanA puNya pratApe e vratane mahimA phaLe che. Ape ja mane vadhu chUTa rAkhavAne Agraha karyo hato. paraMtu e prakAranI chUTI na rAkhavA badala mane Aje muddala pAzcAtApa nathI thato. Aje deva-gurUnA puNyapasAyathI mArI pAse akhuTa dhana saMpatti che. Apa AjJA pharamAve te pramANe huM tene savyaya karavAne taiyAra chuM " pethaDamaMtrIe pitAnuM hRdaya niSkapaTapaNe gurU mahArAja pAse khelyuM. "sAdhamI bhAIonA sukha-kalyANa arthe te tuM tArI saMpattine chUTathI vyaya karI rahyo che e mArA lakSahAra nathI. eTale e viSayamAM kaMI mArga cIMdhavAnI jarUra nathI rahetI. saMpattine acaLa rAkhavAno eka ja mahAmArga che ane te e ja ke saMpattine upaga jInamaMdira pAchaLa ja karI nAkhave. jIna maMdira e vAstavika rIte janazAnanA ja jIvaMta prAsAdo che. kALanA prabaLa henamAM jInAlaye ja prAcIna kIrti ane zairavane vhAlathI jALavI rAkhaze. Aje tArI pAse eTalI dalata che ke hindustAna bharanA nAmAMkita zaheramAM eka eka jInAlaya tuM khuzIthI baMdhAvI zake." sUrijIne upadeza piDamaMtrInA aMtaramAM ArapAra utarI gayA. temane te game te prakAre saMpattine sadvyaya karavAnuM ja hatuM. vyaya sivAya lakSamInI bIjI kaI sArthakatA nathI ema te kyArano ya samajI zaka hatA. dedAzAhe paNa suvarNanA patarAvALI dharmazALA baMdhAvI pitAnuM nAma amara karyuM hatuM e tenA
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 141 ) saMtAnanA smaraNukhtAra teA na ja hAya. te pitAnA pagale cAlI pitAnA yaze|maMdirane mAthe kaLaza caDhAvavA mAgatA hatA. itihAsa tenA maneAbhAvanI Aje paNa sAkSI pUre che. pethaDamaMtrIe tatkALa kha MdhAvelA jInAlayeAnA nAma-ThAma Aje paNa nIce pramANe maLI Ave che. dharma ghASa surizvarajInA ane pethaDamatrInA samAgama apUrva 2Mge dIpI nIkaLyA hatA ema kANu nahIM kahe ? aDhAra lAkha rUpIyA kharacIne mAMDavagaDhamAM ja, pharatI 72 derIoe karIne sahita evu zrI zatruMjayAvatAra nAmanuM derAsara taiyAra karAvyuM. atyaMta uMcA maMDapavALuM-AMtera rUpAnA daMDa ane kalazavALu zrI zAMtinAthanuM maMdira zrI siddhAcaLane viSe nirmAvyuM AMkArapuramAM mhATA tAraNAvALu jIna maMdira racAvyuM. te uparAMta zAradApattanane viSe, tArApura viSe, prabhAvatI nagarIne viSe, seAmeza pattanane viSe, vAMkAnera viSe, mAMdhAtA nagarane viSe, dhArAnagarIne viSe, nAgarada nagarane viSe, nAgapurane viSe, nAzIkane viSe, vaDAdarAne viSe seApAkarane viSe-cArUpane viSe, ratnapurane viSe, kAraDAgAmane viSe karaherA tIne viSe, caMdrAvatI nagarIne viSe, cittoDane viSe cIkhkhala nagarane viSe, khihArane viSe, vAmanasthalIne viSe, jayapurane viSe, ujjayinIne viSe, jAlaMdhara nagarane viSe, setubaMdarane viSe, dezane viSe, pazusAgarane viSe, pratiSTha nagarane viSe, vardhamAna nagarane viSe, paNuM bihArane viSe,
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ (142) hastinApurane viSe, depALapurane gopurane viSe, jesaMgapurane viSe, biMbapurane viSe, stharAdarIne viSe, adhabhUmine viSe, salakSaNapurane viSe, jIrNadurga-junAgaDhane viSe, dhavalapuradhoLakAne viSe, maMkeDIpurane viSe, vizramapurane viSe, maMgaLa vagaDhane viSe vigere. ukta maMdirane zire pharakatI dhajAo Aje paNa pethaDamaMtrInA dharma-udAra hRdaya bhAvanAne pharakAvI rahI che! prakaraNa 18muM upakAra-eka vazIkaraNa keTalAka purUSa evA hoya che ke jemanI dayA-karUNA-kRpA eka jharaNanI jema vagara kAraNe paNa satata vahyA kare che-badalAnI IcchA vinA ke kIrtinI paravA vinA teo mana, vacana ne kAmathI jaganA jIva upara haMmezA upakAra karavAnI ja bhAvanA rAkhatA hoya che. ethI ulaTuM keTalAka evA purUSe paNa hoya che ke jemanA svabhAvamAM ja irSA-dveSa bhaLI gayA hoya che-vagara kAraNe dveSa kare, vinA svArtha keInuM buruM tAkavuM e temanA priya viSaya banI rahe che, hemu lagabhaga A chellI keTane purUSa hatuM. te buddhimAna hata-pratApI hato paNa abhimAnamAM te eTalobadho aMdha hato ke te keinI kIrtine sAMkhI zakatA nahIM. pRthvIkumAra pote garIba avasthAmAMthI
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 143 ) AgaLa vadhatA vadhatA Akhare mAMDavagaDhanA mukuTa vagaranA mahArAjA banyA che e vAta teNe jyAre pahelavahelI sAMbhaLI tyAre tenuM abhimAna dhavAyuM. hemunI potAnI lAgavaga paNu kaMi jevItevI na hatI. devagIrImAM brAhmaNa jAtinA eka AgevAna tarike, temaja tyAMnA mahArAjAnA eka salAhakAra tarike tenI pratiSThA suvidita hatI. pethaDanI unnati tene kai ja hAni karI zake tema na hatI, pethaDanI pratiSThA tenA mAmAM kai aMtarAya upajAvI zake e azakaya hatu. chatAM te pethaDanI kIrttikathA sAMbhaLI aMdara ne aMdara saLagyA karatA. TvIlanI dAjha te kAine kahI zakatA nahI, paNa tethI te tenu maneAdu:kha ulaTu vRddhi ja pAmatuM. teNe jyAre sAMbhaLyu ke pethaDakumAra potAnI akaLa lakSmI, bhAratavarSanI bhUmine devama Mdiro vaDe zaNagAravAmAM vAparI rahyo che tyAre teNe nizcaya karyA ke devagirinI cAra divAlAnI mhAra game tema thAya, paNa khuda devigiramAM te jainazAsananu eka paNu ma Mdira bAMdhavA na devu samasta brAhmaNa jAti A nizcayamAM tene sahAyaka thavA taiyAra hatI. dharma ghASasUrijI pAse eka divasa A vAta nIkaLI. hemuM pradhAna jainAnA mhATA dveSI che ane devagiArane viSe eka paNa jaina maMdira na bAMdhavA devAnA tenA makkama nizcaya che e vAta sAMbhaLatAM ja sUrijIe maMda hAsya karyuM. brAhmaNeA ane jaino vacce ghaNA lAMkhA samayathI eka prakAranA vivAda cAlyA Ave che e teo jANatA hatA. ghaNekhare sthaLe brAhma
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ (144) e jenenA maMdirane akAraNe baMdha rakhAvyAnI hakIkata temanA dhyAnamAM hatI. temaNe pote ja brAhmaNanA zreSane TALavA, jaina zAsananI mahattA samajAvavA ane e banne baMdhu saMpradAye vacce eka vAkyatA sthApavA sakaLa prayatna karyo. hatA. teo kahetA ke ajJAna mANaso IrSAne lIdhe game tema bake, paNa jyAre vizvanA buddhimAna mANaso jenadarzananuM AMtararahasya ukelavA lAgaze tyAre jaina zAsana sAme virodha ApoApa samI jaze-brAhmaNa, kSatrIya ane jene paNa eka prajA tarike parasparasamAM joDAI jaze. paNa hemuM pradhAnane ATalIbadhI IrSA zA sArU hevI joIe, e mane nathI samajAtuM." pethaDakumAre sUrijI pAse thI kaIka adhika khulAsAnI AzAthI prazna mUkyA. mANasa game teTale kuzaLa hovAne dAvo rAkhe, paNa te pitAnI AsapAsanI asarathI sAva nirALe na rahI zake. devagirimAM jenonuM eka paNa maMdIra baMdhAvA na devuM e kevaLa hemune pitAno navo nizcaya nathI. kUlaparaMparAgata saMskAroe ja tenI pAse e nizcaya karAvyo che. alabatta te IrSALu ane abhimAnI che ema meM sAMbhaLyuM che, paraMtu sAthe sAthe te vicArazIla ane khaMtIle che ema paNa huM jANuM zakya chuM. evAone jItavA-pitAnA banAvI levA e sahaja nathI, te paNa prayatnasAdhya che." eka rAjadvArI purUSa ne zebhe tevI gaMbhIratAthI sUrijIe uttara Ape.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 145 ) " mAMDavagaDhanI sattA ane sainya hemupradhAna jevA pAMca-pacIsane purAM paDI zake tema che-- pethakumAre navI ja prastAvanA zarU karI. sUrijI vacamAM ja khAlI uThyA:---- " e mA rAjamArga nathI. sattA ane sainyathI rAjyA jItI zakAya, aNudhArI Apattine vidArI zakAya, paNa enA vaDe virAdhIonAM hRdaya teA na ja meLavI zakAya; sattA ane sainya bahubahu tA sameAvaDIyAne ceDIvAra dabAvI daI zake, paMratu e dAba vadhu vakhata nathI nabhatA. vakhata Aye te puna: uchaLe che ane kaleza-veranA agni phATI nIkaLe che. pachI tene kAmamAM levA azakaya ane che. krodhane kSamAthI jItavA, verane premathI jItavA e ja sarva dharmazAstronA sanAtana upadeza che. 22 " tyAre hemune jItavAnA evA ja kAi rAjamArga darzAvA tA huM e mAge javA taiyAra chuM " pethaDe zraddhAbharI vANImAM nivedana karyuM. " devagirine viSe jInaprAsAda baMdhAvavA e ApaNu lakSa che. e lakSane siddha karavA ApaNe pahelavahelA hetune meLavI levA joie. hemunI sattA tyAMnA brAhmaNa samAja upara che--kAraNa ke te brAhmaNa samAjanA mukhya agraNI che. rAjA paNa hemunI salAhane mAnya rAkhe che. hemune meLavI levA chatAM jo gheADAghaNA virAdha rahI jaze te tene zamAvatAM bahu pe. 10
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ (146) vAra nahIM lAge. lazkaranA vaDAne jItavAthI AkhuM lazkara jItAI jAya che. have hemune vaza karavA eka navo ja mArga hAtha dharavA paDaze. tane albatta AthI Azcarya to thaze ja, paNa jarA uDe utarIne vicAraze te tene potAne paNa A upAya keTale zreyasAdhaka che te dekhAI Avaze. - mArI vAta barAbara samajAya eTalA mATe eka sAmAnya udAharaNa ApuM. ghara baMdhAvavuM hoya tyAre pahelavahelA pAyA davA paDe. mUrkha mANasa e vakhate vicAre ke makAnanI dIvAle te UMce laI javAnI che te pachI khADA khodI nA garbhamAM patthara nAkhavAthI zuM vaLavAnuM hatuM ? paraMtu DAhyA mANasonI yuti ane kaLA jUdA ja prakAranI hoya che. teo kahetA AvyA che ke jyAre khUba jesathI AgaLa vadhavuM hoya tyAre thoDuM pAchuM paNa haThavuM joIe. dIvAlane je bahu UMce laI javI hoya to teTalAja pramANamAM nIce pAyAmAM paNa uMDA utaravuM joIe. hemune potAne banAvavA mATe tAre paNa eja cheDe bhega Apavo paDaze. te abhimAnI che, tene kIrti karatAM koI vastu adhika priya nathI. tAre tenI kIrtimAM umero karI, tenuM hRdaya jItI levuM joIe. upakAra paNa eka sabaLa vazIkaraNa che. jyAM sarva prakAranAM sAdhane pAchAM paDe che tyAM upakAra saphaLa nIvaDe che. mATe mArI te evI ja salAha che ke hemune vaza karavA tAre kArapuramAM tenA ja nAmanI eka dAna zALA baMdhAvavI.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) e dAnazALAnI kIrti phelAtAM ja hemu ApharIna banaze ane sadAne mATe tAre mitra banI raheze." AcArya mahArAjanI salAha pethaDakumAranA hRdayamAM ramI rahI. jene te potAnA bAhubaLathI jItavA mAgato hato tene upakAranA vazIkaraNathI pitAne mitra banAvavAne teNe nizcaya karyo. hemune mATe tene muddala prItibhAva na hate. chatAM jInamaMdiranI pratiSThA arthe te game teTale bhega ApavA taiyAra hato. pethaDakumAre tarata ja pitAnAM mANasone AjJA saMbhalAvI dIdhI. kArapuramAM haMmezA hajAre yAtrALuo AvatA. sAdhu-saMnyAsIo, yAtrIo ane pravAsIonuM te eka mahesuM mathaka hatuM ema paNa khuzIthI kahI zakAya. jANe hemu pradhAna pote ja potAnA kharce A dAnazALA baMdhAvato hoya ema lokene viSe jAhera karI dIdhuM. dAnazALA taiyAra thayA pachI dareka dareka yAtrIne vagara mahetane AhAra-pAchuM AdinI pUratI sAmagrI maLI rahe evI vyavasthA paNa pethaDa maMtrIe pitaja hemunA nAmathI karI vALI. pachI te taLAvanI pALa tUTatAM pANInA dhodha vahI nIkaLe tema hemu pradhAnanI kIrtikathA paNa daze dizAmAM prasarI gaI ! kArapuranI dAnazALAnuM nAma eke eka pravAsInI jIbha upara ramI rahyuM ! reja hajAro musApharo hemu pradhAnanI
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ (148) dAnazALAmAM Azraya tathA AhAra meLavI aMta:karaNanA AzIrvAda ApavA lAgyA. paNa hemu pradhAna ATale badho udAra ane dharmapremI haze e te Aje ja jANyuM!" eka pravAsI bIjA pravAsIne pUchavA lAge. "meM paNa tenI kaMjusAI ane abhimAna viSe ghaNuM ghaNuM sAMbhaLyuM hatuM. tenA svabhAvamAM ATalo badho pheraphAra acAnaka thAya e to kharekhara Azcarya ja gaNAya !" bIjA musAphare pitAne anubhava varNavya. "paraMtu manuSyanA cAritramAM kyAre ke pheraphAra thAya te to khuda brahyA paNa zI rIte kahI zake ? Aja no kRpaNa AvatI kAle udAra bane ane daridra AvatI kAle rAjAdhirAja bane e ja saMsAranI vicitratA che ! " sAdhunI vANImAM trIjA musAphare uccAyuM. - e pramANe judA judA bhAvArthavALI vAtacItamAM paNa hemu pradhAnanI ja kIrti gavAya rahI jevI rIte puSpanI parAga bhramaranI pAMkhe caDhI dUra dUranI velIone navajIvana arpe che tema atithionA sahastrakaMThe gavAtI hemunI kIrti dUra dUranA pradezamAM prasarI rahI ! ' ane e kIrtikathAne pravAha devagirinA rAjadvAra paryata paNa pahoMcI gaye. jyAre jyAre kArapuranI dAnazALA viSe, pravAsIo temaja paryaTako prasaMsAnA udgAra, hemu
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) pradhAna pAse kADhatA tyAre tyAre e rAjanIti vizArada purUSa manamAM ne manamAM ja raheja hasI leto. "mArA nAmanI dAnazALA hoI zake ja nahIM-kAraNa ke mArA sagA hAthe te meM dAnamAM eka paNa pAI nathI ApI. A lekene koI eka prakArane mahA bhramaja upa lAge che. be divasa pachI jyAre e bhrama bhAMgaze tyAre loko pitAnI meLe bolatA baMdha thaI jaze." lekanA dhanyavAdane te muMge moDhe kevaLa sAMbhaLI lete. have ApaNe mAMDavagaDha tarapha paNa daSTipAta karI laIe. rAjamArga para AvelA bhavya mahAlayanA eka khaMDamAM eka dedIpyamAna purUSa beThe che. tenA mukhamudrA upara gaMbhIra vicAra nI chAyA taravarI rahI che. AzA ane nirAzA vaccenA saMdigdha bhAva upajatA ane tatkALa laya pAmatA dekhAya che. chatAM tenA nizcabaLavALAM ne jANe jagatane ekaja daSTipAta vaDe vazIbhUta karavAnuM sAmarthya dharAvatA hoya tema paLavAra devagirinA mArga upara najara nAkhI. bIjI ja paLe mahAlayanA daravAjA tarapha daSTi pheravI sattApUrNa svare daravAnane pAse bAlAvyuM. jemala !" svAmIne avAja kAne paDatAMveMta jemale hakakAne bhIMta pAse TekavI utAvaLe pagale, AjJAnI rAha jete ubhe rahyo. jA. ghoDe taiyAra kara. mAre atyAre ja prayANa karavuM che." jemala namana karI azvazAlA tarapha gayo.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 150) pele sattAdhArI purUSa potAnA khAnagI khaMDa tarapha vaLe teNe pitAnA vyakitatvane chupAvavA eka rAjadUtane chAje te sAdhAraNa veSa paheryo ane pitAnA ja hAtha vatI eka patra lakhI, mArgamAM paDI na jAya tevI saMbhALathI bheThamAM mUko. gheDa taiyAra che." jemalano avAja Avyo. eka vAra AkAza tarapha najara nAkhI navakAra maMtranuM smaraNa karI, te nIce Avyo ghoDAne thAbaDayo ane zAMtithI svAra thaye. zraddhA ane AtmabaLanuM teja tenI mukhamudrA upara ramI rahyuM. pavananA vega jevA pANIdAra azva paNa paLavAramAM te mAMDavagaDhanI daSTi maryAdAne oLaMgI gaye. raste jatAM mAMDavagaDhanA nAgarikonI mamatALu daSTi e svAra ane tenA vegavaMtA ghoDA tarapha caeNTI rahI. savArathI te laIne te sAMja sudhI hajAra dIna-du:khI manuSyanA AzIrvAda e pravAsI purUSanA AMgaNe varasatA. keI rAjanItI ke bhAgyadevinI pratimA sama e zrImaMta koNa haze? e musAphara devagiri tarapha prayANa karI rahyo hato. ane devagiri paNa kAMI nhAnuM sUnuM zahera na hatuM. te eka vizALa ane samRddhivAna rAjadhAnInuM zahera hatuM. rAjAnI AjJA karatAM paNa tyAMnA maMtrIzvaranI icchA vadhAre mAnanIya ane AdaraNIya gaNAtI kAraNa ke devagirinA rAjAdhirAjanuM hadaya jItanAra maMtrI gya upacAro vaDe rAjA ane prajA ubhayanI prIti saMpAdana karI zakyA hatAte svabhAve kaThora chatAM
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 151) mahattAne pUjArI hatA. sanAtana dharma pratyene pakSapAta tenA haiyAmAM vasate. asaMkhya vitaMDAvAdI paMDIto ane dharmajhanunI brAhmaNo, madhamAkhIonI peThe ahonIza tene gherI letA jaina dharmanuM khaMDana ane vaidika vidhionuM maMDana eja temane mukhya vyApAra hato sahavAsIonA satat paricayane lIdhe maMtrIzvara paNa jainadharma pratye ghaNA vAparate thaI gaye hate. devagirimAM eka paNa jaina maMdira na baMdhAya e tenI pracaMDa pratijJA hatI. paNa A pratijJAmAM tenI AMtarika zraddhA karatAM jhanunI brAhmaNa paMDItanI uzkeraNuM ja mukhya hatI. prabhAtanI AchI lAlI jyAre devagirinA devamaMdire ane prAsAde upara utaratI hatI tyAre pele pratApazAlI purUSa, keTalAka divasanA aMtara pachI, devagirinA durgadvAramAM prave. sAdhAraNa poSAkamAM paNa e ejasabharyuM saidarya, vicAra ane svAtmabaLathI bhavya lAgatI bhavya mukhAkRti, jANe devagirinA dareka manuSya para mahattAnI chApa pADatAM hoya tema jaNAyuM. azva ane ArohI, maMtrIzvaranA mahAlaya pAse AvI ubhA rahyA. dvArapALa ! jarA maMtrI mahArAjane kahe ke mAMDava gaDhane eka rAjadUta Apa zrImAnanA darzana cAhe che" azvathI nIce utaratAM pravAsIo maMtrIne maLavAno nizcaya jaNAvyuM. maMtrIzvara hemu e vakhate zuM karato hate? paMDIte
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ (152 ) ane brAhmaNanI sabhAmAM beThe beThe te sanAtanadharmanA vyAkhyAna sAMbhaLI rahyo hato eTalAmAM dvArapALe mAMDavagaDhathI eka rAjadUta AvyAnA samAcAra ApyA. te praNAma karI ziSTAcAra pramANe dura ubhe rahyo. mAMDavagaDhanuM nAma sAMbhaLatAMja daMbha ane be paravAIbharyA svaramAM maMtrIe uccAyuM. AvavA dyo." maMtrI pAchA paMDItenA vitaMDAvAdamAM guMthAyA thoDIvAre rAjaduta sabhAmAM AvI pahoMce hemue e navA AvanArane pagathI laI mastaka paryata barAbara nIrakhI lIdhe. "maMtrIzvarano jaya he ! "rAjadute Asana svIkAratAM namra ane viveka bhaya svaramAM potAnuM vyakitatva sUcavyuM e svaramAM paNa pratibhA ane sattAne dhvanI guMjI nIkaLe. badhA ekI sAthe navA Agantuka tarapha joI rahyA. " kayAMthI mAMDavagaDhathI Avo che?" gaMbhIratApUrvaka maMtrIzvare kahyuM. hA. jI." rAjadute vinayathI javAba vALe. tyAre te jainadhI haze." tiraskAra bharyuM hAsya hasatAM maMtrIzvare kahyuM. jaina zAsana mane vaMdanIya che. chatAM mane anya dharma pratye tiraskAra nathI. " rAjadUte zAMtithI uttara Ape. maMtrI hemu rAjadUtanA e zabda upara puna: ha.
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 153 ) khuzAmatI paDitA paNa e hAsyamAM joDayA. maMtrIne mIThuM manAvavA sivAya paDitAnA hAsyanA bIjo hetu na hatA. " tamArA te ahiMsA parameA dha: e ja sUtra che, kharUM ne ? " jANe jainadharmanu saMpUrNa rahasya pAte kyAranA ce samajI gayA hoya tema hemue e sUtra uccAyu. bhUtadayA, pramAdarahita rahIne cha kAyanI rakSA e amArA dharmanA mukhya upadeza che ane Apa paNa bhUtadayAthI kayAM vacita che ? " tr ' " kANu kahe che ke huM tamArA DreneA jevI dayA pALuM chuM ?'' sabhAmAM paDaghA paDyo. 66 leAkeA kahe che. AkArapuramAM Ape badhAvelI dharmazALA bhUtadayAnA ja eka pratyakSa purAvA che." sabhAmAM saLavaLATa thayA. brAhmaNa paMDitA hemu pradhAnanA mhAM tarapha, kurakatA zvAna peThe dveSathI maLatA nayane vALanI rAha jovA lAgyA. AMkApuranI dAnazALA meM baMdhAvI ja nathI matrIe khulAsA karyo. 66 "" " chatAM kIrti te ApanA nAmanI ja gaNAya che. rAjadUtanI AMkhamAM kutUhaLa ramI rahyuM. " mAMDavagaDhanA kUzaLa rAjadUta ! " maMtrIzvara khelyA, aLirAjAnI dAnaviratA potAnA nAma pAchaLa ja hatI, karNa kIrttinI khAtara pote ja dAnezvarI gaNAyA, paraMtu
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ (154 ) devagirinA eka sAmAnya maMtrInI kIrtinI khAtara, anya vyakti dAnazALA baMdhAvI pite nirlepa rahe e sAdhu jana A mAyAvI sRSTimAM keNa haze?" rAjadUta ubhe thaye. pradhAna hemunA hAthamAM, kALajI pUrvaka bheThamAM saMgharI rAkhele patra dhImethI mUkyo. pradhAne te patra manamAM ja vAMcI lIdho. patramAMnA eka eka zabda tenA kaThera hRdayamAM sneha prIti, zraddhAnA komaLa bhAva jagADyA. "dhanya pethaDakumAra ! khare udAra sAdhu jana !"abhimAnI maMtrInA mukhamAMthI evA uddagAra nIkaLI paDyA. sabhAjane maMtrInA Azcarya cakti vadana tarapha joI rahyA. rAjadUta! kArapuramAM mArA nAmanI dAnazALA baMdhAvanAra pethaDakumAra che evuM te huM A kSaNe ja jANI zakuM chuM. pitAnI kItine DhAMkI rAkhI jeNe mArI mahattA A pramANe vadhArI mUkI che tene badale huM kevI rIte vALI zakIza e mArAthI samajAtuM. jenadharma ATalo udAra che? jenemAM ATalA nispRha purUSo hoya che? maMtrIzvarane kahejo ke devagirine pradhAna Apane saMpUrNa AbhArI banyA che." hemue rAjadUta tarapha pharI kahyuM. - rAjadutanA nayanamAM AzAnuM teja prakaTayuM. teNe dhImethI kahyuM - " mahArAja! AbhAra karatAM kartavyanI kIMmata vadhAre hoya che. ane tethI ja mAMDavagaDhanA maMtrIzvare
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ (155) dAsane ApanI pAse preryo che. jeTalI kIrti Apane mAnya che teTaluM ja ktavyane priya gaNe te bahuM jame-udhAra na "upakArane badale kevaLa zabdathI ja na vaLAya e huM barAbara samajuM chuM. rAjadUta ! kartavyane mArA hRdayamAM sthAna che." te mahArAja ! vacana Ape." rAjate jALavIne prastAva mUko. upakAranA mUlya pAse vacananI zI bIsAta che?" pradhAne prastAvane ADakatarI rIte svIkAryo. sabhAne to A vArtAlApamAM kevaLa kutUhaLa sivAya kaMI vadhu rasa na paDa. chatAM A mulAkAtanuM zuM pariNAma Ave che te jANavA sai utsuka rahyA. kartavyapUjaka mahAjana !" zAMtipUrvaka madhura svare rAjadUte kahyuM, "pethaDakumAra dharmavIrene dAsa nahIM paNa dAsAnuMdAsa che. jInamaMdiro Thera Thera sthApI zAsananI, dharmabhAvanAnI ane jaganI zobhA samRddhimAM umero kare ene temaNe jIvananuM eka mukhya kartavya mAnyuM che Apa devagirinA tIrthamAM jInamaMdira sthApavAnI anukULatA karAvI Ape ema teo Icche che. pradhAnajI! dharmamAM pakSapAta na rAkhaze. dAsane AjJA Apo eTale huM ApanI udAratA pethaDakumArane vyakta karI mArA prayatnamAM saphaLa banuM."
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ (156) sabhAno raMga palaTAye. hemu pradhAnanI nADImAM lohInI dhArA vadhu vegathI dhabakavA mAMDI. teNe tenI sAme nizcalabhAvathI nIhALyuM. brAhmaNonA dIlamAM vajapAta je khaLabhaLATa thayA. " dhutAro ! jenadhamI bicArA pradhAnane phasAvyA !" evA chuTA chavAyA uddagAro saMbhaLAyA. pradhAne dUtanI pITha thAbaDatAM, gaMbhIratA sAthe kahyuM - dUta ! Aje mArI pratijJA teDuM chuM saMpradAya mehanAM pATAM dUra pheMkI daI, dareka dharma tarapha samabhAvathI nIhALavAnuM vrata lauM chuM. jena banavAnI te mArAmAM lAyakAta na hoya, paNa jaina zAsananA saghaLAM zubha anuSThAnane viSe yathAzakti bhAga levA mArI tatparatA jAhera karUM chuM. pethaDakumArane kaheje ke temanA niHsvArtha upakArathI temane eka vakhata virodho Aje temane parama mitra bane che." pradhAnanA netra mAM namratA chalakAI rahI. rAjadUte temanI sAme joyuM. pradhAnanA kAnamAM kaMika kahyuM. "keNa pethaDakumAra? te tame pote?mAnapUrvaka hemu pradhAna dUtane bheTI paDe. jAdugara ! kALamukho !" brAhmaNe ane paMDitAe reSayukta svare udgAra kahADayA. devagirinA mahArAjA paNa saMpradAyanI aMdhazraddhAmAM garbha sudhI DubelA hatA. jainadharmanI avagaNanA e temane mana avagaNanAja na hatI-eka kartavyatA banI hatI. tenI
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ (157) pAse javAthI potAne InsApha maLaze ema brAhmaNe mAnatA hatA. paraMtu pethaDakumAre kayA pragathI e rAjAnuM hadaya jItyuM ane jInamaMdira baMdhAvavA mATe keTalI viTaMbaNAo veThI te te vAcake have pachI jeze. | hemu pradhAne, rAjadUtanA vezamAM AvelA pethaDakumArane eka suMdara rAjaprAsAdamAM utAre A. abhimAnI maMtrInA dIlamAM eka ja uddagAra ubharAI rahyo:-"dhanya pethaDakumAra ! kharo sAdhujana !" prakaraNa 19 muM. devagirimAM janamaMdira. kartavyapriyatA ane vilAsapriyatA e banne eka rathaLe na rahI zake. pethaDakumArane vilAsa karatAM paNa kadvya adhika priya hatuM. maMtrogdhara hemunA vilAsa vaibhava tathA Atithya satkAramAM te potAnuM lakSa na bhUlya, devagirimAM jInezvaranuM maMdira baMdhAvavAnA ane brAhmaNonA khoTA virodhane jamIna dasta karavAnAMja manamAM te atyAre magna hatA. prAta:kAlanA bALa sUryanI rakitamAM jyAre devagirinA rAjaprasAdane raMgI rahI hatI tyAre devagirino nareMdra rAjA rAmadeva nitya karmathI paravArI kSatri dharmAnusAra vana kiDA
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ (158) khelavA taiyAra thaye. sainike paNa pitAnI paddhati pramANe saja thayA. devagirinA rAjamArga upara thaIne e svArI damAma sAthe nIkaLI. eja vakhate eka mahAlayanA jarUkhAmAM eka vyakita zikAramAM utsuka thayelA nareza tarapha ekI najare nIhALI rahI hatI. tenA hRdayamAMthI ajANatAM eka uMDe nIzvAsa nIkaLe. tenAthI belAI javAyuM - "hiMsA ? nirdoSa prANIono saMhAra ? konI khAtara ? vIratAnI khAtarI dharmanI khAtara ? hiMsAthI te e banne daivI guNa zaramAya ! vAsanAnA saMtoSa arthe aneka prANuonA balidAna e kSatridharmanI hAMsi nahIM te bIjuM zuM? mAnavamAM rahelI zayatAnIyata ja AvA cALe caDAve che." teNe ekadama pitAno sainika veza paherI lIdhe "jaya jInezvara !" kahI cheDI javAramAM te svArInI pAchaLa azvArehI banI cAlI nIkaLe! "Ano keNu? zA sArU? kayAM jatA haze?" te jANavAnI paNa atyAre koIne tamA na hatI. rAjakumArI ramAdevI je pUjAne thALa laI eka khaMDamAMthI bIjA khaMDamAM jatI hatI tenI daSTi A navA ddhA tarapha kheMcAI kutUhaLatAthI te jarA camakI. pUjanathALanAM thoDA puSpa pelA ddhAnA mastaka upara jaI paDayAM zaramathI ramAdevI jANe kSamA yAcatI hoya tema thaMbhI gaI ! yoddhAe uMce nIhALyuM ! daSTi paraspara maLI. pUrva
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ (159) janmanI oLakhANanA akSare eka bIjAnI kIkImAM ketarAI rahyA. paNa e netrasukha lAMbo samaya na TakayuM. ddho-kartavya priya ddho AgaLa cAlyA gaye. kumArikA ghaNIvAra sudhI tenI tarapha joI rahI. "maMjulA? e koNa hatuM?ramAdevIe mAMge tarapha AMgaLI cIMdhI AturatApUrvaka hadayanI uchaLatI lAgaNIone aTakAvI prazna karyo. bA! A to devagiri! aneka navIna musApharo Ave ne jAya? kenI khabara rAkhIe?" paNa maMjulA ! koInA pratye nahIMne Aja dvA tarapha mane pUjyabhAva kAM skurato haze? meM rAga daSTie enI sAme mITa mAMDI. enA pratyeka aMgamAM rasanI saritA ubharAI rahI hatI. daSTimAM namratA, sneha ane eSTha upara hAsyanI manaramatA patharAyelI hatI. huM kharuM kahuM chuM, maMjulA ! AvI paravazatA meM koI divasa anubhavI hatI. buddhi pUche che-"tAre ane e purUSane zuM ? game te hoya?" paNa buddhinI AjJA huM pALI zaktI nathI. kevI nabaLAI ane chatAM snehano ke vijaya? dunIyA Amaja cAlatI haze? kema muMgI marI rahI?" zuM boluM? bA ! huM to tamArI A vAtamAM kaMI na samajI. tame bhaNelA-gaNelAM. huM evI vAtomAM zuM samajuM ?"
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ (160) rAjakumArikAe eka ni:zvAsa nAkhe. madhya khaMDamAM gaI paNa tanA hRdayamAM cena na hatuM e azvArohI koNa? rAjakumArikA ramAdevI bhale tene na oLakhe paNa A vArtAnA vAcake tene sArI rIte oLakhe che. te bIje kaI nahIM paNa janazAsananI mahattAnI mUrti sama pethaDakumAra poteja hato. teja rAjA rAmadevanI vanakrIDA jevA gupta veze keIne paNa kahyA vinA bahAra nIkaLI paDe hatA. rAjA rAmadeva bIjA zIkArIonI jema hiMsaka na hato. tenA aMtaramAM dharmane sthAna hatuM. rasikatAne paNa upAsaka hato. chatAM kaI kaIvAra A rIte vananI majA levA ekA eka nIkaLI paDato. te pitAnA anucaro sAthe eka gADha jaMgalamAM AvI pahoMcyo. nadI, parvata, khINa ane ghanaghaTA vaDe kudarate A vanane zaNagAyuM hatuM. - "bhImA? ghaNe dUra nIkaLI AvyA chatAM zIkAra na maLyo !"rAjAe kahyuM. "to bApu! Aja zukana vADe nAkhe." huM kSatrIya, mArI Teka prANa jAya to paNa na badalAya ! bhImA? Aja te siMhane zikAra na karuM tyAM sudhI annapANI mAre agarAja che." "huM-huM-bApu! gajaba karyo, rAjAnI kula jevI kAyA ane A haTha? annapANI te kAyAne AdhAra che. amAre
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ (161 ) annadAtA bhUkhyo rahe ane ame kALAM heDhAM karI peTa bharIe e kema bane ? amAre e annapANuM na khape." bhImAnI AMkhamAM jaLajaLIyAM AvyA. "bhImA ? eka AtmAnI pAchaLa ATha-ATha jaNa annapANI vinA taraphaDe ete mArAthI na khamAya, huM bhUkhyA rahuM. paNa bIjAne bhUkhyA na rAkhI zakuM. jAo, mArI AjJA che ke tame se devagiri tarapha jAo!" "bApu! Apane A ghora jaMgalamAM ekalA mukI amArAthI eka DagaluM paNa pAchaLa na javAya." mArI AjJA che. tenuM pAlana karavuM e tamAro dharma che." AThe sainiko bhInI AMkhe pAchA pharyA. A zekamaya dazya pelA gupta sainike dUrathI nIhALyo. tenA netramAM mAnanAM kAraNe jhaLakI rahyAM. sainike devagiri tarapha vidAya thayA. rAjAe dhanuSyabANa hAthamAM laI siMhanI zodhamAM AgaLa prayANa karyuM. pethaDa kumAra paNa tenI pAchaLa gaye. devagirinI AsapAsa vasanArAomAM eka evI vAta pracalita hatI ke A jaMgalamAM ghaNe dUra janAra koI paNa mANasa sahisalAmata pAchuM pharI zakatuM nathI. kAraNake manupa. 11
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 162 ) SyanuM bhakSaNa karanArI koi eka rAkSasI mAyA, ghaNA kALathI A jaMgalamAM vasatI hatI ane jaMgalane nirjana karI peAtAnA sAmrAjya jevuM ja tene manAvI mUkayuM hatuM. : rAjA rAmadeva * A vistIrNa jaMgalanA madhya bhAgamAM pravezyA. pravezatAM veMta ja eka bhayaMkara avAja kAne paDyo. jaMgala gAjI uThayuM. rAmadeva Ana dAvezamAM e aAja tarapha vaLyA. eka nhAnakaDu* sarAvara STigocara thayuM. tyAM te sabaLa purUSanA parAkramane paNa dhrujAve evI siMhaeNganA bIjIvAra sabhaLANI. rAjA himmata rAkhI saMreAvaranI pALa upara caDyo. jue che te eka madyAnnamatta siMha nirbhIya citte pANI pI rahyo hatA. paNa e siMhanI kharAbara sAme A bIjI koNa haze ? " eka caiAvanapUNuM. navayAvanA, AchAM valkala paherI, avayavAne DhAMkatI, sipaNI jevA kezakalApane sarAvaranA jaLamAM pAtharI detI, strI jAti chatAM sihune sAme pANI pItA joi jarAM paNa bhaya vinA kutuhaLatA pUrvaka tene joi rahI hatI. amaLAnuM asIma dhairya ane AtmabaLa rAjAe joyuM. karNe paryaM ta dhanuSyanI dorI kheMcI tIkSNadhAravALu tIra siMhu taraph cheDayu; siMhanI pITha para AvatAM ja te chaMcheDAyA. rAjA sAme chalaga mAratA AgaLa dhyeA. rAjAe tatkALa bIjI tIra phekayu paNa kamanasIbe te vya gayu. asa, rAjAnI sAme sAkSAta mRtyu AvI ubhuM rahyuM. siMhanI
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ (163) chellI chalaMge rAjAnA hozakoza harI lIdhA. je te thApa mAravA jAya che tevuM ja saDasaDATa karatuM eka tIra siMhanA mastakamAM vAgyuM. siMha tammara khAIne dharatI upara DhaLI paDyo. rUdhIrathI jamIna bhIMjAI gaI. A tIra mAranAra kezu? rAjA vicAramAM paDyo, kSaNa vAra snAna karatI suMdara strI tarapha joyuM. kSaNa vAra AsapAsa joyuM. paraMtu pelI navamaivanA ane pitAnA sivAya anya ke vyakti hoya ema na lAgyuM. rAjA rAmadeva bramamAM paDyo. siMhane zikAra to thaye paNa A cheluM tIra kevuM ? eTalAmAM te bhIMjAyelA valamAMthI, jeno aMganuM apUrva siMdarya nItarI rahyuM che evI dhumasane bhedI samudra jaLamAM snAna karI AvelI uSA jevI, kAzmIrI ramaNaonA sarva sAMdaryano saravALo karI vidhAtrIe suMdaratAnI mUrti ghaDI kADhI hoya evI eka vanadevI samI nArIne pitAnI tarapha AvatI rAjA rAmadeve joI. te kSaNavAra citravata banI ubhuM rahyo. AvA ghera-viphaTa araNyamAM, jyAM sabaLa purUSe paNa bhayabhIta bane tevA eka sthAnamAM A kamaLAMgI kayAMthI ? A nArI keTalA manobaLavALI haze ? AvA spaSTa-aspaSTa vicAre vijaLInA AMcakAnI jema tenA manamAM AvIne pasAra thaI gayA. " A bhayAnaka vanamAM je keIe siMhane zIkAra karyo hioya to te mAtra Apa ja cho-ApanI pachAna Apaze?"
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ (164). pitAnA bhInAM vastrone saMkoratI, zaramathI daSTine bhUmi sAthe jaDI rAkhatI pelI navavanAe uccAryuM. huM devagirine rAjA rAmadeva. suMdarInA praznane TuMko javAba vALe. "kaI zaraNAgatane Apa Azraya Ape ke nahIM?" e te mAre kSAtradharma-emAM pUchavApaNuM ja naheya." te A vanavAsIne ApanA mahelamAM sthAna maLaze?" che eTale?" Apa mAre rAjarANI tarike svIkAra karaze?" rAjAnI mehanidrA adhika gADha banI. navayuvatInI e ceSTA, lAvaNya ane saMdarye rAjAnuM bhAna bhUlAvyuM. kaMcana ane kAminI jevAnA mehamAMthI potAne sarvathA koNa bacAvI zakyuM che? rAjA mAnI lIdhelI vanadevInA kaTAkSathI dhavA. tene eka prakAranI dhrujArI chUTI. capaLa prekSaka ja e vakhate joI zake ke e suMdarInA netramAM sanehano te mAtra AbhAsa ja hato-kuratA ane prapaMcane lIdhe adhika te caMcaLatAne ja prabhAva hato. kharuM jotA A ramaNI bIjI keI nahIM paNa lekamAM je eka rAkSasI tarike paMkAelI hatI te ja Aje AvuM adbhuta rUpa dharI rAjA rAmadeva pAse AvI ubhI hatI. rAjA jema jema mehavaza banato gaye tema tema kapaTa vaDe sAdharmamayI banelI e rAkSasIne
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ (165) banelI e rAkSasIne pitAno vijaya pAse ne pAse Avate hoya tema lAgyuM. tamArA jevI vinavatI svagIya nArI mArA rAjamahelane dIpAve e mAruM parama saubhAgya." rAjAe AjubAjune saheja paNa vicAra karyA vinA vacana ApI dIdhuM. pachI lajajAthI zaramAI jatI hoya tema e suMdarIe pitAne hAtha rAjAnA kaMThanI AsapAsa phelAvyo. ane navanIta jevuM kemaLa lAgatuM aMga dhIme dhIme kaThora svarUpamAM palaTAvI nAkhyuM. kSaNa pahelAM je saMdaryanI mUrti lAgatI teja nArIe rAkSasI svarUpa dhAraNa karyuM. tADanA vRkSa jeTalI uMcI vikarALa mukhavALI, pAtaLA dehavALI ane bhayaMkaratAnI mUrti jevI te banI gaI. rAjAnA kaMThamAM sthApele kamaLa hasta bhayaMkara nakhavALo athavA te jallAdanI churI je banI gaye. nakhane tivra AghAta thatAM rAjA camaka. teNe A bhISaNarUpa nIhALyuM-prema meLavavA jatAM prANa bacAvavAnuM dharma saMkaTa upasthita thayuM tenuM bhAna AvyuM. rAjA saheja Aghe khasyo. mAyAvI vanadevIe pitAne eka hAtha laMbAvI, bALaka daDAne upADe tema tene addhara upADaze. eTalAmAM pahADa Upara vijaLI paDe ane cUrecUrA karI nAkhe teNa saDasaDATa karatuM eka tIra chUTayuM ane pelI rAkSasInA hAthamAM bheMkAyuM. rAjA ke rAkSasI e bemAMthI koI na samajI zakyuM ke A tIra ekAeka kyAMthI AvyuM ? mAyAvI
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ (166) nArIne hAthe zithila banyo eTale rAjA dasa DagalAM jeTale dUra jaIne ubho rahyo. tyAM to eka bIjuM tIra AvyuM ane rAkSasInA vaja dehane bhedI jamIna sAthe jaDAI gayuM Aje keTalAya kALathI nirdoSa manuSyane pitAnA paMjAmAM sapaDAvI temanA lohInuM pAna karI, hiMsA ane krUratAmAM ja rAcanArI rAkSasInuM phlevara pRthvI upara paDayuM. pitAne araNyanI eka mAtra samrAjJI mAnanAra rAkSasIne potAnA junAM pApakarmanuM maraNa thayuM. thaDI paLo emane emaja vitI gaI. pethaDakumArane have vadhu vakhata chupA rahevAnuM ucita na lAgyuM. ne dhIme ane makkama pagale rAjA rAmadeva pAse AvI ubho rahyo tanA hAthamAM tIra-kamAna hatA. mukha upara purUSArthanuM ujajavaLa gairava camakatuM hatuM. netramAMthI dayA ane mAnavatAnuM amI jharatuM hatuM. "nareMdra? uparA uparI e AsurI ApattiemAMthI Apane bacelA nIrakhI amane AnaMda thAya che." e ugArene pratyeka zabda namratAthI bharele hato. - siMhano zikAra karatI vakhate adrazyamAMthI eka tIra AveluM ane mAyAvI rAkSasInA paMjAmAMthI choDAvavA devadUta jevA koI eka purUSe purUSArtha kare e vAtanuM rAjAne tatkALa maraNa thayuM. "siMhanA AkramaNa vakhate tIra pheMkanAra Apajane?" jI, hA" pethaDakumAre nirabhimAnapaNe javAba Ape.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17 ) " tyAre teA A rAkSasInI mAyAmAMthI mane mukata karAthavA Ape ja tIra phreMkayu haze ! " smita hAsya enA uttara vALI dIdhA. " ApanuM nAma ? ' " mArU' nAma pethaDakumAra, " " kANu? pethaDakumAra ? " eTalu kahetAM ja rAjA rAmadeva pAtAnA kAi junA paricitane bheTa tema bheTI paDayA. tenI AMkhamAM harSI ane upakAranAM AMsu bharAi AvyAM. "mArAM prANa bacAvanArane huM kayA kayA inAmathI navAjI ?" cr mahArAja badalAnI icchA e svArtha che. ApanI DhayA ane sneha meLavI zakuM teA mane bIjI koi vastunAM abhilASA nathI. "" " maMtrIzvara hemue mane tamArI mahattAnI vAta eka vAra karI. hatI. jInazAsananA pratApa vistarAvAnI eka mAtra bhAvanA tamArA jIvananu dhyeya che e vAta paNa meM pUrve ghaNIvAra sAMbhaLI che. jInamaMdire pAchaLa tame karelA lakhalUTa kharca etA bALakone paNa suvidita che. paNa e dhAM sAthe tame AvA parAkramI, upakAraka ane vIratAvALA haze e te huM A pahelIja vAra anubhavI zakayA. jaina saMghamAM kevaLa ehiMsA ja nathI, paNa vIratA paNa sAthe ja vaselI che. e joi mArA rAme rAmamAM praphullatA vyApe che. kharekhara jaina
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ (168) saMgha e nirbaLa ke kAyara purUSane ja vADo nathI, paNa te vIra-parAkramI purUSane eka ajeya kIle che. mane mArI AsapAsanA brAhmaNa paMDita vigeree ke bharamAvyuM che?" mArAvaDe mArA pUjya zrI saMghanI AvI mahattA pracAra pAme ene huM jIvananI eka amUlya lhANuM samajuM chuM. nareMdra? ApanI guNadaSTi mATe huM Apane atyaMta rANI banyo chuM." paNa tamArA upakArano badalo huM na Ape te mane lAMchana lAge-kSAtradharma kalaMkita thAya." "ApanI mahattA ja e zabdo ApanI pAse bolAvI rahI che. mane aMgata svArtha ke badalAnI IcchA jevuM kaMIja nathI, ema mAre saMpUrNa vinaya pUrvaka Apane kahI devuM joIe." "huM tamane segana ApuM ane tamAre mAgI levuM paDe tenA karatAM saheje tame tamAruM Isita mAgI le e vadhAre te devagirimAM janamaMdira baMdhAvavAnI AjJA mane maLavI joIe. eja mArI chellI vinaMti ane manokAmanA che." pethaDakumAra eTaluM kahIne rAjAnA mukha sAme joI rahyo. basa, mAgI-mAgIne eTaluM ja mAgyuM? paNa huM temane barAbara samajI zakyo houM te mane lAge che ke e
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ (168 ) sivAya bIjuM kaI mAMgavApaNuM ja tamane have nathI rahyuM jInamaMdira baMdhAvavA sAme mArA rAjyanA brAhmaNane ke virodha che te mArAthI ajJAta nathI. AjathI e virodha sadAne mATe naSTa thAya che tamane mArA rAjya taraphathI maMdirane mATe pUratuM sthAna maLaze. eTaluM ja nahIM paNa bIjI je kaI madada joItI haze te paNa tamane maLyA karaze. huM pote tamArA jevA vIra purUSa je saMghamAM vasatA hoya e saMghane dAsa banI rahIza." e pramANe vArtAlApa karatAM, hadayanA bhAvane ThalavatAM be vIra purU devagirinA daravAjAmAM pravezyA. - ItihAsa kahe che ke te divasathI brAhmaNone jaina saMgha pratye dveSa cheka nirmULa tha, devagirimAM devavimAnanI spardhA kare evuM jInamaMdira pethaDakumAre baMdhAvyuM. tenI vIratA ane AtmabheganI kIrti Thera Thera prasarI gaI? parama vairya, acaLa zAMti ane vicita parAkramathI asAdhya jevI vastuo paNa kaI rIte siddha thaI zake che, te pethaDakumAre pitAnA jIvanathI batAvI ApyuM. rAjA rAmadeva hemumaMtrI ane pethaDa kumAra soMdara jevAja banI rahyA.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 20muM. rAgamAM virAga A mahAna purUSo saMsAranAM aneka khaDake oLaMgI pele pAra pahoMce che. nirbaLe e vikaTatAnI kalpanAmAtrathI hatAza banI, lamaNe hAtha mukI vacamAMja besI jAya che. devagirimAM vidhIonI bhAre muzkelIo vacce janamaMdira baMdhAvyAM pachI pethaDakumArane keTalo AtmasaMtoSa thaye haze. tenI kalpanA thaI zakatI nathI. AvI AvI mahatvAkAMkSAo te tenA purUSArtha pAse kaeNNa jANe keTalIye vAra siddha thaI haze. te Aje eka mahAna vIrane chAje tevA AtmAnaMdamAM nimagna hate. ' --- " grISma Rtu cAlatI hovAthI prakhara sUryanA kAraNe pRthvIne tapAvI rahyAM hatAM. sarvatra zUnyatAne AbhAsa thatuM hatuM, devagirinA rAjamahelamAM eka atithi tarike vasavA chatAM ane zItapacAraka sAmagrInI bahulatA chatAM grISmanI uSNatA pethaDakumArane becena banAvI rahI hatI. te eka svaccha suMdara zagyA upara paDaye paDe, ghaNuM karIne mAMDavagaDhanA rAjataMtrane ja vicAra karate hate. je te maMjulA? A eja ddho ne?" pikumAra je palaMga upara ALoTate hate teja palaMganI sAme ArasanA
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ (171) pattharanI katarela nakazIdAra jALImAMthI avAja AvyuM, pethaDakumAre te tarapha pitAnI daSTi pheravI. eja vakhate jA bImAMthI be tejasvI nayanane camakAra teNe anubhavyuM. hA, bA," ema kahI dAsIe ramAdevIne hAtha kheM ramAdevIe eka nIzvAsa nAkhe te evAja pattharanI divAla sAthe athaDAI pAcho pharyo. pethaDakumAra ubhe thayo. jarA vadhu dhyAna sAthe joyuM to be kAmaNagIrI kIkIo potAnI sAmeja joI rahI hatI. - pithaDanI bhrakRTI vacce karacalI paDI, kSaNavAra vicAra karI daSTine khaMDanA mukhya dvAra tarapha vALI A khaMDamAM Ama gupta rIte jovAno zuM udeza che tene te vicAra karavA lAge. dhIme dhIme dvAra pAse AvyA, tenuM anumAna sAcuM TharyuM kharekhara tyAM rAjamahelanI be ramaNIo ubhI hatI. pithaDakumArane pAse Avate joI eka te tarata tyAMthI cAlI gaI. ramAdevI gabharAI ! pitAnAja rAjamahelamAM tene Ama gabharAvAnuM kahyuM kAraNa na hatuM. chatAM sAme eka aparicita atithi che. ane pite rAjakumArI che e bhAna AvatAM zaramanI mArI te gabharAvA lAgI, " dAsInI jema ekadama ahIMthI cAlI jauM!" evA vicAra Avyo, paNa paga na upaDayA, pethaDakumAranA mukha upara vilasatI ratA ane dharmazIlatAnI prabhAnuM pAna karavA tene A sAhasa karyA vinA na cAlyuM.
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17ra ) pethaDakumAra A dazya paLavAra joI rahyo. mugdhAnI A avadazA tarapha saheja hasavuM paNa AvyuM. ramAdevIe abhimAnathI uMcuM joyuM jANe ke ajANyA pravAsI tarapha pite haMmezA AchA tiraskAranI najarathI ni. hALatI hoya evo DoLa karyo. jo ke Aje te te pUrepUrI paravaza banI hatI, paNa rAjaputrI tarikenuM abhimAna tenI rageragamAM vyApyuM hatuM. potAnA sAhasa tarapha bIjA hase e tene bhayaMkara gunha lAge. chatAM eka mAtra pethaDakumAra pAse ja te AvI garIba gAya jevI kema banI haze tene khulAso tene maLI zakyo nahIM. na samajI zakAya evI avyakata vedanA ane pUjyabhAva e bannenA DhaMDhamAM te sapaDAI gaI hatI. pite svataMtra-sattAzIla hovAnuM manamAM barAbara samajatI hatI chatAM eka vAra joyA pachI te ajANatAM ja paravaza banI cukI hatI. te saMkecAtI saMkecAtI bArInI cheka najIka AvI svastha banI ane pethaDakumAranA zAMta-gaMbhIra-nirvikAra mahe sAme joI rahI. Apa mAMDavagaDhanA maMtrIzvara ke?" "jI, hA." ema kahI ramAdevInA mukha upara nAcatA bhAve te joI rahyo. jInA maMdiranI ahIM Ape pratiSThA karAvI ane brAhmaNa paMDitane namAvyA eTale Apane vijyane kepha caDe.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ (173 ) kema?" ramAdevIe pethaDakumArane pitAnuM teja batAvavA kRtrima sattAvAhI svaramAM kahyuM. "vijyamAM hasavuM ane parAjyamAM raDavuM e kAyara jananuM kAma che. gurUnI AjJA ane jInezvarane siddhAMta eja mAre mana sarvasva che." pethaDakumAre svasthatApUrvaka vivAdamAM jhukAvyuM. to pachI tamArA A hAsyanuM zuM kAraNa?" saMdarya ane adhikAra-jene zAstrakAroe vijaLI ane taraMganI kSaNabhaMguratA sAthe sarakhAvyAM che te saMdarya ane sattAnA mehamAM keTakeTalAM bALajI aMdha banI saMsAranI uMDI khAImAM gabaDatA jAya che te joI mane ghaNIvAra dayA mizrita upahAsa chUTe che. e sivAya mane pitAne to saMsArane bIje kaI malitabhAva spazI zake tema nathI. pethaDakumAranI AMtarika pavitratA jANe rAjamahelane paNa dharmasthAna banAvI mukatI hoya ema lAgyuM. kumAranA maMda hAsya ramAdevI jevI abhimAnInI rAjakanyAnuM gaurava kayAranuMye luMTI lIdhuM hatuM. te pAchuM meLavavA teNIe vyartha prayatna karyo-paNa e abhimAna Aghe na Aghe nAsatuM jatuM hoya ane pote ekalI paDI jatI hoya evI muMjhavaNa thavA lAgI eka apamAnita nArInI jema ramAdevI ubhI rahI. maMtrIzvara? Apa rAjA nathI, rAjAnA dAsa cho. Apa
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 174 ) kSatrIya nathI, eka zrAvaka che. e lakSamAM rAkhajo." ramAdevIe peAtAnuM chelluM tIra pheMkI dIdhuM. tenA kapALa upara karacalI paDI. mhAM upara AvezanI raktimAM phelAi. " mULa ane paddhinuM abhimAna na karavAnI mane mArAM zAstro poteja AjJA karI rahyA che. gurUkRpAe jeNe saMsAranu kaMike svarUpa samajI lIdhu hAya tene svapnamAM paNa evu abhimAna na saMbhave. hu rAjA nathI--eka maMtrI chuM e vAta amata kharI che. paNa e karatAM ye vadhAre kharI vAta teA e che ke huM maMtrIzvara nathI-paNa eka sAmAnya vyApArI chuM--nahi nahiM eka dasakA pahelAM eka majIra karatAM paNa vadhu sArI sthati na hatI. meM je vicitra avasthAe anusavI che tenA jyAre jyAre huM khyAla karU chuM tyAre mArAM abhima!na-ahu - kAra e sA ApeAApa gaLI jAya che." AvA nirabhimAna purUSa sAthe zI rIte laDhavuM e khicArI mALAthI na samajAyu. laDhavAnu tene khAsa kaMi prayeAjana na hatu. chatAM vivAdane bhAne thADI vAtacIta thAya, haiyAmAM tRpti upaje evuM darzana sukha maLe eja tenI mahat AkAMkSA hatI. khAjI hAthathI jatI joi teNIe dAva palaTAvavAnuM ja ucita mAnyu :~ " te game tema hAM, tame eka rAjaputrI sAthe vAta karI rahyA che--" ramA hajI AgaLa khelavA jAya te pahelAMja pethaDakumAre kahyuM:--" tenI kalpanA karavI e kaMi kaThina vAta
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ (175) nathI. paNa rAjaputrI karatAMye rAjaputrI tarikenuM ugra abhimAna mArI sAme AvI ubhuM rahyuM hoya ema mane vadhAre lAge che. sattAnI bhramaNAja e abhimAnanI jananI che. rAjakumArIne e na zobhe." A zabdo ramAdevInI chAtIne vIMdhI ArapAra utarI gayA. ni:zastra-vastuta: paravaza banelI bALAnuM A chelluM Ayudha paNa niSphaLa nIvaDayuM. evI kaI putrI jagatamAM janmI che ke jene potAnA pitAnI vIratA badala abhimAna na hoya? huM eka vIra pitAnI putrI chuM evA pitAnI putrI chuM ke jenuM zaraNa meLavavA tamArA jevA maMtrIone paNa pAchaLa pAchaLa pharavuM paDe che." sattAthIja jagatamAM sAmrAjya sthapAya che ema mAnavAmAM tamArI bhUla thAya che. tamArA pitA je pratiSThita ane vIra gaNAtA hoya te te kevaLa sattAthI nahIM paNa sattAnI sAthe rahelA baMdhubhAva-snehabhAvathI snehaja jagatane vazIbhUta karI zake che." pethaDakumAra gaMbhIratA pUrvaka A abhimAnI chatAM mugdha bALA tarapha joI rabhe ramAdevI paNa jANe kumAranA prabhAvamAM aMjAtI hoya tema namra banI, pite ajJAna che ane jJAnI banavAnI jIjJAsA dharAve che ema banAvavA saheja AgaLa AvI dvAranA sthaMbhane hAtha TekavyA. sattA che eTale te devagirinA pratispadhIe bApune
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ (176) page paDatA Ave che temanAthI DaratA cAle che." zikSake bhaNavelA AMka bALaka bolI jAya tema ramAdevI belI. paNa have eTaluM vizeSa samaje ke sattAe sthala AsUrI saMpatti che. sneha e daivI zakti che. eka dehane vaza rAkhe che bIjI aMtarane bAMdhI le che." tyAre Ape ahIM jInamaMdira pahelI vAra baMdhAvyuM te snehanA ja baLathI, ema ne?" "hA, jI." pethaDakumAra zAMta rahyo. DI vAra rahIne teNe kahyuM -"paNa e hakakIta Apa ApanA pitA pAsethIja sIdhI rIte meLave te vadhu ThIka. ApanA pitA sattAdhIza rAjA che, paNa je temanA nirmaLa snehathI huM lobhA na hota to Aje tamArA pitAnI zI dazA hatI te kahevuM e kevaLa mukhaI ja gaNAya? vanamAM uparAuparI be jIvaleNa ghaTanAomAMthI teo zI rIte mukata thayA e vAta khuda rAjA pAsethI ja jANI zakaze." ghaNuM karIne ramAe e durghaTanA vALI vAta keI sakhI pAsethI DeghaNe aMze jANI lIdhI haze. tethI ja te piDakumAranA A sakhtAIvALA zabdo sAMbhaLI dhrujI uThI! te pachI evA neha ane svArthamAM zo bheda? tame snehanA badalAmAM tamAre svArtha sAthe. jInamaMdira baMdhAvavAnI tamArI svAthI IchA phalIbhUta karI ane snehane badale vyAja sAthe vALI lIdho. badhI svArthanIja gaDamathala dekhAya
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 177 ) che, paramArthane nAme paNa jyAM jue tyAM svArthanAja yuddha thatAM jouM chuM. "" " jeTaluM jJAna maLyuM che teTaleAja jo gurUgama maLyA hAta tA A jJAna dvIpI nIkaLata. Apane satra svAnIja gadha Ave che. paNa keTalAMka mhArathI dekhatAM svArtha, aMdarathI ni:svArtha -niSkAma hAya che e tame hajI have samajI zakaze. dharma bhAvanAnA muLamAM kAyama ni:svArthatAja bharelI hAya che." "e paNa ADaMbara ! " ramAdevInI AMkhamAM vijyanu teja jhaLakayu. '' " zAnA ADaMbara ? " " kIrttinA-mahattAnA eka tarapha dharmabhAvanAnA DhaDharA pITAvA che ane khIjI tarapha tamArI kIrtti nA nAda suNAve che. AmAM dhArmikatA kayAM te jarA samajAvaze ? " ramAne lAgyuM ke have carcAmAM raga Avye che. ane e raMga jema vadhu rahe tema vAta karavAnI-pethaDakumArane mu jhavavAnI vadhu gamata paDaze ema paNa mAnI lIdhuM. paraMtu pethaDakumAra evA vitaMDAvAdathI gAMjI jAya tema na hatu. mahattAnI AkAMkSA sAva nirmULa thaI che ema kahevAnI dhRSTatA teA huM zI rIte kahI zakuM ? paNa huM Apane pUchu chuM ke hemu maMtrInI sAthe leza paNa paricaya pADayA vinA pe. 12 ""
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ (108) temanA nAmanI dAnazALA baMdhAvI, kIrtine badhe phALe temane nAme caDAvI dIdhuM hatuM emAM mAre svArtha hato? svArtha? uDe svArtha ! sAmAnya mANasa na kaLI zake evo gupta svArtha ! ane chatAM niHsvArthapaNAne dA rAkhe che? eka lakSa sAdhavA AvAM AvAM te aneka plAnA batAvavAM paDe. mane tamArA jevo kuzaLa gurU nathI maLyo topaNa evAM svArtha to huM barAbara pakaDI jANuM chuM." A aNadhAryo vijayanI uSmA ramAdevInA rome romamAM vyApI gaI. " uMcI keTIne svArtha to tame svIkAraze ne? ane paramArtha e paNa vizALa svArtha sivAya bIjuM zuM che? paNa jene dUdhamAMthI porA kADhavAnI Teva paDI hoya tenI pAse yukitao ApavI nirarthaka che. bAkI meM jInazAsanane prabhAva vistAravA sivAya bIje kaMI svArtha nathI sevye tenI huM tamane khAtrI ApuM chuM." potAno paricaya eka mugdhAne A rIte ApavuM paDe emAM pethaDane pitAne jANe nhAnapa lAgatI hoya tema saMkecAye. . sAdhutAne DoLa te sAro rAkhatAM AvaDe che. " abhimAnathI ramAdevIe mAthu uMcakayuM. daMbha ane sAdhutA e be vastuo ekI sAthe nathI rahI zakatI. daMbha AMkhane paLabhara AMjI nAkhe, paraMtu sAdhutA te AMdhaLAne paNa dekhatA banAvI zake che-bhUlelAne mArga batAve che."
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) "te mane mArga batAvazo?" abhimAna rahita banI, jANe pethaDakumAra pAse bhakitabhAva zIkhavA hAtI hoya tema kamaLa svare ramAdevI belI, dalIla ApatAM AvaDe, svArtha pakaDatA AvaDe ane sAmAne nisteja karatAM AvaDe tene navuM jJAna keNa ApI zake?" carcAne aMta lAvavAnA IrAdAthI pethaDakumAre che AkSepa karyo. ramAdevInI nehabhAvanA jAgRta thaI tiraskAre mehakatAnuM svarUpa dharyuM. dhIme dhIme te belI:-" kharekhara Apa jevA zuravIra cho tevAja paMDita paNa che." paMDita banavA karatAM huM janazAsanane bhakta banavA vadhu utsaka chuM." " tyAre mAre zemAM utsuktA rAkhavI?" tyAgamAM." tyAga e te udAsInatA, rasa, ullAsa ane Aveza mAtranuM balidAna je ema IcchAmAtrathI ApI devAnuM hota te A saMsAra vairAgIone eka akhADe ja banI gaye heta mane pahelAM rAgI banavA dyo. pachI khuzIthI dhImedhIme tyAganA mArge laI jaje eka vastune paricaya ane tenI tRpti mArAmAM eka kALe jarUra tyAga jagADaze." jANe kahevAnuM badhuM kahevAI gayuM hoya tevI tRpti ramAnA vadana upara patharAI.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ (100). pethaDakumAre tene jude ja artha karyo. kahyuM -bate sukhethI tame saMsArI bane. saMsAramAM paNa nirlepa rahevAne prayatna karaje. saMsArane ja tyAganI eka zALA banAvaje." te potAnA khaMDamAM pAchA pharavA udhata thaye. "paNa e prakAre mane nilepa rahetAM keNa zIkhavaze ?" ramAe pAchuM navesarathI prakaraNa khelyuM. AtmA teija pitAne gurU bane che." e AtmA ja kaIne dAsa banI gayA hoya ?" te e adhIzvara pAsethI ja jJAnanA saMskAra meLavI leje. zAsanadeva ApanuM kalyANa karaze." te cAlavA jAya che eTalAmAM ramAdevIe teno hAtha pakaDa ane jANe chellIvAra karagaratI hoya tema kahyuM--" tyAre zuM Apa to kalyANa nahIM ja karI zake?" kapALa uparane paraseve lUchatAM kumAre ucAryuM - Apane pavitra deha parapurUSanA sparzathI na abhaDAvo. huM Apane atithi chuM--eka sAmAnya vahevArIyo chuM-jyAre Apa eka rAjaputrI che." rAjaputrI chuM e vAta tamArA moDhethI sAMbhaLavA nathI mAgatI ane pavitratA ke bhraSTatAnI vAtato eka kereja rahevA dyo. Apa jevA jJAnI ane zUravIranA sparzathI je huM bhraSTa thauM te pachI e bhraSTatA paNa mAre mana pavitratAja gaNAze.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ (181 ) "eTale?" ghavAyelA AtmAmAMthI acAnaka avAja nIkaLe. huM koI pavitra sukAnInI ja zodhamAM hatI. mArA pUrvanA zubha karmoeja Apane ahIM sudhI mekalyA." be kSaNa pUrve ugra abhimAnanI mUrti samI lAgatI kumArikAne ATalI dIna banelI joI kumAranuM dIla dravyuM. teNe kahyuM:-"e arpaNatA nathI. vAsanAne pokAra ja tamane unmArge dorI jAya che. bhraSTatAne pavitratA samajatAM pahelAM te saMskAra ane viveka rasAtaLe pahoMcI javuM joIe. tame Aje mehAMdha banyA che. keI sadgurUnI pAse " pANagrahaNane paNa tame mehadhanA kahezo?" kumArikA ramAdevIe paravazapaNe kahevA mAMDyu "jyArathI Apane sainika vezamAM jatA joyA che tyArathI mArA dilamAM kevA bhAva ubharAI rahyA che te eka mArA sivAya bIjuM kazuM samajI zake tema che?" ekanuM pANigrahaNa thaI gayuM che, eTaluM ja nahIM paNa pavananA AvA vikAronI sAme jhajhavA ame bannee caturtha vrata paNa Atma sAkSIe laI cUkyAM chIe e vrata eTale ja akhaMDa brahAcarya!" ramAdevIne A badhuM DhaMga jevuM lAgyuM. pitAnI mAgaNIne asvIkAra karavAnAM nhAnAM jaNAyA. teNIe nIcuM mukha karI, pagane aMguThAmAM sADInI laTakatI
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ (182) pATalIne dabAvI maMtrIzvaranA khabhA upara hAtha mUkavAne prayatna karyo. pethaDakumAra camaka. "A ceSTA Apane na zobhe!" ema kahIne tyAMthI nAsI javA utAvaLe thaye. aneka prakAranA tarkavitarka vaDe tenuM magaja ubharAI gayuM. paragharavAsa ane tenI ja putrInI AvI mAgaNI ! pitAnA deha ane aMgarAga pratye tene dhikkAra chUTa. vaLI AvI rItabhAta keI joI jAya to potAnI upara kevA aNadhAryA AkSepa utare tenI kalpanA AvI ! dunIyAnI jIbha keTalI nirdaya ane niSphara hoya che ? niSpApIne paNa haMmezA cetIne cAlavAnI pharaja pADe che. thoDI vAre te saheja svastha thaye. "ramAdevI? pethaDakumAranA dehane cAhatA he te e deha kSaNabhaMgura che-parAya che-roga-du:kha-zAka-jarA-mRtyune AdhIna che. ane hRdayane cAhatA ho e hRdayamAM rahelI zAsana prabhAvanAne tamArA jIvananuM eka vrata banAvaje. nahiMtara kaI rAjapurUSane paraNI sukhI thAo e mArI chellI AziSa svIkAraze ! e karatAM huM kaMI vadhAre kahI zakuM tema nathI." - "A ekAMte sthaLamAM, akalpa jokhame vacce tame ubhA che e huM barAbara joI rahI chuM. eka vAra hA kaho eTale AkhI jIMdagI sudhI huM ApanA hRdaya ane snehanI pUjaka banI rahIza."
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ (183) hadaya upara mAre adhikAra nathI. e AkAzakusumanI AzA tyajI devAmAM ja kSemakuzaLa rahelAM che." bhalabhalA yogIo je AzA tajI zakatA nathI te AzA tajavAnuM eka bALakone kahevuM e vyartha che." enuM ja nAma maha" kumAra enuM svaSTIkaraNa na karI zake. maha? mane je tamArA saMdarya uparaja meha upanya heta to huM koI tamArA karatAM paNa adhika saMdaryavAna ja rAjakumArane khuzIthI zodhI zakata. maMtrIzvara? A hRdayamAM sauMdarya premane sthAna che. paNa e uparAMta ApanuM dharmajIvana mane vadhu priya lAge che ane e jIvananI ja huM upAsikA thavA mAguM chuM." eTaluM kahI ramAdevIe eka niHzvAsa mUko. tyAgIne paNa ghaDIbhara saMsArI banI javAnuM mana thAya evAM tejasvI, saMdaryamaya, snehAdramukha sAme pethaDakumAra joI rahyo. te manuSya hatuM, paNa tapazcaryA ane sAdhanAvaDe vRttione damavAnuM devadurlabha sAmarthya teNe prApta karyuM hatuM. teNe namratA pUrvaka kahyuM:-"dharmajIvananI upAsikAne e meha na zobhe. te pitAnuM AtmakalyANa game tyAM sAdhI zake che. " e mArAM hatabhAgya che ke Apane mArI pratyeka vAtamAM moha ane paravazatAja bhAsa thAya che. snehane Ama tiraskAra karI zuM Apa sukhI thaze?"
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ (184) pithaDakumAra have thAkI gayuM hatuM, saMkSiptamAM patAvavAnI khAtara teNe pUchayuM:-" tyAre Apa kene cAhe che ? dehane ke dIlane?" ApanA deha upara lAbhAuM te, maMtrIzvara? huM vyabhicAriNuM gaNAuM ane Apa je hadaya anyane samapa cukayA che te paDAvI levAnI kesIza karuM te mArA jevI bIjI svAtha nArI koNa?" tyAre ? Apa zuM kahevA mAge che. ?" "ApanA nirmaLa AtmAne pUchaza. Ape lagnathI mane svIkArI hota to mArI ghaNIkharI javAbadArI ochI thAta, paNa tamArAthI te banI zake tema nathI have te huM mArI sAdhanAnA baLavaDe ApanA AtmA upara adhikAra vartAvavA prayatna karIza vakhata jatAM Apa pote ja joI zakazo ke dehanA sukhamAtranuM balidAna ApI, kevaLa arpaNa mamatAnA paMthe cAlanArI ramAdevIe kaMI ghera ghera nathI janmatI" e zabda purA thatAMja te vidhutanA vege tyAMthI cAlI gaI. vAtAvaraNamAM e bhAvanAnA paDaghA guMjI rahyA. gaI? teja ane baLanI mehaka pratimA jevI bALikA cAlI gaI. roSa ke lolapatAnI AchI rekhA paNa tenA caherA upara paDavA na pAmI! pethaDakumAra vicAra karavA lAgyo:-nirmaLa gaMgA peThe
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 185) utarI AvanAra e rAjakumArikA zA sArU AvI ane zA sArU ekAeka cAlI gai ? jenI hAjarI tene potAne kSaNapUrve jALarUpa lAgatI teja hAjarI tenuM hRdaya zA mATe jhaMkhI rahyuM haze ? bIje divase rAjakumArI viSe leAkeAmAM aneka prakAranI vAtacItA cAlI rahI ! anekAe aneka prakAranA anumAna AMdhyA. rAjakumArI ekAeka zA sArU adrazya thai gai ? koie ALa mUkayAM, kAie tenI hiMmmatanA vakhANa karyAkoie AmAM bhAre kAvatarU' hAvAnu jaNAvyuM. ekaja divasanA thADA paricayathI pethaDakumAra e kumArikAne kharAkhara ALakhI zakayA hatA. te manamAM ema cAsa mAnatA hatA ke e sneheAdAra rAjakumArikA vakhata jatAM hajAro patita nara-nArIonA udhdhAra karavA sama thaze ! ceAgya samaye kumAre devagirinA Atithyane tyAga karyo paNa hRdayamAM kotarAyelI e tejasvI pratimAne bhUlI zakayA nathI tene paLe paLe e vicitra mALAnI vicitratA sAMbharI Ave che. mAMDavagaDhamAM AvavA chatAM tenuM hRdaya te hajI devagirinA rAjamahelamAMja ramI rahyuM che. te poteja potAne ghaNIvAra pUche che ke " kevI abhimAnI kumArikA ? keTalI sAhasikatA ? svapnavat khanI gayelI e suMdarI puna: zu have nahIja maLe? " e praznonA uttara ApavAnI Aje tA keAinAmAM tAkAta nathI. -~
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 21 muM. rAtAM vastrano bheda. pITha pAchaLa ghA karavA e duSTa janono svabhAva hoya che. sIdhI rIte jyAre teo phAvI zakatA nathI tyAre temane aneka prakAranA prapaMcano Azraya zodhavo paDe che. mahAmaMtrI pethaDakumAranI vadhatI jatI pratiSThAthI manamAM ne manamAM baLIjhaLI rahelA keTalAka svAthIyAoe pathaDakumAranI gerahAjarIno lAbha laI tenI virUddha khaTapaTa zarU karI dIdhI. eka tarapha pethaDakumAra jInamaMdira baMdhAvavAnI dhamAlamAM hatA tyAre bIjI tarapha mAMDavagaDhamAM khaTapaTanuM juduM ja kAvatarU racAvA mAMDayuM. saMjogavazAt mAMDavagaDhanI mahArANane javaravikAra thaye. vaidyo vageree tenuM mULa kAraNa zodhI kADhavA ghaNuM mAthAkUTa karI paNa nidAna na thayuM. mahArANuM lIlAvatIne mAMDavagaDhamAM lAvavAnuM mAna eka mAtra pethaDakumAranI buddhi zaktine ja AbhArI hatuM e vAta pUrve kahevAI gaI che. kAnyakujanA darabArIo jyAre mAMDavagaDhanA mahArAjAnA zarIra uparathI nItarelA eka TIpAne puna: zarIra upara caLAtuM nIrakhI vimAsaNamAM paDyA hatA ane mahArAjAnI kRpaNatA viSe tarkavitarka karI rahyA hatA tyAre temanI zaMkAnuM nira
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ (187) sana karavA, athavA te mAMDavagaDhanI jatI AbarUne jALavavA ghInA heja bharAvanAra maMtrI pethaDakumAra ja hatA. e rIte be premikAne parasparanA gADha saMbaMdhamAM lAvavA mATe pethaDakumAre ja badhI vyavasthA karI hatI. je e yukti tene na sUjhI hata te lIlAvatInuM jIgara atyArasudhImAM kyAranuMye cIrAI gayuM hota. maMtrIzvarano e upakAra lIlAvatI kema bhUle ? maMtrIne teNe potAne bhAI samaje che-sahAdara bhAI karatAM paNa adhika nirmaLa premathI cAhe che. jyAre jyAre kaMI aNudhArI Aphata Ave che tyAre tyAre mahArANuM lIlAvatI bIjA koine na pUchatAM pahelI salAha pethaDakumAranI ja le che. rAjA pote e vahevArathI ajJAta nathI. maMtrInI pavitratAe rAjA ane rANuM upara adbhUta asara karI che. maMtrI ane mahArANI vacceno pratibhAva e rAjAnA abhimAnanuM eka kAraNa banyuM che. have jogAnujoga evuM banyuM ke pethaDakumAra jyAre devagirinA mahArAjAnI kRpA saMpAdana karavA mathI rahyo hato te ja vakhate A tarapha mAMDavagaDhamAM mahArANI lIlAvatInI tabIyata bagaDI. sthiti evI AvI ke zarIra taddana levAI gayuM. mahArAjAnI mAnItI mahArANInI sAravAra ke sevA suzruSAmAM kaMI khAmI na rahe e dekhItuM ja che. temane paDato bola jhIlI levA saMkhyAbaMdha dAsa-dAsIo sadA taiyAra rahetAM. rAjA jayasiMhadeva pite paNa ghaNo khare vakhata mahArANunI rega zayyA pAseja vitAve che. chatAM mahArANanI AMkha ane
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ (188) hRdaya te pethaDakumArane ja zodhe che. ghaNA varSo thayAM patine ghera rahelI strI jevI rIte pitAnA mADIjAyA bhAine ekavAra maLavA jhaMkhe tevI rIte mahArANI paNa potAnA dharmabadhu pethaDakumArane jevA utsuka dekhAya che. eka-be vAra nahIM paNa divase ane rAte pAMca-pacIsa vAra potAnA anucane te pUche che ke "maMtrIzvara kayAre Avaze?" maMtrIzvarane mATe ATalI badhI tAlAvelI zA sArU ? maMtrI AvIne pote kaMI thaDe ja rega laI levAnA hatA ? mahArAjA khuda jenuM mane raMjana karavA mathatA hoya tene vaLI maMtrI jevA adanA purUSanI jhaMkhanA zA sArU hovI joIe ? AvA AvA aneka prazno ane AkSepa chupI rIte thAya che. mahArANI te potAnI nirdoSatAmAM ja masta che. jagatanI jherIlI jIbha pitAnA apavAda bAlaze evI te teNIne koI divasa kalapanA paNa kyAMthI Ave ? paNa dIvasa jatAM eja Aphata sAme AvIne ubhI rahI. rAjAnA dIlamAM hemanuM zULa bheMkAyuM. tenuM chupuM darda tene becena banAvI rahyuM. rANuM lIlAvatI jvaranA vegamAM babaDI-"keI mANasa mekalIne maMtrIzvarane belArAjA jayasiMha hajI hamaNAja tyAM AvI palaMganI bAjue gupacupa ubhuM hatuM. teNe e zabda sAMbhaLyA. jhINI ane chupI vedanAe vyakta svarUpa dharavA prayatna karyo. paNa hajI to AmAMthI kaMI kaMI gupta rahaye hAra Avaze ema dhArI prapaMca buddhie tene sAhasa
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 189 ) karatAM aTakAbyA. chatAM tenI draSTimAM tiraskAra tarI AvyA. bAhya ADaMbaramAM paNa aNagamAnI malInatA adhika spaSTapaNe dekhAvA lAgI. rAjA rAja e pramANe Ave che ane kAi vAra ghrupI rIte teA koi vAra pratyakSapaNe mahArANInI maneAdazA anubhave che. mAMdagInA divase e rIte eka pachI eka vitavA lAgyA. " khAi sAheba ! maMtrIzvara padhAre che !" eka divase acAnaka dAsIe AvI samAcAra ApyA. azakta rANIe pAsu badalyuM. jANe kAI kheAvAyelI cIjaneA mAMDamAMDa patto maLyo. hAya tema te thADIvAra te dAsInA mhoM sAme joi rahI ! bhAinA Agamana-samAcAra lAvanAra e dAsI pratye tene apUrva vhAla chuTayuM.... uThIne besavAnA rANIe prayatna karyAM. makhamalanA be takIyAne aDhelI te jarA svastha banI. " bhale Ave." kahI, daravAjAnA mArga tarapha amIbharI najara nAMkhI. dhIme pagale maMtrIzvara pethaDakumAra aMdara AvyA, mAMDavagaDhanA mahArANI Ama ekAeka khImAra thai gayAM haze ane peAtAne jhaMkhatA haze evI kalpanA paNa tene nhAtI AvI. te rANInA du La dehane nIrakhI sheja gabharAyA. pAsenA eka Asana upara beThe.
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' (190 ) ahIM mAre jIva jAya toya tamane zuM?" rANIe mahA mahenate ubhare ThalavavAnI zarUAta karI dIdhI. basa, bhUtakALa to badhuM bhUlI ja gayA ne? meM je ApanA deha ane snehanI saMbhALa na rAkhI hatI te Apa mADavagaDhanA mahela joi zakta kharAM? ane vadhAre khAtrI joItI hoya te kAnyakujanA darabArIone pUchI je je." TuMkAmAM maMtrIe bhUtakALane itihAsa ukelyo. rANInI AMkhamAM pAMpaNa sudhI AMsu AvyAM. te bolI "paNa have tamane vadhu takalIpha nahIM ApuM. mAre kaMI have vadhu nathI jIvavuM-jIvI zakuM ema paNa nathI lAgatuM." ATalI badhI nirAzA kema AvI te maMtrIthI na samajAyuM te AzvAsana ApavA jato hato paNa tene kaMTha rUMdhAye heya e divase paNa hatA. tuM mane ahIM sudhI lAvyuM ane tArA dekhatAM tArI hAjarImAMja jauM te mArA jevuM bhAgyazALI koNa?" rANI belatAM bolato vadhu azakta banI. dAsIoe dhIme paMkhe pavana nAkhave zarU karyo. pethaDakumAra heja vadhu najIka AvyA ane potAnA hAthanA TekAthI rANunA lathaDatA mastakana TekavyuM. bahena ! vadhAre na bolaze. tamane adhika zrama paDatuM jaNAya che!" maMtrIe kahyuM. tuM jInamaMdira baMdhAvI Avyo ane kIrtinI varamALa vaye te huM paNa have svarga saMcarI navajIvanane hA
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 191 ) laiza. " eTalu kahetAmAM rANI bezuddha banI. maMtrIzvare gabharAmaNamAM AvI potAnA khesavatI tenA pasInA luchI nAkhyA pAse beThelA vaidya paNa A drazya joI rahyA. saghaLe sunasAna thai rahyu. eTalAmAM pethaDakumAra jANe nidrAmAMthI jAgatA hoya tema camakayeA. jhaDapathI ubhA thayA ane pAse ubhelI eka dAsIne saMbodhIne kahyuM:-- mAre ghera jA ane tArI khAine kaheke ma trIe zAcavI rAkhelu pelu kha bhAtanuM lAla vastra Ape." 66 dInA mIchAnA pAse judI judI ASadhIonI jarUra paDe e samajI zakAya. paraMtu ma trIzvarane eka eka lAla vastranI zu jarUra paDI te koInAthI na samajAyuM. AmAM kaMika guDha sa Mketa heAya ema sAne lAgyuM. thADI vAra rahIne dAsI pAchI pharI. kesarI raMganI AchI chAMTavALuM lAla vastra tenA hAthamAM hatuM. e vastra jotAM ja maMtrIzvaranI AMkhamAM AzAvAda ubharAyA. jANe ke vizvanA saghaLA rAga-upasarga A vastra pAse zAMta thai javAnAM hAya eTaluM AzvAsana lAdhyuM. vaidyo AghA khasyA. mRtaprAya rANInA zithila aMga upara matrIzvare e lAla vastra eDhADayuM. te manamAM ne manamAM melyA: je caturthAM vratadhArIonA AtmabaLane devatAo ane iMdro paNa praza Mse che e vratadhArInuM A pavitra vastra,
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 19ra) hArI A dharmabhagininuM saMpUrNa rakSaNa kare-upasargo-vi nAza pAmo." vaidya maMtrIzvaranA moM sAme ane maMtrIzvara rANAjInA he sAme nIhALI rahyA. maMtrIne daDha zraddhA hatI ke vratadhArInuM vastra paNa manovAMchita phaLa prakaTAvyA vinA na rahe be-cAra kSaNo vitatAM ja rANue pAsuM badalyuM. sAne ati Azcarya thayuM. kSaNa pahelAMnI ati zithila kAyAmAM A pramANe zaktino saMcAra zI rIte thaye te na samajAyuM. bhAI?" svapnamAM lavatI hoya tema rANuM bolI, pethaDakumArane hAtha pakaDavA prayatna karyo. "have ArAma chegabharAzo nahIM." eTaluM kahI vaLI te uMghamAM paDI. rANInI mAMdagI ane upacAramAM eka vAta te kahevAnI rahI ja gaI che. rAjA jayasiMha, rANInA bebhAna thavAnA samAcAra sAMbhaLI tyAM kyAranoye AvI pahoMce che. pitAne keI na joI zake te mATe eka thAMbhalAne aDhelIne Aghe ubho che. bahenanI mAMdagInI gabharAmaNa jeIne maMtrI paNa te tarapha lakSa ApI zakI nathI. rAjA zuM joI rahyA che? rANIe pitAne hAtha maMtrInA hAtha upara mUkI che. maMtrI rANInA zuSka hAthane vAtsalyabhAve paMpALe che. "hAza, sAruM thayuM ke tuM helo vahelo AvI pahoMce. have mane ArAma thaze, mArUM badhuM dade cAlyuM jaze." ghenamAM ne ghenamAM ja rANIe kahyuM.
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ (183 ) mahArAjAe A chellA zabdo barAbara sAMbhaLyA. te vahemAya te have ja. tenI AMkhamAMthI jhera varasI rahyuM. somA nAmane pethaDakumArane eka jherIle khavAsa ubhe hatuM teNe rAjAno hAtha dA. rAjA dhIme dhIme rANInA palaMga pAse AvyA. maMtrIzvare khasIne potAnuM Asana lIdhuM. rAjAe eka bhayaMkara daSTi rANI tarapha phekI paNa rANene te tenuM kazuM ye bhAna na hatuM. bIjI ja paLe maMtrIzvara sAme joI Avezamaya svare uccAryuM: devagirithI vijaya varIne AvyA. paNa rAja karatAM rANa sAhebanI kImata vadhAre eTale mane maLavAnI phurasada na maLI ane sIdhA ahIM ja AvyAM-kharuM ne?" pethaDakumAranA peTamAM kaI ja pApa na hatuM. te rAjAnA mukha sAme AzcaryadaSTie joI rahyo. hamaNuM ja AvyuM, ane rAjamAtAnI tabIyata bahu ja kharAba che ema jANatAM sIdho ahIM paheMcyo." nirdoSabhAve maMtrIe kahyuM. tamAre jayasiMha mahArAjanA tAbAmAM rahIne rAjasevA karavAnI che e tamArA dhyAnamAM che ne?" vacamAM ja pele khavAsa bolI uThaze. pi. 13
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 194) mahArAja to mArA annadAtA ! huM temane rAjabhakta maMtrI ! chatAM mAMDavagaDhanA mahArANI rogazA upara taraphaDatA hiya te vakhate bIjAM kAmakAja paDayAM rahe e jovAnuM kAma mahArUM che tamAruM nahIM ane somA ! huM tane ja pUchuM chuM ke mA maravA paDI hoya te vakhate putra, bApanI pAse jaI besI rahe to zuM e kulAMgAra na gaNAya?" chellA zabdo maMtrIe jarA ugrabhAve uccAryA. mAe rAjA sAme joyuM ane bIjI ja paLe pethaDakumAra tarapha arthapUrNa daSTipAta karyo. rAjA pite miAna hatuM. paNa tenI daSTimAM zaMkA ane abhimAna hatAM. pethaDe te joyuM. "Apane kaMI avizvAsa Avato hoya tema jaNAya che. snehamAM A bheda kayArathI?" jyArathI te ghInA heja bharAvI A rAIne ahIM ANI tyArathI." pethaDakumAra badhI paristhiti samajI gayo. azakta rANIe e zabdo sAMbhaLyA. teNIne Aveza kAbumAM na rahyo. hAthane TekavI te ubhI thavA gaI paNa pAchI takIyA upara pachaDAI. rAjAjI! bhUle che, egyatA vinA vastunI kImata karavA jAya te te kharA ja khAya. maMtrIzvaranA buddhibaLanI madada na AvI pahoMcI hatI te A mahelamAM mArAM pagalAM na heta." "bahu sArUM" kahI rAjA uThA. sema pAchaLa pAchaLa
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 195) cAle. pithaDakumAra te A palaTAyelI bAjI joI uMDA vicAramAM garakAva thaye. . "badhAya badale to bhale, paNa maMtrIzvara ! tuM na badalatA he. bhAI? pachI kayAM jaIza?" rANInI AMkhamAMthI azrunI dhAra vahevA lAgI. mAjI, AMsu na pADe. mAnI zIkhavae rAjAnuM magaja bhamAvyuM che. paNa tenI phikara nahIM. pithaDakumAra abhimAna nathI karato bAkI ApanI sAme uMcI AMgaLI karanAra je kaI rAjya hoya te tene paNa uthalAvavAnI tAkAta A bAhumAM che." nA, bhAI, jevAnI sAthe tevA na thaIe. ApaNuM khAnadAnI zaramAya! A guMcavaNamAMthI mArga zodhI kADhaje!" rANIe pitAnAM AMsU lUchI nAkhyA. maMtrIzvara paNa uDe nizvAsa nAkhI ghara tarapha vidAya thayA. bIjI tarapha rAjA pitAnA mahAlayamAM AvyuM. mAeja vAta uccArI:-"bApu? joyuM ?" "somA? jovAnuM badhuM joI lIdhu che, have vadhAre jANuvAnI jarUra nathI. huM dhAruM chuM ke have huM gAMDA thaI jaIza." paNa bIjuM te ThIka, paNa rANujIe oDheluM peluM lAla vastra to joyuM ne ?"somAe pheMkI phaMkIne jhera ThalavavA mAMDayuM.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) uttaramAM rAjAe mAtra mAthuM dhuNAvyuM. e vastra paNa maMtrIzvaranuM ja ho ke bApu!" "kharuM. rAjyanI samRddhi khuTI gaI ke mArI sevakanuM eka tuccha vastra rANane paheravuM paDe." "bApu! paNa e to badhA bhedabharamaughADA paDatAM zI vAra?" samA ! have hada thAya che ! kSatrIya bace maravAnuM kabula karaze, paNa te AvI amaryAda avadazA nahIM joI zake !" rAjAe talavAra upara hAtha mUko. samAe samaya saMbhALe ane kahyuM: rAjarAjendra!" "basa, mAro eka ja nizcaya che. kAM te e nahIM ane kAM te huM nahIM." semAe kAna kuMkayA. "ema ja " eTaluM kahI rAjA tyAMthI pharyo. samAne pAcho lAvI bhalAmaNa karI--" kAle te pAra paDI, javuM joIe. rAjyamAM game te thAya tenI mane paravAja nathI. ane AvatI kAle to tuM maMtrIzvara paNa banI cUka haIza." ApanI dayA hoya to mane paddhinA bApanI ye paravA nathI." cheluM namana karI soma vidAya thaye. samAnI sogaThI goThavAI gaI, harSAvezamAM te rAja
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 197 ) mahelanA pagathIyAM utaratA hatA eTalAmAM pAseja kAinA hasavAnA avAja ANye. te camakayeA. " atyAre ahIM kANu ? mArI mAjI koi jANI gayu. te nahIM hoya ? " AsapAsa joyuM. paNa kaiM dekhAyuM nahIM. " bhrama haze " ema kahI te AgaLa cAlyeA. tene aMdhArA khuNAmAMthI joi rahela eka vyaktie A dazya joyuM ane adRzya thai gai ! =>@]]~ prakaraNa 22 muM prapaMcanA pAsA. rANI lIlAvatInu Arogya dinapratidina sudharatu cAlyuM. have teA gheADI zakti paNa AvI hatI, rAjamahelamAM temaja zerIe ane bajAre paNa vAte cAlatI ke--jyArathI maMtrIzvara pethaDakumAre kezarI chAMTavALuM lAla vastra rANIjIne oDhADayu' che tyArathI rANInA roga zAMta thatA jAya che, kAine A vastranA itihAsanI ke prabhAvanI pUrepUrI khakhara na hatI, teo potapotAnA saMskAra pramANe sArI-narasI kalpanAo karI pethaDa ane rANIjInA mAthe ALa oDhADavAnu paNa cukatA nahIM. te divase amAvAsyA hatI prapacImAnA aMtaranI kAlImA jevIja zyAmatA sarvatra phelAi hatI, rAjA jayasiMhu
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ (198) ane tenA pAsavAnee A samayane barAbara upaga karI vALavAnI taiyArIo karI rajanIne aMdhakAra pitAnA saghaLA pApone AbAda chupAvI leze ema paNa temaNe mAnI lIdhuM haze. mAMDavagaDhanI prajA zAMtinI soDamAM paDI, nidrA laI rahI hatI. maMtrIzvaranA mahelanI pAchalI bAjue be jaNa AvIne ubhA rahyA. maMtrIzvara ane temanI patnI DIvAra pahelAM paMca-parameSThInuM smaraNa karI pRthak pRthak zayanAgAramAM gADha nidrA letA hatA gupacupa ubhelA be jaNAe thoDA vicAra karyo. rAtrInI bhiSaNatA jevIja bhayaMkaratA temanA caherA upara chavAyelI hatI. dhIme dhIme e banne jaNa eka ughADI bArI joi upara caDayA. eka suzobhita palaMga upara praDha vicArane tejasvI purUSa sUto hato, teNe pAsu badalyuM. pelA harAmakho eka khuNAmAM bharAI, lAga joI rahyA. e rIte theDI paLo pasAra thaI gaI. "have nasakorAM saMbhaLAya che. kAMTe ukheDI nAkhavAnI AvI sarasa taka bIjIvAra nahIM maLe." eka vyakti bolI. paNa A te siMhanI guphAmAM hAtha nAkhIe chIe. jarA sAvacetIthI kAma leje. ghA chaTake te kAle savAre jIvatA rahevuM bhAre thaI paDaze." bIjI vyakitae nAhimmata darzAvI.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 199) bharU? kAyara? ATale nAmarda hato te sAthe zuM kAma Ave? samaja ke AvatI kAle pethaDa nahIM paNa samaja mAMDavagaDhanA maMtrIzvaranuM pada zobhAvatuM haze? nyAyano kAMTe ApaNA hAthamAM Avaze, pachI kenI tAkAta che?" ema kahIne pelI vyakitae AgaLa vadhI myAnamAMthI talavAra kADhI. oraDAmAM paNa aMdhakAra chavAyelo hate pelA AvanAre Agho-pAcho koI prakArano vicAra nahIM karatA utAvaLA banI nidrAdhIna purUSa upara talavArano ghA karyo. paNa bIkane laIne he ke aMdhakArane laIne he-game tema paNa e ghA purUSa upara nahIM paNa zayyA sAthe athaDAI sAme uchaLe pethaDakumAra ekadama jAgRta thaye. tene lAgyuM ke prapaMcanA pAsA nakhAI cukyA che. eka paNa ghaDIno vilaMba karyA vinA te ubhe thayo. pAse paDelI talavAra kheMcI sAme ubhe. banne jaNA A bagaDelI bAjI jeI dhrujI uThayA nAsI javuM ke A narakesarI sAme jhUjhavuM e bemAMthI koI prakArano cakkasa nirNaya tatkALa karI zakyA nahIM. je nAsI jAya che te savAreja maMtrIzvara temane prANadaMDanI AjJA pharamAvI hatAnahatA karI zake che mahArAjA pite paNa vacamAM AvI zake ema na hatuM ane je muMjhavA jAya che te A kesarIsiMha pAse bacavuM azakya bhAse che. Akhare eka chele pAse te pheka ema dhArI samAe
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 200) pethaDakumAra upara talavArane ghA karyo. kumAre be DagalAM pAchaLa haThI dAva cukavyA ane pachI te bAra meghanI garjanA sAthe AkAzamAMthI vijaLI paDe tema pithaDakumAre pitAnI samazerane svAda cakhADa samAe A ghA DhAla upara jhIlya hAlanA be kakaDA jamIna upara paDayA ane banne jaNa nAsavA bArI tarapha pharyo. tArakAnA AchA prakAzamAM maMtrIe somAne oLakhyo. samo jhaMkhavA. paNa have tenI saghaLI vicArazakti nAza pAmI hatI. bArI sudhI AvyA pachI tene lAgyuM ke Ama vacamAM nAsI chuTavAthI eke uddeza siddhi nahIM thAya. dunIyAmAM badanAma thaIza ane kadAca daMDa pAmI jIdagI hArI jaIza. teNe pitAnA sAthIne hAtha pakaDa. "sta? have nhAsavAmAM kaMI mAla nathI. kAM te maMtrI pada kAM to smazAna cittA e bemAMthI ekanI ja pasaMdagI karavAnI rahe che." some potAnA sAthIne laIne pAcho pharyo ane krodhAMdha banI maMtrIzvara upara navesarathI TuTI paDe. maMtrIe tene pitAnI bAthamAM sapaDAvyA. e lAga sAdhI bIjAe khaMjara kADhayuM somAe hAkala dIdhI:-je je cukatA nahIM--ekaja ghAe kAma khalAsa thavuM joIe. te paNa eTalAmAM eka trIjI vyakitae A dhIMgANAnI
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2011) bhUmi upara akasmAt dekhAva dIdho. teNe khaMjaradhArIne hAtha addharathI ja paka. sarva camakyA ane A acAnaka devI sahAya kayAMthI AvI pahoMcI teno vicAra thaI paDaye. A gaDamathalamAM sema chaTake ane tenI pAchaLa tene sAthI paNa bArIethI kUdI aMtahita thaI gayA. paLavAramAM sarvatra zAMta thaI gayuM varasAda ane gAjavIja pachI zAMti patharAya tema zAMti chavAI. paDakumAre A navI mUrti tarapha dhyAnapUrvaka joyuM tene smaraNa thayuM ke thoDAja divasa upara A bALAne rAjakuvarInA jAjavalyamAna bhapakALAM devagirinA rAja mahelamAM joI hatI. paNa ramAdevI Ama sahasA sAdhvIne veSa kema saje ane AvI aMdhArI rAte ekAkI badamAsenI pAchaLa kema bhame te tenAthI na samajAyuM ramAdevIe paNa tene kaMIja khulAso na karyo. zAbAza ? maMtrIzvara? dunIyAne Amaja chetare che ne? pethaDakumAranI kalpanA paNa kAma na kare e naveja adhyAya ramAdevIe uchALe. Apa zuM kahevA mAge che?" AzcaryabhAve pithaDakumAre pUchyuM. "mAMDavagaDhanA coTe-cATe ne zerIe zerIe vAte thAya che e badhuM khoTuM ane tame ekalA sAcA, emaja ne?" "zAnI vAte?"
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ (202) bIjI zAnI ? ApanA daMbhanI." ramAdevIe jarA sakhtAI dAkhavI. satyanI pAse daMbhanI tAkAta nathI ke pharakI paNa zake!" eTalIja AtmazraddhAthI uttara vALya. "satya zuM zabdamAM ja samAI jatuM haze ke?"dhImethI kAnamAM kahyuM. "rANa lIlAvatI ane tamArA saMbaMdha" acAnaka Abha tUTI paDe ane sAthe dharatI kaMpa thAya teTale AMcako pethaDakumAre anubhavyuM. thoDIvAra to zuM kahevuM te samajI na zakyA. eka te tAjetaranA tophAne tene thakavI dIdho hato ane adhurAmAM purUM A vijaLIne AMcako nasenasane nIcenI rahyo. Akhare te be e hArI dharmanI bahena ane huM teno dharmane bhAI. ane mAre pote temane mArI pavitratAnI khAtrI ApavI paDaze? yAda che te divase devagirinA rAjamahelamAM mane vinavavA koNa AvyuM hatuM? mArA aMtaramAM je jarIke pApane sthAna hota te zuM te veLA pragaTa thayA vinA raheta?" te pachI lokone AvI vAta uDADavAnuM zuM kAraNa?" dunIyAjhakha mAre che. mane evI vAta sAMbhaLavAne paNa avakAza nathI. huM mAruM AtmakalyANa vicArUM-hajAro prajAjananA pitA hitano khyAla rAkhuM ke lekenI vAta sAMbha
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23) LavA besuM? dunIyA te haMmezA pitAnA ja haiyAnAM mela sAmAmAM nIrakhaze-pitAnA jevA ja bIjAne dhAraze. pavitratAne DhAMkI daI tenI jagyAe kALAza banAvavI e te jIbhane sahaja vepAra che." A uddagAro AtmAnA eTalA uMDANamAMthI nIkaLatA hatA ke ramAdevI maMtramugdha banI sAMbhaLI rahI. mane vAtavAtamAM khulAso karavAnI TevanathI. mArI upara jene zraddhA na hoya tene mAtra vANIthI zraddhA upajAvavAno vyartha prayatna karato nathI. paNa have jyAre tame sAMbhaLavAja mAge cho ane tame mArI upara aNane vakhate upakAra karyo che tyAre mAre paNa tamane kharI vastusthiti samajAvavI paDaze. rAtA vastranuM rahasya mArA sivAya ane mArI dharmapatni padhinI sivAya bIjuM koI nathI jANatuM. e ajJAnatAe ja A vahemamAM ghaNo bhAga bhajavyo che. ghaNAne lAgyuM haze ke maMtrInA a. vastramAM kaMIka addabhUta vazIkaraNa haze-kaMI maMtrataMtra bhaya haze. ane e vAta sAva khoTI che ema paNa kema kahevAya ? tamane pitAne ja, mArI vAta sAMbhaLyA pachI khAtrI thaze ke ajJAna mANase-rAjA jayasiMha suddhAe je kalpanAo karI hatI te keTalI vicitra ane asthAne hatI. khaMbhAtamAM bhIkhA nAmane eka vahevAra hato. tenI saMpattIne to kaMI hIsAba ja na hato ema kahuM to cAle. teNe dharmabhAvathI ullAsa pAmI sAtameM suMdara paridhAna vastro raMgAvyA, ane jUdA jUdA zaheramAM pitAnA sAdhama bhAI
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 204) ene bheTa mekalyAM. amAre tyAM paNa eja prakAranuM eka vastra AvyuM. ame bhAre dhAmadhumathI te vastranuM sAmaiyuM karyuM ane tene ghera laI AvyA. vastranuM sAmaiyuM " e sAMbhaLI tamane jarUra ajAyabI to thaze. paNa khaMbhAtanA bhIkhA vahevArIe potAnA saddagurUnA upadezathI caturthavrata grahaNa karyuM hatuM ane e vratagrahaNanA utsava arthe ja teNe A prakAranAM kImatI vastro dezadezAMtaramAM sAdhamI bhAIone mokalyA hatA. have je vastra eka caturthavratadhArI-saMyamI purUSe mokalyuM hoya te keTaluM prabhAvazALI hoya enI kalpanA tame pote ja karI leze." "rANuM lIlAvatIne oDhADeluM vastra te Aja ke ?" vacamAM ja ramAdevIe prazna karyo. vastra to e ja. paNa hajI tene ItihAsa bAkI che. tene joyA pachI amane bannene vicAra thaye ke A vastra paheravAne ApaNane kaMI adhikAra khare? caturthavratadhArInuM vastra paheravA jeTalI gyatA keLavI heya te eka garIba mANasa rAjAnA je veba pahere enA jevuM ja vyartha gaNAya. jema veSa paheravAthI mANasa ekadama rAjA gaNAI jato nathI, veSanI pAchaLa sattA, baLa, vaibhava avazya hovAM joIe tema caturthavratadhArInuM vastra paheravA chatAM je ApaNe vratadhArI na banI zakIe, cAritrane vizeSa ujavaLa na rAkhI zakIe te kevaLa zebhA vadhAravA sivAya tene bIje kaMI artha na thAya. A pramANe khUba vicAra karI ame banne jaNAe pati
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 205 ) patnie bIje ja divase gurUnI pAse jai caturtha vrata aMgIkAra karyuM. e vratanA pratApe e vastramAM paNa kAMika evu adbhuta sAmatha prakaTayuM che ke enA sparza mAtrathI rAga, upasarga vyAdhi sarva tatkALa zAMta thaI jAya. leAkeA e vAta zI rIte samajhe ? temane teA saMpUrNa pavitra vahevAramAM paNa apavitratAnI ja badae Ave che ! paNa mane tenu mula du:kha nathI thatu huM jANu chu ke dhArmikAnI kasoTI huMmezA e rIteja thatI AvI che mArI paNa kaseATI tA thavIja joie ne ? tamane daivI sahAya tarike ahIM sudhI lAvavAmAM paNa zuM e pavitra vacce bhAga nathI bhajavyeA ? 22 sUryonA udaya thatAM jevI rIte dhumasanA AvaraNu digantamAM verAi jAya tema ramAdevInI saghaLI zaMkA dUra thai gai. lIlAvatI ane pethaDakumAranA saMbaMdha keTalA pavitra che tenI tene khAtrI thai. re paNa rAjA peAte A SaDayaMtramAM bhAga lai rahyo che. tamArI uparanA vhema kaI bhaya kara pariNAma ANaze. " zAMtithI ramAdevIe sUcavyuM. tr rAjA anyAyI ane te che mane. izvarI nyAya te mArA pakSamAMja rahevAnA dunIyAnA pAmara manuSyeAnI zA sArU hu paravA rAkhavI joie ? " AtmazraddhApUrvaka pethaDakumAre uttara ApyA.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2006). eTalAmAM pakSIonA maMjula kalarava saMbhaLAyA, manukhenA pagane avAja paNa saMbhaLAyo, sonerI vAdaLIo dizAne raMgI rahI. pethaDakumAre dhyAnapUrvaka joyuM te e vakhate ramAdevIe eka svaccha veta vastra paheryuM hatuM. tenA heDa upara zucitAnI pavitra AbhA vilasatI hatI. eka vakhatanI bhabhaka bharI rAjakumArIkA ATalI sAdI-tyAgI bane e drazya joI tenA manamAM kaMI kaMI avanavA bhAve kuryA. meM tamArI A dazA karI?" aparAdhInI jema pethaDakumArathI belAI javAyuM. kaI kaInI dazAne palaTI zake ema zuM tame mAne che? huM eka divasanA tamArA heja paricayathI je zIkhI chuM, te jIMdagIbhara kadAca na zIkhIhata chatA tame mArI AvI dazA karI ema kahevA karatAM tame to mAtra nimitta hatA, vastuta: mArA pUrvanA puNyaja mane A dizA sUjhADI che ema kahuM te kaMI khoTuM kharUM ? "auravapUrvaka ramAdevIe kahyuM. paNa A zubha pariveSamAM je saMsAranI jarike vAsanA rahI jaze. te upara Abha ane nIce dharatI sivAya bIjuM keI avalaMbana nahIM rahe. hajI vicAravAno samaya che. kaThaNa vrata letAM pahelAM tenI muzkelIone vicAra karaje. asinI dhAra upara cAlavuM e kaMI jevI tevI vAta nathI." saMsAra tyAge che eTale saMsAranI vAsanAo mane pajavI zake tema nathI. chatAM je evI akalpI sthiti ubhI
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 207) thaze te jarUra koI sadgurUnuM zaraNa zodhIza." sadgurU kahetAM kahetAM ramAdevInA oSTa upara hAsya ramI rahyuM. "rAjyanA vaibhavane je lAta mArI zake, uchALA mAratA auvanane aMkuzamAM rAkhI zake. aMdhArI rAte kAvatarAkhoronI khabara laI zake ane eTaluM chatAM jaLakamaLavat rahI zake tene gurU paNa keTalo samartha hovo joIe ?" pethaDakumAre mULa va tane uDAvI. paNa mAre ane tamAre zuM ?" jANe kaMika yAda AvyuM hoya tema te vyagra svaramAM bolI. "juo, tame dunIyAnuM kalyANa karaje jaina zAsananI prabhAvanA vistAro ane huM keI na jANe tema mArA dehanuM kalyANa karIza, kSatrIyanuM lehI A nasomAM vahe che eTale jyAre zAMtithI eka sthaLe besI nahIM zakAya tyAre Ama ekAeka utarI AvIza, eTaluM kahIne te tyAMthI saDasaDATa cAlI nIkaLI, pethaDakumAra tenI prabhAvapUrvaka gati tarapha jaI rahyo, mahAlaya pAsenI vRghaTAmAM te adazya thaI gaI. pithaDakumAre eka uDe nizvAsa nAkhe. eka rAtrImAM A badhuM zuM banI gayuM tene eka pachI eka ema vicAra karavA lAgyA. eTalAmAM tenI strI paNa tyAM AvI pahoMcI. patine vicAramagna joI te kaMIka pUchavA jatI hatI, tyAM to nIce meTe keLAhaLa thato hoya evA bhaNakAra AvyA. pethaDanI vicArazakhalA tUTI. rAjAnA sainikoe AvIne tene gherI lIdho.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ (208) gaI rAta sudhI hajAre nara-nArIo upara sattA calAvanAra maMtrInI A dazA joI, tenI strInI AMkhamAM AMsu ubharAyA. pethaDe te hadabAvaka dazya joyuM. 'jhAMjhaNakumArane belAvIne kahyuM ke:-"keI gabharAze nahIM. A to eka durasvata che. kAle savAre e svama uDI jaze ane pAchAM ApaNe maLIzuM. rAjakhaTapaTamAM bhAga lenAra haMmezA sukha-zAMtithI na rahI zake, ema ApaNuM gurU mahArAjAeja hetuM kahyuM?" rAjakhaTapaTanI uDatI vAto pathaDanA putra temaja pavinIe DI DI sAMbhaLI hatI. paNa e nobata ATalesudhI Avaze ema keIe ja nhotuM dhAryuM. * pethaDakumArane madhyamAM rAkhI, zastrabaddha sainiko tyAMthI cAlI nIkaLyAM, padminI, jhAMjhaNakumAra ane gharanA dAsa dAsIo dimUDha banI A dazA nIhALI rahyA. zeka ane glAnInuM ghamaghora vAdaLa chavAyuM. prakaraNa 23 muM. prajAnuM tephAna. mAMDavagaDhanA rAjamahela upara sUryanuM paheluM kIraNapaDyuM tyAre, rAtrInI becinIthI asvastha banele rAjA vijayasiMha pitAnA nityakarma paravArI baiThe hato. eTalAmAM nIce manuSyano keLAhaLa saMbhaLAyo.
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 209 ) rAjA aTArI tarapha kyo, mAnavanA mahAsAgara ulaTaye hoya ema lAgyuM. sarva nAgarikAnA mhAM upara gaMbhIra gamagInI ane Akroza taravarI rahyAM heAya ema te spaSTa joi zakayA, ATalA kALAhaLa, ATalI uzkeraNI ane ATalu tAphAna prAta:kALa thatAMja zA sArU ? lagabhaga pacAsa jeTalA zastradhArI sainikeAnI vacamAM devAnA iMdra jevA pethaDakumAra gaiAravapUrvaka dhIme pagale cAlatA eja aTArInI pAse najIka ne najIka AvatA hatA. sAmAnI chAtI ve'ta ve'ta uchaLatI hatI. pethaDakumArane keda karavAthI jANe traNabhuvananuM rAjya maLI gayu. hAya tema te AnaMda vilheLa banyA hatA. parantu leAkeAnI medanIe tene e Ana MdanA pUrA upabhoga karavA na dIdheA. ATaATalI guptama traNAthI prapaMcanA pAsA nAkhavA chatAM kANu jANe kema paNa leAkeA badhI vAta kaLI gayA. ane hajI sUryodaya thAya te pahelAMja nAgirakAnAM DhALe TALA rAjagaDhanI AsapAsa phrI vaLyA. teNe vijayI dRSTie eka vAra mahelanI aTArI tarapha joyuM. rAjA jayasiMhe sAmAne ALakhyA. bannenAM nayana gupta uddezathI nAcI rahyAM. pethaDakumAranI sAme mITa mAMDIne nIhALavA jeTalI tAkAta rAjA peAte Aje gumAvI eke hatA tenA aMge aMgamAM jheranA nIseA hatA. teNe pethakumAra tarapha vaLatI najarane mAMDa mAMDa rAkI. pe. 14
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) maMtrIzvare rAjAne nI avalo . teNe meghagaMbhIra svare rAjAne uddezIne kahyuM - "mahArAja! sAme AvIne nyAya kare. he chupAvaze, paNa gerainsApha te hajAra jIbhe game tyAM pokArI uThaze-gerainsApha anyAya kayAMya DhAMka nathI rahyo. ane sajAja karavI hoya to sAme cogAnamAM AvI, A hajAre mANasonI medanI vacce khuzIthI sajA pharamAve. tamArA nyAyadaMDamAM keTaluM baLa che te ekavAra prajA paNa bhale jANuM letI, maMtrInI sevAne badalo te Aje ThIka maLe che ! paNa A kSaNika chaMdagImAM evAM harSa zoka na zobhe ! mane kheda thAya che te te eTalAja pUratA ke somA jevo eka adane mANasa mATe nyAya teLI rahyo che !" vizvAsane badale vizvAsaghAta rUpe vALatAM je tamane kaMija zarama na thaI te mAre paNa mAre nyAyadaMDa ugAma ja joIe." rAjAe AvezathI javAba Ape "vizvAsaghAta? "savI jIva karUM zAsanarasI, IsI bhAvadayA mana ulasI" e bhAvanA jenA lohInA aNuaNumAM maLI gaI hoya te kaI divasa vizvAsaghAtane vicAra paNa kare? mAre je vizvAsaghAtaja kare che te Aje mAMDavagaDha e mAMDavagaDha na hota, mAMDavagaDhane badale devagiri ke vidyApuranuM ja siMhAsana ahIM kayAranuM ye sthapAI cukayuM hota, huM vizvAsaghAta karUM? konI sArU? svarga bhuvananA vaibhava paNa jene mana tuccha che te zuM A lekanI mAhinIo pAchaLa
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ (211 ) pitAne dharma vecI nAkhe ? rAjana ! jarA manuSya parIkSA karatA zIkhaje. mAMDavagaDhanA kAMgarAM dharmathIja atyAra sudhI -kI rahyA che. adharmathI tene jamInadosta thavA gho. pachI bhale rAmazAna bhUmi jevI e rAjadhAnImAM samA jevA pAkhaMDIo potAnI sattA calAve !" pethaDakumArane eka eka zabda eka eka taNakhA jevo hato. rAjAne te bALI rahyo hato, eTaluM ja nahIM paNa prajAnuM lehI paNa ukaLI rahyuM hatuM. prajAnI draSTi paNa Aje te pharI gaI hatI. kema jANe pethaDakumAra rAjA hoya ane rAjA vijayasiMha teno pratispadhI hoya, eka nyAyI hoya ane bIje anyAyI hoya evI manodazA vatI hatI. paNa A badhI khaTapaTane utpAdaka semeja che ema jaNAtAM lokeno keTaleka bhAga tenI tarapha pharyo. lAkaDIo uchaLI ene keTalAka pattharanA ghA barAbara somAnI pAse AvI paDyA. some gabharAye. sazastra sainikone paNa kenI sAme bacAva karavAno hato te na sUjhayuM. nAsavA jatAM semAnI pAghaDI paDI gaI. khesa lekanA pagamAM bharAyA ane tenA lIre lIrA thaI gayA te paDate AkhaDato mAMDamAMDa rAjamahelamAM jaI bharAya. prajAnA viplava pAse ko rAjA bairya dharI zake? game tema paNa prajAnI zakti eka pracaMDa zakti che. jyAM sudhI te suSupta dazAmAM hoya che tyAM sudhI ja rAjAo ane adhikArIo
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra1ra) tene manamAnate upayoga karI zake che, bAkI e zakti viphare che tyAre vikarALa siMhanI mAphaka te ghurake che ane sarvatra trAsa phelAve che. - vijayasiMha deva paNa A dazya joI gabharAyA. jenI salAha ane sUcanAthI teNe prajAmAM nAmAMkitatA meLavI hatI. te pRthvIkumAra te Aje tenI sAme hate. kenI salAha levI ane ze nirNaya kare te tene na sUjhayuM. teNe lokone zAMta karavA avAja karyo: "basa. zAMta thAo !" lekee te zabdo sAMbhaLyA. sarvee uMcuM joyuM. "sAMbhaLe, mahArAjA zrInI salAha sAMbhaLo !" ema keTalAke baDabaDayA. - "tame sarve ahIM tephAna karI, eka rIte rAjasattAnuM ja apamAna karI rahyA che. mArA dekhatAM mArA mANasanuM ane pamAna thAya e mane asahya che. chatAM hajIpaNa huM tamane mApha karavA taiyAra chuM, tame se tamArA sthAne cAlyA jAo. nyAya cukavo e rAjyanuM kAma che. tamAre temAM dakhalagIrI na karavI joIe. - " A kAvatarAkhora samo e ApanuM mANasa ane lekenA bhalAnI khAtara rAta divasa tarAM kheMcanAra A pethaDakumAra e A rAjyanuM mANasa nahIM emajane ? " TeLAmAMthI eka jaNe rAjA sAme javAba vALe. - " ATalethI nahIM samaje te, " rAjAe AgaLa
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ (13) calAvyuM, "tamArAM gharabAra lUMTAze-haiyAM chokarAM rajhaLaze ane jAnamAlanI barabAdI thaze. tamArA tophAnathI kaI rAjasattAna acaLa nyAya niyama nahIM phare." "gharabAra luMTAya ane maMtrIzvara pethaDakumAra anyAyane bhegA thAya e bemAMthI je ekanI pasaMdagI karavAnI DAya te ame sai samasvare kahIe chIe ke amArA gharabAra bhale lUMTAya-amAre maMtrIzvara te amArI madhyamAM ja rahevuM joIe, tene eka vALa sarakho paNa vAMka na the joIe. maMtrIzvaranA pratApe ame dezanA game te khUNAmAM rahI, gumAvelI saMpatti pharI meLavazuM. " meghagarjanA jevA paDaghA cAre kerathI AvavA lAgyA. rAjAne lAgyuM ke AvA tophAna vakhate dalIla na hoya. teNe pitAnA sainikone AjJA karI ke -" game tema mArI kuTIne paNa lokone vikherI nAMkho." rAjAnuM pharamAna thatAM sainike daMDA laI utarI paDyA. pethaDakumAre temane hAthanA IsArAthI rokavA kahyuM -" huM tamAro gaI kAlane maMtrI tamane kahuM chuM -" zabda adhUrA rahyA. rAjAe aTArIethI ucAryuM: "maMtrI koI ja nathI -huM tamAro rAjA tamane pharamAvuM chuM ke baLajerIthI paNa lekone vikherI nAkhe." pazubaLa vAparatAM prajAne cirasthAyI prema nahIM pALe, rAjana ! julamathI prajAnI AMtaraDI kakaLI uThaze-
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ (214) uMDA saMta ni:zvAsa chUTaze ane rAjasiMhAsana te zuM paNa iMdrAsanane paNa bALIne bhasma karavAnI zakti e ni:zvAsamAM che e na bhUlatA. jene tame vijaya mAne che e vastuta: parAjaya che." pitAne jIvana siddhAMta maMtrIzvare pharI vyakta karyo. rAjAe maMtrI tarapha mAthuM dhuNAvI eka khUnI najara nAkhI. prema ane pazubalinA siddhAMta te have svarge jaIne tyAMnA devane saMbhaLAvaje. mAnavI dhoraNa keTalA sakhata hoya che te have jozo, maMtrIzvara !" eka tarapha sainike DaMDA laIne ghumavA lAgyA, ane bIjI tarapha rAjA tathA maMtrI e dekhAva zAMtithI joI rahyA. keTalAkane DaMDAnA ghA lAgyA, teo lehIluhANa banI ghara tarapha nAThA. keTalAkee dUrathI patthara nAkhyA, keTalAkee na bolavAnA zabdo bolI potAne krodha ThalavyA. paNa avyavasthita TeLuM rAjAnA vyavasthita baLa pAse vijaya meLave e sAva azakaya TharyuM. samA? have mane kyAM laI javAne che ?" pithaDakumAre ThaMDe kaleje pUchyuM. kaI paNa sIdho uttara ApavAne badale somAnA mANase, IsArA mAtrathI pethaDakumArane rAjamArga upara thaI laI cAlyA. thoDe dUra jatAM rANuM lIlAvatIne mahela Avyo. lokone bhAre keLAhaLa sAMbhaLI te azakta hovA chatAM mAMDa
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 215) mAMDa jharUkhAmAM AvIne ubhI hatI. pethaDakumAra maMtrIzvarane keda thaelo joI tenA Azcaryane pAra na rahyo. tenI AMkhamAM AMsu bharAI AvyAM. maMtrIzvare te zokavibuLatA pharathI nihALI. henara vIrAne vaLAvatI vakhate AMsu na zobhe ! mAMDavagaDhanI mahattAne meM dezabharamAM DaMko bajAvyuM che ! have kaI khAsa kartavya karavAnuM nathI rahyuM. jIvananI jhAjhI darakAra kaI divasa karI nathI ane Aje paNa nathI karato. vidhinA anyAya sahI sahIne jeNe jIvananI meja, luMTI hoya tene pAmara manuSyane anyAya zuM karI zakavAne hato? dharmakatavyamAM kei divasa paNa pramAda na karazo. A bhAIne bhUlI jaje, janma mRtyunI anaMta ghaTamALamAM koNa jANe keTalAMye bhAI-bahenanAM sagapaNa bhUlI gayA haIzuM. A eka nehasaMbaMdha bhUlavAmAM ATale badhe valopAta zA sArU ? " rAjAe dUra rANuM lIlAvatI ane pethaDakumArane vAta karatA joyA. tene hema vadhu majabuta thaye. tenI AMkhamAMthI aMgAra varasyA. nIca ! kulaTA !" evA zabdo ApoApa tenA mukhamAMthI sarI paDyA. Akhare maMtrIzvara baMdivAna banyuM. rANI lIlAvatI duHkhathI bebhAna banI zayyAvaza thaI. rAjAnuM citta paNa vastha na hatuM. lekanI medanI vIkharAvA chatAM te lokalAgaNanA ja vicAromAM atyAre tallIna hatA.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ (216) eTalAmAM keInAM pagalAM saMbhaLAyA. te svastha thayo. "koNa? seme?" hA, dharmAvatAra !" some rAjAnI sAme beThe. zuM karyuM e vizvAsaghAtakanuM ? lIlAvatInA deha uparanuM peluM lAla vastra mArI najara AgaLa ramI rahyuM che ane aMtaramAM seMkaDo vIMchInA daMzanI vedanA prakaTAvI rahyuM che!" "huM e sthiti barAbara samajuM chuM, annadAtA ! pelI dAnazALA pAsenA gupta gRhamAM maMtrIzvarane evI rIte pUryA che ke pavana paNa temane patto na meLavI zake." paNa jeje , sAmA? AkhI prajA tene cAhe che. rAjanA ghaNA nokaro paNa tene devatulya mAne che. tyAMthI kaI tene chaTakAvI na de eTale jAte rakhAvaje!" "samAne bhalAmaNa nahoya." harSaveSamAM somo bolyo. paNa bApu- jayasiMha semA tarapha joI rahyo. A rANajI ahIM haze tyAM sudhI vase covIsa kalAka tophAnanI bIka rahevAnI. e jarUra maMtrIne nasADavA kAvataruM racaze. tene kAnyakujanA mANasanI madada che. Apane ze mata che?" "e ciMtA ane pitAne che. tuM eTaluM kara, ApaNA rAjedyane belAvI lAva!" thoDI vAre vRddha rAjavaidya padhAryA. temanI sAthe vAtane
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) prasaMga kADhavAnI rAjAjI tajavIja karatA hatA eTalAmAM eka dAsIe kahyuM:-rANujInI mUcha keme karatAM vaLatI nathI." DIka. tuM jA. vaidyarAja davA mokale che. " rAjAe takhtAIthI javAba Apyo. vaidyarAjane saMbodhIne rAjAe kahevA mAMDayuM:-"rAjavaTa kevI hoya che te tame jANo cho. rANuM lIlAvatI e mArA haiyAmAM zULanI jema khuMcI rahI che. paNa mAre bahu nirdaya thavuM nahIM pasAya" pachInA zabdo bahuja AtethI rAjAe vaidyarAjanA kAnamAM kahyA. barAbara, bApu ! eka divasa bebhAna rahe evI davA hamaNAja mokaluM chuM." eTaluM kahI vaidyarAja dhImI gatie ghara tarapha vidAya thayA. yathAvasare davAnuM paDIkuM AvyuM. somAe kahyuM - "A paDIkuM mAtra suMghADavA pUratuM che. " rAjAe e davAno prAga karavAmAM vilaMba na karyo. ne rANI pAse AvyA. peluM raMgIna vastra pahelA karatAM sahastragaNuM adhika mamatAthI rANune vaLagIne rahyuM hatuM. te jotAM ja rAjAnI AMkhamAM khuna bharAyuM. maMtrIzvara ane rANuM vacceno, tAjo vArtAlApa tene yAda AvyuM. " kaMI harakata nahIM-banne kAMTA AvatI kAle ukhaDI jaze." dhIme dhIme zuddhimAM AvatI rANune rAjAe pote peluM paDIkuM suMghADayuM. rANI sarva sukha-duHkha bhUlI ghasaghasATa nidrAmAM paDI.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ (218 ) lagabhaga ardha rAtrI vItyA pachI, rAjagaDhanI pAchalI gukha bArI ughaDI. kALA pozAkamAM sajja thayelA cAra mANaso eka pAlakhI upADIne bahAra AvyA. je je jarike avAja ke garabaDa na thAya. savAra thatA sudhI te badhuM kAma khalAsa thaI javuM joie. dAnazALA pAsenA jaMgalamAM ja vidhi karI vALajo." eTaluM kahI eka mANasa pAchA rAjagaDhamAM gaye. bArI devAI. pAlakhIvALAo pAlakhIne upADI jaMgala tarapha cAlyA. badhe sUmasAma hatuM. caMdde paNa vAdaLamAM potAnuM mukha chupAvyuM hatuM. prakaraNa 24 muM. mArAo pote ja mare che? - mAMDavagaDhamAM jyArathI utpAta mace che tyArathI eka gAMDI jevI jegiNI lekene avAranavAra darzana Ape che. keIvAra rAjamahelamAM te kehavAra dAnazALA pAsenA gADha araNyamAM, kaIvAra dukAnane eTale te kaIvAra atithione utaravAnI dharmazALAmAM te pharatI jovAmAM Ave che. loko kahe che ke te narotama gAMDI ja hovI joIe. jene kaMI udeza na hAya, kaMI cokkasa pravRtti na hoya, jene khAvA-pIvAnuM ke haravA-pharavAnuM paNa bhAna na hoya tene gAMDapaNa sivAya bIjuM
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 219 ) hAya paNa zu ? tenAM vastra ane rUpara Mga paNa roja navAM-navAM keidivasa ciMtharehAla ekAdavastra dhAraNa kare teA vaLI kAI divasa eka svaccha va' pahere, ane keAivAra mAtra kALI kAmaLI. eDhIne ja sarIyAma mArga upara utAvaLe pagale DatI jaNAya ! samayamAM paNa te tevu N ja gAMDapaNu khatAve che. ekAdavAra madhya rAtrIe eka latAmAMthI khIjA latAmAM doDatI dekhAya te vaLI koi divasa madhyAnhanA ugra tApa nIce potAnI kAyAne tapAvatI eDI hAya. te Akhe zarIre bhama cALe che. hAthamAMnu trizULa te ghaDIvAra paNa reDhuM mUkatI nathI. jANe trizULa ja sarvasva hAya tema jIvanI peThe :jALave che. mhAMne kAivAra kALA kAlasAthI raMge che teA keAivAra mAtra bhasmathI AAidita karI rAkhe che. khaDakhaDATa aTTahAsya ane vyagratA e tenAM viziSTa lakSaNA manyA che. eve sAmAnya kamata che, te kayA) ghaDIvAra japIne besatI nathI; ane besavu jahoya tyAre te dUranA ekAMtanina araNyapradezamAM cAlI jAya che, te kayAM khAya che--kayAM pANI pIve che te paNa kadAca bahu echA jaNu jANatA haze. te vAyunI jema apratiSThaddha vihArI che--tene kyAMi javAmAM saMkeAca nathI. sA keAi tenI sAme joi rahe che. leAkeAne ghaDIvAra vicitra prakAranA vineAda maLe che. ataHpuramAM paNa tene niSedha nathI. gAMDAM mANasAne te vaLI vidhi-niSedha zAM? pethaDakumArane ba MdIkhAne nAkhyA pachI kaMika aNudhAye utpAta thavA joie ema A jogaNuM manamAM dhArI kheDI hatI.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 220) evAmAM eka rAtrIe rAjamahelanI pAchalI bArIethI eka eka pAlakhI jatI tenA jevAmAM AvI. te pAlakhInI pAchaLa dhIme pagale cAlI. AkhuM mAMDavagaDha nidrAnI mAhinImAM cakacura hatuM. bIjI tarapha nizAdevI potAnI ramaNIyatAnA bhaMDAra vizvane kheLa ThalavI rahI hatI. rasike kahe che ke nistabdha rAtrInA jevI ekadhArI ne zAMta ramaNIyatAnA saMsAranI bIjI kaI vastumAM nathI. chatAM Aja sudhImAM jeTalAM kAvatarAMo-khunAmarakIo ane vadha thayAM che te moTebhAge rAtrIne viSe ja thayAM che. kudarate ApelI ramaNIyatAne duSTa manuSyo ke durUpayoga kare che? pAlakhI upADanArAo zaheranI sImA oLaMgI AgaLa cAlyA. dhIme dhIme teo eka gADha vanamAM dAkhala thayA. jegiNue dhArIne joyuM to dAnazALA pAsenuM paricita jaMgala te Aja hoya ema lAgyuM. jaMgalamAM cheDe dUra gayA pachI eka jaNa ekAeka bolI uThyo:-"sabUra ! pAlakhI nIce mUke. keInA pagalAMne avAja Avato hoya tema jaNAya che. eka to cAre jaNA thAkI gayA hatA ane temAM A nhAnuM maLyuM eTale temaNe jALavIne pAlakhI nIce utArI soe cAre dizAmAM dUra dUra jevAne prayatna karyo. "A to jaMgala kahevAya! ahIMA to divase paNa mANasa AvatAM bhaya pAme. haze kaI vanacara pazu-paMkhI, paNa cAle ApaNe jarA calama-balama pI laIe." eka jaNa be .
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra1) bIjAe cakamaka saLagAvI devatA pADyo ane calamane dhUmADe temanA kALAM karmanI sAkSI pUravA urvalokamAM doDyo. vicitra veSadhArI yoginI eka jhADanI othe saMtAIne beThI. have te nizcita banI hatI. A jaMgalamAM te potAnuM baLa batAvI zakaze evI zraddhA jAgI. paNa atyAre te kaMIka jUdA ja prakAranA tarka vitarka tenA manane becena banAvI rahyA hatA. hAthamAMnuM trIzUla paga pAse mUkI, ekavAra tenI sAme nIhALyuM. hAthanA kAMDA masaLyA. vaLI te svastha banI vicAra karavA lAgI:- "A pAlakhImAM rANI lIlAvatI sivAya bIjuM kaI hoya e cheka asaMbhavita che. je reSa pRthvIkumAra upara te ja reSa A rANIjI upara paNa DhaLe haze. maMtrIzvarane kedamAM pUravA sivAya bIjI sajA na karI zake. paNa potAnI sukha-du:khanI sAthI-potAnI eka vakhatanI priyatamAne te Aje yamalokamAM mokalavA taiyAra thayo che. arere!nArI jAti keTalI dIna che? ekavAra tenI pAse nirAMte besI khulAso meLavavAnI paNa rAjA takalIpha nathI letA. purUSanI saheja zaMkA mAtranuM balidAna strIe thavuM ja joIe e adhikAra puruSane keNe A haze? nirbaLa upara sabaLane julama Ama kayAM sudhI vartaze ? sabaLa pite nathI samajato ke tenI eja sabaLatA eka vakhate tene potAno ja nAza karAvaze." vaLI vicAramALAnA maNakA palaTAyA. "rANI lIlA
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) vatI ja je pAlakhImAM hoya te te ATale dura AvyA pachI kAM mArAonI sAme potAne virodha na darzAve? kAM te aghaTita julama Ama muMge moDhe sahana karI le? tyAre zuM te kharekhara balavAne ja asamartha haze ke jANIbujhIne te maravA taiyAra thaI haze? jo te sAvadha hoya to chelle maratAM pahelAM ekavAra pAlakhInI hAra mahoThuM kADhI, sRSTinA saMdaryanuM pAna karyA vinA na rahe. aMtima zayyA upara taraphaDatuM prANuM paNa ekavAra te maratAM pahelAM AkAza sAme nIhALI le che ane pachI ja pitAnA prANa choDe che. lIlAvatI je sAvadha-jAgRta hoya te jarUra evo prayatna karyA vinA na rahe. ghaNuM karIne e zaMkAzIla rAjAe tene prathamathI ja bezuddha banAvI dIdhI haze." AvA AvA aneka tarko e ginInA dIlamAM AvyA ane pasAra thaI gayA. eTalAmAM pelA pAlakhI upADanArA mArAone aMdara aMdara kaMIka vAta karatAM sAMbhaLyA. ginIe te tarapha kAna mAMDyA: alyA! ApaNe ATale sudhI AvyA to kharA, paNa rAjamAtAne vadha A hAthathI zI rIte thaI zakaze? " kharUM pUche te mane paNa eja vicAra Ave che. kayA bhava sArU A pApanAM bhAtAM bAMdhavAM? bahu bahu te rAjA hadamAMthI kADhI mUkaze. ethI vadhu te zuM karI zake ema che? kADhI mUkaze te bIjA keI rAjyanI otha zodhazuM. paNa kumaLI
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( ra23) kaLI jevI rANI upara A hAtha te na ja upaDe!bIjAe anamedana ApyuM. namakaharAma? je eTalI tAkAta nhotI te zA sArU amArI sAthe AvyA ? jhakha mAravA? ATale sudhI AvIne pharI jAya che ? zarama nathI AvatI ?" mArAono vaDo uchaLatA haiye baDabaDe. calama calamane ThekANe rahI ane vAtavAtamAMthI gALA gALI upara caDayA hakIkata evI hatI ke eka mukhya mANasa sivAya bIjA traNa jaNa rANunI hatyA karavA khuzI na hatA. temanA dIlamAM mAnavadayA kurI rahI hatI ema paNa kahevAno amAre Azaya nathI. temaNe Aja sudhImAM AvA keTalAye mANasone lIlAmAtrathI svadhAma pahoMcADI dIdhA hatA, dayAnA aMkura jevI koI vastu e kaThina kALajAmAM na hatI. paNa A vadha to se karatAM judA ja prakArane hate. eka rAjamAtA mUcchita avasthAmAM temanI sAme paDI hatI. rAjA anyAya karato hato ane samasta mAMDavagaDhanI prajA cha cheDAyelI hatI e paNa teo jANatA hatA vaLI rAjamAtAe kaMI bhayaMkara aparAdha karyo hoya ane aparAdhanI zIkSA tarIke A sajA thatI hoya ema paNa mAnI zakayA na hatA. patthara ete pANIne sthAna hoya chatAM Aje pASANane bhedI karUNAnuM pANuM vahI nIkaLyuM. patthara jevA kaThina haiyAM kaI kaI vAra kevA pIgaLe che te AjanA temanA vahevAra uparathI jaNAyuM
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ (rara4) joginIe mArgamAM be-traNavAra A mArAo upara acAnaka hale laI javAne ane trizulathI vIMdhI nAMkhavAno vicAra karyo hate. paNa niSphaLatAnA vicAre enI himmata na cAlI. teNue mArAonI aMdarane A kajIye kAna daIne sAMbhaLe. . rANuM lIlAvatInuM paNa ghena have dhIme dhIme utaravA lAgyuM. mArAonI garabaDa sAMbhaLI te camakI AsapAsa joyuM te pote rAjamahelamAM nahIM, paNa eka pAlakhImAM hoya ema jaNAyuM paDade heja ucakI nIrakhyuM te A badhe ze bheda hatA te spaSTa thayuM vagara beltha te chAnImAnI paDI rahI. paNa alyA zAmaLA ! rANI ane maMtrIzvara vaccene saMbaMdha kaMI khabara che?" huM harAmakhora ! dharmanA thAMbhalA jevA pethaDa upara ALa caDAvatAM tArI jIbha nathI kapAI jatI?" "kAnane deSa che. bAkI te mAtA melaDI sanI khabara leze." kharekhara dharatImAMthI dharama gaye. chaLakapaTa vadhI paDayA. Aja kAlane pele semale dhaNuraNI ane ApaNe tenA kahevAthI A pApa karavAM ! bhagavAn pUchaze tyAre zuM mahe dekhADazuM ?" rANue sUtAM sUtAM A vAtacIta sAMbhaLI pAlakhImAM
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ (rara5) paDI rahevuM tene ThIka na lAgyuM teNue jALavIne paDadAnA be cheDA hAthathI vALyA ane bahAra nIkaLavAne upakama karyo. rANune nhAra nIkaLatI je cAre jaNA gabharAyA. hajI teo kAMI nirNaya karI zakayA tA. tame keNu che?" rANIe vAtanI zarUAta karavA "mADI ! tArA dIkarA !" eke javAba Ape. tarataja mukhya mANase hAthamAM talavAra lIdhI. tene lAgyuM ke have vilaMba karavAthI bAjI bagaDaze "dIkarI" zabda sAMbhaLI rANune paNa thayuM ke "rAta divasa hiMsA karanArAonA haiyAmAM paNa keTalI dayA-mAyA che? A prasaMga na maLe heta to A ghAtakInAM haiyAM kayAre vAMcata?" paNa e te rANajInI cokakhI bhUla hatI bedhAja kaMI rANune mAtA mAnanAra na hatA mukhI te rAjAnI pAsethI InAma levAnI AzAe talapApaDa thaI rahyo hate. bhAI ! gabharAze nahIM tame tamAre dharma bajAve rAjane krodha je mArA khunathI ja zAMta thAya ema hoya te A deha paNa emanoja che" cAre jaNuM rANI sAme tAkI rahyA mRtyunI chellI paDIo gaNAtI hoya te vakhate paNa ATalI zAMti ane ATaluM dhairya ! temanA jIvanamAM A prasaMga apUrva hate. pi. 15
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 226) ghaNAe retA-kakaLatAM-taraphaDatAM prANIonAM vadha teo karI cukayAM hatAM. ATalI draDhatAthI zaraNe thanAra to A rANI pahela vahelI ja hatI. khuzIthI tuM tArUM khaDaga calAva! vahemI saMsAranI juThI jaMjALamAMthI mane choDAva!" rANIe chelle hUkama saMbhaLAvI dIdho. mukhI talavAra laIne AgaLa Avyo. "rahevA deje hA!bIje bUma pADI bolyA. trIjAe keDamAMthI eka khaMjara kADhayuM. pahelAM te AnuM ja kAsaLa kADhavA de" ema kahI mukhI pelA ADe AvanAranI sAme uchaLe. koNa kone madada kare che te samajavuM muzkela hatuM. cAre jaNuM aMdara aMdara ghavAvA lAgyAM. pitAne mArI nAkhavA AvanAra A mArAone lehI luhANa thatA joI rANunuM hRdaya vavAyuM. kevI aNadhArI ghaTanA?" ema kahetA pilI jeginI ekadama ubhI thaI ane rANI pAse AvI. tame jarIke muMjhAze nahIM, huM maMtrIvara pRvIkumAra ane tamane barAbara oLakhuM chuM. je kudarate sahAya na karI hata te A tophAna mAre jAte upajAvavuM paData." thoDA samayamAM banI zake teTale khulAse karI nAkhavAnA hetuthI jeginIe A zabda uccAya.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra7) pRthvIkumAranuM nAma eka jeginI paNa jANe che ane vaLI tenA pratyenA snehanI khAtara kaMIka tophAna macAvavA mAgatI hatI e jANuM rANIne Azcarya thAya e svAbhAvika che. tenAthI saheje pUchAI javAyuM:-"tame maMtrIvarane zI rIte oLakhI zakyA ?" e badhI vAta kahevAno atyAre samaya nathI. A mArAo ke atyAre pitAnAja pApe ahIM maravA paDyA che, paNa koI sAMbhaLI jAya ane vAtane laI jAya e ThIka nahIM, badho khulAso ApoApa thaI jaze." jeginIe tatkALa TuMkamAMja javAba ApI dIdho. patinI aprasannatA pachI jIvavuM e karatA A jaMgalamAM ja vanya pazuonA bhaMga thavuM zuM khoTuM?" raNue prazna karyo. tamArI pavitratA teija tamane jIvADavA vAMchatI hoya ema hajI paNa tamane nathI lAgatuM? hajArenA prANuM laI laIne masta banelA A khuMTIyAo aMdara aMdara najIvA kAraNe kapAI mare emAM tamArA puNyabaLane kaMI ja saMketa nahIM hoya ? " paNa mArAthI vadhu cAlI zakAya ema nathI. ane kadAca cAlu te paNa mAruM rakSaNa tamane bhAre thaI paDe." e ciMtA mAre karavAnA che tamAre to mAtra sTeja cAlavuM ane mArI sUcanAne anusaravuM bIjI jegaNanI jema
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ (228). mane pAmara na samajatA huM paNa tamArA jevI ja eka rAjakumArikA chuM mAtra pRthvIkumAranA thoDAja paricaye mane ghelI banAvI mUkI chuM paNa e badhuM atyAre nahIM kahuM." joginInA uttejanathI rANI lIlAvatI pAlakhImAMthI beThI thaI bahAra AvI, e vakhate arUNedaya thaI cukyuM hatuM. pagale pagale pakaDAvAnI dhAstI hatI, jeginI rANuM lIlAvatIne pAsenI dAnazALAnA eka gRhamAM laI gaI. rakhevALe A dekhAva je paNa tene kaMI zaMkA na thaI. eka divasa emane ema pasAra thaI gaye. sAjhe joginA dAnazALAmAM AvI. sAthe thoDAM melAM jevA keTalAMka vastra paNa laI AvI hatI. tamAre A vastra paheravAM paDaze." jeginIe lIlAvatIne uddezIne kahyuM. zA sArU?" eka nATaya prAga bhajave che teTalA sArU saheja mastI karatA jogiNue uttara Ape. pravega kene batAvavAnuM che?" "tamArA vahemI patidevane bIjA kene?" mazkarI javA . kharI vAta kahI nAMkhe." " tyAre kharI vAta to e che ke tamAre tamArA A
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 229) vastra badalI nAkhI, mAMDavagaDhamAM AvavuM paDaze. sAMjhane have bahevAra nathI, pachI to mAMDavagaDhanA daravAjA paNa devAI jaze." maMtrathI mugdha banelA bALakanI jema rANI lIlAvatIe ekadama paheraveza palaTAvyA ane keIne jANa na thAya ema teo bane maMtrIzvaranI patnI ane tenA parivAranI madhyamAM AvI rahyA, pethaDakumAranI strI ane putra jhAMjhaNakumAra A aNadhArI ghaTanA sAMbhaLI khuba saMtuSTa thayAM, puNyanA-pavitratAne mahimA vadhu spaSTatAthI samajAya. prakaraNa 25 mu. gAMDo hAthI. babe divasa thayAM Aje rAjA ane prajAmAM gaMbhIra gamagInI chavAI che-koInA jIvane nirAMta nathI. eka pethaDakumAra baMdIvAna banatAM jANe samagra mAMDavagaDha malIna banI gayuM hoya tema nisteja dekhAya che. jyAM juo tyAM eka pethaDakumAranAM parAko ane tenI rAjabhaktinAM ja yazogAna gavAI rahyAM che. AvA hitaiSI maMtrIne baMdivAna banAvavA badala prajAjano rAjAne aparAdhI mAne che. bIjI tarapha rAjA jayasihadeva paNa kaI sukha-zAMti nathI mANate. A badhuM zuM thaI gayuM ane have zuM thaze tenI ciMtAe tenI uMgha-bhukha
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 230) tarasa chInavI lIdhI che. rAjamahela tene sUnA sUnA lAge che. prajAne zAMta baLave tene sAle che. maMtrIzvara vinAnI kacerI tene jaDavat lAge che. pitAnA prakAzathI AsapAsanA maNine teja pUranAra hIre adazya thAya ane maNa jhAMkhA paDI jAya tema rAjasabhA ane rAjagaDha paNa daivata vinAnAM banI gayAM che. AvI sthitimAM rAjAnA aMtaramAM pazcAttApanA agni sIvAya bIjuM zuM saMbhave? paNa hajI tene pitAnI bhUla nathI sUjhI. te mAne che ke je karyA vinA na cAle teja karavuM paDayuM che, chatAM AmAM kaIka utAvaLa thaI che, na mAnavAnuM mAnI lIdhuM che e prakAranA prachanna vadanA, tenA romeromamAM vIMchInA daMzanI vedanA jagADe che. kamanasIbe be divasa thayAM pelA mArAo paNa pAchA pharyo nathI. lIlAvatInA prANa kaI rIte nIkaLyAM haze-chellI ghaDIe tenA cittamAM ke valopAta thaye haze e vicAra AvatAM rAjAnI AMkha ADe aMdhakAra pharI vaLe che. lIlAvatInAM junAM praNayaprasaMge tenI smRtie caDe che ane tenuM haiyuM bharAI Ave che. paNa kharekhara Akhare e vizuddha hRdayA paNa kalaMkinI nIkaLI-vizvAsaghAtaka nIvaDI ema samajI te pitAnA manane svastha banAve che. ane pele maMtrIzvara? keNa jANe teNe e lAla vastramAM evI te kaI bhUrakI nAkhI ke rANuM lIlAvatI potAnA rogazoka bhUlI gaI ane maMtrAne ja jhAMkhI rahA ! kevA prapaMca ! kevI jAdugarI?
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ (231) eTalAmAM hAthIzALAmAMthI eka madenmatta hAthI gADe banIne nAThe che evI bUma saMbhaLAI. cotarapha kIkIyArI ane nAzabhAgane zerabakera macI rahyo. rAjA potAnI vicAranidrAmAMthI jAgRta thaye. pAsenA eka anucarane kahyuM-- jAo, tapAsa kare ane gAMDA hAthIne pahelI take pakaDavAne prabaMdha kare." anucara ravAnA thaye. paNa tarataja teNe pAchA vaLIne samAcAra ApyA ke "gAMDA hAthInA bhayathI rAjagaDhanAM dara vAja paNa ughADavAnI koInI himmata cAlatI nathI. pahere gIre potapotAnA thANuM reDhA mUkIne, jIva bacAvavAnI IcchAthI nAsI chUTyA che. " rAjAnI AMkhamAM lAlAza tarI AvI. tyAM te pAse ja meghagarjanA je avAja AvyuM. rAjAe uThI jharUkhAmAMthI joyuM te saheja dUra pele hAthI eka jabbara vRkSane suMDhamAM ghAlI, pRthvI upara paTakI rahyo hate. hAthIne vikarALa dekhAva, tenI madenmattatA ane niraMkuzatA rAjAne potAne ja apUrva lAgI. teNe Aja sudhImAM ghaNA gAMDA hAtho jemAM hatA. paNa kaI gAMDe hAthI ATalI hade kUra athavA niraMkuza hoya evI tene ka9panA suddhAM nhotI AvI. hAthIe sUMDhamAMnuM vRkSa Akhare hAnI zI jhuMpuDI upara paTakayuM ane teja kSaNe kaDaDaDa karatI jhuMpaDI jamInadosta thaI gaI. sArA bhAgye jhuMpaDImAM vasanArAo AgaLathIja bIje sAre sthaLe bharAI
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23ra) beThA hatA. paraMtu e eka ghara paDatAM AsapAsanA paDezIenAM jIva kaLI uThyAM. vadhu tapAsa karatAM jaNAyuM ke Aje mAMDavagaDhanA daravAjA paNa ughaDavA pAmyAM nathI. eTale hArane keI bahAdUra mANasa AvIne gAMDA hAthIne aMkuzamAM rAkhe e asaMme bhavita hatuM, tema baMdha daravAjAne lIdhe pele hAthI paNa hAra nAsI zake ema na hatuM. hAthInI sAthe ja kustI karanArA pahelavAne paNa Aje te bhayathI saMtAI gayA hatA. mAMDavagaDhanI prajAne Aje ke bhayamukta karI zake tema na hatuM. pite hAthamAM talavAra laI hAthInI sAme javAnI himmata bhIDI. paNa salAhakAroe tarata ja sUcavyuM ke -"Ane kevaLa hAthInI madenmattatA ja na mAnatA. A eka prakArane daivI kopa che. enI sAme jhUjhavuM e sAkSAta yamadevanI sAme jhUjhavA barAbara che. maMtrIzvaranI samayasUcaktAnuM tene punaHsmaraNa thayuM. Aje je maMtrIzvara pethaDakumAra potAnI pAse hota to keIpaNa upAye te A hAthIne aMkuzamAM lIdhA vinA na raheta. rAjAnA pazcAttApanA agnimAM ghI homAyuM. te aMdara ne aMdara baLavA lAgyA. "bacAve ! bacAve!"nI kIkIyArI pharIvAra rAjAnA kAne paDI. eka te muMjhAyeluM hatuM ja, temAM prajAnI kAramI cIsa sAMbhaLI te dhrujI uThe. pitAnI nabaLAinuM bhAna thatAM
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 233) teNe eka ni:zvAsa mUke. mRtyu e tene mana bahu moTI vAta na hatI, paNa Aje te tene kaI divasa nahIM eTalI badhI jIvavAnI jarUra hatI. tene hajI maMtrIzvara ane rANI lIlAvatInA chellA samAcAra sAMbhaLavAnA bAkI hatA. jANe ke jIvanane uddeza adhure rahI jatA hoya ema samajI teNe gAMDA hAthInI sAme javAne vicAra cheka mAMDI vALe. vakhata vItato gayo tema mAMDavagaDhanA nivAsIonA laya temaja ciMtA vadhatI cAlI. thoDA samayamAM ja madenmatta hAthIe mArga paranA jaMgI vRkSe bhUmIbhegAM karI badhe verAna jevuM karI nAkhyuM hatuM. AlIzAna makAnanA thAMbhalA hacamacAvI uMcI havelIone paNa DagAvI dIdhI hatI. tene game tevI heTI aTTAlIkAo paNa bALakanI gholakI jevIja bhAsatI hatI. AganA kopamAMthI ke pANInA pralayamAMthI nhAsIne mANasa bIjesthaLe Azraya zodhe, paNa vidyutanI gatie doDatA gAMDA hAthInA jhapATAmAM kaI kSaNe sapaDAI javAya e nakakI na hatuM-tethI leko lhAsAnyAsI karavAne badale jyAM ThIka lAgyuM tyAM ja sthira thaI gayAM hatAM. bALako paNa revAnuM bhUlI gayA. kaI jAdugare jema kuMkamAtrathI makAna ane gRhane nijana banAvI mUkyAM hoya evo dekhAva thaI rahyo. ATaluM chatAM AzcaryanI vAta to e hatI ke pelI jeginI hAthamAM trizula laI, mAthAnA vALane chuTA mUkI daI mAMDavaganI zerImAM dhumyA karatI. bArIomAMthI lokoe sAda pADIne
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ (234) A ghelI bAIne eka sthaLe bharAI besavAnI salAha ApI. paNa teNIe e salAhane hasavAmAM ja uDAvI dIdhI kevuM e nirmaLa hAsya hatuM ? mRtyunA bhayathI para-saMsAranI sarva ciMtAothI mukta te svaccha hRdayanuM hAsya paNa eTaluM ja manamohaka hatuM. te kahetI ke -"gAMDA mANasa ane gAMDA hAthI vacce te haMmezA dastI ja hAya !" vadhAre Azcarya te lokone tyAre ja thayuM ke ginI pAse thaIne gAMDe hAthI pasAra thavA chatAM tenAthI daseka DagalAM pAcho haTha ane jANe sneha sIMcate heya tema sAme nIhALI, dhIme dhIme AgaLa cAlyA gaye. jeginInA darzana mAtrathI tenuM gAMDapaNa pIgaLI jatuM hoya ema jaNAyuM. jeginI keI jAda-maMtaravALI te jarUra haze." ema loke aMdara aMdara vAta karavA lAgyA. paNa pAchI e lekee ja zaMkA uThAvI ke "je jAdumaMtara hoya te pachI coranA mAthAnI jema Ama zerIe zerIe kAM bhaTakyA kare ? " teNanA paridhAnamAM Aje kaMIka judI ja jAtanI vicitra tratA hatI. teNIe eka svaccha vastra mAtra aMge vIMTALyuM hatuM. paNa gaLAmAM kesarI chAMTavALuM ArA, vastra zA sArU e keIna samajI zakahyuM. A te ja vastra hatuM ke je oDhavA mAtrathI rANI lIlAvatInAM rega-zoka zamI gayAM hatAM, A te ja vastra hatuM ke jeNe rAjAne zaMkAthI vyAkuLa banAvI ardha unmatta je banAvI
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ (235) mUka hato, A te ja vastra hatuM ke jene lIdhe maMtrIzvarane kedamAM purAvuM paDayuM hatuM ane TuMkAmAM A te ja vastra hatuM ke jenI aMdara caturthavratadhArInI puNyaprAbhAvikatA aNue Ae prasarI rahI hatI. joginI pharatI pharatI rAjAnA mahela nIce AvI ubhI rahI. rAjAne A tapasvinInI nirbhayatAe mehamugdha karyo. mahetanI paravA vinAnI A bAI keNa haze ? teNe tene eka-be vAra joI hoya ema lAgyuM paNa AvA bhayaMkara samayamAM te zA sArU hAra rajhaLatI haze te na kaLAyuM. AtUra nayane jANe te keInI rAha jotI hoya ema prasannavadane mahelanI nIce ubhI rahI. rAjA paNa tene ja joI rahyo hato. thoDI kSaNe vItI-na vItI eTalAmAM pele gaDe hAthI paNa tyAM AvI pahoMcyo. samasta zaherane trAhI trAhI kirAvanAra A hAthI jeginIne jotAM ja ThaMDagAra thaI ga. ugra javaranA AvezathI dhrujate mANasa jema auSadha pItAMnI sAthe narama banI jAya tema e hAthI paNa jeginIne je narama bane. jeginI eka vIranI jema pagalAM mAMDatI tenI sAme cAlI nIkaLI. rAjA ane tenA sevakonAM manamAM kaI kaI tarkavitarka thavA lAgyA. jeginIe zuM karyuM ? gaLAmAMnuM peluM lAla vastra havAmAM uDADyuM-eka cheDo hAthamAM rAkhI bIjA cheDA vatI hAthIne samAnatI hoya tema tenI sAme dharI rAkhyuM. pASAnI mUrti jevo hAthI tyAM ja ubhe rahyo. AMkha ane
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ (236) hAthane IsAra thatAM te tyAM ne tyAM ja besI gaye. jeninIe peluM vastra hAthIne oDhADI dIdhuM. eTale vidhi thayA pachI jeginIe saine sUcavyuM ke -"have mAMDavagaDhanA nara-nArIo nizcita thAya ! hAthInuM gAMDapaNa utarI gayuM che !" ghaDIbhara te keIe A vAta sAcI na mAnI. paNa keTalIka vakhata javA dIdhA pachI sane khAtrI thaI ke eka DAhyA nizALIyAnI mAphaka hAthI paNa zAMta thaI gayuM che. | mAvata vigeree AvI hAthIne kabaje lIdhe. hAthI paNa jANe pitAnI bhUlane pastAvo karate heya tema hAthIzALAmAM gaye. baMdha thayelAM gharanAM bArI-bAraNuM ughaDyAM. je kAma bhalabhalA zUravIre na karI zakyA e kAma eka bAI gAMDI jevI bAI karI zakI e joI badhe Azcarya phelAyuM. rAjAne pitAne A lAla vastranAM mAhAsya ane A bAInI vIratA jANavAnI IcchA thAya te svAbhAvika che. te ekadama nIce AvyuM. ane jeginI sAme ati namrabhAve ubho rahyo. joginIe te AgaLathI ja dhArI rAkhyuM hatuM ke rAjA je mANasa hoya te tenuM aMtara vIMdhAyA vinA na rahe. rAjAne te punaH rAjamahela bhaNI laI gaI ane zAMtithI e sthaLe besavAnI IsArata karI. --@LUcha-
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 26 muM. zakA-vhema TaLe che ! " kaheA, rAjana ! vAtane kyAMthI zarU karIzuM ? " eka susajjIta gRhamAM dAkhala thatAM, sheja pAchA pharIne joginIe kahyuM. rAjA jayasiMhanI buddhi kAma karatI kaMTALI gaI hatI. eka bALakamAM ane tenAmAM atyAre bahu lAMkhA taphAvata na hatA. joginInA zabdo sAMbhaLI te sheja camakyA zabdonA arthanA vicAra karavA lAgyA. ema vAta vAtamAM jo camakaze teA ApaNI vAta lAMkhI nahIM cAle, hajI teA tamAre ghaNI kaThaNa chAtI rAkhIne AkhI kathA sAMbhaLavI paDaze-apriya paNa pariNAme hitAvaha sA sAMbhaLavAM paDaze. " joginIe eka sAdA Asana upara besatAM A zabdo kahyA. rAjA paNa kharAkhara tenI sAme-theADe dUra beThe. javAnI AkAMkSA rAkhyA vinA ja joginIe puna: zarU karyuM:--" tame eka rAjA che-mahipALa che, chatAM Akhare teA eka manuSya ja che. mArge jatAM sAmAnya mANase je zaMkA-vhema vigerethI vIMTaLAyelA hAya te ja prakAranI
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ | ( ra38) zaMkA tamane paNa kukSaNe udabhave emAM kAMI Azcarya nathI. phera mAtra eTale ja ke sAdhAraNa mANasa zaMkAne bhega bane tyAre te potAnI azakti anubhave-AgaLa pAchaLa vicAra kare, keInI salAha le ane pachI ja DagaluM bhare. tame sattAdhIza che, chatAM e sadbhAgyathI vaMcita rahe che. tamane sArI salAha maLavI e paNa azakya thaI paDe che. tamArI AsapAsa khuzAmatanuM evuM vAtAvaraNa sadA jAmeluM rahe che ke tamane tamArI durbaLatAnuM kaIM bhAna rahetuM nathI. mANasa pitAnI apUrNatA-nabaLAIne bhUlI jAya e keTaluM durdeva che?" rAjAnA mukha upara palaTAtA bhAvene jeginIe barAbara abhyAsa karyo. tene thayuM ke rAjAnA aMtaramAM jema eka tarapha pastAvAne pavitra hatAza prakaTyo che tema bIjI tarapha bhaktinI gherI here tenA aMtara upara prabhAva jamAvI rahI che. pitAnA eke eka vAkyanI atyAre tenI pAse kImata che ema paNa te joI zakI. chatAM rAjAne bhaktibhAva savizeSa usita karavA jeginIe potAne paricaya ApavAnuM ucita dhAryuM - "tamane ema lAgaze ke eka rAjAdhirAjane Avo upadeza ApanAra A eka nArI keNa? gAMDA hAthIne vaza karavAthI zuM enAmAM eTaluM badhuM abhimAna AvI gayuM ke te rAjA ane prajAne bheda bhUlI javA mAge che? huM mArI jIMdagImAM Apane A pahelI ja vAra ane kadAca chellIvAra
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 239 ) kahI laUM chuM ke huM paNu tamArA jevAja eka sattAzAlI rAjAnI putrI chuM-mArUM nAma ramAdevI ! " '' cr * devagirinA vizvavikhyAta rAjAnI--" zabdo adhurA ja rahyA. " eja-eja hu leAkeA jene guma thayelI mAne che te ja hu-lAkA jene eka gAMDI-trizULadhAriNI mAne che teja huM paNa eTale paricaya khasa nahIM gaNAya. tame jene aparAdhI ba divAna banAvyeA che tema trIzvaranI eka ziSyA tenI pAchaLa prANa pAtharanArI eka akhaLA mAre tyAM te mAtra e eka divasa ja teo rahyA-paNa eka vIra zrAvaka kevA heAya te mane samajAvatA gayA ane e samajaNeja mane temanI ziSyA banAvI" " maMtrIzvaranI cAlAkIe keAne nathI AMjyA ? tamane paNa eNe peAtAnI jALamAM sapaDAvyA haze. " rAjAe dIlanA ubharA kADhyo. "mANusanAM aMtara pArakhavAmAM mATInI AMkha nakAmI che, rAjana ? AMtara cakSu khulyAM hAya te ja pavitratAnI ke daMbhanI pIchAna pAmI zake. tame jene cAlAkI kaheA che eja vastuta: tenA aMtaranI nirmaLatAnA pratApa che. tamArA gurUe tamane zikSaNuja khATuM Apyu' lAge che. maMtrIzvarane koi sAdhAraNa mANasa na gaNI kADhatA. je tee tame kaheA che. tema eka jAdugaraja hAta te| . mArI AgrahabharI vinavavaNIne kabula rAkhI Aje te svarganAM sukha mANutA hata
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ (40) paNa te saMsAranA sukha-vaibhava karatAM paNa pitAnA vrata-Teka ane pAralaukIka kalyANane karaDe gaNuM adhika kImatI mAne che mArA jevI yuvatIonAM hAvabhAva ane vazIkaraNa paNa tenI pAse vyartha nIvaDe che. rAjA A mAro aMgata anubhava che. abhyAsa nathI." june praNaya prasaMga yAda AvatAM ramAdevIe eka Acho nizvAsa mUkyuM. rAjAe te sAMbhaLyo. niHzvAsanI saMtaptatA rAjAne paNa AghethI spazI pasAra thaI gaI. "jaina zrAvakanuM te meM Aja sudhI nAma ja sAMbhaLyuM hatuM. paNa e zrAvakasaMghamAM AvA iMdriyajIta hIrAo pAke che e te huM maMtrIzvara pRthvI kumAra pAsethI ja zIkhI. je vIra hadaya mArA jevI rAjaputrIne hasatAM hasatAM tyAga karI zake te rANuM lIlAvatI jevI nArI pratye kudraSTi kare e kalpanAmAM paNa aghora pApa raheluM che ! tamane evI avaLI buddhi keNe sujhADI?" tyAre te tame e itihAsa paNa jANatA lAge che." rAjAnA gaLAmAMthI rUMdhAyelA svara saMbhaLAyA. jANuM chuM, eTaluM ja nahIM paNa e ItihAsano krama ulaTAvavAmAM paNa meM bhAga lIdho che. Aje divasanA divaso thayAM mArgamAM rajhaLuM chuM bhUkha tarazane eka bAju rahevA daI, game tyAM paDI rahuM chuM. e badhuM kone mATe? mane keInI paDI nathI, maMtrIzvara pRthvIkumAranA puNyazAlI AtmAne
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 21 ) anyAya na thAya, tenAM puNyamaya pagalAM anusarI zakAya eTalA mATe ja A tyAga, A ciMtA ane A kaSTa svIkAryA che !" maMtrIzvara ane rANI lIlAvatInA ItihAsathI kaMI rAjAne potAne itihAsa nirALe nahote e bannenAM nAma sAthe tenuM bhAvI paNa saMkaLAeluM ja hatuM jeginInA sacoTa zabdone vadhu AturatA pUrvaka sAMbhaLavA lAgyuM - "rAjana ! jIvanano amUlya avasara tame maMtrIzvaranA paristhamAM vitAvyo, paNa bhAgyadoSe tame tene barAbara samajI na zakaya saMyama ane parAkramanI mUrti samA pRthvI kumArane tame somAM ja eka narAdhamanI dayA upara cheDI dIdhA e joI kAnelInI nahIM thaI haya? Aje mAMDavagaDhanA bhale tame ja kahevAo, paNa prajAnA aMtaranI tapAsa karaze te tyAM tamArUM nahIM, paNa maMtrIzvaranuM ja siMhAsana maMDAyeluM joI zakaze prajA pitAnAM tAraNahAra tarike tene pUje che. teja Aje mAMDavagaDhano mukuTa vinAne mahArAjA che. chatAM pAcho eTaloja nispRha, eTalo ja niSkAma ane saMsArabhegathI eTalo ja udAsIna! maMtrI tarIke eka zrAvaka keTale zreSTha nIvaDe che te teNe pitAnA jIvanathI batAvI ApyuM che. je saMghamAM AvA zrAvake utpanna thAya che te saMghanI pratiSThA vizvabharamAM nAmAMkita rahI jAya e svAbhAvika che." paNa mULa kahevAnI vAta rahI jatI hoya tema pAchuM kaMIka
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( ra4ra) yAda AvatAM te heja thobhI. maMda simatapUrvaka punaH kahevA lAgI: leke mane gAMDI kahe che e kharUM che. kharekhara huM maMtrI varanA cAritra pAchaLa mehamugdha banI chuM eTale ja atyAre e jAtane prasaMga na hovA chatAM guNagAna karavA lalacAI, " te pachI maMtrIvare praNayanA samaraNa tarike rANIne lAla vastra bheTa dharyuM ane premInA e upahAre rANIne AnaMda vihaLa banAvI e meM najare joyelI ghaTanA sAva ja hate ema Apa mAne che?" - "mAre prathama ja e vAta kahI devI joItI ha. paNa emAM meM mArI ghelachA ADe AvI. najare joyAnI vAta te kahe che, paNa chatI AMkhe mANasa kevA AMdhaLA bane che enA eka daSTAMta tarike ja e prakaraNa sadA yAdagAra rahI jaze, kamaLAvALI AMkha badhe pILuM ja juve che e jANe che ne? te vakhate tamArI AMkhamAM IrSAnuM AMjaNa hatuM. tamane zuddha snehamAM paNa pApane mela jaNAye. tame pethaDakumAranA nirmaLa vahevAramAM tamArA pitAnA ja aMtaranAM pApa ukelyAM." AkAza sAme daSTi sthira rAkhI jeginIe manamAM ne manamAM kaMIka kahyuM. thoDI vAre te svastha thaI ane rAjA sAme karUNALa najara karI kahevA lAgI:- e rAtuM vastra tamArI najaramAM khuMcyuM. paNa je tamane
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 243). khabara hota ke e vastramAM eka caturtha vratadhArI daMpatIne puNya prabhAva rahelo che te rANI lIlAvatIne badale tame pote ja e vastrane abhinaMdyA vinA na raheta. kharuM jotAM e vastra ja na hatuM. upasarga haranArUM sAmarthya ja ene viSe sAkSAt svarUpa pAmyuM hatuM. enA taMtue taMtumAM vratadhArInI pavitratA parevAelI hatI. enA raMganA aNue aNumAM daivI AzivAda chupAyelA tA. gAMDA hAthI je e vastranA pratApe DAhyADamarA banI jAya te pachI eka strInAM sAmAnya du:khadarda TaLe emAM zuM A zraye? AdhyAtmika baLanI pUrI kalpanA paNa tame kadAca nahI karI zako paNa eTaluM ja atyAre to samajI rAkho ke daivI baLa jene kahevAmAM Ave che te eka rIte te AdhyAtmika sAma no ja eka aMza hoya che ane te vividharUpe ApaNane pratyakSa thAya che." gAMDA hAthIne vaza karanAruM rAtuM vastra te eja ke ? tamArI pAse te kayAMthI AvyuM?" rAjAthI na rahevAyuM. bahu adhIrA banI gayA rAjana ? rANuM lIlAvatInA aMga upara raheluM, pRthvIkumAranuM praNayadAna mArI pAse kyAMthI ?" ATaluM bolatAmAM te ekadama hasI paDI, rAjAne jIva gabharAya. jANe AkhI vAtamAM potAnuM ja upahAsa hoya ema tene lAgyuM. paraMtu maMtrathI vaza thayelA sarSanI jema te atyAre nirviSa hato. "huM tamane hamaNuM ja kahI cukI ke mAMDavagaDhanA tAjA
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra44) ItihAsamAM mArA jeTalo bhAga bIjA keIe nahIM bhajavyuM hoya. tame maMtrIzvarane mArI nAkhavA mArAo mekalelA ane temane vilehehe pAchuM pharavuM paDayuM e paNa mArA jevI abaLAne ja pratApa ! vAta buddhimAM utare che ne ?" sAtamA pAtALe dATI rAkhelI gupta maMtraNuM paNa A gAMDI jeginI jANavA pAmI te joI rAjAnA mukha upara zyAmatA chavAI. pote keTale durbaLa che ane sAme beThelI eka abaLA keTalI sAmarthanaMtI che tenuM tene pharIvAra smaraNa thayuM. AnI pAse koI vAta chupI nathI. pate te eka veMtI mAtra che e prakAranI dInatA anubhavI rahyo. tame te maMtrIzvaranA prANa levAne prapaMca race. paNa pApa karatAM puNya vadhAre baLavAna hoya che. maMtrIzvaranA puNe mane AkaSI ane temane aNunA vakhate bacAva thayo. paNa tame te kharekhara e vakhate kasAI ja banyA hatA. lIlAvatI jevI pavitra rANune vadha karAvavAmAM paNa tamane saMkeca na thaye. purUSanuM Aja purUSArtha? rAjAonuM Aja sAmartha? je kudaratamAM kaMI gUDha zakti kAma na karatI ho te Aja dharatI nakavAsa rUpa banI gaI hata-sArA-dhArmika strI purUSane jIvavAnI taka paNa na maLata jIva na ApI zake te jIva levAne adhikAra zI rIte bhegave ? du:khamAMthI ugAranAra kSatrIo piote ja je navAM duHkha upajAve te pRthvIe kene Azraya zodhavo?"
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ (245) "mArAM paDaLa khule che, devI ? navo prakAza A nabaLI AMkhee sahana nathI thatuM. zraddhAthI ja mAtra jhIlI rahyo chuM. tye jAo, rAjakumArI !" eka bhaktanI jema rAjAe pArthanA karI. rANI lIlAvatI nirdoSa hatI e tamArA kALajAmAM barAbara kotarI rAkhaje. tenI nirdoSatAe tene zI rIte bacAvI e vAta paNa atyAre ja sAMbhALI le." lIlAvatI jIve che?" rAjAnI AMkhamAM navuM teja skaryuM rANune maLavApitAnA pApanuM prAzcita karavA te vyagra banyuM hoya tema te uThIne ubhe thaye. / "jIve che jarUra, paNa ema nahIM maLe. tame tamAro adhikAra hAthe karIne gumAvyo che. rANuM Aje navo avatAra che. have tamAre ne rANIne zuM?" Ama upahAsa karIne Apa mArA aMtarane levI rahyA che-rANInI nirdoSatA samajyA paNa tenA vinA eka ghaDI jIvavuM e jIvatAM mRtyu jevuM mane lAge che." gaLagaLA evA je rAjAe ginInuM zaraNuM mAgyuM. "mArAoe tene mArIne pheMkI dIdhI hota te?" "te Aje rAjA jayasiMhadevanI paNa citA paDakAtI hota! dunIyA. joI zakata ke zIkSA karavAmAM rAjA jeTalo zUre
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ (246) che teTale ja, pitAnuM pApa jaNAtAM pApanuM prAyazcitta karavA paNa te taiyAra rahe che. " prAyazcita te jarUra karavuM paDaze. paNa huM AkarA prAyazcitta karAvavAne TevAyelI nathI. A rAtuM vastra huM rANI pAse thI ja laI AvI chuM ane te keTaluM pavitra tathA sAmarthyayukta che te tame jANo che. have je tamane khAtrI thaI cukI hoya ke tame zaMkA-vahemathI ja bharamAyelA hatA ane pRthvI kumAra tathA lIlAvatI jevA pavitra strI-purUSone tame nAhaka nA herAna karyA che te tamArI pharaja che ke tamAre pote rANI lIlAvatIne levA maMtrIzvarane tyAM javuM, temanI kSamA yAcavI ane samAreha sAthe rAjagaDhamAM laI AvavA." e prAyazcitta hoya te pachI ullAsa kone kahe e mane nathI samajAtuM. huM mArA pitAnA ullAsathI rANuM lIlAvatIne sanmAna pUrvaka mahelamAM laI AvIza. maMtrIzvarane paNa baMdIkhAnethI mukta karIza ane ApanI paNa..." "mArI vAta te rahevA ja che. huM kaImAM nathI ane chuM te badhAmAM ja chuM. mane tame bIjI vAra nahIM maLI zake. AvatI kAle huM kayAM haIza te paNa tame nahIM jANe." jeginInA A chellA zabdo rAjAne na gamyA. paraMtu atyAre te te rAjA maTI dAsAnudAsa banI gayuM hatuM. te vadhAre A graha na karI zakyA. jeginIe, te pachI, araNyamAM mArA pite ja kevI
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ (247) rIte kapAI muvA ane rANI lIlAvatIne maMtrIzvaranA gRhe kevI rIte pahoMcatI karI e badho vRtAMta kahI saMbhaLAvyA thoDA divasamAM ATalA badhA adbhuta banAva banelA joI te heja levAI gayo. rANI lIlAvatI ane maMtrIzvaranI pavitra tAe tenI AMkhamAMthI AMsune strota vahevarA pitAnA rAjyanA AvAM be amUlya ratna mATe tene abhimAna thayuM. te vicAramAM ne vicAramAM eTale badhe garakAva thaI gaye ke te jyAre svastha thayA ane AsapAsa joyuM tyAre jeginInuM Asana khAlI paDayuM hatuM. te kyAre kaI tarapha cAlI gaI tenuM paNa tene bhAna na rahyuM. prakaraNa 27 muM. senAne sUraja. satata meghAcchanna AkAzathI kaMTALelA mANasane sUryanA darzanathI jeTalo AnaMda thAya teTalA ja AnaMdamAM Aje mAMDavagaDhanI prajA nimagna che. aMdhArI rajanInA trAsathI kaMTALelA pathikane sUryodaya nIrakhatAM AzAne che ane ullAsa prakaTe tevAja ullAsamAM Aje mAMDavagaDha cakacUra che. rAjAnI zaMkA-vahema vigere TaLI gayA che. AkAza khulluM thayuM che. rAjA ane prajAnA taMtra je madhadarIe jhUlatA hatA te have
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 248 ) kinArA tarapha vaLavA lAgyA che. sai prajA janonA aMtaramAM Aje pramedabhAva uchaLI rahyo che. eka vakhate tyajAyelI rANI lIlAvatIne rAjAe bhAre Adara-satkAra sAthe aMtaHpuramAM praveza karAvyA che. sItAnI kaTI pachI rAmane jema navesarathI sItA lAdhI hatI tema rAjA vijayasiMha devane Aje jANe lIlAvatI navesarathI prApta thaI hoya tema lAge che. AgamAM tapyA pachI, kasoTIe caDyA pachI suvarNa potAnA saMpUrNa tejathI jhaLake tema lIlAvatInA mukha upara vizuddhinI kAMti chavAI rahI che. rAjA ati namrabhAve e svargIya rasanuM pAna karI rahyo che. pahelAnAM karatAM paNa have lIlAvatImAM kaIka adbhuta saMdarya, kaIka apUrva nirmaLatA juve che, mAnavasvarUpamAM svarganuM kaI vikasita pArijAtaka prApta thayuM hoya ema te mAne che. maMtrIzvara pethaDakumArane paNa bhAre sanmAna sAthe kArAvAsamAMthI mukta karavAmAM AvyA che. rAjA pite vAjate gAjate temane zaheramAM laI AvyuM che. prajAnA samuhe paNa e puNyazALI purUSanA mukhanuM darzana karI kRtArtha thayA che. zaheranA vepAra-udyoga pUrvavata zarU thaI gayA che. joke mAne che ke jyAM sudhI maMtrIzvara pethaDakumAra pitAnI madhyamAM che tyAM sudhI prajAne hAranI koI upAdhi spazI zake ema nathI. rAjA pote paNa have maMtrInA jJAna, baLa ane cAritryanI muktakaMThe prazaMsA karatA thAkata nathI.
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 249 ) mAMDavagaDhamAM Aje seAnAnA sUraja ugyA che. bALakA, vRddho, yuvAna ane puranArIomAM eka yA bIjI rIte maMtrIzvara ane rANI lIlAvatInAM ja yazeAgAna gavAi rahyAM che. rAjAnA mananA mela paNa TaLyA che. jANe mAthethI parvata jeTalA khAjo utaryA hAya tema te Aje uzvAsamAM hare krUre che. matrIzvara pRthvIkumAra AvyA pachI rAjata Mtra ke prajApAlananI ciMtA karavA jevuM tene have kai na heAya. ma`trIzvaranA pratApe te Aje nizcita banyA che. jInamadirAmAM Thera Thera pUjA-prabhAvanAnA gaganabhedI dhvanI guMjI rahyA che. upAzrayamAM paNa eka ja kIrttikathA saMbhaLA che. zrAvakakULane ujjavaLa karanAra, jaina itihAsamAM peAtAnu nAma amara karanAra pRthvIkumAranA pUrvajone saMbhArI saMbhArIne paNa temanA prati bahu mAna darzAvAya che. rAjAnA AgrahathI maMtrIzvare rAjyanI lagAma hAtha dharI che, paNa have temane rAjama traNA ke rAjavahavaTamAM mahu rasa rahyo nathI. alakhatta tee rAjakAjamAM bhAga le che, paNa temanI cittavRtti mukhyatve dhama dhyAna ane AtmakalyANane viSe ja tallIna rahe che. jhAMjhaNakumAra paNa have pitAne purepurI sahAya karI zake eTaleA umaralAyaka ane paripakava buddhinA thayA che. te have mAtapitAnI sevAbhakti karavAmAM keAi jAtanI uNapa AvavA detA nathI, te ghaNIvAra kahe che ke-- pitAjI ! have Apa khIjI
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ (250) upAdhiomAMthI nivRtta thaI paMcaparameSTInA smaraNamAM tema ja deva-gurUnI sevA-suzruSAmAM adhika samaya vItAve te ame te sAme kaMI vAdavivAda nahIM karIe. ApanA sukha ane kalyANanI ja Apa kALajI rAkhe ane amane gANa mAne e bahu IcchavA gya che." pethaDakumArane paNa A salAha gaLe utarI che. te moTebhAge dharmaciMtanamAM ja pitAne samaya gALe che. pelI tapasvinI jeginI kyAM gaI haze e citA rAjAne ane maMtrIne paNa muMjhavI rahI che. iMdradhanuSanA raMgane jema pAtramAM jhIlI zakatA nathI tema e joginIne sadAne mATe pakaDI rAkhavI e prathamathI ja azakya hatuM. chatAM rAjA ane maMtrIzvare mANase doDAvyA. jeginInI tapAsa karAvI. paNa tene patto na lAge. ghaNuM karIne te sAdhvIonA saMghamAM ja bhaLI gaI haze ane game tyAM potAnA AtmAnuM ja kalyANa sAdhatI haze e nizcaya karyo. - maMtrIzvarane zrI zatruMjaya tathA giranArajInI yAtrA kara vAnA ghaNuM vakhatathI abhilASa hatA. rAjA vijayasiMhadevanI khAsa dekharekha nIce yAtrika saMghanI taiyArIo thavA lAgI. rAjyanI puSkaLa sahAya sAthe maMtrIzvare sairASTranAM jaina tIrthonI yAtrA karI. giranAra tIrthamAM digaMbara saMpradAyanA eka saMghavI sAthe heja vivAda thatAM, aDhaLaka dravya suvarNa vigerene astalita pravAha vahevaDAvI vetAMbara jaina saMghanuM ekAdhipatya saM. sArabharamAM siddha karI batAvyuM. digaMbara jaina saMghavI A mukuTa
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 251 ) vinAnA jhaina zvetAMbara mahArAjA pAse parAjIta thayA. IMdramALa pRthvIkumAranA gaLAmAM paherAvavAmAM AvI. samagra saiArASTramAM pRthvIkumAra te koi jaina rAjA che, sAmAnya vahevArIye che e eka prazna carcAvA lAgyA. madhyakALamAM jaina nRpatinu je Asana khAlI hatu te maMtrIzvare peAtAnA parAkrama vaDe bharI dIdhu. zrI siddhAcaLajImAM paNa matrIzvaranA pratApe suvarNanAM maMdira baMdhAyA. dAridraya, du: kha, kaSTanuM tA kAMi nAmanizAna paNa na rahyuM. bhagavatIsUtranA zravaNu vakhate paNa matrIzvare eja pramANe dhananA sabhya karyA. gAtamasvAmInA nAme nAme seAnAmhAra samI jJAnanI bhakita karI. te uparAMta bhRgukaccha jevA mhATAnhAnA aneka zaherAmAM sarasvatI bhaMDArA bharI sAhitya ane jJAnanI upAsanA karI peAtAnA jIvanane dhanya karyuM... e pramANe keTalAka kALa dharmArAdhanane viSe khacI cAre taraph jInazAsanane vijayagheASa vartAye. Aje jamAnA vItyAM, chatAM jaina saMghanA itihAsamAM maMtrIzvara pethaDakumAranuM sthAna eTalAja yazagAravathI dIpI rahyuM che. 000 samApta.
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ be amulya ratno. rajanAM ukhegI kAyama pAseja rAkhI zakAya tevI suMdara sAIjha pAkuM rezamI peThuM aneka uogI bAbatenA saMgraha vALAM A be pustakanI babe traNa traNa AvRttio thaI gaI che. ghaNuM pustakonI garaja A be pustako sAre che. 1 paMcapratikramaNa pikeTa sAIjha. so nakalanA. kiM. rUA. 0-10-0 rUA. 50-07 2 jaina nityapATha saMgraha ki. rUA. 0-100 rU. 50-0-0 - A pustaka mATe amAre vadhu lakhavAnuM kAraNa nathI kAraNa ke eka vakhata maMgAvanAra pharI sAmaTI maMgAve che. dareka zubha prasaMgamAM vahecavA sAmaTI maMgAvI. have levA jevo che. namune maMgAvI khAtrI kare. lakhe - jaina sastI vAMcanamALA rAdhanapurI bajAra-bhAvanagara
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ = aMdhArAmAM nahi rahetA = ApaNA pUrvajonA ujvaLa itihAsa jANavA mATe varase rU 3) ne kharca dareka jaina have jarUra karaze. . kAraNake jaina sastI vAMcanamALAe saM. 1979nI sAlathI rU 2) mAM 500) pAnAnAM pustaka ApavAnuM zarU karI saM. 1981 thI rU 3) e 900 pAnAnAM pustake nIyatItapaNe grAhakane ApyAM che ane saM. 184 mAM te teja lavAjamamAM 1050 pAnAnAM cAra pustake grAhakene ApI amArA udezanI khAtrI karI ApI che. navA para grAhakoe amAruM lIsTa maMgAvI vadhu khAtrI karavI ane grAhaka thavA 0-8-0nI TIkITa bIDI nAma dAkhala karAvavuM. . - amArA navA graMthanI yojanA. 1 thulIbhadranI naikA. 4 citrasena padmAvatI. 2 tilakamaMjarI. 5 mahAmaMtrI kasmazAha', 3 caMpaka zreNInI kathA. 6 saMghapati samarasiha uparanAM ke bIjA itIhAsIka pustake lagabhaga eka hajAra uparAMta * nAnAM vArSika lavAjama rU 3) ane pisTa kharca 0-1000 maLI 6 3-10-0 mAM maLaze. saM. 1979 thI 81 nAM pustako zIlIkamAM kula nathI. saM. 1982-83 nAM pustake zIlIkamAM nAmanAM ja che. Te grAhaka thavAmAM vilaMba nahi karavA amArI vinaMti che. ' lakhe-jaina sastI vAMcanamALA. rAdhanapurI bajAra, bhAvanagara,
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ A). jIndagInI yAdI ane ghera beThA tIrthayAtrA gujarAtane kacchane anubhavI kacchane gujarAtanI pichANu! ! zrI kaccha-giranAranI-mahAyAtrA eTale zeTha zrI nagInadAsa karamacade pATaNathI kADhela mahAsaMghane - saMpUrNa ane sacitra itihAsa: bhaviSyanI jene prajAne ammara itihAsa rUpa che , saMdhanI yAtrA karanArane jIMdagInI yAdagAra samuM che. saMghanI yAtrAno lAbha laI na zakanArA bhAIone ghera sta beThAM yAtrAne lAbha ApanAruM che ane pUjya munivargane vihAra ka) mATe pathadarzaka bhomiyA rUpa che. AvA sonAnA dAgInA samA amulya pustakamAM saMghanI bhavyatAnA varNane, saMghanI sAmagrInI ne, mArgamAnA dareka gAma-zahera ane tirthone paricaya moTA moTA rAja-sanmAnanA drazya, saMghavIjInuM jIvanacaritra, kaccha-dezane paricaya, ItyAdi aneka vastuone AnI aMdara samAveza karavAmAM Avyo che. vaLI bhAtabhAtanA citrothI graMtha suzejita banaze. pratyeka jaina bhAIone ghera A amulya pustaka hovuM ja joIe. lagabhaga 350 pAnAnA pAkA rezamI bAIDIMgavALA A graMthanI kiMmata mAtra rU. 2-8-0 ' lakhe: zrI jaina sastI vAMcanamALA rAdhanapurI bajAra_bhAvanagara,
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
_