________________
(૧૬) રાજદરબારમાં સવિશેષ થાય ! મહારાજા જેવા માગે છે એને અર્થ પણ એજ છે કે મહારાજાને પોતાને તે મેળવવાની આતૂરતા છે.” ગંગાએ એટલું કહીને એકે એકે મહારાજા અને પેથડની સામે જોયું. મહારાજાના કાનને એ શબ્દો અપ્રિય લાગ્યા, હૃદયને ગમ્યા. લેભવાસના સળવળી. એ સળવળાટ ઉપર ગુંગનાં વાક્ય આહ્લાદક થઈ પડયા.
મહારાજાની દાનત બગડતી ચાલી છે; ગંગ તેને પ્રપંચથી ઉતેજી રહ્યો છે એ બધું પેથડ સમજી ગયા. ભેળા રાજાને નીચે પ્રધાનની ખટપટને ભેગ થતો નીહાળી પેથડને દુ:ખ થયું. દુઃખ કરતાં પણ અધિક તે રેષ ઉપ. પરંતુ તે પિતાની લાગણીઓ ને કાબુમાં રાખતા શીખે હતે. ભૂખ, તરસ, થાક વિગેરેને કાબુમાં રાખવા કરતાં હર્ષ શોક, ક્રોધની લાગણીઓને કાબુમાં રાખવી વધારે મુશ્કેલ છે એમ જાણુને જ તે વૃત્તિ સંયમ પ્રત્યે ખાસ ધ્યાન આપતે.
પણ મહારાજા પિતે કેમ કંઈ બોલતા નથી ? તેમને પિતાને જે વસ્તુ જોઈતી હોય તે ખુશીથી તેઓ મારી પાસેથી ઈસારા માત્રથી લઈ શકે છે. શું હું એટલે બધે દૂર અને ભિન્ન ભાગું છું કે તેમને ગુંગ પ્રધાન જેવા એક પુરૂષની મદદ ચાચવી પડે છે? કોઈ દિવસ નહીં ને આજે જ મારા અને મહારાજા વચ્ચે આ અંતરાય શા સારૂ ?”
મહારાજાના હોઠ ફફડડ્યા. પણ તેઓ કંઈ બોલે તે પહેલાં જ મુંગે શરૂ કરી દીધું:–“એ બધા તર્કવિતર્ક
