________________
( ૨૧ ) અન્યાય ન થાય, તેનાં પુણ્યમય પગલાં અનુસરી શકાય એટલા માટે જ આ ત્યાગ, આ ચિંતા અને આ કષ્ટ સ્વીકાર્યા છે !”
મંત્રીશ્વર અને રાણી લીલાવતીના ઈતિહાસથી કંઈ રાજાને પોતાને ઇતિહાસ નિરાળે નહોતે એ બન્નેનાં નામ સાથે તેનું ભાવી પણ સંકળાએલું જ હતું જેગિનીના સચોટ શબ્દોને વધુ આતુરતા પૂર્વક સાંભળવા લાગ્યું –
“રાજન ! જીવનનો અમૂલ્ય અવસર તમે મંત્રીશ્વરના પરિસ્થમાં વિતાવ્યો, પણ ભાગ્યદોષે તમે તેને બરાબર સમજી ન શકય સંયમ અને પરાક્રમની મૂર્તિ સમા પૃથ્વી કુમારને તમે સોમાં જ એક નરાધમની દયા ઉપર છેડી દીધા એ જોઈ કાનેલીની નહીં થઈ હય? આજે માંડવગઢના ભલે તમે
જ કહેવાઓ, પણ પ્રજાના અંતરની તપાસ કરશે તે ત્યાં તમારૂં નહીં, પણ મંત્રીશ્વરનું જ સિંહાસન મંડાયેલું જોઈ શકશે પ્રજા પિતાનાં તારણહાર તરિકે તેને પૂજે છે. તેજ આજે માંડવગઢનો મુકુટ વિનાને મહારાજા છે. છતાં પાછો એટલોજ નિસ્પૃહ, એટલો જ નિષ્કામ અને સંસારભેગથી એટલો જ ઉદાસીન! મંત્રી તરીકે એક શ્રાવક કેટલે શ્રેષ્ઠ નીવડે છે તે તેણે પિતાના જીવનથી બતાવી આપ્યું છે. જે સંઘમાં આવા શ્રાવકે ઉત્પન્ન થાય છે તે સંઘની પ્રતિષ્ઠા વિશ્વભરમાં નામાંકિત રહી જાય એ સ્વાભાવિક છે.”
પણ મૂળ કહેવાની વાત રહી જતી હોય તેમ પાછું કંઈક
