________________
( ૨૧ ) બપોર નમવા આવ્યા. અન્ન–પાણું અને આરામના આધારે આજ્ઞાંકિત રહેતા દેહે એક પણ ડગલું આગળ જવાની સાફ ના પાડી. દેદાશાહે એક વૃક્ષની શીતળ છાંયા નીચે સહેજ આરામ લેવા નિશ્ચય કર્યો.
ઉદ્યોગ અને ગીઓને નિદ્રાવેરણ જેવી લાગે છે. કાયર અને કંગાળ પુરૂષોને મૃત્યુ ભારે ભયાવહ લાગે છે. પરંતુ દુ:ખના ઉગ્ર દાવાનળમાં અસાધારણ શાંતિ પ્રેરનાર જો કોઈ હોય તે તે કાંતે નિદ્રા અને કાંતે મૃત્યુ. ઉપરાઉપરી આપત્તિઓથી બળી-ઝળી રહેલા માનવને જ્યારે તેના સગા-સંબંધીઓ, મિત્રે તજીને ચાલ્યા જાય છે ત્યારે માત્ર નિદ્રાજ તેને વ્હાલથી પોતાના મેળામાં લે છે અને સ્નેહસ્પર્શવડે
પળી ઘડીવાર મંત્રમુગ્ધ બનાવે છે. રોગ-દર્દથી રીબાતા માનવીને પણ એજ પ્રમાણે મૃત્યુ આવીને તેના સંતાપ હરી લે છે. થાકીને લોથ જેવા થઈ ગયેલા દેદાશાહને નિદ્રાએ પતાના કોમળ કાબુમાં લીધો.
કુદરત પણ દાના દુઃખમાં ભાગીદાર બની. વાયુની હેરેએ તેના શ્રમિત અંગ ઉપર માતાના જેવા નેહકમળ હાથ ફેરવ્યા. તે પોતાનું બધું દુઃખ ભૂલી ગયે.
આસ્તે આસ્તે પ્રખર કીરણે વર્ષાવતો સૂર્ય પણ હવે પોતાની સત્તા સંકેલેવા લાગ્યો. પોતાના પ્રિય આવાસને તજી દૂર ગયેલા પંખીઓ કલકલ રવ કરતાં પાછાં ફરવા લાગ્યાં, છતાં દેદાશાહે આંખ ન ઉઘાડી. અત્યારે તે એક મનેરમ સ્વમની મજા માણી રહ્યો હતે. કેવું હતું એ સ્વમ?
