Book Title: Agam 10 Ang 10 Prashna Vyakaran Sutra
Author(s): Chotalalmuni
Publisher: Nathalal Dahyabhai Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/011592/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrI lAdhAjI svAmI smAraka graMthamALA-maNake 22 me. - 9 zrI pravyAkaraNa. sUtro [gujarAtI anuvAda] abduvAdaka =09 sva. jainAcArya pUjya zrI lAdhAjI svAmInA ziSya chu suni zrI choTAlAlajI. (lIMbaDI saMpradAya) - 00== mahavvae paMca aNuvvae / taheva paMcAsavasaMvare ca // viraMti iha lAmaNiyaMmi panne / lavAvasakI lamaNe tibemi sUcaTGja che 00 1000 10000 50000 --- prakAzaka nAthAlAla DAhyAbhAI zAha ena. sekreTarI, pUjya zrI lAdhAjI svAmI pustakAlaya, lIMbaDI -80 AvRtti 1 lI prata 1000 vIra saMvata 2459. sane 1933. vi. saM. 1989 - -one amadAvAda-dhI "DAyamaMDa jayubilI" prinTiMga presamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM. 500 no mUlya 10 = nA ==== -- = = ===so o === === erJ Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrI lAdhAjI svAmI smAraka graMthamALA, * * * jaina muni zrI choTAlAlajI kRta pustake maNake 1 vidyAsAgara bhAga 1 rU. 0-8-0 che 2 , , 2. rU. 1-0-00 , 3 zrIsadupadeza kusumamALA (6 ThI AvRtti) bheTa. , 4 mAMdAnI mAvajata (nathI) ,, 5 zrI bhaktAmara maMtramAhAsya rU. 2-0-0 , 6 vizuddha premapravAhinI () rU. 0-12-0 (nathI) 7 pR zrI lAdhAjI svAmInuM jIvanacaritra 0-12-0 , 8 vidyAsAgara bhAga 3 (chapAze) , 9 izvarastuti (a. muM. paDhIyArakRta) 0-1-6 , 10 madAMdhanI mastI (nathI) , 11 hArI vitaka vArtA (nathI) 12 pavitra pramadAnuM parAkrama (kathA) 0-10-0 13 zrI laghu kAcuM batrIsI (kAvyo) 0-8-0 14 apavitra vastra virUddha pavitra khAdI (citro) (bheTa) 15 lAkhA paTelanI lAkaDI (bodhaka vArtA) (bheTa) 16 zrI ladhusaddha puSpamALA (bhaTa) 17 triratna (leTa) * 18 sAmAyika sUtra (bheTa) 19 be hAtha joDI (prArthanA) 1-4-0 - 20 sAmAyika-pratikramaNa sUtra 0-2-0 , ra6 nava ratna (bheTa) >> rara praznavyAkaraNa sutranuM bhASAMtara 0-10-0 bheTa ApavAnAM pustaka darekane mATe 1 Ane paja mekalavuM. maLavAnuM ThekA - pUjya zrI lAdhAjI svAmI pustakAlayanA vyavasthApaka bAphelA parA, lIMbaDI (kAThiyAvADa) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *_* / - TcR. ra0 caraNakamAM - - - = == anAdi kALathI karmanAM AvaraNomAM aTavAtA muja raMkane hAtha jhAlI AtmA ane karma zaktinI oLakhANa karAvI, karmacakramAMthI mukta thaI muktinA mArgane batAvI jeNe anaMta upakAra karyo che, te upakAranA maraNarUpe hai arpaNa A puSpa pAMkhaDI, sva. jainAcArya zrImad pUjyazrI lAdhAjI svAmInA caraNAraviMdamAM vinamra bhAve arpita bALa ziSya muni cheTAlAlajI = == = = = = = = == = == = - -- -- - ----- - - -- Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAra patrikA A pustakamAM agAuthI Arthika sahAya karI uttejana ApanArAonAM nAma rU. 51 parI, dAmodaradAsa jeThAbhAInAM sva. putrI bahena dhanalakSmInA smaraNArthe. (amadAvAda) 25 zAha puMjAbhAI karamazI hA. zrI. velajI ugAbhAI (mu. khArAI kaccha-vAgaDa) 10) vakIla lakhadhIra desAbhAI zAha (bhacAuM-kaccha vAgaDa) 10] zrI. avacaLabhAI mULajI zAha (ghANIthara-kaccha vAgaDa ) 5 zrI. suMdarajI bAvAbhAI desAI hA. Do. mehanalAlabhAI (sAyalA) Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSamAprArthanA prastuta praznavyAkaraNu sUtranA gujarAtI anuvAdanI jAherAtanA henDabIlamAM jAhera karavAmAM AvyuM hatuM ke A graMthane suni puNyavijayanI suMdara prastAvanAthI suzAlita karavAmAM Avaze." eTale vAcake A pustakanuM pAnuM utrADatAM te prastAvanA jovAnI AzA jarUraja rAkhatA haze; paNa jyAre tenu pAnuM udhADatAM te AzAne nirAzAmAM pheravAyalI joze tyAre jarUra phaiTalAka vAcakeAne duHkha thaze e huM barAbara samajuM chuM, ane te badala prArabhamAja huM te udAra ane snehI vAcaka khaenI savinaya kSamA prArthu chuM. sunivara zrIyuta cheTAlAlajI svAmIne! ane mAre ekaja dharmapracAraka dhama pitA zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhunA putra tarIkenA aMgata snehasaMbaMdha varSo thayAM nikhAlasapaNe cAro AvatA hatA. tene pariNAme gata cAturmAsamA eTale ke vikrama saMvata 1988nA cArtumAsamA teozrIe mane praznavyAkaraNanA anuvAda upara vistRta prastAvanA lakhavA atyaMta Adara ane lAgaNIbharI rIte Agraha karyo. jo ke huM sAcuM kahuM te, mArI kAsaraNI bhinna dizAmAM vahetI hAvAthI prastuta pustakanI prastAvanA lakhA mATenI je taiyArI joI ce te jarAya naheAtI ane te mATenI rUparemAya mArA magajamAM nahetI, tethI me' teozrIne te mATe nA pADI hatI; tema chatAM teeAzrIe mArA samakSa evI dalIla rajI karI ke~~ Apa A pustaka upara prastAvanA lakhazA te ubhaya soMpradAyanI samajadAra janatA upara evI asara paDaze ke parasparamAM amuka aMze bhinna bhinna mAnyatA dharAvavA chatA ekaja dharmopitAnA putra samAna, ubhaya soMpradAyanA jaina munie satya siddhAtanI AkhatamAM paraspara sahakAra ane samabhAva sAdhI zake che, ane tethI r Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema paNa thaze ke-parasparamAM vikhUTA paDatA ubhaya saMpradAyanA samajadAra janasamUhane eka bIjAnI samIpamAM AvavAno prasaMga maLatAM parasparanA virodha vaimanasya Adi dUra thaze. AthI mArI namra vinaMti che ke-Apa jarUra A graMtha upara prastAvanA lakhe." munivara zrIyuta choTAlAlajI svAmInI A dalIla ne gaLe utarI ane mArI prastuta pustakanI prastAvanA lakhavA mATenI kazIye taiyArI na hovA chatA anicchAe paNa meM temanuM vacana mAnya karyuM. astu. tema chatAM kudaratanuM nirmANa ja evuM hatuM ke huM prastuta graMthanI prastAvanA lakhavA mATe je vizALa avalokana Adi karavuM che te mArI tabIatanA kAraNe karI zakyo nahi, ane jema jema avalokana karavA lAgyo tema tema vadhAre Aghe pahocavAnI IcchA thaI; eTale manamAM ema thayuM ke-jyAMsudhI A bAbato mATe pUrNa avalokana na thaI rahe tyAsudhI A viSayamAM atyAre kazuM ja na lakhavuM, ane je khAsa viziSTa jaNAtI bAbatanI carcA A prastAvanAmAM cheDI devAmAM Ave che tevI artha vagaranI prastAvanA lakhavI e kaI rIte zobhAspada na gaNAya. prastuta pustakane huM chuM te karatAM ati satvara prakAzamAM mUkavAnuM hovAthI huM vAcakone prastAvanA pUrI pADI zake nathI te badala dareka jijJAsu vAcakanI kSamA prANuM chuM. temaja munivara zrIyuta choTAlAlajI svAmInI Atara IcchAne pUrNa karI zake nathI te badala teozrInI savizeSa kSamA prAchuM. ane huM vizvAsa rAkhuM chuM ke-je prastuta pustakanI bIjI AvRtti nIkaLavAno samaya Avaze ane tyAre je mArAthI banaze te vAcakenI sevAmAM jarUra huM prastAvanA raju karIza, eTaluM IjhI viramuM chuM. 1989 Azvina kRSNa che ke muni puNyavijaya. pATaNa che " Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA suvarNa vastutaH zuddha ane ni`Laja hoya che. bhUta bhaviSya ane vamAna e traNe kALamAM suvarNa suvarNarUpe rahe che. kAI vakhate te suvarNanA kaNe! jathAmAM jAme che-keSTha suvarNakAra tene jamAve che, tyAre te suvarNanA alakArA bane che ane te vakhate tenI meghI kiMmata aMkAya che, jyAre e jathA vikharAI jAya che tyAre te mATI sAthe maLI jAya che ane tenA para vadhu mATInA thara jAme che tyAre te sAmAnya janasamAjanI dRSTithI adRzya bane che. keTalAka vakhate suvarNanA rajakaNA vadhu chUTAM paDI gaelA hAya, ta| suvaNu mizrita mATIne nahi jANanArAo e mATIne-mATImAM chUpAela suvarNa ne halakAmAM halakA kAryamA paNa upayAga kare che. eja rIte AtmA vastutaH zuddha-nirmaLa ajara-amara hAvA chatA, traNe kALe zAzvata-siddha svarUpI hAvA chatA, karUpa mATInAM AvaraNAthI evA vyApta thaI gayA che ke e ajarAmara AtmAne punapa nanana punarapi mamAMM-vAraMvAra janma maraNunAM AvAM karavA paDe che,sthULa dRSTie manuSya deva-pazu-pakSI ane narakano avatAre| dhAraNa karI te te gatinA sukhadu:khanA kartA-bhAtA tarIke gaNAvuM paDe che. peAtAnA svarUpane bhUlI gaela AtmA ajJAnavaDe karIne siMhe peAtAne mAnela dheTAnI mAphaka A sthUla dehamAja huMpaNuM mAnI nAnAvidha karmI karI vadhu ne vadhu kapa mATInA tharanI nIce dabAI jaI AtmAnuM AtmApaNuMja visarI jAya che, ane lAMkhA kALanI e bhUlane pariNAme AtmA-anaMta zaktimAna AtmA peAtAnAja karelAM karmInI pAse pAte rAka-gulAma jevA khanI jaine nAca nAce che. kSaNika ane nAzavaMta sukha-kharI rIte sukhA" bhAsane joIne te AnaMdathI nAcI uThe che, ane kSaNika--nAzavaMta Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkha-dukhAbhAsane joIne te raDI paDe che. AvI rIte raDavAmAM ane hasavAmAM keTalAe kALa-yugane vitAvI nAMkhyA tenI koI gaNanAja nathI ! te karmane katAM ane bhoktA nizcayanayanI apekSAe AtmA bhale na hoya, paraMtu vyavahAranayanI apekSAe te AbhAja karmane kartA ane bhoktA che; ane zrI vItarAga deva paNa kahe che ke -"TI vittA va, kudAya suca-arthAta sukha duHkhana kartA ane bhaktA AtmA teija che; e siddhAntane anulakSIne jaina siddhAtakAra ane zrI bhagavagItAkAra paNa AtmAne ja pite potAnA mitra ane zatru tarIke oLakhAve che. jenAmAM De aMze paNa buddhinI nirmaLatA che tene te e vAta jarUra samajAya tema che. sukhaduHkhane kartA ane bhaktA AtmA che e vAta satya che, saMpUrNa satya che, paNa te amuka apekSAo. jaina dharmanA siddhAntA ekAtavAdI nathI paNa anekAntavAdI che. amuka apekSAe TLa ramI ra ka rUci, arthAta karelAM karmo bhegavyA sivAya AtmAno mokSa nathI, e vAta satya che; paratu ethI dareke dareka bAbatamAM eka siddhAnta tarIke eka ja vAta na mAnI besavI ke-karmanAM phaLa bhogavyA sivAya AtmAnI mukti naja saMbhave. dareka karma kAMI eja prakAranA hotA nathI. koI karmabaMdhana zithila hoya che, ane kaI karmabaMdhana niviDa-nikAcita hoya che je zithila karmabaMdhane hoya che, te te jJAna, dhyAna, tapazcaryA, aMtaHkaraNapUrvakane zuddha pazcAttApa, zuddha ane prabaLa bhAvanA vagere sAdhArA vagara bhogavyeja dUra thaI zake che, ane nikAcina karmabaMdhane jeke bhagavyA sivAya sarvA-savAze chUTA thaI zakatA nathI, paraMtu purUSArca vaDe, te je lAMbI mudata bhogavavAnA hoya te alpa mudatanAM, ane baja mahAdukhadAyaka hoya te te alpa duHkhakAraka karI zakAya che. - - - - - - Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je dareka dareka karmanAM phaLa bhegavavAMja paDatAM hoya te AtmAne mATe koI paNa kALe muti saMbhaveja nahi, kAraNake jyAM sudhI pAMca prakAranA zarIramAM AtmA rahe ane pUrvakRta (eTale je samaye karmanA phaLavipAka bhogavate heya tenI pahelA koI paNa samaye karelAM karma, pachI te pAca-pacIsa janmAktara pahelAM karyo hoya ke mAtra pA kalAka pahelA karyA hoya paNa bhegavavAnA-anubhavavAnA vakhata pahelAM keI paNa vakhate karelA karma, te pUrvakRta) karmanA phaLavipAka jyAre jyAre bhagavAtA hoya tyAre tyAre e ja samaye navA karmazubhAzubha karma baMdhAtAja hoya che; paraMtu navAM karma je vakhate baMdhAtAM heya che te vakhate je te AtmAnAM mana-vacana ane kAyA traNe ekAkAra thAya teja e karma baMdha paDe che; paNa je avyakta bhAva-nirlepa bhAve-anAsaktipaNe e karmo thatAM hoya te pachI e karmonA pAkA baMdha paDatA nathI, ane tethI tevA karmo vagarabhegavyuM paNa dUra karI zakAya che, ema zrI vItarAga deva kahe che. A vAta vyavahArathI paNa samajI zakAya tevI che. IrAdApUrvaka-dveSapUrvaka kAIne apAela mArI nAMkhavAnI dhamakI e gunha gaNAya che ane te je sAbIta thAya che te tenI zikSA paNa dhamakI ApanArane bhogavavI paDe che; ane thoDA paNa IrAdA vinA ke dveSa vinA ajANapaNe kadAca koIne prahAra thaI gayo hoya ane te je sAbIta karI zakAya te te zikSA bhegavata nathI. jema vyavahAramAM A niyama che tevI ja rIte karmabaMdhana ane tenAM phaLa bhogavavAnA saMbaMdhamAM paNa jJAnadaSTie samajI zakAya tema che ane ethI ja zrI viraprabhue kathela che ke "kriyAe baMdha nathI paNa pariNAme baMdha che" ane te kathana saze satya che. karmanA saMbaMdhamA jaina siddhAntanA anekAntavAdanA AdhAre eka vAta e paNa vicAravA jevI jaNAya che ke, dareka AtmAne tapotAnAja karelAM zubhAzubha karmanA phaLa bhogavavAnA hoya che- Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 anyanAM karelAM zubhAzubha karmanAM baMne sAthe ane tenAM phaLa bheAgavavA mATe eka khIjAne kAI sabaMdhaja nathI. AvA prakAranI mAnyatAne lIdhe eka kahevata thai gaI che ke " je kare te bhegave," mAtA ipatA-putra--bhAi hena-strI-pati vagerene eka khIjAne eka bIjAe karelAM karmanAM phaLa bhAgavavAM paDatAMja nathIH A mAnyatAe ekAnta rUpa pakaDela heAvAthI, parasparane sneha sevAbhAva ane eka bIjAnA du:khamAM hArdika sahAnubhUtinA bhAvane lagabhaga nAza thai gayA che. jo thADe ghaNe ao mAyAvI svArtha hoya te kAMIka paNa eka bIjAne sahAya kare, athavA leAkalajjAthI sahAya kare, paNa te potAne khAsa agavA na Ave tyA sudhI ja; jyAre pAtAne khAsa muzkelI bhAgavavAnA prasaMga upasthita thAya, tyAre apavAda sivAya sau kAI " enAM kayA e bhAgave, ApaNe zuM karIe" ema kahI dUra khasI jAya che! AnA pariNAme hRdayanI zuSkatA vadhe che ane manuSyamAMthI manuSyatva naSTa thatuM mane jaNAya che. amuka apekSAe ekakhIjAnAM zubhAzubha karmanA phaLa bhAgavavAmAM ochA- vadhatA aMze bIjAnA paNa bhAga che, e vAta kAMIka yeAgya jAya che. jaina siddhAntamA kAi paNa bhavamA mUkI AvelAM adhikaraNa-kAi paNa jAtanAM sAdhane paDayA rahelAM hAya tenA upayegna kANa kare che, e vAta sAdhana mUkI AvanAra muddala jANatA na heAya, temaja atyAre te sAdhana-zastranA upayAgamA tenI anumAdanAe na hAya, chatAM e sAdhanathI thatI kriyAnA TunI rAvai-karmanA phaLa vipAkane! amuka aMza sAdhana mUkI AvanArane Ave che ane tenA sukha duHkhanAM phaLa paNa bhAgavavAM paDe che. A vAta tattvadaSTie vicAra karatA satyaja jaNAya che. zAstra pratye zraddhALu te A vAta jarUrI mAne che, ane mAnavAceAgya paNa che. jyAre karmanI rAvaTa AvavAnI vAta manAya che teA pachI peAtAnA karyAM ja karmI peAtAne begavaga paDe ke, khIjAne levA devA nathI, evA ekAnta siddAnta Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zA AdhAre janasamAja mAnI beThela che, te A lakhanArathI samajAtuM nathI. e vAta te sahu keI kabUla kare che ke-karelAM zubhAzubha karmanA phaLa kaI paNa kALe bhogavavA to paDe che ja, ane te paNa jyAsudhI AtmA pitApitAnA svarUpane jANe nahi-vibhAvamAthI nIkaLI svabhAvamAM na Ave tyAM sudhI te sadudyama karI zake nahi. e karmanAM AvaraNone dUra karavAne pote pitAnI zaktino upayoga na karatAM manane adhIna varte tyAsudhI te te AtmAne pote karmathI nirlepa hevA chatA karmabaMdhanathI baMdhAIne janma jarA maraNanA ane janma janmAtonA phaLavipAka bhegavavA paDavAnAja, kAraNake baMdhana ane muktinuM kAraNa mana che. e mana jItAI jAya, mana AtmAne adhIna banI jAya, mana marI jAya, eTale eja ghaDIe AtmAnI dehAdhyAsAdinI saghaLI bhramaNA TaLI jAya ane svasvarUpamAM sthita thaI, araNuMka muni ke gajasukumAra muninI peThe alpa samayamAM kaivalyajJAna ane kaivalyadarzanane prApta karI kadAca aMtakRta kevaLa thaIne parama pade sthita thAya. eTalA mATeja zrIvItarAga deve kahyuM che ke-je nIce nI patta arthAta eka manane jItyuM eTale pAce idhei chatAI gaI, ane pAMca I diyonA viSaya chatAyA eTale sarva kAI chatAI gayuM. zrImAna AnaMdaghanajI mahArAje zrI kuMthunAthajInA stavanamAM kahyuM che ke "mana jItyuM teNe saghaLuMre jItyuM, e vAta nahi TI." A kathana saMpUrNa satya che. manane jItavA mATe ane karmanAM AvaraNa dUra karavA mATe karmanA svarUpane jANavuM joIe, kAraNake je vastusthiti hAnikAraka hoya, je pravRttithI koI paNa jAtanuM nukasAna thatuM hoya, te vastu athavA pravRttinA yathArtha svarUpane jANavuM joIe. tenA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathArtha svarUpane jANyA sivAya tene bhaya na thAya ane bhaya thayA sivAya teno tyAga paNa thaI zake nahi; aphINa ke semala vagerenI oLakhANa na thaI hoya, tenA pariNAmane jANyuM na hoya to ajAzupaNe paNa tene upayoga thavAne saMbhava rahe che; ane e ravarUpane jANanArAo maraNubhayathI ane jIvavAnI AzAthI, jherathI dUra nA che. evI ja rIte karmanA svarUpane jANavAnI atyaMta AvazyakatA che. e AvazyakatA pUrNa karavA mATeja zrI vIra prabhue zrIpraznavyAkaraNa sUtramAM karmabaMdhane kevI rIte niviDa ane zithila baMdhAya che, AtmA kaI rIte karmanAM AvaraNathI vadhu ne vadhu AvarAya che, ane e AvaraNe kaI rIte dUra karI zakAya che, vagere vistArapUrvaka kahyuM che. karmanA pravAhane AvavAnA jJAnanI jeTale aMze jarUra che teTaleja aze te pravAhane rokavAnA jJAnanI paNa jarUra che. e jJAna paNa zrI praznavyAkaraNa sUtramAM zrI vIraprabhue bahu jhINavaTathI samajAveluM che. sUtranI mULa bhASA ardhamAgadhI hovAthI enA abhyAsIo bahu thoDA hoya che eTale teno lAbha sAmAnya jana samAja laI zakatA nathI. tethI yathAzakti A anuvAdano prayatna karyA che. te keTale aMze saphaLa thayo che te te vidvAna vAcake kahI zake. eka vizeSa vAta. sUtramAM sthaLe sthaLe munine mATe maghamAMsAdinA tyAganI sUcanA Ave che. A uparathI sAmAnya rIte leke kadAca mAnI le ke e kALe jaina muniomAM e pravRtti bhagavAne joi haze ane tethI tene tyAga karavA kahyuM haze. AvI mAnyatA bhUlabharelI che. te kALe aneka pAnA tyAgIo, sAdhu ane zramaNa tarIke manAtA ane temAnA keTalAkamA e pravRtti joIne jaina sAdhune teothI jAdA pADavA ane oLakhAvavA mATe e sUcana temAM samAreluM hoya e mAro abhiprAya che; chatA mane lAge che ke A viSaya upara vizeSa prakAza ane spaSTatA sAthe temaja itihAsadRSTithI lakhAelo ekAda vistRta nibaMdha vartamAna jaina sAhityamAM hevo joIe che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastuta pustakamA, hiMsA-jUTha-corI-abrahmacarya--parigraha e pAca prakAranA Asava karmanuM AvavuM, e viSe adhikAra prathama khaMDa mAM che; ane ahiMsA-satya-asteya-brahmacarya--aparigraha e pAca saMvarano adhikAra bIjA khaMDamA che. e varNananI mahattA-khuda tIrthakara devanI vANanI mahattA huM pAmara zuM kahI zakuM? vAcakee vicArapUrvaka A sUtranuM mananapUrvaka vAcana karavuM, ane je koI paNa vADAnA durAgrahamA pitAnI buddhine goMdhI rAkhyA vinA taTasthatAthI ekathI vadhu vAra A zAstranuM vAcana karavAmAM Avaze te huM vizvAsa pUrvaka kahI zakuM ke vAcanArane pitAnA mAnavajIvananI upayogitA ane AtmakalyANanI sAcI sAdhanA jarUra jaDI Avaze. vaida te dardanI cikitsA karI davA ApI zake, pachI davA khAvI ane karI pALavI ane Arogya prApta karavuM ke kema te to dardInI marajInI vAta che. e ja rIte janma jarA maraNa-bhavoga maTADavA mATenI amUlya auSadhi zrI vItarAmadeve ApaNane ApI che teno upayoga ke karavo e te mAnavanI vRtti upara ja AdhAra rAkhe che ne! mahArI zArIrika asvastha prakRti ane bIjI keTalIka pravRttine lIdhe temaja eka azuddha prati uparathI karAyeluM prathama vAranuM bhASAntara bInaupayogI thavAthI Akhu bhASAntara pharI vAra lakhavuM paDeluM hevAthI pustakaprasiddhimAM dhAravA karatA ghaNI vadhAre DhIla thaI che tene mATe udAracarite pAse kSamA yAcuM chuM. mArA hamezanA sahAyaka sevApremI munivarya zrI lakSmIcaMdrajI muninI je mane saMpUrNa sahAya na hota to huM je kAMI AvI sAhitya pravRtti karI zakuM chuM te kadi paNa na ja banata; e emanI sahAya mArA para upakAraka ja che. vaLI A pustaka je kAI suvAcya banyuM che te zrI cunIlAla vardhamAna zAhanA athAga zramane AbhArI che, e RNane paNa atra svIkAra kara joIe. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 A sUtrane anuvAda karavAmAM be chApelI prato ane be hastalikhita pratene upayoga karyo che, temaja zabdArthane spaSTatAthI samajAvavA mATe zatAvadhAnI paMDitarAna zrI ratnacaMdrajI svAmI kRta ardhamAgadhI zabdakoSanI moTI sahAya maLI che. A pustakanI prastAvanA lakhavAnuM vidhAna muniratnazrI puNyavijayajI (pravartaka zrI kAtivijayajInA ziSya zrImAna caturavijayajI mahArAjanA ziSya) e svIkAryuM hatuM, paraMtu anuvAda karIthI kare paDo tenI pAchaLa bahu samaya gaye ane pustaka utAvaLe prasiddha karavAnuM hatuM tethI chApelo bhAga vAcI javAno paNa pUrate avakAza rahevA pAme nahi, eTale te prastAvanA lakhI zakyA nahi. temanI prastAvanAthI bhagavAnanI A vANI upara kAI ane prakAza paData, paraMtu upara jaNAvelA kAraNathI te banI zakyuM nathI. chevaTe A pustakanAA anuvAdanA vAcana-mananathI koI paNa jIvAtmA karmanA baMdhanathI baMdhAtA aTake, AtmajAgRti anubhave. jagatanA mAyAvI padArthomA muMjhAI rahI che aneka nehAnA moTA prANuo sAthe vera bAMdhe che ane jenAM kaTu phaLo aneka janmAMtaramA bhegavavA paDe che te vairabaMdhana karatA aTake, vibhAvarAthI nIkaLI svabhAvamAM Ave, pitAne pite oLakhe, jagatanA prANI mAtranI niSkAma bhAve sevA karavAnI vRtti jAgRta thAya ane jagatanAM sukhaduHkhane samabhAve sahI levAnI vRtti keLavAya, pade grAhaka dRSTi dUra thAya, ane nAnA prakAranA karmanA udayathI jeo pApapaMkamAM paDayA hoya tenI pratye deva ke abhAva utpanna thavAne badale tenI pratye samabhAva jAgRta thAya, eTaluM ja nahi paNa bhivya lokApavAdanA bhayane tyajI jagatathI tyajAelAnA siddha svarUpI AtmA sAme joI tenI zuddha bhAve sevA karavAnI rUci udhyA TI sAme che Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 utpanna thAya, AvuM A mAMhenuM thoDuM paNa je kAMI banI zake te mAro A raMka prayatna saphaLa thaye gaNI huM kRtakRtyatA anubhavIza. sukhinaH saMtu sarvatra sarve santu nirAmayAH sarve bhadrANi pazyatu mA kazcid duHkhamApnuyAt. amadAvAda, Aso sudi 15 vIra saMvata 2459 vikrama saMvata 1989 liH jaina muni choTAlAlajI. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. viSaya Asava dvAra adhyayana 1 luM. hiMsAkarma. , adhyayana 2 ju. mRSAvAda * * adhyayana 3 ju. adattAdAna (cauryakama) adhyayata 4 thuM. abrahmacarya * * adhyayana 5 muM. parigraha .. saMvara dvArA adhyayana 1 luM. ahiM sA .... adhyayana 2 ju. satya vacana.. adhyayana 3 ju. dattAdAnagrahaNa. (acaurya) adhyayana 4 thuM. brahmacarya. . adhyayana 5 muM. aparigraha . Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya zrI lAdhAjI svAmI sarave namaH zrI pAzmaeTamAM karI. e. prastAvanA zrI zramaNa bhagavaMta mahAvIra svAmInA pAMcamA gaNadhara zrI sudharmA svAmI pitAnA vaDA ziSya zrI jaMbU svAmIne kahe che ke, he ja bU! have huM "zrI praznavyAkaraNa : sUtra" saMbhaLAvuM chuM. jIvarUpa taLAvamAM karmarUpa pANuM AvavavAne AsavarUpa mArga ane te Asavane baMdha karanAra saMtararUpa je pratibaMdha athavA divAla che te A sUtramAM kahela che. A tattvane-satyAsatyane nirNaya karavA mATe huM A zAstra saMbhaLAvuM chuM. AvuM A zAstra zrI tIrthaMkaradeve potAnA apUrva jJAnathI jANIne kathela che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prazna vyAkaraNa sUtra karma AvavAnAM pAMca dvAra, zrI jinezvara deve karma AvavAnAM dvAra rUpa AsavanA pAMca bheda kahela che. e pAMca prakAranA Asava saMsArI jIvanI mAska (saMsAranI mAphaka) Adirahita che, paraMtu aneka prakAranA jIvamAMnA keI jIvanI apekSAe tene aMta paNa che. te pAMce AsavanAM nAma A pramANe (1) hiMsA Asava-arthAt ekendriyathI paMceMdriya paryantanA jIvane ghAta kara. (2) mRSA Asava-arthAta asatya bole te. (3) adatta Asava arthAt rajA vinA ke mAleke ApyA vinA kaI paNa vastu grahaNa kare te. (4) abrahma Asava arthAt saithunasevana kare te. (5) parigraha Asava athaoNta. kavyAdi vastune saMgraha ane te para mamatva kare che. A pAMca AsavanAM pAMca adhyayana kahelAM che. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsAkarma Asava dvAra adhyayana 1 luM hiMsAkarma prathama adhyayananAM pAMca dvAra kahelAM che, te pAMca dvAra A pramANe (1) prathama dvAramAM hiMsAnuM zuM svarUpa che te kahela che, (2) bIjA dvAramAM hiMsAnA nAma kahela che; (3) trIjA dvAramAM je je kAraNothI hiMsA thAya che te kAraNe kathela che; (4) cethA dvAramAM hiMsAthI je pariNAma Ave che te hiMsAnAM phaLa samajAvela che; ane (5) pAMcamA dvAramAM je pApI jane prANavadha kare che teonuM svarUpa samajAvela che. e pAMca prakAranA dvAravALA A adhyacanamAM AsavanuM svarUpa kahuM chuM te sAMbhaLe. (ema zrI sudhamAM svAmI zrI jaMbU svAmI pratye kahe che). hiMsAnuM svarUpa. zrI jinezvaradeve e prANavadhane hamezAM pApakArI arthAt pApaprakRtinuM baMdhana karavAvALa, caMDa krodhanA kAraNarUpa, raudra-bhayaMkara, kSudra-dohana karanAra, sAhasika, vagara vicAce karelo, anArya-malerachAdikAe pravartAvelo, nigheNu-pApanI gaMchA vinAne, zaMsa-kUra athavA sUgarahita, mahA bhayakArI, pratibhaya-bIjAone bhaya upajAvaNahAra, atibhaya-mAraNAMtika bhayane karanAra, bhayAnaka-prANI. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznavyAkaraNa sUtra mAtrane bhayanA sthAnarUpa, trAsanA sthAnarUpa, anyAyakArI, udvegakArI, paleAkAdinI apekSArahita, zruta-cAritrAdi dharmAMthI rahita, pIpAsA-snehathI rahita, dayArahita, chevaTe narakamAM lai javAvALA, mAha tathA mahAlayanA karaNahAra, ane prANatyAgarUpa dInapaNAne upajAvanAra evA kahyo che. hisAnAM nAza. have hiMsAnAM guNaniSpanna evAM 30 nAma kahe che; (1) prANavadha, ekendriyanA cAra prANathI mAMDI paMcendriyanA dasa prANasudhInA prANane nAza karavA te, (2) zarIrathI jIvanuM unmUlana karavuM te, arthAt jema vRkSane jamInamAMthI umeLI kADhavAmAM Ave che, tevI rIte zarIramAMthI jIvane kADhI nAMkhave te, (3) vizvAsanA hetu mATe avisabha, (4) hiMsa-vihiMsA arthAt jIvanA vizeSe karIne ghAta, (5) akaraNIya-nahi karavA ceAgya karavuM te, (6) ghAta karavA te, (7) mAravuM te, (8) vadha karavA te, (9) prANIene upadrava karavA temane pajavavAM te, (10) mana, vacana, ane kAyAthI temaja deha, AyuSya ane indriya e traNathI rahita ravuM, (11) Ara bha-samAraMbha karavA, (12) AyuSya kamane upadrava karavA, AyuSya karmAMnA bheda karavA, AyuSyane gALavuM, AyuSyane saMvata karavu' (saMkecAvavuM, TuMkuM karavuM, zarIramAMthI jIvanA pradezane sAcAvavA), (13) mRtyu karavuM, (14) asayama karavA, (15) jIvanI senAnuM mana karavu, (16) zvAsathI jIvanA aMta karavA, (17) parabhavamAM gamana karAvavuM, A bhava chaDAvavA, Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsAkama (18) dugatimAM pADavuM, (19) pApaprakRtine vistAra karAvavA, (20) pApakAryamAM Asakta thavuM, (21) zarIra chedana, (22) jIvitavyane aMta kara, (23) bhaya karavA, (24) kaNa (bhavarUpa devuM) vadhAravuM, (25) vA samAna vajanasukta, (26) paritApa-duHkharUpa Asava, (27) prANunA prANa kADhavA, (28) jIvathI rahita karavuM, (29) prANanuM lepana karavuM, (30) prANuonA uttama guNanI virAdhanA-khaMDanA karavI, cAritrAdi guNanI virAdhanA karavI. e rIte samuccace trIsa nAma prANavadha (hiMsA)nA kahelAM che, ane te vIse prANavadha rUpa karma kaDavAM phaLa denAra che. viziSTa hiMsA, have keTalAka pApIo upara kahyA sivAyanI bIjI rIte paNa hiMsA kare che, te kahe che. asaMyati, avirati, anupazAnta pariNAmavALA ane mana, vacana, kAyAnA duSTa cAgane dhAraNa karanAra prANavadha kare che. e prANavadha bhayaMkara, bahuvidha-aneka prakAra che. te hiMsA karanArAo anya ane duHkha upajAvavAmAM tatpara rahe che ane teo nIce jaNAvela vasa-sthAvara jInI upara dveSa rAkhavAnI buddhi vALA hoya che. jiLacara -(pAThIna) matsya, (titi) meTAM matsya, timiMgala jAtinAM vagere aneka prakAranAM malya, vividha prakAranA deDakA, be prakAranA kAcabA, naka tathA sagara e be Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznavyAkaraNa sUtra prakAranA grAha, dili, veDhaka, maMDuka, sImAkAra, yulaka e pAMca prakAranA grAha, susumAra e vigere aneka jAtanAM jaLacara, sthaLacara - mRga, ra3 jAtine mRga, aSTApada, camarI gAya, sAbara, gADara, sasalAM, vanacara prANI, gedhA, rahita, ghaDA, hAthI, uMTa, gadheDA, vAMdarA, rojha, nahAra, ziyALa, nAnA bhuMDa, bilADA, moTA suara, zrIkaMdalaka, Avata, lomaDI, be kharIvALA pazu, eka jAtinAM haraNa, pADA, vAgha, bakarA, citrA,eka khurI vizeSa jIva, kutarA, tarasa, rIMcha, zAla siMha, kesarI siMha, cillAra, vagere catuSpAda jAnavaro. urapara:-ajagara, pheNa vinAne sarSa, daSTiviSa sarpa, makulIka sapa, pheNa na mAMDe tevA sapa, kAkedara, darbhakara, phaNadhara, asAlI sarpa, maheraga, ItyAdi aneka prakA2nA upara. bhujapara -hIrala,saMraMga, seha,sellaga, uMdara, naLI, kAcIMDe, kAMTAvALe zeLe, mukha sarakhe jIva, khIsakelI, cAtupada, garoLI, e sarvane samUha bhujapara che. khecara heMsa, bagalA, bataka, sArasa, ADA ke seMtIkA paMkhI, kulala, vejala, pArApata, kIva, pIpI zabda bolanAra, kata haMsa, paga ane he kALA hoya tevA huM, bhAsa, kulIkesa, DhAMca, dagatuMDa, Dhela, sugharI, kapIla, paganAkSa, kADara, cakravAka, uTakosa, garUDa, paMgula, popaTa, DhaLAvALe mera, kAbarI, naMdImukha, naMdamANukara, keraMga, Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsAkama bhIMgAraka, keNAlaga, jIjIvaka, tetara, vartakA, lAve, karyAMjala, holA, kAga, pArevA, cIDa, kaMka, kukaDA, mesara, nAcanArA mera, cakera, hayapuMDarIka, karakaraka, sIMcANa, kAgaDA, vihaMga, bheNAsI, cAsa, vaDavAgoLa, cAmAcIyAM, vitatapaMkhI, e vagere khecara pakSInA bheda, upara kahyA te jaLacara, sthaLacara, khecara, ane paMcendriya pazunA samUhane haNe, beIndriya, trI indriya, ane caurendriya jIne haNe, vividha prakAranA jIne haNe ke jemane potAnuM jIvita vahAluM che ane maraNanA duHkhathI trAse che. e bicArA rAMka jIvane krUra karma karanArAo hiMsAnAM kAraNe teo e prANIone je je kAraNe karIne haNe che, te kAraNe nIce mujaba che -cAmaDAM, carabI, mAMsa, meMda, lehI, jamaNu pAsAnI gaMTha, phephasAM, magaja, hRdayanuM mAMsa, AMtaraDAM, pitta, phephasa (zarIranI aMdaranuM avayavo, dAMta, hADakAM, hADakAMnI aMdaranI majajA, nakha, AMkha, kAna, na, nAka, nAI, zIMgaDAM, dADha, pAMkha, viSa, hAthIdAMta, ane vALane mATe paMcaeNkriya jIvane haNe che. bhramara, madhukara vagere cauriMdriya jIvanA samUhanA madhurA rasamAM gRddha thaelAo cauridica jIvone haNe che. tevI ja rIte zarIranA rakSaNane arthe ughane arthe rAMka trIdiya jIve (jU-mAMkaNa ItyAdi)ne haNe che. vastrane Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznavyAkaraNa sUtra arthe (rezama ityAdi) kIDA vagerene, gharane arthe beIdriya jI sAthenI mATIne, temaja vibhUSaNane arthe (metIsIpa vagere) beidriya jIne, e rIte aneka kAraNone mATe ajJAnI cha beDadiyAdi trasa jIvone haNe che. e sivAya ekeMdriyane Azraye rahelA trasa jIvone tathA trasa jIvAne AzrI rahelA ekendriya jIvone paNa teo aneka kAraNone lIdhe haNe che. te bicArA ekendriya cha rakSaNarahita che, zaraNarahita che, anAtha che, bAMdhavAdhirahita che, karmarUpI sAMkaLathI baMdhAyelA che, akuzaLa pariNAmavALA che, maMdabuddhi lo ke jemane jANatA nathI evA che. e jI pRthvIkAyanA jIve che tathA pRthvI kAcane Azraye rahelA (aLaziyA vagere) jIvo che pANInA jIve che tathA pANIne Azcace rahelA (pirA vagere) jIve che; agninA jIve che, vAyunA cho che; tRNa-vanaspatinA jIve che tathA tene Azraye rahelA jIvo che. te jI ekendriyapaNe utpanna thAya che ane temane AhAra paNa ekendriya che. evA vyasane teo haNe che. trasa jIve ekeDhiyAdine je AhAra kare che tenA sarakhAM varNa, gaMdha, rasa, sparza, zarIra, rUpa ane svabhAva pariName che. te AMkhe dekhAya nahi tevA tathA AMkhe dekhAya tevA trasakAyanA asaMkhyAta jIve che. temaja sthAvara, sUkSma, bAdara, pratyaka, sAdhAraNa ane anaMta kAyAdika jIne teo haNe che. A sthAvara jI vivekarahita, sukhaduHkhanA jANavAvALA che. A prakAranA trasa ane sthAvara jIvone te loke haNe che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsAkarma hiMsAnA viziSTa kAraNuM have je je kAraNa karIne hiMsA thAya che, te te kAraNe kahe che. khetI, kamaLasahita caumukhI vAva, kamaLasahita goLa vAva, kyArA, kUvA, vaNakhodeluM taLAva, deluM taLAva, mATI khANa, vedikA, nagaranI khAI, vADa, kIDAnA rasthAna, maraNa pAmelAnAM pagalAM, gaDha, bAraNAM, gaDhanI piLa, gaDhanA TheThA, gaDha ane nagara vacce mArga, pUla, mArga tathA pagathIyAM, mahele, tenA bhAge, bhavana, gRha, ghAsanA kubA, parvata uparanAM gRha, hATa, pratimAnuM sthAnaka, zikharabaMdha devamaMdira, citrasabhA, paraba, devanAM sthAnaka, tApasAdikanAM rathAnaka, yaza ane mAMDavA, temaja dhAtunAM vAsaNa, mATInAM vAsaNuM, (ghaTI khAMDaNI vigere) gharanAM rAcaracIlAM, e vagere aneka prakAranA kAraNe maMda buddhivALAe pRthvI kAyanI hiMsA kare che, nAna, pAna, bhajana, vastra dhovA, zauca Adine kAraNe maMda buddhivALAo apakAyanI hiMsA kare che. rAMdhavuM, raMdhAvavuM, agni saLagAva, dIvA vagere karavA, ItyAdi kAraNe agnikAyanI hiMsA kare che. sUpaDe jhATakavuM, vIMjhaNa vIMjha, be paDo vIMjhaNe UMjha, erapIccha pherava, sukhe uccAra kare, tAbeTA, vagADavA, sAgapatra pharakAvavuM, vastra AdithI vAyu DhoLa ItyAdithI vAyukAyanI hiMsA kare che. , ghara, hathIyAra, miSTAnnAdi, anna, zayyA, Asana Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zrI praznavyAkaraNa sUtra (bAjaTha Adi), pATIyuM, sAMbheluM, khAMDaNIo, vINA Adi vAditra, paTa (Dhela Adi), Adya (vAditrane prakAra), vahANa, vAhana, maMDapa, nAnA prakAranAM bhavana, toraNa, kASTa-pASANanAM zikharabaMdha daherAM, jALI, ardha caMdrAkAra pagathIyAM, gharanAM bArasAkha, prAsAda uparanI caMdrazALA, vedikA, nIsaraNa, hela, nagArI, khuMTA, gamANunA khuMTA, paraba-pANIyA, Azrama, sugaMdhadAyaka padArtho(kapurAdi), puSpamALA aMgavilepananA padArtho, vastro, dhusavuM, haLa, pAtra, meTA ratha pAlakhI, nAnA ratha, gADA, yAna, tandra nAno ratha, gaDhanA keThA, gaDhanI aMdarane mArga, bAraNuM, piLa, AgaLa, roMTa, caLI, lAka, susuMDhi (eka prakAranuM hathIyAra), so jaNane mAre tevuM hathIyAra, te uparAMta hathIyAra ane gharavakharA ItyAdi ghaNAM kAraNone mATe upara jaNAvyA te tathA bIjA satvavALAM tathA sarva vinAnAM vRkSanA samUha ItyAdi vanaspa, tikAyanI hiMsA atimUDha ane dArUNa mativALAo krodha, mAna, mAyA, lAbha, hAsya, rati, arati, zekavaDe, veda (strI, purUSa ane napuMsaka)ne mATe, jIvitane arthe, kAmagane arthe, dhanane arthe ane dharma nimitta kare che. vaLI teo svavaza rahelA, paravaza rahelAne, pitAne arthe, parane athe, trasa prANI ane sthAvara ekedriyAdikane haNe che. te maMda buddhivALAo svavazapaNe tema paravazapaNe ane svavaza tathA paravaza beu prakAre hiMsA kare che. te pitAne age, pUrane a ane pitAne tathA parane beune arthe hiMsA kare che. teo hAsyapUrvaka, ve Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiM sAka pUrvaka ane rati upajAvavA arthe, temaja hAsya-vaira-rati e traNane arthe hiMsA kare che. teo krodhe karIne, lebhe karIne ane ajJAnapaNe karIne temaja krodha-lAbha-ajJAna e traNe karIne hiM'sA kare che. dhaneApAnane arthe, dhama nimitte, DhAsa-bhAgane arthe, temaja dhana-dharma ane kAmabhAga e traNene arthe tee hiMsA kare che. hiMsaka leAkA 11 A badhI hiMsA kANuM kare che? AheDu (suaranA zikAra karanArA), dhIvara (macchImAra), pAradhI (pakhIenA zikArI), khIjA prakAranA pAradhI (vAhA); e krUra ka karanArA nAgarI (eka jAtanuM prANI), citto, mRgAdikane jIvatA AMdhavA upAcA kare che; temaja trApA para esIne saccha pakaDavAne jALa nAMkhe che; mAja pakSI, lehanAM sAdhanA, DAbhanA pAsalA, kuMDI, khakarI (cittA vagerene AkarSavA mATe) vagere zikAranAM sAdhanA, ane pApI seva kAne paNa te cAMDAleA peAtAnA hAthamAM rAkhe che. vanacara (bhIleA vagera), nyAya (mRganA vadha karanArA), madha ekaThuM karanArA, khALa hatyArA, mRgalIenA peASaka (mRgalAM meLavavA mATe), mRgAnA pASaka, sAvara-draha-nadI-taLAva-nAnuM taLAva vagerene ( zakhasIpa-matsya vagere meLavavA mATe) gALanArA, tene vizeSa uMDA karanArA, pravAhane mAMdyanArA, pANIne vahevaDAvI nAMkhanArA, kAlakruDha jhera ane sAmAnya viSa ApI hiMsA karanArA, dhAsa tathA khetara Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrI praznavyAkaraNa sUtra vagaDAne A lagADI nirdayatAthI bALanArA, ane sUra karma karanArA mleccha jAtinA lekeH e badhA A prakAranI hiMsA kare che. hiMsaka lekenAM jAti-deza. A pleccha jAtinA loko kyA kayA dezanA vAsI che ? sa deza, yavana deza, saMbara deza, babara deza, kAya deza, suraDa deza, uDa deza, bhaDaga deza, bhittiya deza, ekuNIka deza, kulAkSa deza, goDa deza, siMhala deza, pArasa deza, phreMca deza, aMdha deza, draviDa deza, ciThThala deza, puliMda deza, Arosa deza, DAMga deza, pikANa deza, gaMdhahAraka deza, bahelIka deza, jala deza, rema deza, mesa deza, bakuza deza, malaya deza, cuMbuka deza, culika deza, kuMkaNuka deza, meda deza, padvava deza, mALava deza, magara deza, AbhASika deza, anakSa deza, cIna deza, halAsika deza, khAsa deza, khAsika deza, nedhara deza, mahA zaSya, suki deza, Araba deza, Devilaka deza, kuheNa de, kekaya deza, huNa deza, rUDaka deza, marUga deza, ane cilAka dezaH e dezanA vAsIo pApamati che. teo jaLacara, sthaLacara, nakhavALAM (siMhAdi, prANIo, sapadi, becara (pakSIo), sANasA jevA mukhavALAM paMkhIo, saMsI prANIo, asaMjJI prANIo, paryAptA jIvo vagerenI azubha lezyA ane duSTa pariNAme karIne hiMsA kare che. e prANIhiMsA karanArAo hiMsA karavAne sAmA cAlIne jAya che, teo Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiM sAkama pApa upara rUcinALA, prANavadha karIne AnaMda mAnanArA, jIvahiMsAne anuSThAna mAnanArA ane prANIhiMsAnI kathA vArtA sAMbhaLavAmAM satASa dharAvanArA hAya che. 13 hiMsAnAM phaLa te pApanAM phaLa temAM AnaMda mAnanArane bahu prakAre bhAgavavAM paDe che. ajJAnapaNe e karelAM pApAnAM phaLa narakAdinA duHkhakAraka ane bhayaMkara hoya che. dhRNA kALa sudhI avizrAntapaNe aneka prakArathI naraka ane tiryaMcanI gatimAM vedanAnA anubhava e pApa karAve che. AyuSya pUrUM thaye e jIvA ghaNAM azubha karmone ceAge narakamAM utpanna thAya. che. e pApI jIvA zIghra mahAnarakamAM utpanna thAya che. narakayAtanAnuM raNana e naraka jevI che? tene vajramaya bhIMtA che, ati paheALI che, sAMdhA vinAnI che, dvAra vinAnI che, kaThAra bhUminAM taLIyAM che, tenA sparza karkaza che, uMcI-nIcI viSama bhUmi che. e narakagRha a`dhIkhAnAM jevAM che. te atyaMta uSNa, haMmezAM tapta, durgaMdhI, saDelAM pudgalavALAM, udvegajanaka ane bhayaMkara dekhAvavALAM che. te narakagRhA zItaLatAmAM hImanA paDaLa jevAM che, kAntie kALAM che, bhaca'kara che, uMDAM-gahana che, rAmAMcakAraka che, aramaNIya che. anivAya rAga ane jarAthI pIDAyalA nArakI jIvenuM e nivAsasthAna che. tyAM haMmeza timisa guDhDhA jeve adhakAra vyApelA che. tyAM paraspara bhaya rahelA che. tyAM bonate mA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - : 14. zrI praznavyAkaraNa sUtra graha, caMdra, sUrya, nakSatra, tArA vagere nathI. A narakagrahe meda, carabI, mAMsa, parU, lehIthI mizrita ane durgadhamaya, cIkaNA tathA sI gaelA kAdavathI vyApta che. tyAM kheranAM lAkaDAMnA je jAjavalyamAna ane rAkhathI DhaMkAyelA je agni che. e narakagrahone sparza talavAra, chare, karavatanI dhAra je tIkSaNa, vIMchInA AMkaDAnA DaMkha je ati duHkhakara che. evA narakamAM jIva rakSaNa vinAne, zaraNe vinAne, kaDavAM dukhe karI pIDA pAmate, pUrve bAMdhelAM karmovALe hAI vedanA bhogavyA kare che. narakamAM paramAdhAmI deve vyApI rahelA che. nArakI jIvone aMtamuhUrtamAM kriya-labdhi vaDe karI beDoLa, bIhAmaNuM ane hADakona-nakha-remathI rahita zarIra prApta thAya che. tyArapachI pAMca paryAya ane pAMca indriya paripUrNa vikase che ane te vaDe azubha vedanAo bhegave che, te vedanA atyaMta AkarI, prabaLa, sarva zarIravyApI, traNa cogamAM vyApelI, chevaTa sudhI rahenArI hoya che. vaLI te vedanA tIvra, karkaza, pracaMDa, bIhAmaNI, ane dArUNa kevI hoya che te have kahe che. lohInI maTI hAMDalImAM rAMdhavuM, sekavuM, tAvamAM taLavuM, bhaThThImAM zuM javuM, leDhAnI kaDAImAM ukALavuM, balidAna devuM (devI AgaLa bakarIva), mAMDavuM, zAlabhalI vRkSanA taNa lehakaMTaka jevA kAMTA upara ragadoLavuM, phADavuM, vidAravuM, mAthAne pAchaLa nIcuM namAvI bAMdhavuM, lAkIthI phuTaTA mAravA, gaLAmAM baLAtkAre phAMsI nAMkhIne hIMce Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiM sAkarma 15 zaLanI aNI ghAMcavI, AjJA karIne ThagavuM, bheMThA pADavuM, apamAna karavuM, gunho batAvIne vadhabhUmimAM laI javuM, vadhya jIvane mATImAM dATa, e pramANenAM kaSTothI pUrve karelAM karmonA saMcayathI nArakI jI pIDAya che. naraka kSetrane agni, mahAagni (dAvAnaLa saro), enI ati duHkhakArI, bhayakArI, azAtAkArI zArIrika ane mAnasika evI be prakAranI vedanA e ja bhegave che, ane e vedanAne e pApIo ghaNA popama ane sAgaropamanA AyuSya sudhI dayAjanaka rIte sahana kare che. paramAdhAmI jyAre nArakIne trAsa upajAve che, tyAre nArakIo bhayabhIta svare AkaMda karatAM kahe cheH "he atyaMta zakitamAna, he savAmI, he bhAI, he bApa, he tAta, he zatrujita ! mane cheDe, huM maruM chuM, dubaLa chuM, vyAdhi pIDita chuM !" ema bela te jIva dayArahita paramAdhAmI tarapha daSTi kare che ke rakhe mane mAraze ! te kahe che: "mane kRpA karIne muhUrta mAtra zvAsocasa levA de ane mArA upara roSa na kare! huM kSaNa mAtra visAmo laI zakuM te mATe mAruM gaLAnuM baMdhana cheDe, nahitara huM marI jaIza. mane bahu tarasa lAgI che, mATe mane pANI pIvA Apo. te vakhate paramAdhAmI te nArakIne kesaLa AmaMtraNa vaDe "zItaLa ane nirmaLa pANI tuM pI ema kahe che ane tene paThane paramAdhAmI kathIrano rasa kaLazamAMthI tenA karasaMpuTamAM reDe che; te pANI dekhIne nArakI dUjI uThe che, ane AMsu gALatAM karUNAjanaka svare kahe che ke "mArI tarasa have chIpAI gaI che, tyAre have Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zrI praznavyAkaraNa sUtra pANI pIvuM nathI." ema bolatAM nArakIo dizAomAM daSTi karatA, rakSaNarahita, zaraNarahita, anAtha, abAMdhava, svajanAdithI rahitapaNe bhaya pAmelA mRgenI peThe utAvaLA ane bhayathI udvigna thaI nAse che, te nAsI jatA nArIne nirdaya paramAdhAmIe baLAtkAre pakaDIne temanuM moM lehadaMDa vaDe khulluM karIne kaDakaDatA kathIranA rasane temAM reDe che. keI paramAdhAmIo temane dAjhatA joIne hase che, te vakhate nArakIo pralApa kare che, bhacakArI azubha zabda uccAre che, raudra zabda kare che, karUNa vacane bole che, pArevAnI peThe gadgad svara kare che. e rIte pralApa karatA, vilApa karatA, dayAmaNe zabe AkaMda karatA nArakIo AraDe che ane ("he deva, he tAta," evA) zabda uccAre che. bAMdhyA-rUdhyA nArakIonA AvA prakaTa Arta svara sAMbhaLIne tarjanA karatA te "phaTa" zabdaccAra karI), kepatA paramAdhAmIo avyakata garjanA karIne tene pakaDe che, baLa vApare che, prahAra kare che, chede che, bhede che, bhoMya pachADe che, AMkhanA DoLA kADhe che, hAtha Adi aMga kApe che, chede che, mAre che. khUba mAre che. gaLuM pakaDI bahAra kADhe che, utAvaLo ane pAcho dhakakele che, ane kahe cheH "pApI ! tArAM pUrvanA pApa karmane ane duSkAne saMbhAra;" evA zabdothI jevI rIte nagaramAM Aga lAgavAthI ke lAhala thAya ane lokone trAsa upaje tevI rIte narakamAM paDaghA paDe che ane phalAhala thAya che. narakamAM paramAdhAmIothI pIDA. . ! nArakoe aniSTa zabda ucAryA kare che, " Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsAkarma 17 dhAmIo temane talavAranI dhAra sarakhAM pAMdaDAMnA vanamAM, darbhanA vanamAM, aNaghaDa-ANadAra patharanA raNamAM, aNudAra zULanA jaMgalamAM, khAranI bharelI vAvamAM, ukaLelA kathIrarasanI vetaraNI nadImAM, kadaMba puSpa sarakhI caLakatI retImAM, prajvalita guphAkaMdarAmAM pheMke che. tethI teo mahA pIDA pAme che. ati tapta kAMTAvALA dhUsarA sahita rathe nArakIone jene tapAvelA lehamArga upara parANe paramAdhAmIo calAve che, ane uparathI nAnA prakAranAM zastra karIne temane mAra mAre che. te zaso kevAM che ? mudugara, susuMDhi eka jAtanuM lehanuM hathiyAra), karavata, trizuLa, haLa, gadA, muzala, caka, bhAle, bANa, LI, lAka, cha, lAMbe bhAle, nALa, cAmaDAmAM maDhelo patpara, surgArAkAra hathIyAra, muSThi jevaDe pathara, talavAra, kheDaga (eka jAtanuM zasa), tIra, lehanuM bANa, kaNaga (eka jAtanuM bANa), kAtara, vAMsale, parazu, aNIdAra raMka, evAM ati tINa, nirmaLa, cakacakATa karatAM aneka prakAranAM bhayaMkara zastro vikeya banAvIne ane saja karIne pUrva bhavane vairabhAvathI nArakIo aMdaroaMdara mahAna vedanA upajAve che, sAmA thaIne eka bIjAne mAre che, sugaranA prahAre eka bIjAne mUrNa kare che, musuDhie karIne bhAge che, dehane kacaDI nAkhe che, yatre karIne pIle che, taraphaDatA dehane hathIyAre karIne kApe che. keTalAka nArakInI cAmaDI utarI nAMkhe che, kAna-haTha-nAkane mULamAMthI kApI nAMkhe che, hAtha-paga chedI nAMkhe che, talhAra-karavata-aNIdAra Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrI prakSa vyAkaraNa sUtra bhAlA-parazunA prahAra karIne nArakInA dehane kApe che, vAMsalethI aMga-upAMgane chede che, kaDakaDatA unA kSAra siMcIne gAtrane bALe che, bhAlAnI aNIo bhAMkIne zarIrane jarjarita kare che, bheMya upara pAne ragadoLe che, ane temanA aMgopAMga sUjI jAya che. vaLI narakamAM nahAra, phUtarA, zIyALa, kAgaDA, bilADAM, aSTApada, citrA, vAgha, siMha, evAM mamatta jAnavare je sadA bhejanarahita hAI sudhAthI pIDAIne ati ghara ane bIhAmaNA zabdo kare che ane jemanAM rUpa atyaMta bIhAmaNAM che, teo nArakIne paga vacce ghAlIne pitAnI AkarI dADhathI tIvra rIte DaMkhe che, kheMce che, tInakhe karIne temane phADe che, ane temanA dehane vidArIne dizA-dizAmAM phekI de che tethI temanAM aMganA sAMdhA DhIlA thaI jAya che ane aMgopAMga vyAkuLa thaI jAya che. te nArakInA zarIrane kaMka, kUra gIdha, ghara ane meTA kAgaDA jevA paMkhIone samUha piotAnA karkaza, nizcaLa ane AkarA nakhe karIne cuMTe che ane lehamaya cAMce karIne temane pakaDe che. e paMkhIo AkAzamAMthI utarI AvIne temane pAMkhe karIne mAre che ane tIvra nakhe karIne jIbha tathA AMkha kheMcI kADhe che, nirdayapaNe tvacAne utarI nAMkhe che, ane temanA mukhane pahoLA karIne bhAge che. eTale e nArakIo AkaMda karatA uMcA uchaLe che, nIcA paDe che ane cAre bAjue pArabhramaNa kare che. pUrva karmanA udayathI teo pazcAttApa kare che, maLe che, ane pitAne niMde che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM sIkama 19 hiMsakane punarjanma pUrve karelAM karmone ane pApane anusaratA cIkaNAM duHkha te te narakamAM bheLavIne pachI nArakInAM AyuSya pUrA thatAM teomAMnA ghaNA tIrthaMcanI gatimAM utpanna thAya che. te gatimAM paNa e ja dArUNa duHkha bhegave che. te gatimAM janma, maraNa, jarA, vyAdhi e badhAM reMTanI gatinI mAphaka (cakravata) bhegavavAM paDe che. jalacara sthalacara ane ecaranI gatimAM upajIne mAMhomAMhe vinAza ane prapaMca Adare che. jagatamAM rAMka-bApaDAM tIrya ghaNuM kALa sudhI duHkha pAme che e te prakaTa che. A dukevAM che? TADha, tApa, tarasa ane bhUkhanI vedanA veThavI, suzraSAthI rahitapaNe vanamAM janma pAma; sadAe bhaya tathA udvegamAM vasavuM; bhaye karIne jAgavuM; vadhatuM-baMdhananuM prahAranuM duHkha veThavuM, khADAmAM caDavuM, bhAre karIne hADakAM bhAgavAM, nAka viMdhAvavuM, prahAre karI duHkha pAmavuM, kAna vagere aMge pAMga chedAvavAM, baLA<&Are-mAra khAIne kAma karavuM, cAbuka-aMkuzaAra vagerene zarIramAM seMkAvavAM, parANe zIkhavuM (damana veThavuM), nA prakAranA bhAra vahevA, mAtApitAne viga sahevo kAna-nAkanA chidra vATe rAza-doraDA vaDe baMdhAvuM zastra, agni, viSa ItyAdi vaDe haNAvuM gaLuM -zIMgaDAMnA AmaLavAthI maraNa pAmavuM; gala ane jaLe karI pANImAMthI (mAchalInuM) bahAra nIkaLavuM, pikanI pere rokAvuM, chedAvuM, jIvita sudhI baMdhanamAM rahevuM, pAMjarAmAM purAvuM, pitAnA ToLAmAMthI vikhUTA paDavuM, (dukhapUrvaka) vAyu purAva, Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zrI praznavyAkaraNa sUtra doravAvuM, doraDA vaDe gaLe baMdhAvuM, vADAmAM ghaNA pazuo sAthe purAvuM, kAdava-pANImAM khUcavuM, baLAtkAre pANImAM pesavuM, uMDA khADAmAM naMkhAIne gAtrabhaMga veThe, parvatAdi uparathI nIce pachaDAvuM, dAvAnaLanI javALAe karIne baLavuM, ItyAdi seMkaDe duHkhethI te pApI jIvane saMtapta thavuM paDe che. narakamAM je karmanA phaLa duHkha rUpe bhogavyAM che te pUrAM nahi thayAM hovAthI te jIne tIrthaMca paMceMdriyamAM AvAM duHkho bhogavavA paDe che. pramAda ane rAgadveSe karIne je hiMsAdi pApa karmo uparAjyAM che tethI ati azAtAmaya ane kaThera evAM A du:kha jIvane bhogavavA paDe che. catureMdriyamAM bhramara, marachara, mAkhI ItyAdinI gatimAM upajelA aneka prakAranA jIvo jemanI jati nava lAkha kuLanI che te janma-maraNanA anubaMdhane bhogavatA saMkhyAtA kALa sudhI paribhramaNa kare che ane narakanAM jevAM tIvra duHkhe bhegave che. sparza, jIbha, nAka ane AkhA e cAra idri sahita e jIve upara jaNAvyA te prakA2nAM duHkha bhogave che. tevI ja rIte triIdriyamAM thavA, kI, udhaI AdinI ATha lAkha kuLake che. temAM janma-maraNane anubhava karatAM saMkhyAtA kALa sudhI paribhramaNa karatAM narakanA samAna tIvra duHkhe sparza, jIbha ane nAkavALA e triIkriya. jIva bhegave che. sparza ane jIbha e be iMdriyavALA jI, jaLa, aLazIyAM, karamIyAM, keDIno jIva (akSa), ItyAdinI sAta Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsAkama 21 - - lAkha kuLake che. te janma maraNanAM tIvra dukhe saMkhyAta kALa sudhI jogavatAM paribhramaNa kare che. ekedriyapaNe pRthvI, paNuM, agni, vAyu, vanaspati, sUma, bAdara, paryApta, aprayata, pratyeka zarIradhArI, sAdhAraNu zarIradhArI (anaMtakAryamAM jIve janma maraNanAM duHkha bhogave che. temAM pratyeka zarIrI jIva saMkhyAtA kALa sudhI ane sAdhAraNa zarIrI jIva anaMta kALa sudhI aniSTa dukhe anubhave che. ekaeNkriyapaNe utkRSTa utpatti vAraMvAra vRkSa samUhane viSe che. kedALI, haLa vagere zastrathI jamIna dAya tethI pRthvI kAyamAM jIvane duHkha bhogavavA paDe che. pANImAM rahelA ekedriyapaNe jIne snAna vageremAM mardovuM, bhAvuM (ulecAvuM) ane rUMdhAvuM paDe che. agni ane vAyukAyamAM jIne paraspara eka bIjA sAthe athaDAvuM, haNAvuM, marAvuM ane paraspara paritApanA veThavI paDe che. AvA ekeDhiyAdikane vAMcchanA vinA, nirarthakapaNe, pite nahi utpanna karelAM evAM duo parane arthe bhogavavA paDe che. kAryane arthe, pitAnAM dAsAdika ane pazu nimatte tathA auSadhe-AhAra Adine mATe ekaeNkriya jIvone manuSya khAMDe che, chAla utAre che, rAdhe che, cUrNa kare che, daLe che, phUTe che, seke che, gALe che, ceLe che, seDave che, vibhAga kare che, bhAMge che, chede che, chele che, (vALa-resAne) cuTe che, (pAMda-phaLa mATe) jhuDe che, agnithI bALe cheH ItyAdi rIte ekeMdriyapaNe jIve duHkhane bhavaparaMparAmAM avicchinnapaNe anubhavatAM bhayAnaka saMsAramAM paribhramaNa kare che. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zrI praznavyAkaraNa sUtra daravAvuM, doraDA vaDe gaLe baMdhAvuM, vADAmAM ghaNuM pazuo sAthe purAvuM, kAdava-pANImAM khUcavuM, baLAtkAre pANImAM pesavuM, uMDA khADAmAM naMkhAIne gAtrabhaMga veTha, parvatAdi uparathI nIce pachaDAvuM, dAvAnaLanI javALAe karIne baLavuM, ItyAdi seMkaDe duHkhathI te pApI jIvane saMtapta thavuM paDe che. narakamAM je karmanAM phaLa duHkha rUpe bhegavyAM che te pUrAM nahi caDyuM hovAthI te jIvane tIrthaMca paMceMdriyamAM AvAM dukhe bhogavavAM paDe che. pramAda ane rAgadveSe karIne je hiMsAdi pA5 karmo uparAjyAM che tethI ati azAtAmaya ane kaThera evAM A duHkho ane bhogavavA paDe che. cature diyamAM bhramara, marachara, mAkhI ityAdinI gatimAM upajelA aneka prakAranA che jemanI jAti nava lAkha kuLakInI che te janama-maraNanA anubaMdhane bhegavatA saMkhyAtA kALa sudhI paribhramaNa kare che ane narakanAM jevAM tatra duHkhe bhegave che, sparza, jIbha, nAka ane AMkha e cAra iMdriA sahita e jIve upara jaNAvyA te prakA2nAM duHkha bhogave che. tevIja rIte tridiyamAM thavA, va, udhaI AdinI ATha lAkha kaLADI che. temAM janma-maraNanA anubhava karatAM saMkhyAtA kALa sudhI paribhramaNa karatAM narakanA samAna tIvra dukhe paza, jIbha ane nAkavALAM e trikriyA ja bhogave che. sparza ane jIbha e be IdriyavALA jI, jaLa, aLazIyAM, karamIyAM, kene jIva (akSa), ItyAdinI sAta Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMsAkarma 22 lAkha kuLake che. te janma maraNanAM tIvra duHkha saMkhyAta kALa sudhI jogavatAM paribhramaNa kare che. ekedriyapaNe pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati, sUkSma, bAdara, paryApta, aparyApta, pratyeka zarIradhArI, sAdhAraNa zarIradhArI (anaMtakAya)mAM jIve janma maraNanAM duHkha bhogave che. temAM pratyeka zarIrI jIva saMkhyAtA kALa sudhI ane sAdhAraNa zarIrI jIva anaMta kALa sudhI aniSTa dukhe anubhave che. ekedriyapaNe utkRSTa utpatti vAraMvAra vRkSa samUhane viSe che. kedALI, haLa vagere zastrathI jamIna kherAya tethI pRthvI kAyamAM jIvane duHkha bhegavavAM paDe che. pANImAM rahelA ekendriyapaNe jIne snAna vageremAM madavuM, bhAvuM (ulecAvuM) ane rUMdhAvuM paDe che. agni ane vAyukAcamAM jIvane paraspara eka bIjA sAthe athaDAvuM, haNAvuM, marAvuM ane paraspara paritApanA veThavI paDe che. AvA eke diyAdikane vAMcchanA vinA, nirarthakapaNe, pite nahi utpana karelAM evAM duHkho parane arthe bhegavavAM paDe che. kAryane arthe, potAnAM dAsAdika ane pazu nimatta tathA auSadho-AhAra Adine mATe ekedriya jIne manuSya khAMDe che, chAla utAre che, rAMdhe che, cUrNa kare che, daLe che, phUTe che, seke che, gALe che, cAle che, seDave che, vibhAga kare che, bhAMge che, chede che, chele che, (vALa-resAne) cuTe che, (pAMda-phaLa mATe) suDe che, agnithI bALe cheH ItyAdi rIte ekedriyapaNe jIve ne bhavaparaMparAmAM avicchinapaNe anubhavatA bhayAnaka saMsAramAM paribhramaNa kare che. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zrI pravyAkaraNa sUtra prANAtipAta (hiMsA) karanArA pApI jIva eke dricapaNe anaMta kALa sudhI duHkha bhogavIne manuSyapaNuM pAme temaja narakAdimAMthI nIkaLIne manuSyapaNuM pAme, topaNa teo bApaDA puNacarahita hAIne vikRta aMge ane vikala rUpane pAme che. teo phebaThA, vAMkA zarIravALA, ThIMgaNa, jAherA, kANA, kaDavALA, pAMgaLA, gAtrarahita, mUgAM, babaDA, AMdhaLA, eka AMkhavALA, cIpaDAbharI AMkhevALA, regavyAdhithI pIDAtA, alpAyuSI, zasathI vinAza pAmatA, mUrkha, kulakSaNA, dubaLA, beDeLa, kaDhaMgA, virUpAkRti, kurUpa, rAMka, halakA kuLanA, baLa savathI hIna, sukharahita, azubha duHkha bhegavanArA manuSyapaNe utpanna thAya che. narakamAM bhegavatAM bAkI rahelAM karmo bhogavavA nArakI tIca ane bhuMDA mANasanA avatArayaNe paribhramaNa karatAM anaMta duHkhane e pApa karanArAo pAme che. e pramANe hiMsA karanArAo A loka ane paralokamAM hiMsAnA phaLa-vipAkane bhagave che, e phaLavipAkamAM alpa sukha, bahu duHkha raheluM che. jene ke rUpa mela bahu cIkaNe che, dArUNa che, karkaza che, Akare. che, hajAra varSa sudhI na haTe tevo che. tene te kama bhegagyA vinA chUTake nathI ane te sivAya mukti paNa nathI. A pramANe jJAnakulanaMdana mahAtmA jeNe rAgadveSane jItyA che. jenuM "vIra evuM zreSTha nAma che, temaNe prANavadhano kuLavipAka kahe che. e prANavadha pApakArI, pracaMDa, ka-zudra janoe Acarela, anAryo karele, dayArahita, ghAtakI, mahAbhakArI, bIkanA kAraNarUpa, bhISaNa, trAsakA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRSAvAda 23 24, anyAyakAraka, udvegakAraka, jIvarakSAnI apekSArahita; dharahita, sneharahita, karUNArahita, jaldIthI narakamAM laI janAra, mAhunA mahAlayanA pravata nakAra ane maraNathI dInatA, lAvanAra che. adhyayana 2 jI subAvAda ja" svAmI pratye sudharmA svAmI kahe che ke have Asava dvAranuM bIjuM adhyayana mRSAvAda viSe sabhaLAvuM chuM. A adhyayananAM pAMca dvAra che, mRSAvAdanuM svarUpa. mRSAvAda guNagaurava rahita che, capaLa purUSa khele che, cakAraka che, duHkhakAraka che, apayazakAraka che, vairakAraka che, cittanA udvega-mananA sa tASa-rAga-dveSa evAM lakSaNavALA manaH kaleza upajAve che, zubha phaLathI rahita mAyA ane avizvAsane atyaMta vyApAra che, nIca janAthI sevAya che, sUgarahita che, vizvAsa vinAzaka che, sArA sAdhue nivAlAyaka che, parapIDAkAraka che, utkRSTa kRSNa lephyAthI yukta che, 6timAM laI janAra che, sasAra vadhAranAra che, vAravAra janma karAvanAra che, ghaNA kALathI paricIta che, ghaNA kALathI sAthe cAlyuM Ave che, ane aMte duHkha upajAvanAra che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrI praznavyAkaraNa sUtra mRSAvAdanAM nAma. bIjA adhama dvAramAM bhRSAvAdanAM trIsa guNaniSpana nAma nIce mujaba kahyAM cheH-(1) jUThThuM', (ra) mAyAvI zabda. (3) anAya vacana. (4) kapaTayukta jUThuM. (5) na hAya te vAta kahevI te. (6) Achu, adhika ane niraka elavuM te. (7) irAdApUrvaka mithyA pralApa. (8) vidveSayukta nidA. (9) varka vacana. (10) mAyA-pApavALu vacana. (11) DhagAI bharyuM vacana. (12) " mithyA kahyuM " evuM kahyA chatAM pAchaLathI tevuMja karavuM te. (13) avizvAsu vacana. (14) pAtAnA doSa ane pArakA guNane DhAMkanArUM kathana. (15) nyAyathI uparavaTa vacana. (16) dhyAna. (17) ALa mUkavu, (18) malina vacana. (19) vAMkuM khelavuM. (2) vananA jevu' gahana (gUDha) vacana, (21) mayukta vacana. (22) gUDhAcAravALuM vacana. (23) mAyapUrvaka geApaveluM vacana. (24) apratInijanaka vacana, (25) asamyak AcArayukta vacana. (26) kheATI pratijJA. (27) satya vacana pratye zatrutAbharyuM kathana. (28) avahelanAnALA zabdo (29) mAyAe karI azuddha (sAvadyakArI) vacana, (30) vastunA sadbhAvane DhAMkanArU kathana. e pramANe samuccaye pApakArI mRSAvAdanA 30 nAma kahyAM. e uparAMta mRSAvAdanA ceAga aneka prakAre che. mRSAvAdIe. have mRSAvacana kANu khele che te viSe trIje dvAra kahe che. pApI, asayamavaMta, avirati (pApathI nivA~ nathI te), kapaTI, kuTila, dArUNa svabhAvavALA, capaLa (asthira), Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRSAvAda 25 kSaNe kSaNe navA bhAvavALA, krodha, lobhI, bIjAne bhaya upajAvanArA, mazkarIra, sAkhIyA (hAjI hA karanAra), cera, mAMgaNahAra, mAMDavIyA, jItelA jugArI, gIre rAkhanAra, mAyAvIyA, beTA vezadhArI, mAyAvI veza karanArA, vANijyakAra, baTuM taLanArA, khoTuM mApanArA, khoTA sIkkA calAvI AjIvikA calAvanAra, vaNakaranIchIpAbaMdhAra vagere, ThagArA, herU (gupta cAra-jAsUsa), mukha-maMga-LIyA (bhATa-bhAMDa), keTavALa, jAra karma karanAra, duSTa vacana elanArA, cADayA, bANane nAkabUla karanAza, paheluM vacana balavAmAM catura (ke je vacanane pAchaLathI pheravI teLAca), sAhasika mANasa, techaDA mANase, asatya hetuvALA, Rddhi -vagerenA garvavALA, asatyane satya tarIke sthApanArA, ahaMkArI, anigrahI, niraMkuza, svachaMdI, jema-tema belI nAMkhanArA, e badhA jUThuM belanArA hoya che. jeo jUThathI nivaryA nathI teo paNa mRSAvAdI che. anyamati mRSAvAdI. te uparAMta nAstikavAdI tathA lokasvarUpane viparIta kahenArAo che, ke jeo ema kahe che ane sAMbhaLe che kejIva ke ajIva kAMI che nahi, janma-jAti kazuM che nahi, Ihaloka-paraloka nathI, jIvane puNya ke pApa kAI lAgatAM -vaLagatAM nathI ane tenA phaLarUpe sukha-du:kha maLe che ema paNa nathI, paMca mahAbhUta ekaThAM thavAthI ja mAtra zarIra utpanna thayuM che ane te mAtra vAyunAgathI sahita che. keTalAke pAMca skaMdhane eTale ke vijJAna, vedanA, saMjJA, saMskAra Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 zrI praznavyAkaraNa sUtra ane rUpanA samUhane jIva kahe che. keTalAka manajIvikAmatavALAo manane ja jIva kahe che. keTalAka zvAselphasane jIva kahe che. keTalAke kahe che ke A zarIraja mAtra Adi ane aMta che (pUrvajanma ane punarjanma kAMI che ja nahi), A bhava che te ekaja bhava che, te bhavane nAza thatAM ja sarvano nAza thAya che. teTalA mATe (paraloka ITa nathI te mATe keTalAka mRSAvAdIo kahe che ke dAna, vrata, pauSadha, tapa, saMyama, brahmacarya AdinuM phaLa kalyANakAraka che evuM kAMI nathI. vaLI teo kahe che ke, hiMsA, jUTha, cerI, 5radArA sevana, parigraha e pApakarmo nathI; temaja naraka-tIca-anuSyanI cenimAM utpanna thavApaNuM nathI ane devalokamAM ke siddhagatimAM javApaNuM nathI; mA-bApa paNa nathI; udyama karavApaNuM nathI; pratyAkhyAnanI jarUra nathI; kALa nathI ke mRtyu paNa nathI; tevIja rIte arihaMta, cakravatI, baLadeva, vAsudeva paNa nathI; kei baSi-muni paNa nathI; DuM ke jhAjhuM dharma-adharmanuM phaLa paNa nathI, mATe ema jANIne-idrine anukULa sarva prakAranA viSace bhegavavAnI kriyAmAM kAMI pApa nathI ke akiyAmAM nirjarA nathI. e pramANe nAstike, vAma lokamAgIo kahe che. kudarzanI ane asadubhAvavAdIo (achatA padArthone prapanArAo) ane mUDha leko bIju evuM paNa kahe che ke A jagata IDAmAMthI pitAnI meLe jakhyuM che. e pramANe teo asatya prarUpaNa kare che. vaLI keTalAke kahe che ke prajApati (brahmAe A jagata banAvyuM che, keTalAke Izvarane jagata kahe che, keTalAke A jagatane viSNumaya mAne che, keTalAke paMcabhUtamAMthI A ja Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRSAvAda gat pitAnI meLe banyuM che ema mAne che. keTalAke evI mithyA vAta prarUpe che ke jagatamAM ekaja AtmA vyApI rahelo che, te sukRta-duSkRtane kartA nathI paNa joktA che; Iji sarvathA sukRta-duSkatanA kAraNarUpa che; sarva prakAre nitya, kiyArahita, guNa (triguNa) rahita ane karmabaMdhananA leparahita evo jagatamAM eka ja AtmA che. vaLI keTalAka e mRSAvAda kare che ke je kAMI A manuSya lekamAM sukRta -duSkRtanAM phaLa dekhAya che te aNaciMtaLyAM nIpaje che athavA svAbhAvika rIte janme che athavA prabhAvathI (bhAvibhAva) utpanna thAya che, paraMtu prANIe pote karelA udyamanuM phaLa e nathI. e pramANe bhavitavyatAvAdIo paramArthanA svarUpanuM lakSaNavidhAna kare che. e pramANe keTalAka prarUpe che. [ e sarva anyamati mRSAvAdIonA prakAre kahyA. have gRhastha mRSAvAdIonA prakAre kahe che.] gRhastha mRSAvAdIo. kaddhigarva, rasagarva ane zAtAgamAM tatpara evA. ghaNuM leke jeo dharmakriyA karavAmAM ALasu che teo dharmanI vicAraNAmAM mRSA bole che. bIjA leke adharma aMgIkAra karatAM rAjyanI virUddha jUThAM ALa caDAve che ane cArI nahi karanArane cAra kahe che; samabhAvI ane sarala mANasane kajIyAkhora kahe che; suzIlavaMta mANasane durazIlavaMta kahIne te yaradAragAmI che evuM kahI ALa caDAvI malIna kare che; vinayavaMtane duvinIta kahe che. bIjA duSTa manuSya paranI kItine nAza karatAM kahe che ke "e te pitAjA Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrI praznavyAkaraNa sUtra mitranI strInuM sevana kare che. keTalAke bIjAone dharmabhraSTa, vizvAsaghAtI, pApakama, lekavirUddha karma karanAra, agaya evI strIo (bahena-putrI Adi) sAthe duSTAcAra sevanAra, durAtmA, bahupAtakI kahe che, ane e rIte bhalA purU ne matsaradhArI manuSya avaguNayukata kahe che. te leke pitAnI kItinI vAMchanAvALA ane paralokanA sukhanI vAMchanA vinAnA hoya che. evAM jUThAM vacana bolavAmAM hoziyAra ane bIjAne doSita TharAvavAmAM Asakta manuSyo jeo aNuvicAryA vacano bole che ane jeonuM mukha temanA zatrurUpa che teo potAnA AtmAne akSaya duHkhanAM bIja evAM karmonA baMdhane karIne vIMTe che. vaLI evA leke pArakI thApaNa pacAvI pADavA jUThuM bole che, pArakA dhanane viSe Asakta hoI lobhane vaza vartatA thakA bIjAo upara achatA doSonuM AropaNa kare che, jUThI sAkSI pUre che, AtmAnuM ahita karanAra evA dhanane arthe jUThuM bole che, kanyAne arthe jUThuM bole che, bhUmine arthe jUThuM bole che, -temaja caupadAdijAnavarane artha jUThuM bole che; evuM maTakuM jUThuM bolanArAo adhogatine pAme che. anyatara mRSAvAdIe. e sivAyanA bIjAo paNa vividha prakAre jUThuM bele che. keTalAke jAti-kuLa-zIla viSe kapaTapUrvaka jUThuM bolo che. capaLa manu (asthira savabhAvavALAo) AghuM pAchuM bole che, cAva kare che, parama artharUpa muktinAM ghAtaka evAM vacana bolo che. keTalAke achatuM, devayu, anarthakArI, Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRSAvAda 29 pApakarmanA mUlarUpa vacana, asamyak prakAre dekheluM ane asamyak prakAre sAMbhaLeluM heAya evu vacana, vicAryuM vacana, nija vacana, leAkanadya vacana, je vacanAthI atyaMta vadha-baMdhana ane paritApa utpanna thAya tevAM vacana, jarAmaraNa-duHkha-zAkanA kAraNarUpa vacana ane azuddha pariNAme salIna evAM vacana khele che. vaLI khATA abhiprAyamAM pravanArA, achatA guNune kheAlanArA, chatA guNune uDADI mUkanArA, hi'sA vaDe jIvanA nAza thAya tevuM vacana olanArA, mRSAvAdayukta vacana kheAlanArA, sAvadya (pApakArI)-akuzala ane sAdhujanAthI nidAyaluM vacana meAlanArA ane ayamajanaka khelanArAe paNa mRSAvAdI che. te uparAMta puNyapApanA ajANa, adhikaraNa-sAdhanAthI thatI kriyAnA praznata, peAtAnA ane paranA ana tathA vinAzanA karanArA e badhA mRSAvAdI che. hiMsaka sRSAvAdI. bIjA keTalAka bhesa, DukkarA, vageranA ghAtakAne (temanA sthAnanI) khAra Ape che; temaja sasalAM, jaMgalI pazuo, rAjha vagerenI khakhara vAgharIte Ape che; te uparAMta pAradhIne (zikArIne) tetara, TerA, lAvA, kapiMjala, kabUtara vagere pakSIenI jANa kare che; vaLI mAchImArane mAMchalAM, magara ane kAcamA vagerenI khamara Ape che; zakha, phADA vagere jIvaDAMnI khakhara dhIvarane Ape che; ajagara, phrahita sapa, maMDalIka sarpa, phedhara sarpa, sukulIna sa Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrI pravyAkaraNa sUtra vagerenI khabara gArDane Ape chegha, zeLo, salaka, kAkIMDA vagerenI khabara tenA pakaDanArane Ape che hAthI-vAnaranAM TeLAMnI khabara tene pAzamAM bAMdhanArane Ape che popaTa, mera, menA, keyala, haMsanA TeLAM, sArasa vagerenI khabara temane pakane pIMjare pUranArAne Ape che; vadha, baMdhana ane pIDA 'upajAvavAnI rIta nagaranA koTavALa vagerene batAve che; dhanadhAnya tathA gAya vagere pazuonI khabara cerane Ape che; gAma, nagara, paTTaNa vagerenI khabara herUne (gupta cAra) Ape che. mArgane aMte athavA mArgamAM musApharone lUMTavAne mATe lUMTArAone-gaMThI choDAne khabara Ape che; corI karanAra viSenI khabara keTavALane Ape che; pazunA kAna kApavA, khasI karavI, gAya vagerene vAyu pUra, dehavuM, prANa vagerethI poSavuM, vAchaDAne bIjI gAya sAthe heLavavAM, pIDA upajAvavI, baLada vagerene gADe joDavA, ItyAdi prakAranI rItamAhItI zevALIyA vagerene Ape che; dhAtu, maNasIla, pravAla, ratnAdinAM utpattisthAnanI khabara AgarIyAne (khANa gALanArane) Ape che; phaLa-phela vagere nIpajAvavAne vidhi mALIne kahe che; bahumUlya madha nIpajavAnAM sathAnanI khabara bhIla lekene Ape che; jUdA jUdA prakArane aniSTa upadeza Apa, je ke (uccATanAdikanA) caMne upayoga karavAnI rIta batAvavI, (garbhapAtAdika mATe) viSaprayoga jaNAvo, nagarAdikane bhAvavuM, (vazIkaraNAdinA) maMtra tathA jI-buTI (oSadha)nA prayogo batAvavA, corI-paradAra gamana-vagere bahu pApa karmanI rIti zIkhavavI, chaLa-kapaTathI Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRSAvAda, 31 bIjAnA baLane teDavA samajAvavuM, gAma bhAMgavAM-vana bALavAM-taLAva pheDavAM vagere duSkarmo zIkhavavAM, koInI sArI buddhine athavA viSAdino nAza karatAM zIkhavavuM A pramANe upadeza ApanArAonuM kArya bhaya, maraNa, kalezAdi doSane upajAvanAra che, mananA bhAvane kalezayukta ane malIna karanAra che. evA prakAranAM upadezavacane prANIne ghAta tathA paraMparAe vinAza karAvavAvALAM che ane te badhAM hiMsAkArI vacane pApanI udIraNa karanArAM che. pUcha ke nagarapUchaje pArakI vAtanI ciMtA karyA kare ane aNuvicAcuM bolyA kare te mRSAvAda che. vaLI upadeza Apa ke uMTa, baLada, rojha vagere janAvarone dama-kAma karatAM zIkhave kAraNa ke have te juvAna thayA che, ghoDA, hAthI, bakarAM, kukaDAne bhADe phera, vece, vecAtA lya-levarAve, (pakSI Adikane) rAMdho, sagAM-saMbaMdhIone te Apo, madirAdi pAo, dAsa-dAsI, cAkara, bhAgIdAra, ziSya, khepIyA, kAmagarA, kikara, evA badhA svajana-parijana kema navarA beThA che, kema kAma batAvatA nathI, tamArI strI kema navarI beThI che ane kAma karatI nathI, gahana vana, dhAnya vAhavAnAM khetara, aNakheDayAM khetara tathA bIjAM khetaramAM bahu ghAsa ugI nIkaLyuM che mATe tene bALe, vADhI nAkhe, vRkSane kApI nAMkhIne tenAM yaMtra, vAsaNa, ane bIja bahuvidha sAdhane banAvezerIne kApIne pIlA, talane pIlA, gharane arthe IMTe paDAve, khetara kheDe ane kheDA, jaMgalamAM gAma, nagara, gAmaDAM, vaDa (nAnuM nagara), vAsa vagere vasAve; ghaNI vizALa, sImAmAM Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32. zrI praznavyAkaraNa sUtra phaLa-kula, kaMda, mULAdi pAkI nIkaLyAM che mATe te sagAMsaMbaMdhIone mATe laI le ane saMgraha kare; DAMgara, cokhA, java vagere laNA, khaMDA, upaNA ane jaldI kekAramAM bhare; nAnAM-moTAM vahANenA sAthane haNo-lUTa, lazkara laIne nIkaLo, ghora jaMgalamAM jAo, laDAI calAve, bALakane gADAM vagere hAMkatAM zIkho, muMDana-vivAha-yajJAdi amuka divase karo kAraNake te divasa sAre che, karaNamuhUrta nakSatra-tithi sArAM che; Aje snAna kare, AnaMda pUrvaka khAo-pIo, nhAo-dhuo, maMtra-mUlAdithI saMskArita karelA jALavaDe snAna kare, zAnti-karma (havanA di) karo, sUryacaMdranA grahaNanAM phaLa tathA mAThAM svapnAdinAM phaLa AvAM che ema kahe, sagAM-vahAlAM mATe, potAnA jIvananI rakSA mATe (bakarAM vagerenA) sastakane bhega caMDikAdi devadevIone caDAve, kaTa nivAravA nimitte vividha prakAranI auSadhIo, madirA, mAMsa, lakSyAnapAna, puSpamALA, caMdanAdino lepa dene dhare, ujavaLa dIvo kare, sugaMdhI dhUpa saLagAve, phula-phaLathI saMpUrNa evI devatAnI pUjA kare, ane ema bahuvidha hiMsAthI vidane TALe viparIta prakAranA utpAta, bhuMDA svapnAM, mAThAM zakuna, grahanI mAThI cAla, amaMgaLa nimittanA deza, e badhuM nivAravAne mATe amuka prakAranA hisaka anuSThAna kare; amukanI AjIvika kApI nAkhe, ene kazuM paNa dAna Apaze nahi, bhale mAryo, bhale che, bhale bhe; A pramANe vividha. prakArane pApakArI upadeza karanArAo manavacana-kAyAe. karI mRSAvAdanuM pApa kare che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRSAvAda mRSAvAdanAM phaLa. mRSAvAdIe belavA viSe avivekavALA, anArya, khoTAM zAstravALA, khoTA dharmamAM tatpara, mithyA kathAomAM rasa meLavanArA hoya che ane teo cheTuM bolI tathA bahu prakAre kheTAM kAma karI saMtoSa mAnanArA hoya che, temaja teo mRSAvAdanAM mAThAM phaLane nahi jANatA thakA, mRSAvAde karIne mahAbhayane, avirata vedanAne, ghaNA kALasudhI bahu duHkhe karIne yukta evI naraka-tIrthayanI gatinI vedanAne vadhAre che. vaLI teo evAM dukhe gavatA thakA punaH punaH bhavanA aMdhakAramAM bhame che. bhayaMkara durgatimAM upajyA thakA teo manuSyabhavamAM kevI sthitine pAme che? dIrgha samayanI daridratA, paravazatA, lakSamI ane bhegathI rahitatA, asaukhya (mitrarahitatA), zarIranuM regIpaNuM, kurUpatA, virUpatA, spazanI karkazatA, AnaMdarahitatA, chidrayukta zarIra, kAntirahita deha, viphaLa-avyakta bhASA, saMskAra-sanmAnarahitatA, durgadhI zarIra, cetanArahitatA, durbhagatA-aniSTatA, asuMdaratA, kAgaDA je svara, dhIme ane phATele (apriya lAge te) svara, vihiMsA (tucchakArane bhaya), mUrkhatA, baherApaNuM, mUgApaNuM, guMgaNApaNuM, aLakhAmaNI bhASA, vikRta idri, nIca jAtinuM sevana, lekaniMdA, sevakapaNuM, halakA lekenuM dAsatva, dubuddhi, lokazAstra (sAmAnya nItizAstra)-vedazAstra-adhyAtmazAstra-samayazAstra (ANaMta zAstra)nI samajaNathI rahitapaNuM, dharmabuddhithI rahitatA : A badhuMya pUrva bhavamAM karelA mRSAvAdanA karmarUpI agnithI Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrI praznavyAkaraNa sUtra dAjhelA manuSya pAme che. achata-khoTuM bolanArA pApI jane apamAna, niMdA, cAva, mitrabheda ane mAtA-pitA-bAMdhavasvajana-mitra ItyAdi taraphanAM aneka prakAranAM ALa-dUSaNane pAme che. A ALa-dUSaNa manane aNagamatAM, hRdayamanane duHkhakAraka, jIvatAM sudhI na Utare tevAM hoya che. aniSTa-kaThera-AkarAM vacana sAMbhaLavA, tarjanA-nirbhalaiMnA thavI, dIna vadana, kaMgAla mana, halakuM bhajana, halakAM vastra, kuvAsa ItyAdi vaDe leza pAmatA e pApI janane sukha ke zAnti prApta thatAM nathI. evAM atyaMta vipula duHkha e mRSAvAdI seMkaDe game bhogave che. mRSAvAdane phaLavi pAka A lokamAM ane paralokamAM a5 sukha, bahu duHkha, mahA bhaya, bahu karmarUpI melane upajAve che ane te karmanAM phaLa AkarAM, , kaThora, azAtAjanaka, hajAro varSe paNa bhegavyA sivAya na chUTe tevAM che. e pramANe siddhArtha rAjAnA putra, mahAtmA, zrI mahAvIra bhagavAna bIjA adhyayanane viSe mRSAvAdanA phaLa vipAkane kahe che. mRSAvAda kevo che ? te mRSAvAda cho che, capala purU te kare che; vaLI te bhayaMkara, duHkhakara, apayazakAraka, vairakAraka, rati-aratikAraka, rAga-deSakAraka, mana kalezakAraka, mAyA-kapaTane DhAMkanAra, ati dakAraka, nIca janathI sevita, sUgarahita, apratItikAraka, susAdhuthI nidha, parapIDAkAraka, utkRSTa kRSNa lezyAthI yukta, gatikAraka ane durgativardhaka, vAraMvAra janma-maraNanA kAraNarUpa, ghaNA kALathI paricita, paraMparAthI cAlyo Avate ane duHkhe karI aMta pAmI zakAya te che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna adhyayana 3 juM adattAdAna (ryakarma) jaMbU svAmI pratye sudharmA svAmI kahe che ke, he jaMbU ! have huM adattAdAna viSe trIjuM adhyayana saMbhaLAvuM chuM. * adatta eTale nahi ApelI evI vastunuM haraNa karavuM te (sAmA mANasane) cittane saMtApa-araNa-bhaya-trAsa upajAvanAruM, paradhanane viSe gRddhapaNuM upajAvanAruM, lobhanuM mULa, ardha rAtrie (ArI karIne) parvatAdi viSe saMtAvuM paDe tevuM che. jemanI tRSNA chedAI nathI teone te (adatta dAna) adhogatinA paMthanI yAtrA karAvanAruM, apakIti karanAruM ane anAryanuM AcaraNa che. (paragRhamAM pravezavA mATenA) chidrane tathA (corI karavAnA anukULa) avasarane nAre, kaSTa tathA rAjA taraphanA upadravane notaranAre, utsavamAM magna thaelA-pramAdavaMta-uMghanArA-evA lekene ThaganAra, vyagra karanAre, mAranAre ane anuzAMta svabhAvavALe, evA mANasane cera mAna. adattAdAnanuM svarUpa. (e adattAdAna kevuM che?) dayArahita, rAjapurUSathI aTakAvAceluM, sAdhujanethI sadA niMdita, priyajana-mitrajana vacce bheda-aprItine karanArUM, rAgadveSane puSTa karanArUM, ghaNuM lokene viSe laDAI, mArAmArI, rAjyo vacce kalaha, kaleza, kaMkAsa, hiMsA ItyAdine karAvanAruM, dugatimAM pADa- + Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 zrI praznavyAkaraNa sUtra nArUM, durgatine vadhAranAruM, janma-maraNane vadhAranArUM, ghaNA kALanuM seveluM, hamezAM sAthe cAlyuM AvanAruM ane duHkhe aMta pAmI zakAya tevuM e adattAdAna che. adattAdAnanAM nAma. e adattAdAnanAM guNanipanna trIsa nAma che - (1) caravuM, (2) parakA dhanane haravuM, (3) nahi ApelI vastu levI, (4) krUra kArya karavuM, (5) pArakA dravyane lAbha levA (6) asaMyama, (7) paradhanamAM vRddha thavuM, (8) lolupI thavuM, (9) taskarapaNuM, (10) apaharaNa karavuM, (11) paradhana haravAmAM hAthacAlAkI karavI, (12) (cArI rUpa) pApakarma karavuM, (13) caurya bhAva, (14) heravuM ane dhananI hAni karavI, (15) paradhanane levuM, (16) paradhanane chInavI levuM, (17) apratItijanaka kArya, (18) parane pIDAjanaka kArya, (19) paradhana levA mATe udyama, (20) saMtADavuM, (21) vizeSa prakAre karIne chupAvavuM, (22) kuMDAM tela, (23) kuLane kalaMka lagADavuM, (24) paradravyane abhilASa karo, (25) (rAja taraphathI kaSTa Ave tyAre) dInatA darzAvavI, (26) vinAzakAraka vyasana, (27) paradhananI abhilASA ane meLavelA dhana mATenI mUcha, (28) pAmelA dhananI tRSNa. ane nahi pAmelA dhananI vAMchanA, (29) kamane DhAMkavA mATe mAyA kapaTa, (30) pArakI najara cukAvIne corI karavI. e pramANe adattAdAnanAM 30 nAma che, ane te uparAMta adattAdAnanA duSTa karmanAM bIjAM aneka nAme jANavAM. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna 37. coryakarma karanArAo. have trIjA dvAramAM corInuM karma keNa kare che te darzAve che -cera, taskara, paradravyahAraka, cerInA dhaMdhAdArIo, cerI karavAnI taka sAdhanArA, cerI karavAmAM hiMmatabAja, tuccha AmA, ati asaMtoSavALA, lAbhagrasta, vacananA ADaMbarathI bIjAne ThaganAra, mAyA-prapaMcakAraka, paradhanane viSe Asakta, sAme thaIne mAranAra, karaja laIne na cUkavanAra, bolyuM nahi pALanArA, rAjAe (cerInA kAmane kAraNe) dezanikAla karelA, jJAti bahAra karelA, jaMgalane bALanAra, grAmaghAtaka, nagaranA ghAtaka, paMthanA ghAtaka, chAnI rIte gAma bALanAra tIrtha jatA jAtrALuene mAranArA, hAthacAlAkI karanArA, bIjAne chetarIne corI karanArA, jugArI, mAMDavInA rakhavALa, strI cAra, purUSa zera, khAtara pADanArA, gaThI cheDA, sAmA mANasane mArIne dhana haranArA, ThagArA, haTha karIne dAna lenArA, sAmA mANasane bahu mAra mArIne lUMTanArA, chUpA cera, gA cAranArA, gheDA ceranArA, dAsI ceranArA, ekalA cerI karanArA, cerane saMtADanArA, cerane bhejanAdi Ape- pahoMcADe teo, coranI pAchaLa chAnA rahenArAe, sAthane ghAta karanArA, vizvAsanAM vacana belI dhana lenArA, bIjAne meha pamADavA vizvAsanAM vacana bolanArA, rAjanihathI lUMTanArA (bahAravaTIyA), e rIte cerI ane puradhananuM haraNa karavAnI buddhinA bhede karIne adattAdAna lenArA aneka prakAranA che, Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zrI prakSavyAkaraNa sUtra paradhanabhI rAjAo. vaLI pArakA dravyane viSe jeo avirati che (jemane paccakhANa nathI), jeo atyaMta samartha che ane parigrahavALA che, tevA rAjAo pArakA dhanane viSe Asakta hoI, pitAnA dravyane viSe asaMtuSTa rahyA thakA, bIjA rAjAenA dezane vinAza kare che. teo pArakA dhanane viSe labhAIne hAthI ghoDA ratha pAyadaLa evI caturaMgI senA sahita ane nizcayavALA-yuddhamAM zraddhAvALA pradhAna sulaTa sahita, "huM pahele laDavA jauM evA ahaMkAra sahita prayANa karIne padmayUha, zakaTayUha, cibRha, cabUchuM, garUDabRha ItyAdi vhAmAM sanyanI sthApanA kare che ane sAmAnA lazkarane pitAnA lazkarathI gherI le che tathA hArelAnA dhanane harI le che. bIjA dvAe raNabhUmine me khare potAnI meLe jaIne saMgrAmamAM praveza kare che. (A ddhAo saMgrAmamAM kevI rIte jAya che te kahe che. teo kavaca Adine sajaja kare che, taiyAra thAya che, mAthe vastrane sakhata paTa bhIlane, hAthamAM zastro tathA talavAra dhAraNa karIne, deha upara lohamaya bakhtara pahere che, cAmaDAnA kavacathI zarIrane DhAMke che, lohane kaMcu pahere che, kAMTAvALuM kavaca pahere che, tIranAM bhAthAM chAtI upara gaLA sAthe ubhAM bAMdhe che, pitAne hAthe raNamAM javAne mATe zastrAstronI vizeSa racanA kare che, kaThera dhanuSyane harSapUrvaka hAthamAM dhAraNa kare che, ati tIkhAM bANane varasAda varasAve che. varasAdanI dhArAnI peThe bANonI pracaMDa vRSTithI Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna 39 chavAyalA mArgamAM praveza kare che. vaLI AkAzamAM aneka dhanuSyabANa-talavAra-trizULo-barachIo uchaLI rahI che temAM coddhAo DAbe hAthe DhAla laIne, myAnamAMthI jaLahaLatI talavAre bahAra kADhIne prahAra karavA pravRtta thAya che. bhAlAM, bANa, cake, gadA, kahADA, mUzaLa, hela, trizuLa, lAkI, bhIMghamAla (eka jAtanuM charA jevuM hathiyAra), meTA bhAlA, paTTIza, cAmaDe vITele patthara, ghaNu, muThThI pramANa pASANu, muddagara, bhegaLa, gophaNanA gaLA, Takkara, bhAthAM, kuNI (magadha dezanuM eka jAtanuM zastra), AsanarUpI zastra, talhAra, ityAdi jaLahaLatAM zastro zatru pratye teo phreke che tyAre AkAza vIjaLInA prakAzanI peThe kAntimAna ane che. vaLI raNabhUmine viSe zaMkha, bherI, duMdubhi, turInA spaSTa devanithI ane paDaha vAgavAthI je gaMbhIra zabdo thAya che tethI zUrAo harSita thAya che ane e bhayaMkara avAjathI kAyare bIhe che. hAthI, ghoDA, ratha, subhaTa utAvaLe cAlavAthI je raja uDe che tenAthI chavAyelA atyaMta aMdhakArathI kAyara jananAM netra ane hRdaya AkuLavyAkuLa banI jAya che. zithilapaNe karIne caMcaLa evA zikharavALA sukuTa, kiriTe, kuMDale, nakSatramALA (kaMThamAM paheravAnuM AbharaNa)thI zobhatA ane vijayadevaja, vaijayantI patAkA, vIMjhAtA cAmara tathA chatravALA (subhaTe) paNa gahana aMdhakAramAM DUbI jAya che. gheDAne haNahaNATa, hAthIne gulagulATa, rathane dhaNadhaNATa, pAyadaLa lazkarane hara-hara e devani, khabhA upara bhujAne thApaTe, siMhanA jevo. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zrI praznavyAkaraNa sUtra nAda, dAMta pIsIne karele sItkAra, dIna svara, siMdhuDA rAga je AnaMda zabda, kaMThamAthI kADhele dhvani, meghanA jevI raudra gajanA, ekI sAthe hasavAne temaja reSane thatA kakaLATa, evA prakArane ke lAhala yuddhabhUmimAM thaI rahe che. ati krodhathI subhaTanA vadana raudra-bIhAmaNAM banI jAya che, teo dAMte karIne nIcenA oThane karaDe che, ane daDha prahAra karavAne temanA hAtha sAvadhAna bane che. ati phodhavazatAthI temanAM phATelAM netre atyaMta lAla banI jAya che. veraSTithI ane phedhanI ceSTAthI temane kapALamAM trivalI (traNa reSAo) paDe che ane brakaTI vAMkI banI jAya che. zatrune mAravAnA adhyavasAye karIne hajAra-hajAra manuSyanuM baLa-parAkrama te subhaTonA zarIramAM rAyamAna thAya che. vegavAna ghoDAo taryA che evA ratha upara besIne deDatA joddhAo AvIne dakSatApUrvaka prahAra karIne jIte che ane teo harSa karIne beu hAthane uMcA karatA aTTa hAsya kare che tathA aneka mANase kakaLATa kare che. Ayudha, DhAla ane bakhtarathI sajaja thaelA garviSTa tathA prapaMcI dvAo verInA hAthIone mAravA athavA hAtha karavA IcchatA sAmasAmAM laI paDe che, ane yuddhakaLAne garva dharAvanArAo myAnamAMthI talavAra kADhIne phedhapUrvaka zidhra gatithI mekhare AvI prahAra karI vairInA hAthInA. sUdane tathA verInA hAthane chede che; bANanA sakhata prahArathI ghavAyelA ane bIjA hathIyArothI cheTAyalA evA hAthI vagerenA vahetA rUdhirathI raNabhUminA mArgo para cIkaNe Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAne 41: kAdava thaI rahyA che, jene pAsAmAM vAgelA ghAthI rUdhira Ave che ane AMtaraDAM bahAra nIkaLI gayAM che evA ddhAo vikaLa banIne taraphaDe che, marmasthAne vAgelA sakhta ghAthI mUchita thaIne bhUmipara relAya che ane niSTa paDayA che. raNabhUmimAM karUNAjanaka vilApanA svara saMbhaLAya che, maraNa pAmelA yoddhAo, bhamatA gheDA, matta thaelA hAthI, bhayabhIta thaelA manuSya, mULamAMthI bhAgI gaelI devA patAkAo, bhAgelA ratha, mAthuM kApI nAMkhelA hAthInAM kalevare, hathIyAra, AbharaNe ane ghareNAM ityAdi vikharAyelAM paDayAM che. mastaka vinAnAM dhaDe nAcI rahelAM che, bhayaMkara kAgaDAnAM ane muDadAMomAM lolupI banelAM gIdhanAM TALAM bhamatAM pahelAthI gADha aMdhakAra chavAI rahyo che; pRvIne kaMpita karanArA deva jevA rAjAo pratyakSa zmazAna jevA atyaMta bhayaMkara bIhAmaNuM ane kaTe karI praveza karI zakAya tevA saMgrAmanA gahana sthAnamAM pArakA dhananI vAMchanA karIne praveza kare che. parena haranArA re bIjA pagapALA coranA samUha, cAranA TeLAne praladvanAra senApati, aTavInA viSama pradezamAM rahenArA, kALA-lIlA-rAtA-pILA ane sapheda evA seMkaDe prakAranA cinha paTa bAMdhanArAo dhananA lobhathI pArakA dezane haNe che. cAMcIyA, (have samudranA coronI vAta kahe che ). ratnAkara samudra je hajAre taraMgonI mALAthI uchaLI rahyo che temAM Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznavyAkaraNa sUtra P AkuLa-vyAkuLa thaeluM vahANa DAle che tathA temAMnA musAphrA ( vahANamAM pANI dAkhala thaI javAnA bhayathI) kakaLATa kare che. pAtALakalazamAM rahelA vipula vAyunA vegathI uchaLatA samudranAM pANInA kaNathI aMdhakAra chavAi gayeA che. vAyue karI vikSubdha thaelA pANI sAthe atyaMta ujaLAM prI uDavAne lIdhe samudranA aTTa hAsyanA bhAsa thAya che. pANInAM mAjA tvarita gatie sarva dizAethI AvIne vAyuthI kSubdha thatA kAMThAnI sAthe athaDAya che. kSubdha thaele jaLasamUha AgaLa vahe che ane kAMThA para athaDAtAM pA che! peAtAne sthAnake vaLe che. gaMgAdi mahA--nadInA vegavALA pANInA pravAhathI je bharAya che,je atyaMta gaMbhIra hAi uMDANa jANI zakAtuM nathI, jemAM pANInA moTA vamaLa paDe che, UMDA pese che, uMcA uchaLe che ane nIce paDe che, je eTalI utAvaLI gatie jAya che ke ati kaThera sparzathI athaDAI e pracaMDa vyAkuLa thaelA pANInA bhAga thaI jAya cheH tevA taraga ane lhAlathI vyApta samudramAM meTA magaramaccha, kAcakhA, maheAraga ( sacchanI jAta ), susumAra, hiMsaka jaLacara prANI ItyAdi mAMAmAMhe prahAra karavAne dhase che ane tevA asakhya bhayaMkara jaLacarA pANInA samUhamAM kAyara janAnA hRdayane kapAve che, bhaya'kara zabje karIne ghaNA bhaya upajAve che. upadravanA DhImarUpa, trAsa upajAvanAra, Ane kAzanI peThe pAra na pamAya tevA, Alamanarahita, utpAtathI utpanna thaelA pavananA cegathI atyaMta vegavALAM tathA uparAuparI uchaLatAM taraMgAthI yukta, gayukta, ati vega 4ra Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAne 43 vALe, daSTimArgane AcchAdane, keI sthaLe gaMbhIra, keI sthaLe vistIrNa, (meghanI peThe gAjato, guMjArava karato, kaDAkA karato (AkAzamAMnA kaDAkAnI peThe), keI bhAre padArtha paDavAthI thatA avAjanA je avani karate, lAMbA kALa sudhI dUrathI saMbhaLAto e gaMbhIra ghughavATa karatA samudra che ane temAM musApharI karanArAonA mArgamAM kepita thaelA yakSa, rAkSasa, kuSmAMDa, pizAca vagere hajAro upasage tathA utpAta utpanna kare che, ane temane mArga avarodhe che. te vyaMtara dene zAMta karavAne mATe vahANavaTIo balidAna, homa, dhUpa, rUdhiranuM balidAna, pUjanaarcana, vagere karavAmAM yatnazIla rahe che. saghaLA yuganA aMtima yuga (pralayakALa) sarakhI upamAne cagya samudrane aMta bahu duSkara che. gaMgAdika mahAnadIne svAmI (sAgara; atyaMta bhayaMkara dekhAya che. duHkhe sevAya che, jemAM pravezavuM duSkara che te, duHkhe UtarI zakAya teva, duHkhe Azraya laI zakAya tevo ane khArA pANIthI bharele, evA samudramAM uMcA karelA kALA saDhavALA, utAvaLe cAle tevA vahANamAM besIne, dUra dUra jaIne, pAradravyane haranArA, anukaMpArahita tathA paralakanA bhayathI rahita cAra leke vahANavaTIonA vahANane bhAge che ane temane lUMTe che. corInA saMkaTa, gAma, Agara, nagara, gAmaDuM, kavaDa, maMDapa, dRNamukha (jaLa-thaLane mArga), pATaNa, Azrama, vaNIkAvAsa, deza ItyAdimAM rahetA dhanika lekene cAra loke haNe che. kaThaNa Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznavyAkaraNa sUtra - - haiyAnA ane nileja cora leke bIjAone luMTe che ane gAne upADI jAya che. e dArUNa mativALAo ane dayArahita cAre pitAnAone paNa haNe che, ghara ne khAtara pADe che, gharamAM rAkheluM-dATeluM dhana-dhAnyadravya cirI jAya che. vaLI tevA nirdaya cAre dezanA lekene mAre che-phUTe che. pArakuM dravya haravAnI AkhI vinAnA ane aNadIdhuM dravya levAnI mativALA leke paradravyanI zodha karavAne kALe ane akALe Thera Thera bhaTake che. citAomAM maLatAM rUdhirAdithI bharelAM muDadAne kADhIne, rUdhirathI kharaDelAM sukhavALI DAkaNe te suDadAMne khAya che tathA temAMnuM lohI pIe che, evA bhayaMkara smazAnamAM ke jyAM ziyALIyAM bhayAnaka zabda kare che, ghuvaDe ghera ghughavATa kare che, pizAca aprakaTa rahIne kaha4hATa kare che tathA aTTa hAsya kare che, e prakAre bIhAmaNA-aramaNIya, ati durgadhayukta ane sUga utpana kare tevA mazAnamAM, vanamAM, sUnA gharamAM, pattharanI khANomAM, mArganI vacamAM AvatA hATAdimAM, parvatanI guphAmAM, siMhAdi hiMsaka jAnavaronA nivAsavALAM viSama nemAM, kaleza pAmatA TADhatApathI sukAyelA zarIravALA tathA kAMtirahita banelA cora ke naraka-taryacanA bhavamAM bhegavavAM paDatAM du:khenI paraMparAne ane (corInAM) pApakarmone ekaThAM kare che. miSTa bhojana ane pANI jene durlabha che ane je bhUkha tathA tarasathI dAkha pAme che, te cora loke mAMsa, suDadAla mAMsa, kaMda mULa ane je kAMI maLe tene bahAra karI le che ane udvigna tathA bhayathI dhaDakatA Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna 45 tathA Azrayarahita sthitimAM vanamAM vAsa karI rahe che. vana seMkaDe sapethI vyApta hoIne bhayanI AzaMkAvALA tathA apayazakArI bhayaMkara cera loko " kenuM dhana herUM? * Ajeja dravya herUM" ema ekaThA thaIne gupta maMtraNA kare che. ghaNA lekenA kAryakaraNamAM vigha utpanna karanArA, madamatta-pramAdI-sUtelA-virAma karatA-evAnAM chidra joI. avasare haNanArA ane kacha tathA utsavane samaye corI karavAnI buddhivALA, cAra leke nahoravALAM jAnavarenI peThe lohInI abhilASA rAkhatA bhamyA kare che. rAjAnI maryAdAne lepanArA, sArA mANasethI niMdAlA, potAnA karmo karIne pApakarmanA karanArA, azubha pariNAmavALA, duHkha bhegavanArA, hamezAM asamAdhiyukta tathA melA manavALA, IhalekamAM kalezane pAmanArA tathA paradravyane haranArA manuSya seMkaDe duHkhane pAme che, corInA bhayAnaka phI. keTalAke pArakA dravyane zodhatAM rAjapurUSothI pakaDAya che tyAre temane mAra paDe che, baMdhAya che, aTakamAM 2khAca che, tarata nagaramAM pheravAya che ane tene keTavALane soparAmAM Ave che. keTavALa tene phosalAvIne mIThe vacane manAve che, ane je te na mAne-te) tene AmaLelA vastranA gelITAnA prahAra karavAmAM Ave che, nirdaya keTavALa kaThora vacane tenI tarjanA kare che, tenuM gaLuM pakaDIne ke che, evI rIte dIna banI gaelAone kedakhAnAmAM dAkhala Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznavyAkaraNa sUtra karavAmAM Ave che, je kedakhAnuM naraka sarakhuM che. tyAM paNa rakhevALanA prahAre, agninA DAma, tiraskAra, kaDavAM vacana, bhayaMkara dhamakI ItyAdithI lAcAra thavuM paDe che. vaLI tyAM paheravAnAM vastro kheMcI levAmAM Ave che, paheravAnAM vastrA melAM ane kakaDe kakaDe sAMdhIne banAvelAM maLe che, ane keTavALane lAMca ApIne paNa tenI pAsethI vastrAdinI vadhu sagavaDa te keda purAyalAe mAMge che. keTavALanA paheregIre temane nAnA prakAranA baMdhane bAMdhe che. te baMdhane kevAM che? lAkaDAnI heDa, lokhaMDanI be, vALanI rAzi-deraDuM, kudaDaka (lAkaDAnA daMDane cheDe bAMdheluM deraDuM), cAmaDAnuM doraDuM, lehanI sAMkaLa, loDhAnI hAthabe, cAmaDAnA paTA, paganI DAmaNa, ItyAdi aneka prakAranAM duHkha upajAvanArAM baMdhane karI temane keTavALanA paheregIra gAtra saMkeDAvIne ane aMge pAMga marIne bAMdhe che. e maMdapuya jIne kASTacaMtramAM, kamADa vacce ane lehapiMjaramAM ghAlI mAre che, bheMyarAmAM pUre che, aMdhArA phUvAmAM utAre che, khIlA- dhUsarAM ane ( rathanAM ) piDAM sAthe majabUta bAMdhe che, thAMbhalA sAthe bAMdhe che, udhe mAthe bAMdhe che, e prakAre pIDA upajAvatAM temane mAre che. vaLI temanI garadana mara ne nIcI vALIne mAthAne chAtI sAthe bAMdhe che, temane dhULamAM dATe che, temanA phaDakatA ane nisAsA nAkhatA hRdayane- chAtIne bhIMsIne bAMdhe che, temane mAthAne cAmaThAthI vIMTe che, temanI jAMgane cIre che, kAyaMtra karIne temanA ghuMTaNane bAMdhe che, tapAvelA lohanA saLIyAthI DAma Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAda de che, soya ghace che, lAkaDAnI peThe chele che, e pramANe temane pIDA upajAve che, khAra, lIMbaDe, maracAM vagere temanA nAkamAM ghAle cheema seMkaDe prakAranAM kaTe temane thasADavAmAM Ave che. chAtI upara meTuM lAkaDuM mUkIne temane kaSTa ApavAmAM Ave che, pachI lAkaDAne AghuM pAchuM karIne te vaDe temanAM hADa-pAMsaLAM bhAgavAmAM Ave che. vaLI temane gaLe bAMdhe che, lehanA daMDa vaDe chAtI, peTa, gudA, cUMTha upara prahAra karI temane pIDe che, hRdayane sade che, ane temanAM aMgopAMgane bhAgI nAMkhe che. uparInA hukamathI keTalAka sevake niraparAdhIne paNa zatrubhAvathI jamanI peThe pIDe che. te saMdabhAgI adattanuM haraNa karanArAone capeTA mAre che, cAmaDAnA deraDAthI mAre che, lehanA saLIyAthI mAre che, nAnA-moTA gAmaDAnA cAbUkathI mAre che, netaranI seTIthI mAre cheH e prakAre seMkaDe prahArathI apAMge mAra sahana karatA bApaDAo lakhI gaelI cAmaDIvALA ane ghAthI pIDA pAmatA chatAM cArInA pApane cheDatA nathI. aneka prakAranAM zasya karIne mAra paDavAnI, lohamaya enA baMdhane gAtra baMdhAvAnI ane bhaMgAvAnI, zarIranI hAjata baMdha karavAnI ItyAdi bahuvidha vedanA e pApI jane pAme che. e rIte mekaLI IdrivALA, viSayAsakta, ati mahamugdha, paradhanamAM lubdha, pazendriyanA viSayamAM ane strImAM tIvra AsaktivALA, strInA rUpa-zabda-rasagaMdhamAM manavAMchanAvALA, bhoganI tRSAvALA ane dhana heravAmAM AnaMda mAnanArA, e badhA corI karavAnA phaLanA Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pravyAkaraNa sUtra ajANa mANasone rAjAnA sevakenI pAse laIne temane soMpavAmAM Ave che. te rAjasevake kevA che ? vadhazAstranA pAThaka, anyAyanA vyasanI, tevA karmo karanArA, lAMca lenArA, phuDa-kapaTa karanArA, veza-bhASA badale karanArA, mAyA-kapaTathI ThagavAmAM sAvadhAna, aneka prakAre asatya bolanArA, paralokanA vicArathI vimukha, narakagatie janArA e rAjakirAnI AjJAthI cAra lokenA duSTAcaraNanI sajA turata nagaramAM jAhera karavAmAM Ave che. nagaramAM traNa mArgane ceka, cAra mAgane ceka, aneka mArgane ceka, rAjamArga, sAmAnya mArga hoya che, tenI vacce netara soTe, lAka, kASTadaMDa, DAMga, daMDuke, mUThI, lAta, paganI pAnI, ghuMTaNa, keNa vagerenA prahAra karI ceranA zarIranAM gAtre bhAMgavAmAM-mavAmAM Ave che. te vakhate e aDhAra prakAranAM caurya karma karanArAnA aMge pAga bhAgI javAthI teo pIDA pAme che, karUNAjanaka sthitimAM AvI paDe che, tRSAthI kaMTha-hATha-tALavuM ane jIbha sukAI javAthI pANInI yAcanA kare che, jIvavAnI AzA nAza pAme che. evA tRSAtura rAMka bApaDA pANI paNa pAmatA nathI, tyAre te cera lene keAI pANI pAvA Ave te rAjapurU temane pANI pAtAM aTakAve che. kaThIna baMdhane bAMdhelA, krUra rIte pakaDI rAkhelA, nAsI na jAya te mATe hAthe bAMdhelA, TuMkuM kapaDuM paherAvelA, mArI nAMkhavA mATenA nizcaya rUpe kaMThamAM rAtAM kareNanAM phUlanI. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batAdAna mALA deraDAnI peThe paherAvelA, maraNanA bhayathI zarIre parasevAthI rebajheba banelA jANe ke zarIre tela copaDayuM heya, rAkhe kharaDelA jevA dekhAtA zarIravALA, dhULathI bharelA dekhAtA kezavALA jANe mAthe karuM lagADo hoya, jIvavAnI AzAthI rahita banelA, vikaLapaNe DelatA, haNavAne mATe laI javAmAM AvatA hovA chatAM prANazvAsozvAsa upara prItivALA te cera lekene tala-tala jevA cheda karavAmAM Ave che, tethI vahetA lohIthI temanuM zarIra kharaDAya che, temanA mAMsanA nAnA-nAnA kakaDA karI temane khavaDAve che, pApI jane cAmaDAnA thelAmAM patthara bharI temane mAre che, vAyunI peThe na aTakAvI zakAya tevA strIpuruSanAM ane nagarajanonAM TeLAM temanI sAthe temane jotA jotA phare che. vadha karavA mATe cagya vastro paherAvIne temane nagaranI vacamAM pheravavAmAM Ave che, te zaMkadIna cAra lokenA vinAzane nivAravAra keI nathI, teo zaraNarahita che, anAtha che, baMdhavarahita che, svajanathI tyajAyelA che, AsapAsa jue che (pitAne keI sukAvanAra che ke nahi evA bhAvathI jue che), maraNanA bhayathI udvigna thaelA che. temane vadhasthAne pahoMcADe che, zULIe caDAve che, dehane vidAre che, temanAM aMgopAMgane kApe che, vRkSanI DALe bAMdhe che, tyAre teo dIna vacane vilApa kare che. vaLI keTalAka corene cAra aMga (be hAtha ane be paga) bAMdhIne temane parvatanI Toca parathI nIce gabaDAve che tyAre teo bahu uMcethI paDavAthI viSama Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 zrI praznavyAkaraNa sUtra patthara sAthe kuTAya che. bIjAone hAthInA paga heThaLa cagatavAmAM-mardavAmAM Ave che. vaLI pApI adhikArI ane keTalAka cenAM aDhAre aMge khaMDita kare che, keTalAkane buThThA kehADe karI mAre che, keTalAkanA kAna-hATha-nAka kApe che, keTalAkanI AMkha-dAMta-vRSaNa-jIbhane chede che, keTalAkanA kAna tathA mastaka kApI nAMkhe che, ane vadhabhUmi para laI jaIne talavArathI TukaDA karI nAMkhe che. keTalAkane dezapAra karavAmAM Ave che, keTalAkanA hAtha paga kApI nAMkhIne choDavAmAM Ave che, keTalAkane mRtyu sudhI bAMdhI mUkavAmAM Ave che. keTalAka paradravyaharaNamAM lukhya lokene hAtha pagamAM beDI paherAvIne kArAgRhamAM pUrI rAkhavAmAM Ave che. e paradravyahArI janane temanA svajano tyajI de che, mitre temane tiraskAra kare che, teo nirAza banI jAya che, aneka lInA dhikkAranA zabdothI ujavAya che, chatAM te nirlajja banI gayA hoya che. sudhAthI pIDAtA, tApa-TADhanI AkarI vedanA sahana karatA, virUpa sukhavALA, kAntihIna zarIravALA, aphaLa gaelA manorathavALA, melathI bharelA dehavALA, dubaLA, glAni pAmatA, khe karatA, kuSTAdi vyAdhi pAmatA, udararogathI pIDAtAM gAvALA, nakha-keza-dADhI-mUcha-romAdi jenA bAMdhelA che tevA, pitAnA maLa-mUtramAM ragadoLAtA cAra leke tyAM ja-kArAgRhamAM ja mRtyune nahi icchatA chatAM maraNa pAme che. pachI temanA hAtha-paga bAMdhIne kArAgRhamAMthI temane bahAra ghasa kADhe che ane khAImAM pheMkI devAmAM Ave che, jyAM varU, Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAne pheMtarA, ziyALa, Dukkara, bilADAMnAM ToLAM, sANasA sarakhI cAMcavALAM pakSIonAM vRda AvIne seMkaDe sukho-cAMcoe karIne e cAranAM muDadAMnAM aMgopAMga bhedIne cuMthe che. keTalAkanA dehamAM kIDA paDe che. leke temane aniSTa vacane karI zrApa de che ane "sAruM thayuM, bhale e pApI mUo, ema bolIne keTalAka leke harSita thAya che, ane marI gayA chatAM te cAra loke bIjAone lajajAnA kAraNa rUpa bane che. paradhana haranArAnI durgati. vaLI mUA pachI ghaNA vakhata sudhI temanA svajanone paNa teo lajajAnA kAraNarUpa bane che. maraNa pAmyA. pachI teo paralokamAM narakane viSe upaje che. aNagamatA narakamAM baLatA aMgArAnI uNu ane atizaya zIta vedanA vagere satata ka azAtA vedanIya karma udaya AvavAne lIdhe teo seMkaDe game sahana kare che. te narakathI nIkaLIne vaLI pAchA tIrthaMca nimAM upaje che ane tyAM paNa narakanA jevI vedanAo bhegave che. pachI anaMta kALe te ja kadAca mATe kaSTa karI manuSyabhava pAme che, te paNa aneka vAra narakagatimAM jaIne ane lAkha vAra tIrthaMcapaNe janmIne pachI manuSyapaNuM pAme che. manuSyapaNe paNa te ja anAca dezamAM halakA kuLamAM upaje che ane je Arya dezamAM upaje che to lokagAhA eTale varnavAgya tIca jevA, DahApaNurahita ane kAmagane viSe Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrI prazvavyAkaraNa sUtra sadA atRpta evA upaje, ane tyAM paNa narakanAM Avartana bAMdhe. bhavaprapaMce karI janma-maraNanA pherA kare, pharI saMsAranAM Avartana bAMdhe, dharmazAstranA jJAnathI rahita, anArya, kUra karmanA karanArA ane mithyAtvazAstranA matanA AdaranArA bane. teo ekAMta hiMsAnI rUcivALA karelIcAnI jALanI peThe karmanA AvaraNathI vIMTAIne duHkha bhegave. pitAnA ATha prakAranA karmanA taMtuonA majabUta baMdhane baMdhAyelA hoI teo paribhramaNa kare che. evI rIte narakatIryaca-manuSya ane devagatirUpa saMsAranI paridhimAM paribhramaNa kare che. saMsArasamudra. e saMsArasamudramAM janma-jarA-maraNarUpI gaMbhIpaNuM che. dukhe karIne prakSubdha evuM ghaNuM jaLa che, saMga vicAgarUpI mAM uchaLe che, ciMtAnA prasaMge mera prasarI rahelA che, vadha-baMdhanarUpI seTe kallola vistarI rahyo che, karUNAjanaka zabda-vilApa ane bhane kalakala ivani atizaya saMbhaLAI rahyo che, apamAnarUpa chINa uDI rahyuM che; tIvra niMdA, ghaNA rogonI niraMtara vedanA, parAbhava tathA patana, niSphara vacana, nirbhatsanA, e badhAne upajAvanAra kaThora kamarUpI pASANe karIne jene viSe taraMgo cAlI rahelA che; sadA maraNayarUpI pANInI sapATI jemAM rahelI che, cAra kapAyarUpI pAtALakalothI vyAsa, lAkhe bhavarUpI pANInA samUhane jyAM aMta nathI, je ugakAraka che, jene pAra pAmI Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna 13 zakAtuM nathI, meTA bhayane upajAvanAra che, bIhAmaNe che, parimANarahita che, je mahecchA ane melI buddhirUpa vAyuvegathI uchaLe che, AzA-pipAsArUpa je samudranuM taLIyuM che, jemAM kAma, rAga, dveSa, baMdhana, aneka prakAranI cittanI ciMtA ityAdi pANInAM rajakaNa uDe che, te rajakaNathI jyAM aMdhakAra chavA che, jyAM mehanAM Avartana ane kAsabhAga maMDalAkAre bhrame che, uMDA utare che, u o uchaLe che; vaLI je sasudramAM uMce AvI nIce paDatA ane Ama tema deDatA pAThIna (57) jevA pANInA jIvanI peThe garbhavAsamAM UMca-nIce pANIne paDavApaNuM raheluM che, jyAM kaSTapIDita manuSyanA rUdanarUpa pracaMDa vAyuvaDe melA saMkalpa rUpI tarage cAlI rahyA che, jyAM vyAkuLa taraMgathI pachaDAIne vaheMcAI jatuM ane aniSTa mahAna mAMthI vyAsa jaLa patharAI raheluM che, pramAdarUpI raudra ane zudra hiMsaka prANIothI upadrava pAmIne uThatA evA masyarUpI manuSyanA samUha jemAM AvI rahelA che, jemAMnA masyarUpI manuSya ati raudra che, vinAza svabhAvI che, ghaNA anartha--apayazathI cukta che, jemAM ajJAnamAM bhramatAM ane dakSa ma rahelAM che, anuzAMta iMdrivALA meTA magaranI tvarita ceSTAe karIne je samudra kSobha pAmI rahela che, jemAM saMtAparUpa vaDavAgni (samudrane agni) nitya ati capala-caMcaLa rIte saLagI rahyo che, atraNa ane azaraNa manuSya ke jemane pUrva karmanA saMcayathI pApa udaya AvyAM che teonA seMkaDe duHkhanA vipAkarUpI vamaLa je samudranA jaLamAM Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 zrI praznavyAkaraNa sUtra ghUmI rahyA che, traddhi-rasa-zAtArUpI gArava-azubha adhyavasAyarUpI jalacara vizeSathI grahAyalA karmathI pratibaddha thaelA che tevA samudranA narakarUpI taLIyA tarapha taNAya che ane temAM bahu khuMcI jAya che; arati--rati-bhaya-viSAdazeka-mithyAtvarUpI parvatethI te sAMkaDe che, karma baMdhanarUpI tenA anAdi saMtAna che, kaleza arthAt rAgadveSarUpa kAdavathI bharele hAIne dustara che, deva-manuSya-tIrthaMca-nArakIe cAra gatimAM javuM e tenAM cakavat parivarta che ane vistIrNa jaLanI vela che; hiMsA-mRSAvAda-adattAdAna-abrahmacaryaparigrahane AraMbha karatAM-karAvatAM ane anudatAM baMdhAyalAM ATha prakAranAM azubha karmanA samUhe karIne ghaNo bhAra thaI jatAM viSama pANIne samUha prANIone DubAvIne uMcA-nIcA pachADe che evuM durlabha te (saMsAra-samudranuM) taLIEUR chezArIrika ane mAnasika du pAmatAM zAtAazAtA ane paritApanuM upajavuM eja uMce javuM ane nIce paDavuM che; cAra gatirUpa, meTa ane anaMta e. vistIrNa saMsArarUpa samudra che, jemane saMyamanI sthiti nathI, temane e samudramAM kazuM avalaMbana nathI, kaze AdhAra nathI, aprameya (sarvajJa vinA keI na jANe te) che, corAzI lAkha-jIvaninuM utpattinuM gahana sthAnaka che, tyAM ajJAnarUpI aMdhakAra che, anaMtakALa sudhI nitya trAsa pAmatA ane (sAta) bhaya ane (cAra) saMjJAthI yukta jIve saMsAramAM paribhramaNa kare che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna 15 paradhanahArIne punarjanma. udvegavaMta nivAsasthAnamAM jyAM jyAM (je je kuLamAM) jIvA AyuSya bAMdhe (uttpanna thAya), tyAM tyAM te pApaka jIvAne temanA bhAIe, svajane, mitra cheDI de che, aLakhAmaNA hAine temanuM vacana koI mAne nahi, te avinIta hoya che, rahevAnuM sthAna Asana-zayyA-bhAjana kharAkha hoya che, zarIra azuciyukta hoya che, zarIranuM saMhanana (zarIranuM maMdhAraNa), pramANu, saMsthAna (AkAra) ane rUpa kutsita hoya che; temAM hu krodha, mAna, mAyA, leAbha ane mAha hAya che; dharmAMsanA ane samyaktvathI bhraSTa hoya che; dAridraya ane upadravathI pIDAya che; rAja pArakAM kAma (cAkarI) karanArA hAya che; AjIvikAnA sAdhanathI rahita rAMka, ane pArakA bhAjanane zeAdhanArA (bhIkhArI) hAya che; te du:khe karI AhAra meLavI zake che; arasa ane virasa alpa bhAjana maLavAthI peTa paNa pUruM bharAya nahi; bIjAnAM RddhisatkAra-bhAjanAdi vagere vaibhava joI ne pUrva bhave te karelAM ane udaya AvelAM karmAM-pApeAne tathA tethI upajelAM duHkhAne nide che; teo dInatA ane zAkathI dAjhatA duHkhane bhAgave che; tee satvathI rahita, sahAyathI rahita, zilpa- citrAdi kalA-samayazAstra (dhanuvedAdi vidyA)nA jJAnathI rahita hAya che ane pazu sarakhA janmelA hAya che; teo apratItikArI, hamezAM halakAM kAryoM karIne AjIvikA meLavanArA, leAkA vaDe niMdanIya hAya che ane temane meha, maneAratha tathA abhilASA ghaNA hAya che paNa te Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 zrI praznavyAkaraNa sUtra niSphaLa jAya che, te AzApAzathI baMdhAyelA prANIo jagatamAM mukhya manAtI dhanaprApti ane kAmaganI prApti meLavavAne mATe bahu udyama kare che, paraMtu temAM niSphaLa thAya che; roja roja udyama karavA chatAM mahAleze karIne dhAnyanA cheDe paNa saMgraha karI zakatA nathI; hamezAM dravyathI rahita, arithara dhanadhAnyabhaMDAranA upagathI rahita, kAma-bhegathI ane sarva sukhathI rahita, ane bIjAnI lakSmI-bhege paganA sAdhanane Azraya zodhanArA hoya che te bApaDAo paravaze-IcchA vinA duHkha bhogave che, sukha tathA nivRttine pAmatA nathI, ane atyaMta seMkaDo prakAranAM duHkhathI dAjhe che. padravyanA haraNathI jeo nathI nitya, teo adanAdAnane phaLavipAka A leka ane paralokamAM alpa sukha ane bahu duHkha rUpe bhagave che. te mahA bhayanuM kAraNa che, karUpI melane gADha rIte utpanna kare che. te raudra, kaThora, azAtAnuM kAraNa che ane hajAro varSe paNa bhagavyA sivAya na chUTAya tevuM karma che. te bhegavye ja chUTake thAya che. e pramANe zrI siddhArtha rAjAnA putra mahAtmA vItarAga mahAvIra svAmIe kahyuM che. e pramANe Asava dvAranuM trIjuM adhyayana adattAdAna viSenuM saMpUrNa thayuM. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abrahmacarya 57 adhyayana 4 thuM ramaNyadvArA jaMbU svAmI pratye sudharmA savAmI kahe che ke, he jaMbU! have huM AsavadvAranuM cothuM adhyayana abrahmacarya viSe saMbhaLAvuM chuM. ambrahmacaryanuM svarUpa e abrahmacarya devatA, manuSya ane asura e badhA lekane viSe prAthanIya-abhilASaNIya che, bhAre kIcaDa rUpa che, pAtaLA kAdava rUpa che, pAzarUpa che, mAchalAM pakaDavAnI jALa jevuM che, strI-purUSa-napuMsakanA lakSaNa rUpa che, tapasaMyama-bahAcarthane vidata karanAra che, cAritrane vinAza karanAra che, ghaNA pramAdanuM kAraNabhUta che, kAyara ane kharAba mANase tenuM sevana kare che, sArA anuSyae vajevAgya che, deva loka-naraka loka-anuSya leka traNe lokamAM tenuM sthAna che, jarA-maraNa-roga-zekane vadhAranAra che, vadha-baMdhanavighAta chatAM tenI lAlasA zAnta thatI nathI, darzana (sa mya) mohanIya ane caritra sehanIyanA kAraNarUpa che, lAMbA kALathI paricita che. paraMparAthI cAlyuM Ave che ane dukhe karIne aMta pAmI zakAya tevuM che. abrahmacaryanAM nAma, abrahmacaryanAM guNaniSpana trIsa nAme kahyAM che. (1) abrahmacarya, (2) maithuna, (3) caraMta-vizvavyApI, (4) Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zrI praznavyAkaraNa sUtra saMsarga-strIpurUSanA saMsargathI upajeluM, (5) sevanAdhikAraakAryanu sevana, (6) saMkalpa-vikalpane hetu, (7) bAdhApIDAne hetu, (8) darpakArI (garva utpana karanAra), (9) maha-ajJAnane hetu, (10) manamAM saMbha upajAva. nAra, (11) anigraha-idrine svacchaMdI banAvanAra, (12) kalezane hetu, (13) guNaghAtane hetu, (14) vibhaMga-guNanI virAdhanAne hetu, (15) vibhramane hetu, (16) adharma AcaraNano hetu, (17) zIlatuM vinAzaka, (18) kAmaguNa arthAt zabdAdine zodhanAra, (19) kAmasevA, (20) neha ciMtAne hetu, (21) kAmagamAM maraNAMta sudhI Asakta rAkhI aneka maraNa nIpajAvanAra, (22) vera hetu, (23) chAnuM kartavya, (24) chupAvavAgya, (25) ghaNAne manamAnyuM, (26) brahmacaryanuM ghAtaka, (27) guNanuM ghAtaka (28) cAritryanI virAdhanA karanAra, (29) kAmAsakti, (30) kaMdarpa nA guNakArya rUpa. samuccaye abrahyacaryanAM e trIsa nAma kahyAM. abrahmacarya sevanArAo. - have abrAcaryane keNa seve che, te kahe che -vaimAnika devatAo devAMganAo sAthe mahamudha matithI tenuM sevana kare che. bhuvanapatio-asurakumAra, nAgakumAra suvarNakumAra, vidyut kumAra, agnikumAra, dvIpakumAra, udadhikumAra, dizAkumAra, pavanakumAra, sthAnitakumAra e 10 tenuM sevana kare che. vANavaMtaraANapannI, pANapatnI, IsIvAI, bhUcavAI, kadima, mahAdima, kuhaMDa, payaMgadeva, pizAca, bhUta, yakSa, rAkSasa, Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abrahmacarya pUla kinara, kiparIsa, mahAraga, gaMdharva e 16 tIchIM lekamAM rahenArA deve tenuM sevana kare che, jyotiSI, vaimAnika, manu gragaNa, jalacara, sthalacara, becara, mohathI Asakta cittavALA thAya che, viSayatRSNA sahita che, kAsaganA tRSAtura che, baLavAna ane mArI viSayatRNAthI pIDita thayA che, viSayathI guMthAI gayA che, ati mUrzita thayA che, abrahmacaryamAM khuMcelA che, ajJAna bhAve karIne cukta che, darzana ane Aritra mehanIya karmarUpI piMjaramAM purAyA che. abrahmacArI kevatI, have abrahmacarya sevanArAo vize vistArathI kahe che. teo ane anya kAmaganuM sevana kare che. bhuvanapati, vANavyaMtara, jyotiSI, vaimAnika devatAo, tIrthaMca ane manuSya kAmagamAM AsaktithI citra-vicitra phrIDA kare che. vaLI deva tathA rAjAone pUjanika e cakavartI paNa abrahmacaryane seve che. (have e cakavatanI addhi AdinuM varNana kare che). jevI rIte devatAo devalekamAM virAje che tevI rIte cakravartI bharatakSetramAM virAje che. e bharatakSetramAM parvate, nagara, vaNikavAsa, janapada (deza), pura, jaLasthaLanA paMtha, mATInA keTavALAM gAma, gAmaDAM, marDa(dUra-dUra AvelAM gAma), saMvAha-(dhAnyAdinA saMgraha mATenAM killA), pATaNa, evAM hajAro sthAne AvI rahelAM che, evI paracakanA bhayathI rahita pRthvIne eka chatre sAgarasahita bhagavate cakravartI nagaramAM siMha je, manu Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zrI prakSa vyAkaraNa sUtra mAM idra je, naravRSabha jeva, marUbhUminA vRSabha je (bhAranirvAhaka) samathe che. atizaya rAjate ja ane lakSmIe karI dedIpyamAna che. (caMdranI peThe) saumya che ane rAjavaMzamAM tilaka samAna che. vaLI tenA zarIra upara vividha prakAranAM maMgaLa cinha -lakSaNe hoya che, jevA ke (1) sUrya, (2) caMdra. (3) zaMkha. (4) uttama caka. (5) sAthI. (6) davAjA. (7) java.(8) matsya. (9) kUma-kAcabe. (10) ratha. (11) bhaga-cAni. (12) bhavana. (13) vimAna. (14) adha. (15) toraNa, (16) gopura (tripaLI). (17) maNi (caMdrakAntAdi). (18) ratna, (19) naMdAvarta-navakhUNe sAthIye. (20) mUzaLa. (21) haLa. (22) suMdara kalpavRkSa. (23) mRgapati (siMhe). (24) bhadrAsana. (25) surUci (eka prakAranuM AbharaNa). (26) rUpa. (ra7) suMdara sukuTa. (28) suktAvali. (29) kuMDala. (30) hAthI. (31) suMdara vRSabha, (3ra) dvIpa, (33) mera parvata. (34) garUDa. (35) parNa-devaja vizeSa. (36) IMdrarayaMbha. (37) darpaNa. (38) aSTApada-dUta ramavAno bAjoTha. (39) dhanuSya, (40) bANa. (41) nakSatra. (42) me. (43) strInI kaTimekhalA. (44) vINA. (45) dhAsaruM. (46) chatra, (47) mALA. (48) dAmaNI. (49) kamaMDaLa. (pa) kamaLa (51) ghaMTA. (52) suMdara vahANa. (53) sema. (54) samudra, (55) kumudanuM vana. (56) magara, (57) hAra. (58) ghAghare. (paI jhAMjhara. (60) parvata. (21) nagara, (62) vA. (63) kinnara. (64) mira. (5) rAjahaMsa. (66) sArasa. (67) Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abrahmacarya cara. (68) cakravAkanuM joDuM. (6) cAmara. (70) kheTaka (eka prakAranuM Ayudho. (71) satAra. (72) suMdara vIMjaNe. (73) lakSmIne abhiSeka. (74) pRthvI, (5) khaDjha. (7) aMkuza, (77) nirmaLa kaLaza. (78) bhaMgAra (eka prakAranuM vAsaNa). (79) zarAvalAne saMpuTa. ItyAdi judAM judAM prazasta purUSalakSaNone dhAraNa karanArA e cakravartI hoya che. batrIsa hajAra rAjAe temanI pAchaLa pAchaLa cAlatA hoya. che. cesaTha hajAra suMdara yuvatIonA te nayanAbhirAya cheAMkhone ThAranAra che. te strIonI kAnti lAla che, kamaLanA garbha sarakhe temane gaura deha che, karaMTa puSpanI mALA gaLe dhAraNa kare che, caMpAnAM phUla ane kasoTInA patthara upara tapAvelA senAnI rekhA karI hoya tenA jevo temanA zarIrane varNa che, sarva avayavo sughaTita hovAthI temanAM aMza suMdara hoya che. meMghA ane moTAM nagaramAM upajatA vividha raMgarAga e cavatIe bhagave che. mRgacarmane keLavIne banAvelAM ane vRkSanI chAlanuM sUtara banAvI temAMthI vaNelAM vastro pahere che. cIna dezamAM nIpajelAM rezamanAM paTakuLa dhAraNa kare che. kamara para kaTisUtra paherIne aMgane zaNagAre che. vaLI teo aMgane madhura sugadha kasturI ItyAdinA cUNethI suvAsita kare che. mastaka upara suMdarasugaMdhI puSpane zaNagAra kare che. nipuNa kArIgaroe taiyAra karelA alaMkAra jevA ke sukhadAyinI mALA, kaMkaNuM, bAhuaMdha, berakhA, ItyAdi zarIre dhAraNa kare che, kaMThemAM ekAvali hAra paherIne chAtIne zobhAve che, beu pAse laTakatA Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 zrI praznavyAkaraNa sUtra uttarIya vastrane suMdara rIte dhAraNa kare che, suvaNunI pILA raganI vIMTIthI AMgaLIne AAbhAve che. evI ujajavala vezaracanAe karIne virAjamAna teo tere karIne sUryanI peThe dedIpyamAna dekhAya che. zaradanA navA meghanA jevA :madhura, gabhIra ane snigdha temanA zabda hoya che. samasta ratnA caratnAdi 14 ratnAnA teo svAmI che, nave nidhinA ghaNI che, temanA bhaDArA bharelA che, cAre dizAnA aMtavibhAga che. jyAM te (cakravartI) jAya tyAM cAra prakAranI senA (hAthI, gheADA, ratha, pAyadaLa) temanI pAchaLa jAya che. azvapati-gajapati rathapati-nara (senA) pati Adie karIne temanu puSkaLa lazkara che. zaraRtunA pUrNa caMdra jevuM saumya temanu vadana che. teo zrA che, trileAkamAM temane prabhAva vyApelA che, suvikhyAta che, samasta bhAratanA adhipati naredra che. pata-vana-kAnana ane cUla hImavatathI mAMDIne sAgaranA cheDA sudhI bharatakSetrane bhAgavIne jemaNe zatruone jItyA che, rAjavIomAM je siha jevA che, te cakravartIe pUrve karelA tapanA prabhAve karIne sacita kareluM sukha hajAre vanA AyuSya sudhI hArA sIenI sAthe bhAgavatAM, AkhA dezanA uttama narA upara adhikAra calAvatAM, anupama zabda-sparza-rasa-rUpa ane gadhanA upabhAga karatAM chatAM kAmaNeAgamAM atRpta rahyA thakA mRtyune pAme che. aprAcArI baLadeva-vAsudeva. vaLI khaLadeva ane vAsudeva paNa maraNa pAme che. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abrahmacaya teo kevA che? tee pravara purUSa che, moTA maLa-parAkramavALA che, mATA dhanuSyanA TaMkAra karanArA che, mahA sattAhaeNsanA sAgara che, pratispardhIthI jItI na zakAya tevA che, dhanura che, purUSAmAM vRSabha samAna che, e rAsa (maLadeva) ane kezava (vAsudeva) e e bhAI parivAra sahita che. vasudeva, samudravijaya Adi dasa dazAha hRdayanA vallabha che; pradyumnakumAra, pradIpakumAra, sAMkhakumAra, anirUddhRkumAra, naiSadhakumAra, uzukakumAra, sAraNa kumAra, gajakumAra, susukhakumAra, durmukhakumAra, Adi yAdavAnA sADA traNa karoDa kumArInA hRdayanA vallabha che, tathA devI reAhiNI (aladevanI mAtA) ane devI devakI (kRSNanI mAtA)nA hRdayane AnaMdanA bhAva utpanna karanArA che. seALa hajAra pradhAna rAjAe temanI pAchaLa pAchaLa hIMDe che, sALa hajAra devIAnAM nayana-hRdayane vahAlA lAge che. nAnA prakAranA maNi, suvarNa, ratna, meAtI, pravAla, dhana, dhAnya vagere RddhinA saMgrahathI temanA keASAgAra bharelA che. hajAro gheADA, hAthI, rathanA svAmI che. hajAreA gAma, Agara, nagara, gAmaDAM, maMDapa, droNumukha, pATaNa, Azrama, saMvAha, bhayavarjita hAine sukhasamAdhi ane Anada bhAgavatA vividha lAkothI bharelI pRthvI, sareAvara, nadI, taLAva, parvata, kAnana, ArAma (mRgIcA), udyAnathI netrane Anada Ape che, evA adha bharatanA te svAmI che. dakSiNA bharata vaitADhaya girithI vibhakata thaelA che ane lavaNusamudrathI TviTAI rahelA che, vaLI cha prakAranI Rtu 3 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznavyAkaraNa sUtra enA guNakarmathI te cukta che, evA arthe bharatanA svAmI dhairyavaMta, kItivata purUSa che. achina baLazALI che, ati balavaMta che, keIthI haNAca nahi tevA che, aparAjita che, zatrunuM mardana karanAra che, hajAra vairInA mAnanuM mathana karanAra che, anukaMpA sahita che, matsararahita che, capaLatArahita che, acaMDa-rUkatAthI rahita che, mRdusaMjula svare bolanArA che, hasamukhA che, gaMbhIra-madhura vacana uccAranArA che, je Ave tenI pratye vAtsalyabhAva dharanArA che, zaraNe AvelAne rAkhanArA che, sAmudrika lakSaNavyaMjanAdi guNathI sahita che, mAnenmAna pramANa eTale. 108 AMgaLanA pramANe karIne paripUrNa evA sarvAyave. suMdara deha che, caMdranI peThe saumya AkAra che, kamanIyamanahara che, priyaMkara dazana che, kAryane viSe ALasarahitaudyamI che, duHsAdhyanA sAdhaka che, AjJA pramANe satyAdine pravartAvanAra che, gaMbhIra dazanavALA che, tAlavRkSanA cinathI aMkita vajA (baLadevanI) ane garUDa pakSInA cihunathI aMkita davA (vAsudevanI) ne pharakAvanArA che, atibaLavaMta che, (amArA jevuM koNa che? ema) garjanA karanArA che, atida-abhimAnavALA che, bhauSTika ane cUrNa karanAra (baLadeva) che, cANura malane cUrNa karanAra (vAsudeva) che, ripTa vRSabhanA ghAtaka che, kesarI siMhanA (athavA kaMsanA duSTa gheDAnA) sukhane vidAranArA che, ati darpavAna nAga (jamanA nadImAM rahetA kAlIya nAga)nA darpanuM mathana karanArA che, amala ane arjuna nAmanA vRkSene Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abrahmacarya bhAMganArA che, mahAzakuni ane pUtanA vidyAdharInA vairI che, kaMsanA mukuTanA eDaNahAra (mAranAra) che, jarAsaMdhanA mAnanuM mardana karanAra che, ghaNuM zalAkAe karI sahita virAjamAna che, avirala-samAna zalAkAe karI maMDita e bIjuM kaI nathI tevA che, caMdramaMDaLa sarakhI kAntivALA che, sUryanA kiraNakavacathI prasaratA teje karIne jAjavalyamAna evA aneka daMDavALA chetre karIne virAjamAna che; vaLI meTA parvatanI guphAomAM vicaratI nIragI gAnI pUMThe nIpajatA ane nirmaLa sapheda vikaselA kamaLa jevA ujaLA cAsarethI virAjamAna che; (e cAmarenuM vizeSa varNana kare che). e cAmara rajatagiri (cAMdInA pahADa) nA zikhara jevA vimaLa che, caMdranAM kiraNa sarakhA ujaLA che, svaccha cAMdI jevA nirmaLa che; pavanathI hAlatAM cacaLa pANImAM nAcatAM mejAe karI kSIredaka sAgaramAM je kalola prasarI rahe che tenA jevA caMcaLa e cAmara vIMjhAI rahe che, mAnasarovaranA vistAramAM vasatI, nirmaLa veza tathA AkAravALI ane suvarNa parvatanA zikhara upara beThelI haMsI capaLa-zIvra gatie uMcenIce uDe tenA jevA e cAmare che; nAnA prakAranA maNiratna, mUlyavAna ane tapAvelA suvarNathI nIpajAvelA vicitra daMDathI e cAmare zebhe che evA prakAranA lAlitye karIne yukta cAmare rAjAnI lakSmInA samudAyane prakAzita kare che; moTAM nagaramAM nIpajatA ane samRddha rAjAovaDe sevAtA, kALuM agara (kAlAgurU) ane zilArasa Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prazna vyAkaraNa sUtra Adi cArU-sugaMdhI dravya jevA dasa prakAranA dhUpathI suvAsita temanAM sthAna maghamaghATa karI rahe che; temanI beu pAse cAmaranA sukhakArI zItaLa vAyuthI temanAM aMga vIMjhAI rahe che, teo ajita che, ajita rathavALA che, hAthamAM hala-muzala-bANa (Ayudho)ne dhAraNa karanAra (baladeva) che. (paMcajanya) zaMkha, (sudarzana) caka, (mudakI) gadA, trizULa, naMdanaka kharzane (vAsudeva) dhAraNa kare che, suMdara, ujajavala, uttama, vimaLa kautulAmaNi (hRdayane viSe dhAraNa kare che, mastakapara sukuTa dhAraNa kare che. vaLI kuMDale karI bhAyamAna temanAM vadana che, sapheda kamaLa jevAM temanAM netra che, kaMThe ekAvali hAra paheravAthI temanAM vakSasthaLa zobhe che, zrI vacharUpI rUDuM jemanuM lAMchana che; tevA teo ati yazasvI che. sarva RtuonAM sugaMdhI yupathI racita lAMbI zebhatI vikasita vicitra prakAranI vanasALAthI temanAM vRkSasthaLa zobhe che; judAM judAM ekase ne ATha prazasta suMdara lakSaNothI virAjita temanAM aMgopAMga zobhe che; matta airAvata hAthInI lIlAyukta gatinA jevI temanI valasita gati che; kaTisUtra sAthe nIlAM (baLadeva) ane pILa (vAsudeva) vastro teo pahere che, ane teje karI dIptimAna che. zarada RtunA navA meghanI garjanA je madhura-gaMbhIra-snigdha temano zabda che; naramAM siMha jevuM temanuM baLa che ane siMha jevI temanI gati che; evA teo paNa asta pAmyA. meTA rAjAomAM siMha samAna saumya, dvArAmatI nagarInA pUrNa caMdra (AnaMdakAraka), pUrva Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abrahmacarya 67 kRta tapanA prabhAve karIne saMcelAM sukha aneka zata varSonA AyuSya sudhI strIo sAthe jogavatAM chatAM, sakaLa dezamAM pradhAna sukhae vilasatAM chatAM, anupama zabda-sparza-rasarUpagaMdhane anubhavatA chatAM, teo paNa kAmagane viSe atRpta rahyA thakA maraNa dharmane pAme che (mRtyu pAme che.) abrahmacArI rAjAo vaLI maMDaLIka rAjA senAvALe che, ataHpuravALe che, pariSadA-parivAravALe che, purohita sahita che, tenA amAtya-daMDanAyaka, senApati, maMtraNa viSe ane nIti viSe kuzaLa che, nAnA prakAranA maNiratna, ghaNA dhana-dhAnyano saMcaya tenA bhaMDAramAM kare cheteo vipula rAjya lakSmIne bhogavatA chatAM, ahaMkAre garjAtA chatAM ane baLe karIne satta chatAM kAmabhAgamAM atRpta rahIne maraNa dharmane pAme che. ahmacArI jugalIyA. punaH uttarakurU-devakurUnAM vanavivaromAM je page cAlatA manuSyanA samUha che, teo bhAge karI uttarA che, bhoganAM lakSaNa-bhAganI reSAone dhAraNa karanArA che, bhoge karIne zobhAyamAna che, prazasta-saumya-pratipUrNa rUpe karIne darzana karavA gya che, sughaTita avayavee karIne suMdara aMgavALA che, lAla kamaLapatra jevAM anehara temanA hAthapaganAM taLIyAM che, rUDA AkAranA kAcabA jevA temanA suMdara caraNa che, anume caDautara-susaMhata temanI AMga Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 zrI praznavyAkaraNa sUtra vIo che, uMcA-pAtaLA-lAla ane niSpa temanA nakha che, sughaTita-suzliSTa ane mAMsala temanI paganI ghUMTIo che, mRgalInI ja ghA upara jema kurUviMdanA tRNanA jevA Avartaka paDayAM hoya tevI rItanI anukrame jADa thatI temanI jaMghA che, dAbaDAnA DhAMkaNAnA jevA svabhAve karIne mAMsala temanA ghuMTaNa che, uttama matta hAthInA jevI temanI vilAsayukta hIMDavAnI gati che, suMdara ghoDAnA sarakhuM temanuM guhyAMga che, jAtavaMta gheDAnA je temane maLarahita deha che, ane temanA jevA teo harSavaMta che, uttama ghoDA ane siMhathI adhika vartulAkAre temanI kaTI-kamara che, gaMgAnA avartanapeThe, dakSiNAvartanI peThe, taraMgalaMganI peThe, sUryakiraNathI jAgRta thaIne vikasita thaelA kamaLanI peThe ga bhara tathA vikaTa temanI nAbhi che; ekaThI bAMdhelI tragItraNa lAkIonA je, muzaLanA je, darpaNanA jevA nirmaLa karelA suMdara sonAnI banAvelI tavAranI mUThanA je ane vajAnA je pAtaLo temane zarIrane madhya bhAga che; sarala, supramANayukata, avirala, svAbhAvika sUkSma, kALI, rita-tejavaMta, bhAyukata, manohara, sukumAra; ane sukomaLa evI temanI zirAji che; malya ane paMkhI jevI suMdara ane mAMsala temanI kukSI-jaThara deza che; malyanA jevuM temanuM udara che; kamaLanA jevI prakaTa temanI nAbhI che; nIcA-nIcAM namatAM, saMgata-AMtararahita suMdara, nimaNaguNayukata, ane supramANayukta-mAMsala-ramaNIya temanAM pAsAM che; pUMTha mAMsala hovAthI temanA pUMThanAM hADa bahAra Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aghyAya dekhAtAM nathI; nakanA sarakhI temanI kAnti che; nirmaLa, rUDA ane rAgarahita temanA dehu che; sAnAnI zilAnA taLIyA jevI, prazasta, aviSama, samAMsala, vastINu ane paheALI temanI chAtI che; dhUsarA sarakhA, mAMsala, ramaNIya ane mATA hAthanA pAMcA che; susa'sthita, suzliSTha, triziSTa, manAjJa, sunicita-zubha puddagalayukta, vizALa, dRDha ane sukhaddha asthinA sa`dhI che; meTA nagaranI bhAgaLa sarakhI vartulAkAra temanI bhujAo che; nAgarAjanuM seTu zarIra svasthAnakathI bahAra nIkaLe tevA ramaNIya ane gALa agalA jevA dIrgha temanA khADuM che; lAla hatheLIvALA, mRdu, mAMsala, zubha lakSaNa yukta, prarAsta, achidra-avirala AMgaLIAthI yukta temanA hAtha che; puSTa, suMdara ane phAmaLa temanI AMgaLIe che; lAla, pAtaLA, pavitra-cekhA, rUcira-suMdara, nigdha temanI AMgaLIonA nakha che; hAthamAM caMdra, sUrya, zakha, cakra, dakSiNAvarta sAthIyA e prakAranI rekhAe che; sUrya-caMdra-zaMkha-cakra dakSiNAvata sAthIe ema jUdI jUdI suMdara hAtha mAMhenI rekhA che; mahISa, zUkara-varAha, siMha, zArdUla, vRSabha, hAthI samAna vastINu temane kadhapradeza che; cAra AMgaLa pramANunI zakhanA sarakhI temanI grIvA~ DAka che; thAvasthita, zAbhAyukta mULa che; mAMsala, rUDI, prazasta, sihu sarakhI vastINu haDapacI che; kamAvelA zilApravAla tathA pAkAM khIbaLa (dhIleADAMnA phaLa) jevA lAla nIcenA hoTha che; dheALI, caMdramAnA TukaDA jevI sapheda, nirmaLa zaMkha jevI, gAyanA dUdha jevI, samudrathINa jevI, kudanAM Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznavyAkaraNa sUtra puSpa jevI, pANInAM TIpAM jevI, kamaLa jevI dheALI dAMtanI hAra che; paripUrNa, asphuTita, avirala, susnigdha, sujAta, evA eka eka dAMtanI hAranI jevI aneka dAMtanI paMkti che; agnithI tapAvelA niCLa unA suvarNanA jevuM lAla temanuM tALavuM ane jIbha che; garUDanI cAMca jevI lAMkhI, sarala ane uMcI temanI nAsikA che; khIlelA puMDarIka-kamaLa sarakhAM temanAM nayana che; vikaselI, sapheda, pAMpaNa sahita temanI mAMkhA che; gheADA namAvelA dhanuSya sarakhI, sanehara vAdaLAnI rekhA jevI kALI, saMsthita, ekasarakhI, lAMkhI, suMdara temanI bhramarA che; suMdara AkAravALA temanA kAna che; suMdara zravaNapuTa che; puSTa ane mAMsala gAlane pradeza che; tAjA ugelA khAlacaMdranA AkAranuM temanuM vizALa lATa che; caMdramA sarakhuM paripUrNa saumya vadana che; chatranA AkAre temanuM mastaka che; leAtAnA ghaNa sarakhA sukhaddha snAyue karI sahita, unnata, zikhara sahita gharanA jevuM vartulAkAre temanuM mastaka che; agnimAM tapAvelA niLa suna jevA lAla kezanA aMtabhAga tathA mastakanI cAmaDI che; zAlmalI vRkSanA atyaMta puSTa-kaThIna ane vidyArelA phaLanA jevA mRduM, vizada, prazasta, sUkSma, lakSaNavaMta, sugaMdhacukta, suMdara, bhUjamecaka ratna jevA (kALA), bhramarA jevA, nIla ratna jevA, kAjaLa jevA, harSita bhramaranA samUha jevA, snigdha, samUharUpe avikharyAM, vAMkA vaLelA, pradakSi NAvRtta lAMkhA vaLelA, evA temanA mastakanA keza che suniSpanna, suvibhakta ane eka khIntanI sAthe susa'gata 70 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abrahmacarya 71 evAM temanA aMge lakSaNa ane vyaMjana guNe karIne cukta che; prazasta batrIsa lakSaNa dhAraNa karanArA che; haMsanA je, kauMca pakSInA je, duMdulinA je, siMhanA je, meghanA je, manuSyanA samUhanA svara je temane svara che; suvarayukta temano vini che; vajAiSabhanArAca saMhanone dhAraNa karanArA che; samacaturaMsa saMthAne karI saMsthita che; kAntimAna tathA ughAtavaMta temanA aMge pAMga che; regarahita temanA zarIranI tvacA che, kaMka pakSInA jevI temanI (nirlipa) gudA che; pArevAnI peThe temane AhAra pace che (kAMkarA paNa pacI jAya) zakuni pakSInA jevA temanI gudAnAM pAsAM che, je matavisarjana karatAM kharaDAya nahi; paghakamaLa ane nIlakamaLa sarakho temanA zvAsane gaMdha che; sugaMdhI vadana che; manohara temanA zarIramAMnA vAyune vega che; gauravarNIya, sateja ane kALe temanA zarIrane anurUpa kukSI pradeza-udara pradeza che; amRtarasa sarakhAM phaLane AhAra karanArA che; traNa gAu uMcA temanAM zarIra che; traNa popamanI temanI sthiti che; traNa pApamanuM utkRSTa temanuM AyuSya che; tevA e jugalIyA paNa kAmagathI atRpta rahyA thakA maraNadharmane pAme che. (have jugalIyAnI strInuM varNana kare che.) temanI strI (jugalaNI) paNa saumyAkRtivALI ane suniSpanna savage karI suMdara hoya che; pradhAna strIonA guNe karIne yukta hoya che; ati kamanIya, viziSTa pramANayukta, suMvALA, sukumAra, kAcabAnA AkAranA suMdara caraNe temane hoya Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 zrI praznavyAkaraNa sUtra che; sarala, mRdu, puSTa ane avirala temanI AMgaLIe hoya che; uMcA, sukhadAyI, pAtaLA, rAtA, svaccha ane snigdha temanA nakha hoya che; rAmarahita, vatulAkAre, uttama, prazasta, lakSaNayukta, ramya evI temanI e jAga hAya che; sunimita ane adrazyamAna evA temanA paganA ghuMTaNa che; mAMsala, prazasta ane sukhaddha-snAyuyukta temanA (asthinA) saMdhi che; keLanA sthaMbhathI adhiSTa (suMdara) AkAravALA, traNarahita, sukumAra, mRdu, kALa, avirala, ekasarakhA, lakSaNayukta, vartulAkAra, mAMsala, paraspara sarakhA evA temanA sAthaLa che; aSTApada taraganA (eka prakAranA jugAranA) pATalAmAMnI rekhAe jevI rekhAothI yukta, prazasta, vistI, paheALI temanI kaTI-kamara che; vadananI lakhAinA pramANathI khamaNeA ( 24 AMgaLanA ), vizALa, mAMsala, dahe, evA temanI kaTInA pUrva bhAga che; vajAnA jevuM virAjita, prazasta lakSaNayukta, kRza temanuM udara-peTa che; trivalIe karI namele kRza temanA madhyabhAga che; sarala, pramANApeta, jAtavaMta-svAbhAvika, pAtaLI, akhaDa, sateja, zebhAyukta, manahara, sukumAra, mRdu, ane AjavI temanI rAmarAjI che; gaMgAnA AvanI peThe, dakSiNAvatanI peThe, tara MgabhramanI peThe, sUryanA kiraNathI jAgRta thai vikAsa pAmelA kamaLanI peThe gaMbhIra ane vikaTa temanI nAbhI che; aNuupaDI, prazasta, suniSpanna ane puSTa temanI kukSI che; nIcAM namatAM, aMtararahita, suMdara, nirmANu guNNA peta, suparimANuyukata, mAMsala ane ramaNIya temanAM Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abrahmacarya 73 pAsAM che; pUMThanA asthi adazyamAna che; senA samAna kAntimAna, nirmaLa, sujAta, rogarahita, temanI gAtrayaSTI che; sonAnA kaLazanA jevA pramANayukta, ekasarakhA, sulakSaNayukta, manohara zikharayukta, samaNIyukta, evAM che vartulAkAra temanAM stana che; sarSanI peThe anukramavALA (ADA-pAtaLA), maLa, gAyanA pUchaDAnI peThe goLa, eka sarakhA, madhyabhAge virala, namelA, ramaNIca ane lalita temanA bAhu che; tAMbA jevA lAla nakha che; hAthanA agra bhAga mAMsala che; kemaLa ane puSTa AMgaLIo che; hAthamAMnI reSAo sateja che; caMdra, sUrya, zaMkha, caka, svastika, evAM jUjavAM lakSaNe karI virAjatI hAthanI reSAo che; puSTa ane uMcI kAkha tathA bastIpradeza che paripUrNa puSTa gAla che; cAra AMgaLanA mApanI, zaMkhane AkAre, rekhA sahita temanI grIvA-Doka che; prAMsala tathA rUDA AkAranI temanI hanuvaTInhaDapacI che; dADamanAM pula samAna rAte, puSTa, jarA lAMbe, AkuMcita e suMdara nIce haTha che; dahIM, pANInAM biMdu, kudanAM puSpa, caMdramA, vAsaMtInI sukumAra kaLI samAna chidrahita ane nirmaLa temanA dAMta che; lAla kamaLa ane lAla pApatra samAna sukemaLa temanuM tALavuM ane jIbha che; kareNanI kaLI sarakhI vAMkI, uMcI ane saraLa temanI nAsikA che, zaradabAtunAM navakamaLa, kumuda ane nIlakamaLanA samUhuM samAna, sulakSaNayukta, prazasta, nirmaLa, manohara, temanAM nayane che; ghoDA namAvelA dhanuSya sarakhI, manohara, kALI vAdaLanI Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 zrI praznavyAkaraNa sUtra rekhAmI, eka sarakhI, sunaSpanna, pAtaLI, kALI ane sateja temanI bhramaro che; suMdara AkAravALA, pramANayukta ane rUDA temanA kAna che puSTa ane suMvALA temanA gAla che; cAra AMgaLa jeTaluM vizALa temanuM lalATa che; kArtika mAsanI pUrNimAnA caMdra sarakhuM nirmaLa, paripUrNa caMdramAM jevuM temanuM vadana che; chatra sarakhuM uttamAMga-mastaka che; atyaMta kALA ane sateja tathA lAMbA temanA sastakanA keza che; batrIsa lakSaNa (cina) jevAM ke, davA, rathaMbha, tUpa, dAmaNI, kamaMDaLa, kalaza, vAva, sAthIo, patAkA, java, kAcabA, ratha, makaradhvaja, aMka 2, thALa, akuza, aSTApadanuM phalaka, Aliye (2), deva athavA mayUra, laphIne abhiSeka, toraNa, pRthvI, mahAsAgara, uttama bhavana, girivara, arIsa, malapate hAthI, vRSabha, siMha ane cAmara, e pramANe 32 lakSaNone teo zarIra para dhAraNa kare che, haMsa sarakhI temanI gati che; koyalanA jevI madhura temanI vANI che; sarva janane kamanIya ane vallabhapriya che, cAmaDInI karacalI, sapheda keza, vyaMga (kurUpa aMga), duSTa varNa, vyAdhi, durbhAgya, zeka ItyAdithI teo rahita che; ucapaNe purUSathI cheDI ochI uMcI che; zRMgAra rasanA AgAra rUpa suMdara temano veza che; suMdara stana, jaghana, vadana, hAtha, paga, netra, lAvaNya, rUpa, yauvana e guNe karIne sahita che; naMdana vananA vivaramAM e asarAnI jema paribhramaNa kare che; uttarakurUne viSe manuSya rUpe asarA sarakhI, Azcarya upajAvanArI, dekhavAcogya (e juga Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 abrahmacarya 75 laNI) traNa palyopamanuM utkRSTa AyuSya pALIne paNa kAma, bhegane viSe atRpta rahI thakI mRtyularsane pAme che. abhrahmacaryanA phaLa, maithunasaMjJAmAM vRddha ane moha-ajJAnathI bharelA. teo viSayarUpI viSanI udIraNA karatA thakA eka bIjAne za karIne haNe che. vaLI keTalAke parastrInI sAthe pravatatAM bIjAothI haNAya che. evA durAcAra viSe) vAta jAhera thatAM teonA dhanano ane svajanAdikano nAza thAya che (rAjA dvArA evo daMDa pAme che). parastrI thakI jeo nivaryA nathI, maithunasaMjJAmAM vRddha che, mohe bharelA che, tevA azva, hAthI, gedhA, mahISa, mRgo kAmavyAkuLatAthI paraspara mArAmArI kare che, temaja kAmI manuSya, vAMdarA ane pakSIo mAMhomAMhe virodha kare che. mitra hoya te verI thAya che. paradA rAgAmI manuSya siddhAntanA arthane, dharmane, samAcArI-sAdhugaNane kazA lekhAmAM gaNatA nathI. dharmanA guNane viSe rakta evo brahmacArI para dArAnA sevanathI kSaNamAtramAM cAritrathI bhraSTa thAya che. yazavaMta ane rUDAM vrata AcaranArA tethI apacaza, apakIti, vyAdhine vadhAre che, vizeSa rega-vyAdhithI pIDA pAme che, ane beu loimAM-Iha lekamAM tathA paralokamAM durArAdhaka thAya che. paradArAthI jeo nivAryA nathI temAMnA keI padArAne zedhatAM pakaDAya che, haNAya ane beDImAM rUMdhAya che. e pramANe atyaMta meha-mugdhatA rUpa saMjJA maithunanuM kAraNa che ane tethI parAbhavelA che Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 zrI praznavyAkaraNa sUtra krutine pAme che. vaLI jUdAM jUThThAM (anyamatinAM) zAstrane viSe paNa sAMbhaLavAmAM AvyuM che ke pUrve (teja kAraNathI) leAkanA kSaya karanArAM yudhdhe thayAM che. sItA, draupadI, kimaNI, padmAvatI, tArA, kAMcanA, rakta subhadrA, ahalyA, suvaNu - zailikA, kinnarI, svarUpavatI vruinmati, rahiNI ItyAdi aneka strIone artha sagrAme thaelA sabhaLAya che, e pramANe thaelAM sudhdhA adharmanAM-viSayanAM mULa che. amrAryane sevanArA ihaleAkathI naSTa thAya che (apakIti rAga Adine pAme che) ane paraleAkane viSe paNa naSTa thAya che. (te kevI rIte ?) mahAmeharUpI adhakArane viSe ane ghera jIvasthAnane viSe paDIne teo naSTa thAya che, trasa, sthAvara, sUkSma, mAdara, paryApta, aparyApta, sAdhAraNa-anaMtakAya, pratyeka vanaspatimAM tee upaje; vaLI aDaja (pakSI-sarpAdi), pAtaja (hAthI Adi), jarAyuja (manuSyAdi), rasaja (madyAdimAM upajatA eiMdriyAdi), saMsvedaja (jU-mAkaNAdi), samRti (deDakA Adi), udbhija (tIya Adi), tathA nArakI devatAmAM teo upaje, naraka, tIrthaMca, devatA ane manuSya e cAre gatimAM jarA, maraNa, rAga, zAka Adie karI zAkabharyAM sa*sAramAM ghaNA pacepama-sAgarApama sudhI, anAdi anata ane dIgha DhALavALI evI cAra gatirUpa saMsAra aTavImAM e sehane vaza paDelA jIvA vAravAra paribhramaNa kare che. abrahmacaryanA phaLavipAka evA prakAranA che. abrahmacarya ihaleAkamAM ane parAmAM alpa sukha ApanArUM ane Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha 77 bahu duHkha ApanAruM che, mahA bhayarUpa che, ghaNA kamarUpI melathI AkarUM che, dArUNa-raudra che, karkaza-duHkhayukta che, azAtA upajAvanAruM che, hajAro varSa paNa aNagabe na chUTe tevuM che, te bhagavye ja chUTake-mekSa rahelo che. e pramANe zrI siddhArtha rAjAnA putra mahAtmA vItarAga mahAvIra svAmIe kahyuM che. e pramANe AsavadvAranuM abrahmacarya phaLavipAka viSenuM ceAthuM adhyayana saMpUrNa thayu. adhyayana pa muM parigraha je svAmI pratye sudharmA svAmI kahe che ke, huM jabU! have huM AsavadvAranuM pAMcamuM adhyayane parigraha viSe nizcaye karIne jema che tema saMbhaLAvuM chuM. parigrahanuM svarUpa. vividha prakAranAM maNi, suvarNa, ratna, mUlyavAna (kasturI Adi) parimala-sugaMdhaputra-strI-Adi pari. vAra, dAsIo, dAsa, cAkara, preSya (kAma paDaye mokalavA mATene cAkara); gheDA, hAthI, gAya, bheMsa, UMTa, gadheDAM, bakarAM, gADara; zibikA (pAlakhI), gADAM, ratha, cAna (vAhana), yuma (juga-pAlakhI jevuM); caMdana (eka prakArane ratha); (palaMgAdi) zayana, (bAjoThAdi) Asana, vAhana, gharavApa Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 * zrI praznavyAkaraNa sUtra rAnI jUdI jUdI cIjo, dhana, dhAnya, pANI,bhajana, vastra, gaMdha, (puSpAdimAlA, vAsaNa, bhavana ItyAdi vividha vastuone rAjA bhegave che temaja bahuvidha bharatakSetra che temAM anekaparvata, nagara, vANijayasthAna, deza, pura, jalapaMtha, dhULakoTa, gAma, gAmaDAM, maMDapa, bAha, paTTaNa Adi hajAre rathAne AvelAM che. evA bharatakSetrane temaja bhayarahita pRthvIne, eka chage, sAgara sahita bhegavatA chatAM rAjAnI tRSNA apari mita (mApa vinAnI) ane anaMta rahe che. temanI sAthe meTI ne meTI IcchArUpe (vadhu prApta karavA rUpe) parigrahanuM vRkSa vadhavA lAge che. e vRkSanAM nararUpa jADAM mULa che, lobha, saMgrAma ane kaSAya (kodha-mAna-mAyA ) rU5 meTuM thaDa che, seMkaDe ciMtArUpe aMtararahita vistIrNa zAkhAo che, (ddhi AdinA ) garUpe vistAravaMta upalI ane madhya bhAganI pratizAkhAo che, mAyA-kapaTarUpa chAla, pAMdaDAM ane nAnI TIzIo che, kAma-bhAgarUpa puSpa-phaLa che, zarIrane kheda, mane kheda, kalaha, e vaDe kaMpate tene zikharane bhAga che; evA parigraharUpI vRkSane rAjA pUje che, ghaNA manuSyanA hRdayane te vahAluM che, ane parigrahathI cukta thavAne je nibhatArUpa mAge che te mAnI argalArUpa e parigraharUpa vRkSa che. parigrahanAM nAma, e parigrahanAM guNaniSpana 30 nAma A pramANe che ---(1) parigraha, (2) saMcaya (ekaThuM karIne saMgrahevuM), Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha 79 (3) caya (ekaThuM karavuM), (4) upacaya (meTe Dhagale karI rAkha), (5) nidhAna (bhUmimAM ekaThuM karI rAkhavuM), (6) saMbhAra (sArI rIte bharI rAkhavuM), (7) saMkara (samizrita pIMDakaraNa), (8) Adara (Adara sAthe rAkhI levuM), (9) pIMDe banAva, (10) dravyasAra (dravya lakSaNane sAra-ta kADhI rAkha), (11) mahecchA, (12) pratibaMdha (nehanuM kAraNa), (13) lebhasvabhAva, (14) meTI yAcanA, (15) upakaraNa (gharavakharAne saMgraha), (16) saMrakSaNa (zarIrAdinuM vizeSa prakAre rakSaNa), (17) bhAranuM kAraNa, (18) anarthanuM utpAdana, (19) kalezane karaMDice, (20) dhana dhAnyane vistAra, (21) anarthanuM kAraNa, (22) saMstava, (vana svajanA dine paricaya), (23) mananuM gopana, (ra4) zarIrane AyAsa (kheda-parigraha hetupUrvaka), (rapa) aviyoga (dhanAdine tyAga sahajamAM na kare), (ra6) amukti (salebhatA), (27) tRSNA, (28) anarthaka (paramArtha vRttinI rahitatA), (29) dhanAdine AsaMga, (30) asaMtuSTa vRtti, ItyAdi trIsa nAmo parigrahanAM che. parigrahIo (have parigraha karanArAo viSe kahe che.) parigraha karanArAo mamatava mUchIthI grata ane legrasta hoya che. bhavanapati Adi vimAnavAsI de paNa parigrahanI rUcivALA ane vividha prakAranA parigraha karavAnI buddhivALA hoya che. devatAo jevA ke asurakumAra, nAgakumAra, suvarNa Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 zrI prazrakhyAkaraNa sUtra kumAra, vidyuta kumAra, agnikumAra, dvIpakumAra, udadhikumAra, dizA kumAra, pavana kumAra, sthAnita kumAra; vaLI (ATha yaMta ) ANapanI, pApanI, IsIvAI (SivAdI), bhUtavAdI, kaMdI (phaMdita ), mahAkaMdita, kuTuMDa (kuSmAMDa), pataMga; vaLI pizAca, bhUta, yakSa, rAkSasa, kinnara, jhiMpurUSa, mahAraga, gaMdharva, vaLI tIrjI lekanA vAsI pAMca prakAranA tiSI de; bRhaspati, caMdra, sUrya, zuka, zani, rAhu, dhUmaketu, budha, magaLa, e badhA tapAvelA senA jevA raktavarNanA graha vizeSa; vaLI je graha jotiSa cakramAM. bhramaNa karI rahelA che; vaLI paribhramaNa karavAmAM rativALA ketuo (graha), aThAvIsa prakAranA nakSatra devatAnA samUha, nAnA prakAranAM saMsthAne karIne sthita tArA, avasthita-nizcaLa. dIptivALA tArA jeo manuSya kSetranI bahAra phare che, je kSaNa mAtrano visAme nahi letAM tigalokanI uparanA bhAgamAM jyotiSacakamAM pharyA kare che; urvalokanA vAsI be prakAranA vaimAnika de: (1) saudharma (2) IzAna (3) sanakumAra (4) maheMdra (5) brahmaleka (6) lAMtaka (7) mahAzuka 8i) saharavAra (9) anata (10) prANata (11) AraNa (2) azruta, e bAra ka9papana devatAne samUha; caiveyaka ane anuttara vimAnI e kalpAtIta devatA; A deve mahA RddhivaMta che, devAmAM uttama che, e cAre prakAranA devatAo pariSada (parivAra) sahita che, paNa teo mamatA kare che (parigraha rAkhe che). (have temanA parigrahanI. varatuo kahe che). bhavana, vAhana, yAna (zakaTAdi, vimAna, Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha 81 zayana (palaMgAdi), Asana, nAnA prakAranAM vastra, bhUSaNe, uttama hathIyAro, nAnA prakAranA-pAMca varNanAM maNiratnone divya saMcaya, vividha pAtro, svecchAe karIne nAnA prakAranAM rUpa vikuve (utpanna kare) tevI apsarAone samUha, dvIpa, samudra, dizAe, vidizAo, ci (maMdire athavA vRkSo), vanaDe, parvata, gAma, nagara, ArAma, udyAna, kAnana (meTAM vana), phrevA, sarovara, taLAva, vAva, dIdhikA (moTI vAva), devanAM daherAM, sabhA, paraba, tApasanAM Azrama, Adi ghaNA padArthone parigraha rAkhatA, bhAre vistIrNa dravyanuM mamatva rAkhatA, deva-devIo ane Idro paNa tRpti ke taSThi (saMteSa pAmatA nathI. teonI buddhi atyaMta bhe karIne parAbhavelI che. vaLI himavaMta, IkSukAra, vRtta parvata, kuMDala parvata, rUcaka, mAnuSettara parvata, kAledadhi, lavaNasamudra, gaMgAdika nadI, padya Adi kaha, ratikara parvata, aMjanaka parvata, dadhimukha parvata, avapAta parvata (deva utare te), utpAta parvata (je dvArA bhavanapati manuSya kSetramAM Ave che), kAMcanagiri, vicitra parvata, jamaka parvata, zikharI parvata, ItyAdi parvatanA pheTane viSe vasatA deve parigraha dhAratA chatAM vRddhi pAmatA nathI, tevIja rIte varSadhara parvatanA deva ane akarmabhUminA deva paNa vasi pAmatA nathI. vaLI karmabhUmimAM je je deza rUpa vibhAge che temAM je manuSya, cakavatI, vAsudeva, baladeva, mAMDalika rAjA, yuvarAja, paTTabaMdha, senApati, Ibalsa (jenI pAse eTaluM drazya hoya ke jethI ubhe hAthI DhaMkAI Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznavyAkaraNa sUtra jAya te), zeTha, zeThIyA (dezane adhikArI), purohita, kumAra, daMDanAyaka, mAMDalika (dezanA sImADAnA rAjA), sArthavAha, kauTuMbika (kuTuMbanA moTA), amAtya, ityAdi bIjA je aneka manuSya vase che te badhA parigrahane karanArA che. (A parigraha kevo che?) e parigraha aMtarahita che, zaraNarahita che (ApattimAMthI choDAve te nathI), duHkhabharyA saMtavALe che, adhruva che, anitya che, azAzvata (kSaNe kSaNe vinAza svabhAvavALA) che, pApakamanAM mULarUpa che, (vivekIe) nahi karavAgya che, vinAzanA mULa rUpa che, atyaMta vadha-badha-lezanA kAraNarUpa che, anaMta saMkaleza (kha) nA kAraNarUpa che; dhana-dhAnya-ratnAdine samUha karatA chatAM lobhathI grasta thaelAe saMsAramAM paribhramaNa kare che. e saMsAra sarva duHkhanA nivAsasthAna rUpa che. parigrahanAM kAraNa. parigraha sevavAne arthe ghaNA manuSyo seMkaDe prakAranAM zilpa (vijJAnAdi) nI (citrAdi) kaLAo zIkhe che; nipuNa lekhake lakhavAnI, pakSIo vagerenA zabda zakunanI, gaNitAdinI bahetara kaLAo zIkhe che; strIonI ratinI upajAvanArI cosaTha kaLAo zIkhe che; (rAjAdikanI) sevAne arthe zilpakaLA, talavAranI (yuddhanI) kaLA, lekhanakaLA, khetInI kaLA, vyApAranI kaLA, vyavahAra zAstra, arthazAstra, dhanuvidyA, khagAdinI mUTha pakaDavAnI kaLA, vidhavidha maMtra prayoga (vazIkaraNAdi, ane bIjI aneka prakAranA kaLA Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha vidyA vagere-parigraha karavAnA kAraNarUpa dhaMdhA jIvana sudhI teo karyA kare che. vaLI e maMda buddhinA manuSya parigraha sevavAne arthe prANIone vadha kare che, jUThuM bole che, mAyA-prapaMca kare che, sArI vastumAM naThArI vastu bheLavIne Ape che, pArakA dravyane levAne lebha kare che, pitAnI ane pArakI strInA sevanathI zarIra ane manane kheda prApta kare che, (vacanavaDe) kalaha, (kAcAe karI) bhAMDa-jhagaDe, vaira, apamAna, ane kadathanA pAme che. IcchA ane mahecchA rUpI seMkaDe tRSAoe karIne tarasyA, tRNa (aprApta vastunI) e karI lobhagrasta, ane AtmAnA anigrahavALA manuSya niMdanIya kedha, mAna, mAyA ane lobha kare che. vaLI parigrahathI ja nizcaye (mAyA Adi) zalya, (traNa) daMDa, (traNa) garva, (cAra) kaSAya, (cAra) saMjJA, (pAMca) kAmaguNa, (pAMca) Asavakama, (pAMca) ikriyavikAra, (traNa aprazasta) leDyA, svajana saMcAganI mamatA, sacitta -acitta dravyanuM mizraNa, ItyAdi prApta karavAnI IcchA upaje che. parigrahanAM phaLa, tIrthakara bhagavAne kahyuM che ke devatA, manuSya ane AsurAdi lekamAM lebhathI upajelA parigraha je bIje koI parigraha nathI, pAza nathI, pratibaMdha nathI. sarva lokamAM sarva jIvane parigraha vaLagele che. parigrahathI graselA che paralekamAM naSTa thAya che (sugatine pAmatA nathI) ane Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznavyAkaraNa sUtra ajJAnarUpI aMdhakAramAM magna thAya che. mahAmahanIya (cAritra mohanIya)thI mUchita thaelI mativALA e che lebhane vaza thaI rahevAthI mahA ajJAnanA aMdhakAra rUpa basa-sthAvara-sUma-bAdara-praryApta-aparyApta evA jIvanikAyamAM dIrdhakALa sudhI paribhramaNa kare che. evA parigrahane kuLavipAka A lekamAM ane paralokamAM alpa sukha ane bahu duHkha rUpa che. te mahAbhayanuM kAraNa che, karma rUpI rajane gADha rIte utpanna kare che te dArUNa che, kaThera che, azAtAkAraka che ane hajAro varSa sudhI bhegavyA sivAya na chuTAya tevuM kAma che. e pramANe siddhArtha rAjAnA putra mahAtmA vItarAga mahAvIra svAmIe parigrahane phaLa vipAka kahyuM che. e pramANe AvakAranuM pAMcamuM adhyayana parigrahanA phaLavipAka viSenuM saMpUrNa thayuM. Asula kArane upasaMhAra e pramANe pAMca Asa karmarUpI rajathI jIvane salina kare che, ane samaye samaye jIvane cAra gatinA kAraNa rUpa saMsAramAM rakhaDAve che. je anaMta adharmayukta ane akRtapuNya cha dharmane sAMbhaLatA nathI ane sAMbhaLIne pramAda kare che, teo sarva gatimAM bhaTake che. bahu prakAre upadeza pAmyA chatAM mithyASTi ane buddhihIna ane nikAcita karmathI baMdhAyelA manuSya dharmane sAMbhaLyA chatAM Acare nahi. sarva duHkhone aMta lAvanArAM, guNamAM madhura evAM jinavacana rUpI Apa ApyA chatAM jeo te pIvAne Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha IcchatA nathI tee zuM karI zakavAnA che ? je pAMca (prANAtipAtAdi ) Asava chAMDIne pAMca (prANAtipAta viramaNu Adi ) savarane bhAvapUrvaka pAme che, te ka rUpI rajathI mukta thaine anukrame siddhine pAme che. iti Asava dvAra samAsa, 85 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 zrI praznavyAkaraNa sUtra saMvara dvArA adhyayana 1 luM ahiMsA jaMbU svAmI pratye sudharmA svAmI kahe che ke, he jaMbU! have huM saMvara (anuSThAna karmanA)nA pAMca dvAra anukrame je pramANe bhagavAne kahyAM che te pramANe saMbhaLAvuM chuM. e pAMca dvArA sarva duHkhamAMthI mukti ApanArAM che. saMvaranAM pAca dvAra (1) paheluM dvAra ahiMsA, (2) bIjuM dvAra satya vacana, (3) trIjuM dvAra (tIrthaMkara-gaNudharAdie) prarUpeluM evuM je bIjAe ApeluM levuM te, (4) cothuM dvAra brahmacarya ane (5) chelluM dvAra aparigraha, ahiMsA basa-sthAvara-sarva jIvane kSemakArI-sukhakArI che. ahiMsA (pAMca) bhAvanAthI yukta che, tenA (anaMta guNa che temAMthI kAMIka-DA guNe viSe kahuM chuM. mahAvratano mahimA. te A pramANe che : he suvrata (jaMbU) mahAvrata (anuvratanI apekSAe) lokahitane karanArAM che, kRtasAgara (siddhAntasamudra)mAM upadezelAM che, tapa-saMcama upArjana karAvanArA che, zIlaguNe (samAdhi-vinayAdi guNe) karI pradhAna Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 87 vrata che, satya vacana tathA mAyAtyAge karI pradhAna vrata che, naraka-tIryaca-manuSya-deva gatinuM nivAraNa karanArAM che, sarva tIrthakaroe pratipAdelAM che, karmarajane vidAranArAM che, seMkaDe bhavanA pherAne vinAza karanArAM che, seMkaDo sukhane pravartAvanArAM che, kAyara purUSane pALatAM dohyalAM lAge tevAM che, zurA-dhIra purUSoe sevelAM che, nivaNagamananA mArga ane svarganA mArga pratye prayANa karAvanArAM che, evAM saMvaranAM dvAra bhagavAne pAMca kahelAM che. ahiMsA. temAM paheluM ahiMsA dvAra che. ahiMsA deva-manuSyaasura lekane (saMsArasAgaramAM) dvIpa rUpa, trANa (ApattimAM) zaraNarUpa, saMpadA ApanArI tathA (zreyArthIe) AdaravAcogya che. ahiMsAnAM nAma. (have ahiMsAnAM guNaniSpanna nAma kahe che). (1) nirvANanuM kAraNa, (2) cittanI svasthatA, (3) samAdhi, (4) zAnti, (5) kIti ApanAra, (6) kAnti (zarIranI)nuM kAraNa, (7) (manane) rati upajAvanAra, (8) (hiMsAthI) nivRttinuM kAraNa, (9) zubha aMga (zrutajJAna)nuM kAraNa, (10) tRtinuM kAraNa, (11) dayA, (12) vimukti, (13) zAnti-kSamA, (14) samyaktvanI ArAdhanA, (15) (sarva dharmAnuSThAnamAM) hatI, (16) bedhi sarvajJa dharmanI prApti), (17) buddhi, (18) dhRti-dharya, (19) samRddhi, (20) ddhi, (21) vRddhi, Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 zrI praznavyAkaraNa sUtra (22) (mutine viSe) sthiti, (23) (puNyanI) puSTi, (24) AnaMda, (25) bhadra-kalyANa, (26) vizuddhi, (27) labdhi, (28) viziSTa (nirmaLa) daSTi, (29) kalyANa, (30) mAMgalya, (31) prada-harSa, (32) vibhUti, (33) rakSA, (34) mokSavAsa, (35) anAsavaH karmabaMdha rUMdhavAnuM kAraNa, (36) kaivalyasthAnanI prApti, (37) ziva-nirUpadava, (38) dravya sabhyatva, (39) zIla, (40) saMyamaH hiMsAthI nivartana, (41) zIlanuM sthAnaka, (42) saMvara, (43) gupti, (44) (nizcayadharma rU5) vyavasAya, (45) unata bhAva, (46) bhAvayajJa, (47) uttama guNane Azraya, (48) abhayadAna, (49) apramAda, (50) AzvAsana, (51) vizvAsa, (52) abhaya, (53) sarva jIvone anAghAta-amArakatA, (54) khAI (mananI), (55) pavitratA (cittanI), (56) atizaya zucitA, (57) bhAvapUjA, (58) vimaLatA, (59) prabhA, (60) atyaMta nirmaLatAH e prakAre nija AtmAnA guNe karI nimita ahiMsA bhagavatInAM paryAya nAmo che. e bhagavatI ahiMsA bhayabhIta ne zaraNanA sthAna rUpa che, pakSIone AkAzanA AdhAra rUpa che, varasyAne pIvAnA pANI rUpa che, bhUkhyAne bhejana rUpa che, samudranI madhyamAM vahANa rUpa che, (gAya-bheMsAdi) caupada jIvone AzrayanA sthAna rUpa che, rogathI pIDAtA prANuMene auSadhanA baLa rUpa che, aTavI-vagaDAmAM bhUlA paDelAne) sAthI rU5 che. evI viziSTatA e ahiMsA che. pRthvI, jaLa, agni, vAyu, vanaspati, bIja, haritakAya, Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA jaLacara, sthaLacara, becara, trasa, sthAvara, sarva jIvone kSemakAriNa-sukha karanArI ahiMsA che. e prakAranI ja e ahiMsA bhagavatI che-anyathA (laukika daSTie kahipato nathI, ahiMsA sevanArA (have ahiMsAnuM sevana keNa kare che te kahe che.) aparimita jJAna-darzana dhAraNa karanAra, zIla (zuddha AcAromULa guNa-vinaya-tapa-saMcamanA nAyaka, tIrthakara bhagavAna, AkhA jagatanA vAtsalyakArI, tribhuvananA pUjanIya, vitarAga deva, kevaLa jJAnI emaNe ahiMsAne vizeSa prakAre jANI che, sAmAnya jajumatie (sAmAnya mana:paryava jJAnI) vizeSe dekhI che; vipulamati (vizeSa mana:paryava jJAnI) e sArI peThe jANuM che; cAda pUrvanA dhAraNa karanArAoe adhika pALI che, viksalabdhivALAoe Ajanma pALI che; matijJAnI, zrutajJAnI, mana paryava jJAnI, kevaLajJAnI, sparza karIne vyAdhi maTADavA jevI labdhi dharAvanAra, mukhamAMnA zuMka rUpe auSadhi dharAvanAra, zarIranA mela rUpe auSadhi dharAvanAra, mUtra-purISAdi rUpa auSadhi dharAvanAra, tathA (pazuM-zuMka-ela-mUtra-purISAdi) e sarva auSadhi rUpa labdhine dhAraNa karanAra, bIja sarakhI buddhivALA, keSTha jevI buddhivALA (aMtaramAM utAreluM bhUle nahi), padAnusArI buddhivALA (eka pada uparathI pachInA aneka pAne arthe samajI le tevA ), zarIranAM badhAM avayavoe karI sAMbhaLanArA, zrutanA dhAraNahAra, nizcala manane dhAraNa Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 zrI praznavyAkaraNa sUtra karanAra, (jema khele tema nivaDe evuM) vacanakhaLa dhAraNu karanAra, (parisahane sahe tevuM) zarIramaLa dhAraNa karanAra, jJAnarUpI khaLavALA, darzana-samyaktvarUpI maLavALA, ciratrarUpI baLavALA, dUdhanAM jevAM mIThAMvacana khelanAra, madhanAM jevAM mIThAM vacana meAlanAra, ghIthI cApaDelA padArthanI jema akSa vacana khAlanAra, akSINu rasAivALA ( jenA raseADAmAM rasAi khUTe nahi tevA-pAtA arthenA leAjanamAM thI sAdhujanane bhAjana Ape, chatAM pAte atRpta na rahe), jaghAcAraNu vidyAvALA ( AkAzagAAMmanI labdhivALA), vidyAdharA, ekAMtara upavAsa karanArA, saLaMga be upavAsa karanArA, saLaMga traNa upavAsa karanArA, cAra upavAsa karanArA, ema pAMca, cha, sAta, paMdara upavAsa karanArA, eka mAsa, be mAsa, traNa mAsa, cAra mAsa, pAMca mAsa ane cha mAsanA upavAsa karanArA, utyikSa caraka (rAMdhavAnA vAsaNamAMthI upADIne leAjananA padArtha gRhasthe peAtAnA bhANAmAM lIdheA haiAya teja bhAjana levuM evA abhigraha dhAraNa karanAra), nikSiptacaraka (rAMdhavAnA vAsaNamAMthI bahAra kADheluM hAya teja levAnA abhigraha dhAraNa karanAra), vAla-caNAdinA AhAra lenAra, jamatAM vadhyuM hoya tene AhAra lenAra, lUkhA AhAra lenAra, ghAnA samUhanI bhikSA lenAra, nirdoSa ane calita na thaye hAya tevA AhAra lenAra, maunapaNe bhikSA lenAra, kharaDelA hAthe ke kharaDele vAsaNe bhAjana Ape teja te levAnA 45 rAkhanArA, je padArtha bhAjanamAM ApavAnA hAca teja prakAranA padArthathI hAtha ke Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA vAsaNa kharaDAyeluM hoya ane te vaDeja bhAjana padArtha Ape te le e kalpa dharanArA, upAzrayathI najIkaja AhAra maLe te lenArA, zuddha eSaNIya-zaMkAdi deSarahita AhAra lenArA, (dAtinI) saMkhyA pramANe AhAra viharanArA, dekhAtA sthAnethI lAvele AhAra lenArA, jene pUrve je na hoya te mANasa AhAra Ape to lenArA, "A bhajana Apane kalape?" e pramANe) pUchIne AhAra Ape te lenArA, sadA AyaMbila karanArA, sadA purimaThuM karanArA, sadA, ekAzana karanArA, nivi (meTA tapane pAraNe vigaya rahita AhAranuM tapa) karanArA, kaTakA karIne pAtramAM nAkhe te AhAra lenArA, parimita AhAra lenArA (maryAdita karelI saMkhyA jeTalAM ghara, keLIyA ke dravyane ja AhAra le), vAla-caNuM vagerene bAkI vadhelo AhAra lenArA, (badhA jamI rahyA pachIne) prAMta AhAra lenArA,( hiMga maracAM virahita) arasa AhAra lenArA, rasahita AhAra lenArA, tuccha-alpa AhAra lenArA, lukho AhAra lenArA, antAhAra-prAMtAhAra-lUkho AhAra-tuccha AhAra laIne jIvanArA, upazAnta AjIvikA calAvanArA, prazAnta (saumyaaMtavRttinI apekSAe) AjIvikA calAvanArA, bahiraMga vRttie doSarahita AjIvikA calAvanArA, dUdhamadha-ghIthI rahita AhAra lenArA, sagha-mAMsanA tyAgI, kAusagnane Asane besanArA, bhikSunI bAra paDimA pALanArA, utkaTuka ukaDu) Asane besI rahenArA, vIrAsane besI rahenArA, payaMkAsane besanArA, daMDAsane besanArA, laguDAsa-sthira Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19ra zrI praznavyAkaraNa sUtra besI rahenArA, eka pAse zayana karanArA, AtApanA lenA 2, prAvaraNa (vastrAdi, rahita rahenArA (TADha-tApa sahenArA), mukha-zleSmane na pariThavanArA, khajavALa AvatA chatAM zarIrane nahi aNanArA, keza-mUcha-roma-nakhane (zebhAnI daSTie) nahi rAkhanArA, zarIranAM badhAM avayanA saMskArane choDanAra, kRtadhara (sUtranA jANakAra), ane arthanA samUhane jANunAra buddhivALA, e badhA bhagavatI ahiMsAne AcarI-vALI che. jeo dhIra mativALA che, buddhivALA che, daSTiviSa sarSanA ugra teja jevA teja-prabhAvayukta che, nizcaya tathA purUSakArathI paryApta evI paripUrNa mativALA che, nitya svAdhyAya-dhyAnAdi karanArA che, satata dharmadhyAnane AcaranArA che, pAMca mahAvratarUpa cAritre karI yukta che, (pAMca) samitimAM pravate che, pApane zamAvyAM che, chakAyarUpI jagatanA valabha-vAsatyakArI che, sadA apramatta che, teoe ane temanA sarakhA bIjA aneke ahiMsA bhagavatInuM pAlana karyuM che. ahiMsakanAM kartavya. ( have ahiMsApAlanamAM udyamavaMta manuSya zuM karavAgya che te kahe che). pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspati, trasa tathA sthAvara e sarva jIvonI dayA pALavAne artha zuddha AhAranI gaveSaNa (zodhana) karavAgya che. (sAdhune artha) nahi taiyAra kareluM, nahi karAveluM, anAuta (animaMtraNa pUrvaka vahoreluM), anuddiSTa (udezika deSa rahita ), sAdhune artha vecAtuM nahi lIdheluM, nava keTie Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 3 ( mana-vacana-kAyAe nahi kareluM-karAveluM anume deluM ) parizuddha, (zakAdi) dRza doSathI rahita, (sALa) udgamadoSa ane (sALa) utpAdana doSathI rahita evuM eSaNIya tathA zuddha, peAtAnI meLe (ApavAnI vastuthI) dUra thaelA athavA peAtAnI meLe dUra rahelA (kRmi Adi) jIvA hAya ane e rIte acitta thaelI vastu ane prAzuka evuM bhejana gaveSavAceAgya che. (gAcarIe-bhikSArthe jaIne) Asana para esI kathA pratyeAjana karavAthI prApta na thaeluM, cikitsA matrayaMtra-jIpuTTI-auSadha-kAya karIne prAsa na kareluM, lakSaNa (cakra-vatiSThAdika cihnA)-utpAta-svasa-janmyAtiSanimittanI kathA ke vismarcAtpAdaka vArtA karyAM vinA saLeluM, sAyA-kapaTa karyAM vinA maLeluM, kAine mATe rAkhI mUkeluM na hAya tevuM, kaLA Adi zIkhavyA vinA maLeluM, mAcA kapaTa vinAnuM-rAkhI na mUkeluM-kaLAdi zIkhavyA vinA maLeluM, evuM bhikSAbhAjana gaveSavAceAgya che. keAInuM apamAna karI, nidA karI, mAna ApI, vakhANa karI, sevA-pUjA karI, apamAna-ni'dA-mAna-sevA ItyAdi karI bhikSAnna levAyAgya nathI. kAine bhaya atAvI, tajanA karI, tADanA (mAra mArI) karI, bhaya-tanA-tADanA karI, bhikSA levAyegya nathI. garva karI, daridratA matAvI, rAMkanI peThe yAcI, gavaridratA-yAcanA e traNevAnAM karI bhikSA levAceAgya nathI. mitratA khatAvI, prAthanA karI, bhRtyavat sevA karI, mitratAprArthanA-sevA karI bhikSA levAcegya nathI. (svajanAdine) ajANye, agrathita-apratimau, aduH-dveSAdithI rahitapaNe, Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznavyAkaraNa sUtra adInapaNe, avimanaskapaNe (AhAra na maLatAM vimanaska na thAya), arUNapaNe, viSavAdarahitapaNe, saMcamamAM udyamavaMta manoyoge karI, yatanAe karI, (amAsa) saMyamaganI prApti karI, vinaya-kSamA Adi guNe karI cukta, e prakAre bhikSeSaNAmAM bhikSu udyamavaMta rahe. AkhA jagatanA jInI rakSAne artha, dayAne artha, zrI mahAvIra bhagavAne e pramANe pravacana kareluM che. e pravacana AtmAne hitakAraka che, janmAMtare zuddha phaLane ApanAruM che. AgAmI kALa kalyANakAraka che, nirdoSa-zuddha che, jANyuM che, ekSaprApti mATe sarala che, sarvottama che ane sarva duHkha-pApane upazamAvanAruM che. pAMca bhAvanAo, pahelA prANAtipAta viramaNa vratanA rakSaNane artha pAMca bhAvanAo che. pahelI bhAvanAe sthAnamAM-sthiti karavAmAM, cAlavAmAM, potAne ane bIjAne upaghAta na thAya tevI rIte guNa gayukta ane (gADAnA) dhUsarAnA pramANa jeTalI bhUmi upara daSTi paDe tevI daSTie cAlavuM. kIDA, pataMga, rasa, sthAvara jIva upara je dayALu che ane nitya puSpa, phaLa, chAla, aMkura, kaMda, mUla, pANI, mATI, bIja, lIlotarI ityAdine (sajIva jANuM) je parihare che, teNe samyak prakAre (Isamitie ) cAlavuM. badhA prANIone avagaNavA nahi, niMdavA nahi, tiraskAravA nahi, mAravA (page cAMpIne nahi, khaMDa karavA nahi, chedavA nahi, vyathA upajAvavI nahi, ane jarA paNa bhaya ke duHkha upa Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA 95 jAvavuM nahi. je evI rIte Isamiti coganI bhAvanAe karI bhAvita hoya che, tene aMtarAtmA pApanA baLathI rahita, vizuddha pariNAmavALI ane akhaMDa cAritryavALI evI (sAmAcikAdi) bhAvanAe karI yukta, ahiMsaka, saMyamavaMta ane sAdhaka (sAdhu) bane che. bIjI bhAvanA-mane karI pApa ciMtavavuM nahi. e pApa adhAmika che, dArUNa che, zaMsa (sUgarahita) che, ghaNA vadha-baMdha--parikalezane upajAvanAruM che, bhaya-maraNa-parikaleze karIne azubha che, ane kadApi pApayukta mane karI jarA paNa (prANAtipAtAdi ciMtavavA gya nathI. e prakAre manasamiti caganI bhAvanAe karI je bhAvita hoya che tene aMtarAtmA pApanA maLathI rahita, vizuddha pariNAmavALI ane akhaMDa cAritryavALI bhAvanAe karIne cukata, ahiMsaka, saMyamavaMta ane (mokSa) susAdhaka-sAdhu bane che. trIjI bhAvanA--vacane karI pApa karavuM nahi. e pApa adhAmika che, dArUNa che, nRzaMsa che, ghaNuM vadha-baMdha-parikeleza (azAtArUpa paritApa) upajAvanAruM che, jarA-maraNa- parikaleze karIne azubha che, ane pAyukta vacane kadApi jarA paNa lavAyegya nathI. e pramANe vacana samiti ge karIne je bhAvita che tene aMtarAtmA pApanA maLathI rahita, vizuddha pariNAmavALI ane akhaMDa cAritryavALI bhAvanAe karI yukta, ahiMsaka, saMyamavaMta ane susAdhaka che. cithI bhAvanA-AhArasamiti) eSaNaya, zuddha, Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznavyAkaraNa sUtra a95 AhAra gaSa. (AhAra ApanAra gRhasthathI) ajaNa rIte, akathita rIte (pitAnI oLakhANa ApyA vinA), aziSTa rIte (bIjAe kahyA vinA), adInatApUrvaka, avimanaskatApUrvaka (AhAra na maLe te vimanaska-udAsa na thAya), akarUNa rIte (dayAmaNA pariNAmathI rahita), vivAdarahitapaNe, saMyamamAM udyamavaMta manovegapUrvaka, catanApUrvaka, saMyamayegapUrvaka, vinaya-kSamA Adi guNe karI cukta, e prakAre bhikSeSaNAmAM bhikSu udyamavaMta rahe. e pramANe bhikSAcaryA mATe bhramaNa karIne thoDuM thoDuM laI AvIne gurUjananI pAse gamanAgamana karatAM lAgelA aticAranuM pratikramaNa karI deSathI nivarti, je rIte bhajananA padArtho lIdhA hoya te kahe ane gurUjanane te dekhADe ane gurUne upadeza sAMbhaLI, niraticAra thai apramatta thAya. vaLI sAdhune aneSaNAnA je kaMI de ajANatAM lAgyA hoya ane AleyA na hoya tenuM pratikramaNa kare, pachI prazAnta citte, sukhaniSpanna (anAbAdha vRttie) bese, pachI dayAna-zubha gajJAna-svAdhyAyathI muhUta mAtra manane gopita karanAra anirUddha manavALe sAdhu), dharmamAM manavAche, anya cittavALe, zubha manavALe, avigraha (kalaharahita) manavALe, samAdhiyukata (samatAyukata) manavALA, zraddhAsaMvega-nirjarAmAM saMsthApita cittavALe, pravacana-siddhAntamAM vAtsalya bhAvavALe, e sAdhu ubhuM thaIne, harSita thatAM, pitAthI moTA sAdhuone anukrame nimaMtrIne, badhA sAdhuone bhAvapUrvaka bhajana levA Agraha kare, pachI Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA gurUjananI AjJAne anusarI Asana upara bese, sukhavastrikA-rajoharaNa karI mastaka sahita AkhA zarIrane pramAje; hAthanI hatheLIonuM pramArjana kare; pachI amUchitapaNe, amRddhapaNe, agrathitapaNe-AkAMkSArahitapaNe, AhAranI niMdA-tiraskAra karyA vinA, rasamAM ekAgrapaNuM karyA vinA, nimaLa citte, alubdha citte, AtmAthe nahi paNa paramAthe AhAra karuM chuM evA bhAve, saDasaDATa ke cavacava (e avAja) karyA vinA, anusuka rIte, avilaMba rIte--baha vAra karyA vinA, bhoMya para eka biMdu paNa paDavA dIdhA vinA, prakAzavaMta (paheLA mukhanA) bhajanamAM, yatnAsahita, prayatna sahita, saMjanA deSarahita, IMgAladoSa (rAga deSarahita, dveSarahita, gADAnI dharIne tela uMjavAnI peThe, traNane auSadhane lepa karavAnI peThe, saMyama yAtrA nirvahavAne mAtrA nimitte, saMyamane bhAra vahevAne arthe, ema samyak prakAre saMyati (sAdhu) AhAra kare. e pramANe AhArasamitinA gathI je bhAvita che tene aMtarAtmA maLarahita, asaMliSTa pariNAma sahita, akhaMDa cAritranI bhAvanAe bhAvita, saMcamavaMta sAdhaka bane che. pAMcamI bhAvanAe vastu AdAna-nikSepa samiti. pATale, pATIyuM, zayyA,saMtAraka, vastra, pAtra, kAmaLI, daMDa, rajoharaNa, calapaTe, mukhavastrikA, pAdapuchaNa, e badhAM saMyamanA piSaNa athenAM upakaraNe che; vAyu-AtApa-DAMsa-masalAM- TADhamAMthI rakSaNa-nivAraNa arthe che; e upakaraNe rAgadveSa rahitapaNe bhegavavA gya che. sAdhue hamezAM e bhAjana Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prazna vyAkaraNa sUtra vastrAdi upakaraNane pratilekhavAMcanAthI vistArI jevA, pramArjavo ane rAtri-divasa pramAdarahitapaNe tene niraMtara levA-mUkavAM. e pramANe AdAna-bhaMDa-nikSepaNa samitinA cage karIne je bhAvita che tene aMtarAtmA pApamaLarahita, asaMkilaSTa pariNAmayukta ane akhaMDa caritranI bhAvanAne bhAvita, ahiMsaka, saMyamavaMta, susAdhaka bane che. ahiMsAnAM phaLa. e pramANe saMvara dvAra samyak prakAre AcaratAM sukhanihita-surakSita thAya che. e pAMca bhAvanAe karIne, manavacana-kAyAe karIne, sadA maraNa paryaMta surakSita e ga-pAMca bhAvanA rUpa vyApAra vRtimAne ane matimAne nivehavAgya che. e coga anAsava rUpa che, nirmaLa che, chidrarahita che (jethI karma jaLa praveza karI zakatuM nathI), aparisavita che (jethI aMdara jarA paNa karma jaLa jhamatuM nathI), cittanA kalezathI rahita che, zuddha che, ane badhA jinee tIrthakarAe anujJAta che, pALIne upadezele che. e prakAre paheluM saMvara dvAra AdaryuM, pALyuM, (aticAra TALI) zuddha karyuM, pUruM karyuM, upadezya, ArAdhyuM ane jina bhagavAnanI AjJAe karIne sAdhu janee pALyuM che. e pramANe bhagavAna jJAti munie (mahAvIre) A sivara zAsana prajJApyuM, prarUpuM, prasiddha-pratiSita karyuM, pUjya kahyuM, upaderyuM ane prazasta karyuM che. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satya vacana adhyayana 2 juM satya vacana jaMbU svAmI pratye sudharmA svAmI kahe che ke, he jaMbU ! have huM satya vacana viSe bIjuM adhyayana saMbhaLAvuM chuM. satya vacanane prabhAva. satya vacana nirdoSa, mahApavitra, mokSanA heturUpa, sujAta, subhASita, suvratarUpa, sukathita, sudaSTa (atIndriya daSTivALAoe rUddha pere jeela), supratiSThita (badhA pramANothI pratipAdita), supratiSThita cazayukta, susaMyamita vacanathI uccarAyatuM, uttama deva-naravRSabha-pradhAna purUSa-baLavaMta jana-suvihita ja vaDe bahumAnya, parama sAdhujanone dharmAcaraNa rUpa, tapa niyamane AdaryA rUpa, sugatino mArga darzAvanAra ane lekamAM uttama vrata che. vidyAdharanI gaganagAmI vidyAnuM sAdhana, vargane mArga darzAvanAra ane siddhine mArga darzAvanAra satya vacana che. vaLI satya vacana Rju bhAvayukta-sarala che, akuTila-avaka che, prajanAthe karIne vizuddha nirdoSa) che, udyota karanAra che ane sarva bhAvanA jIvalokane prakAzita karanAra che. avisaMvAdI, yathArtha, ane madhura evuM satya vacana pratyakSa daivata tulya ane AzcaryakAraka che. ghaNI vAra viparIta avasthAmAM AvI paDelA manuSya satye karIne mahAsamudranI madhye nirAbAdha rahe che, bUDatA nathI. (samudramAM) bhUlA paDelA Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrI praznavyAkaraNa sUtra (beTI dizAe) gaelA ane pANInA vamaLamAM paDelAM vahANe paNa satyathI DUbatA nathI, temAMnA mANase maratA nathI ane sthAna (kinAre) meLave che. satyathI agnisabhramamAM paNa mANasa dAjhatA nathI. satyavAdI mANase tAtA tela, kathIra, leha ke sIsAne sparza kare athavA hAthamAM dhAraNa kare te paNa teo dAjhatA nathI, parvatanA zikhara uparathI paDe te paNa satyathI mANasa marate nathI, satyavAdI samarAMgaNamAM (zatruonI) talavAranA piMjArAmAM sapaDAyA chatAM temAMthI aNaghavAyelo bahAra nIkaLe che. mArapITa- baMdhana-ghera zatrutAmAM sapaDAyA chatAM ane zatruonI vacce AvI paDayA chatAM satyavAdI manuSya temAMthI abAdhita chUTe che ane bahAra nIkaLe che. (ApattinA samayamAM) devatAo satyanAdIne-satya vacanamAM rati dharAvanArAone sahAya kare che. satyane rAcaranArA, AvuM satya bhagavAna zrI tIrthakara deve dasa prakAranuM rUDI rIte bhASya che; cauda pUrvadhAre satyanA prabhUtapUrva gata arthane nAce che; mahaSioe siddhAnta karIne satyane ApyuM che; devendra ane narendra satyanuM prajana (artha) prakAzeluM che; vaimAnika dee satyane mahA artha- mahAjana sAdhyuM che; maMtrauSadhi vidyAnI sAdhanA mATe satya (Avazyaka) che; vidyAdhara-cAraNAdi vaMdanI ane zramaNanI vidyA (AkAzagamana-vekeyakaraNAdi) satyathIja Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satya vacana 101 siddha thAya che. manuSyane mATe satya vaMdanIya che, dene mATe arcanIya che ane asara lokene pUjanIya che. aneka ' pAkhaM matavALAoe paNa satyane aMgIkAryuM che; satya e lokamAM sArabhUta che, mahAsAgara karatAM vadhAre gaMbhIra che, merUparvata karatAM vadhAre sthira che, caMdramaMDaLa karatAM vadhAre saumya che, sUryamaMDaLa karatAM vadhAre dItimAna che, zarada RtunA AkAza karatAM vadhAre nirmaLa che, gaMdhamAdana parvata karatAM vizeSa sugaMdhayukta che; lekane viSe bAkInAM je maMtrAdi, gAdi (vazIkaraNAdi), maMtrajApa, vidyAo, bhakA devatA, astra-zastrAdi (kivA arthazAstrAdi) zikSaNa (kalAdinuM), Agama-siddhAnta che, e badhAM satyane viSeja pratiSThita che. nahi bolavA gya satya. vaLI satya paNa saMyamane upakAraka thAya tevI rItanuM jarA paNa na bolavuM. hiMsA ane pApathI yukta, cAritrano ghAta thAya tevuM, vikathAvALuM (strI AdinI kathA), anarthavAdavALuM, kalahakAraka, anArya (kivA anyAcca), apavAdayukta, vivAda upajAve tevuM, (bIjAne) viDaMbanA upajAve tevuM, ojasUyukta (baLa-jussAthI ucareluM), dharya cuta (hiMmatabharyuM) lajajArahita, lokaniMdAne pAtra, duSTa (mA DuM joyuM hoya tevuM), dukRta (asamyak prakAre sAMbhaLeluM), asakhya prakAre jANeluM, AtmazlAghAthI cuta, paraniMdAthI cukta, evuM satya hoya te paNa bolavuM nahi. "tuM buddhi Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102, zrI praznavyAkaraNa sUtra mAna nathI, te dhanane leNadAra nathI, tuM dharmapriya nathI, tuM kulIna nathI, tuM dAtA nathI, te zuro nathI, te rUpavAna nathI, tuM saubhAgyavaMtA nathI, te paMDita nathI, tuM bahuzruta nathI, te tapasvI nathI, te paraloka saMbaMdhe nizcayakAriNI mativALo nathI" evA prakAranAM vacane je jAti, kuLa, rUpa, vyAdhi, roga viSenAM hoya te varSanIca ( tyajavA ), 'hukAraka ane upacAranuM (dravyapUjA tathA bhAvapUjAnuM) atikramaNa karanArAM hAI satya hoya te paNa bolavAM nahi. elavAyegya satya, vaLI evuM satya bolavuM ke je dravya, paryAye, guNe, karma (kRSi Adi vyApAre, bahuvidha kaLAe ane AgamasiddhAntAdike karI cukata hoya, temaja nAma, kriyApada, nipAda, upasarga, taddhita, samAsa, saMdhi, pada, hetu, cogika, uNa (pratyaya), kriyAvidhAna, dhAtu, svara, vibhakita, varNa, eTalAM (vyAkaraNanAM aMge)e karIne saMpUrNa (satya) vacana hoya. punaH trikALe (bhUta-vartamAna-bhaviSya) satya hoya te belivuM. satya dasa prakAranuM che. (1 janapada. 2 saMmata. 3 sthApanA. 4 nAma, 5 rU5, 6 pratIta. 7 satya. 8 vyavahAra, 9 bhAva. 10 coga). e satya paNa je pramANe lavuM te ja prakAre kAryo karIne (akSarathI lekhana karavA vageremAM athavA hetAdinI kriyAnA sUcanamAM) darzAvavuM. bhASAnA 12 bheda che. (saMskRta, prAkRta, zaurasenI, mAgadhI, Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satya vacana 103 pazAcinI, apabhraMza, e 6 bhASAnuM gadya ane padya). vacana seLa prakAranAM che. (3 vacana, 3 liMga, 3 kALa, pratyakSa ane parela, upanIta, apanIta, upanIta-apanata, apanIta-upanIta ane adhyAtma). e prakAre tIrthakara bhagavAne anujJAta kareluM, buddhithI paryAcita kareluM vacana saMyamavata manuSya yathA avasare belaDuM. A prakAranAM asatya vacana, cA-cugalI, kaThera vacana, aniSTa vacana ane capaLa-apaiyukta vacananA nivAraNa bhagavAne pravacana (siddhAntamAM) kaheluM che. A pravacana AtmAne hitakAraka che, parabhavamAM zubha phaLadAyaka che, bhaviSya kALe kalyANakAraka che, zuddha che, nyAcya che, kuTilatAthI rahita che, sarvottama che, sarva duHkha-pApane upazamAvanAruM che. pAMca bhAvanAo. A bIjA vatanI pAMca bhAvanAo che. jUThAM vacanathI viramavAne arthe. satya vacananA rakSaNane artha, pahelI bhAvanA A pramANe che -(sazurU samIpe) saMvarane artha tathA paramArtha (makSa lakSaNayukta) sAMbhaLIne, samyak prakAre jANuMne, utAvaLuM, varita, capaLa, aniSTa, kaThera, sAhasika, parane pIDAkAraka ane sAvadya (pApayukta) vacana bolavu nahi; satya, hitayukta, parimita, grAhaka (pratItiyukata), zuddha, susaMgata, spaSTa, samihita (buddhie karIne paryAcita) vacana saMyamavaMta manuSya avasarane anukRLa prakAre Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrI praznavyAkaraNa sUtra bolavuM. e prakAre anuvicitya samitinA cega lakSaNe karIne je bhAvita hoya che tene aMtarAtmA hAtha-paganayana-vadanane saMyata karate thake sAdhu ane satyAjevathI saMpanna bane che. bIjI bhAvanAe krodha evo nahi. kruddha ane reke manavALo manuSya jUThuM bole, anyanA apavAda bole, kaThera vacana bole, jUThuM-apavAda-kaThera vANI bole; kalaha kare, vera kare, vikathA kare, kalaha-vara-vikathA kare; satyane haNe, zIlane haNe, vinayane haNe, satya-zIla-vinayane haNe apriya thAya, vastudoSAvAsa thAya, paribhAva (nigamana) thAya, apriya-vastudoSAvAsa-paribhava thAya; e ane bIjA paNa aneka prakAranAM mRSAvacana krodhAgnithI dAjhelo manuSya bele; mATe krodha seva nahi. e pramANe je kSamAthI bhAvita thAya tene aMtarAtmA hAtha-paga-nayanavadanane saMyata karanAre, sAdhu ane satyAvathI saMpanna bane che. trIjI bhAvanAe lobha seva nahi. bhalubdha manuSya kSetrAdine mATe, gRha Adine mATe jU huM bele, kIti ane auSadhAdine arthe jUThuM bole, Rddhi (parivArAdi ) ane sukhane artha ja huM bole, janapAnAdine mATe jU DuM bele, pATa-pATIcAMne mATe jUThuM bole, zayyA-saMstArakane mATe jUThuM bole, vastra-pAtra mATe jUThuM bole, kAmaLI-pAdavuMchanane mATe jUThuM bole, ziSya-ziSyAne mATe jUThuM bole, e ane bIjA aneka kAraNe bhalabdha manuSya jUThAM vacana bole; mATe lobha seva nahi. e pramANe mukti (ni Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 105 satya vacana lebhitA)nI bhAvanAe je bhAvita thAya che tenA aMtarAtmA hAtha-paga--nayana-vAnane sayata karatA ke sAdhu ane satyAja vathI saMpanna mane che. ceAthI bhAvanAe bhaya pAmavA nahi. bhayabhIta manuSyane zIghra aneka prakAranA bhaya naDe che. bhayabhIta manuSyane kAI sahAya karatuM nathI, bhayabhItane bhUta-preta hIvaDAve che, bhayabhIta mANusa khIjAne paNa IvaDAve che, bhayabhIta manuSya tapasa'camane paNa cheDe che, khIhatA mAsa sayama rUpa bhArane vahI zakatA nathI, bIhatA mANasa satpurUSoe sevelA mArgone pALavA samartha hotA nathI, mATe kadApi bhaya dhAraNa karavA nahi. mIhavAthI vyAdhi, rAga, jarA, mRtyu ane bIjA aneka bhaceA upaje che, e pramANe je dhairyathI bhAvita thAya che, tenA aMtarAtmA hAtha-paga-nayana-vAnane sayata karatA thakA sAdhu ane satyAvathI sa`panna thAya che, pAMcamI bhAvanAe hAsya sevavuM nahi. parihAsa karaphUDAM (asadbhUta a vALAM-azeAbhana) vacanA mele che, te vacanA parAbhavanAM kAraNu che ( paranA upahAsanAM kAraNu rUpa che). hAsya paraparivAdanuM kAraNu thAya, parane pIDA upajAvavAnuM kAraNa thAya, cAritrabhedanuM kAraNa thAya, vibhUtinuM (nayana-vadana vikRta thavAnuM) kAraNa thAya, anyaanya kuceSTAnuM kAraNu thAya, anyaanya marma-kuceSTAdinuM kAraNa thAya, lAkanidya nuM kAraNu thAya, kaMdarpa devanuMbhAMDa vRttinuM kAraNa thAya, AdezakArI devatAnuM (bhigamananuM) kAraNa thAya, bhavanapati Adi devatAnuM kAraNa thAya, nArA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 zrI praznavyAkaraNa sUtra AsurI gatinuM ane cAMDAla rUpa (kilvISi) devatAnuM kAraNa thAya (hAsya te te adhama devatAnI gatimAM upajavAnA kAraNa rUpa thAya); teTalA mATe hAsya sevavuM nahi. e prakAre maute karIne je bhAvita thAya tenA aMtarAtmA hAtha-paganayana-vanane sacata karatA thayA sAdhu ane satyAvathI sapanna thAya che. e prakAre A saMvara dvArane samyak prakAre AcaratAM te aa nidhAna rUpa thAya che. e pAMce kAraNe karI sanavacana-kAyAe karI surakSita rAkhatAM thakAMe (satya vacana) ceAga maraNuparyaMta dhRtimAna ane matimAna manuSye nitya nihavA ceAgya che. anAsavayukta, niLa, achidra, aparisavita, phlezarahita, sa tIrthaMkarAe anujJA kareluM evuM A bIjuM saMvara dvAra kAyAe karI pharasavAcetmya, pALavAceAgya, aticAra TALI zuddha karavAceAgya,pAra utAravAceAgya, anyane upadezavAceAgya, anupAlana karavAceAgya ane AjJAnusAra ArAdhavAcAgya che. e pramANe sAta putra zrI mahAvIra bhagavAne upadezyuM, prarUpyuM ane prasiddha karyuM che; evuM A siddha zAsana pUjanIya sadupadezita ane prazasta che. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dattAdAnagrahaNaH acaurya 107 107 adhyayana 3 juM dAdAnagrahaNa aArya jaMbU svAmI pratye sudhamAM svAmI kahe che ke, he je bU! have huM datta tathA anujJAta evI vastuoja grahaNa karavA rUpa saMvara viSenuM trIjuM adhyayana saMbhaLAvuM chuM. dattAdAnanuM svarUpa. he suvrata! (jabU!) e mahAvata che ane guNavata che. (Ihaloka-paralokanA upakAranuM kAraNabhUta che). paradravyanA haraNa pratye viraktiyukta, aparimita tathA anaMta tRSNa rUpa ane anugata (vastuo AzrI) mahecchA rUpa je mana-vacana vaDe thatuM pApa rUpI grahaNa (AdAna) tenA sundu nigrahacuta, cuDuM saMyamita mana-hAtha-paganA saMvaraNa cukata, (bAhya tathA atyaMtara) graMthIne TALanAra, niSThAyukta (utkRSTa), nirUkta (tIrthakaree upadezeluM), Asavarahita, nirbhaya, vimukta (lebha deSathI rahita), uttama naravRSabhee, pradhAna balavaMta manuSyae ane suvihita (sAdhu) janee mAnya kareluM ane parama sAdhuonA dharmAnuSThAna rUpa evuM A (trI) vrata che. gAma-Agara-nagara-nigama-kheDa-kavaDamaMDapa-droNamukha-sabAha-paTTaNa-Azrama AdimAMnuM keI paNuM dravya jevuM ke maNi, muktA (motI), zilA, pravAla, . kAMsuM (dhAtu), vastra, rUpuM, enuM, ratna Adi kAMI paDyuM hoya, keInuM khovAI gaeluM paDayuM hoya ane tenA mAlekane Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrI prakSavyAkaraNa sUtra jaDatuM na hoya, paNa te kaIne kahevuM ke pite levuM sAdhune kape nahi. hiraNya-suvarNathI rahitapaNe ane pASANa tathA kAMcanane samAna gaNatAM (evI upekSAvRttithI) kevaLa aparigraha ane saMvRtta (idrinA saMvarayukta) bhAve sAdhue lekane viSe viharavuM. kAMI paNa dravyAdi khaLAmAM hAya, khetaramAM hAya, vagaDAnI vacce hoya, kAMI puSpa-phaLachAla-maMjarI (pravAlA)-kaMda-mULa-tRNakASTha-kAMkarI Adi vastuo alpa mUlyavALI ke vizeSa mUlyavALI hoya, hoya ke ghaNuM hoya, te paNa te vastuo tenA mAlIkanI aNadIdhI levI sAdhune kape nahi. dina dina pratye avagraha meLavIne (mAlIkanI paravAnagI laIne) te te vastu sAdhue grahaNa karavI kape. sAdhu pratye aprIti karanAranA gRhamAM praveza ke tevA aprItikArakanAM bhejana-pAnAdi sAdhue jevAM; temaja aprItikArakanAM pATa, pATIyAM, zayyA, sastAra, vastra, pAtra, kAmaLI, daMDa, rajoharaNa, pATalA, calapaTe, mukhavastrikA, pAdapuchaNAdi, bhAjana, vastrAdi upakaraNa e paNa vava. vaLI pArakA apavAda (vikathA), pArakA donuM darzana ane pArakAne nAme (AcAryuM ke glAna sAdhune nAme) kAMI vastu levI, te de paNa sAdhue varjavA, temaja bIjAe karelo upakAra (sukRta) nAza pamADe (matsarapUrvaka upakAranI avagaNanA karavI) e prakAranuM kArya, dAnamAM vidana karavAnuM kArya, dAnane vinAza, bIjAnI cADa-cugalI tathA matsaritva (pArakA guNo pratye asahiSNutA), e badhA deze (tIrthakareAe anujJAta nahi karelA hAI) varjavAyegya che. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dattAdAnagrahaNaH acorya 109 acAryanA anArAdhaka ane ArAdhaka. je sAdhu pATa-pATIuM-zacyA-saMsmAraka-va-pAtrakAmaLI-daMDa-rajoharaNa-besavAne pATale-calapa-suhapattIpAdapuchaNAdi ane bhAjana, laMDa ItyAdi upakaraNa (AcArya glAnAdine) vaheMcI Ape nahi, evAM upakaraNe doSamuktasUjhatAM maLatAM levAnI rUci dharAve nahi, tapane cAra hoya, vAcAne cera haya, rUpane cAra hAya, AcAra dharma (samAcAra)ne cAra haya, bhAvane cAra hAya (bIjAonuM vyAkhyAna sAMbhaLIne vyAkhyAna kare ane temane bhAva pite zodhI kADhe che ema kahe te), (rAtre) gADha-utAvaLe svare bole. (gacchamAM) bheda pADe, kalaha kare, vera kare, vikathA kare, cittanI asamAdhi kare, sadA pramANurahita bhajana kare (batrIza keLIyAthI vadhu jamanAra), satata verane dhAraNa kare, nitya roSa rAkhyA kare, e prakArane sAdhu A trIjA vratane ArAdhI zakatA nathI. kevA sAdhujane te vratane ArAdhI zake che? je vastra-bhajana-pAna levA tathA ApavA viSe kuzaLa che, atyaMta bALaka-dubaLa-galAna-vRddha-mAsakSamaNAdi tapa karanAra-AcArya-upAdhyAya-ziSya-sAdhamika-tapasvI-kala gaNu-saMgha-jJAnAthI eTalAnI vaiyAvRttva pitAnA karmakSayane a kIti AdinI vAMchanAthI rahitapaNe dasa prakAre athavA bahu prakAre kare che, je aprItikArInA gRhamAM pravezate nathI, apratikArInA bhajana pAna grahaNa karato Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 zrI praznavyAkaraNa sUtra nathI, aprItikArInAM pATa-pATIuM-zayyA-saMstAraka-vastrapAtra-kAMbaLI-daMDa-rajeharaNa-besavAne pATalo-lapaTemuhapatI-pAdavuM chaNAdi-bhAjana-vastrAdi upakaraNa sevA nathI, je pArakA apavAda bolate nathI, je pArakA doSa grahaNa karato nathI, pArakA (vRddhAdinA) nimitta je kAMI jinapAnAdi) vaherato nathI, je keImanuSyane (dAnAdi dharmathI) vimukha karato nathI, je keInA dIdhelAne-rUDA kAryane inakAra karatA nathI, je (dAna) daIne athavA taiyAvRnyAdi karIne pAchaLathI pazcAttApa karatuM nathI, je (maLelAM bhejanapAnAdinA) saMvibhAga karavAmAM kuzaLa che, je saMgrahapagrahamAM (ziSyAdine bhejana tathA jJAnanuM dAna karavAmAM) kuzaLa che tevA sAdhuo A vratane ArAdhI zake che. pAMca bhAvanAo, paradravyaharaNathI viramavAnA vatanuM rakSaNa karavAne arthe zrI bhagavAne sakaLa jIvone hitakArI, parabhavane viSe hitakAraka, AgAmI kALe kalyANakAraka, nyAyacuta, akuTila, sarvottama, sarva duHkha-pApanuM upazamana karanAra evuM prava: cana kareluM che. te trIjA vatanI pAMca bhAvanAe A pramANe che -- paracaherathI viramavAnA vratanA rakSaNane artha pahelI bhAvanAe devakuLa, sabhAsthAna (mahAjana sthAna), paraba, parivrAjakanuM sthAna, vRkSamULa, bagIce, parvatanI kaMdarA, hAdikanI) khANa, giriguphA, cune pADavAnuM Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dattAdAnagrahaNa: acaurya 111 sthAna, udyAna, yAnazALA (vAhana rAkhavAnuM sthAna, ghara vAkha bharavAnuM sthAna, yajJAdine maMDapa, zUnya ghara, zyazAna, layana (parvatagRha), hATa ane bIjAM evAM rathAnakemAM sAdhue vihAra kare cagya che. pANI, mATI, bIja, lIlotarI, trasa jIve, ItyAdithI rahita ane gRhastha pitAne arthe banAveluM ghara phAsuka (zuddha) hAya, sI-pazu-paMDagathI rahita hoya, prazarata hoya, evA upAzrayamAM ja sAdhue viharavuM yogya che. jyAM ghaNuM AdhAka sAdhune arthe karelAM pApakarmo karavAmAM AvyAM hoya, jevAM ke AchAM pANI chAMTayAM haya, sAvaraNIthI sthAna pramAryuM hoya, khUba pANI chAMTayuM hoya, (mALA-phUla-toraNAdithI) zaNagAryuM hoya, (dabhAdithI) AcchAdana karyuM-chAyuM hoya, khIcUnAthI dhanya hAya, chANe karI lakhyuM hoya, lIMyA upara pharIthI lakhyuM hoya, (TADha nivAravAne) agni saLagALe hAya, sAdhune arthe) vAsaNa kusaNa heravyAM pheravyAM hAya, e pramANe upAzraya sthAnanI aMdara ane bahAra sAdhune arthe prANaghAta karavAmAM AvyuM hoya, tevuM AgamaniSiddha upAzraya sthAna sAdhue varjavAyogya che. e prakAre jUdA jUdA doSathI rahita sthAne vasIne je vasatIsamitinA cegathI bhAvita bane che tene aMtarAtmA durgatimAM pADanArAM pApakarmo karavA karAvavAnA devathI nitya virati pAmato datta anujJAta avagrahanI rUci dharAvanArA thAya che. cha bhAvanAe anujJAta saMstArakanuM grahaNa karavuM. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zrI praznavyAkaraNa sUtra eTale ke bagIco-udyAna-vana-vanapradezamAM je kAMI (aceta) tRNa, jalAzayamAM upajelI vanaspati, pAMdaDAM, parA (eka jAtanAM taraNa), muMja, kuza, darbha, parALa, bhUyaka (mevADanuM eka jAtanuM ghAsa), valvaja (eka jAtanuM ghAsa), puSpa, phaLa, chAla, aMkura, kaMda, mULa, tRNa, kASTa, kAMkarI, ItyAdi saMstAraka-vastrAdine arthe anujJA mAMgIne levAM kape, anujJA mAMgyA vinA-adatta levAM kape nahi. rAja raja anujJA mAMgIne levAM kape. e pramANe avagrahasamitinA cogathI je bhAvita thAya che, teno aMtarAtmA durgatimAM pADanArAM pApakarmo karavA-karAvavAnA doSathI nitya virati pAmate datta-anujJAta avagrahanI rUci dharAvanAre thAya che. - trIjI bhAvanAe pATa-pATalA-zA-saMsmArakane arthe vRkSane kApavuM nahi. (vRkSanA) chedanavaDe ke (bhami-pattharanA) bhedanavaDe zasyA banAvavI nahi; je gRharacanA sthAnamAM vAsa karyo hoya tyAMja zasyAnuM gaSaNa karavuM; uMcI-nIcI jamIna jANuMne samI karavI nahi; pavanane abhAva hoya ke bahu vAyu vAte hoya paNa te viSe kazI utsukatA na rAkhe; DAMsa ke masalA ne upadravo te paNa tethI kSobha na kara ke anivaDe dhumADe na karo; e pramANe saMyamamAM (pRthvI AdinA jIvonA rakSaNamAM) ati tatpara, saMvaramAM (Asava dvAra nirAdhamAM) ati tatpara, saMvRttamAM (kaSAya ikiyanA saMvaramAM) ati tatpara, cittasamAdhimAM ati tatpara, dharyavata, kAyAe karIne (pariSahene) pALate je satata adhyA Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dattAdAnagrahaNaH acaurya 113 tma yAna (AtmasvarUpa ciMtana)thI yukta thAya che teja samabhAve (rAgadveSarahitapaNe) cAritra dharmane Acare che. e prakAre zayyAsamitinA cage karIne je bhAvita thAya che tene aMtarAtmA durgatimAM pADanArAM pApakarmo karavA-karAvavAnA SathI nitya virati pAmate datta-anujJAta avagrahanI rUci dharAvanAre thAya che. cethI bhAvanAe saMyatie sAdhAraNuM-ghaNuM gharano AhAra je pAtramAM Ave te samyaka rIte (adattAdAna na lekhAya te rIte) bhajana karavAgya che. AhAramAMthI zAkAdine vadhAre bhAga na le, bhojanane adhika bhAga na le (tema karavAthI bIjA sAdhuonI aprIti upaje), utAvaLuM-utAvaLuM na khAvuM, tvarita rIte AhAra na kare, capaLa rIte AhAra na le, sahasA bhajana na karavuM, bIjAne pIDA upaje tema AhAra na karo, tathA sAvadya-pApa rUpa AhAra na bhakSa. AhAra evI rIte levo ke jethI trIjuM vrata khaMDita thAya nahi, sAdhAraNa piMDa pAtra AhAra mAtra levo ane jarA paNa adattAdAna viramaNa vratanuM niyamana khaMDita thavA devuM nahi. e prakAre sAdhAraNa piMDapAtra samitinA cege karIne je bhAvita thAya che, tene aMtarAtmA durgatimAM pADanArAM pApakarmo karavA-karAvavAnA doSathI nitya virati pAmato datta-anujJAta avagrahanI rUci dharAvanAre thAya che. pAMcamI bhAvanAe sAdhamika pratye vinaya kare. upacAramAM (rAgI sAdhunI sevA saMbhALamAM), pAraNAmAM (tapa Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrI pramavyAkaraNa sUtra svInA tapanA pAraNAmAM) vinaya kare. (sUtrAdinI) vAcanAmAM tathA tenA paripaTTaNamAM (sUtrArtha grahaNa karyo hoya te pheravavAmAM-punaH punaH smaraNa karavAmAM) vinaya kara bhejanAdinuM dAna karavAmAM ane levAmAM tathA (vismRta thae sUtrAtha) pUchavAmAM vinaya kare, sthAnakamAMthI nIkaLavAmAM ane pravezavAmAM vinaya kare (nIkaLatAM Avasaddhi ane pravezamAM "nirasahI) e Adika bIjAM aneka kAryomAM vinaya kare. vinaya e tapa che ane tapa e dharma che, mATe gurU pratye, sAdhu pratye ane tapasvI pratye vinaya kare. e prakAre vinayathI je bhAvita thAya che, teno aMtarAtmA durgatimAM pADanArAM pApakarmo karavA-karAvavAnA doSathI nitya virati pAmate datta-anujJAta avagrahanI rUci dharAvanAro thAya che. e prakAre A saMvara dvArane samyaka prakAre AcaratAM te rUDA nidhAnarUpa thAya che. e pAMce kAraNe karIne, manavacana-kAyAe karI surakSita rAkhatAM thakA e coga (dattAdAna grahaNa) maraNaparyata kRtimAna ane matimAna manuSya nitya nirvahavAyegya che. anAvayukata, nirmaLa, achidra, aparisavita, kalezarahita, sarva tIrthakaree anujJA kareluM evuM A trIjuM saMvara dvAra kAyAe karI pharasavAgya, pALavAgya, aticAra TALI zuddha karavAgya, pAra utAravAgya, anyane upadezavAyegya, anupAlana karavArogya ane AjJAnusAra ArAdhavAcagya che. e pramANe sAtaputra zrI mahAvIra bhagavAne upadezya, prarUpyuM ane Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmacarya 115 prasiddha karyuM che evuM A siddha zAsana pUjanIya, sadupadezita ane prazarata che. adhyayana 4 thuM brahmacarya jaMbU svAmI pratye sudhamAM svAmI kahe che ke, huM jabU! have huM brahmacarya viSe cothuM adhyayana saMbhaLAvuM chuM. brahmacaryanuM svarUpa, brahmacarya uttama taya, niyama (piMDavizuddhi Adi uttara guNa, jJAna-darzana-cAritrya, samyakatva tathA vinayanA mULa kAraNa rUpa che; yama (ahiMsAdi)-niyama (piMDa vizuddhi Adi) pradhAna guNathI yukta che; himavaMta parvata thakI mahAna tejavaMta (vrata) che; prazasta, gaMbhIra ane sthira aMtaHkaraNathI yukta che; Arjava (saralatA) yukta sAdhujanoe AcareluM che; mokSamArga rUpa che; vizuddha siddhi gatinA sthAna rUpa che; zAzvata avyAbAdha (AbAdha 2hitatA) che, punarbhava nahi karAvanArUM che, prazasta che, (rAgAdinA abhAve karI) saumya che, sukha rUpa che, ziva che, acaLa che, akSayakara che, cativae pALeluM che, sucarita (zAbhanAnuSThAna) rUpa che, susAdhita-suTuM prakAre prati pAdita kareluM che. munivaroe, mahApurUe, dhIra-zUravIra manuSyoe, dhArmika manuSyae pRtimAe sadA (badhI Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 zrI praznavyAkaraNa sUtra vayamAM) vizuddha rIte pALI peAtAnuM kalyANu karyuM che, bhavya janAe zaMkArahita rIte pALyuM che; brahmacaya bhayarahita che, tuzarahita (kaNasalAthI chUTA paDelA dANA peThe vizuddha) che, khedanA kAraNarahita che, (pApanI) cikAsathI rahita che, vRtti (svasthatA-samAdhi) nA gRharUpa che, avazya prakaparahita (kAI DAlAvI na zake tevuM) che, tapa-saMca camanA mULa daLapathaDAbaMdha sarakhuM che, pAMce sahAtamAM suSThu prakAre (atyaMta) rakSAyalu' che, samiti-guptithI yukta che, uttama dhyAnanA rakSaNArthe racelA kamADa rUpa che, zubha dhyAnanA (rakSaNArthe) dIdhelI bheAgaLa rUpa che, dumatinA mArgone nirUddha tathA AcchAdita karanAra akhtara rUpa che, sugatinA mAne darzAvanAra che tathA leAkamAM uttama che. A vrata padmasarAvara ane taLAvanI pALa sarakhuM che, moTA gADAnA ArAnI nAbhI rUpa che (kSAnti Adi guNNAnA AdhAra rUpa che), atyaMta vistRta vRkSanA thaDa rUpa che, meTA nagaranA gaDhanA mADanI agalA rUpa che, rAjI-doraDAthI bAMdhelA iMdradhvajanA sthaMbha jevuM nimaLa che, ane aneka guNe karI sahita che. have prahmacarya vrata jeve prakAre bhAge che te kahe che, (jema ghaDe paDe ane tenA kakaDA thaI jAya tema ) brahmacarca sAhasA sathA lagna thaI jAya che, (dahIM valAvAca te rIte) mati thAya che, (cUrNanI peThe) cUNita-jINA jhINA kaNarUpa anI jAya che, (zarIramAM kAramu' zalya pesI jAya tema) zalyayukta anI jAya che, (paryaMtanA zikhara Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmacarya 117 parathI tUTI paDelA pASANakhaMDanI peThe) AzayathI calita thaI nIce tUTI paDe che, (mahelanA zikhara parathI paDatA kaLazanI peThe) adhaHpatita thAya che, (lAkaDAnA TukaDAo thAya tema) khaMDita thAya che, (keDha AdithI aMga saDe che tema) sarvane vidhavata thAya che ane (dAvAnaLathI baLelA vRkSanI peThe) vinaSTa thAya che. brahmacaryanI mahattA. evuM brahmacarya vinayazIla-tapa-niyama-guNanA samUharUpa ati moTuM che. jemAM graha, nakSatro ane tArAomAM caMdramA (moTe) che, jema maNuM, metI, zilA, pravAla, rakta vidrama) ratnanI khANomAM samudra taTe) che, jema maNIomAM vaiDUrya maNa (meTe) che, jema sarva AbhUSa mAM mukuTa (pradhAna) che, vastromAM jema kSemayugala (rUnuM vastra) (pradhAna) che, puSpamAM jema kamaLa (meTuM) che, caMdanamAM jema zISacaMdana (gecaMdana) uttama che, auSadhisthAnamAM jema hImavata parvata (mahAna) che, nadIomAM jema sItedA nadI (meTI) che, samudramAM jema svayaMbhU - ramaNa samudra (Te) che, maMDalika parvatamAM jema rUcaka parvata (mo) che, hAthIomAM jema arAvata (moTe) che, mRgo (vananAM pazuo) mAM jema siMha (pradhAna) che, pravakANa (suvarNakumAra) mAM jema deva (meTa) che, pannAga (nAgakumAra) mAM jema dharaNendra (mATe) che, jema ka9pamAM brahmaloka (pAMca devaloka) maTe che. (pAMca) sabhAomAM Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zrI praznavyAkaraNa sUtra jema sudharmA sabhA (moTI) che, AyuSyamAM jema sAtamI sthiti (anuttara vimAnavAsI devatAnI) meTI che, dAnamAM jema abhayadAna (uttama) che, kAMbaLImAM jema rAtA raMganI. (kIramajI raMganI) kAMbaLI (uttama) che, saMhanAmAM jema vARSabha nArAca saMhenana (pradhAna) che, saMsthAnamAM jema samacaturaMsa saMsthAna (uttama) che, dhyAnamAM jema parama zukaladhyAna (uttama) che, jJAnamAM jema kevaLajJAna (pradhAna) che, vezyAomAM jema parama zukala leDyA (pradhAna) che, munIzvaramAM jema tIrthakara (sarvathI meTA) che, kSetra (vAse) mAM jema mahAvideha kSetra (moTuM) che, girivare mAM jema merU giri (pradhAna) che, vanamAM jema naMdanavana (mukhya) che, vRkSomAM jema jaba sadarzana nAmanA vRkSanI vikhyAti che ane je nAme A jaMbudvIpa oLakhAya che, rAjAomAM jema turagapati-gajapati-rathapati-narapati suvikhyAta che, ane rathIomAM mahArathI (kamaripunI senAne harAvanAre) maTe che, tema brahmacarya (sarvathI me Tu-pradhAna-mukhya-sarvepari) vrata che. eka brahmacaryavratanuM ArAdhana karanAra e pramANenA aneka guNothI paripUrNa thAya che. samyapha prakAre pALelA A vratathI sarva vrata, zIla, tapa, vinaya, saMyama, kSamA, guNi, nirlobhatA ItyAdi paNa paLAya che, ane tethI IhalokamAM tathA paralokamAM yaza, kIrti tathA pratyaya ("A sAdhu jana che" evI pratIti) utpana thAya che. tethI karIne nizcitapaNe brahmacarya pALavuM. (mana-vacana-kAyAe karI) sarvathA vizuddha brahmacarya jIvanaparyata, jyAM sudhI (mAMsa Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmacarya 119 klAdithI rahita) zarIra kevaLa veta asthimaya rahe tyAMsudhI saMyamavate pALavAyegya che. vaLI bhagavAne A vrata viSe kahyuM che ke A brahmacaryavrata pAMca mahA suvratanuM mULa che, sAdhuoe bhAvasahita vyAkuLatAthI rahitapaNe rUDe prakAre AcareluM che, -veranA upazamana rUpa phaLayukta che, sarva samudramAM mahedadhi (rUpa saMsAra) ne utaravA mATenA tIrtharUpa che, tIrthakaroe rUDe prakAre dekhADelA mAgarUpa che, naraka tIrthaMcanI gatine varjavAnA mArga rUpa che, (saMsAramAMnI) sarva nirmANa varatuonA nimApita sArabhUta che, mokSa tathA devalokanAM dvArane ughADanAruM che, deva-nare thI prakRti ane pUjya che, sarva jagatamAM uttama mAMgalikane mArga che, advitIya guNa prApta karAvanAra eka (upAca) che, ane mokSanA mAganA mukuTa rUpa che. je zuddha rIte brahmacarya pALe che, te ja subrAhmaNa, suzramaNa, asAdhu, sujhaSi, sumuni, susaMcati ane teja bhikSu che.. brahmacArIe tyajavAyegya. je zuddha rAte brahmacaryanuM pAlana kare che teNe tyajavA cogya (kicA-padArtha vagere) A pramANe che -rati-rAga zreSa-mehane vadhAranArAM (anuSThAna, pramAda doSavALA pAsa, sthA (sAvAbhAsa-bahirvatIo)nAM anuSThAna, atyaMgana (ghI-mAkhaNa zarIre copaDavAM te), telamardana, snAna, vAraMvAra kApa-zira-hAtha-paga-mahe vAM, aMgacaMpI, gAtracaMpI, Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrI praznavyAkaraNa sUtra AkhA zarIranA mela utAravA, aMga-vilepana, (sugaMdhita) cUrchAthI zarIrane suvAsita karavuM, (agurU AdinA) dhUpathI zarIrane dhUpavuM, zarIne zaNagAravuM, jethI cAritra kaluSita thAya tema nakha-vA-kezAdine samAravAM, hasavuM, ( kuzAstranuM ) bhaNavuM, nRtya, gIta, vAdatra khajAvavuM, naTa-nata ka--majANIyA-mallAdinA khela jovA, bhAMDaceSTA jovI, ityAdi je halakA zRMgAranI khANa jevAM che ane khIjA paNa evA prakAre je tapa-saMyama-brahmacaya nA ghAta-upaghAta karanArAM hoya te, brahmacarcInuM anupAlana karanAre sarva kAle vavAAgya che. tenA (upara jaNAvelAMne vanAranA) aMtarAtmA nitya tapa-niyama-zIlanA ceAgathI bhAvita thAya che. (e tapa-niyama-zIlanA vyApAra have kahe che). asnAna, dAMtane sApha na karavA te, parasevA-mela-gADho mela dhAraNa karavA te (na utAravA te), mauna vrata, kezalecana, kSamA, iMdriyanigraha, acalaka (vasrarahitatA), bhUkha-tarasane sahana karavAM te, lAghava (alpa vastra rAkhavAM te), TADha-tApa sahevAM te, kASTazayyA, bhUmi para besavuM te, (bhikSAthaeN) pArake ghera javuM te, (bhikSA) maLe ke na maLe athavA ochuM maLe (tA kheda na pAmavA te), mAna-apamAna-nidAne sahana karavAM te, DAMsa-maccharanA sparzIne sahevAM te, niyama, tapa, guNa, vinaya, ityAdi caiAgathI e aMtarAtmA bhAvita thAya che, ane te rIte tenuM brahmacaya sthiratara-vizeSa dRDha thAya che. pAMca bhAvanAe. brahmacarya vratanA rakSaNane arthe ane abrahnacanA Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmacarya 121 viramaNane arthe zrI bhagavAne sakaLa jene hitakArI, parabhavane viSe hitakArI, AgAmI kAle kalyANakAraka, nirdoSa, nyAyayukta, akuTila, sarvottama, sarva duHkha-pApanuM upazamana karanAra evuM pravacana kareluM che. te cothA vratanI pAMca bhAvanAo nIce pramANe che. abrahmacaryanA viramaNane athe ane brahmacaryanA rakSaNane arthe pahelI bhAvanA strIthI saMsakta Azraya vajevA viSe che. zayyA, Asana, gRha, dvAra, AMgaNuM, agAzI, gekha, bhaMDazALA (aneka prakAranI sAmagrI rAkhavAnuM sthAna), abhilokana sthAna (ati uMcuM sthAna-jyAMthI badhuM dekhAya), pAchaluM ghara, zaNagAra karavAnuM sthAna, nAtikA (nAna karavAnuM khulluM thAna), je sthAnamAM vezyAo rahetI hoya te, tathA je sthAne vAraMvAra ajJAnapaNe (mehadoSe karIne) ratirAga vadhAranArI strIo ubhI rahetI hoya te sthAna, tathA jyAM bahuvidha (zaMgArAdikanI) kathAo kahevAtI hoya, e badhAM sthAna ujavAyogya che. strInA saMsargavALAM sthAne kalezane karAvanArAM che. e ane e prakAranAM bIjAM sthAne paNa vajevAgyA che. jyAM rahetA manovibhrama upaje, (brahmacarya vratana) bhaMga thAya, brezana ( alapa vatabhaMga) thAya, jyAM Ad (ISTa viSaya saMganA abhilASa rU5) ane raudra dhyAna utpanna thAya, te te sthAna vavAyogya che. pApabhIrU (pApathI mahInArA)e evAM sthAna Azraya karavAcogya nathI. je sthAne vasatAM indriyone rAga dItimAna thAya nahi te sthAne vasavAgya che. e prakAre strI Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 zrI praznavyAkaraNa sUtra onA saMsarga vinAnA sthAne vasavAnI samitinA cage karIne je bhAvita thAya che tene aMtarAtmA brahmacaryamAM Asakta manavALe, iMdriya dharma (lupatA AdithI nivRtta, jiteMdriya ane brahmacaryanI gumiothI yukta thAya che. bIjI bhAvanAe strIjanonI vacce kathA kahevI nahi, citravicitra prakAranI, kAmuka strInI ceSTAthI yukta, vilAsa (netravikAra)thI yukta, hAsya-zRMgAravALI laukika kathA karavI nahi mehajanaka evI AvAha (navapariNIta vara-vadhUne lAvavA viSenI)-vivAhanI kathA paNa kahevInahistrInI subhagatAdurbhatAnI kathA strIonA cosaTha guNava-deza-jAti-kuLa-rUpa- nAma-nepathya (gupta zaMgArakriyA)-parijana (dAsI-sakhI) Adi viSenI kathA kahevI nahi. strIonI ane bIjI paNa e prakAranI anerI kathAo zaMgAre karIne karUNotpAdaka che, tapasaMyama-brahmacaryano ghAta-upaghAta karanArI che, te brahmacacenuM anupAlana karanAre kahevA gya nathI, sAMbhaLavAcAgya nathI ane vicAravAgya nathI. e prakAre strIkathAthI nivRttirUpa samitinA cage karIne je bhAvita thAya che tene aMtarAtmA brahmacaryamAM Asakta manavALe, iMdriyadharma (lupatA Adi)thI nivRtta, jiteMdriya ane brahmacaryanI guNiothI yukta thAya che. trIjI bhAvanAe strInA rUpanuM nirIkSaNa varjavuM. strInuM hasavuM-lavuM ane ceSTAnuM nirIkSaNa karavuM, (cAlavAnI) gatinetravilAsa-kIDA-kAmuka ceSTA ( vika)-nRtyagIta -vAdivavAdana-zarIrasaMsthAna-vaNuM-hAtha-paga-nayana-lAva Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmacarya 123 haya-rUpacauvanastana-oSTa-vastra-alaMkAra-AbhUSaNa-guhyuMdriya ItyAdi jovA-sAMbhaLavAM te) ane bIjAM paNa tapa-saMcama-brahmacaryane ghAta-upaghAta karanArAM (kA) che, te brahmacaryanuM anupAlana karanAre AMkha vaDe, mana vaDe ke vacana vaDe na abhilaSavA (IcchavA) yogya pApakarmo che. e prakAre strI rUpa-virati samitinA cegathI je bhAvita che tene aMtarA tmA brahmacaryamAM Asakta manavALa, I diyadharmathI nivRtta, jiteMdriya ane brahmacaryanI guNiethI yukta thAya che. cethI bhAvanAe pUrve karelAM-sevelAM viSaya Adine * saMbhAravAM nahi. pUrve (gRhasthAvasthAmAM) sevelA viSaya bhega; pUrve karelI rasate-kIDAo; pUrva samayanAM sagAMo (sAsu. -sALA-sALI Adi)nA paricaya Adi; AvAha prasaMge (navaparitane ghera lAvavAM, vivAha prasaMge, caula karma (muMDana-bALakane eTalI rAkhavI) prasaMge, tithie (madana tradazI Adi), cakriyAne dine (nAgapUjAnA divase, ane utsavadine (idramahAtsava) gArathI sajaja thaelIsuMdara vezavALI strI sAthe, hAva-bhAva-lAlitya-kAmaceSTA -vilAsathI zobhatI strIo sAthe, anukULa premikA sAthe je zayanaprAga anubhavyA hoya (viSayasevana karyA heya) te saMbhAravAM nahi. Rtu-RtunAM suMdara puSpa, sugaMdhI caMdana, sugaMdhI dravya tathA sugaMdhI dhUpa, sukhaparza karAvanArAM vastrAbhUSaNa ItyAdithI suzobhita strIo sAthe pUrve karelA viSayabhAga saMbhAravA nahi. ramaNIya vAdi, gIta, naTa, nartaka, bajANIyA, mala, mUThIe laDavAno khela karanArA (muSTika Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 zrI praznavyAkaraNa sUtra mallI, bhAMDa, viduSaka, kathAkAra, jalamAM kUdI taranArA, rAsa ramanArA, AkhyAna karanArA (zubhAzubha kahenArA), hAthamAM citranuM pATIyuM laI bhikSA mAMganArA (kha), tRNavAditra vagADanArA, tuMbavINA bajAvanArA, tAla (tAleTA) vagADanArA, gAyana karanArA, ityAdinI kriyAo ane bahuvidha madhura svare gIta gAnArAonAM susvarayukta gIte, temaja bIjA evA (karNapriya zabda ) tapa-saMyama-brahmacaryane ghAta tathA upaghAta karanArAM che, te brahmacaryanuM anupAlana karanAra zrama jevAM nahi, kahevAM nahi, tathA saMbhAravAM nahi. e prakAre je pUrve karelA viSayabhoga, kIDA AdinI viratirUpa samitinA cage karIne bhAvita che, tene aMtarAtmA brahmacaryamAM Asakta manavALo, iMdriyadharmathI nivRtta, jiteMdriya ane brahmacaryanI guNie karIne yukta thAya che. te pAMcamI bhAvanAe praNita snigdha (jemAMthI ghI-tela vagerenAM biMduo TapakatAM hoya) bhajana saMyati-sAdhue (nirvANanA sAdhake) varjavuM. dUdha, dahIM, ghI, mAkhaNuM, tela, goLa, khAMDa, sAkara, madha, madha, mAMsa, khAjA (vagere mIThAI) eTalA vigaya (vikRti pAmanArA padArtho)thI yukta AhAra, darpakAraka AhAra sAdhue tyajavo ane (nidoSa) AhAra paNa divasamAM bahu vAra na kare, niraMtara (pratidina) na kare, zAka-dALa adhika na jamavAM, ghaNuM na jamavuM; e prakAranA AhAra bhegavavA nahi. (saMyamanI) yAtrAnA prama Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - brahmacarya 125 Nane artheja AhAra hoya, vibhrama ke dharmanuM brezana (bhraSTapaNuM) na thAya te mATeja AhAra hoya. e prakAre praNita AhAra virati samitinA cegathI je bhAvita thAya che, tene aMtarAtmA brahmacaryamAM Asakta manavALa, I dricadharmathI nivRtta, jiteMdriya ane brahmacaryanI guNie karI cukta thAya che. e prakAre A saMvaranA dvArane samyak prakAre AcaratAM te rUDA nidhAnarUpa thAya che. e pace kAraNe karIne mana-vacana-kAyAe karI surakSita rAkhatAM thakA e cuMga maraNaparyaMta ghatimAna ane pratimAna manuSya nitya nivahavAgyA che. asavayukata, nirmaLa, achidra, aparisavita, kalezarahita, zuddha, sarva tIrthakaree anujJA kareluM evuM A cothuM saMvara dvArA kAyAe karI pharasavAgya, aticAra TALI zuddha karavAgya, pAra utAravAgya, anyane upadezavAgya, ArAdhavAgya ane AjJAnusAra anupAlana karavAgya che. e pramANe jJAtaputra zrI mahAvIra bhagavAne upadezya, prarUpyuM, prasiddha karyuM che. evuM A siddha zAsana pUjanIya, sadupadezita ane prazasta che. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zrI praznanyAkaraNa sUtra adhyayana 5 muM aparigraha jaMbU svAmI pratye sudharmA svAmI kahe che ke, huM jaMbU! aneka (dhapakaraNane paNa) aparigraha (mamatA rahitatA) karanAra, (kaSAeg) saMvaraNa karanAra ane AraMbha tathA parigrahathI nivRtta thanAra sAdhu hoya. vaLI sAdhu phodha, mAna, mAyA ane lebhathI nivarti. viratinAM lakSaNe. have vistAra karIne viratinAM lakSaNo darzAve che). (1) eka prakAre asaMyama (sarva AsavathI na nivartavuM te). (2) be prakAre baMdha (1 rAgabaMdha, 2 TreSabaMdha), (3) traNa prakAre daMDa, garva, gupti ane virAdhanA. [ 3 daMDa:-1 manAdaMDa, 2 vacanadaMDa, 3 kAyadaDa. 3 garva - 1 Rhi garva, 2 rasa garva, 3 zAtA garva. 3 guNi-1 manaHguNi, 2 vacanagupti, 3 kAyagupti. 3 virAdhanA-1 jJAna virAdhanA, 2 darzana virAdhanA, 3 cAritra virAdhanA.] (4) cAra prakAranA kaSAya, dhyAna, saMjJA, vikathA. [4 kaSAya -1 kela, 2 sAna, 3 mAyA, 4 lobha. 4 dhyAnaH1 Arta, 2 raudra, 3 dharma, 4 zukala. 4 saMjJA-1 AhAra, 2 bhaya, 3 mithuna, 4 parigraha. 4 vikathA-1 strIkathA, 2 sattakathA, 3 dazakathA, 4 rAjakathA.] * ahI "ane zabdathI je prArabha thAya che tene hetu e che ke brahmacaryayukta hovA uparAMta sAdhu aparigraha paNa kare. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - - --- - - - - - -- aparigraha 127 (5) pAMca prakAranI kriyA, samiti, iMdriya ane mahAvrate. [ pa kriyA - kAyikA, 2 AdhikaraNikA, 3 praSikA, 4 pAritApanikA, 5 prANAtipAtikA. 5 samiti -1 IryA, 2 bhASA, 7 eSaNa, 4 AdAna bhaMDamAtra nikSepanA, 5 uccAra, prasavaNa, khela, jaLa, gleSma vagerene pariThavavAnI samiti.5 I di - 1 kAna, 2 AMkha, 3, nAka, 4 jIbha, 5 sparzadiya-tvacA. 5 mahA vrata-1 sarvathA prANAtipAta viramaNa, 2 sarvathA mRSAvAda viramaNa, 3 sarvathA adattAdAna viramaNa, 4 sarvathA maithuna viramaNa, 5 sarvathA parigraha viramaNa.] (6) cha prakAre jIvanikAya ane lezyA. [6 javanikAya --1 pRthvIkAya, 2 apakAya, 3 tejaskAya, 4 vAyukAya, pa vanaspatikAya, 6 trasakAya. 6 vezyA-1 kRSNa, 2 nIla, 3 kApata, 4 teje, 5 pa, 6 zukla.) (7) sAta prakAranA bhaya. [1 Aleka bhayaH manuSyane manuSyathI bhaya; 2 paraloka bhayaH deva--tIcathI bhaya; 3 AdAna bhayaH dhanathI bhaya; 4 akasmAta bhayaH chAyA vagere dekhavAthI thatA bhaya, 5 vedanA bhayaH duHkhathI thato bhayaH 6 maraNa bhaya; 7 apayaza thavAthI thato bhaya.] (8) ATha prakAranA mada. [jAti mada, 2 kuLa mada, 3 baLa mada, 4 rUpa mada, 5 to mada, 6 lAbha mada, 7 aizvarya mada.] (9) nava prakAranI brahmacaryanI guNi. [ 1 strI-pazu-paMDakathI rahita sthAnamAM rahevuM. 2 kAma-rAganI vRddhi kare tevI strInI kathA ke strI sAthe kathA na karavI. 3 strInI Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zrI praznavyAkaraNa sUtra sAthe eka Asane besavuM nahi. 4 strInA aMge pAga, tenI sucanA, tenuM bolavuM, nirIkSaNa vagere rAgadaSTithI jevuM nahi. 5 strInAM gIta-rUdana-kUjana-hAsya vagere saMbhaLAya tema bhIMta ke divAlane AMtare rahevuM nahi. 6 pUrvagata strI saMbaMdhI kriIDA, hAsya, rati, viSayaga, nAna, bhejana ItyAdi yAda karavAM nahi. 7 praNitalacapacata-vigaya sahita AhAra levo nahi. 8 maryAdita samaye dharmayAtrA nimitta joIe tethI vadhu AhAra le nahi. 9 zarIranI zabhA-vibhUSA karavI nahi.] (10) dasa prakArane sAdhudharma. [1 kSamA, 2 mukti nirlobhatA), 3 Arjava (RjutA), 4 mArdava (kamaLatA), 5 lAghava (veDA upakaraNa rAkhavAM), 6 satya, 7 saMyama, 8 tapa, 9 tyadAna-zAnadAna, 10 brahmacarya ] (11) agyAra prakAranI zrAvakanI (sAdhunA upAsakanI) pratimA. [ 1 darzana pratimA-zuddha satya para rUci thAya. 2 vrata pratimA-prANAtipAta viramaNadi vrata niraticArapaNe pALe. 3 savAra-sAja sAmAyika-Avazyaka kare. 4 pUrNa pauSadha pratimA- badhI parvatithie niyamita pauSadha kare; 5 upara jaNAvyuM te uparAta pAca bela sahita kAryotsarga kare. 6 brahmacarya pratimA - upara jaNAvyuM te karavA uparAMta sarva vakhate brahmacarya seve; 7 sacitta AhAra na le, paNa pitAne AraMbha na karavAno niyama na hoya. 8 AraMbha-samAraMbha kare nahi. 9 AraMbha samAraMbha kare- karAve nahi. 10 AraMbha kare-karAve nahi te uparAMta AraMbha karIne kaI Ape te le nahi. 11 upara jaNAvyuM te uparAta muMDana ke leca karAve, sAdhu peThe dharmopakaraNe rAkhe, svajJAtimAM gocarI kare, Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparigraha 129 te pratimadhArI zrAvaka kahevAya. ekathI 11 pratimAmA pratyeka pratimAe eka-eka mAsa caDatAM ekaMdare sADA pAMca varSa thAya.] (12) bAra prakAranI bhikSunI pratimA. [1 pahelI pratimA 1 mAsanI temAM eka dAtika AhAranI ane eka dAti pANInI levI ka. 2 bIjI pratimA eka mAsanI temAM be dAti AhAra ane be dAti pANInI kalpa. 3 trIjI pratimA eka mAsanI temAM traNa dAti AhAra ane traNa dAti pAnI kalpa. 4 thI pratimA eka mAsanI temA cAra dati AhAra ane cAra dAti pANInI ka9pe. 5 pAMcamI pratimA eka mAsanI temAM pAMca dAti AhAra ane pAMca dAti pANInI kalpe. 6 chaTho pratimA eka mAsanI temAM cha dAti AhAra ane cha dAti pANunI ka 7 sAtamI pratimAM eka mAsanI temAM sAta dAti AhAra ane sAta dAti pANInI kalpa. 8 AThamI pratimA sAta rAtri divasanI temAM pANI vinA ekAtara upavAsa kare ane gAma bahAra jaI traNa Asano kare: cattA sUe, pAchuM vALI rue ane palAThI vALI sue. pariSahathI Dare nahi. 9 navamI pratimA sAta rAtri divasanI te upara pramANe kare ane daMDa-lagaDa-utkaTa e traNamAMthI eka Asana kare. 10 dasamI pratimA sAta rAtri divasanI te upara pramANe kare ane geha, vIra tathA abukhuja emAthI eka Asana kare. 11 agIAramI pratimA eka aherAtrinI, temAM pANI vinA chaTha (be upavAsa) kare, gAma bahAra be paga saMdecI hAtha lAbA karI kAsagaM kare. 12 bAramI pratimA eka dAti eTale AhAra ekI sAthe eka vakhate jeTale paherAve teTale, ane pANInI dhAra tUTe tyAMsudhInI eka dAti pANInI samajavI e eka-eka dAti thaI. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zrI praznavyAkaraNa sUtra rAtrinI temA pANI vinA aThama kare, nagara bahAra jaI aNumIMcyA locane kAyotsarga kare. bAre pratimAmA 8 mAsa thAya.] (13) tera prakAranAM kicAsthAnaka. [1 artha kriyA-pitA mATe hiMsA kare. 2 anartha kriyA-para mATe hiMsA kare. 3 hiMsA kriyA-te mane haNe che, ha hato, haNaze ema saMkalpI hiMsA kare. A akasmAta kriyA-ekane mAravA jatAM vacamAM bIjAnI hiMsA thAya 5 daSTi viparyAsa kriyA-dumana dhArI mitrane haNe. 6 mRSAvAda kriyA-asatya bole che. 7 adattAdAna kriyA-ArI kare che. 8 abhyastha kriyA-manamA duSTa kalpanAo kare te. 9 mAna kriyA-abhimAna kare te. 10 mitradoSa kriyA-svajanane alpa aparAdhe bahu daMDa de te. 11 mAyA kriyA-paTa kare te. 12 1ra lAla kriyA-lAlaca-tRSNA. 13 ipathikA kriyA-mAmA cAlatA hiMsA thAya te.] (14) cauda prakAranA jIva. [ 1-2 sUma ekeMdriya aparyApta ane paryApta. 3-4 bAdara ekeMdriya aparyApta ane paryApta. 5-6 beI kriya aparyApta ane paryApta 7-8 triIdriya aparyApta ane paryApta. 9-10 cauI driya aparyApta ane paryApta 11-12 asaMjJI paMceMdriya aparyApta ane paryApta. 13-14 saMjJI paMceya aparyApta ane paryApta ]. (15) paMdara prakAranA paramAdhAmI deva. [ Amra, 2 Amrarasa, 3 zAma, 4 sabala, 5 rUda, 6 varU, 7 kALa, 8 mahAkALa, 9 asipatra, 10 dhanuSya, 11 kuMbha, 12 vAluka, 13 vitaraNa, 14 parasvara, 15 mahApa. ] (16) sUtrakRtAMga (sUyagaDAMga) sUtranA prathamathuta skaMdhanAM 16 adhyayana, Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparigraha 1 svasamaya-parasamaya, 2 vaidArika, 3 upasarga prajJA, 4 strI prajJA, pa narakavibhakti, 6 varastuti, 7 kuzIla paribhASA, 8 vidhyayana, 9 dharma dhyAna, 10 samAdhi, 11 mokSamArga, 12 samavasaraNa, 13 yathAtathya, 14 graMthI, 15 yamatithi, 16 gAthA.] (17) sattara prakAranA asaMyama. [1 pRthvI, 2 a5, 3 tejasa, 4 vAyu, 5 vanaspati, 6 be Idriya, 7 tribhi , 8 cauI diya, 9 pacaMdiya, 10 achava, 11 prekSA, 12 upekSA, 13 pramArjana, 14 paristhAnika, 15 mana, 16 vacana, 17 kAyA saMbaMdhI asaMyama.] (18) aDhAra prakAranuM brahmacarya. [1 audyArika zarIra saMbaMdhI bhoga mana-vacana-kAyAthI sevavA ' nahi, e 3, sevarAvavA nahi e 3, sevatA prati anumodana ApavuM nahi e 3, ema kula 9; e ja pramANe 9 prakAra vaikriya zarIra, saMbaMdhI tyajavA] (19) jJAtAsUtranA 18 adhyayana. [1 ukSipta-meghakumAranuM, 2 dhanya sArthavAha ane vijaya coranuM, 3 mayUra-IDAnuM, 4 kurmAcabAnuM, pa laka rAjarSinuM, 6 tuMbaDAnuM, 7 dhanya sArthavAha ane cAra vahanuM, 8 mallI bhagavatInuM, 9 jinapAla jinarakSitanuM, 10 caMdranI kaLAnuM, 11 dAvadavA vRkSanuM, 12 jitazatru rAjA ne subuddhi pradhAnanuM, 13 naMda maNicAra, 14 tenA putra pradhAna ne piATIlA sonAra putrInuM, 15 naMdI phaLanuM, 16 avarakakAnuM, 17 samudra azvanuM, 18 susImA dArikAnuM, 19 puDarIka-kuMDarIkanuM.] (20) vIsa prakAranAM asamAdhisthAna. [1 utAvaLuM cAle, ra pUjyA vinA cAle, 3 duSTa rIte Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zrI praznanyAkaraNa sUtra pUje, 4 vadhu AsanA rAkhe, 5 vaDA vaDIlanI sAmuM eTale, 6 sthavira-vRddhanA upadhAta kare, 7 ekedriyAdine peAtAnA sukhane arthe upAta kare, 8 pratikSaNu krodha kare, 9 haMmezAM krodha pradIpta rAkhe, 10 khIjAnI niMdA kare, 11 nizcayavALI bhASA khele, 12 nave kleza utpanna kare, 13 jUnA klezane jAgRta kare, 14 akALe svAdhyAya kare, 15 sacitra dravyathI kharaDAyalA hAtha-page AhArAdi le, 16 zAti samaye ke prahara rAtri pachI gADha avAja kare, 17 gacchamAM bheda utpanna kare, 18 gacchamA kaleza karI maneAduHkha utpanna kare, 19 sUryodayathI sUryAsta sudhI azanAdi lIdhA kare, 20 aneNika AhAra le.] (21) ekavIsa prakAranAM sakhata kama (cAritrane malina karavAnA hetu rUpa ka). [1 hastakarma, 2 maithuna, 3 rAtrinneAjana, 4 AdhAkarmI AhAra bhAgavavA te, 5 rAjapiMDanuM bheAjana, 6 pAca kheAlanuM sevanaH vecAtuM-uchInuM-baLAtkAre-bhAgIdAranI AjJA vinA-sthAnamAM sAmu lAveluM-AApavuM levuM te, cha pratyAkhyAna karyAM chatAM bhAgave te. 8 mahInAnI aMdara traNavAra pANIne lepa kare te. 9 cha mAsamAM eka gaNAthI khIjA gaNamAM jAya te. 10 eka mAsamA 3 mAyAnAM sthAnaka bhAgave te. 11 zayyAMtaranA AhAra jame te. 12 irAdApUrvaka hiMsA kare te, 13 IrAdApUrvaka asatya khele te. 14 IrAdApUrvaka cerI kare te. 15 rAdApUrvaka sacitta pRthvIpara zayyAdi kare te. 16 dharAdApUrvaka sacitta mizra pRthvI para zayyAdi kare te. 17 saMcatta zizna, jhINA jIva rahe tevA kASTha, khIja, lIleAtarI pANone lepa-udakalepa karavA, eTale pANIvALI mATI nadI to te Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zrI praznanyAkaraNa sUtra pUje, 4 vadhu AsaneA rAkhe, 5 vaDA vaDIlanI sAmuM bele, 6 vira-vRddhanA upadhAta kare, cha ekadriyAdine peAtAnA sukhane arthe upalAta kare, 8 pratikSaNu krodha kare, 9 hamezA krodha pradIpta rAkhe, 10 khIjAnI niMdA kare, 11 nizcayavALI bhASA khele, 12 nave. kleza utpanna kare, 13 jUnA klezane jAgRta kare, 14 akALe svAdhyAya kare, 15 sacitra dravyathI kharaDAyalA hAtha-page AhArAdi le, 16 zAti samaye ke prahara rAtri pachI gADha avAja kare, 17 gacchamAM bheda utpanna kare, 18 gacchamA kalerA karI maneAduHkha utpanna kare, 19 sUryodayathI sUryaMta sudhI azanAdi lIdhA kare, 20 anepaNika AhAra le.] (21) ekavIsa prakAranAM samala kama (cAritrane malina karavAnA hetu rUpa kama). [1 hastakarma, 2 maithuna, 3 rAtribheAjana, 4 AdhAka AhAra bhAgavavA te, 5 rAjapiMDanu bhAjana, 6 pAca khelanuM sevanaH vecAtuM-uchInu-baLAtkAre-bhAgIdAranI AjJA vinA--sthAnamA sAmuM lAveluM--ApavuM levuM te, cha pratyAkhyAna karyA chatA bhAgave te. 8 mahInAnI aMdara traNavAra pANInA lepa kare te-9 cha mAsamA eka gaNamAthI khIjA gaNumAM jAya te. 10 eka mAsamA 3 mAyAnAM sthAnaka bhAve te. 11 zayyAMtarane AhAra jame te. 12 irAdApUrvaka hiMsA kare te. 13 IrAdApUrvaka asatya kheAle te. 14 IrAdApUrvaka cArI kare te. 15 irAdApUrvaka sacitta pRthvIpura zayyAdi kare te. 16 irAdApUrvaka sacitta mizra pRthvI para zayyAdi kare te, 17 citta ziA, jhINA jIva rahe tevA kArTa, khIja, lIleAtarI " pANInA lepa-udalepa karavA, eTale pANIvALI meATI nadI. utarI te. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13ra zrI praznavyAkaraNa sUtra pUje, 4 vadhu Asana rAkhe, 5 vaDA-vaDIlanI sAmuM bele, 6 sthavira-vRddhane upaghAta kare, 9 ekeDiyAdine pitAnA sukhane arthe upalAta kare, 8 pratikSaNa krodha kare, 9 hamezAM krodha pradIpta rAkhe, 10 bIjAnI niMdA kare, 11 nizcayavALI bhASA bele, 12 navo phleza utpanna kare, 13 jUnA kSezane jAgRta kare, 14 akALe svAdhyAya kare, 15 sacitra dravyathI kharaDAyelA hAtha-page AhArAdi le, 16 zAti samaye ke prahara rAtri pachI gADha avAja kare, 17 gachamAM bheda utpanna kare, 18 gacchamAM kaleza karI mane duHkha utpanna kare, 19 sUryodayathI sUryAsta sudhI azanAdi lIdhA kare, 20 anepaNika AhAra le] (21) ekavIsa prakAranAM sabala kama (cAritrane malina karavAnA hetu rUpa karma). [1 hastakarma, 2 maiithuna, 3 rAtribhojana, 4 AdhAkarma AhAra bhogavo te, 5 rAjapiMDanuM bhejana, 6 pAca belanuM sevanaH vecAtuM-uchInu-baLAtkAre-bhAgIdAranI AjJA vinA-sthAnamAM sAme lAveluM-ApavuM levuM te, 7 pratyAkhyAna karyA chatA bhagave te. 8 mahinAnI aMdara traNavAra pANIne lepa kare te. 9 cha mAsamAM eka gaNasAthI bIjA gaNamAM jAya te. 10 eka mAsamAM 3 mAyAnAM sthAnaka bhogave che. 11 zayyAtarane AhAra jame te. 12 IrAdApUrvaka hiMsA kare te. 13 IrAdApUrvaka asatya bole te. 14 IrAdApUrvaka ceArI kare . 15 irAdApUrvaka sacitta pRthvI para zayAdi kare te. 16 irAdApUrvaka sacitta mizra pRthvI para zayyAdi kare te. 17 sacita zivA, jhINA jIva rahe tevAM kASTa, bIja, lIlotarI * pANIne lepa-3 kalepa karavo, eTale pANIvALI maTI nahI uge . - - - - - Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zrI praznavyAkaraNa sUtra pUje, 4 vadhu Asana rAkhe, 5 vaDA-vaDIlanI sAmuM bele, 6. sthavira-vRddhano upaghAta kare, cha ekeDiyAdino pitAnA sukhane arthe upavAta kare, 8 pratikSaNa krodha kare, 9 hamezA krodha pradIpta rAkhe, 10 bIjAnI niMdA kare, 11 nizcayavALI bhASA bele, 12 nave. phleza utpanna kare, 13 jUnA phlezane jAgRta kare, 14 akALe svAdhyAya kare, 15 sacitra dravyathI kharaDAyelA hAtha-page AhArAdi le, 16 zAti samaye ke prahara rAtri pachI gADha avAja kare, 17 gacchamAM bheda utpanna kare, 18 gacchamAM kaleza karI mane duHkha utpana kare, 19 sUryodayathI sUryAsta sudhI azanAdi lIdhA kare, 20 ane paNika AhAra le. (21) ekavIsa prakAranAM sabala kama (cAritrane malina karavAnA hetu rUpa kama). [1 hastakama, 2 mithuna, 3 rAtribhojana, 4 AdhAkama AhAra bhegavo te, 5 rAjapiMDanuM bhojana, 6 pAca bolanuM sevanaH vecAtuM-uchInuM-baLAtkAre-bhAgIdAranI AjJA vinA-sthAnamAM sAme lAveluM-ApavuM levuM te, 7 pratyAkhyAna karyA chatA bhogave che. 8 mahInAnI aMdara traNavAra pANIne lepa kare te. 9 cha mAsamAM eka gaNamAthI bIjA gaNumAM jAya che. 10 e mAsamAM 3 mAyAnAM sthAnaka bhogave che. 11 zayyAtarano AhAra jame te. 12 IrAdApUvaka hiMsA kare te. 13 IrAdApUrvaka asatya bole che. 14 IrAdApUvaka corI kare te. 15 irAdApUrvaka sacitta pRthvI para zayAdi kare te. 16 irAdApUrvaka sacitta mizra pRthvI para zAdi kare te. 17 saMcita zika, jhINA jIva rahe tevAM kASTa, bIja, lIlotarI pANIne lepa-uda lepa kara, eTale pANIvALI moTI nadI utarI te. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznavyAkaraNa sUtra [ dazAzrutaskaMdhanA 10, bRhatkalpanA 6 ane vyavahAranA 10, kula 26 ] 134 (ra) sattAvIza prakAranA sAdhunA guNa, [ 1 thI 5 mahAvrata; } thI 10 pAMca iMdriyAne nigraha; 11 thI 14 krodha-mAna-mAyA-lAlane vijaya, 15 bhAva satya, 16 karNa satya, 17 yeAga satya, 18 kSamA, 19 vairAgya, 20-21-22 mana-vacana--kAyAnI samadhAraNatA, 23 jJAna, 24 dana, 25 cAritra, 26 vedanA sahiSNutA, 27 maraNa sahiSNutA. ] (28) aThThAvIza prakAranA AcArakalpa. [ AcArAMganA eka zrutaskaMdhanA maLIne 25 adhyayana, 26 uglAi, 20 anugdhArtha, 28 ArahaNA. upAtika eTale laghu mAsAdika prAyazcitta ane anughdhAtika eTale gurU mAsAdika prAzritta samajavuM. ] (29) AgaNatrIza prakAranAM pApasUtra. [ 1 bhramikapa zAstra, 2 utpAta thAstra, 3 svapna zAstra, 4 aMtarIkSa zAstra, pa aMga krUkavAnuM zAstra, 6 svara zAstra, cha vyaMjana ( masAtala vagerenu )zAstra, 8 lakSaNa zAstraH e ATha suthI, A vRttithI ane A vArtikathI maLI kula 24. 25 vikazAnuyAga, 26 vidyA anuyAga, 27 maMtra anuyeAga, 28 mega anuyAga, 29 anyatIrthika anuyAga. ] (30) trIsa prakAranAM mehanIyanAM sthAna [ 1 trasa prANIne jaLathI haNe, 2 hAthe karI prANInAM mukha vagere rUMdhI-zvAsa rUMdhI haze, 3 vAdharI-cAmaDAthI mAthu vIMTIne mAre, 4 mulgarAdithI mAthu bhedIne mAre, 5 bhaveAdhimAM bUDatA ja tuene dvIparUpa evA manuSyate haNe, huM sAmarthya chatAM Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparigraha 135 duSTa pariNAmapUrNAMka glAna reAgInI sevA suzrUSA na kare, cha tapasvIne baLAtkAre dharmabhraSTa kare, 8 samyakdana pratye khIjAonA viparIta piraNAma nIpajAvI apakAra kare, huM jinaniMdA kare, 10 AcAya --upAdhyAyanI niMdA kare, 11 AcAryAdinA jJAnadAnanA kAnI niMdA kare, 12 rAjA vagerene prayANAdi viSe punaH punaH kahe, 13 vazIkaraIda kare, 14 pratyAkhyAna karelA bhAganI icchA kare, 15 vAra vAra pAtAne bahuzruta tarIke oLakhAve, 16 tapa karyAM vinA tapasvI tarIke oLakhAve, 17 bhruNA manuSyAne agni tathA dhUmADA vagerethI haNe, 18 pene karelA apakRtyane AreApa khIjA upara caDAve, 19 vicitra mAyA kaTa karI khIjAne ThaMge, 20 azubha pariNAme karI satyane paNa sabhA vacce asatya tarIke jaNAve, 21 punaH punaH kalaha kare, 22 vizvAsa upajAvIne paradhananu apaharaNa kare, 23 eja rIte para dArAne leAbhAve, 24 kuvArA nahi hAvA chatA kuMvArA tarIke peAtAne ALakhAve, 25 abrahmacArI hovA chatAM brahmacArI tarIke oLakhAve, 26 aizvarya pamADanAranAja dravyanuM haraNa karavAnI IcchA kare, 27 jenA prabhAve khyAti maLe teneja kAI aMtarAya paheAMcADe, 28 rAjA senApati Adi ahu janAnA nAyakanI hiMsA kare, 29 devatAnA avaNuvA khele, 30 devatAnA darzana vinA UtAnI pUjA vadhAravAnA nimitte devatA mane darzana devA Ave che ema kahe. ] (31) ekatrIza prakAranA siddhanA guNu. [ pAMca saMsthAna, pAMca vaSNu, e gaMdha, pAMca rasa, ATha spa, traNa veda, e 28 thI rahita; 29 akAma, 20 asaMga, 31 avatAra rakti; athavA nAnAvaraNIyanI pAMca, darzonAvaraNIyanI nava, vedanIyanI e, meAhanIyanI e, AyuSyanI cAra, nAma karmanI khe, Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 zrI praznavyAkaraNa sUtra gAtra kamanI be ane aMtarAya karmanI pAca e ATha karmanI ekatrIza prakRtine vijaya. ] (32) batrIza prakArano roga (prazasta vyApArI saMgraha. 1 pApanuM prAyazcitta le, ziSyane prAyazcitta ApyuM hoya te gurU bIjAne na kahe, 3 vipattimA dharma viSe dRDha rahe, 4 nizrArahita tapa kare, 5 sUtrArtha grahaNa kare, 6 suzruSA TALe, 7 ajJAta kuLanI gaucarI kare, 8 nirlobhI thAya, 9 bAvIza pariSaha sahe, 10 sarala svabhAva rAkhe, 11 satya saMyama Acare, 12 sabhyatva nirmaLa rAkhe, 1Ta samAdhipUrvaka rahe, 14 pAca AcAra pALe, 15 vinaya kare, 16 dhati rAkhe, 17 vairAgya rAkhe, 18 zarIrane sthira rAkhe, 19 sArA anuSThAna kare; 20 Asava reke, 21 AtmAnA doSa TALe, 22 sarva viSayathI vimukha rahe, 23 mULa guNa viSe pratyAkhyAna kare, 24 uttara guNa viSe pratyAkhyAna kare, 25 apramAdI thAya, 26 kALe kALe kriyA kare, ra7 dharmadhyAnano saMgraha kare, 28 saMvara yogane saMgraha kare, 29 caraNa ke rAga nIpaje te manane subdha na thavA de, 30 svajanAdikane tyAga kare, 31 prAyazcitta lIdhuM hoya te pALe, 32 ArAdhaka-paMDita mRtyu thAya tema ArAdhanA kare. ] (33) tetrIza prakAranI AzAtanA. [1 ziSya vaDA (gurUAdinI AgaLa avina cAle, 2 ziSya vaDAnI barAbara sAthe cAle, 3 vaDAnI pAchaLa avinaye cAle, 4-5-6 ziSya vaDAnI AgaLa, barAbara ane pAchaLa avinaye ubho rahe, 7-8-9 vaDAnI AgaLa, barAbara ane pAchaLa avinaye bese, 10 ziSya vaDAnI sAthe bahirabhUmi jAya ane vaDAnI pahelAM zaci thaI AgaLa Ave, Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparigraha 137 11 vaDA sAthe vihArabhUmi jaI AvI iryApathikA pahelA pratikrame, 12 kaI purUSa Ave tene vaDAnI pahelAM pite bolAve, 13 rAtre vaDA bolAve che ke nidrAmAM che ne ke jAgRta che, tyAre jAgatA chatAM uttara na Ape, 14 AhAra vahorI lAvIne pahelAM bIjA ziSyAdinI AgaLa kahe ane pachI vaDAne kahe, 15 AhArAdi pahelA bIjA ziSyAdine batAve ane pachI vaDAne batAve, 16 AhAra mATe pahelAM anya ziSyane AmaMtre ane pachI vaDAne Ama, 17 AhAra vaherI lAvI vaDAne ke vRddha sAdhune pUchayA vinA pitAnA priya bIjA sAdhuone vaheMcI Ape, 18 vA sAthe jamatAM sAruM zAka vagere utAvaLe jame, 19 vaDAe lAvyA chatAM mauna rahe, 20 vaDAe bolAvatAM chatAM Asane rahI hA kahe, kAma batAvaze evA bhayathI vaDA pAse na jAya, 21 vaDAe belAvatAM moTA sAde-avinayathI javAba Ape, 22 vaDA kahe ke A kArya tame kare--tamane lAbha thaze, tyAre ziSya vaDA pratye kahe ke te tame ja karatamane lAbha thaze, 23 vaDA pratye kaThora-karkaza bhASA vApare, ra4 vaDA jevA zabdo vApare tevA ja zabdo ziSya vaDA pratye vApare, 25 vaDA vyAkhyAna ApatA hoya, tyAre sabhAmAM jaI bole ke tame kahe che te kayAM che ? batAvo ! 26 vaDA vyAkhyAna Ape tyAre ziSya vaDAne kahe ke tame bhUlI gayA che, ra7 vaDA vyAkhyAna ApatA hoya tyAre ziSya pote sAruM na jANe khuza na rahe, 28 vaDAnA vyAkhyAna vakhate sabhAmAM bhaMga paDe tema avAja kare bolI uThe, 29 vaDAnA vyAkhyAnamA zrotAone nAkhuza kare, 30 vaDAnuM vyAkhyAna pUrU thayAM pahelAM ziSya vyAkhyAna zarU kare, 31 vaDAnI zayyAne page ghase, hAthe aphALe, Ta2 vaDAnI zA upara Ubhe rahe, bese, sUra, 33 vaDAthI ucca Asane ke barAbara Asane bese, ume rahe ke yue; e pheka prakAre AzAtanA thAya tema jANavuM.' Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrI praznavyAkaraNa sUtra (34) batrIsa prakAranA suredrazna [20 bhavanapati, 10 vimAnika ane 2 jyotiSI, kula 32] e prakAre ekathI eka-eka vadhAratAM tetrIsa ekAgra citte viramaNa karavA cogya sthAnaka che tene viSe. aviratine vize, ane bIjA paNa aneka sthAnake je jinabhApita che. satya che, zAzvata bhAve karI avasthita che, te sthAnake-padArthone viSe zaMkA (saMdeha), kAMkSA (anya matane abhilASa) nirAkarIne-TALIne bhagavAnanA zAsanane je sAro karIne mAne che, je niyANa (nidAna) rahita che, je garva rahita che, je lepatAthI rahita che, ane je mana-vacana-kAyAnI gupti sahita che te sAdhu che. mahAvIra bhagavAnanAM vacanane anusaratA viratinA vistArarUpa bahuvidha prakAravALA, nirmaLa samyakatvathI subaddha mULavALa, dhRtirUpI kaMdavALe, vinayarUpI kayArA-vedikAvALa, traNe lokamAM vistarela yazavALa, jADA-moTA-sujAta thaDavALa, pAca mahAvratarUpI vizALa zAkhAvALA, bhAvanArUpI chAlanA aMtavALa, zubha cAga tathA jJAnarUpI palava tathA suMdara aMkura dhAranAra, bahuguNarUpI puchapathI samRddha, zIlarUpI sugaMdhavALa, anAsavarUpI phaLavALe, mokSarUpI bIjathI yukta evo saMtararUpI tarUvara merU parvatanA zikharanI cUlikAnI peThe mekSanA bIjarUpa mukti (niletA ) mArganA zikhara upara virAjI rahyo che. ha ahI anukama jotAM 34 prakAranA joIe, paraMtu sUtramAM vastutaH 32 luma paDe che, bIjA graMthomAM koI sthaLe 34 nI saMkhyA dekhADe che. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparigraha 139 sAdhune zuM na kalpe? chellA saMvaradvAramAM je na kahyuM te have kahe che. gAma-Agara-nagara-gAmaDuM-kevaDa-bhaMDapa-NasukhapaTTaNuM vageremAM je kAMI DuM ke ghaNuM, nAnuM ke meTuM (padArtha) paDyuM hoya te, trasa kAyarUpa padArtha (saceta ke aceta keDA vagere), sthAvara kAcarUpa padArtha (ratnAdi, sAmAnya vastu, mana vaDe karIne paNa parigrahavAM kape nahi; hiraNyasuvarNa-kSetragraha paNa parigrahevAM kape nahi; dAsI-dAsabhUlya--preSaka (saMdezavAhaka)-gheDA-hAthI-gAya-bakarAM parigrahavA na ka9pe; cAna-vAhana-zayanaAsana-chatrAdi parigrahavA na kahape; kamaMDala-joDA-merapIMchanA paMkhA-vIMjaNA- sAgapatranA vIMjaNA parigrahavA na kalape; leha-kathIratA strasIsuM-kAMsu-rUpuM-nuM-maNu-metI-sIpanA paDA-zaMkhanhAthIdAMtanA maNuM-zRMga-zilA-paravALA-kAca-vastra-cama-pAtra ane bIjA mUlyavAna padArtho vagere je lebhane upajAvanArA che te guNavaMte ekAgra citte parigrahavA kape nahi. vaLI puSpa-phaLa-kaMda-mUlAdi, cokhA vagere sattara prakAranAM bIja, sarva prakAranAM dhAnya traNe ge karIne auSadha-bheSaja- bhejanAdine artha saMjatie parigrahavA kape nahi. zA kAraNe ? aparimita jJAna-darzana dharanArA, zIla-guNa-vinayatapa-saMyamanA nAyaka evA tIkarAe tathA AkhA jagatanA jIvanA hitakArI ane traNe lekamAM pUjya evA jinavarAe (kevaLajJAne karIne temAM (puSpa-phaLa-dhAnyAdimAM jIvajagatanuM utpattisthAna dIThuM che tethI te kalpa Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 zrI praznavyAkaraNa sUtra nahi, tenA parigrahathI) jIva-jagatanuM utpattisthAna samuchinna thAya te kAraNathI zramaNasiha (munipuMgave vaje che. vaLI rAMdhelA cokhA, bAphelA aDada, gaMja (eka prakAranI khAdya vastu), sAthe, borakuTa (athavA dahIMne mara), sekeluM dhAnya, talavaTa, maga vagerenI dALane banAvele padArtha jemAM vikRti pidA thAya te), talapApI, veDamI roTalI, mIThA rasamAM banelAM pakavAne (jevA ke gulAba jAMbu, surakhya vagere), cUrNa kezaka (jemAM mIThAM cUrNo-padArtho bharelA hoya te, jevAM ke ghArI-ghugharA-kacerI vagere), zikhaMDa, dALanAM vaDAM, daka-lADavA, dUdha, dahIM, ghI, mAkhaNa, tela, goLa, khAMDa, sAkara, madha, madya, mAMsa, khAjA, vividha prakAranI caTaNI-athANAM-rAItAM, ItyAdi praNIta rasayukta padArtho upAzrayamAM, paragheramAM athavA ara yamAM sAdhuo pAse rAkhavAM (ke saMgraha karavAM-parigrahavA) kape nahi vaLI je sAdhune uddezIne karyuM hoya, rAkhI mUkyuM hoya, racyuM taiyAra karI rAkhyuM hoya, paryavajAta karI rAkhyuM hoya (paryAya avasthAMtara karIne rAkhyuM hoya, jemake dUdha-bhAta ekaThAM karI karuM taiyAra karyo ho), sAMdu paDatAM hoya tevuM koI sAdhune arthe aMdhArAmAM ajavALuM karIne ApavAmAM AveluM, uchInuM lai ApeluM, kAMIka pitAne arthe ane kAMIka sAdhune artha teyAra kareluM (mizra, sAdhu mATe vecAtuM laI rAkheluM, sAdhune mahemAna * te samaye anyamati sAdhu-gagI yAcadimAM cAlatA bhojanasaMgadAdinA vyavahAra upara dhyAna ApIne bhagavAne A niSedha pharamAvyuM che. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparigraha 141 mAnIne dAna tarIke ApeluM, dAna-puNyane arthe ApeluM, zAzyAdi tApasa-reka yAcakane arthe taiyAra kareluM, pazcAtukamI (sAdhune ApIne pachI hAtha dhue te), purAkama (pahelAM hAtha dhoIne pachI vaherAve te), sadA eka gharano AhAra, pANI AdithI kharaDelo AhAra, atirikta (32 keLIyAthI vadhu) AhAra, mukharIpaNAthI (vAcALapaNe bAlIne tuti-khuzAmata karIne) meLavele AhAra, sAdhune artha sAme ANele AhAra, mATI-chANAdithI lIdheluM ughAne Apele AhAra, bALakAdinI pAsethI chInavI laine Apela AhAra, be jaNAnI vastu eka jaNa (bIjAnA bhAvavinA) Ape te, tithimAM (sadanaterazAdi)-yajJa-pUjAdine viSe- utsava (idramahesUvAdine) viSe-upAzrayanI aMdara ke bahAra sAdhune arthe rAkheluM ? te badhuM (AhAra-padArtho-vastro ItyAdi) hiMsAvAdathI yukta hoIne sAdhue parigrahavAM kape nahi. sAdhune zuM kalpa? have zuM zuM sAdhue levuM ka9pe te kahe che. (AcArAMga sUtranA) " piDeSaNa " adhyayanamAM 11 mAM uddezAmAM kahyA mujaba zuddha, vecAte lIdhelo-vinAza karI nIpajAvele-agnithI rAMdhelo e traNa kAryanuM karaNa-karAvaNa ane anumodana-e prakAre nava keTie karIne vizuddha (arthAta emane kaI paNa deSa na lAge te prakAra), eSaNAnA dasa doSathI mukta, udgama doSa tathA utpAdana doSathI epa zuddha, cetanArahita-acetana thaeluM-jIvasaMsargathI tyajAevuM evuM prAzuka, saMjanA doSathI rahita, aMgAradoSathI Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrI praznavyAkaraNuM sUtra rahita, dhUmradoSathI rahita bhejana vahorI cha sthAnaka nimitte (yaNa-vaiyAvacca Adi cha sthAnaka), chakAya jInA parirakSaNane athe, sAdhue rAja rAja prAzuka bhikSAe vartavuM. vaLI suvihita sAdhu (pAsatyAdi bhAvathI rahita sAdhu) ne bahu prakAre rega thAya, duHkha thAya, vAyunI adhikatA thAya, pittaprakepa thAya, lemane prapa thAya, sanipAta upaje, leza sukha hoya te paNa TaLe, ghaNuM kaSTa thAya, gADha duHkha upaje, azubha-kaDa-kaThera-pracaMDa phaLavipAka bhegavo paDe, mahA bhaca upaje, jIvanane aMta lAvanAruM kAraNa utpanna thAya, AkhA zarIrane paritApanA - pIDa upaje, evAM duHkha thAya, topaNa sAdhune pitAne arthe ke parane arthe auSadha-bheSaja, bhAta-pANI pAse rAkhavAM kape nahi. vaLI suvihita, pAtrAnA dharanAra sAdhune bhAjana, mATInuM vAsaNuM, vastrAdi upadhi, (vizeSa) upakaraNa jevAM ke pAtro, pAtrA bAMdhavAnI jheLI, pAtrA pUMjavAnI pUMjaNI, pAtrathApana karavAnI kAmaLIne kukaDe, traNa paDalA (bhikSAkALe pAtrane DhAMThavAnAM vastranA kakaDA ), rajastrANa (pAtro vaTavAnAM vastra), gu, traNa prachAdaka (zarIra DhAMkavAnAM vastra -be sUtaranAM ane eka UnanuM), rajoharaNa, calapaTe, muhapattI, pAyalUchayuM, eTalAM vAnAM kalape. saMcamanA upaSTabhane arthe, vAyu-tApa-DAMsa-masAlAM-TADhamAMthI rakSaNane arthe, rAgadveSarahitapaNe e upakaraNe paNa sAdhue bhegavavAnAM che. vaLI e bhAjana-pAtrAdi upakaraNone sAdhue rAjaroja pratilekhavAM (jevAM), badhI dizAe pUjavAM, pramArjavAM, Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparigraha 143 rAtri-divasa apramatta thaIne niraMtara mUkavAM tathA levAM. mokSanA sAdhakanAM lakSaNe. e rIte je saMyamavaMta che, vimukta che, nisaMga che, parigraharahita rUcivALA che, mamatArahita che, snehabaMdhanarahita che, sarva pApathI virata che, vAMsale karI che tene ane caMdanane lepa kare tene (apakArIne temaja upakArIne) samAna gaNanArA che, tRNu-maNimuktA-pASANu-kaMcanane ekasarakhAM mAnanArA che, mAna tathA apamAnane sarakhAM mAnanArA che, (pApa rUpI) rajane upazamAvanArA che, rAgadveSane zamAvanArA che, (pAMca) samitie samita che, samyak daSTivaMta che, sarva prANabhUtane samAna mAnanArA che, te nizcace sAru dhuo che, zratane dhAraNa karanArA che, kriyAne vize udyamavita-ALasarahita che, saMyati che. vaLI evA mokSanA sAdhaka (susAdhu) che; teo sarva bhUte (pRthvI Adi) nA zaraNa rUpa, sarva jagatanA vAtsalyakArI, satyabhASaka, saMsAramAM sthita hovA chatAM saMsArane samucheda karanArA, sadA maraNanA pAragAmI, sarvanA saMzayane TALanArA, ATha pravacanamAtA (pAMca samiti ane traNa gupti)e karI ATha karmanI graMthInA vimocaka (choDanArA-mUkanArA), ATha madanuM mardana karanArA, svasamayakuzaLa ( svasiddhAtanipuNa ), sukhaduHkhane viSe harSa-viSAdathI rahita, bAhya tathA AtyaMtara tapa rUpI upadhAnane viSe supTapaNe udyuta (sAvadhAna), samAvaMta, Idriyone damanArA, (sarva jInA) hitane viSe tatpara, irSA samiti-bhASA samiti-eSaNA samiti- Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 zrI praznavyAkaraNa sUtra AdAnamaMDa mAtra nikSepanA samiti-mana gupti-vacana guptikAya guNine pALanAra, indriyone gepavanAra, guneMdriya brAcArI, tyAgI, rajavat (sarala), dhanavaMta (dhanya) tapasvI, kSAntikSama (kSamAe karI sahana karanAra-kSamAsamartha), jitedriya, (guNe karI) zobhita, nidAnathI (niyANAthI) rahita, (saMyamapUrvaka) bahAranI vezyAthI rahita, mamatArahita, aki. cana (dravyarahita), chinna graMtha (bAhya-abhyatara graMthInuM chedana thayuM hoya tevA), (karmamaLanA) lepathI rahita, nirmaLa kAMsAnA vAsaNa upara jema pANuM rahe nahi tevA (sneha saMbaMdharahita), zaMkha jevA niraMjana (raMga na lAge tevA), rAga-dveSa-mohathI rahita, kAcabAnI peThe indriyone gopavanArA, suvarNanI peThe rUpa sahita (nirmaLa), kamaLanI pAMdInI peThe nirlepa, caMdranI peThe saumya bhAvayukata, sUryanI peThe dIpatA tejavAna, merU parvatanI peThe acaLa, samudranI peThe bharahita, nirbhaya, pRthvInI peThe sarva prakAranA spezIne sahaMna karanArA, tapasyA vaDe bhasmanA AcchAdanathI kAcalA ari jevA, baLatA agni jevA tejathI javalaMta ( jema rAkhathI DhaMkAyelo agni bahArathI plAna dekhAya che tema tapasyAthI sAdhu zarIre plAna dekhAya che, paraMtu agni aMdarathI javalaMta hoya che, tema sAdhu aMtaramAM zubha lezyAthI dItimAna hoya che), gazIrSa caMdananI peThe zItaLa, (zAlanA) sugaMdhayukta, dahanI peThe samabhAvayukta (uMDA dharAnAM pANI vAyuthI paNa kSubdha thatAM nathI tema), opelA sunirmaLa arIsAmaMDaLanA taLIyAnI peThe prakaTa bhAve karIne zuddha Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparigrahe 145 bhAvayukta, zauMvara (zUravIra)nA jevA (pariSaha rUpI sainyanI sAme laDanArA), (yuddhabhUmimAM) hAthInA jevA, (saMcamabhAra vahavAmAM) vRSabha jevA samartha, siMha jema mRgane adhipati heca che tenA jevA ajita, zat kALanA pANI jevA zuddha hRdayanA, bhAraMDapakSanA jevA apramatta, khagnaviSANa (guMDA je eka zIMgaDAvALe pazu) nA jevA ekIbhUta (rAgadveSathI rahita ), sthaMbhanI peThe urvakAya- kAtsarga karanArA, sUnA gharanA jevA apratikarmo ( suzruSA nahi karanArA), zUnya ane vAyuvajita gRhamAMnA dIvAnI peThe kaMparahita dhyAnavALA, astarAnI peThe eka dhAre vahenArA (sAdhu utsarga lakSaNe karI eka dhAre vahenArA), sarSanI peThe eka daSTivALA (vAMkuM nahi jenArA), AkA- * zanA jevA nirAlaMbana, pakSInA jevA sarvathA vimuktaaparigrahI, jema saI bIjAnA karelA daramAM vase che tema bIjAe banAvelA sthAnamAM rahenArA, vAyunI peThe athavA jIvanI gatinI peThe apratihata (vihAra karanArA), gAmegAme eka rAtri ane nagare--nagare pAMca rAtri vicaranArA, jiteMdriya, pariSahane jItanArA, nirbhaya, vidvAna (gItArtha, sacitta-acitta-mizra dravyane viSe virAga dhAraNa karanArA, sarvathA viratiyukta-parigrahathI nivRtta, mukta-bharahita, garvarahita, AkAMkSArahita, jIvana-maraNanI AkAMkSAthI rahita, neharahita, aticArarahita cAritravALA, kAyaratA rahita, ane niraMtara adhyAtma yAnane kAyAe karI pALanArA chee prakAre (sAdhu) ekAgracitta thaIne upazAMta viratine Acare. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zrI praznavyAkaraNa sUtra pAMca bhAvanAo. A parigraha viramaNa vratanA rakSaNane arthe bhagavAne sukathita, Atmahitakara, parabhavane viSe sukhanA kAraNa rUpa, AgAmI kALe kalyANakAraka, zuddha, nyAyapaMtha prakAzaka, akuTila, sarvottama, sarva duHkha-pApanuM upazamana karanAruM pravacana kareluM che. te chellA vratanI pAMca bhAvanAo A pramANe che. parigraha viramaNa vratanA rakSaNane arthe pahelI bhAvanAe zrotreDhiye manojJa ane madhura zabda sAMbhaLIne paNa niHspRha rahevuM. te zabdo kevA heya? moTA mukhavALA mRdaMga, paNa (nAne Dhela), mATe Dhela, kacchami (nAradanI. vINA), vINA, vipaMcI (eka jAtanI vaNA), vahUkI (bIjI jAtanI vaNa), bIjaka (vAritra vizeSa), sughASA (ghaMTA), naMdi (eka jAtanuM vAritra), sAta tAranI vINa, vAMsaLI, tuNaka (vAghavizeSa), parvaka (vAghavizeSa), taMtrI (eka jAtanI vaNA), tALI, karatAla (kAMsAnI), tUra (vAgha), evAM vAdinA nAda, gIta, vAdya, naTa, nartaka, bajANIyA, mala, suSTimahu, bhAMDa, kathAkAra, jaLamAM kUdI ramanAra, rAsa ramanAra, zubhAzubha kahenAre, lekha (vAMsa upara khelanAra), maMga (citrapaTa dekhADanAra), tRNa vagADanAra, tuMbaDAnI vINA vagADanAra, tAlaTI vagADanAra, e badhAnI vidhavidha kriyAo, aneka prakAranA madhura svare, susvara gIte; evuM sAMbhaLIne sAdhue temAM Asakti karavI nahi); temaja kaMcI (kIenuM banAveluM strIoe paheravAnuM kamaranuM AbhUSaNa), kaTi Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparigraha 147 mekhalA, kalApaka (gaLAnu ghareNuM), prataraka (AbharaNa vizeSa), paheraka (eka jAtanuM AbharaNu), paganAM AMjhara, ghI, nAnI ghaMTaDIo, jAge paheravAnuM AbharaNu, jAnI sarakhu AbharaNu, mudrikA, nepUra, caraNamAlikA, kanaka-nigaDa-jAlaka (jUdI jajUdI jAtanAM ghareNAM), e badhAM AbharaNAnA zabdo ke je lIlApUrvaka cAlatAM uttpanna thAya che, (te sAMbhaLavAmAM sAdhue Asakti karavI nahi); temaja tarUNlR strIonAM hAsya, zabdo, kalarava, gujArava, evA madhura svarayukata vacanA, stutinAM vacanA ane khIjA aneka prakAranA madhura svaravALA manuScAe elelA zabdo ke je sanAra DAya ane kaNa rUcikAraka hoya, tene viSe sAdhue saMga karave nahi (Asakti karavI nahi), rAga karave nahi, gRddha thavuM nahi, mUrchAvuM nahi (meAha pAmavA nahi), tene arthe AtmAne ghAta karave nahi, leAbhAvuM nahi, tuSTa thavuM nahi, hasavuM nahiM, smaraNa karavuM nahi ane tene viSe mati rAkhavI nahiM tevIja rIte zrotrendriye karIne amaneAjJa tathA pApanA hetu rUpa zabdo jevA ke Akroza vacana, kaThora vacana, niMdA vacana, apamAnanA zabdo, tajanA (tucchakAra) nA zabdo, nitsanAnAM vacana, dIna vacana, trAsajanaka zabdo, nAM vacana, rUdana, AraDavAnA zabdo, kuMdana, (ziyALanA jevI) cIsa-pAkAra, karUNAjanaka svara, vilApanA svara ItyAdi aneka prakAranA amanejJa ane pApanA hetu rUpa zabda sAMbhaLIne sAdhue rASa karavA nahi, helaNA karavI nahi, nidA karavI nahi, leAka samakSa vAMku khelavuM nahi, chedana Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrI praznavyAkaraNa sUtra karavuM nahi, bhedana karavuM nahi, jugupsA vRttithI vaparanA AtmA arthe vartavuM nahi. e pramANe zrotrekriya bhAvanAthI je bhAvita thAya che tene aMtarAtmA mane-amane ane zubha-azubha (zabado) pratye rAgadveSane saMvaranAra, sAdhu, mana-vacana-kAyAne saMvRtta karanAra ane iMdrinuM phudhana karanAra hAI dharmane Acare che. bIjI bhAvanAe cakSu idrie karIne rUpa (strI-purUpanA) jatAM tene saMvRtta karavI. (te rUpa kevAM ?) mane, suMdara, sacitta-sacitta-mizra kASTakarmanAM, vastranAM, citranAM, lepakarmanAM, pattharanAM, dAMtanA rUpa; pAMcavarNa sahita aneka AkAre saMsthita, grathita (guthalA), veSTita (vIMTelAM) pUrita (bharIne banAvelAM), sAMdhIne banAvelAM (caMdaravA vagere), aneka prakAranI tathA nayana_manane sukha karanArI guMthelI (puSpanI) mALAonAM rUpa; vanakhaMDa, parvata, gAma, Agara, nagara, pANInI khAI, kamaLayukta gaLa vAva, cokhuNa vAva, lAMbI vAva, vAMkI-cUkI nahera, sarovara paMkita (ekamAMthI bIjAmAM ane bIjamAMthI trIjAmAM pAchuM vahe tevAM taLAvonI hAra), samudra, dhAtunI khANa, gaDha pharatI khAI, nadI, kudaratI sarovara, deluM taLAva, vikasita puSa-utpala-kamaLathI zobhatA ane aneka prakAranAM pakSIonAM DAM jemAM vicarI rahyAM che tevA bAgabagIcAnAM rUpa sudara maMDapa, vividha bhavana, toraNa, mUtio, daherAM, sabhA, paraba, parivAjanAM vasatIsthAna, rUDAM zayana-Asana, pAlakhI, ratha, gADAM, cAna, yugya (eka prakAranuM vAhana), Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparigraha 149 spaMdana ItyAdinAM rUpa; saumya, managamatAM, jevA gya, alaMkArathI vibhUSita, purvakRta tapane prabhAve saubhAgyathI saMpanna evAM nara-nArInA samUhanAM rUpa; naTa, nartaka, bajANIyA, mala, mukhrisala, (bhADa) vidUSaka, kathAkAra, jaLamAM phradI khelanAra, rAsa ramanAra, AkhyAnakAra, laMkha, saMkha, tUNa bajAvanAra, tuMbaDAnI vINA vagADanAra, tAloTA vagADanAra ItyAdinI bahu prakAranI rUddha kriyAo ane bIjI paNa e prakAranI kiyAonAM sajJa tathA suMdara rUpane viSe sAdhue saMga kare nahi, rAga kare nahi, gRddha thavuM nahi, mAha karavI nahiM, teno artha AtmAne ghAta kara nahi, lebhAvuM nahi, tuSTa thavuM nahi, hasavuM nahi, smaraNa karavuM nahi ane tene viSe mati karavI nahi. vaLI sAdhue cakSue karIne amaneza tathA pApanA heturUpa rUpe jevAM ke kaMThamALane regI, kedrane regI, bhUla-DuM The sANasa, jaLadaravALa, kaThIna pagavALA mANasa, pada, kubaDe, pAMgaLe, veMtIyo, AMdhaLA, kANe, janmAMdha, lAkIne Teke cAlanAre, pizAcagrasta (gAMDe), vyAdhi-rAgathI pIDita, vikRti pAmelAM kalevare, jIvaDAMvALA kehelA padArthone Dhagale, evAM ane e prakAranAM bIjA amanojJa tathA pApanA heturUpa rUpe joIne sAdhue roSa-helaNA-niMdA-vakatA- chedana-bhedana-jIgusA ityAdivaparanA AtmA arthe karavo nahi. e pramANe cakSu indriya bhAvanAthI je bhAvita thAya che tene aMtarAtmA magnaamanojJa ane zubha-azubha (pa) pratye rAgadveSane saMvara Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 zrI praznavyAkaraNa sUtra nAra, sAdhu, mana-vacana-kAyAne saMvRtta karanAra ane indricenuM raMdhana karanAra hAI dharmane Acare che. trIjI bhAvanAe dhrANedri (nAsikAe) karIne mane tathA bhadraka (madhura) gaMdha letAM tene saMvRtta karavI. (te gaMdha kevI) jaLa, sthaLa, sarasa phUla, phaLa, pANI, bhejana, keTha (upaleTa), tagara, (tamAla) patra, sugaMdhI chAla, damanaka (eka jAtanAM phUla), mara, elacI, jaTAmAMsI, sarasa gazIrSa caMdana, kapUra, lavaMga, agurU (kALuM agara), kaMkuma (kesara), kakkola (eka jAtanuM sugaMdhI phaLa), sugaMdhI vALA, veta caMdana, sugaMdhI dravyathI cukata dhUpa-vAsa je RtukALe upajIne dizAomAM ghaNe dUra sudhI prasare che, evI ane bIjA aneka prakAranI manejha tathA madhura baMdhane viSe sAdhue saMga kare nahi, rAga-gRddhi-meha-lobha-teSahAsya-maraNAdi karavAM nahi, ane tene viSe mati karavI nahi. vaLI sAdhue nAsikAe karIne amaneza tathA pApanA kAraNarUpa che, jevI ke marelA sapa, ghoDA, hAthI, gAya, varU, zvAna, ziyALa, manuSya, bIlADa, siMha, dIpaDA ItyAdinAM kalevara kehelAM, chinna-bhinna thaelAM, jIvaDAM paDelAM hoya ane temAMthI dudha nIkaLatI hoya tene viSe, durgadhI bhojanane viSe ane bIjI aneka prakAranI amanojJa ane pAparUpa durgane viSe sAdhue ziSa-helaNa-niMdA- vakatA-chedana-bhedana-jugu ityAdi sva-paranA AtmA arthe karavAM nahi. e pramANe brAdiya bhAvanAthI je bhAvina thAya che tene aMtarAtmA mane jJa-amaneza ane Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparigraha 151 zubha-azubha (gIdha) pratye rAgadveSane saMvaranAra, sAdhu, manavacana-kAyAne saMvRtta karanAra ane iMdrinuM rUMdhana karanAra hAI dharmane Acare che. cothI bhAvanAe jivAIdri (jIbhe) karIne mane jJa tathA madhura rasAsvAda letAM tene saMvRtta karavI. (te AsvAda ane rasa kevA ?) pakavAne, vidhavidha pAna, goLakhAMDanA ane tela-ghInAM banAvelAM (jAta jAtanAM bhejana, bahuvidha lavaNa rasAdithI yukta bhejaya padArtho, madhu, mAMsa, bahu prakAranA mUlyavAna bhajana padArtho, dUdha, dahIM, saraka (eka jAtanAM pula)ne magha, uttama prakAranI madirA, sIdhu ane kApisAyaNa ( e beu jAtanI madirA), aDhAra prakAranAM zAka, ane bIjAM bahu prakAranAM bhajana, manejha vaNa-gaMdha-rasa-sparzavALAM drAthI mizrita karelA bhojana padArtho ane evA bIjA aneka jAtanAsajJa tathA madhura rasene viSe sAdhue saMga kare nahi, rAga-gRddhi-meha-lebha-taSa-hAsya-maraNa tathA mati karavI nahi. vaLI jihuvAIdiye karI amaneza tathA pApanA kAraNarUpa AsvAda ane rasa, jevA ke rasarahita, virasa (bagaDela rasa) yukta, lukhkhA, satvarahita, bhajanapAnAdinA, vAsI, vinaSTa varNavALA, kehela, durgadhayukta, amane, vikRtivALA, phugAI gaelA (lIlavALA), bahu prakAranI durgadhavALA, tIkhA, kaDavA, kasAyalA, khATA, sevALavALA junA pANInA jevI gaMdhavALA ane evA bIjA aneka prakAranA amaneNa tathA pAparUpa rasane viSe Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 zrI prazna vyAkaraNa sUtra sAdhue rASa-helaNa-niMdA-vakatA- chedana-bhedana-jugupsA ItyAdi sva-paranA AtmAne arthe karavo nahi. e pramANe jihuvA Idriya bhAvanAthI je bhAvita thAya che tene aMtarAmA manez-amaneza ane zubha-azubha (ra) pratye rAgadveSane saMvaranAra, sAdhu, mana-vacana-kAyAne saMvRtta karanAra ane iMdriyanuM rUMdhana karanAra hAI dharmane Acare che. pAMcamI bhAvanAe spazendriyane (zarIranI tvacAne) maneza tathA sukhakAraka sparzI letAM saMvRtta karavI. (te spaze kevA ?) udakamaMDapa (jemAMthI pANInAM jhINAM kaNa varasyA kare te-kuvAre), veta caMdana, zItaLa nirmaLa jaLa, nAnA prakAranAM phUlanI zayyA, sugaMdhI vALe, muktAphaLa, padmanAbha (mRNAla), caMdanI cAMdanI, mora pIMchanA paMkhAthItADanA pAMdaDAnA paMkhAthI upajAvelA suzItaLa pavana, grISmakALe sukhasparza karAvanArAM aneka prakAranAM zayana, Asana tathA vastro, ziyALAmAM agnivaDe zarIrane tapAvavuM, sUryane Apa le, snigdha-mRdu-zIta-uSNahaLave e jatu tune viSe sukhakAraka spaze je zarIranuM sukha tathA mananI svasthatA karanArA che te ane evA bIjA aneka prakAranA mane tathA sukhakAraka spazene viSe sAdhue saMga kara nahi, rAga-gRddhi-seha-labha-teSa-hAsya-maraNa tathA mati karavI nahi. vaLI sAdhue sparzediye karI amaneza tathA pApanA kAraNarUpa sparza jevA ke aneka prakAranAM dhana, vadha, tADana, DAma, ati bhArAyaNa, aMgabhaMjana (avayave bhAMgavA-maraDavAmAM Ave te), nakhamAM seyane praveza, cAmaDI para nAnA cheda, garama lAkhane rasa Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparigraha 153 kSAra-tela-sIsuM kALuM le khaMDa ItyAdinuM dhagadhagatuM siMcana, heDabaMdhana, deraDAnuM baMdhana, bela, sAMkaLa, hAthabe, kuMbhI pAkadahana (kuMlImAM nAMkhIne rAMdhavuM), IMdriyanuM teDavuM, uce (vRkSAdi upara) laTakAvavuM, zULIe paravavuM, hAthIne page karIne mardana, hAtha-paga-kAna-nAka-heTha-zISanuM chedana, jIbhanuM tADavuM, vRSaNanayana-hRdaya-dAMtanuM bhAMgavuM, jetara ane cAbukanA prahAra, paga-pAnI-ghuMTaNane pattharanA prahArathI pIDA upajAvavI, kavaca-agni-viMchInA DaMkha, vAyutApa-DAMsa-masalAne upadrava, kaSTakArI Asana, kaSTakArI svAdhyAyabhUmi, evA karkaza-bhAre-TADhA-unA-rUkSa ane bIjA aneka prakAranA amanejJa tathA pApanA heturUpa sparzIne viSe sAdhue rASa-helaNA-niMdA-vakatA-chedanabhedana-jugupsA ItyAdi sva-paranA AtmAne arthe karavAM nahi. e pramANe sparzendriya bhAvanAthI je bhAvita thAya che tene aMtarAtmA manez-amanejha ane zubha-azubha (spaze) pratye rAgadveSane saMvaranAra, sAdhu, mana-vacana-kAyAne saMvRtta karanAra ane idrinuM udhana karanAra hAI dharmane Acare che. e prakAre A saMvara dvArane samyak prakAre AcaratAM te rUDA nidhAnarUpa thAya che. e pAMce kAraNe karIne, mana-vacana-kAyAe karI surakSita rAkhatA thakA e cuMga (aparigraha) maraNaparyata pratimAna ane matimAna manuSya nitya nirvAhavAgyA che. anAsavayukta, nirmaLa, achidra, aparisavita; lezarahita, sarva tIrthakare e anujJA kareluM evuM A pAMcamuM saMvaradvAra kAyAe karI pharasavAgya, Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrI praznavyAkaraNa sUtra pALavAgya, aticAra TALI zuddha karavAcogya, pAra utAravAgya, anyane upadezavAgya, anupAlana karavAgya ane AjJAnusAra ArAdhavAcogya che. e pramANe jJAtaputra zrI mahAvIra bhagavAne upaderyuM, prarUpyuM ane prasiddha karyuM che; evuM A siddha zAsana pUjanIya, sadupadezita ane prazasta che. upasaMhAra. he suvata! (jaMba!) e pAMca mahAvrate seMkaDe hetupUrvaka vicitra prakAre arihaMtanA zAsanamAM vistIrNa karIne kahelAM che. pAMca saMkSepe kahelA saMvara vistAre karIne pacIsa bhAvanA ane pAMce samiti sahita sadA catanA, (saMyama pALavAnI ghaTanA ane vizuddha (nirmaLa) darzana sahaNAe karIne AcaranAra saMyati carama zarIrane dhAraNa karanAra thaze. (nirmaLa saMvarane pratipAlaka A ja bhave mekSane pAmaze.) Iti saMvara dvArA samApta zArdula zrI lAdhAjI gurU-prasAda sukhadA pApe umaMge 46, temAMthI rasabiMdu eka grahone AhIM prade dharuM, cAturmAsa nidhi varce nidhi caeNrmicArU zarapUrNimA praznavyAkaraNAnuvAda amadAvAde karI pUrNatA. che zrI praznavyAkaraNa sUtra samApta che Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agAuthI thaelAM grAhakonAM nAma amadAvAda, 1 chaganalAla pAnAcaMda saMghavI nakala nAma 1 zAnitalAla nAgaradAsa zAha pa1 piAcAlAla pItAMbaradAsa zAha 1 popaTalAla jagajIvanadAsa zAha 11 lakSmIcaMda jhaveracaMda saMghavI 1 maNIlAla sAMkaLacaMda bhAvasAra lIMbaDIvALA 1 maNalAla becaradAsa zAha 11 umedacaMda lallubhAI zAha 1 gIradharalAla vrajalAla zAha hA. pipaTalAlabhAI 1 morArajI dhanajI paDIyA 5 premacaMda mANekacaMda 1 gulAbacaMda hIrAcaMda saMvANuM 5 zAntilAla maganalAla mahetA 1 mANekalAla sukhalAla zAha 2 durlabhajI mAdhavajI zAha 1 khImacaMda becaradAsa zAha 2 lAlacaMda malakacaMda zAha 1 ratilAla sukhalAla talasANIya 2 jagajIvanadAsa nAgajI zAha 1 aMbAlAla maNIlAla 2 Do.mANekalAla DAhyAbhAI zAha talasANIyA 2 gAdhI manasukhalAla tribhuvanadAsa 1 jagajIvana hIrAcaMda zAha 2 chaganalAla vanamALIdAsa zAha 1 zIvalAla ratanazI zAha 2 durlabhajI nAgaradAsa bhAvasAra 1 Do, bhAlacaMdra DuMgarazI 1 jIvarAja lAlacaMda gesaLIyA 1 khuzAlacaMda hIrAcaMda saMdhANuM 1 sukhalAla maganalAla zAha 1 malakacaMda hirAcaMda saMdhANa 1 jIvaNalAla kALIdAsa zAha 1 sukhalAla dalIcaMda aMdhAra 1 harakhacaMda devazIbhAI saMghavI 1 dhanajI jecaMda zAha 1 lakSmIcaMda kapuracaMda zAha 1 khImacaMda vakhatacaMda zAha 1 nAgaradAsa ThAkarazI zAha 1 talakacaMda khImacaMda zAha 1 mahucada gokaLadAsa zAha 1 gAMdhI harakhacaMda tribhuvanadAsa 1 hIrAcaMda chavaNabhAI zAha vakIla 1 vADIlAla motIlAla zAha ! 1 lallubhAi maganalAla gAMdhI Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 gulAbacaMda rAghavajI zAha | 1 vanArasI DosAbhAI 1 chaganalAla jIvarAja gAMdhI | - 1 trirbhovanadAsa amulakha 1 kapuracaMda amaracaMda zAha 1 naMdalAla manasukhalAla 1 jIvarAja abhecaMda zAha 1 bhogIlAla bAvalabhAI 1 gAMDAlAla saMghajI bhAvasAra 1 amRtalAla bAvalabhAI 1 gAMDAlAla pAcAlAla bhAvasAra 1 harilAla oghaDabhAI 1 kezavalAla lallubhAI bhAvasAra gosaLIA 1 vardhamAna jagajIvana 1 lakhamIcaMda goradhanadAsa 1 mohanalAla maganalAla 1 manasukhalAla jeThAlAla 1 kezavalAla vanamALIdAsa 1 kALIdAsa kalyANadAsa 1 vADIlAla becaradAsa 1 choTAlAla bhUdharadAsa 1 amulakha gAviMda zAha 1 zAntilAla maganalAla 1 choTAlAla jeThAbhAI zAha 1 gaNalAla maganalAla 1 popaTalAla nAthAlAla zAha 1 sukhalAla mathuradAsa 1 gulAbacaMda kezavajI zAha 1 popaTalAla cunIlAla 1 maganalAla kamaLazI zAha 1 bhagavAnajI pAnAcaMda 1 cImanalAla mohanalAla zAha 1 vADIlAla ThAkarazI 1 bhAvasAra zAmajI velajI 1 dayALajI jagajIvanadAsa 1 vrajalAla vIrapALa 1 maNIlAla nAnacaMda 1 purUSottamadAsa kasturacaMdarA 1 nAgaradAsa jeThAbhAI 1 zIvalAla sukhalAla zAha 1 amaracaMda mANekacaMda 1 jeThAlAla premacaMda 1 mehanalAla prAgajI 1 vanamALIdAsa mANekalAla 1 kapuracaMda devacaMda 1 parazottamadAsa ThAkarazI 2 ramaNalAla maganalAla zAha 1 tribhovanadAsa rAjapALa 1 purazottama kALIdAsa zAha 1 dhanajIbhAI vIThaladAsa pa pUjabhAI jeThAbhAI bhAvasAra 1 mohanalAla gulAbacaMda hA. gaNapatalAla 1 nAnAlAla tribhovanadAsa 5 amaracaMda jesIMgabhAI zAha Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa7 5 suMdaralAla lavajIbhAI bhAvasAra [ pa zeTha iTAlAla amathAbhAI 2 zIvalAla pUMjAbhAI bhAvasAra 2 zeTha kezavalAla maganalAla 2 bhAIlAla sukhalAla zAha 2 zeTha kezavalAla ukAbhAI 1 devacaMda bhANajI zAha 2 zeTha AtmArAma mehanalAla. 1 hIrAlAla karamacaMda zAha 2 zAha hakamacaMda DosAbhAI 1 premacaMda gopALadAsa zAha 1 zeTha mohanalAla maganalAla 1 mohanalAla kIracaMda zAha 1 zAha ghelAbhAI prANalAla amalanera. kahoDA. 5 nAgaradAsa vAghajIbhAI zAha 1 maganalAla hatubhAI zAha, 1 jIvAbhAI kAlIdAsa zAha kaThora.. 1 caturadAsa mAvajI zAha 1 maganalAla kuberadAsa vakhAravAlA 1 lAlacaMda rUghanAthadAsa 1 amIcaMda lAlajIbhAI 1 lallubhAI kuberadAsa vakhAravAlA kalakattA. koTaDA. (kaccha) 1 maNalAla suMdarajI desAI 1 zAmajI kherAja zAha 1 jagajIvana zIvalAla desAI 1 sAdhvIjI zrI kasturIjI 1 choTAlAla maganalAla desAI 1 zAmaLabhAI nathubhAI zAha 1 traMbakalAla maganalAla desAI 1 bAIzrI vAlabAI pAlaNa kalola. 1 motIlAla maNIlAla zeTha 1 mANekacaMda nathubhAI zAha 1 zAntilAla nAthAlAla zAha 1 manasukhalAla mohanalAla zAha 1 phakIracaMda kasturacaMda zAha 1 tArAcaMda nAnajI ThArI 1 bAbulAla maphatalAla zAha kheravA. (jatanA) 1 gIradharalAla kALIdAsa zAha 9 cImanalAla choTAlAla zAha 1 vIracaMdabhAI zAmaLadAsa zAha khaMbhalAva, 1 kaMcanalAla mohanalAla 1 hIrAcaMda nAgaradAsa zAha talasANIyA gaDI. 1 zAha nAnacaMdabhAI haThIzIMga 1 1 dhI gaDhaDA kerosIna jainazALA 1 zAla maMgaLadAsa nagInadAsa ! hA. mAstara maNalAla sukhalAla Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 gaDhasIsA (kaccha). DamarA (kaccha) 1 che. mehanalAla suMdarajI desAI 2 khImajIbhAI nathubhAi 1 nAgasIbhAI pAMculAI DALIo. geDI. 1 laherA suMdarajI gosalIyA 1 mANekacaMda ukAbhAI zAha 1 semacaMda pItAMbaradAsa 1 nAnacaMda ukAbhAI zAha gosalIyA 1 cunIlAla jIvarAja zAha devapura (kaccha) cuDA, 1 gopALajI karazI zAha 1 caturabhAI lerAlAI gosalIyA 1 zAmajI verazI zAha jAbu, 1 ratanazI hemarAja zAha 1 pAnAcaMda mULacaMda dozI tharA, 1 premacaMda pAnAcaMda dozI 1 harilAla phulacaMda zAha 1 kezavalAla jhaveracaMda zAha jyuDiziala kAmadAra 1 lalubhAI kezavajI zAha dhArA. 1 mULajIbhAI bhUdharajI senAnI 2 gulAbacaMda pAnAcaMda mahetA TIkara (raNanI) 1 gulAbacaMda pAnAcaMda mahetA 1 mULacaMda rAmajI zAha 1 bAI narabhekuMvarabAI 1 pItAmbaradAsa jeThAbhAI mahetA 1 mahetAcha pAnAcaMda vAlajI 1 caMdulAla vardhamAna mahetA desAI 2 TIkara sthAnakvAsI jainazALA paranALA, 1 mena jeThAbhAI mahetA 1 vrajalAla becaradAsa zAha 1 gaMgArAma haMsarAja mahetA 1 chaganalAla devacaMda zAha meTA TIMbalA, 1 nAgaradAsa devacaMda zAha 2 cImanalAla catrabhuja 1 gulAbacaMda devacaMda zAha talasANIyA 1 tribhuvana velacaMda zAha 1 tribhuvana jIvarAja zAha 1 mAdhavajI DAhyAbhAI zAha 1 jeThAlAla talakazI dezI 1 bhagavAnajI harizaMkara dave 1 pipiTalAla kAkubhAI dozI paLAlI. 1 maNalAla chaganalAla vira ! 5 maganalAla mANekacaMda zAha Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTe pANasaNa. 1 zrI pAlaNapura kAgacha sAdha2 zAha parazottamadAsa kALIdAsa | mArga jaina pustakAlaya 1 jagajIvanadAsa prAgajI zAha 1 bahAduramala maMgaLajIbhAI ke ThArI 1 jIvaNa saMghajI zAha 1 mohanalAla sAMkaLacaMdabhAI meMdI 1 chaganalAla bAvAbhAI zAha 1 kAlIdAsa jeThAlAlabhAI mahetA 1 umeda gaphala zAha 1 kaThArI ujAlAla DuMgarazIbhAI 1 magana gaphala zAha hA, bhAIlAla ! 1 caMdulAla lalubhAI mahetA 1 jaTAbhAI caturabhAI zAha 1 parI hIrAlAla rIkhavacaMda 1 lasAgara trIkamajI zAha 1 jasakaraNa godaDazIbhAI mahetA 1 mohanalAla kulacaMda zAha 1 amIcaMda talazIbhAI mahetA 2 bhurAlAla parazottamadAsa zAha 5 bahena zrI alakabAI 1 khuzAladAsa rAjapALa zAha 3 bahena caMdanabahena kacarAbhAI 1 chaganalAla cakulAi zAha 2 bahena maphatabahena taLazIbhAI 1 lakSmIcaMda cunIlAla 2 bahena lakSmIbAI 1 suMdaracha nAgaradAsa 2 bahena pArUbahena jasakaraNabhAI 1 gulAbacaMda oghaDadAsa 1 bahena hIrAbahena maganabhAI 1 gADAlAla jIvarAja mALI ( 1 bahena tArAbahena jamakaraNabhAI 1 mohanalAla lerAbhAI bhAvasAra boTAda, 1 maganalAla parazottamadAsa zAha 25 lakSmIcaMda tribhuvanadAsa zAha veMcI. (bInAgaMja) 5 vADIlAla cunIlAla dezI 5 panAlAla gopIlAla bhalagAmaDA. pAlaNapura, 1 jecaMdabhAI DAhyAbhAI zAha 25 choTubhAI hemubhAI mahetA 1 chaganalAla kALIdAsa vyAsa 6 vakIla bhAIcaMdabhAI khumacaMda ! 1 lakSmIzaMkara rAmacaMdra AcArya mahetA | 1 rAtrI dIpasIMhajI amarasahajI 3 jeThAlAla jhumacaMda mahetA 1 , phatehasiMhajI devatasiMhajI mAjI tahesIladAra 2 bApAlAla godaDabhAI koThArI | 1 caMdulAla tribhuvanadAsa Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMbaI 1 chaganalAla pAzavIra zeka 11 nakubhAI kALubhAI zAha 1 tribhuvana harajIvana zeTha maMDAlI. 1 lahamIcaMda caturabhAI zeTha 1 kAlIdAsa dAdara zAha 1 lIlAdhara pAnAcaMda dozI 1 jIvarAja lavajI mahetA 1 jhuMjhAbhAI somacaMda saMghavI rAyaDI. 1 zAmajIbhAI devajI saMghavI 1 mAnasIga premacaMda keTayA 1 catrabhuja kacarAbhAi saMghavI zaNapura. 1 bhAicaMda kAlIdAsa saMghavI 51 zeTha vADIlAla purUSottamadAsa 2 chaganalAla darajI hemarAja pa motIlAla devacaMda dozI saMghavI taraphathI vA. sthA. je 5 zeTha mohanalAla mULacaMda zALAne bheTa ramavAve. (karacha vAgaDa) 15 vAlajIbhAI zAha 1 rUpacaMda IdarajI saMghavI lIMbaDI. 1 vAlamajI kulacaMda mahetA 25 zAha prANalAla maganalAla 1 nyAlacaMda kulacaMda mahetA vakIla 1 hemacaMda jecaMda saMghavI 25 zAha tribhuvana rAghavajI 1 vIkamacaMda jecaMda saMghavI 5 nAthAlAla DAhyAbhAI zAha 1 karasanajI bhImajI dozI 1 mohanalAla jIvarAja zeTha 1 zeTha bhagavAnajI devazI 5 vakIla harIlAla vAlajI zAha 1 zeTha umedacaMda bhAica 2 nAnAlAla nAgaradAsa zAha 1 zeTha umedacaMda devacaMda lAkaDIyA. (kaccha vAgaDa) 1 purUSottamadAsa rUganAtha mahetA 5 karamaNa pAlaNa zAha 1 vakhatacaMda nAraNajI mahetA luNavA. 1 jagajIvana pAnAcaMda dozI 1 laheracaMda hatubhAI zAha 1 vardhamAna bhAIcaMda 1 nAthAlAla jeThAbhAi zAha 1 pipaTalAla phulacaMda mahetA vAMkAnera 1 motIcaMda ratanazI zAha 1 me. vAMkAnera polIsa suprinTe. 1 DuMgarazI DAhyAbhAI gAdhI DanTa, ema. pI. sAheba ! 1 mANekacaMda juThAbhAI mahetA Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 rUpacaMda phulacaMda mahetA vaDhavANa kempa, hA. vasaMtabena | 25 lerAbhAI ukAbhAI dezI 1 umedacaMda nAraNajI mahetA vastaDI. hA. bena dudhI ! 5 mohanalAla TokarazI sonI 1 kAnajIbhAI narasI zAha vIsanagara. hA. bena jhabu 10 kezavalAla pAnAcaMda zAha 1 zeTha vIrapAla DAhyAbhAI 1 ratIlAla narazIdAsa 1 dezI mAnasIga kazaLacaMda 1 vakIla vinayacaMda sukhalAla zeTha hA. bAI dIvALI 1 De. zIvalAla dhanajIbhAI 1 jIvarAja kALIdAsa dozI 1 mULajI bhImajI dozI zeraDI (kaccha) hA. bAI hemakuMvarabAI ! 8 zrI zeraDI derAsara pustakAlaya 1 paTela DuMgarazI devacaMda siddhapura, hA. bAI ghelIbAI ! 2 cunIlAla mugaTarAma saMghavI 1 chaganalAla gabaradAsa saMghavI hA. samubena hA. bAI jaDAvabAI ! 1 jIvarAja pItAmbaradAsa gopANuM 1 zeTha motIcaMda vIrapALa 1 para caMdulAla maganalAla hA. bAI jaDAvabAI ! 1 zeTha sukhalAla DAhyAbhAI 1 dezI ravajI suMdarajI 1 zeTha nyAlacaMda zIvalAla hA. bAI saMtokabAI ! sAyalA. 1 mahetA lAlacaMda nAraNajI 2 choTAlAla maganalAla desAI hA. bAI aMbAbAI 1 dhanajIbhAI mAvajI zAha vaDhavANa zahera 1 jagajIvana gavadajI gesalIyA 2 amRtalAla oghaDabhAI kAmadAra! 1 bhIkhAlAla premajI zAha, 2 tejapALa taLazI gAdhI hA. caMpAbena ha. jIvIbena ! satIsaNu. 2 ujamazI phUlacaMda zAha | 1 chaganalAla motIcaMda gosalIyA Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 662 sIyANI. saIja. 1 TALubhAI meghajI zAha 1 manasukhabhAI chaganalAla za 1 tulazI kalyANajI zAha 2 maganalAla jesIgabhAI * 1 kezavalAla amRtalAla zAha 1 cImanalAla maNIlAla za 1 hIrAcaMda hakamacaMda zeTha 1 za karalAla lalubhAI ke 1 vrajalAla nAthAlAla ) 1 ujamazI rAmajIbhAI darajI huLava. 1 sApANI nathubhAI hatubhAI 1 vakhatacaMda kezavajI hA. samarathabAI 1 devazI bhagavAnajI 1 maMgubena khuzAlabhAI 1 ratIlAla phUlacaMda 1 sukhalAla odhaDalAla zAha 1 bhanubhAI somacaMdra . . . Page #183 -------------------------------------------------------------------------- _